• Het belang van het stomatognatisch systeem in het topvoetbal ...

Uiteindelijk opent de combinatie van
een articulaire disbalans en onze slikfrequentie
ook perspectieven naar correctie.
Bij de voetballers van het team
waar ik voor werk kunnen we al ruime
tijd beroep doen op een complementariteit
in het medisch apparaat. Dankzij
de ruime osteopathische inbreng bij het
baanbrekende AG-Essevee Lab merken
we dat correcties en functionele bites
(indien goed uitgetest) al binnen de
3 maanden standvastige verandering
geeft. De ‘nieuwe’ situatie die door gecombineerde
osteopathische en tandheelkundige
behandeling ontstaat,
wordt zeer goed verdragen na een sliktrainingsperiode.
Als je de blessuregeschiedenis
van sommige spelers
van naderbij bekijkt, is dit een succes.
Ik kan alleen maar vaststellen dat de
intrinsieke zwakheden die we ondermeer
via dit gebied aanpakken, vaak al
van bij de doorbraak van de secundaire
dentitie aanwezig moeten zijn.
De mandibula vertaalt dus occlusiestoornissen
in positiewijziging en in
spieronevenwicht, die via afferenteefferente
weg de rest van het lichaam
bereikt en een veelheid aan ‘vage’
klachten geeft. Ik word door het team
zowel voor preventieve screenings als
voor behandeling ingeschakeld. Vooral
als klachten wat ‘moeilijk’ zijn. Wat mij
in de praktijk bij topvoetballers opvalt,
is de correlatie met hoge nekklachten,
klachten rond het bekken, de pubisaanhechtingen,
de psoas en de hamstrings
en het recidiverend karakter ervan. Het
valt me ook op hoe goed ze nog met
sommige van die ‘handicaps’ kunnen
presteren. Het voordeel is dat wij osteopaten
al die problemen in een multifactoriële
context kunnen bekijken. In
combinatie met intensieve voetbalspecifieke
trainings- en bewegingsvormen
kunnen occlusiestoornissen, de musculaire
ontregeling en verstoorde proprioceptie
latent aanwezige pathologie naar
de voorgrond brengen. Door die craniale
risicofactor aan te pakken, kunnen
we bij meerdere spelers het rendement
meetbaar verhogen en het intrinsiek risico
verlagen. Naast het voetbal hebben
we voor dit soort werk ook een referentiekader
opgebouwd in de topatletiek
en het (jeugd)wielrennen.
Mandibulaire deviaties worden ook
onderhouden dankzij contractiele elementen
van het fijnmazige halsbind-
8
Vakinhoudelijk
weefsel. 16 In de bewegingsleer wordt
het stomatognatisch systeem beschouwd
als een gesloten kinetische
keten waarbij volgens Walther het os
hyoïd als spanningsmoderator tussen
de schedel en de romp acteert. 16
De positionele spanningsverandering
op de halsfasciën kan malalignement
in stijgende en dalende richting doorgeven.
Nilsson 17 toont in een tandartsonderzoek
aan dat een hypertonie
van de m.digastricus via de mandibula
een verhoogde nekextensie, een voorwaarts
hoofdpostuur en bijhorende
mondademhaling in de hand werkt.
Voor ons osteopaten kan dit passen
in een flexie-extensie posturologie,
waarbij de dura, het sacrum en de intestinale
ptoses als andere motoren
worden gezien.
Vanuit een diepe voorste dissectie
vertoont het kaakgewricht belangrijke
connecties tot en met de m.tibialis
posterior. 18 Verschillende studies stellen
dat elke actie in één van deze gebieden
gepaard gaat met aanpassingen
in de schouder, de nek, de positie
van het hoofd in de ruimte en het lichaamszwaartepunt.
Een recente electromyografische
studie toont bv. een
significante correlatie tussen de spanning
van de interne mm.pterygoïdeï en
de ipsilaterale m.soleus. 19
Om dit intrinsieke luik af te ronden,
lijkt het mij dat het stomatognatisch
systeem een bijzondere impact heeft
Afbeelding 4 Fractuur ramus mandibula bij topsporter
op enkele belangrijke fundamenten
van de topsporter en zijn verworven
bewegingsexpertise. Het stomatognatische
systeem heeft meetbare
invloeden op visuele en vestibulaire
receptoren. Proprioceptie en ge automatiseerde
sportspecifieke bewegingen
gaan hand in hand en worden algemeen
aanvaard als hoekstenen van
prestatie en blessurerisico. 10 Ekstrand
schrijft in een systematische review dat
falende proprioceptie voor bijna 50%
verantwoordelijk is voor blessures in
het topvoetbal. 10 Verschillende auteurs
vermelden nog dat sensorische input
mee aan de basis ligt van decision
making op het voetbalterrein, en dat
een duidelijk verschil hierin toppers
van middenmoot onderscheidt. Voor
elke motor functie is input van sensoriek
noodzakelijk. 11 Defensiefysiologie
uit het stomatognatisch systeem past
niet in een topsportplaatje. Het zijn de
details die het grote verschil maken (B.
De Michelis, Chelsea FC).
Ik krijg meer en meer de indruk dat
goedbedoelde ‘core stability’ training
in de topsport bij nogal wat atleten
nooit een volledig rendement bereikt
omdat nocisensoriek vanuit sleutelregio’s
niet gecontroleerd en opnieuw
afgesteld wordt. Zeker in moderne
topclubs waar enorme transfersommen
en lonen worden uitgegeven, lijkt
het mij ondenkbaar dat topteams niet
over een professioneel osteopaat in de
sport kunnen beschikken.