boomblad - Brugse verenigingen

oomblad
DRIEMAANDELIjkS TIjDSChRIFT VAN DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN
APRIL/MEI/juNI 2010
AFGIFTEkANTOOR: 8000 BRuGGE 1 - AFD. 2 / P3A9048
AFzENDADRES: BOSGROEP hOuTLAND VzW - TILLEGEMSTRAAT 81 - 8200 SINT-MIChIELS
I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S
Houtland
IJzer en Leie
Eerherstel voor de lindeboom
Zieke bomen in het bos
Bedreigd: de Rode bosmier
België - Belgique
P.B. - P.P
8000 Brugge 1 - 2e afd.
BC 6335

INHOUD & COLOFON
Voorwoord 3
De bosgroep stelt zich voor ..... 4
Patriek Verplancke, een veelzijdige landbouwer met bos 5
Eerherstel voor de lindeboom 7
Zieke bomen in het bos 9
De Rode bosmier bedreigd, maar niet verloren! 12
Nieuws uit Bosgroep Houtland 14
Nieuws uit Bosgroep IJzer en Leie 16
ANB West-Vlaanderen 18
Activiteitenkalender 19
CoLofoN
2
foto cover: Olivier Dochy
Boomblad (Lente 2010), jaargang 8 - nummer 2
het Boomblad wordt uitgegeven door de West-Vlaamse Bosgroepen en verschijnt vier keer per jaar.
De Bosgroep houtland en de Bosgroep Ijzer en Leie zijn een initiatief van privébosbeheerders, de
Provincie West-Vlaanderen en het agentschap voor Natuur en Bos van het ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap.
Redactie: jan Goris en Sam Vandeghinste
Foto’s: jan Goris en Sam Vandeghinste
Druk: Group Van Damme - Oostkamp
Papier: Gedrukt op papier met ECF en FSC-label
Oplage: 1.300 exemplaren
Verantwoordelijke uitgever: hugo Van Severen, koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
Luchtfoto kemmelberg (foto cover)
De bronbosjes, de bossen met voorjaarsflora, de vele kleine landschapselementen
zoals poelen, holle wegen en houtkanten zijn de ecologische troeven
van de kemmelberg en zijn omgeving.
Deze foto is genomen vanuit een sportvliegtuigje met een gewoon
digitaal fototoestel. Er kon een klein stukje ruit open zodat je geen weerkaatsing
hebt van het raam. Als je zoiets wil doen voor bossen: de
periode begin mei tot maximum half juni is prima omdat je dan veel tinten groen
hebt in de kruinen. Later op het seizoen wordt alles meer "van hetzelfde".

Beste bosgroepleden,
VOORWOORD
Op 6 april 2010 kregen wij de officiële bevestiging dat Bosgroep Ijzer en Leie vzw voorlopig
erkend wordt voor de periode van 1 januari 2010 tot 31 december 2012.
Deze erkenning vloeit voort uit het succesvolle pilootproject met als doel een negentiende
bosgroep op te richten en zo een duurzaam bosbeheer te bewerkstelligen in heel Vlaanderen.
Op 1 oktober 2007 is het pilootproject “Bosgroep Ijzer en Leie” van start gegaan. Onze
Bosgroep werd officieel voorgesteld op 11 februari 2008 in het kasteeldomein De Lovie te
Poperinge. zowel toenmalig gedeputeerde jan Durnez als voormalig minister van Leefmilieu
en Natuur hilde Crevits lieten blijken het project heel genegen te zijn.
hierbij wil ik ook nog eens speciaal Luc Decramer, algemeen directeur van De Lovie, danken
voor de gastvrijheid maar ook voor zijn bijdrage als lid van de Stuurgroep, waarmee we van in
het begin de doelstellingen en de filosofie van een positieve samenwerking tussen overheid
en eigenaars van privébossen hebben aangekaart.
De doelstellingen van onze Bosgroep werden uiteindelijk neergeschreven in de statuten, bij
de oprichting van de vzw op 9 juni 2009. De oproep om aanwezig te zijn als stichtend lid en/of
kandidaat te worden van de Raad van Bestuur kreeg veel respons. het bleek de prikkel te zijn
waarop vele eigenaars wachtten.
In naam van de Raad van Bestuur wens ik hier in het bijzonder het Agentschap voor Natuur en
Bos en de Provincie West-Vlaanderen te danken voor de onmisbare ondersteuning tijdens de
afgelopen periode.
Mijn dank gaat eveneens uit naar de gewezen leden van de Stuurgroep, de leden van de Raad
van Bestuur van onze vzw en ook naar Sam Vandeghinste, die als coördinator zijn opdracht
met kennis en dienstbaarheid vervult.
De voorlopige erkenning biedt onze Bosgroep meer mogelijkheden om onze leden bij te staan
in het kader van een doeltreffend beheer van zowel kleine als grote bossen in onze regio. Wij
weten dat we hiervoor op de steun en medewerking mogen rekenen van zowel de Provincie
West-Vlaanderen als van het Agentschap voor Natuur en Bos.
Benoit de Maere d’Aertrycke,
Voorzitter Bosgroep Ijzer en Leie vzw
officiële voorstelling Bosgroep
IJzer en Leie.
In het midden links voorzitter
Benoit de Maere d’Aertrycke en
in het midden rechts voormalig
minister van Leefmilieu en Natuur
Hilde Crevits.
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 3

DE BOSGROEP STELT ZICH VOOR .....
Wat is een bosgroep?
Een bosgroep is een vereniging van en voor
boseigenaars. In deze samenwerking staat
de beheersvrijheid van de eigenaar centraal.
De bosgroep zorgt vrijblijvend voor de
praktische ondersteuning voor het beheer
van uw bos. De bosgroep neemt een neutrale
positie in tussen overheden, eigenaars
en bosgebruikers. hierdoor is ze ook uitermate
geschikt voor overleg tussen de verschillende
boseigenaars en bosgebruikers.
Samen werken wij aan een mooie toekomst
voor het Vlaamse bos!
4
De bosgroep organiseert gezamenlijke
houtverkopen.
Aanbod voor bosgroepleden
Onze taken bestaan hoofdzakelijk uit informeren,
sensibiliseren en organiseren. De
coördinator staat in voor:
gratis en onafhankelijk advies over het
bos en het beheer ervan (bosbouw-
technische, wettelijke, financiële en
administratieve aspecten);
informatie over wat uw wettelijke rechten
en plichten zijn als boseigenaar en
wat de mogelijke subsidies zijn;
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
hulp bij het aanvragen van kapmachtigingen
en het invullen van subsidiedossiers;
hulp bij het aanduiden van bomen en
het uitvoeren van allerlei kapwerken
bvb. dunningen;
ondersteunen van bebossingen:
administratie, subsidies, soortenkeuze,
aanleg, …;
het uitvoeren van onrendabele beheerswerken
door onze arbeidersploeg
(waarvan wij de grootste kost dekken);
hulp bij het opstellen van beheerplannen;
coördineren van gezamenlijke boswerkzaamheden,
zodat goedkoper en
efficiënter werk kan worden geleverd;
het organiseren van gezamenlijke
houtverkopen, zodat goede prijzen en
goede exploitaties worden gerealiseerd;
organisatie van wandelingen, cursussen
en excursies;
Wie kan een
beroep doen op onze
diensten?
De bosgroep is er voor alle boseigenaars
uit het werkingsgebied. het maakt niet
uit of u boseigenaar bent van een bosperceel
van enkele aren bos of van een
boscomplex van meerdere hectaren:
iedereen krijgt dezelfde behandeling.
Weet u graag wat de bosgroepen voor
u en uw bos kunnen betekenen, neem
dan contact op met uw bosgroep! De
contactgegevens vindt u op de achterzijde
van dit informatieblad.

