p Open brief aan de minister-president p Twee versies van Karel ...

More documents

Recommendations

Info

met dat van Bakker in het buitenland veel belangstelling gegenereerd. Mede daardoor is de Nederlandse sieraadvormgeving sindsdien verzekerd van een plek binnen de internationale ontwerpwereld. Dat een collectie sieraden van een dergelijke belangrijke ontwerpster en van deze omvang ínclusief archief werd aangeboden, was dan ook een unieke kans die het SM’s met beide handen wilde grijpen. Dit soort collecties komt maar zelden in zijn geheel op de markt. Dat maakt ze dan ook zeer gewild. Een verzameling als deze geeft namelijk een uitzonderlijk beeld van de ontwikkelingen binnen een oeuvre. Zeldzame vroege stukken zijn vertegenwoordigd, maar ook talloze prototypes, eenmalige experimenten en eerste exemplaren. Naast deze exclusieve stukken zijn ook alle sleutelstukken aanwezig. Hiermee verschaft de verzameling in één keer een bijna compleet overzicht van Van Leersums carrière. De interne processen van het oeuvre zoals de veranderende vormentaal, technische innovaties en het wisselende (en vernieuwende) materiaalgebruik zijn zo dus op de voet te volgen, zeker in combinatie met de al in het SM’s aanwezige stukken. Daarnaast speelt de bijzondere herkomst een grote rol. Er is in dit soort gevallen namelijk 36 VERENIGING REMB RANDT ZOMER 2011 sprake van een dubbel auteurschap; niet alleen de werken zelf zijn van de hand van de maker, maar ook de uit het oeuvre gemaakte selectie. Dit geeft de collectie los van haar geldelijke en documentaire waarde nog een extra lading; zij verwordt tot een egodocument, een persoonlijk verhaal. De (museale) kwaliteit, historische betekenis en omvang maken verwerving van deze verzameling sieraden al meer dan de moeite waard. Bovendien is deze collectie onlosmakelijk verbonden met de cruciale ontwikkelingen in de Nederlandse sieraadvormgeving én met haar maker. Het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch is dan ook zeer verheugd dat de Vereniging Rembrandt zijn mening deelt dat de ‘Collectie Emmy van Leersum’ in deze verzameling optimaal tot haar recht komt en dat zij daarom bereid was de aankoop ervan te ondersteunens Fredric Baas Conservator collecties Bronnen A. von Graevenitz, G. Staal et al., Gebroken Lijnen/ Broken Lines, Emmy van Leersum 1930-1984, ’s-Hertogenbosch/Gent, 1993 www.designws.com Armband [114a] (serie ‘Gebroken lijnen’) Emmy van Leersum 1982-84. PVC, inkt. STEDELIJK MUSEUM ’S-HERTOGENBOSCH-SM’S Collier met sluiting [105] (serie ‘Gebroken lijnen’) Emmy van Leersum 1980-82. Witgoud, geelgoud 14 kt. STEDELIJK MUSEUM ’S-HERTOGENBOSCH -SM’S
Museum Boijmans Van Beuningen Rotterdam Museum Boijmans Van Beuningen verwierf in 2010 Une vipère, un vampire, une vitre van de Belgische conceptuele kunstenaar Marcel Broodthaers. De reeds aanwezige verzameling in Rotterdam toonde de grasche en lmische kant van het oeuvre en gaf daarmee een mooi beeld van het werk dat Broodthaers in oplage maakte. Met de nieuwe aanwinst, gesteund door de Vereniging Rembrandt, kan het museum ook een ruimtelijk en bovendien uniek werk tonen. Het is een typerend voorbeeld van Broodthaers’ spel met woorden, objecten en het begrip kunst. Marcel Broodthaers, geboren en getogen in Brussel, verdiende aanvankelijk zijn brood als journalist, dichter en boekhandelaar. Zijn dichtbundels verkochten slecht en Broodthaers wilde niet langer werk creëren voor een ‘onzichtbaar’ (lees)publiek, maar een meer directe interactie met de beschouwer aangaan. Daarom richtte hij zich vanaf 1964 uitsluitend nog op de beeldende kunst. De kern van Broodthaers’ oeuvre, dat onder andere bestaat uit graek, schilderijen, sculpturen, installaties, foto’s en lms, wordt gevormd door zijn fascinatie voor de systematiek van taal. Dat uit zich onder andere in het veelvuldig gebruik van de letters van het alfabet en verwijzingen naar taalonderwijs voor kinderen. Dit speelt ook een rol in het werk dat nu door Museum Boijmans Van Beuningen is aangekocht, Une vipère, un vampire, une vitre, oftewel ‘Een adder, een vampier, een raam’. Belangrijke inspiratoren voor Broodthaers waren Marcel Duchamp met zijn ready-mades en René Magritte, wiens schilderij La Trahison des images (‘Het bedrog van afbeeldingen’, 1929) met de tekst: ‘Ceci n’est pas une pipe’ grote indruk op hem had gemaakt: ‘Ik werd achtervolgd door een schilderij van Magritte waarop woorden zijn afgebeeld. Bij Magritte is er die tegenstelling tussen het geschilderde woord en het geschilderde object, een ondermijning van het taalteken en het geschilderde…’. 