Kennismaken met de Tweede Kamer
Kennismaken met de Tweede Kamer
Kennismaken met de Tweede Kamer
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Kennismaken</strong> <strong>met</strong><br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
Debattraining en rondleiding in<br />
het hart van <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratie<br />
Kijkwijzer voor docenten
inleiding<br />
De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> <strong>de</strong>r Staten-Generaal wil graag dat ie<strong>de</strong>re jongere<br />
voor zijn of haar 18 e verjaardag een keer <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> bezoekt. Want wat<br />
gebeurt er eigenlijk in <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>rzalen van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>? Hoe<br />
werkt <strong>de</strong> parlementaire <strong>de</strong>mocratie? Waarover praten <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n <strong>met</strong><br />
ministers? Wat zijn <strong>de</strong> rechten en plichten van <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n? De Twee<strong>de</strong><br />
<strong>Kamer</strong> wil jongeren direct in contact brengen <strong>met</strong> <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
politiek en jongeren laten ervaren hoe het parlement werkt.<br />
Een bezoek aan <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> is een bijzon<strong>de</strong>re aanvulling op <strong>de</strong> lessen<br />
op school.<br />
Maar als je leerlingen wilt bereiken, moet je eerst <strong>de</strong> docenten overtuigen.<br />
Daarom biedt <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> een speciaal programma aan<br />
voor (aankomen<strong>de</strong>) leraren: een rondleiding en een <strong>de</strong>battraining in<br />
het hart van <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratie.<br />
In <strong>de</strong> workshops ervaren (toekomstige) docenten zelf hoe je door het<br />
voeren van een <strong>de</strong>bat bij leerlingen interesse wekt voor <strong>de</strong> politiek.<br />
Debatteren is namelijk niet alleen leuk, het is ook heel leerzaam.<br />
Debatteren biedt bovendien een kapstok om politieke on<strong>de</strong>rwerpen in<br />
<strong>de</strong> klas te behan<strong>de</strong>len en <strong>de</strong> politieke bewustwording bij leerlingen te<br />
vergroten. In combinatie <strong>met</strong> een bezoek van uw klas aan het <strong>Kamer</strong>gebouw<br />
is <strong>de</strong> les compleet.<br />
Op <strong>de</strong>ze manier geeft u ook invulling aan burgerschapsvorming dat<br />
sinds 1 februari 2006 een vast on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el vormt van ons on<strong>de</strong>rwijs.<br />
In <strong>de</strong>ze kijkwijzer treft u enkele (les) suggesties aan.<br />
Tot ziens in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
Gerdi A. Verbeet<br />
Voorzitter van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>
<strong>de</strong>batteren<br />
De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> is hét centrum van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse politiek.<br />
Dagelijks <strong>de</strong>batteren <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n <strong>met</strong> elkaar en <strong>met</strong> <strong>de</strong> regering over<br />
bijvoorbeeld: filebestrijding en rekeningrij<strong>de</strong>n, belastingverlaging<br />
en vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> regeldruk voor on<strong>de</strong>rnemers, betere en betaalbare<br />
gezondheidszorg, gratis schoolboeken, <strong>de</strong> lesurennorm en schooluitval<br />
in het vmbo. Deze <strong>de</strong>batten zijn vaak te zien op televisie en altijd te<br />
volgen in beeld en geluid via www.twee<strong>de</strong>kamer.nl.<br />
Debatten wor<strong>de</strong>n natuurlijk niet alleen gevoerd in het parlement.<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs staan bekend om hun uitgesproken mening. Op straat,<br />
op het werk of op school wordt er over allerlei on<strong>de</strong>rwerpen gediscussieerd.<br />
Mensen zijn het lang niet altijd <strong>met</strong> elkaar eens en proberen<br />
elkaar dan <strong>met</strong> argumenten en scherp geformuleer<strong>de</strong> meningen te<br />
overtuigen.
werkwijze<br />
De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> heeft een eigen manier van werken. De spreker<br />
achter het spreekgestoelte zet zijn of haar standpunt uiteen.<br />
De <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n mogen <strong>de</strong> spreker on<strong>de</strong>rbreken voor een korte vraag<br />
om meer dui<strong>de</strong>lijkheid te krijgen, interrumperen heet dat dan. Elke<br />
partij komt aan het woord. Over <strong>de</strong> voorstellen, veran<strong>de</strong>ringen daarop<br />
(amen<strong>de</strong>menten) en oproepen aan <strong>de</strong> regering (moties) wordt later<br />
gestemd.<br />
Het <strong>de</strong>bat zoals dat in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> wordt gevoerd, leent zich<br />
uitstekend voor simulatie. Dan kruipen <strong>de</strong> <strong>de</strong>baters in <strong>de</strong> huid van een<br />
politicus en ver<strong>de</strong>digen hun standpunt in <strong>de</strong> fictieve verga<strong>de</strong>rzaal.<br />
De an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>baters kunnen het <strong>de</strong> spreker knap lastig maken door te<br />
interrumperen. Een spreker krijgt altijd maar een paar minuten spreektijd<br />
om herhaling te voorkomen. De voorzitter van het <strong>de</strong>bat beslist<br />
wie het woord krijgt, net als <strong>de</strong> Voorzitter van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
Op <strong>de</strong>ze manier kunt u <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> in <strong>de</strong> klas naspelen!