Patriek Verplancke, een veelzijdige landbouwer met bos
(Artikel door jan Goris)
Begin 2010 mocht de Bosgroep houtland
haar 300ste lid verwelkomen. Met Patriek
Verplancke, varkenshouder uit koekelare,
konden we het moeilijk beter treffen. zelfs
vooraleer hij de Bosgroep kende, slaagde
Patriek er al in om zijn kleine bos een ecologische,
een economische en een recreatieve
functie te geven. Wat wordt er alweer gezegd
over dat gezond boerenverstand?
Patriek bewerkt zo’n 40ha gronden nabij het
centrum van koekelare. hierbij behoort een
jong eikenbos van zo'n 6.000m² (0,6ha) op
de top van de zogenaamde 'koekelareberg'.
Patriek kon dit bos kopen van de familie
uyttenhove. De aankoop was het startschot
voor Patriek om het landschap rond zijn
bedrijf verder te gaan verfraaien. zijn echtgenote
Marie-Anne staat hem met volle
ondersteuning bij.
Patriek poseert voor zijn recent uitgedund
bos. onbruikbaar kroonhout
werd ordelijk gestapeld en kan verder
verteren. ondertussen zijn de stapels
een ideale woonplaats voor dieren,
insecten en zwammen.
De zomereiken in het bos hadden een
mooie takvrije onderstam van enkele
meters ontwikkeld en waren dus aan de
eerste dunning toe. Met advies van bos-
BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
wachter herman Vandenbossche (ANB) heeft
Patriek zelf de zaag ter hand genomen. Dit
leverde niet alleen veel interessant brandhout
op, maar vooral noodzakelijk licht voor
de resterende bomen. zoals blijkt op bijgevoegde
foto’s werd er grondig te werk ge-
Prachtige toekomstboom van
Zomereik die mooi werd vrijgesteld.
Nog een beetje geduld en zonder
tegenslag wordt dit kwaliteitshout.
gaan. Desondanks vonden zowel wachter
herman als jan van de Bosgroep blijkbaar
toch nog goede bomen die niet vrij stonden.
Dit bewijst nogmaals het belang van
het vooraf aanduiden van toekomstbomen,
zodat je zeker weet dat de allerbeste bomen
effectief voldoende vrij komen te staan. De
gekapte bomen kunnen terug uitschieten en
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 5

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
verder als hakhout (tallis) worden beheerd.
hierbij zijn er ook andere soorten aanwezig
zoals zwarte els en Berk.
In de grote gaten in het bos en op de bosranden
heeft Patriek een aantal interessante
bomen en struiken ingeplant om de variatie
te vergroten. het betreffen onder meer
Esdoorn, Tamme kastanje, Lijsterbes, rozen
en hazelaars. Indien mogelijk zal Patriek de
komende maanden ook nog een amfibieënpoel
aanleggen in het vochtige deel van de
bosrand.
Patriek richt niet alleen zijn bos in, maar ook
de omliggende landbouwgronden. Onder
meer samen met het Regionaal Landschap
Ijzer en Polder werden heel wat lijnbeplantingen
uitgevoerd. her en der werden
hagen, houtkanten en bomenrijen aangelegd.
Momenteel heeft Patriek zelfs een vergunning
aangevraagd bij de gemeente om
een natte weide te mogen bebossen. Mits
gunstige reactie kan er volgende winter dus
weer geplant worden!
Ten slotte gaf Patriek de toestemming aan
6
Het wandelpad loopt recht naar
het bos van Patriek. Achteraan,
beneden de berg ligt het centrum van
Koekelare.
de gemeente en Westtoer om over zijn gronden
een permanent bewegwijzerd wandelpad
aan te leggen. het pad kreeg de naam
‘koekelareberg wandelroute’ en loopt voor
het grootste deel op de eigendommen van
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
Patriek. Ondanks alle vooroordelen die bij
eigenaars leven voor dergelijke initiatieven,
benadrukt Patriek dat de recreanten zich tot
op heden zeer goed en netjes gedragen en
hij geen last heeft van zwerfvuil of vandalisme.
het pad wordt trouwens veel meer
belopen dan vooraf verwacht.
koekelare is gelegen op de westelijke
rand van de zandstreek die we het houtland
noemen. Eigenlijk ligt koekelare op
een scheiding van regio’s. het noorden
van de gemeente bevat echte poldergronden,
het centrum is zandig en het
zuiden heeft reeds de rijkere zandleem
en leemgronden van zuid-West-Vlaanderen.
De gemeente is met zo’n 100ha
bos relatief bosarm. heel wat omliggende
gemeenten in de regio bevatten
echter nog minder bos. Er zijn 44
privéboseigendommen in koekelare
voor 35ha privébos. Een groot deel hiervan,
met name 13ha van het Leugenboombos,
staat momenteel onder druk
om omgevormd te worden tot bouwgrond.
Ruim 70ha bos, het zogenaamde
‘koekelarebos’ en het hierop aansluitende
arboretum, is eigendom van de
Vlaamse overheid via het Agentschap
voor Natuur en Bos.
Zicht vanuit Koekelare op het bos
en het kronkelende wandelpad naar
boven.

