Januari 2013 - Vrijzinnig Vilvoorde

mogelijk buiten spel zetten van de Kerk in
burgerlijke aangelegenheden. Op politiek
vlak waren Verhaegens manoeuvres niet
zonder gevolg gebleven. De eerstvolgende
parlementsverkiezingen na 1846 hadden
succes opgeleverd voor de liberale lijst, die
het alleenrecht kreeg om een regering te
vormen. In die jaren wisselden homogene
regeringen van liberalen of katholieken
elkaar af.
Verhaegens grote jaren als politicus
braken in de tweede helft van de jaren
1850 aan. In 1857 deed katholiek regeringsleider
Pieter De Decker een poging
om een nieuwe wet door het parlement te
sluizen: individuen kregen het recht om
zelf te bepalen wie of wat de begunstigde
zou worden van een liefdadige schenking.
Verhaegen, Frère-Orban en de liberale
fractie in het parlement geraakten er niet
over uitgepraat. De nieuwe wet, die zij tot
‘de Kloosterwet’ hadden omgedoopt, zou
in praktijk enkel maar uitdraaien in de
verrijking van de kloosters. De paters en
de nonnen zouden dat geld, dat zij van
particulieren kregen, immers eerder
beleggen in vastgoed dan effectief aan
liefdadige werken te doen. En zo zou het
kloosterpatrimonium ongelimiteerd kunnen
vergroot worden.
Verhaegen en de andere liberale
parlementsleden lieten geen gelegenheid
onbenut om de katholieken in het
halfrond als volgelingen van de kloosters
te bestempelen. In deze verhitte sfeer ging
het parlement einde mei over tot
stemming. Maar De Decker moest buigen
voor de protesten op straat en het
wetsvoorstel werd ingetrokken. De
liberalen hadden het pleit gewonnen; de
regering van De Decker zwalpte nog
enkele maanden verder om later dat jaar
in de nasleep van de gemeenteraadsverkiezingen
ten val te komen.
En zo kwam er opnieuw een liberale
regering in het zadel: Verhaegen werd
einde 1857 opnieuw Kamervoorzitter en
nam zo de functie op die hij in 1848 al had
uitgeoefend. Het was de bekroning van
een lange politieke carrière. In 1859 hield
hij de politiek voor bekeken en richtte hij
zijn aandacht ten volle op de universiteit
en zijn eigen loge, Les Amis Philanthropes.
© Universiteitsarchief VUB
Het einde
Het was als vertegenwoordiger van de
Belgische vrijmetselarij dat Verhaegen in
1862 naar Italië trok om in de loges daar
de nodige vriendschapsbanden te smeden.
Begin december keerde hij – letterlijk –
34