spelregels<br />
Bij een <strong>de</strong>bat gel<strong>de</strong>n altijd spelregels. In <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> zijn die<br />
regels vastgelegd in het Reglement van Or<strong>de</strong>. Deze gel<strong>de</strong>n voor alle<br />
<strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n. De Voorzitter ziet toe op naleving ervan. Een <strong>de</strong>bat in<br />
<strong>de</strong> klas kent ook regels.<br />
1 voorzitter<br />
De voorzitter leidt het <strong>de</strong>bat. Hij of zij verwelkomt <strong>de</strong> partijen en<br />
geeft aan waar het <strong>de</strong>bat over gaat. Een voorzitter is neutraal en<br />
zorgt ervoor dat alle partijen aan het woord komen. De voorzitter<br />
kan ingrijpen als <strong>de</strong> <strong>de</strong>baters te veel afwijken van het on<strong>de</strong>rwerp. De<br />
voorzitter moet er ook op toezien dat <strong>de</strong> regels wor<strong>de</strong>n nageleefd en<br />
dat het <strong>de</strong>bat geor<strong>de</strong>nd verloopt.<br />
2 <strong>de</strong> tijd<br />
Vooraf is bekend hoe lang ie<strong>de</strong>reen mag spreken en hoe vaak je<br />
elkaar mag on<strong>de</strong>rbreken <strong>met</strong> vragen (interrumperen heet dat in <strong>de</strong><br />
Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>). Een beperkte spreektijd dwingt <strong>de</strong> leerlingen om<br />
concreet en bondig hun mening te formuleren. Afhankelijk van <strong>de</strong><br />
groepsgrootte kunt u kiezen voor 5 tot 10 minuten spreektijd per<br />
spreker. De voorzitter bewaakt <strong>de</strong> tijd.
3 en ver<strong>de</strong>r<br />
Stel vooraf vast hoeveel partijen aan het <strong>de</strong>bat <strong>de</strong>elnemen en<br />
hoeveel mensen er in elke partij zitten. Je kunt kiezen voor partijen<br />
van gelijke grootte, maar ook variëren. Dan wordt het maken van <strong>de</strong><br />
juiste coalitie nog belangrijker. In <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> heeft ook niet<br />
elke partij evenveel zetels.<br />
Spreken tij<strong>de</strong>ns het <strong>de</strong>bat in <strong>de</strong> klas gaat altijd via <strong>de</strong> voorzitter. Ook<br />
dat gebeurt zo in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
on<strong>de</strong>rwerp<br />
Het bepalen van een on<strong>de</strong>rwerp voor een <strong>de</strong>bat is belangrijk.<br />
Denk daarbij aan <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> punten:<br />
• Het on<strong>de</strong>rwerp moet <strong>de</strong> leerlingen prikkelen om hun mening te<br />
geven. Een goed gekozen thema sluit aan bij <strong>de</strong> interesse van <strong>de</strong><br />
leerlingen.<br />
• Baken het on<strong>de</strong>rwerp goed af. Vaak is het beter om het on<strong>de</strong>rwerp<br />
toe te spitsen op een klein <strong>de</strong>elprobleem in plaats van op één<br />
breed thema. Dit geeft meer sturing aan het <strong>de</strong>bat.<br />
• Bij het gekozen on<strong>de</strong>rwerp moet het goed mogelijk zijn dat er<br />
zowel voor- als tegenstan<strong>de</strong>rs zijn. Er moeten voor bei<strong>de</strong> kanten<br />
voldoen<strong>de</strong> argumenten te vin<strong>de</strong>n zijn.<br />
• Geef partijen en sprekers een dui<strong>de</strong>lijke opdracht mee, dat helpt<br />
bij het voorberei<strong>de</strong>n van een goed betoog. Het is voor leerlingen<br />
ook leuk om een concrete opdracht mee te krijgen in het <strong>de</strong>bat.<br />
Bijvoorbeeld: vindt een meer<strong>de</strong>rheid voor jouw i<strong>de</strong>e, vorm een<br />
coalitie <strong>met</strong> een bepaal<strong>de</strong> partij of meer<strong>de</strong>re partijen. Zo valt er<br />
ook dui<strong>de</strong>lijk iets te winnen.<br />
Verpak het on<strong>de</strong>rwerp in een aanspreken<strong>de</strong> stelling. Een goe<strong>de</strong> stelling<br />
is dui<strong>de</strong>lijk gericht, afgebakend en concreet. Een ongenuanceer<strong>de</strong> stelling<br />
waar leerlingen het drastisch mee oneens kunnen zijn, leidt vaak<br />
tot een actief en scherp <strong>de</strong>bat.
