KERKDIENSTEN MEDITATIE Toerist of kerkganger? - Kerkklok.info

KERKDIENSTEN
Zondag 8 juli 9.30 uur
Ds. H.T. Kroesbergen
GEZINSDIENST
Zondag 15 juli 9.30 uur
Ds. H.T. Kroesbergen
Zondag 22 juli 9.30 uur
Ds. P.C. Koster, Spijkenisse
Zondag 29 juli 9.30 uur
Mw. M. Keijzerwaard
Zondag 5 augustus 9.30 uur
Ds. H.T. Kroesbergen
DOOPDIENST
Zondag 12 augustus 9.30 uur
Mw. B. Koppenaal,
Stellendam
Zondag 19 augustus 9.30 uur
Mw. G. van der Linde,
Zuidland
Zondag 26 augustus 9.30 uur
Ds. H.T. Kroesbergen
Zondag 2 september 9.30 uur
Ds. H.T. Kroesbergen
Wilt u vervoer naar de kerkdiensten
of heeft u interesse in de
dienst op cassetteband, dan kunt
u contact opnemen met mw.
Nobel (tel. 461405)
Kopij voor het volgende
nummer moet binnen zijn
voor 20 augustus 2007
MEDITATIE
Toerist of kerkganger?
1
JULI-AUGUSTUS 2007
“Ineens galmde er een stem door de kerk die ons opriep om stil te staan,
ons te bezinnen op het feit dat we in een kerk waren, en mee te bidden
voor vrede en met het Onze Vader.”
De vakantietijd staat weer op het punt te beginnen. Misschien bent u
al weg geweest of vertrekt u binnenkort. Misschien blijft u deze zomer
thuis, maar hoe dan ook, is het leven in de vakantietijd vaak anders – al
was het maar omdat veel anderen dan op reis zijn, ver weg of dichterbij.
Door onze verhuizing hier naar het dorp kwamen wij onze oude
vakantiefoto’s en vakantiedagboeken weer tegen. Uit één van die
vakantiedagboeken komt de zin waarmee ik dit stukje begon. We waren
op vakantie en bezochten de toeristische trekpleisters van de streek waar
we zaten. Zo kwamen we ook in een grote kathedraal terecht en met een
informatiefolder in de hand liepen we langs de bezienswaardigheden
daarbinnen. Plotseling werden we dus opgeschrikt en hoorden die stem
van een bandje, die ons eraan herinnerde dat het niet alleen een
toeristische attractie was, waarin wij ons bevonden. We waren in een
kerk, een huis van gebed.
U bezoekt misschien ook wel eens een kerk als u ergens op vakantie
bent. Op vakantie is het vaak veel makkelijker om een kerk binnen te
stappen dan in je eigen dorp. Alles is toch al anders, als toerist durf je
meer en kerken in vakantieplaatsen zijn er ook steeds vaker op ingericht
om toeristen te ontvangen: de kerk als bezienswaardigheid.
Ik weet nog wel dat ik het wat verwarrend vond, dat toen we daar als
vakantiegangers rondkeken naar al het moois en ouds dat daar te zien
was, dat we toen ineens opgeroepen werden om te gaan bidden, omdat
we in een kerk waren. Aan de ene kant mooi dat geloof en vermaak zo
direct met elkaar te maken krijgen, maar aan de andere kant de vraag of
aan één van beiden dan niet tekort gedaan wordt. Hadden we daar in die
kerk niet zo mogen rondlopen uit pure nieuwsgierigheid? En als je dan
gaat bidden, is dat wel zuiver, als je daar toch in de eerste plaats als
toerist bent? Het kan je aan het denken zetten als je op vakantie
onwillekeurig een kerk binnenstapt.
Misschien zien we kerken op vakantie wel eens te veel alleen als
bezienswaardigheid. Zullen we deze vakantie eens een kerk binnengaan
en – ook als er geen stem door de kerk galmt – voorzichtig bidden? Ver
weg of in Oudenhoorn natuurlijk!
