Valeria Reutava, Minsk - DOEN

Nieuwsbrief 2011 (1)
Verzuiling is een sociologisch begrip,
waar mee gedoeld wordt op de
verticale structuur in de samenleving,
gebaseerd op één of meer
levensbeschouwelijke karakteristieken.
De ter m heeft doorgaans een negatieve
bijklan k en wordt dan gebr uikt door
diegenen die de organisatie van
maatschappelijke str uct uren op basis van
levensbeschouwing minder wenselijk
achten.
“Verzuiling” is een begrip dat onder
andere in Nederland en België gebr uikt
wordt, maar het model kan ook worden
toegepast op een land als Libanon, waar
verschillende rollen in het staatsbestel
zijn toebedeeld aan f unctionarissen van
verschillende bevolkingsgroepen. Het
doel van de verzuiling is om een sterk
verdeelde samenleving, zoals die van
Nederland in, r uw weg, het eerste deel
van de 20e eeuw, bijeen te houden.
Dit gebeurde hier enerzijds door een
zekere vor m van scheiding t ussen de
bevolkingsgroepen, anderzijds door
middel van samenwerking van de elites
20
Verzuiling in Nederland
(Anna Gladkova, MGU)
aan de top.
Het tijdperk van de verzuiling in
Nederland was het tijdperk van 1917
tot 1967. De jaar tallen van het begin
en het einde van deze periode zijn
gekozen op grond van het feit dat 1917
het jaar was van de Pacif icatie, toen
de ingrijpende grondwetswijzigingen
inzake het onder wijs en het kiesrecht
werden aangenomen, en dat het
verkiezingsjaar 1967 een keer punt in
de politieke verhoudingen inluidde.
Toch hebben de zuilen uiteraard een
lange wordingsgeschiedenis, die zich
vele eeuwen voor 1917 uitstrekt. Waar
bovendien in het bijzonder op moet
worden gewezen, is dat het verminderen
van de verzuilheid ook een geleidelijk
proces is en dat de ontzuiling dus niet
plotseling in 1967 een feit werd.
De scheiding t ussen de
bevolkingsgroepen werd vor m gegeven
doordat iedere zuil zijn eigen kerken,
scholen, sportverenigingen, politieke
partijen, omroepen, kranten,
standsorganisaties, vakbonden,
scoutinggroepen, en zelfs win kels en
bedrijven had. Voor het midden van
de 20e eeuw was deze sit uatie zelfs zo
frappant, dat bijvoorbeeld bepaalde
Nederlandse win kelbedrijven bij voorkeur
personeelsleden aanstelden die lid waren
van een bepaald kerkgenootschap. Dit
leidde tot grote culturele verschillen,
niet alleen in de steden, maar ook op
delen van het platteland, met als resultaat
dat hele bevolkingsgroepen naast elkaar
leefden zonder veel contact te hebben.