<strong>de</strong>battips<br />
• Argumentatie<br />
In een <strong>de</strong>bat is het geven van je mening niet voldoen<strong>de</strong>. On<strong>de</strong>rbouw<br />
je betoog <strong>met</strong> argumenten.<br />
• Voorbeel<strong>de</strong>n<br />
Het noemen van een voorbeeld helpt vaak om situaties te verdui<strong>de</strong>lijken.<br />
Kies een voorbeeld dat leerlingen aanspreekt.<br />
• Feiten<br />
Het noemen van cijfers, resultaten van on<strong>de</strong>rzoeken of bepaal<strong>de</strong><br />
beslissingen die eer<strong>de</strong>r zijn genomen on<strong>de</strong>rsteunen je betoog.<br />
• Vergelijkingen<br />
Een vergelijking kan een moeilijk probleem eenvoudiger maken. Kies<br />
een vergelijking die leerlingen ook zelf vaak maken.<br />
• Vragen<br />
Stel ook eens een vraag (een interruptie). Op het juiste moment gesteld,<br />
kun je je tegenstan<strong>de</strong>r compleet overrompelen <strong>met</strong> een goe<strong>de</strong><br />
vraag.
• Oplossingen<br />
Debatten gaan vaak over problemen die vragen om een oplossing.<br />
Het <strong>de</strong>bat draait voor een groot <strong>de</strong>el om <strong>de</strong> ernst van het probleem<br />
of <strong>de</strong> oorzaak ervan. Maar problemen zijn er om opgelost te wor<strong>de</strong>n;<br />
een goe<strong>de</strong> oplossing voorstellen in het <strong>de</strong>bat is in jouw voor<strong>de</strong>el.<br />
• Presentatie<br />
Het gaat er niet alleen om wat je zegt, maar ook hoe je het zegt.<br />
Verschillen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeken hebben uitgewezen dat <strong>de</strong> presentatie<br />
voor meer dan <strong>de</strong> helft uitmaakt of een boodschap overkomt.<br />
• Stem<br />
Je eigen stem is een groot wapen in een <strong>de</strong>bat. Gebruik je stem om<br />
<strong>de</strong> overtuigingskracht en aantrekkelijkheid van je betoog te vergroten.<br />
• Houding<br />
Lichaamstaal bepaalt me<strong>de</strong> hoe je overkomt bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>batersen<br />
het publiek. Sta rechtop, gebruik je han<strong>de</strong>n om je woor<strong>de</strong>n te<br />
on<strong>de</strong>rsteunen en te verbeel<strong>de</strong>n. Overdrijf het niet; rust uitstralen als<br />
je luistert, werkt ook goed.<br />
• Taalgebruik<br />
Houd <strong>de</strong> aandacht van het publiek vast. Gebruik daarom geen hele<br />
lange zinnen, waardoor tegenstan<strong>de</strong>rs én publiek aan het ein<strong>de</strong> van<br />
een zin niet meer weten waar je het over hebt.<br />
• Humor<br />
Met een goe<strong>de</strong> grap kun je ie<strong>de</strong>reen aan het lachen maken en een<br />
beetje lucht geven aan een serieuze discussie.
voorbeel<strong>de</strong>n van stellingen<br />
U kunt on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> stellingen gebruiken voor het <strong>de</strong>bat door fracties<br />
te vormen en elke fractie een eigen opdracht mee te geven. Eén<br />
of twee fracties kunnen bijvoorbeeld dit plan voorstellen, en an<strong>de</strong>re<br />
fracties kunnen daarop reageren.<br />
basison<strong>de</strong>rwijs (groep 7 en 8)<br />
• Een aparte belasting op vette producten is een goed i<strong>de</strong>e.<br />
• De Cito-toets moet wor<strong>de</strong>n afgeschaft.<br />
• Al het openbaar vervoer moet gratis wor<strong>de</strong>n.<br />
• Kin<strong>de</strong>ren moeten ook kunnen stemmen <strong>met</strong> verkiezingen.<br />
• De basisschool moet doorgaan tot 15 jaar.<br />
• In elke klas moeten twee meesters of juffen komen.<br />
• Schooluniformen moeten net als in Engeland verplicht wor<strong>de</strong>n.<br />
• De militaire dienstplicht moet weer wor<strong>de</strong>n ingevoerd.<br />
• De regering moet roken verbie<strong>de</strong>n.<br />
• Er moet een speciale milieubelasting komen voor producten uit het<br />
buitenland.<br />
• Naar school gaan moet vrijwillig wor<strong>de</strong>n.<br />
voortgezet on<strong>de</strong>rwijs<br />
• Ie<strong>de</strong>reen moet voordat hij of zij mag stemmen een bezoek aan <strong>de</strong><br />
Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> hebben gebracht.<br />
• Stemmen per internet of sms moet wor<strong>de</strong>n ingevoerd.<br />
• Het is een goed i<strong>de</strong>e om het stemrecht te verlagen naar 16 jaar.<br />
• Er moet een speciale jongerenpartij komen in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
• Er moet een twee partijenstelsel komen in ons land.<br />
• Burgers raken meer betrokken bij <strong>de</strong> politiek als ze <strong>de</strong> minister-presi<strong>de</strong>nt<br />
rechtstreeks kunnen kiezen.
