DE MECHANISCHE SLIPKOPPELING - ECMD

Omdat de energie bij het optrekken vanuit stilstand in de vorm van warmte in de
koppeling terechtkomt (zie verderop) waardoor de temperatuur ervan stijgt, neemt
men voor voertuigen die vaak moeten optrekken (zoals een stadsbus) een grotere
koppelingsplaat. Hierdoor is ook de slijtage minder.
Op grond van de hier uiteengezette relatie geeft de maximaal toelaatbare vlaktedruk
een goede indruk van de thermische belasting en de levensduur.
Het aanloopdiagram
De grootste belasting van de wrijvingskoppeling treedt op bij het wegrijden vanuit
stilstand: het aanlopen van de koppeling. Afbeelding 3.5 geeft de elementen die in het
aanloopproces een rol spelen, schematisch weer.
Afb. 3.5. De factoren die bij het aanlopen van de koppeling een rol spelen
h"""-T 11lJ. r- :
.-./
Tijdens het koppelen neemt de motorrotatiefrequentie af. Daaruit volgt dat de draai- ?
ende motordelen vertraagd zijn door een koppel, uitgeoefend op de krukas. Dat kan I)
alleen als aan de koppeling een groter koppel wordt afgegeven dan door de verbran- C
dingskrachten aan de krukas wordt toegevoerd. ,)
Aan de motorzijde van de koppeling werkt het draaimoment van de motor Tm aandrijvend.
Het massatraagheidsmoment Jm wordt bepaald door alle draaiende delen
van de motor zoals het vliegwiel met de krukas, een deel van de drijfstang, de nokkenas,
het anker van de draaistroomgenerator en de waterpomp.
Aan de voertuigzijde van de koppeling werken de aandrijflijn en de rijweerstanden
remmend met het koppel Tv. Het massatraagheidsmoment van alle aandrijflijndelen
zoals de tandwielen, de aandrijfassen, de eindreductie met differentieel en de wielen
is voorgesteld door Jv terwijl hier ook de translerende voertuigmassa in verrekend is,
alles gereduceerd naar de as van de koppeling (zie voor het begrip 'gereduceerde
massa' deel 4 van de Steinbuch-serie).
Het verloop van de hoeksnelheid Wm van de motor en de hoeksnelheid Wv van het deel
van de koppeling dat verbonden is met de aandrijflijn wordt in een aanloopdiagram
weergegeven (afb. 3.6). Op het moment dat het koppelen begint (t = 0), draait de
motor met de hoeksnelheid WmO en staat het voertuig stil (wvO). Het koppelingsmoment
Tk werkt direct met een maximale en vaste waarde door een constant aangenomen ')
aandrukkracht en wrijvingscoëfficiënt. Gelijktijdig geeft de motor het maximale (,
draai moment af dat ook constant verondersteld wordt.
Het koppelingsmoment werkt enerzijds remmend op de motor en is er de oorzaak van
dat de hoeksnelheid van de motor afneemt. Anderzijds werkt het koppelingsmoment
169