Ds. H.T. Kroesbergen

UIT DE PASTORIE
Op de kop af een maand wonen we hier nu in dit
prachtige huis van waar we uitkijken op al dat
mooie groen bij de kerk. Veel mensen vragen ons
de laatste tijd of we ons al thuis voelen in
Oudenhoorn. Nou, het huis voelt al helemaal
vertrouwd nu alle spullen een plekje hebben
gevonden. We wachten nog op de bank en de
gordijnen, maar de inrichting gaat al hard de
goede kant op. Ook in het dorp worden we heel
vriendelijk en gastvrij opgenomen. Vrienden en
familie die bij de intrededienst waren, viel het ook
al op hoe open en gemoedelijk de mensen hier
zijn. Wij zullen onze draai hier vast wel snel
vinden.
Wat leuk ook dat er zoveel georganiseerd wordt.
We zijn al naar een slagwerkconcert in de kerk
geweest. We hebben met een fietstocht langs de
mooie, oude ruïne van Heenvliet meegedaan en
we waren al bij de Tractor Pulling. Vooraf hadden
we vooral over de jaarlijkse rommelmarkt
gehoord, maar er is dus nog veel meer!
Nu heb ik horen vertellen dat er dit najaar ook
weer iets georganiseerd zal worden, waar uw
medewerking voor nodig is. Het zou zo leuk zijn
als een gelegenheidskoor van Ouwehorenaars (of
is dat alleen maar spreektaal?) de kerstnachtdienst
op zou luisteren met mooie liederen. Een aantal
mensen wil hiervoor het initiatief gaan nemen en
ik hoop dat velen van u deze kans zullen
aangrijpen om eens te proberen hoe het is om met
zijn allen zo al zingend naar de kerstnacht toe te
werken. Over het hoe en wat hoort u later vast nog
meer. Het oefenen voor dit project zal beginnen
ergens na de startzondag op 30 september waarop
we met zijn allen naar Utrecht hopen af te reizen.
Dat duurt allemaal nog even dus, eerst is er nu
nog de vakantie. Wij zelf zullen ook met vakantie
gaan. Van 8 tot en met 22 augustus willen wij in
Spanje Don Quichot achterna gaan reizen, en
kijken of we daar ook nog kerken kunnen vinden
om voorzichtig te bidden natuurlijk. In de tijd dat
wij op vakantie zijn, kunt u voor pastorale zaken
contact opnemen met de scriba mw. R. Nobel, die
u dan verder zal helpen.
We wensen iedereen, of u nu op reis gaat of in
Oudenhoorn blijft een goede vakantietijd toe en
Gods zegen.
Hartelijke groeten uit de pastorie,
Hermen en Johanneke Kroesbergen
2
BIJ DE DIENSTEN
We beginnen deze zomer op 8 juli met een
gezinsdienst. Deze dienst met als thema ‘Ga zoals
je bent’ is georganiseerd door de
kindernevendienst. In deze dienst neemt de
kindernevendienst afscheid van kinderen die dit
jaar voor het laatst hebben meegedaan. Zij gaan
op weg, zoals de tweeënzeventig leerlingen die
Jezus in de Lucas-lezing op weg stuurt. Jezus
geeft hen de boodschap mee dat ze mogen gaan
zoals ze zijn en in de dienst zullen we op allerlei
verschillende manieren bij die boodschap stil
staan. Het belooft een leuke dienst te worden.
Op 15 juli lezen we weer verder uit Lucas.
Deze hele zomer volgt het leesrooster het
middengedeelte uit het evangelie naar Lucas,
waarin verhaald wordt over Jezus’ reis naar
Jeruzalem. Onderweg onderwijst Jezus zijn
leerlingen met woorden en daden over hoe je
moet leven naar de regels van het koninkrijk van
God. In de lezing van 15 juli vertelt Jezus daarbij
de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan om
uit te leggen wie de naaste is, die je lief moet
hebben zoals jezelf. In die naastenliefde zullen wij
onszelf vervolgens ook oefenen door met elkaar
brood en wijn te delen, als vooruitwijzing naar het
koninkrijk van God, wanneer de Heer op Sion
voor alle volken een feestmaal aanricht. Naast
samen eten zullen we op 15 juli ook veel samen
zingen door het volgen van ‘orde van dienst 4’.
De twee zondagen daarna ben ik er zelf niet
bij. Ik ga dan elders voor – waarbij ik 29 juli heel
bij-zonder vind: dan ga ik voor in Vorden, het
dorp van mijn ouders. In Oudenhoorn gaat op 22
juli dominee Koster uit Spijkenisse voor en op 29
juli mw. Keijzerwaard. Op het leesrooster gaan de
lezingen uit Lucas door met het verhaal over
Marta, die zich zo druk maakt, en over het Onze
Vader, maar de voorgangers kunnen natuurlijk
altijd van het rooster afwijken.