ste <strong>de</strong>bater is. Zij krijgt<br />
elliet en mag samen<br />
itter commissie voor<br />
onstelling openen.<br />
tussen <strong>de</strong> schoolones<br />
Bianca. Zelf had ze<br />
ls winnaar. Luuk zat in<br />
aties pleitte. Hij zette<br />
.“Het gaat niet om een<br />
kunnen krijgen, maar<br />
rinken.” Jurylid Charaar<strong>de</strong>ren.<br />
“Hij roept<br />
aardbol voor mijn ogen<br />
g,<br />
ent?<br />
het meest van nieuwe dingen on<strong>de</strong>rzoeken.<br />
het publiek en vooral <strong>de</strong> jury, is het<br />
Beeldje <strong>de</strong>vies. Het oor<strong>de</strong>el is aan <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
Na beraad maakt juryvoorzitter Marianne Besselink<br />
bekend le<strong>de</strong>n Marianne dat team 1 gewonnen Besselink heeft, (PvdA), maar dat Bian-<br />
Artikel uit het interne weekblad van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
zijn argument <strong>met</strong> verve neer.“Het gaat niet om een Klasgenoot Mar<br />
het publiek en voo<br />
paar mensen die natte voeten kunnen krijgen, maar graag meer geld<br />
om miljoenen die kunnen verdrinken.” Jurylid Char- <strong>de</strong>vies. winnen Het en oor<strong>de</strong>e hij kr<br />
lie Aptroot kon zijn stijl wel waar<strong>de</strong>ren. “Hij roept zelf red<strong>de</strong>n en d<br />
een sterk beeld op. Ik zag <strong>de</strong> aardbol voor mijn ogen le<strong>de</strong>n Marianne B<br />
San<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Rouwe (CDA), Charlie Aptroot<br />
(VVD) en Sharon Gesthuizen (SP).<br />
(VVD) en Sharon G<br />
De Twee<strong>de</strong> K<br />
De docent naar Win Den Haag, en verdien eeu<br />
lier vóór zijn<br />
<strong>Kamer</strong> heeft<br />
4<br />
belangrijk d<br />
of Natte Ben jij <strong>de</strong>gene die <strong>de</strong> Energiekcampagne al weken volgt, zich m<br />
Den Haag voeten naar planet <strong>de</strong> B docent? en<br />
meenemen n<br />
<strong>de</strong> Titanic<br />
als een Team grote 1 Titanic wil geld verdwijnen uittrekken in voor <strong>de</strong> aardobservaties golven.” om<br />
zo meer te weten te komen over klimaatveran<strong>de</strong>-<br />
Aar<strong>de</strong> ringen red<strong>de</strong>n en eventuele oplossingen. Team 2 wil echt<br />
Joni zat <strong>de</strong> in ruimte het team in en van meer Bianca on<strong>de</strong>rzoek dat meer naar geld sterren naar on<strong>de</strong>r-<br />
sterrenon<strong>de</strong>rzoek steunen. De wil argumenten laten gaan. gaan “Tij<strong>de</strong>ns heen en het weer. <strong>de</strong>bat Die<br />
<strong>de</strong>nk je sterren niet echt staan meer er aan over <strong>de</strong> 10 tips jaar voor ook nog het <strong>de</strong>batte- wel. De aar<strong>de</strong><br />
ren die heeft we vooraf nu prioriteit. kregen. De Je an<strong>de</strong>re mocht niet kant zelf werpt kiezen tegen: als<br />
in welk <strong>de</strong> team aar<strong>de</strong> je onleefbaar terecht kwam. is gewor<strong>de</strong>n Maar ik was is het het handig om<br />
gelukkig een wel planet eens B <strong>met</strong> achter wat <strong>de</strong> ik hand moest te ver<strong>de</strong>digen.” hebben en je leert<br />
Klasgenoot het meest Marco van hoopte nieuwe al dingen dat zijn on<strong>de</strong>rzoeken.<br />
team, dat<br />
graag meer geld wil steken in aardobservaties, zou<br />
winnen Beeldje en hij krijgt gelijk. “Je moet eerst <strong>de</strong> aar<strong>de</strong><br />
zelf red<strong>de</strong>n Na beraad en dan maakt kun je juryvoorzitter <strong>de</strong> ruimte in.” Marianne Besselink<br />
bekend dat team 1 gewonnen heeft, maar dat Bian-<br />
De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> wil dat elke scholier<br />
vóór zijn achttien<strong>de</strong> een keer <strong>de</strong><br />
<strong>Kamer</strong> heeft bezocht. Het is dan wel<br />
belangrijk dat docenten hun leerlingen<br />
meenemen naar <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
Daarom organiseert <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
workshops voor aankomen<strong>de</strong> docenten.<br />
Dinsdag 7 oktober bezocht <strong>de</strong><br />
eerste groep <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>. Acht<br />
stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong> lerarenopleiding van<br />
<strong>de</strong> Universiteit Twente <strong>de</strong>batteer<strong>de</strong>n<br />
vurig.<br />
Wil je stemmen? Bezoek dan eerst <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong><br />
<strong>Kamer</strong>! Deze stelling leg<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>batlei<strong>de</strong>r voor aan<br />
<strong>de</strong> leraren in spé. Zij gingen hierover in <strong>de</strong>bat op <strong>de</strong><br />
