Januari 2013 - Vrijzinnig Vilvoorde

perkingen of sancties, die bij de wet zijn
voorzien en die in een democratische
samenleving noodzakelijk zijn in het belang
van de nationale veiligheid,
territoriale integriteit of openbare veiligheid,
het voorkomen van wanordelijkheden
en strafbare feiten, de bescherming
van de gezondheid of de goede zeden, de
bescherming van de goede naam of de
rechten van anderen, om de verspreiding
van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen
of om het gezag en de onpartijdigheid
van de rechterlijke macht te waarborgen.’
Deze vrijheid is ook vastgelegd in het
Belgisch recht, o.m. in de artikelen 19 en
25 van de Grondwet.
Artikel 19 stelt dat de vrijheid van eredienst,
de vrije openbare uitoefening
ervan, alsmede de vrijheid om op elk
gebied zijn mening te uiten, zijn gewaarborgd,
behoudens bestraffing van de misdrijven
die ter gelegenheid van het
gebruikmaken van die vrijheden worden
gepleegd. Artikel 25 poneert dat de
drukpers vrij is; de censuur kan nooit
worden ingevoerd; geen borgstelling kan
worden geëist van de schrijvers, uitgevers
of drukkers. Wanneer de schrijver bekend
is en zijn woonplaats in België heeft, kan
de uitgever, de drukker of de verspreider
niet worden vervolgd.
Naar aanleiding van de zaak
‘Sharia4Belgium’ werd door het Centrum
voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding
standpunt ingenomen betreffende
‘haatboodschappen’. Dit onderwerp
werd uitgebreid besproken in een
jaarverslag. Het CGKR poneert dat haat-
boodschappen meer zijn dan uitspraken of
geschriften. Het zijn in hun ogen ‘daden’.
Hij/zij die aanzet tot haat, geweld en
discriminatie is een actor. Hij/zij handelt
en zet zelfs anderen aan tot daden. Het
CGKR herinnert er echter ook aan dat het
ieder burger vrij staat te denken en te
zeggen hij of zij denkt. De vrijheid van
mening, van meningsuiting worden immers
verregaand beschermd.
Het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens stelt immers uitdrukkelijk dat schokkende,
verontrustende of kwetsende meningen
in een democratie getolereerd
moeten. Wie dat doet moet echter weten
dat er ook zo iets als een wederwoord
bestaat. Belangrijk is dat dergelijke disputen
met woorden, met meningen worden
‘uitgevochten’. Wanneer men echter
andere aanzet tot het in ‘actie’ komen,
wanneer men andere aanzetten tot haat,
geweld en discriminatie ontstaat een
andere situatie (die telkens onderzocht zal
moeten worden).
Het doornemen van bepaalde teksten
waarin deze problematiek aan bod komt is
echter niet van dien aard dat er
duidelijkheid wordt verschaft. Soms krijgt
men de indruk dat het niet volstaat eenvoudigweg
iets te classificeren als zijnde
een ‘aanzet tot haat en geweld’ om op
deze manier een meningsuiting aan banden
te leggen. Zo zou de ‘nabijheid en het
dreigend karakter van het geweld’ ook
tussenkomen in de beoordeling van de
daad. Het Amerikaanse Hoogste Gerechtshof
neemt het aspect ‘clear and present
danger’ in aanmerking. Het Europees Hof
lijkt dan weer de nadruk te leggen op de
context waarin bepaalde uitspraken
46