Op zondag 5 augustus zal ik zelf van dat
leesrooster afwijken. In die dienst willen Jan en
Janneke van Kreuningen hun dochter Aline laten
dopen. Zij wonen nu in een bungalow aan de
Ravenseweg en gaan wonen op de boerderij die
van Jans ouders was in Abbenbroek. Als er nog
meer mensen zijn die hun kind willen laten dopen,
horen we dat graag. We lezen die zondag Genesis
9:8-17 over Gods verbond met Noach, en we
hopen op een feestelijke dienst samen.

Mw. Koppenaal uit Stellendam zal voorgaan
op 12 augustus en op 19 augustus mw. van der
Linde uit Zuidland. Zelf zijn wij die twee weken
op vakantie, maar op 26 augustus hoop ik weer
voor te gaan. De lezing van die zondag stelt een
lastige kwestie aan de orde. Iemand vraagt of het
er maar weinigen zijn die gered worden. Op die
zondag horen we hoe Jezus daar op ingaat.
Op 2 september tenslotte, op de laatste zondag
van de schoolvakanties, dan hoop ik ook weer
voor te gaan en dan horen we over de ware
gastvrijheid die bij het zijn van een leerling van
Jezus hoort.
De evangelielezingen van het leesrooster voor de
zomerperiode zijn:
Zondag 8 juli: Lucas 10: 1-11
Zondag 15 juli: Lucas 10: 25-37
Zondag 22 juli: Lucas 10: 38-42
Zondag 29 juli: Lucas 11: 1-13
Zondag 5 augustus: Lucas 12: 13-21;
wij lezen: Genesis 9: 8-17
Zondag 12 augustus: Lucas 12: 32-40
Zondag 19 augustus: Lucas 12: 49-56
Zondag 26 augustus: Lucas 13: 22-30
Zondag 2 september: Lucas 14: 1, 7-14
Ds. H.T. Kroesbergen
PASTORALIA
Op 22 juni j.l. zijn Arja de Troije en Patrick
Kortleven in het huwelijk getreden. In onze kerk
hebben zij de zegen van God over hun verbintenis
gevraagd. Samen met hun familie en vrienden,
groot en klein hebben wij een feestelijke dienst
gevierd.
Wij feliciteren Arja en Patrick met hun huwelijk
en wensen beiden geluk en voorspoed in het
leven.
JUBILEA
Op 25 juni j.l. waren Thea en Jaap Boot 25 jaar
getrouwd. Dit heuglijke feit hebben zij gevierd
met een groot feest op zondag 24 juni. Thea en
Jaap, van harte gefeliciteerd!
Op 28 juli zijn Kees en Ineke de Bie van de
Julianastraat 35 jaar getrouwd. Van harte
gelukgewenst!
3
IN MEMORIAM (1)
Op 28 mei j.l. is op 71-jarige leeftijd overleden de
heer Bastiaan Poldervaart. Bas woonde met zijn
vrouw Dit aan de Kerklaan in Oudenhoorn.
Enige tijd geleden werd bij Bas een ernstige
ziekte geconstateerd. Ter behandeling moest hij
chemokuren ondergaan. Helaas heeft dit niet meer
mogen baten. Bas is op 2 e Pinksterdag 28 mei
overleden. Wij wensen Dit, zijn kinderen en
kleinkinderen sterkte toe om dit verlies te dragen.
N. van Embden
IN MEMORIAM (2)
Op 24 juni is rustig in zijn slaap overleden: Jan
Hendrik Vaandrager op de leeftijd van 93 jaar.
Jan Vaandrager kwam in 1978 in Oudenhoorn aan
de Tussenweg wonen nadat hij de zaak
‘VABA’room te Rotterdam-Charlois ( zijn
geboorteplaats) had overgedaan aan zijn zonen.
We hebben hem leren kennen als een vrolijke,
levenslustige man vol zelfspot en humor, die zijn
mening niet onder stoelen of banken schoof en
zich er niets van aantrok als mensen zijn balorige
gedrag afkeurden.
Hij was op ons dorp een trouwe kerkganger die
veel waarde hechtte aan naastenliefde, eerlijkheid
en trouw. Een man die er een Spartaanse leefwijze
op na hield; zelfs in de winter liep hij in een Tshirt
rond, ging elke dag zwemmen in het
Haringvliet, dat was zijn grote passie.