Lagerhuis-manier: twee teams, waarbij <strong>de</strong> één voor<br />
en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r tegen is. De tegenstan<strong>de</strong>rs kwamen<br />
<strong>met</strong>een <strong>met</strong> <strong>de</strong> vraag: ‘moet <strong>de</strong> burger naar Den<br />
Haag? Laat Den Haag maar naar <strong>de</strong> burger komen.’<br />
De voorstan<strong>de</strong>rs von<strong>de</strong>n juist dat een bezoek aan<br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> indruk maakt en <strong>de</strong> politiek op<br />
die manier tastbaar<strong>de</strong>r wordt. Het <strong>de</strong>bat werd gejureerd<br />
door docent Margarita Jeliazkova. Voor en na<br />
het <strong>de</strong>bat kreeg <strong>de</strong> groep beel<strong>de</strong>n te zien van <strong>de</strong>batteren<strong>de</strong><br />
politici. Hoe werkt het nu in het echt? Wat<br />
doen <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n en wat gebeurt er in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong><br />
<strong>Kamer</strong>? De aankomen<strong>de</strong> docenten komen op <strong>de</strong>ze<br />
manier meer te weten over <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>. Dit kunnen zij<br />
San<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Rouwe<br />
heeft opgegeven voor <strong>de</strong> rondleiding en <strong>de</strong>nkt dat Daarom het altijd nog orga<br />
workshops v<br />
Lees dan snel ver<strong>de</strong>r, we hebben wat leuks voor je. ten. Dinsdag<br />
eerste groep<br />
ca uit het an<strong>de</strong>re team <strong>de</strong> beste <strong>de</strong>bater is. Zij krijgt<br />
Hoewel <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> al veel doet aan energiebespa-<br />
een klein beeldje van een satelliet en mag samen<br />
ring, zijn er vast nog veel meer i<strong>de</strong>eën die <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
<strong>met</strong> Jacques Tichelaar, voorzitter commissie voor<br />
kunnen helpen om nog energiezuiniger aan het werk<br />
Economische Zaken, <strong>de</strong> tentoonstelling openen.<br />
te gaan. Heb jij zo’n i<strong>de</strong>e? Houd het dan niet langer<br />
voor je. Doe mee aan <strong>de</strong> prijsvraag voor het beste<br />
“Het is een leuke afwisseling tussen <strong>de</strong> schoolon-<br />
Energieke i<strong>de</strong>e en win een fantastische prijs.<br />
<strong>de</strong>rzoeken door,” zegt winnares Bianca. Zelf had ze<br />
haar klasgenoot Luuk getipt als winnaar. Luuk zat in<br />
Groene roem<br />
het team dat voor aardobservaties pleitte. Hij zette<br />
Ten eerste: Jouw i<strong>de</strong>e wordt <strong>Kamer</strong>breed opgepakt<br />
zijn argument <strong>met</strong> verve neer.“Het gaat niet om een<br />
en uitgevoerd. Je kunt dus daadwerkelijk een verschil<br />
paar mensen die natte voeten kunnen krijgen, maar<br />
maken. En daarmee eeuwige roem vergaren. Je gaat<br />
om miljoenen die kunnen verdrinken.” Jurylid Char-<br />
<strong>de</strong> boeken in als me<strong>de</strong>werker <strong>met</strong> het Energiekste<br />
lie Aptroot kon zijn stijl wel waar<strong>de</strong>ren. “Hij roept<br />
i<strong>de</strong>e. Een beloning op zichzelf.<br />
een sterk beeld op. Ik zag <strong>de</strong> aardbol voor mijn ogen<br />
Ten twee<strong>de</strong>: Een geheel verzorgd weekend weg voor<br />
als een stu<strong>de</strong>nten grote Titanic va ve<br />
twee personen. Een groe<br />
In het licht <strong>de</strong> Universit<br />
van bewust o<br />
Aar<strong>de</strong> vurig. red<strong>de</strong>n<br />
een ecologisch reisje op<br />
Joni zat in het team van<br />
sterrenon<strong>de</strong>rzoek wil la<br />
Re<strong>de</strong>nen genoeg om mee<br />
<strong>de</strong>nk je niet echt meer<br />
<strong>de</strong> inzending Wil je precies stemmen aan<br />
ren die we vooraf krege<br />
jury toetst <strong>Kamer</strong>! <strong>de</strong> inzendinge<br />
in welk team je Deze terecht ste<br />
Natuurlijk <strong>de</strong> leraren zijn <strong>de</strong> mate in spé va<br />
gelukkig wel eens <strong>met</strong><br />
uitvoerbaarheid belangri<br />
Klasgenoot Lagerhuis-manie<br />
Marco hoop<br />
moet je <strong>de</strong>nken aan <strong>de</strong> p<br />
graag en meer <strong>de</strong> geld an<strong>de</strong>r wil tege ste<br />
ten. Daarnaast speelt ori<br />
winnen <strong>met</strong>een en hij krijgt <strong>met</strong> <strong>de</strong> geli<br />
De inzendingen moeten v<br />
zelf red<strong>de</strong>n Haag? en Laat dan Den kun<br />
binnen zijn om mee te din<br />
bestaat De uit: voorstan<strong>de</strong>rs<br />
