AZ Sint-Lucas Brugge - nieuwsbrief voor artsen oktober 2010

(A) (B)
Accrediteringsnieuws
Erkenningsnummer Datum Rubriek Titel Duur C.P.
10009380 28-06-2010 6 Wegwijs in de ziekenhuisfi nanciering 2 2
10009379 26-04-2010 6 De ziekenhuisorganisatie 2010 2 2
10007636 24-04-2010 1 “Wear & Tear”: kraakbeen- en peespathologie 5 5
van preventie tot therapie
10003372 22-04-2010 2 Mini-symposium MOSOS 3 3
Colofon
Het principe van de procedure
is eenvoudig. Drie-dimensionele
beeldvorming van het misvormde
en gezonde contralaterale
lidmaat wordt verkregen via
de spiraal CT-scan. Gespecialiseerde
software (Mimics®, Materialise,
Haasrode) laat toe deze
3D beelden integraal te analyseren
in de virtuele ruimte[5]. (fi g 2)
Het ‘gezonde’ niet aangetaste lidmaat wordt gespiegeld in de
ruimte en het aangetaste lidmaat wordt drie-dimensioneel perfect
ingebed in een optimaal alignement. (fi g 3 en 4)
Fig 3.
Het gezonde
femur (blauw)
werd gespiegeld
en in zijn distale
uiteinde gesuperponeerd
op het
misvormde femur
(geel)
Fig 2.
Ingescande beeld van het gezonde femur
(A) en het misvormde femur (B)
Fig 4.
De osteotomie wordt
virtueel uitgevoerd.
De nieuwe anatomie
van het aangetaste bot
(geel) wordt zo goed
mogelijk ingepast in het
gespiegelde gezonde
femur (blauw).
De benodigde osteotomie wordt virtueel uitgevoerd en de ascorrecties
in de drie vlakken worden berekend. Vervolgens wordt
volgens een proces van ‘reverse engineering’ berekend wat de
positie van fi xatieplaat en schroeven zal zijn op de toestand na
osteotomie. Een guide met unieke pasvorm op het aangetaste
bot wordt ontwikkeld om deze schroefgatposities exact in te
boren en de osteotomie op het juiste niveau uit te voeren. (fi g 5)
Fig 5. Computer beeld van de guide met exacte pasvorm op het misvormde femur (links),
de aangemaakte guide vastgezet op het distale femur tijdens de operatie (midden) en de
geplande positie van de osteosyntheseplaat (rechts)
Fig 6.
Post-operatieve full leg opname. De mechanische
as werdnauwkeurig gereconstrueerd.
Nadat de osteotomie werd uitgevoerd
zal het aanbrengen van de plaat en
schroeven het bot exact in de vooraf
uitgerekende positie brengen. Deze
techniek laat dus toe de osteotomie
pre-operatief virtueel in te plannen en
vervolgens intra-operatief met grote
precisie uit te voeren. (fi g 6)
Referenties:
1. A . W-Dahl, O. Robertsson, L. Lidgren.
Surgery for knee osteoarthritis in younger
patients. Acta Orthopedica. 2010; 81:161-64
2. Bourne RB, Chesworth BM, Davis AM et al.
Patient satisfaction after TKA. Clin Orthop
2010; 468:57-63
3. Kurtz SM, Lau E, Ong K et al. Future young
patient demand for primary and revision joint
replacement: national projectons from 2010
to 2030. Clin Orthop 2009; 467:2606-12
4. Odenbring S, Lindstrand A, Egund N et al.
Natural progression of unicompartmental
arthrosis. Clin Orthop 1991; 266: 152-155
5. Victor J, Van Doninck D, Labey L et al: How
precise can bony landmarks be determined on
a CT scan of the knee? Knee;
2009 Oct;16(5):358-65
Deze tekst is een samenvatting van de keynote lecture tijdens
de opening van het tweejaarlijks congres van ESSKA (European
Society for Sport, Knee and Arthroscopy) J. Victor, Juni 2010,
Oslo, Noorwegen.