1 Broodthaers stelde de betekenis van woord en beeld in de moderne kunst grondig op de proef, waarbij het hem niet aan gevoel voor humor ontbrak. Hij beschilderde bijvoorbeeld een bot met de Belgische driekleur en stelde pannen met lege mosselschalen tentoon. Over dit vroege werk zei de kunstenaar in een interview in 1969: ‘Ik heb toen al geprobeerd via banale alledaagse voorwerpen een relatie te leggen tussen dat object en zijn afbeelding… en die tweevoudige idee, het vlakke en het driedimensionale, onder te brengen in één entiteit’. 2 De relatie tussen woord, afbeelding en object zou hem zijn hele verdere leven bezig blijven houden. 37 VERENIGING REMB RANDT ZOMER 2011 Une vipère, un vampire, une vitre Marcel Broodthaers (Brussel 1924 – Keulen 1976) 1974. Acrylverf op doek, acrylverf en sticker op koffer, 83 x 50,8 cm (schilderij) en 18 x 55 x 36,5 cm (koffer) Herkomst: Particulier bezit (2010) ABC-LES Broodthaers vervaardigde Une vipère, un vampire, une vitre in 1974, twee jaar voordat hij op 52-jarige leeftijd overleed. Het werk bestaat uit een koffer met het woord ‘Vipere’ op de deksel en een schilderij met een ‘V’ en de met rood onderstreepte tekst ‘Une vipère, un vampire, une vitre’. Deze raadselachtige samenkomst van ‘het vlakke en het driedimensionale’ is voor Broodthaers een karakteristiek voorbeeld van taal, beeld en object, samengebracht in één werk. 3 Daarnaast komen oude en nieuwe kunstbegrippen samen: de aloude schilderkunst tegenover een doodgewoon voorwerp, een ready-made, die het begrip kunst in de 20ste eeuw representeert. Het werk bevat allerlei verwijzingen, maar een concrete betekenis geeft deze late creatie van Broodthaers niet zonder meer prijs. Bovenaan het schilderij prijkt de letter V, met daaronder als een schools taallesje drie voorbeelden van woorden die met deze letter beginnen. De woorden lijken met een sjabloon geschilderd en samen met de bibberige rode lijnen doen ze haast onbeholpen aan. Door het eveneens niet al te strak geschilderde zwarte kader – of eerder een raam (vitre)? – heeft het schilderij nog meer weg van een abc-les. Dit kinderlijk onschuldige staat echter in contrast met de wat duistere betekenis van de woorden. Ze refereren aan negatieve menselijke trekken: vipère betekent ook lasteraar en vampire is tevens een uitzuiger. Vitre lijkt neutraler, al zou dit woord nog de associatie met casser les vitres kunnen oproepen: schandaal maken, driftig worden. De koffer is ook beschilderd, maar enkel met het woord ‘Vipere’ (zonder accent dit keer). Hij staat een klein stukje open, wat nieuwsgierig maakt naar de inhoud ervan. Alleen is de koffer leeg, op één zwarte verfvlek rechts onderin na. Dit roept associaties op met enkele andere met een titel beschilderde koffers die Broodthaers tot kunstobject maakte. Bij deze werken, zoals Valise Charbon (1966), een koffer gevuld met steenkool, en Erasmus (1974), een koffer met een landkaart, verwijzend naar Erasmus’ reputatie als eerste wereldburger,
Page 1 and 2: p Open brief aan de minister-presid
Page 3 and 4: De Vereniging Rembrandt is een part
Page 5 and 6: De Vereniging Rembrandt is een part
Page 7 and 8: Foto: Marten de Leeuw haalde het ni
Page 9 and 10: daar zijn correcties te zien, maar
Page 11 and 12: Foto: archief Stedelijk Museum Amst
Page 13 and 14: De Vereniging Rembrandt maakt zich
Page 15 and 16: Teylers Museum Haarlem ‘Wie wat b
Page 17 and 18: Frans Hals Museum Haarlem De koning
Page 19 and 20: klassieke tempels verwant was aan d
Page 21 and 22: Noten een begaafd architect met int
Page 23 and 24: 23 V ERENIGING REMBRANDT ZOMER 2011
Page 25 and 26: De overlieden van het St. Lucasgild
Page 27 and 28: 27 VERENIGING REMBRANDT ZOMER 2011
Page 29 and 30: vermogende grofsmid Hendrik Scholti
Page 31 and 32: Koeienhoedster bij ochtendzon Camil
Page 33 and 34: museum dan ook meteen gewekt. De on
Page 35: BIOGRAFISCHE SCHETS Emmy van Leersu
Page 40 and 41: Kunstvragen Elizabeth Stortenbeker
Page 42 and 43: NIEUWS VAN DE VERENIGING Fondsen...
Page 44 and 45: NIEUWS VAN DE VERENIGING Fusien Bij
Page 46 and 47: VERENIGING REMBRANDT ALGEMEEN De Ve
Page 48: WWW.VERENIGING REMBRANDT.NL Zijn uw

p Open brief aan de minister-president p Twee versies van Karel ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?