Henk Bakker<br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Kam<br />
die manier tastb<br />
goed gebruiken in hun lessen om leerlingen te laten<br />
zien wat <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> doet. Of, beter nog, om<br />
ze een keer mee te nemen naar <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
Positief<br />
De aankomen<strong>de</strong> leraren vin<strong>de</strong>n zelf dat een bezoek<br />
aan <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> niet verplicht moet zijn voor<br />
leerlingen. Ten eerste heeft zo’n bezoek heel wat<br />
voeten in <strong>de</strong> aar<strong>de</strong>. Met <strong>de</strong>rtig leerlingen op stap<br />
is al een heel dagprogramma. Daarnaast moeten<br />
sommige mensen van ver komen. De aankomen<strong>de</strong><br />
docenten geven aan dat “het vanuit Ensche<strong>de</strong> een<br />
heel eind reizen is. En het duurt nog langer als je<br />
vertraging hebt, zoals wij vandaag had<strong>de</strong>n.” Je kunt<br />
reerd door doce<br />
De Twee<strong>de</strong><br />
het <strong>de</strong>bat<br />
Kame<br />
kreeg<br />
lier vóór zijn acht Jaarli<br />
teren<strong>de</strong> politici.<br />
<strong>Kamer</strong> heeft bezo<br />
belangrijk doen <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong> dat doc<br />
meenemen <strong>Kamer</strong>? De naar aank d<br />
Daarom Buiten<br />
manier organise meer te<br />
workshops voor a<br />
ten. Dinsdag 7 ok<br />
eerste groep <strong>de</strong> T<br />
stu<strong>de</strong>nten van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Universiteit Tw<br />
vurig.<br />
er dus veel tijd mee kwijt zijn. “Dat kun je niet van Wil je stemmen? Bezoe<br />
ie<strong>de</strong>reen eisen” vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Ensche<strong>de</strong>se stu<strong>de</strong>nten. <strong>Kamer</strong>! Deze stelling le<br />
De groep is het er over eens dat een bezoek aan <strong>de</strong> <strong>de</strong> leraren in spé. Zij gi<br />
<strong>Kamer</strong> positief is. Het geeft een beter beeld van Lagerhuis-manier: twee<br />
<strong>de</strong> politiek en hoe <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> werkt. “Het en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r tegen is. D<br />
<strong>de</strong>batteren is hierin erg belangrijk”, zegt docent <strong>met</strong>een <strong>met</strong> <strong>de</strong> vraag: ‘<br />
Margarita Jeliazkova. “Ze maken mee wat politici Haag? Laat Den Haag m<br />
doen en wat daarbij komt kijken. Een leraar moet De voorstan<strong>de</strong>rs von<strong>de</strong><br />
uitein<strong>de</strong>lijk zelf kunnen kiezen om een bezoek aan <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> indru<br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> op te nemen in zijn lessen. Het die De manier vereniging tastbaar<strong>de</strong>r van oud<br />
moet echter wel zoveel mogelijk gestimuleerd<br />
reerd bustocht door docent gemaakt. Marg Na<br />
wor<strong>de</strong>n.”<br />
het Instituut <strong>de</strong>bat kreeg voor Beeld <strong>de</strong> groe e<br />
teren<strong>de</strong> rondleiding politici. op Hoe eigen we g<br />
Tot eind van dit jaar staan er nog meer workshops doen zeer <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n geslaag<strong>de</strong> dag en w<br />
voor docenten in opleiding gepland.<br />
<strong>Kamer</strong>? Haag weer De aankomend werd bere<br />
manier meer te weten o<br />
De docent naar Den Haag,<br />
of Den Haag naar <strong>de</strong> docent?
meer informatie<br />
bezoek het parlement<br />
Wanneer u het in uw lessen heeft over <strong>de</strong> (Ne<strong>de</strong>rlandse) politiek is<br />
het natuurlijk bijzon<strong>de</strong>r leuk en leerzaam om <strong>met</strong> uw leerlingen naar<br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> te komen. De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> heeft een uitgebreid<br />
bezoekers- en voorlichtingsprogramma waar ook uw school gebruik<br />
van kan maken. Een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het bezoek is een voorlichtingsfilm<br />
en een rondleiding door <strong>de</strong> gebouwen van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>. Aan <strong>de</strong><br />
rondleiding zijn geen kosten verbon<strong>de</strong>n. Kijk voor meer informatie op<br />
www.twee<strong>de</strong>kamer.nl of bel <strong>met</strong> 070 318 3055.<br />
bijwonen verga<strong>de</strong>ring<br />
Vrijwel alle verga<strong>de</strong>ringen van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> zijn openbaar.<br />
Ie<strong>de</strong>reen kan openbare verga<strong>de</strong>ringen van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> bijwonen.