Eerherstel voor de lindeboom
(Bewerking van het artikel uit 't Limburgs Bosbelang nr. 24, april-mei-juni 2009)
Lindebomen komen in
vele soorten en varië-
teiten voor. De hollandse
linde, de zilverlinde en
de zomer- en winterlinde
zijn het meest bekend. In
Vlaanderen beschouwen
we de laatste twee als
inheemse soorten. Met
hen maak je in dit artikel
nader kennis.
Het verschil?
De winterlinde of tilia
cordata dankt zijn wetenschappelijke
naam aan
het hartvormige uitzicht
van zijn bladeren. In de
nerfoksels staan enkele
bruinige toefjes haar. De
bladeren zijn gezaagd en
klein, vandaar de bijnaam
'kleinbladige linde'. De
wetenschappelijke naam van de zomerlinde
of de 'grootbladige linde' is tilia platyphyllos.
In de zomer is het onderscheid tussen de
soorten meestal duidelijk. het blad van de
zomerlinde is groter dan dat van de winterlinde.
je herkent het aan de bleke, behaarde
onderkant. De toefjes in de nerfoksels zijn wit.
In de winter kan je de soorten moeilijk
onderscheiden. De knoppen en de twijgen
van de zomerlinde zijn grijsrood, die
van de winterlinde uitgesproken rood. De
twijgen van de zomerlinde zijn het eerste
winterseizoen behaard, deze beharing verdwijnt
later. Bij de winterlinde omsluiten
twee knopschubben de eindknoppen. Bij de
zomerlinde zijn dat er drie.
Omdat hij veel slapende knoppen aanlegt
tijdens de groei, is de linde geschikt voor
alle soorten vormsnoei. De hollandse linde,
de kruising tussen de zomer- en de winterlinde,
vormt nog meer slapende knoppen.
Deze soort zie je vaak in het straatbeeld.
De wortels van de linde verdragen een
zekere betreding en bodemverdichting. zijn
BOSINFO
Lindebomen zijn mooi en aantrekkelijk voor vele dieren.
Ze verbeteren ook de bosbodem. Vroeger stonden veel
meer lindes in onze bossen.
gebladerte is goed bestand tegen de luchtverontreiniging.
Deze eigenschappen
maken hem geschikt als laanboom.
Door het voorkomen van onderlinge kruisingen
is het soms moeilijk om de soort linde
te bepalen. het is vooral de winterlinde die
van nature veel in onze bossen voorkwam.
Voortplanting, bloei en ecologie
In het late voorjaar draagt de linde
hangende, groenwitte bloesems. Op de
bloemsteel staat een groot groenwit schutblad.
De bloesems produceren nectar en
ruiken erg lekker. De insecten die de nectar
verzamelen zorgen voor de bestuiving.
De winterlinde is het productiefst. Elke
bloeiwijze draagt vier tot vijftien vijftallige
bloemen. De zomerlinde houdt het bij drie
tot vier bloemen. Die groeien uit tot ronde
vruchtjes. Daarna zet de boom de vruchtjes
af. Dankzij het schutblad, kan de wind ze
met zich meedragen.
Wantsen, bladluizen en andere zuigende
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 7
foto: Annemie Hannosset

BOSINFO
insecten drinken het sap in de jonge twijgen
en bladeren. het overtollige, suikerrijke
sap laat de bladeren van de linde glanzen.
De insecten verteren niet alle opgenomen
suikers en scheiden deze in vloeibare vorm
weer uit. Dit is dan de zogenaamde honingdauw
die vervelend kan zijn voor geparkeerde
wagens maar die ook weer voedsel
is voor andere dieren. In een later stadium
worden de bladeren vaak gekoloniseerd
door roetdauw. Deze schimmelsoort maakt
zwarte vlekken. De zuigende insecten trekken
insecteneters aan, zoals zangvogels,
sluipwespen en roofmijten.
Door zijn groeiverloop en bouw heeft de
linde van nature minder stevige takoksels,
'plakoksels' genoemd. ze hebben een zwakke
aanhechting met de stam en kunnen door
de groei en de windwerking uitscheuren. zo
ontstaan er holtes in de stam van de linde.
Dat zijn de ideale plekjes voor nesten van
steen- en bosuil, torenvalk en vleermuis.
Waar vind je ze?
De winterlinde is vandaag zeldzaam in
onze bossen. 6 à 9.000 jaar geleden kwam
hij massaal voor. Na de laatste ijstijd werd
het de belangrijkste boom in het bos. Later
kende de soort een terugval: de vezelrijke
bast werkte roofbouw in de hand en de
eik werd geleidelijk bevoordeeld. De laatste
eeuwen verdween de soort bijna helemaal
door de teelt van meer commerciële
soorten zoals naaldhout, Populier, Beuk
en Amerikaanse eik. Relicten van de oude
lindebossen vind je nog op het Deense
eiland jutland en in het oerbos van
Bialowieza in Polen.
Bosbouwkundige betekenis
het hout van de linde is zacht en vezelt niet.
Omdat de jaarringen minder duidelijk aanwezig
zijn, is het geschikt voor allerlei houtsnijwerk.
Voor gebruik als constructiehout is
het te zacht. Met zijn vele slapende knoppen
is de linde geschikt als hakhoutboom.
Bosbouwkundig heeft vooral de winterlinde
een bijkomende waarde tegenover de andere
inheemse boomsoorten. zijn gebladerte
verteert snel en geeft veel voedingsstoffen
8
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
vrij. Die voedingsstoffen gaan de verzuring
en de verarming van de bosbodem tegen. In
eiken-, beuken- en naaldhoutbossen hoopt
het slecht afbreekbare strooisel zich op. Dat
werkt de bodemverzuring in de hand. Bij
een (her)bebossing is een bijmenging met
de winterlinde een goed idee!
Studies verwachten dat in zandstreken zoals
het houtland de bodems op termijn sterk
zullen verbeteren onder lindebos.
Cultuurhistorisch erfgoed
In ver vervlogen tijden gebruikte men
de bast van de linde in de vervaardiging
van matten, touwen en papier. Lange tijd
genoot de soort hier een belangrijkere
status dan de eik. De kelten asso-
cieerden de linde met Freya, hun
godin van de vruchtbaarheid. Onder de
linde werd gefeest en recht gesproken.
In de kruin werden veroordeelden opgeknoopt.
Later integreerde men de betekenis
van de boom en het ontzag dat hieruit
voortvloeide, in het christendom. De linde
werd geplant bij kerken en kapellen.
Vaak vind je naast een kapelletje een
linde terug.
foto: Karolien Van Diest