Het is de eerste bijdrage in een reeks over het snel evoluerende
vakgebied van de orthopedie.
dr. Jan Victor
secretariaat orthopedie: tel. 050 36 90 80
Verantwoordelijke uitgever: dr. Daniël De Coninck, medisch directeur
Redactieleden: dr. Joris Arts, dr. Griet De Brabanter, dr. Daniël De Coninck, dr. Kristof Ramboer, dr. Philippe Rogiers,
dr. Wouter Vandewal, dr. Philippe Van Hootegem
NIEUW!
nieuwsbrief
Viermaandelijks tijdschrift | Jaargang 14, nummer 44 - Oktober 2010
Afgiftekantoor Brugge 1, 2 e afdeling
Nieuwe arts kinder- en jeugdpsychiatrie: dr. Dries Dewulf
Sinds augustus 2010 werk ik op de dienst kinder- en jeugdpsychiatrie van het AZ Sint-Lucas Brugge
waar ik verbonden ben aan de jongste opnamegroep (3-11 jaar) en raadplegingen doe. In het kader
van KAS (Kinder- en jeugdpsychiatrische Afdelingen Samen in Brugge) doe ik tevens een dag raadplegingen
in het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV (campus Sint-Franciscus-Xaverius).
Ik volgde mijn opleiding geneeskunde aan de universiteit van Leuven en promoveerde in 2005,
waarna ik specialiseerde in de kinder- en jeugdpsychiatrie onder leiding van Prof Marina Danckaerts.
Tijdens mijn specialisatie ben ik werkzaam geweest in PAAZ Klina Brasschaat, KPC Genk,
Erasmus MC Sophia kinderziekenhuis Rotterdam en twee jaar in UZLeuven en heb ik ervaring kunnen
opdoen met diverse problematieken (oa. ontwikkelingsstoornissen, internaliserende en externaliserende
problematieken, eetstoornissen), leeftijdscategorieën (van infants tot adolescenten) en
settings (ambulant, klinisch, liaison, outreach, inreach).
Hiernaast ben ik in 2008 gestart met een postgraduaat in de Relatie-, Familie- en Systeempsychotherapie
in Context UZLeuven, omdat mijns inziens een kind of jongere niet los kan gezien worden
van zijn of haar gezin en context.
Ik kijk uit naar een vruchtvolle samenwerking en ben bereikbaar op tel.: 050 36 97 31 of via het
onthaal kinder- en jeugdpsychiatrie, tel. 050 36 91 90.
Nieuwe reumatologe: dr. Mieke Devinck
Mede namens de Raad van Bestuur en de Medische Raad, hebben de stafl eden van de dienst
fysische geneeskunde – reumatologie – revalidatie in het AZ Sint-Lucas te Brugge het genoegen u
mee te delen dat Dr. Mieke Devinck, vanaf 1 oktober 2010 de medische staf heeft vervoegd.
Na haar opleiding geneeskunde aan de K.U. Leuven koos zij initieel voor de opleiding
huisartsgeneeskunde. Zij deed 1 jaar in Devon, UK, en was daar vervolgens huisarts.
Bij haar terugkeer naar België, koos zij voor een wending in haar carrière en startte een opleiding
inwendige geneeskunde – reumatologie aan de Universiteit Gent onder leiding van Prof. Dr. Herman
Mielants.
Naast de algemene reumatologie, kinderreumatologie en osteoporose, werkte zij in de dienst
reumatologie van het UZ Gent in het bijzonder mee aan de projecten rond spondyloarthropathie.
Samen met de reeds aanwezige reumatologen zal zij in ons ziekenhuis de reumatologie en
osteoporose verder uitbouwen. Daarnaast zal zij ook de opleiding tot erkend revalidatie-arts in de
locomotorische revalidatie volgen.
