Valeria Reutava, Minsk - DOEN

Nieuwsbrief 2011 (1)
Dasja Burkova. Ver taaltransfor maties
bij het ver talen van Nederlandse
infinitiefconstructies in het Russisch
Goedemorgen allemaal,
Ik wil vandaag iets graag ver tellen
over mijn scriptie. Die gaat over
de ver taaltransfor maties van de
inf initiefconstr ucties in het Russisch of,
anders gefor muleerd: welke manieren
zijn er om die Nederlandse constr ucties
in het Russisch te ver talen. Er zijn veel
verschillende inf initiefconstr ucties in
het Nederlands, die worden ook wel de
Accusativ us cum inf initivo constr uctie.
Enkele voorbeelden zijn:
Ik hoor Els zingen
Hij heeft zich altijd weten te redden
Hij blijkt heel hard te werken,
Waar hoor, weten en blijkt vaste
componenten zijn en zingen, redden en
werken vrije componenten zijn.
Aan ver taaltransfor maties wordt veel
meer aandacht besteed in de Russische
grammatica’s dan in de Nederlandse.
Daarom neem ik als uitganspunt het
materiaal uit de werken van de Russische
taalwetenschappers Barchoedarov, Gak
en Aleksejeva, wat de Nederlandse
literat uur betreft gebr uik ik werken van
Arthur Langeveld (‘Ver talen wat er staat’)
en Wim Honselaar (hij heeft namelijk
ar tikelen geschreven over de accusativ us
cum infinitivo constructie).
Voor de voorbeelden heb ik twee
boeken uitgekozen die ver taald zijn naar
44
Vertaaltransformaties bij het vertalen van Nederlandse
infinitiefconstructies in het Russisch
(Dasja Burkova, SpbGU, Sint-Petersburg)
het Russisch. Dit zijn De slag om de
Blauwe brug van A.F.T. van der Heijden
en Villa des Roses van Willem Elsschot.
Ik heb expres twee ver talingen van
verschillende periodes uitgekozen. Villa
des Roses is nog in de Sovjet tijd ver taald,
in 1972. De slag om de Blauwe br ug is in
1999 vertaald.
In mijn scriptie probeer ik zo veel
mogelijk inf initiefconstr ucties te vinden
en de ver talingen daar van te analiseren.
Onder andere worden de volgende
constructies behandeld:
Liggen, zitten, hangen, staan, lopen
te + infinitief
Hulpwerkwoorden van modaliteit
(blijken, lijken, schijnen te) + infinitief
Weten te + inf initief
Constructie om...te + infinietief
Zien, horen, voelen + infinitief etc.
Vandaag zal ik het alleen over de laatste
groep hebben. Zoals ik al heb gezegd,
wordt de accusativ us cum inf initivo
constr uctie in het Nederlands veelv uldig
gebr uikt. Het betreft een constr uctie
waarbij de accusativ us gecombineerd
wordt met een inf initief. Dit komt voor
in combinatie met werkwoorden die
zintuiglijke waarneming weergeven, dat
wil zeggen zien, horen en voelen. Het
Russisch kent deze constr uctie niet maar
toch moeten deze zinnen op de een of
andere manier naar het Russisch ver taald
worden.
Het schema is:
voelen
Subject + zien + lijdend
voorwerp + infinitif
horen
Ik zie hem
lopen
Ik hoor de kinderen
zingen
Meestal wordt deze constr uctie
vertaald met een voegwoord как of что:
Ik hoorde de dieren soms jan ken van
pijn bij zo’n manoeuvre. (27)
Я несколько ра з слыша л, как
собаки скулили от боли во врем я этого
маневра. (47)
…de minister moest de