Zieke bomen in het bos
(Artikel door Tom joye, Inverde vzw)
Elke bosbeheerder wordt vroeg of laat
geconfronteerd met zieke bomen. In sommige
gevallen ziet de situatie er zelfs heel
dramatisch uit en sta je als beheerder met
de handen in het haar. Vaak ziet een aantasting
er veel erger uit dan ze effectief is.
hieronder laten we je op een begrijpbare
manier kennis maken met verschillende
ziektes en aantastingen van bomen en hoe
ermee om te gaan.
Ecologie
Bomen maken deel uit van een ecologisch
netwerk, een levensgemeenschap waarin
heel wat organismen van elkaar afhankelijk
zijn: planten, dieren, schimmels,
bacteriën, …. zo bestaat de levensgemeenschap
van een eik uit honderden organismen
die er leven en de eik of elkaar ‘consumeren’.
In een natuurlijke situatie is zo’n levens-
gemeenschap relatief stabiel, maar hoe
minder soorten er aanwezig zijn, hoe minder
stabiel die levensgemeenschap wordt.
Door een verstoring van het natuurlijke
evenwicht kan één organisme, hoe onschuldig
ook, op korte tijd de bovenhand nemen
en een plaag worden. Om het heel eenvou-
De levensgemeenschap van een eik
bestaat uit honderden organismen die
er leven.
BOSINFO
dig te stellen: als de vogels die rupsen eten,
er niet langer zijn, dan krijgen de rupsen vrij
spel om bomen kaal te vreten.
Om ziekten en plagen te voorkomen, moeten
we dus in de eerste plaats werken aan
een herstel van die levensgemeenschappen,
de ecologische netwerken. En daarin moet
plaats zijn voor bladvreters, bladluizen en
allerlei andere ‘plaagorganismen’, zo lang
ze in evenwicht gehouden worden door hun
predatoren en parasieten. Een boom in een
‘kaal’ bos, zonder struiken, zonder bodem-
leven rond zijn wortels en een kruidlaag
erop, zonder vogels of insecten in zijn kroon,
is een boom die zeer kwetsbaar is voor die
ene aanvaller die er toevallig toch passeert.
De zwarte els is een geschikte boomsoort
voor natte gronden.
Soortkeuze
Een eerste stap om problemen te vermijden,
is een goede soortkeuze. Een boom die
geschikt is voor zijn standplaats, is minder
kwetsbaar voor ziekten en plagen. In tegenstelling
tot wat we vaak denken, kunnen
bomen zich namelijk heel goed verdedigen
tegen allerlei aanvallen: houtrotschimmels
worden opgesloten door het afgrendelingsysteem,
bladvretende insecten worden
weggejaagd door de aanmaak van slecht
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 9

BOSINFO
smakende stoffen en naaldbomen plakken
houtboorders vast in hun hars. De enige
voorwaarde om dit verdedigingssysteem
te laten werken, is een goede conditie van
je bomen. En bomen in een goede conditie
krijg je onder meer door de juiste soort-
keuze: de standplaatsgeschiktheid moet
altijd je eerste prioriteit zijn.
Naast de juiste soortkeuze, is het ook
belangrijk om te zorgen voor voldoende
variatie in de boomsoorten. Als je bos voor
100% uit één boomsoort bestaat en net die
soort wordt aangevallen, dan kan je hele
bos binnen de kortste keren om zeep zijn.
Als er meerdere boomsoorten voorkomen,
Als er een duidelijk zichtbare aantasting te
zien is, zoals bijvoorbeeld deze zadelzwam,
dan wordt deze met de vinger gewezen als de
schuldige voor de aftakeling van bomen. Maar
is dit de echte bron van de aftakeling?
dan is dat niet alleen goed voor de ecologie
van je bos, aantastingen zullen ook nooit je
hele bos vellen.
Alle hens aan dek?
Boomziekten en –plagen kunnen er heel
erg dramatisch uitzien. Denk maar aan
een boom die door rupsen volledig kaal-
gevreten of ingesponnen is. ze zien er
10
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
echter vaak veel erger uit dan ze effectief
zijn. Voor een boom zelf is zo’n eenmalige
kaalvraat geen groot probleem. Vaak zal de
boom al na enkele weken opnieuw uitlopen
en gewoon voortleven. Pas als zo’n aantasting
telkens opnieuw gebeurt (meerdere
keren in één groeiseizoen of verschillende
jaren na elkaar), kan het zijn dat de boomconditie
achteruitgaat en dat je boom vatbaarder
wordt voor andere aanvallers.
Als bosbeheerder kan je in de meeste gevallen
weinig tot niets doen om je bomen
te genezen. Vaak zijn de mogelijkheden
beperkt tot aangetaste bomen vellen en
afvoeren, maar voor het zover komt, moet
je eerst duidelijk weten wat er aan
de hand is. Schiet dus niet met een
kanon op een mug, maar ga op zoek
naar betrouwbare informatie over de
aantasting voor je kiest voor dras-
tische maatregelen. Misschien is er
wel niets aan de hand.
op zoek naar oorzaken
In veel gevallen worden bij de beoordeling
van zieke bomen veel te
vlug conclusies getrokken. Als er een
duidelijk zichtbare aantasting te zien
is, bijvoorbeeld een zwam of een
insect, dan wordt deze met de vinger
gewezen als de schuldige voor
de aftakeling van bomen. Soms is dat
ook zo, maar meestal is de realiteit
complexer dan dat: bomen sterven
slechts zelden door de acties van één
aanvaller. zoals hierboven al uitgelegd,
leeft een boom in een complexe
relatie met zijn aantasters, zijn omgeving
en zijn standplaats. En net in die
omgeving en standplaats zijn vaak de
ware schuldigen te vinden, de eerste
oorzaak van het probleem. In zeer veel gevallen
komen verschillende oorzaken van
boomproblemen ook samen voor, waarbij er
een negatieve spiraal van conditieverlies en
aantastingen op gang komt. Dan is het heel
moeilijk om één ware schuldige aan te duiden.
heb bij het beoordelen van bomen dus
voldoende aandacht voor de relaties tussen
verschillende schadefactoren en oordeel
niet te snel.