Vaandrager deed unieke uitspraken en had er
plezier in mensen op de kast te jagen of voor de
gek te houden, maar aan de andere kant was hij
een heel gevoelige, diep gelovige man die zich
niet snel in het binnenste van zijn hart liet kijken.
De laatste jaren woonde hij in Voornesteijn met
veel plezier (zoals hij dat zei) tussen de mensen.
We namen 28 juni afscheid van hem op de
begraafplaats aan de Charloise Lagedijk, waar ook
zijn vrouw rust .
Tijdens de dienst van woord en gebed lazen we uit
psalm 62 en 139 en werden veel woorden van
herinnering gesproken. We wensen een ieder die
deze warme, ludieke man gaat missen Gods troost
en nabijheid toe.
M.B. Keijzerwaard

STARTDIENST
Hoewel de zomer nog maar net begonnen is, zijn
we natuurlijk al weer bezig met voorbereidingen
voor de komende startdienst op 30 september
a.s.!!
Er is al behoorlijk gebrainstormd welke
activiteiten wij na de zondagmorgendienst met
elkaar zouden kunnen gaan doen.
In deze Kerkklok geven wij u alvast een voorlopig
overzicht hoe het programma er waarschijnlijk uit
gaat zien.
Na een korte morgendienst drinken we eerst een
kopje koffie of thee in het Jeugdhonk.
Dan zal er om 11.00 u. een bus klaar staan om ons
naar Utrecht te brengen. Eenmaal in Utrecht gaan
we naar het Catharijne-Convent, een museum met
o.a. religieuze kunstvoorwerpen. Na dit bezoek
weer koffie, thee of limonade. Dan een rondvaart
door de grachten van Utrecht. Duur 1 uur. Hierna
stappen wij weer in de bus. Op weg naar huis
stoppen we bij een restaurant waar we een hapje
zullen gaan eten. We hopen dan weer om ca.
19.00 uur in Oudenhoorn aan te komen. Eigen
bijdrage: 20 euro.
In de volgende Kerkklok komt het definitieve
programma te staan. Wij hopen dat u nu al
enthousiast geworden bent over de plannen en dat
u op 30 september met ons meegaat naar Utrecht.
Wilt u zich nu al opgeven? Dat kan. Bij
ondergetekende en bij onze predikant.
Namens de startdienstcommissie
Nel van Embden
KINDERNEVENDIENST
Op zondag 8 juli a.s. wordt er een gezinsdienst
gehouden. Aanvang van de dienst 9.30 uur.
In deze dienst zullen we afscheid gaan nemen van
drie kinderen: Matthijs Keijzerwaard, Patricia v.d.
Berg en Annelies Osinga. Zij hebben de leeftijd
bereikt dat zij de kindernevendienst zullen gaan
verlaten. Wij vonden het fijn dat zij in de
afgelopen jaren op zondag bij ons wilden zijn, om
samen met de overige kinderen naar de verhalen
uit de bijbel te luisteren, er over te praten en niet
te vergeten knutselwerkjes over de verhalen te
maken.
Matthijs, Patricia en Annelies, wij wensen jullie
het allerbeste toe. Veel succes op je verdere weg.
Margriet, Saskia, Karin en Nel.
4
LIED VAN DE MAAND
Het lied van de maand voor deze zomerperiode
komt uit de bundel Tussentijds. Hierin staan
nieuwe liederen als aanvulling op het Liedboek
voor de Kerken, voor de tijd waarin daar nog geen
vervolg op is. We gaan daaruit zingen lied 73
‘Zoals Ik zelf gezonden ben’. Dit lied is speciaal
geschreven bij de Lucaslezing van de gezinsdienst
op 8 juli, maar met het thema van het op weg gaan
past het ook bij de overige lezingen en de
vakantietijd. Dit nieuwe lied is geschreven op een
oude melodie; die melodie is vrij lastig, maar we
hebben nu dan ook twee keer zo lang om hem te
leren.
1. Zoals ik zelf gezonden ben
zo moet gij ook op weg gaan.
Geen knechten, vrienden noem Ik u,
mijn woord zal door uw mond gaan.
2. Wat gij gehoord hebt en gezien
moet gij bekend gaan maken:
wat Ik u in de stilte sprak
roept dat vanaf de daken.