Afspraken voor consultaties kunnen gemaakt worden via het secretariaat fysische geneeskunde –
reumatologie – revalidatie. Een vrije raadpleging wordt voorzien op vrijdagnamiddag.
Met vriendelijke groeten,
Dr. Marc Soenen,
Diensthoofd fysische geneeskunde – reumatologie - revalidatie
Vanaf 1 december kunt u het ziekenhuis sneller bereiken via het inkiesnummer voor
huisartsen: 050 36 91 13. De telefoniste zal uw telefoontje als prioritair behandelen.
algemeen ziekenhuis sint-lucas vzw
sint-lucaslaan 29, 8310 brugge › T 050 36 91 11 › F 050 37 01 27 › info@stlucas.be › www.stlucas.be

nieuwsbrief
Top 10 Vlaamse ziekenhuizen:
1. AZ Sint-Lucas Brugge
2. O.L. Vrouwziekenhuis Aalst
3. CAZ Midden-Limburg, Heusden-Zolder
4. UZ Antwerpen, Edegem
5. AZ Jan Palfi jn, Gent
6. UZ Gent
7. AZ Sint-Lucas Gent
8. AZ Sint-Jozef, Turhout
9. UZ Leuven, Gasthuisberg
10. Sint-Vincentiusziekenhuis, Deinze
U kunt rechtstreeks contact opnemen met de dienst neurologie
Elke weekdag, overdag, kan de neuroloog van wacht, door de uitbreiding van de dienst sinds 1.5 jaar, via een apart wachttelefoonnummer
(050 36 60 01) rechtstreeks worden gecontacteerd voor dringend overleg en dringende doorverwijzing. Reguliere afspraken
gebeuren via het secretariaat (050 36 90 50).
Tegelijkertijd maken wij van de gelegenheid gebruik om aan te geven dat binnen de ischemische beroertes het tijdsvenster voor trombolyse
vorig jaar werd uitgebreid van 3 tot 4,5 u wat geenszins inhoudt dat er mag getalmd worden om patiënt door te verwijzen, doch
dat er iets meer mogelijkheid is naar een meer invasieve en effi ciënte therapie toe. Het blijft wel zo dat hoe vroeger de thrombolyse
wordt doorgevoerd hoe beter het resultaat. (NNT binnen 3 uur bedraagt 7 en binnen 4,5 uur 14 !).
Dr. Jacques Goethals Dr. Philippe Maere
Dr. Niels Libbrecht Dr. Vicky Maqueda
Dienst neurologie
Nieuwe arts orthopedie: dr. Farhad Tajdar
Mede namens de raad van bestuur en de medische raad, hebben de stafl eden van de dienst orthopedie-traumatologie
in het AZ Sint-Lucas Brugge het genoegen u mee te delen dat Dr. Farhad
Tajdar vanaf 1 oktober 2010 de medische staf vervoegd heeft.
Na zijn opleiding geneeskunde aan de Vrije Universiteit Brussel heeft Dr. Tajdar zijn specialisatie in
de orthopedie aan dezelfde universitaire instelling behaald. Vervolgens heeft hij een fellowship van
18 maanden in de dienst orthopedie van het AZ Sint-Lucas Brugge vervuld voor bijkomende specialisatie
in de orthopedische chirurgie van het onderste lidmaat. Nadien heeft hij een fellowship
in de voet- en enkelchirurgie vervuld te Nijmegen bij Prof. Lauwerens. Zijn jongste bijscholing was
als fellow te Murnau in Duitsland bij Prof. Woltman in één van de grootste level I trauma centra
van Europa. Hij zal in onze dienst de behandeling van de traumatologie aansturen en coördineren,
in overleg met de spoedartsen en de collega’s van de orthopedische staf. Daarnaast zal hij zich
ook toeleggen op het deelgebied van de electieve heupchirurgie, samen met collega’s Luc Vanden
Berghe, Marc Demuynck en Davy Hoste. Wij verwelkomen hem in onze dienst en wensen hem veel
succes toe.