U hoeft uw bezoek niet vooraf aan te mel<strong>de</strong>n, maar houdt u er rekening<br />
mee dat het wekelijkse vragenuur op dinsdagmiddag en <strong>de</strong> spoed<strong>de</strong>batten<br />
druk bezocht wor<strong>de</strong>n en het aantal plaatsen beperkt is.<br />
live <strong>de</strong>batten volgen via internet en draadomroep<br />
Via <strong>de</strong> live <strong>de</strong>batten op www.twee<strong>de</strong>kamer.nl kunt u verga<strong>de</strong>ringen<br />
volgen die op dat moment rechtstreeks wor<strong>de</strong>n uitgezon<strong>de</strong>n.<br />
Plenaire verga<strong>de</strong>ringen wor<strong>de</strong>n altijd uitgezon<strong>de</strong>n (via live <strong>de</strong>bat plenaire<br />
zaal). Van commissies wor<strong>de</strong>n alleen <strong>de</strong> openbare verga<strong>de</strong>ringen<br />
in <strong>de</strong> Thorbeckezaal, <strong>de</strong> Troelstrazaal en <strong>de</strong> Groen van Prinstererzaal<br />
uitgezon<strong>de</strong>n.<br />
tentoonstellingen<br />
In het gebouw van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> staan geregeld tentoonstellingen.<br />
Het on<strong>de</strong>rwerp varieert, maar het is altijd een manier om het werk en<br />
<strong>de</strong> werkwijze van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> te laten zien en uit te leggen.<br />
Kijk voor actuele informatie<br />
over tentoonstellingen op<br />
www.twee<strong>de</strong>kamer.nl
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> kamer <strong>de</strong>r staten-generaal<br />
Voor groep 7 en 8 van het basison<strong>de</strong>rwijs hebben <strong>de</strong> Eerste <strong>Kamer</strong><br />
en <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> gezamenlijk het lesprogramma Der<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
<strong>de</strong>r Staten-Generaal gemaakt. Een combinatie van een leskoffertje<br />
en een interactieve website (www.<strong>de</strong>r<strong>de</strong>kamer.nl). De leskoffer bevat<br />
werkboekjes, een hoorspel op cd en een handleiding voor docenten<br />
om in <strong>de</strong> klas een <strong>de</strong>batspel op te zetten. Op <strong>de</strong> website is informatie<br />
te vin<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> Eerste <strong>Kamer</strong> en <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> <strong>de</strong>r Staten-<br />
Generaal, <strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse <strong>de</strong>mocratie, <strong>de</strong> werking van<br />
<strong>de</strong> politiek, <strong>de</strong> parlementaire geschie<strong>de</strong>nis en bijvoorbeeld <strong>de</strong> rol van<br />
<strong>de</strong> koningin. Op <strong>de</strong> website discussiëren leerlingen op het forum over<br />
actuele stellingen.
Met dit lesprogramma leren leerlingen wat parlementaire <strong>de</strong>mocratie<br />
inhoudt, hoe <strong>de</strong> politiek werkt en welke rol kiezers daarin spelen.<br />
In <strong>de</strong> Week van <strong>de</strong> Politiek, <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> week van september, kunnen<br />
scholen meedoen aan het <strong>de</strong>batspel. Scholen die hun winnen<strong>de</strong> stelling<br />
insturen, dingen mee naar <strong>de</strong> hoofdprijs: een <strong>de</strong>bat in <strong>de</strong> plenaire<br />
zaal van <strong>de</strong> Eerste <strong>Kamer</strong> on<strong>de</strong>r leiding van <strong>de</strong> Voorzitter.<br />
Voor meer informatie of het bestellen van het leskoffertje, surf naar<br />
www.<strong>de</strong>r<strong>de</strong>kamer.nl
Op <strong>de</strong> roltrap<br />
jongeren over <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
jongeren over <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> kamer<br />
Altijd al willen weten hoe jongeren over politiek en <strong>de</strong><br />
Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> <strong>de</strong>nken? Lees dan <strong>de</strong> interviews <strong>met</strong><br />
scholieren die het afgelopen jaar <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong><br />
bezochten.<br />
Het boekje ’Op <strong>de</strong> roltrap’ is prima geschikt voor<br />
gebruik in <strong>de</strong> klas. Zowel in het basison<strong>de</strong>rwijs als in<br />
het voortgezet on<strong>de</strong>rwijs. Bijvoorbeeld tij<strong>de</strong>ns lessen<br />
geschie<strong>de</strong>nis, maatschappijleer of bij meningsvorming<br />
en <strong>de</strong>batteren.<br />
’Op <strong>de</strong> roltrap’ kan inspirerend zijn als voorbereiding<br />
op een bezoek aan <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> en jongeren<br />
aanmoedigen zelf een mening over <strong>de</strong> politiek te<br />