Ter verduidelijking: er worden beuken geplant
op een veel te natte grond. De bomen
groeien, maar niet zoals het zou moeten
zijn. Bij een eerste dunning wordt er nogal
met de grove middelen gewerkt waardoor
de boomwortels beschadigd worden. Op
dat moment ziet de honingzwam zijn kans
schoon en valt hij de verzwakte bomen aan
via de beschadigde wortels. Gevolg: het
grootste deel van de beuken sterft af. Maar
de oorsprong van de problemen zit eigenlijk
enkele (tientallen) jaren daarvoor, bij de
verkeerde soortkeuze voor een natte standplaats,
bodemverdichting en wortelschade.
het enige wat de honingzwam doet, is de
Een gekende groep bladvreters zijn
de Stippelmotten of spinselmotten
(Yponomeuta spp.). Bomen en struiken
kunnen in het voorjaar volledig
kaalgevreten worden, maar lopen
later gewoon opnieuw uit. Takken
en zelfs volledige bomen kunnen
ingesponnen worden in een taai wit
spinsel, waarin de rupsen leven. Hoewel
ze er dramatisch kan uitzien, is
deze plaag niet echt problematisch.
BOSINFO
bomen de doodsteek geven.
Een laatste puntje om rekening mee te
houden is dat de populatie van veel plaag-
organismen met pieken en dalen verloopt.
het kan dus gerust zijn, dat een aantasting
die dit jaar zeer erg is, binnen enkele jaren
volledig verdwenen is. Geef de natuur de
kans om evenwichten te herstellen.
Veel voorkomende ziekten
In de toekomst zullen we een aantal boomziekten
voorstellen in het Boomblad. je kan
zelf aan de slag met de vermelde literatuur.
Literatuur:
1. Stadsbomenvademecum 3c: ziekten
en aantastingen (IPC Groene Ruimte).
Oorspronkelijk geschreven voor
bomen in openbaar groen, maar heel
goed toepasbaar voor bosbomen.
Een heel overzichtelijk, begrijpbaar
en Nederlandstalig boek.
2. houtrot in bomen (IPC Groene Ruimte)
handig boekje in zakformaat met
een beschrijving en foto van de
belangrijkste houtrotschimmels en
de schade die zij veroorzaken.
3. Diagnosis of ill-health in
trees, Strouts & Winter (TSO).
Een uitgebreide gids met ziekten en
aantastingen bij bomen en struiken,
zowel in het bos als daarbuiten. heel
toegankelijk, Engelstalig boek.
4. CD-Rom Tree Doctor (Alterra).
Een interactieve gids, die je door
vragen te stellen helpt om tot een
juiste diagnose van de aantaster
te komen. Informatief en gebruiksvriendelijk.
De CD-Rom is meertalig,
waaronder Nederlands.
Voor zieke bomen kan je ook terecht bij:
het diagnosecentrum voor bomen
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Gaverstraat 4, 9500 Geraardsbergen
Arthur Dehaeck, telefoon: 054 43 61 96
arthur.dehaeck@inbo.be
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 11

BOSINFO
De Rode bosmier bedreigd, maar niet verloren!
(Artikel door Wouter Dekoninck, koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen)
Een recente herinventarisatie van de Rode
bosmier in het houtland en de onmiddellijke
omgeving toonde aan dat de huidige
situatie van deze interessante insecten
in deze regio allesbehalve rooskleurig is.
Indien er niet doelgericht en onmiddellijk
wordt gehandeld, dreigen deze soorten uit
onze bossen en bosranden te verdwijnen.
Werkster Rode bosmier.
Wil men tegenwoordig rode bosmieren in
volle glorie in actie zien, dan wordt het
toch al even zoeken of men moet de exacte
locaties waar hun koepels nog voorkomen
weten liggen. Nochtans is hun doen en laten
zeer opvallend. Bovendien is hun activiteit
en impact op de fauna en flora waar ze voorkomen
niet te onderschatten. het zijn echte
bosingenieurs. ze verspreiden heel wat
zaden van bosplanten, zoals de bosviooltjes,
die in de zachte humusrijke grond net
naast het nest of op plaatsen waar vroeger
koepels voorkwamen, heel makkelijk
kiemen. Door hun graafactiviteit en nestbouw
zorgen ze voor het vermengen en verluchten
van bosbodems en zijn ze een onontbeerlijke
schakel in deze ecosystemen.
Een nest rode bosmieren kan tussen de
12
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
200.000 tot 1.000.000 werksters bevatten.
Deze roven heel wat insecten en vooral
pestsoorten, zoals allerlei soorten rupsen,
indien die massaal aanwezig zijn op bepaalde
plaatsen. Naast de grote hoeveelheden
prooien die ze bijeenbrengen, zijn ze zelf
ook voedsel voor heel wat andere organismen
zoals verschillende soorten vogels (o.a.
Groene specht) en kleine zoogdieren (muizen).
Om deze vele redenen zijn alle soorten
die bij ons voorkomen wettelijk beschermd.
hun koepels zijn een architectonisch meesterwerk
waar het voor allerlei andere dieren
zeer leuk vertoeven is. Bij ons in het houtland
komen er twee soorten bosmieren voor:
de kale Rode bosmier, Formica polyctena, en
de behaarde Rode bosmier, Formica rufa. In
de koepels van deze beide soorten zijn er in
het houtland 'mierengasten' te vinden zoals
de Mierenzakkever (Clythra quadripunctata)
en het Schitterend lieveheersbeestje (Coccinella
magnifica). Deze 'gasten' zijn enkel
en alleen terug te vinden in koepels van
bosmieren. De vernuftige opbouw van de
koepel en de aanwezigheid van een heel
leger werksters in de onmiddellijke omgeving
van de koepel, zorgt ervoor dat ze
leven in ideale omstandigheden (perfecte
regulatie van temperatuur en vochtigheid).
Mierenzakkever
(Clythra quadripunctata).

Bovendien vinden ze er veel voedsel en zijn
ze beschermd tegen hun vijanden.
helaas dreigen deze o zo interessante
insecten en pareltjes van sociale organisatie
en structuur te verdwijnen uit het houtland
indien we niet onmiddellijk en gericht
handelen. Daarom staken enkele instanties
waaronder de Bosgroep houtland de koppen
bij elkaar. Gebaseerd op een recente en
gedetailleerde inventarisatie van de regio
keken ze wat er van specifieke nuttige en
bosmiervriendelijke ingrepen gedaan kan
worden op alle huidige vindplaatsen alsook
potentiële bosmierensites. De belangrijkste
zijn het openmaken en openhouden
van bosranden. Wanneer er te weinig zonlicht
op de koepel valt, kan dit de ontwikkeling
van de larven en nieuwe werksters
immers beperken. hierbij is het belangrijk
de voedselbomen niet te verwijderen. Deze
bomen worden door de bosmieren continu
bezocht omdat ze daar bladluizenkolonies
houden die hen het zeer suikerrijke honingdauw
bezorgen. Verder blijkt vooral allerlei
verstoring door de mens vaak nefast voor
BOSINFO
bosmieren. koepels in de onmiddellijke omgeving
van mountainbike-routes, te druk
bewandelde paden, alsook langsheen bosranden
grenzend aan te intensief bewerkte
en bemeste akkers en graslanden, zijn tot
verdwijnen gedoemd.
Een zeer belangrijk aspect hierbij is het opvolgen
van de vitaliteit van de bosmierenkoepels.
Of een koepel het slecht doet of
mettertijd op een bepaalde plaats dreigt te
verdwijnen, is niet altijd onmiddellijk waar
te nemen. Een beperkte monitoring van de
nu nog resterende populaties is dan ook
onontbeerlijk. Een netwerk van vrijwilligers
houdt een oogje in het zeil.
hopelijk kunnen deze ingrepen en het
monitoren van deze zeer interessante en
voor het houtland karakteristieke insecten
ervoor zorgen dat we het doen en laten
van de Rode bosmier in deze regio kunnen
blijven volgen. We rekenen zeker ook op de
hulp van privé-boseigenaars. In hun rustige
bossen is het dikwijls goed vertoeven voor
de bosmieren.
Bosmieren herkent men gemakkelijk aan de grote nestkoepels die gebouwd worden.
De dieren zijn erg belangrijk en beschermd, dus gun hen de nodige rust en ruimte.
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 13

