DE MECHANISCHE SLIPKOPPELING - ECMD

Direct uit de afbeelding valt af te lezen:
[KJ (3.25a)
Door berekeningen aan koppelingen uit te voeren, krijgt men een beter inzicht in de
theoretische achtergronden en werking van koppelingen. Ook kunnen de oorzaken
van slijtage worden vastgesteld. Voor het ontwerpen en construeren van koppelingen,
zeker als er specifieke eisen worden gesteld, wordt meestal van ingewikkelder 2
ervaringsiormules uitgegaan, waarin meer invloedsfactoren zijn verJisconteerddie
op grond van jarenlange ervaring van belang worden geacht. Men herkent dergelijke
formules dikwijls aan het feit dat van het SI afwijkende eenheden worden gebruikt.
Zo heeft de Westduitse koppelingsfabrikant Fichtel und Sachs in de loop van de laatste
20 jaar een berekeningsmethode ontwikkeld, waarbij een relatie gelegd wordt
tussen de door wrijving in warmte omgezette energie Q en het totale wrijvingsopper-
vlak A. De op deze wijze berekende specifieke arbeidsbelasting q = Q/A blijkt een
goede maatstaf te zijn voor het beoordelen van plaatkoppelingen. Met behulp van q
kunnen koppelingen onderling vergeleken worden, afhankelijk van het gebruiksdoel.
Ook bij deze berekening worden vereenvoudigingen aangebracht voor een betere
begripsvorming. Zo worden het llIotorkoppel en het kOQQelingsmoment constant ver-
--- -;7
ondersteld, waardoor de versnelling van het voertuig constant IS.
Zonder verdere afleiding luidt de formule van de specifieke arbeidsbelasting, berekend
voor een sliptijd bij een eenmalige aanloop:
Q
q=-= A
19,7 .Il~o
0,95.11 g(;;ol + tan IX)}
A.II ---------
{
lil Tm
In deze formule is:
A het totale oppervlak van de wrijvingsvlakken:
A = n/4(d} - d j 2 ).z in cm 2 ;
u de aandrijflijngrootheid: u = i/r dyn in m- l ;
[C~2] (3.26)
rdyn de dynamische rolstraal van de wielen in m;
i de totale overbrengingsverhouding van de aandrijflijn; i = iwb.i e ;
m de totale massa van het voertuig met belading in kg;
g de versnelling van de zwaartekracht (9,81 m/s 2 );
irol de rolweerstandscoëfficiënt ;
tana de stijging van een eventueel te beklimmen helling in honderdsten van het
hellingpercentage; de helling a in hoekgraad (bij een helling van bij voorbeeld
20 % moet voor tana 0,01.20 = 0,2 worden ingevuld en bedraagt de
hellingshoek 11 ,3°); 5' \ ~'...- '
Tm het maximale motorkoppel in Nm. I
Als aanlooprotatiefrequentie neemt men voor ottomotoren n m (\ = ~nmax + 35 en voor
dieselmotoren n mO = 0,75n max .
Wordt de waarde van q oneindig groot of negatief dan is het aanlopen van de koppeling
en dus wegrijden vanuit stilstand niet mogelijk. In de praktijk zal ook bij kleine
waarden van q het laten aanlopen van de koppeling niet meer uit te voeren zijn. De
koppeling blijft slippen; de auto komt niet in beweging.
177