Afspraken voor consultaties kunnen gemaakt worden via het secretariaat orthopedie:
tel. 050 36 90 80.
dr. Jan Victor, PhD
diensthoofd orthopedie-traumatologie
AZ Sint-Lucas uitgeroepen tot meest klantvriendelijk ziekenhuis van Vlaanderen.
Het Antwerpse reclamebureau Brandhome heeft bij 1.500 Vlamingen een grote ziekenhuisenquête uitgevoerd over de kwaliteit van
zorg. Uit de resultaten blijkt dat de doorsnee Vlaming zeer tevreden is over de kwaliteit van de zorg in de Vlaamse ziekenhuizen. In de
top 10 staat AZ Sint-Lucas op de eerste plaats en is hiermee uitgeroepen tot meest klantvriendelijk ziekenhuis van Vlaanderen.
De directie van AZ Sint-Lucas is blij verrast met deze opsteker en wil deze opdragen aan het voltallige personeel en artsen.
De behandeling van knie artrose bij jonge patiënten
Wat.
Relatief jonge patiënten met gonartrose vragen in toenemende
mate een heelkundige oplossing
Probleem.
Het verwachtingspatroon van totale knieprothese bij deze
patiënten ligt te hoog.
Voorgestelde oplossing.
Counseling van de patiënt en meer ‘conservatieve’ chirurgische
oplossingen zoals osteotomie.
Nieuwe technologie.
Virtuele planning en 3D-gestuurde uitvoering van de procedure.
De vraag naar heelkundige behandeling van artrose in het
kniegewricht bij patiënten, jonger dan 55 jaar, groeit gestaag.
Tussen 1998 en 2007 werden vijf maal meer heelkundige behandelingen
voor gonartrose bij jonge patiënten uitgevoerd dan in
de voorafgaande jaren en deze exponentieel stijgende trend zet
zich door [1]. Meerdere oorzaken liggen aan de basis van deze
evolutie, niet in het minst de demografi sche evolutie waarbij de
babyboomers met grote aantallen volop in middelbare leeftijd
zijn beland. Twee grote groepen met belangrijke beperkingen
ten gevolge van gonartrose kunnen worden onderscheiden. De
eerste groep, bestaande uit obese patiënten die ten gevolge
van belangrijk overgewicht de draagkracht van hun gewrichten
overschrijden en vroegtijdig de weg vinden naar de orthopedisch
chirurg, blijft groeien in onze maatschappij. De tweede
groep surft mee op de trend van toenemende sportparticipatie
en actieve vrije tijdsbesteding. Zij worden geconfronteerd met
fysieke beperkingen die ze niet wensen te accepteren en zoeken
actief naar oplossingen. Daartegenover staat een conservatieve
behandeling die niet verder komt dan een symptomatische aanpak.
De progressie van de aandoening kan niet worden gestopt.
Het vertrouwen van de patiënten en zorgverstrekkers in de resultaten
van de heelkundige mogelijkheden is daarentegen
sterk gegroeid. Dit alles verklaart de steile groei van het aantal
heelkundige procedures, voornamelijk in de prothesechirurgie.
Deze evolutie is niet vrij van problemen. Ondanks de beschikbaarheid
van meer duurzame materialen en verbeterde implantatietechnieken
blijven deze jongere patiënten een risicogroep.
Twintig procent van de jongere patiënten zijn ontgoocheld in
het eindresultaat van een knieprothese als gevolg van een onrealistisch
verwachtingspatroon dat mede via populaire media
en websites wordt gevoed [2]. Dit leidt secundair tot een sterke
stijging van de revisieprocedures met belangrijke negatieve medische
en sociaal-economische consequenties [3]. In die optiek
is een kritische benadering van de indicatiestelling voor het
plaatsen van een totale knieprothese bij deze patiënten nodig.
Op de raadpleging pogen we een systhematische aanpak van
de gonartrose patiënt te hanteren. Naast de klassieke conservatieve
behandeling onder vorm van pijnstillers en infi ltraties
pogen we de patiënt een inzicht te geven in zijn pathologie.