vormen.<br />
Het boekje kunt u gratis bestellen via <strong>de</strong> Dienst<br />
Communicatie van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>. Telefoon: 070 -<br />
3183040 email: publieksvoorlichting@twee<strong>de</strong>kamer.nl
kunst kijkwijzer<br />
Waarom staan er achttien witte<br />
borstbeel<strong>de</strong>n in een boog opgesteld<br />
rondom het beeld van<br />
een Griekse mythologische fi guur<br />
Icarus? Wie is <strong>de</strong> maker van <strong>de</strong><br />
kleurrijke panelen in <strong>de</strong> plenaire<br />
zaal? Dit en nog meer vragen<br />
vind je terug in <strong>de</strong> kijkwijzer voor<br />
voortgezet on<strong>de</strong>rwijs ‘Kunst in<br />
<strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>’. Het biedt <strong>de</strong><br />
mogelijkheid wat beter naar <strong>de</strong><br />
kunstwerken in het Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>gebouw<br />
te kijken en er wat langer<br />
bij stil te staan.<br />
kunst in<br />
<strong>de</strong> twee<strong>de</strong> kamer<br />
Kijkwijzer voortgezet on<strong>de</strong>rwijs
zetelver<strong>de</strong>ling twee<strong>de</strong> kamer<br />
De Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> heeft 150 zetels voor 150 volksvertegenwoordigers.<br />
Hoe meer stemmen een politieke partij tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>verkiezingen<br />
haalt, hoe meer zetels <strong>de</strong>ze partij krijgt in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>.<br />
In <strong>de</strong> zetelver<strong>de</strong>ling kun je zien hoeveel zetels een politieke partij<br />
(fractie) heeft en waar die fractie zit in <strong>de</strong> plenaire zaal; <strong>de</strong> grote<br />
verga<strong>de</strong>rzaal <strong>met</strong> <strong>de</strong> blauwe stoelen. Elk <strong>Kamer</strong>lid heeft hier een vaste<br />
plaats.<br />
Voorzitter<br />
Kabinet (vak-K)<br />
Spreekgestoelte<br />
Interruptiemicrofoon<br />
Zetels<br />
CDA<br />
PvdA<br />
SP<br />
41<br />
33<br />
25<br />
VVD<br />
PVV<br />
GroenLinks<br />
21<br />
1 2<br />
ChristenUnie<br />
9 D66<br />
3 Verdonk 1<br />
7<br />
PvdD<br />
6 SGP 2<br />
2<br />
Voorzitter<br />
Kabinet (vak-K)<br />
Spreekgestoelte<br />
Interruptiemicrofoon
meer weten over politiek<br />
Den Haag is het centrum van <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke politiek. Op televisie zie je<br />
vaak ministers en <strong>de</strong> minister- presi<strong>de</strong>nt in <strong>de</strong>bat <strong>met</strong> <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />
grote verga<strong>de</strong>rzaal.<br />
De Eerste <strong>Kamer</strong> en Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> vormen samen het parlement. Als<br />
me<strong>de</strong>wetgever en controleur van <strong>de</strong> regering, vertegenwoordigt hij het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse volk. Ook wel Staten-Generaal genoemd.<br />
Ministers maken <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> regering. Zij zijn vaak in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong><br />
<strong>Kamer</strong>, maar werken op hun eigen ministeries. Ze komen naar <strong>de</strong><br />
Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> om vragen te beantwoor<strong>de</strong>n, voor overleg of een <strong>de</strong>bat<br />
<strong>met</strong> <strong>Kamer</strong> le<strong>de</strong>n.<br />
Op <strong>de</strong> website www.twee<strong>de</strong> kamer.nl, on<strong>de</strong>r ‘Hoe werkt het?’, lees je<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re wat Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong>le<strong>de</strong>n doen. Informatie over <strong>de</strong> Eerste<br />
<strong>Kamer</strong> kun je vin<strong>de</strong>n op www.eerstekamer.nl. Wil je meer weten over <strong>de</strong><br />
rege ring en <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> ministeries? Kijk dan op www.regering.nl.
Colofon<br />
Dit is een uitgave van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> <strong>Kamer</strong> <strong>de</strong>r Staten-Generaal<br />
Bezoekadres<br />
Plein 2<br />
Den Haag<br />
Postadres<br />
Postbus 20018<br />
2500 EA Den Haag<br />
Tekst en ontwerp<br />
Dienst Communicatie<br />
Print<br />
Facilitaire Dienst<br />
Fotografie<br />
Hans Kouwenhoven<br />
Meer informatie<br />
Telefoon: 070 - 318 30 40<br />
Email: publieksvoorlichting@twee<strong>de</strong>kamer.nl<br />
www.twee<strong>de</strong>kamer.nl<br />
Vermenigvuldigen van informatie uit <strong>de</strong>ze publicatie is niet toegestaan<br />
zon<strong>de</strong>r uitdrukkelijke toestemming van <strong>de</strong> uitgever.<br />
Januari 2009