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
De Bosgroep Houtland viert haar 300ste lid
Patriek Verplancke uit koekelare werd begin 2010 als 300ste lid verrast met een fles wijn.
Van harte welkom bij de vzw! Vooraan in dit Boomblad verneemt u meer over Patriek en zijn
bosbeheer.
Geslaagde jaarvergadering in Wildenburg
Op zaterdag 27 maart 2010 vond in restaurant ’t Blauwhuis te Wingene de Algemene
Vergadering plaats. het bestuur en personeel van de Bosgroep waren blij dat ze maar liefst 90
aanwezigen mochten verwelkomen, waaronder 58 effectieve leden.
De aanwezigen gaven unaniem hun goedkeuring over het jaarverslag, de rekeningen, de
begroting, de jaarplanning 2010 en over de kwijting van de bestuurders. Ook diende er een
nieuw bestuur gekozen te worden. Aangezien er net drie ontslagnemende bestuurders waren
en drie nieuwe kandidaten, kon de verkiezing bij handgeklap gebeuren. De nieuwe Raad van
Bestuur zullen we in het volgende Boomblad voorstellen.
Vervolgens leidden de gidsen Dirk Sierens en André Vanhevel de aanwezigen rond in het
kasteelpark van Wildenburg, voor de gelegenheid opengesteld door de eigenaar, Guy van der
Bruggen. Thema’s die aan bod kwamen, waren onder andere de geschiedenis van het domein,
de natuurwaarden en het bekijken van de uitgevoerde kapwerken en aanplantingen. Na de
wandeling werd afgesloten met een drankje en een hapje.
Meer foto’s op www.bosgroephoutland.be.
14
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
Lappersfortbos toch (deels) voor de bijl
Artikel op basis van een persartikel van VBV (Vereniging voor Bos in Vlaanderen)
op 4 maart werd 3ha Lappersfortbos in Brugge met de grond gelijk gemaakt. Dit deel
van het bos was gelegen in industriezone en zal door de eigenaar bebouwd worden
met bedrijfsinfrastructuur. Voor de jarenlange inzet van tientallen verenigingen en
honderden sympathisanten die ijverden voor het integrale behoud van de “Moeder aller
Zonevreemde Bossen” is dit een erg wrang einde.
Gdf Suez (oa. Fabricom, Electrabel,…), de firma die eigenaar is van de gronden en dus de uiteindelijke
doodsteek heeft gegeven, lijkt blind voor commercieel gewin te gaan, los van elk
maatschappelijk belang. In de eerste helft van 2009 genereerde de firma volgens de eigen
website een omzet van maar liefst 42,2 miljard euro (!). Een kleine inspanning ten gunste van
het bos bleek echter onmogelijk.
het protest heeft er in Brugge wel voor gezorgd dat een groot deel van het bos nu
effectief bescherming geniet. helaas is dit voor veel andere zonevreemde bossen nog steeds
niet het geval. Een zonevreemd bos is een bos dat gelegen is op een gewestplanbestemming
die een ander gebruik dan bos toestaat. Vb. bouwgrond, industriegrond, landbouwgrond,…
Gemiddeld verdwijnt er in Vlaanderen 226 hectare zonevreemd bos per jaar, mét vergunning.
Er staan dus nog honderden Lappersforten op de helling, klaar om gekapt te worden!
Vooral de 8.174 hectare bossen in de harde bestemmingen (bv. woon- en industriegebied)
zijn zeer sterk bedreigd. het bos ergens anders compenseren door een nieuw te planten, is
geen oplossing aangezien het dikwijls honderden jaren duurt vooraleer eenzelfde evenwichtig
ecosysteem gegroeid is. Onze spelende kinderen en de fauna en flora in het bos hebben
er ook weinig boodschap aan dat een bos dat hier wordt gekapt, ergens in Limburg wordt
gecompenseerd. Bovendien is het zowat onmogelijk om nog beschikbare gronden in Vlaan-
deren te vinden om te kunnen en mogen bebossen. je kan de kap van deze waardevolle bossen
vergelijken met de sloop van een historisch gebouw, zoals de Sint-Salvatorkathedraal
in Brugge, om plaats te maken voor een loods: ondenkbaar toch?
Meer informatie over zonevreemde bossen op www.vbv.be/zonevreemdbos.
fietsroute "Vensters op het landschap"
Naar aanleiding van het tienjarige jubileum
van de vzw heeft het Regionaal Landschap
houtland samen met Toerisme Brugse Ommeland
een 49 kilometerlange fietsroute
‘Vensters op het landschap’ gerealiseerd.
Onderweg tonen tien ‘vensters’ de meest
typische landschappen van het houtland
ten zuiden van Brugge. Elk venster
is voorzien van een gedichtje door Geert
De kockere. het gedichtje, dat het landschapsthema
begeleidt, noemt hij toepasselijk
een 'litenatuurtje'. De fietsroutekaart,
die Westtoer ontwikkelde, wordt gratis verstrekt
bij de diensten voor Toerisme in het
Brugse Ommeland en bij Westtoer.
Voor meer informatie: www.rlhoutland.be.
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 15

