Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
66<br />
36 Vgl. Jan <strong>de</strong> Vries & Ad <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Wou<strong>de</strong>, Ne<strong>de</strong>rland 1500-<br />
1815. De eerste ron<strong>de</strong> <strong>van</strong> mo<strong>de</strong>rne economische groei,<br />
Amsterdam 1995, 786-790.<br />
37 Van Swigchem 1980 (n. 1), 441-442.<br />
38 Vgl. Schmidt 2006 (n. 17), 55-59.<br />
<strong>de</strong>rs kwamen ook nogal wat particuliere opdrachten. De groep Haarlemse<br />
opdrachtgevers bestond uitein<strong>de</strong>lijk vooral uit zeer welgestel<strong>de</strong><br />
patriotten, die het zich in een economisch moeizame perio<strong>de</strong> toch kon<strong>de</strong>n<br />
veroorloven kostbare bouwprojecten te on<strong>de</strong>rnemen waarmee zij<br />
zich kon<strong>de</strong>n manifesteren. 36 Hoewel zulke huizen geen specifieke politieke<br />
boodschap uitdroegen, maakten <strong>de</strong> opdrachtgevers zonneklaar dat<br />
met hun aanwezigheid voortaan rekening gehou<strong>de</strong>n moest wor<strong>de</strong>n,<br />
want <strong>de</strong> pan<strong>de</strong>n kon<strong>de</strong>n bezwaarlijk over het hoofd wor<strong>de</strong>n gezien.<br />
Vooral in zijn ontwerpen voor gevels gebruikte Van <strong>de</strong>r Hart vaak architectonische<br />
varianten <strong>van</strong> ontwerpen die hij eer<strong>de</strong>r had gemaakt, waarbij<br />
steeds <strong>de</strong> specifieke eisen <strong>van</strong> <strong>de</strong> opdrachtgever en <strong>van</strong> het betreffen<strong>de</strong><br />
gebouw voorop ston<strong>de</strong>n. Het ‘Hodshon Huis’ past geheel in <strong>de</strong>ze<br />
manier <strong>van</strong> werken, waarbij het hoge niveau <strong>van</strong> <strong>de</strong> interieurafwerking<br />
<strong>de</strong> kern <strong>van</strong> het gehele ontwerp is gewor<strong>de</strong>n. Aan representatie werd<br />
35% <strong>van</strong> <strong>de</strong> in totaal 5500 m3 beschikbare inhoud <strong>van</strong> het huis besteed,<br />
en voor gasten was nog eens 10% beschikbaar. Voor <strong>de</strong> bewoning door<br />
Keetje Hodshon zelf was een kleine 10% uitgetrokken. 37 De hoofdverdieping<br />
was <strong>de</strong> kern <strong>van</strong> het huis, ook al werd die niet elke dag<br />
gebruikt. Het hele huis werd als het ware om die verdieping heen<br />
gebouwd. Een politiek manifest kan in dit huis niet wor<strong>de</strong>n terug<br />
gevon<strong>de</strong>n, evenmin als dui<strong>de</strong>lijke referenties aan <strong>de</strong> architectuur <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse zeventien<strong>de</strong> eeuw. In het oeuvre <strong>van</strong> Abraham <strong>van</strong> <strong>de</strong>r<br />
Hart vormt het huis een belangrijke schakel. Zijn zorgvuldig opgebouw<strong>de</strong><br />
netwerk lever<strong>de</strong> hem naast zijn functie als stadsarchitect <strong>van</strong><br />
Amsterdam on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> opdracht voor dit huis op. Ervaring met<br />
grote bouwvolumes en gecompliceer<strong>de</strong> plattegron<strong>de</strong>n had hij toen al<br />
opgedaan in Amsterdam; <strong>de</strong> lijn <strong>van</strong> belangrijke interieuropdrachten,<br />
waartoe ook het Amsterdamse ‘Deutz Huis’ aan <strong>de</strong> Herengracht<br />
behoort, werd voortgezet via het netwerk <strong>van</strong> <strong>de</strong> particuliere Haarlemse<br />
opdrachtgevers. In Keetje Hodshon zal hij een weliswaar jonge, maar<br />
zeer veel-eisen<strong>de</strong> opdrachtgeefster hebben ontmoet die zelfstandig of<br />
me<strong>de</strong> met behulp <strong>van</strong> adviseurs haar sterke invloed in het ontwerpproces<br />
liet gel<strong>de</strong>n. Als opdrachtgeefster en behorend tot <strong>de</strong> elite nam zij haar<br />
rol zeer serieus. Ze moet Van <strong>de</strong>r Hart dui<strong>de</strong>lijk hebben gemaakt dat zij<br />
specifieke wensen had ten aanzien <strong>van</strong> haar prestigieuze huis. 38 Diners<br />
met maximaal 24 couverts aan een mahoniehouten tafel in <strong>de</strong> ruime<br />
Erkerzaal met uitzicht op het Spaarne en het ou<strong>de</strong> centrum <strong>van</strong> Haarlem<br />
moeten voor Keetje Hodshon een cruciaal uitgangspunt hebben<br />
gevormd. En dat zij vasthield aan haar eigen opvattingen over <strong>de</strong><br />
verschillen<strong>de</strong> functies en <strong>de</strong> prestigieuze uitstraling <strong>van</strong> zowel <strong>de</strong> voor-<br />
H E T ‘ H O D S H O N H U I S ’ I N H A A R L E M E N H E T O E U V R E VA N A B R A H A M VA N D E R H A R T J A A R V E R S L A G 2 0 0 8<br />
als <strong>de</strong> achterzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> haar huis, heeft geleid tot een ontwerp dat tal <strong>van</strong><br />
compromissen bevat. Het zeer beperkte privé-gebruik <strong>van</strong> het enorme<br />
gebouw in haar dagelijks bestaan was een an<strong>de</strong>re consequentie die zij<br />
kennelijk accepteer<strong>de</strong>, omdat <strong>de</strong> positie in <strong>de</strong> stad en het niveau <strong>van</strong><br />
haar ont<strong>van</strong>gsten dit ruimschoots compenseer<strong>de</strong>n. ■<br />
V E R E N I G I N G H E N D R I C K D E K E Y S E R<br />
67