3. Neemt onderweg geen reiszak mee
maar gaat met lege handen
en boodschapt als een vredesduif:
‘Gods Rijk is nu op handen.’
5. Zo zal het Rijk der Hemelen
onder de mensen komen:
op aarde zal een nieuwe hoop
in goede vrede wonen.
HERVORMDE VROUWENGROEP
-Eerst even een terugblik. Dinsdag 5 juni zijn we
naar Amsterdam geweest en daarna naar
Volendam. Daar hebben we lekker wezen eten.
-25 juni de slotavond zijn we met 25 dames naar
de Chinees in Zuidland geweest. Ook dit was
lekker en gezellig.
-Nu nog fietsen en dan zit het seizoen er weer op.

Maar toch gaan we alweer denken aan het
volgend seizoen.
-Maandag 3 september willen we weer gaan
starten in het jeugdhonk om 19.30 uur.
-En dan woensdag 26 september 17.30 uur gaan
we naar het Maerlant College in Brielle. We
vertrekken van de Ring om 16.45 uur. De kosten
zijn €12,50
Wilt u zich van te voren opgeven bij Pie, tel.
461315.
-Vanaf deze plaats willen we de fam. Boot van
harte feliciteren met hun 25-jarig huwelijk.
-De fam. B. Poldervaart willen we veel sterkte
toewensen met het verlies van man, vader en opa.
En voor een ieder hetzij thuis of in tehuizen, en
ook die met vakantie gaan een goede tijd. En
hopelijk tot ziens.
Een hartelijke groet,
Het bestuur.
ZENDING
De kerkbus in de kerk bevatte € 15,- en de
pinkstercollecte heeft opgebracht € 58,60
Hartelijk dank en ook voor de kaarten en
postzegels.
Zonsondergang aan zee
Adembenemend mooi dit sidderend gouden pad
Over de witte toppen van de golven;
Alsof een gouden schat die lang bedolven onder het
water lag,
Met kracht naar boven spat
Steeds lager zakte de zon,
Steeds roder word de lucht
(zo moet de eerste dag door God gegroet zijn)
dan vloeit het water
over ’t zand met een zachte zucht
en laat een bloedrode plas na op de vloedlijn.
(Nel Benschop)
De vakanties zijn aangebroken, wij wensen allen
die er op uitgaan of heerlijk thuis vertoeven veel
plezier en gezondheid.
Namens de zendingscommissie
W. v.d. Bie
5
Boekbespreking
Een poosje terug las ik het boek
‘En de wind steekt op!’ van de
Leidse praktisch theoloog Henk
de Roest. Hij vertelt over hoe
aan de ene kant de kerken
kleiner geworden zijn, maar aan
de andere kant er de laatste tijd ook steeds meer
geluiden zijn om vanuit de kerken weer te laten zien
wat je bezielt. In dit vlot geschreven boek bespreekt
hij verschillende van dergelijke initiatieven en
vraagt hij zich af welke vorm de christelijke
gemeenschap het beste aan kan nemen om met het
nieuwe enthousiasme in een geseculariseerde
samenleving om te gaan. De Roest komt uiteindelijk
met een voorstel dat mij wel aan de Oudenhoornse
situatie deed denken. Hij grijpt terug naar een oude
onderscheiding: “In de zestiende eeuw is in de
hervormde kerk een onderscheid gangbaar tussen
‘lidmaten’ en ‘liefhebbers van de christelijke
religie’. Het verschil werd gemarkeerd, doordat de
eersten wel aan het avondmaal deelnamen (met
onderzoek en zelfbeproeving) en zich onderwierpen
aan de regels van de kerk, terwijl voor de tweede
groep geen rechten en plichten golden. Liefhebbers
waren dus enigszins met de kerk verbonden, maar
zij hadden zich geenszins met hart en ziel aan de
kerk verpand, hetgeen met lidmaten wél het geval
was.” De Roest stelt voor dit onderscheid in grote
lijnen weer te gaan gebruiken in de eenentwintigste
eeuw, maar wat ik hier in Oudenhoorn zo hoor en
meemaak, zijn die twee groepen hier altijd nog
springlevend. De drempel die de ‘liefhebbers’ of
‘toehoorders’ daarbij soms naar de kerk toe ervaren,
beschouwt De Roest als positief: “Wat we kunnen
overnemen, is het belang van een drempel, waarbij
het verschil maakt om tot de kring van de
‘toegewijden’ of tot de kring van de ‘toehoorders’ te
horen. Het doet recht aan de motivatie van hen, die
een sterke binding hebben met de kerk, maar ook
aan de veelal pragmatische motivatie van hen, die
een zwakke binding hebben met de kerk. Beter is
zelfs om te spreken van mensen met een ándere
binding.” Of ik het met het belang van die drempel
helemaal eens ben, weet ik niet, maar het is in elk
geval een interessant gezichtspunt. De vele
voorbeelden en de vaak verrassende kijk op dingen
maken dit een heel lezenswaardig boek.