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
Boompjesweekend in Kortrijk
Op 19 maart 2010 vond in kortrijk het
Boompjesweekend plaats ten voordele van
kom Op Tegen kanker. Ondanks het feit dat
de weergoden niet op de afspraak waren,
werden heel wat jonge boompjes geplant.
Ook Bosgroep Ijzer en Leie was van de
partij. Op ons eigen bosperceel plantten we
240 boompjes! Wij willen dan ook iedereen
bedanken die hiervoor zijn steentje heeft
bijgedragen: de planters op de dag zelf,
maar ook iedereen die een pakketje heeft
gekocht of verkocht.
Bosgroep IJzer en Leie krijgt voorlopige erkenning!
uit goede bron hadden we al vernomen dat het aanvraagdossier voor de voorlopige erkenning
van onze Bosgroep Ijzer en Leie was goedgekeurd, maar nu is het dus zover. We kregen de
officiële melding dat de Bosgroep Ijzer en Leie vzw haar voorlopige erkenning krijgt en dat
die loopt van 1 januari 2010 tot 31 december 2012.
Wat betekent deze erkenning nu concreet? Eerst en vooral dat de Bosgroep voor de komende
drie jaar een jaarlijkse basissubsidie ontvangt. Daarnaast kunnen we nog extra middelen
voor vorming en specifieke projecten aanvragen. Ook het werkingsplan 2010-2012 werd goed-
gekeurd. hierin staat nauwgezet beschreven wat, waar en hoe de Bosgroep de komende drie
jaar te werk zal gaan. Wil je graag meer toelichting over de projecten, vorming en algemene
werking van de Bosgroep Ijzer en Leie vzw? Aarzel niet om ernaar te informeren!
Uitgebreid bosbeheerplan Kemmelberg afgewerkt!
We zijn blij en ook wel trots om te melden
dat het ontwerp voor het bosbeheerplan
voor het boscomplex van de kemmelberg
afgewerkt is! het plan omvat ruim 100ha
openbaar bos, eigendom van de Provincie
West-Vlaanderen, gemeente heuvelland
en de kerkfabriek, naast net geen 40ha
privébos van dertien verschillende privéboseigenaars
en wordt een praktische leidraad
voor een duurzaam beheer van het
boscomplex. Op 3 juli organiseren we een
publieke wandeling, waarin we de inhoud
van het beheerplan ter plekke toelichten.
het studiebureau Grontmij stelde het
beheerplan op in overleg met diverse externe
betrokkenen zoals het Agentschap voor Na-
16
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
tuur en Bos (ANB), de gemeente heuvelland,
Ruimte en Erfgoed (vroegere Monumenten
en Landschappen), natuurverenigingen,
archeologische diensten en het Instituut
voor Natuur– en Bosonderzoek (INBO).
het voorliggende beheerplan vertrekt van
het bestaande bos- en natuurbeheer. het
bestaat uit een inventaris, een gedeelte
waarin de beheersdoelstellingen worden
opgesomd en een praktisch gedeelte waarin
de kap-, maai- en begrazingsregeling zijn
opgenomen. Tevens werd een toegankelijksheidsregeling
uitgewerkt. Deze bepaalt
waar de paden liggen en welk recreatief gebruik
er is toegestaan. Ook de bijkomende
bebording wordt aangegeven.

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
Volgende wijzigingen in het beheer worden
voorzien in het beheerplan:
1. Op de beboste top van de kemmelberg
wordt in twee bospercelen met waardevolle
oude essen en kastanjes niet meer
aan houtproductie gedaan. De natuur kan er
De Kemmelberg bestaat uit gevarieerde
bospercelen ...
zijn gang gaan. In een ander bosperceel ter
hoogte van de Engel worden eveneens geen
bomen meer gekapt, maar hier omwille van
de aanwezigheid van sporen van bewoning
uit de Ijzertijd. In de drie bronbosjes verspreid
over het provinciedomein worden er
eveneens geen kappingen meer uitgevoerd.
Op die manier kan 10% van de bossen van
de Provincie natuurlijk evolueren. In het
provinciedomein zullen maar om de zes
jaar kappingen worden uitgevoerd, zodat er
meer rust in het domein is en wordt er minder
schade aan de wandelpaden berokkend.
Dit betekent wel dat de kappingen grootschaliger
zullen zijn. Via borden en pers-
berichten zal het publiek worden verwittigd.
Door het instellen van het hakhout op een
klein gedeelte van de noordflank, wordt ook
het historische zicht vanaf de Lokerdreef op
de noordelijke Westhoek gevrijwaard.
2. Op de zuidflank worden tien
hectaren weiden en jong bos in één begrazingsblok
opgenomen. het is de bedoeling
door extensieve begrazing met koeien van
een plaatselijke landbouwer de sterke grenzen
tussen bos en weide te laten vervagen.
foto: Olivier Dochy
Vlinders, vogels, amfibieën en andere dieren
voelen zich immers thuis in de ruigtes
en struweel die zo zullen ontstaan.
3. Doorheen de zuidflank en de Monteberg
wordt een ruiterpad van 3 km voorzien,
dat deel uitmaakt van een ruiterroute die de
West-Vlaamse heuvels met elkaar verbindt.
4. De privé-eigenaars maken van hun
bospercelen een overzichtelijke fiche waar,
naast de inventarisatie van het bos, ook het
gewenste toekomstige beheer samen met
de kapregeling wordt vermeld. Alle deelnemende
privé-eigenaars wensten hun bos
zo goed mogelijk te bewaren en ook bij hen
worden geen drastische kappingen voorzien.
Door de aansluiting bij de Bosgroep
kunnen ze meedoen aan gemeenschappelijke
houtverkopen.
5. het huidige speelbos van 1 ha op
de kemmelberg wordt uitgebreid met een
naastliggend perceel tot 2,5 ha. Naast dat
speelbos worden ook in het Warandepark 2
ha speelbos aangeduid, palend aan het kasteel.
Van 3 juli tot 3 augustus loopt rond het
beheerplan een openbaar onderzoek. Op
zaterdag 3 juli 2010 organiseert de
Provincie een wandeling. ze start om 14 uur
op de Dries van Kemmel.
... met prachtige voorjaarsbloeiers.
het plan moet zowel door ANB als door
Ruimte en Erfgoed worden goedgekeurd en
blijft twintig jaar geldig.
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 17
foto: Olivier Dochy