Hierbij is het principe van draagkracht versus belasting essentieel
en toepasbaar op de situatie van elke individuele patiënt.
Het kniegewricht, tijdens het ziekteproces verzwakt door structureel
verlies van menisci en kraakbeen, heeft een verminderde
draagkracht die nu relatief onvoldoende is om de huidige belas-
J. Victor MD,PhD
ting te verwerken. Een vermindering van de belasting lijkt dan
ook de eerste logische stap in de behandeling. Het is opvallend
hoe weinig patiënten hierover hebben nagedacht wanneer ze de
vraag naar prothesechirurgie stellen. Vermageren mag dan een
heikel onderwerp zijn, onder druk van de omstandigheden kan
het alsnog lukken bij de .gemotiveerde patiënt. De tweede groep
‘jonge’ patiënten met gonartrose, de sportievelingen op middelbare
leeftijd, kunnen vaak door een aanpassing van de activiteiten
worden geholpen. Fietsen en zwemmen kunnen lopen als
conditietraining vervangen, en ‘nordic walking sticks’ kunnen
fungeren als de sociaal geaccepteerde en sportieve wandelstokken
van de actieve patiënt. Vaak kan een tijdelijke omschakeling
van de activiteiten het gewricht toelaten om zijn homeostase
terug te vinden met een gunstig gevolg op de pijnklachten en
functionele beperkingen. Patiënten consulteren doorgaans
tijdens een plotse opstoot van hun pijnklachten. Het inlassen
van een afkoelingsperiode in de acute fase is essentieel in de
beoordeling van de noodzaak voor chirurgie. Heel wat premature
chirurgische interventies kunnen hierdoor worden vermeden.
Heelkunde wordt onvermijdelijk wanneer belangrijke asdeviatie
in het frontale vlak optreedt. Een ontlastend brace kan de
situatie vaak nog tijdelijk keren doch een asdeviatie van meer
dan 10° varus of valgus, in combinatie met kraakbeenlijden,
evolueert steevast snel negatief omdat de zwakste schouders
(het aangetaste compartiment) de zwaarste last moeten dragen
[4]. De heelkundige aanpak zal steeds gericht zijn op een
correctie van de asdeviatie, zij het via een osteotomie, een unicondylaire
(fi g 1) of een totale knieprothese. Deze drie ingrepen
Fig 1 Laterale unicompartimentele prothese met mobiele insert gaande van volledige
extensie (links) naar volledige fl exie (rechts). Beide kruisbanden worden behouden
evenals het articulaire kraakbeen in het mediale en patellofemorale compartiment.
verschillen essentieel in hun behoud van het articulaire oppervlak
en de stabiliserende ligamenten. De osteotomie raakt
niet aan de intra-articulaire structuur noch aan de ligamenten.
De unicompartimentele prothese vervangt een deel van het
gewrichtsoppervlak doch behoudt de beide kruisbanden, de
totale knieprothese vervangt het volledige gewrichtsoppervlak
en offert minstens de voorste kruisband op. Het mag duidelijk
zijn dat deze laatste optie niet optimaal is voor de jonge artrosepatiënt
wegens het ingrijpend karakter van de procedure, de
ernst van revisiechirurgie en het verlies aan proprioceptie.
De correctieve osteotomie werkt via een biomechanische herverdeling
van de krachten die op het gewricht ingrijpen. De aangetaste
zones kunnen aldus worden ontlast en het gangpatroon
genormaliseerd. Omdat het gewrichtsoppervlak en de ligamenten
behouden blijven is het functioneel resultaat vaak veel
beter dan na prothesechirurgie. Deze aanpak is wat in onmin
en verdrukking geraakt door de technische moeilijkheidsgraad
en het vermeend onbetwiste succes van implantaten. Recente
technologische ontwikkelingen laten echter toe deze procedures
met een voordien onmogelijk geachte precisie uit te voeren.