Henk de Roest, En de wind steekt op! Kleine
ecclesiologie van de hoop, Zoetermeer: Uitgeverij
Meinema, 2005
H.T. Kroesbergen

IN EN OM DE RING
In het ziekenhuis is opgenomen:
Dhr. L. Noordermeer, Ruigendijk
Uit het ziekenhuis zijn thuisgekomen
Mevr. Roskam, Molenweg
Mevr. Rietdijk, Bernissesteijn
Mevr. Hulsker, Eeweg
Mevr. Smit, Bernissesteijn
Geboren bij:
Fam. Bolland, Uijlstraat, een zoon
Overleden:
Dhr. B. Poldervaart, Kerklaan, oud 71 jaar
Dhr. J.H. Vaandrager, Hellevoetsluis, oud 93 jaar
In juli en augustus hopen de volgend ouderen hun
verjaardag te vieren
17-07 Mevr. Risseeuw, Hellevoetsluis
22-07 Mevr. Poldervaart, Tussenweg
22-07 Dhr. Bestman, Tochtweistraat
30-07 Mevr. Keijzerwaard, Hofkeslaan
07-08 Mevr. van de Berg, W. Hoogenboomstraat
13-08 Dhr. Poldervaart, Tussenweg
19-08 Mevr. Noordermeer, Grootenhoek
21-08 Mevr. v.d Bie, Molendijk
21-08 Dhr. Sipkes, Molendijk
25-08 Dhr. Breeman, Ruigendijk
28-08 Dhr. Poldervaart, Molendijk
30-08 Mevr. Kranenburg, Bernissesteijn
31-08 Mevr. Zeelenberg, Kaatsbaan
Damhoekje
In oude Kerkklokken zag ik dat er wel eens een
schaakhoekje in stond. Nu vind ik zelf dammen veel
leuker, dus daarom lijkt het mij leuk om hier nu verder
te gaan met een damhoekje.
Om te beginnen is het dan handig om wat te vertellen
over hoe je de zetten opschrijft bij dammen. Dat werkt
namelijk anders dan bij schaken. Bij dammen hebben
alle 50 vakjes die je
gebruikt (de donkere dus)
een nummer, zoals je ziet
in het eerste diagram. Je
begint met nummer 1 bij
zwart linksboven tot en
met 50 bij wit rechts
onderin.
6
AGENDA
DE KERKKLOK
Kerkblad van de Nederlands Hervormde
Gemeente te Oudenhoorn.
www.kerkklok.com
Redactieadres:
Mw. T. Boot tel: 461970
E-mail: redactie@kerkklok.com
Predikant:
ds. H.T. Kroesbergen tel. 461235
E-mail: dominee@kerkklok.com
Scriba: Mw. R. Nobel tel: 461405
E-mail: scriba@kerkklok.com
Administratie Kerkvoogdij
Dhr. J.L. Boot tel: 461970
E-mail: info@kerkklok.com
Gironr. kerkvoogdij 492138
Banknr. kerkvoogdij 35.16.53.929
Banknr. diaconie 35.16.52.825
In het tweede diagram zie je het zetje dat je altijd als
eerste leert bij dammen: de Haarlemmer. Er zijn dan
nog maar een paar zetten gedaan en dan kan zwart al
schijven voorkomen. Zwart geeft twee stenen weg
(slaan is verplicht!) en slaat er dan meer terug. De
stand uit het tweede
diagram is vanuit de
beginstand ontstaan na
de volgende zetten: 32-
28, 18-23 en 37-32. Hoe
komt zwart stenen voor
te staan?
De Haarlemmer kan
ook op een andere
manier op bord komen,
namelijk na de beginzetten 33-28, 18-22 en 39-33.
Probeer dat maar eens uit en kijk hoe zwart dan stenen
kan winnen!