BOSINFO
ANB West-Vlaanderen
het Agentschap voor Natuur
en Bos, kortweg ANB, is de
administratie van de Vlaamse
overheid die onder meer bevoegd
is voor natuur, bos,
jacht en visserij. het ANB is
ontstaan uit de fusie van de
afdeling Natuur en de afdeling
Bos & Groen van het ministerie
van de Vlaamse Gemeenschap.
De provinciale zetel in West-
Vlaanderen heeft zich einde
2009 op een infomarkt in
Varsenare voorgesteld.
Aan het hoofd van de provinciale
dienst staat provinciaal
directeur, Brenda Bussche. zij
coördineert de werking van de
vier verschillende cellen.
Cel Beleidsuitvoering
Binnen deze cel staat het Team AVES in voor
adviezen (A), vergunningen (V), erkenningen
(E) en subsidies (S). In dit team is er een
specifieke ploeg die alle beleidsmatige aspecten
rond privébos tot zijn bevoegdheid
heeft. De cel Beleidsuitvoering ondersteunt
via subsidies tal van acties, verenigingen en
particulieren, waaronder dus ook de bosgroepen
en privé-boseigenaars. Vanuit deze
cel worden ook de terreincontroles uitgevoerd
bij kapaanvragen en beheerplannen.
Cel Natuurinspectie
Vier voltijdse natuurinspecteurs zien erop
toe dat de diverse wetten en decreten
(bosdecreet, natuurdecreet, jachtdecreet,
soortenbesluit, duinendecreet) via het
Milieuhandhavingsdecreet worden nageleefd.
zij zorgen ervoor dat de regels
worden gevolgd. ze waken, controleren en
sturen bij waar nodig.
Cel Beheer
De cel Beheer houdt zich bijna uitsluitend
18
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010
Ondersteuning
en
Coördinatie
Cel Beheer Cel Beleidsuitvoering
BeheerBeheerBeheerregioregioregio
Brugge-
Polders –
Kustzone Leiestreek
Heuvelland
Team
Adviezen,
VergunningenErkenningen
en
Subsidies
Provinciaal Directeur
Brenda Bussche
Team
FaunaenFlorabeleid
Team
Gebiedsgericht
beleid
Cel Natuurinspectie
Coördinatie
Cel Administratie
en Communicatie
Wim Pauwels Danny Maddelein Sven Vrielynck Wouter Mortier
Opdrachten
HRM
Financiën
Overheidsopdrachten
Juridische Ondersteuning
Secretariaat & Logistiek,
IT & GIS
Communicatie
bezig met het beheer van de eigen domeinbossen
en het technische beheer van de
openbare bossen, eigendom van gemeenten,
ocmw’s en kerkfabrieken. Tot deze cel
behoren onder meer de regiobeheerders, de
boswachters en de arbeidersploegen.
Cel Administr. en Communicatie
Deze cel zorgt ervoor dat de verschillende
cellen op elkaar afgestemd zijn; het geheel
beter laten draaien als het ware. Daarnaast
verzorgt ze ook de publicaties en zorgt voor
de goede werking en inrichting van de drie
West-Vlaamse bezoekerscentra.
Infomarkt in Varsenare.

Cursussen
Geleide fietstocht en wandelingen
ACTIVITEITENKALENDER
1. Culinaire boswandeling
Aan verschillende haltes proeft u van hapjes boordevol ingrediënten uit het bos. De gids
vertelt u tijdens de wandeling ook wat meer over hoe bossen worden beheerd en wat
belangrijk is in en voor het bos.
Wanneer? zaterdag 12 juni 2010 van 14.30u tot 17.00u.
Waar? Parking aan de Waterstraat, Domeinbos kampveld, Oostkamp.
Prijs? Gratis. Inschrijven? Bosgroep houtland.
2. Veilig werken met de kettingzaag - module 1 (max. 6 deelnemers)
Tijdens deze tweedaagse opleiding willen wij u laten kennismaken met de kettingzaag in al
haar facetten, zowel wat betreft onderdelen en werking, als onderhoud en haar gebruik. Na
deze cursus kan u de kettingzaag hanteren op een veilige en ergonomische manier.
Wanneer? zaterdag 11 september en zaterdag 18 september 2010 van 9.00u tot 16.00u.
Waar? In werkingsgebied Bosgroep Ijzer en Leie. De locatie wordt later nog meegedeeld.
Prijs? Leden: € 35. Niet-leden: € 70. Inschrijven? Bosgroep Ijzer en Leie.
3. Bosexploitatie
We starten met een overzicht van de meest gebruikte exploitatiemethoden. De voor- en
nadelen van de verschillende technieken komen aan bod en de impact op het bos wordt
toegelicht. We gaan ruim in op de voorbereiding van exploitaties.
Wanneer? Dinsdag 26 oktober 2010 van 9.30u tot 16.30u.
Waar? Streekhuis kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels.
Prijs? Leden: € 15. Niet-leden: € 30. Inschrijven? Bosgroep houtland.
1. fietstocht tussen de Baliekouter en de Meikesbossen
Gidsen van ANB (agentschap voor Natuur en Bos) laten u kennis maken met de natuur-
pareltjes en het schitterende glooiende landschap van Dentergem. Inschrijven noodzakelijk.
Wanneer? zondag 20 juni 2010. Afspraak? Om 14.00u parking van het domein in de
Ommeganckstraat in Wakken. Info: Steunpunt zuid 0472 59 24 05.
organisatie: Provinciedienst NME en Vormingplus kortrijk samen met het ANB.
2. Wandeling 'onmisbaar? Insecten in het bos'
Wanneer? zondag 20 juni 2010. Afspraak? Om 14.00u infobord van de parking van het
Wijnendale kasteel, naast de kapel Fonteinpad 2, Torhout - tot 15.30u. Info: ANB,
Boswachter koen Maertens 0474 89 73 67. organisatie: agentschap voor Natuur en Bos.
3. Wandeling 'De Reigerie' - ontdek je plekje
Een zomerse avondwandeling op het domein ‘De Reigerie’ in Westkerke. De geschiedenis
gaat terug tot de middeleeuwen, toen het klooster van de ‘kartuizers van het Genadedal’ uit
Brugge hier een hoeve oprichtten.
Wanneer? Woensdag 7 juli 2010. Afspraak? Om 20.00u domein De Reigerie, kruispunt Oude
Gistelweg-Noordstraat, Westkerke - tot 22.00u. Info: Dirk Anseeuw 051 58 11 22.
organisatie: houtlandse Milieuvereniging vzw samen met De Ruidenberg.
BOOMBLAD APRIL/MEI/juNI 2010 19

BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDEREN
Legende
Openbare bossen
Privébossen
Bosgroep Ijzer en Leie
Bosgroep houtland
Bosgroep houtland vzw
Streekhuis kasteel Tillegem
Tillegemstraat 81
8200 Sint-Michiels (Brugge)
Tel.: 050 40 70 23
Fax: 050 40 31 41
E-mail: bosgroephoutland@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroephoutland.be en
www.bosgroepen.be
BTW: BE 0866.482.291
Coördinator: jan Goris
Bosgroep Ijzer en Leie vzw
Bezoekerscentrum De Palingbeek
Vaartstraat 7
8902 zillebeke (Ieper)
Tel.: 057 23 08 54
E-mail: sam.vandeghinste@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroepen.be
Coördinator: Sam Vandeghinste
DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN
WORDEN GESTEuND DOOR: