screening beleidsbrieven 2012 - Agentschap Binnenlands Bestuur

SCREENING 

BELEIDSBRIEVEN 

2012 

December 2011

Agentschap voor Binnenlands Bestuur 


2

SCREENING BELEIDSBRIEVEN 

Dienst Algemeen Regeringsbeleid (DAR) ....................................................... 5 

Beleidsbrief DIENST ALGEMEEN REGERINGSBELEID................................... 5 

Beleidsbrief BRUSSEL...................................................................................... 14 

Beleidsbrief VLAAMSE RAND........................................................................... 18 

Beleidsbrief GELIJKE KANSEN ........................................................................ 24 

Internationaal Vlaanderen (iV)........................................................................ 36 

Beleidsbrief INTERNATIONAAL VLAANDEREN .............................................. 36 

Beleidsbrief TOERISME.................................................................................... 39 

Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO) ............. 41 

Beleidsbrief RUIMTELIJKE ORDENING ........................................................... 41 

Beleidsbrief WONEN......................................................................................... 52 

Beleidsbrief ONROEREND ERFGOED............................................................. 59 

Beleidsbrief Onderwijs & Vorming (OV)....................................................... 69 

Beleidsbrief ONDERWIJS ................................................................................. 69 

Bestuurszaken (BZ)......................................................................................... 85 

Beleidsbrief BESTUURSZAKEN ....................................................................... 85 

Financiën & Begroting (FB) ............................................................................ 99 

Beleidsbrief FINANCIEN & BEGROTING.......................................................... 99 

Cultuur, Jeugd, Sport & Media (CJSM)........................................................ 108 

Beleidsbrief CULTUUR.................................................................................... 108 

Beleidsbrief JEUGD......................................................................................... 114 

Beleidsbrief SPORT ........................................................................................ 122 

Beleidsbrief MEDIA ......................................................................................... 134 

Werk & Sociale Economie (WSE)................................................................ 141 

Beleidsbrief WERK.......................................................................................... 141 

Beleidsbrief SOCIALE ECONOMIE................................................................. 152 

Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid (LV) ........................................... 162 

Beleidsbrief LANDBOUW & VISSERIJ............................................................ 162 

Welzijn, Volksgezondheid & Gezin (WVG) ................................................. 165 

Beleidsbrief WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID & GEZIN ................................ 165 

Beleidsbrief ARMOEDE................................................................................... 178 

Economie, Wetenschap & Innovatie (EWI).................................................. 182 



3

Beleidsbrief ECONOMIE ................................................................................. 182 

Beleidsbrief ECONOMISCH OVERHEIDSINSTRUMENTARIUM ................... 189 

Beleidsbrief WETENSCHAP ........................................................................... 191 

Beleidsbrief INNOVATIE ................................................................................. 191 

Leefmilieu, Natuur & Energie (LNE)............................................................. 192 

Beleidsbrief LEEFMILIEU................................................................................ 192 

Beleidsbrief ENERGIE..................................................................................... 198 

Mobiliteit & Openbare Werken (MOW)......................................................... 200 

Beleidsbrief MOBILITEIT................................................................................. 200 



4

Dienst Algemeen Regeringsbeleid (DAR) 

Beleidsbrief DIENST ALGEMEEN REGERINGSBELEID 

1. Aandachtspunten Binnenlands Bestuur 

Managementsamenvatting 

4 Geografische informatie Pagina 7 

De Geografische Data-Infrastructuur van Vlaanderen wordt verder uitgebouwd tot 

een geografische kruispuntbank. 

Het juridisch, technisch en operationeel kader om dit mogelijk te maken wordt verder 

ontwikkeld. In uitvoering van de INSPIRE-richtlijn (Infrastructure for Spatial 

Information in the European Community) en het GDI-decreet (Ontwerp van decreet 

betreffende de Geografische Data Infrastructuur Vlaanderen) zal geografische 

informatie meer en meer via netwerkdiensten worden uitgewisseld. 

In 2012 zal de digitale dienstverlening verder worden uitgebouwd en geïntegreerd, 

onder meer met adresinformatie, weginformatie en informatie over 

wegwerkzaamheden. Het beleid zal actief gericht worden op het hergebruik van de 

geografische informatie waar de overheid over beschikt. 

Om de dienstverlening optimaal te kunnen uitbouwen, zal er nauw samengewerkt 

worden met de lokale overheden, de federale overheid en de andere gewesten om 

een gemeenschappelijk stelsel van authentieke geografische bronnen op te zetten. 


6 Geïnformeerd beleid in beslissende tijden Pagina 8 

De Vlaamse Regering zal haar bevoegdheid op het gebied van openbare statistiek 

maximaal benutten en zal de statistiekproductie efficiënt organiseren. Waar dit een 

meerwaarde betekent, worden samenwerkingsinitiatieven met internationale, 

federale (vb. NBB, federaal Planbureau) en lokale statistiek producerende instanties 

(vb. lokale statistieken) afgesloten en verder gezet. 



5

2 Meer efficiëntie en effectiviteit in de dienstverlening 

2.2 Vooruitzichten 2012 

2.2.1 Meerjarenprogramma slagkrachtige overheid Pagina 22 

In het kader van het intra- en interbestuurlijk gegevensverkeer zullen we ten volle 

moeten inzetten op het hergebruik van authentieke gegevensbronnen en op de 

verdere werkzaamheden m.b.t. de openstelling van authentieke gegevensbronnen, 

die moet leiden tot de automatische toekenning van rechten, zonder dat telkens 

opnieuw de toekenning van een recht moet worden aangevraagd. 

3 Duurzame ontwikkeling 

3.1 De Vlaamse Strategie voor Duurzame Ontwikkeling (VSDO) 

3.1.2 Beleidsopties en –initiatieven 2012 Pagina 26 

Stimuleren van een transitiebeleid in het kader van de VSDO 

Er wordt ook gezorgd voor kennisuitwisseling via het leernetwerk m.b.t. transitie. In 

dit leernetwerk worden de ervaringsdeskundigen m.b.t. transities samengebracht. In 

de Vlaamse strategie wil men het gebruik van transitiemanagement, zoals gezegd, 

ook stimuleren voor andere complexe uitdagingen van de Vlaamse overheid. Deze 

nieuwe transitie- en transformatieprocessen wil ik mee stimuleren door de 

transitieaanpak toe te passen op de transversale thema’s van het Vlaanderen in actie 

proces. 

3.3 Duurzaamheid centraal voor wonen en leven 

3.3.2 Beleidsopties en –initiatieven 2012 

Ondersteuning van duurzaam wonen en bouwen in alle provincies Pagina 30 

De provinciale steunpunten duurzaam wonen en bouwen zullen hun takenpakket 

uitvoeren zoals vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst met het Vlaams 

Gewest. Er zal in 2012 specifiek gefocust worden op het verder verankeren van het 

provinciale netwerk, de ondersteuning van gemeenten en het opzetten van 

sensibilisatieacties naar verschillende doelgroepen. Ook op Vlaams niveau wordt 

ingezet op de verankering van een netwerk rond de vijf steunpunten. 



6

3.4 Het bereiken van 100% duurzame overheidsopdrachten in 2020 


Vlaams actieplan duurzame overheidsopdrachten 2012-2014 Pagina 32-33 

Om een duidelijk kwantitatief beeld te krijgen van de duurzame overheidsopdrachten 

binnen de Vlaamse overheid zal ik samen met collega-minister Geert Bourgeois in 

2012 werk maken van een systematische registratie en rapportering van ’duurzame’ 

overheidsopdrachten’. 

Het ‘Steunpunt duurzame lokale overheidsopdrachten’ dat lokale overheden helpt bij 

het organiseren van meer duurzame overheidsopdrachten zal ik verder steunen. 

4 Geografische informatie: naar een moderne, geïntegreerde digitale 

dienstverlening van de Vlaamse overheid 

4.2 Beleidsopties en –initiatieven 2012 

4.2.1 Digitale dienstverlening uitbouwen Pagina 40 

Er is nood aan één uniek en generiek informatieuitwisselingplatform voor activiteiten 

en processen die zich afspelen op het openbare domein. 

Tegen eind 2012 maakt AGIV (Agentschap voor Geografische Informatie 

Vlaanderen) een eerste versie van het Middenschalig Referentiebestand Wegen 

(MRB-wegen) aan. Van alle openbare wegen in Vlaanderen zal de geografische en 

wegbeheerinformatie op uniforme wijze opgenomen en toegankelijk zijn. 

4.2.3 Een efficiënte interbestuurlijke dienstverlening uitbouwen Pagina 42 

Om de dienstverlening optimaal te kunnen uitbouwen, moet de netwerkvorming niet 

alleen binnen de Vlaamse overheid een feit worden. Daarom wil ik werken aan een 

dienstverlening die de grenzen van de data-infrastructuren en dienstverlening van de 

eigen overheid overstijgt. Er zal nauw samengewerkt worden met de lokale 

overheden, de federale overheid en de andere gewesten om een gemeenschappelijk 

stelsel van authentieke geografische gegevensbronnen (adressen, gebouwen, 

wegen, waterwegen, …) op te zetten. 

Heel wat lokale besturen hebben nog onvoldoende oog voor de vele mogelijkheden 

die geografische informatie biedt om hun organisatie en beleid te verbeteren. 

Daarom dient blijvend ingezet te worden op de betrokkenheid van de lokale besturen 

bij de initiatieven van de Vlaamse Overheid. Naast medezeggenschap via de 

stuurgroep GDI-Vlaanderen (Geografische Data-Infrastructuur) en haar werkgroepen 

voorziet het AGIV (Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen) opnieuw 



7

talrijke opleidings- en vormingssessies en gratis software tools. Daarnaast bereidt de 

stuurgroep GDI-Vlaanderen een actieplan voor om de gemeenten verder te 

ondersteunen bij de implementatie van het GIS-gebruik (Geografisch Informatie 

Systeem) voor de werking van hun algemene taken. 

6 Geïnformeerd beleid in beslissende tijden 

6.2 Coördinatie van statistiekfunctie binnen de Vlaamse overheid 

6.2.3 Kennis en middelen met betrekking tot dataverzameling op Vlaams niveau 

bundelen in het kader van horizontale projecten 

Beleidsopties en –initiatieven 2012 Pagina 52-53 

In 2012 zullen de nieuw verkozen gemeentelijke en provinciale besturen nood 

hebben aan cijfers voor hun omgevingsanalyses voor het opstellen van een nieuw 

geïntegreerde lokaal beleidsplan. De gemeentelijke data worden daarom regelmatig 

geactualiseerd zodat alle lokale besturen gebruik kunnen maken van dezelfde 

kwaliteitsvolle informatiebron. Dit initiatief steunt eveneens de ‘ViA doorbraak 

Slagkrachtige Overheid’ en de hierbij horende sleutelprojecten over vermindering van 

de planlasten en hergebruik van data. 

7 Overheidscommunicatie 

7.1 De Vlaamse overheid biedt geïntegreerde informatie aan 


Interbestuurlijke productencatalogus Pagina 56 

Tegen eind dit jaar moet een eerste versie van het beheerloket voor de IPDC klaar 

zijn en worden de producten en diensten via het loket ontsloten. In de eerste helft 

van 2012 starten de eerste pilootprojecten. 



8

2. Aandachtspunten Stedenbeleid 


4 Geografische informatie Pagina 7 

De Geografische Data-Infrastructuur van Vlaanderen wordt verder uitgebouwd tot 

een geografische kruispuntbank. 

Het juridisch, technisch en operationeel kader om dit mogelijk te maken wordt verder 

ontwikkeld. In uitvoering van de INSPIRE-richtlijn (Infrastructure for Spatial 

Information in the European Community) en het GDI-decreet (Ontwerp van decreet 

betreffende de Geografische Data Infrastructuur Vlaanderen) zal geografische 

informatie meer en meer via netwerkdiensten worden uitgewisseld. 

In 2012 zal de digitale dienstverlening verder worden uitgebouwd en geïntegreerd, 

onder meer met adresinformatie, weginformatie en informatie over 

wegwerkzaamheden. Het beleid zal actief gericht worden op het hergebruik van de 

geografische informatie waar de overheid over beschikt. 

Om de dienstverlening optimaal te kunnen uitbouwen, zal er nauw samengewerkt 

worden met de lokale overheden, de federale overheid en de andere gewesten om 

een gemeenschappelijk stelsel van authentieke geografische bronnen op te zetten. 
















9




3.3 Duurzaamheid centraal voor wonen en leven 


Ondersteuning van duurzaam wonen en bouwen in alle provincies Pagina 30 

De provinciale steunpunten duurzaam wonen en bouwen zullen hun takenpakket 

uitvoeren zoals vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst met het Vlaams 

Gewest. Er zal in 2012 specifiek gefocust worden op het verder verankeren van het 

provinciale netwerk, de ondersteuning van gemeenten en het opzetten van 

sensibilisatieacties naar verschillende doelgroepen. Ook op Vlaams niveau wordt 

ingezet op de verankering van een netwerk rond de vijf steunpunten. 










4 Geografische informatie: naar een moderne, geïntegreerde digitale 

dienstverlening van de Vlaamse overheid 

4.2 Beleidsopties en –initiatieven 2012 

4.2.1 Digitale dienstverlening uitbouwen Pagina 40 

Er is nood aan één uniek en generiek informatieuitwisselingplatform voor activiteiten 

en processen die zich afspelen op het openbare domein. 



10

Tegen eind 2012 maakt AGIV (Agentschap voor Geografische Informatie 

Vlaanderen) een eerste versie van het Middenschalig Referentiebestand Wegen 

(MRB-wegen) aan. Van alle openbare wegen in Vlaanderen zal de geografische- en 

wegbeheerinformatie op uniforme wijze opgenomen en toegankelijk zijn. 

4.2.3 Een efficiënte interbestuurlijke dienstverlening uitbouwen Pagina 42 

Om de dienstverlening optimaal te kunnen uitbouwen, moet de netwerkvorming niet 

alleen binnen de Vlaamse overheid een feit worden. Daarom wil ik werken aan een 

dienstverlening die de grenzen van de data-infrastructuren en dienstverlening van de 

eigen overheid overstijgt. Er zal nauw samengewerkt worden met de lokale 

overheden, de federale overheid en de andere gewesten om een gemeenschappelijk 

stelsel van authentieke geografische gegevensbronnen (adressen, gebouwen, 

wegen, waterwegen, …) op te zetten. 

Heel wat lokale besturen hebben nog onvoldoende oog voor de vele mogelijkheden 

die geografische informatie biedt om hun organisatie en beleid te verbeteren. 

Daarom dient blijvend ingezet te worden op de betrokkenheid van de lokale besturen 

bij de initiatieven van de Vlaamse Overheid. Naast medezeggenschap via de 

stuurgroep GDI-Vlaanderen (Geografische Data-Infrastructuur) en haar werkgroepen 

voorziet het AGIV (Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen) opnieuw 

talrijke opleidings- en vormingssessies en gratis software tools. Daarnaast bereidt de 

stuurgroep GDI-Vlaanderen een actieplan voor om de gemeenten verder te 

ondersteunen bij de implementatie van het GIS-gebruik (Geografisch Informatie 

Systeem) voor de werking van hun algemene taken. 

6 Geïnformeerd beleid in beslissende tijden 

6.1 Beleidsondersteuning via onderzoek en monitoring 

6.1.1 Geïntegreerd en toekomstgericht onderzoek uitvoeren ter ondersteuning 

van strategische beleidskeuzen 


In 2012 worden nieuwe onderzoeken opgestart (publicatiedatum in 2013): 

- In het kader van het Vlaams stedenbeleid komt de 2de editie uit van De Stad 

maakt het verschil! Deze publicatie vult het indicatorenboek ‘De Stadsmonitor’ aan 

met diepgaandere analyses over de bevolkingssamenstelling, herkomst, 

gedragingen en houdingen van de stedelingen tegenover aspecten van de 

leefbaarheid van hun stad,wonen en werken in de steden, migratiestromen en zo 

meer. Er zal een koppeling gebeuren van objectieve en subjectieve data, van 

surveygegevens met buurtgegevens en trendonderzoek op basis van vier 



11

opeenvolgende surveys ‘Thuis in de Stad’. Dit onderzoek is tevens relevant in het 

kader van de ‘ViA doorbraak over Groen en Dynamisch Stedengewest’. 

6.2 Coördinatie van statistiekfunctie binnen de Vlaamse overheid 

6.2.3 Kennis en middelen met betrekking tot dataverzameling op Vlaams niveau 

bundelen in het kader van horizontale projecten 


In 2012 zullen de nieuw verkozen gemeentelijke en provinciale besturen nood 

hebben aan cijfers voor hun omgevingsanalyses voor het opstellen van een nieuw 

geïntegreerde lokaal beleidsplan. De gemeentelijke data worden daarom regelmatig 

geactualiseerd zodat alle lokale besturen gebruik kunnen maken van dezelfde 

kwaliteitsvolle informatiebron. Dit initiatief steunt eveneens de ‘ViA doorbraak 

Slagkrachtige Overheid’ en de hierbij horende sleutelprojecten over vermindering van 

de planlasten en hergebruik van data. 

7 Overheidscommunicatie 

7.1 De Vlaamse overheid biedt geïntegreerde informatie aan 


Interbestuurlijke productencatalogus Pagina 56 

Tegen eind dit jaar moet een eerste versie van het beheerloket voor de IPDC klaar 

zijn en worden de producten en diensten via het loket ontsloten. In de eerste helft 

van 2012 starten de eerste pilootprojecten. 



12

3. Aandachtspunten Inburgering en Integratie 




























13

Beleidsbrief BRUSSEL 

OD 1.1 Het horizontale Brusselbeleid van de Vlaamse Regering coördineren 

Beleidsopties en –initiatieven 2012 

1. Aandachtspunten voor Binnenlands Bestuur 

OD 5.4 Een correcte toepassing van de taalwetgeving 

Pagina 26, paragrafen 4 – 6 

Realisaties 2011 

Een hoeksteen van een positief taalbeleid in Brussel is het aandringen op een 

correcte toepassing van de taalwetgeving in het officieel tweetalige Brussel. Het 

Steunpunt Taalwetwijzer behandelt vragen en meldingen van particulieren, 

organisaties en overheden over de toepassing van de taalwetgeving. Het initiatief is 

niet enkel toegankelijk voor Brusselaars, maar richt zich tot de hele Vlaamse 

Gemeenschap. 

In 2011 werd het Vlaams Meldpunt Taalklachten in de Brusselse ziekenhuizen 

opgestart door het Agentschap Zorg & Gezondheid. Het Steunpunt Taalwetwijzer 

zorgt voor de juridische ondersteuning van dit initiatief. 


Het Steunpunt Taalwetwijzer zal in 2012 haar preventieve en adviserende acties 

verder zetten door contacten te leggen met externe organisaties in sectoren waar de 

taalwetgeving een pijnpunt is. Het Steunpunt Taalwetwijzer zal ook onderzoeken hoe 

de juridische begeleidingsfunctie nog kan worden uitgebreid. 



14

2. Aandachtspunten voor stedenbeleid 

OD 1.1 Het horizontale Brusselbeleid van de Vlaamse Regering coördineren. 

Pagina 10, paragraaf 3 

Het eindrapport van de Task Force Brussel zal eind 2011 klaar zijn, zodat ik inzake 

de Brusselnorm en -toets een voorstel van aanpak aan de Vlaamse Regering kan 

doen. Daarbij wil ik ook feedback verzamelen van het middenveld en de Vlaamse 

Gemeenschapscommissie in het kader van het politieke overleg dat in 2012 wordt 

opgestart. Het is immers belangrijk dat de Brusselnorm en –toets, in haar belang en 

vorm, gedragen worden door interne en externe stakeholders. Daarnaast zal ik 

uiteraard ervoor zorgen dat de concrete uitwerking van de Brusseltoets maximaal 

aansluit bij de voorstellen om de verschillende toetsen te integreren in één 

impactanalyse. 

OD 1.3 Zorgen voor een wetenschappelijke onderbouw van het beleid 

Pagina 14, paragraaf 2 en 4 


Begin 2011 sloot ik met BRIO een convenant af op basis van het meerjarenplan 

2011-2015, waarin de strategische en operationele doelstellingen, voorbeeldacties 

en procesindicatoren zijn opgenomen. De basisdoelstelling van BRIO is de kennis 

over Brussel en de Rand te verruimen door het uitvoeren en verspreiden van 

wetenschappelijk, interdisciplinair en beleidsondersteunend onderzoek. BRIO 

schenkt in toenemende mate aandacht aan de verwevenheid en wisselwerking 

tussen Brussel en de Rand. Daartoe wordt oorspronkelijk wetenschappelijk 

onderzoek opgezet rond vier centrale onderzoeksassen: taal(politiek) en integratie; 

onderwijs en diversiteit; politiek en bestuur en meertalige steden. Bij de uitvoering 

van het onderzoek wordt een nauwe samenwerking en uitwisseling met andere 

binnen- en buitenlandse onderzoekscentra, opdrachtgevers en partners van het 

middenveld nagestreefd. Binnen de academische wereld is BRIO actief in 

verschillende samenwerkingsverbanden, onder meer in het Brussels Studies Institute 

(FUSL, ULB en VUB). 


In 2012 zullen de resultaten van de derde Taalbarometer worden gepresenteerd. De 

bevraging van 2500 respondenten vond reeds plaats in 2011. Dat vijfjaarlijkse 

representatieve onderzoek naar taalgebruik in Brussel geeft een beeld van de 

Brusselse taalsituatie en laat toe om taalverschuivingsprocessen over een langere 

periode in kaart te brengen en te duiden (zie ook OD 5.1 en 5.2). Tijdens het tweede 

werkingsjaar van het meerjarenplan wordt naar analogie van het Brusselse 

taalbarometeronderzoek ook een taalbarometer voor de Vlaamse Rand opgestart. 

Vergelijkend onderzoeksmateriaal over de situatie van de Brusselse gemeenten en 

de Vlaamse gemeenten grenzend aan het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest is 

schaars, terwijl de impact van de effecten van de grootstad zich vanzelfsprekend ook 



15

uiten de taal- en administratieve grenzen doet voelen. In april 2012 wordt er een 

colloquium over ‘de internationalisering van de Rand’ georganiseerd, waar 

demografische, economische, culturele, sociale, ruimtelijke, politieke, taalkundige en 

identiteitsaspecten aan bod zullen komen. Het spanningsveld tussen en de 

samenwerking van wereldsteden met hun omringende regio vormen een 

internationaal gegeven. Daarom zullen ook buitenlandse cases aan bod komen, in 

het bijzonder de andere Europese hoofdzetels. 

OD 6.1 Het lokale Brusselbeleid van de Vlaamse Gemeenschapscommissie als 

prioritaire partner beschouwen 

Pagina 26, paragraaf 2 


Op basis van het rapport van de Task Force Brussel zullen de Vlaamse Regering en 

het College van de VGC hun positie kunnen bepalen in het kerntakendebat. 

Overeenkomstig het Regeerakkoord krijgt het partnerschapsidee de bovenhand, 

maar moeten er een klare afspraken worden gemaakt over de rol, de opdracht en de 

financiering van beide overheden. Het politieke kerntakendebat zal begin 2012 

opstarten, en moet nog binnen hetzelfde jaar tot conclusies leiden. Hierbij zal 

bijzondere aandacht uitgaan naar de plaats van Brussel in de diverse decreten lokaal 

beleid, die aangepast worden aan het decreet planlastvermindering. Alhoewel dat 

decreet niet van toepassing is op Brussel, noopt het ook tot het herdenken van de 

relatie tussen de Vlaamse Overheid, de Vlaamse Gemeenschap en de Brusselse 

gemeenten. 



16

3. Aandachtspunten voor inburgering en integratie 

OD 1.3 Zorgen voor een wetenschappelijke onderbouw van het beleid 

Pagina 14, paragraaf 2 en 4 


Begin 2011 sloot ik met BRIO een convenant af op basis van het meerjarenplan 

2011-2015, waarin de strategische en operationele doelstellingen, voorbeeldacties 

en procesindicatoren zijn opgenomen. De basisdoelstelling van BRIO is de kennis 

over Brussel en de Rand te verruimen door het uitvoeren en verspreiden van 

wetenschappelijk, interdisciplinair en beleidsondersteunend onderzoek. BRIO 

schenkt in toenemende mate aandacht aan de verwevenheid en wisselwerking 

tussen Brussel en de Rand. Daartoe wordt oorspronkelijk wetenschappelijk 

onderzoek opgezet rond vier centrale onderzoeksassen: taal(politiek) en integratie; 

onderwijs en diversiteit; politiek en bestuur en meertalige steden. Bij de uitvoering 

van het onderzoek wordt een nauwe samenwerking en uitwisseling met andere 

binnen- en buitenlandse onderzoekscentra, opdrachtgevers en partners van het 

middenveld nagestreefd. Binnen de academische wereld is BRIO actief in 

verschillende samenwerkingsverbanden, onder meer in het Brussels Studies Institute 

(FUSL, ULB en VUB). 


In 2012 zullen de resultaten van de derde Taalbarometer worden gepresenteerd. De 

bevraging van 2500 respondenten vond reeds plaats in 2011. Dat vijfjaarlijkse 

representatieve onderzoek naar taalgebruik in Brussel geeft een beeld van de 

Brusselse taalsituatie en laat toe om taalverschuivingsprocessen over een langere 

periode in kaart te brengen en te duiden (zie ook OD 5.1 en 5.2). Tijdens het tweede 

werkingsjaar van het meerjarenplan wordt naar analogie van het Brusselse 

taalbarometeronderzoek ook een taalbarometer voor de Vlaamse Rand opgestart. 

Vergelijkend onderzoeksmateriaal over de situatie van de Brusselse gemeenten en 

de Vlaamse gemeenten grenzend aan het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest is 

schaars, terwijl de impact van de effecten van de grootstad zich vanzelfsprekend ook 

buiten de taal- en administratieve grenzen doet voelen. In april 2012 wordt er een 

colloquium over ‘de internationalisering van de Rand’ georganiseerd, waar 

demografische, economische, culturele, sociale, ruimtelijke, politieke, taalkundige en 

identiteitsaspecten aan bod zullen komen. Het spanningsveld tussen en de 

samenwerking van wereldsteden met hun omringende regio vormen een 

internationaal gegeven. Daarom zullen ook buitenlandse cases aan bod komen, in 

het bijzonder de andere Europese hoofdzetels. 



17

Beleidsbrief VLAAMSE RAND 


2.2.1. OD – Initiatieven die het Vlaams karakter van de Vlaamse Rand 

bevestigen en/of verstevigen. 

Pagina 8 -paragraaf 4 

Om duidelijkheid te hebben over de juridische mogelijkheden om maatregelen te 

kunnen nemen met het oog op het versterken van het Nederlandstalig karakter en 

het Nederlands in het straatbeeld van de Vlaamse Rand heb ik aan professor Frank 

Judo gevraagd om samen met professor Ludo Veny een synthese te maken van de 

studie van professor Boes (1999) en de reactie daarop van professor Veny 

(2007). Er bestond immers geen eensgezindheid over de wettelijkheid van de 

maatregelen die de studie van professor Boes voorstelt. Deze synthese die reeds op 

verschillende fora werd uiteengezet is terug te vinden in de bibliotheek van de 

website www.docu.vlaamserand.be . 

Pagina 8 –paragraaf 6 en Pagina 9- paragraaf-3 

Het voorbije jaar startte ik de voorbereiding voor de ontwikkeling van een leidraad 

voor gemeentelijke mandatarissen in de Vlaamse Rand. Deze moet een duidelijk 

juridisch kader bevatten, gekoppeld aan goede praktijkvoorbeelden in verschillende 

materies. 

De leidraad voor Vlaamse mandatarissen wordt opgeleverd tegen de 

gemeenteraadsverkiezingen in 2012. 

2.1.6 OD Media en communicatie 

paragraaf 11 Pagina 14 

Een meer uitgebreide set cijferreeksen wordt aangeleverd dankzij het nieuwe 

‘cijferboek’ van de SVR. Dat is een profielschets van de Vlaamse Rand die een paar 

keer per jaar zal geactualiseerd worden. De eerste versie wordt toegelicht in de 

analyse de Vlaamse Rand doorgelicht, die in het najaar 2011 zal verschijnen. 


De partners van het documentatiecentrum zijn volop bezig met de voorbereiding van 

een colloquium over internationalisering in de Vlaamse Rand. Dit evenement zal 

plaatsvinden in april 2012. 



18

2.2.4. De zes en het Vlaams beleid 


In de conferentie van Vlaamse mandatarissen zetelen de Vlaamse schepenen, 

gemeenteraadsleden en OCMW-raadsleden uit de zes faciliteitengemeenten. De 

Conferentie kan problemen op het terrein signaleren aan de Vlaamse Regering. Vzw 

‘De Rand’ verzorgt het secretariaat. 

paragraaf 2 en 3 Pagina 19 

Ter voorbereiding van de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van oktober 

2012 zal de voorbije beleidsperiode in elk van de zes faciliteitengemeenten in de 

gemeenschapskranten kritisch geëvalueerd worden. 

Indien het provinciaal initiatief om een meertalige publicatie te verspreiden in de zes 

gerealiseerd wordt, zal ‘de Rand’ vanaf eind 2011 deel uitmaken van de 

redactieraad. Via de redactieraad zal ‘de Rand’ er dan ook op aandringen dat deze 

nieuwe publicatie voor de inwoners van de zes ook in andere talen dan het 

Nederlands de gemeenteraadsverkiezingen voorbereidt. 

3.3. Binnenlands bestuur en taalwetgeving 


Na de beslissingen van mijn ambtsvoorganger en van mijzelf met betrekking tot de 

niet-benoeming van de kandidaat burgemeesters van voornoemde gemeenten, 

hebben de betrokken gemeentebesturen telkens, en dat tot driemaal toe, de nietbenoemde 

kandidaten opnieuw voorgedragen. Om die carrousel in de toekomst te 

stoppen zal ik het Vlaams Parlement vragen het Gemeentedecreet te wijzigen door 

er een bepaling in op te nemen dat een kandidaat-burgemeester die formeel niet 

wordt benoemd in dezelfde bestuursperiode niet opnieuw kan voorgedragen worden, 

tenzij er nieuwe elementen voorhanden zijn. De Vlaamse Regering keurde op 15 juli 

2011 een ontwerp van decreetbepaling in die zin principieel goed. 

4.3. Huisvesting- Vlabinvest 

paragraaf 7 tot 10- Pagina 26 

paragraaf 1-3 Pagina 27 

Het nieuwe gronden pandendecreet is sedert 1 september 2009 in werking 

getreden. Dit decreet kent aan de lokale besturen een belangrijke rol toe. Vooral het 

luik ‘wonen in eigen streek’ heeft veel ruchtbaarheid gekregen. Met dit concept wordt 

een bijzondere voorwaarde ingevoerd voor de overdracht van bepaalde gronden en 

daarop opgerichte panden. Alleen personen met een voldoende band met de 

gemeente kunnen deze gronden en panden kopen. Je beschikt over een voldoende 

band met de gemeente als je voldoet aan 1 of meer van volgende voorwaarden: 



19

- Ten minste 6 jaar onafgebroken gewoond hebben in de gemeente of in een 

aangrenzende gemeente (op voorwaarde dat deze eveneens voorkomt op de lijst 

met gemeenten waar wonen in eigen streek wordt toegepast); 

- Werkzaamheden verrichten (gemiddeld ten minste een halve werkweek) in de 

gemeente; 

- Een maatschappelijke, familiale, sociale of economische band met de gemeente 

hebben opgebouwd op grond van een zwaarwichtige en langdurige omstandigheid. 

Een provinciale beoordelingscommissie beoordeelt of de betrokken personen een 

voldoende band met de gemeente hebben. Om interpretatieproblemen bij de 

uitvoering van het decreet te voorkomen werd een omzendbrief opgesteld als 

richtsnoer voor de lokale besturen. 

Ook werkte een decretale aanpassing van het decreet een aantal 

toepassingsproblemen, interpretatiemoeilijkheden (voornamelijk met betrekking tot 

het hoofdstuk wonen in eigen streek) en juridisch-technische problemen in de tekst 

weg. Het aantal dossiers is sinds de invoering van het wijzigingsdecreet van 9 juli 

(van kracht sinds 19 juli 2010) sterk gedaald. Voor alle vier commissies is 

een daling op te merken, waarbij soms geen enkele aanvraag ingediend werd voor 

bepaalde maanden. Enkel voor Vlaams-Brabant blijven er dossiers binnenkomen, 

weliswaar ook een sterke terugval. Tot op heden (31 mei is de laatste datum voor de 

statistieken) zijn er een 420 dossiers behandeld, hetgeen voor +/- 40% aan de 

provincie Vlaams-Brabant toe te schrijven is. 

Ik blijf ook gemeentebesturen steunen die, in het kader van de lokale inburgering en 

integratie, de kennis van de Nederlandse taal als voorwaarde stellen bij het toewijzen 

van woongelegenheden. Een voorbeeld hiervan is de taalbereidheidsvoorwaarde die 

de stad Vilvoorde oplegt bij de verkoop van woningen. De maatregel werd genomen 

om het verdringingseffect in de Vlaamse Rand tegen te gaan en jonge gezinnen in 

Vilvoorde te houden. Een diploma van een Nederlandstalige onderwijsinstelling 

volstaat als bewijs. Anders moet je slagen in een taaltest. Voor koppels geldt de 

taalverplichting voor beide partners. De regeling is goedgekeurd door de gouverneur 

van de provincie Vlaams-Brabant. Deze laatste stelde dat de verplichte kennis van 

het Nederlands als voorwaarde om in aanmerking te komen voor woningen die de 

stad Vilvoorde aanbiedt, geen inmenging is in de vrijheid van taalgebruik en dus niet 

strijdig met de grondwet en bovendien de inburgering ten goede komt. 

Vervolgens heeft de toezichthouder van het agentschap Inspectie RWO een aantal 

beslissingen van de sociale huisvestingsmaatschappij Inter-Vilvoordse inzake de 

verkoop van sociale huurwoningen aan de stad vernietigd. Tegen deze beslissingen 

werd telkens beroep aangetekend bij de Vlaams minister van Wonen. Deze 

beroepen werden telkens ingewilligd. 



20

4.6. Cultuur, Jeugd, Sport en het verenigingsleven 


paragraaf 1-4 Pagina 30 

Een groot deel van de lokale aanwezigheid inzake jeugd, cultuur en sport in de zes 

faciliteitengemeenten wordt behartigd door vzw ‘de Rand’. Het is belangrijk te 

vermelden dat een aantal sectorale decreten zorgen voor extra ondersteuning naar 

de zes, dit als antwoord op het feit dat geen van de zes gemeentebesturen van de 

faciliteitengemeenten een jeugdbeleidsplan, sportbeleidsplan of cultuurbeleidsplan 

indient. 

Het jeugddecreet en het sportdecreet voorzien in de mogelijkheid dat het 

verenigingsleven, daarin professioneel ondersteund door medewerkers van ‘de 

Rand’, op zichzelf een beleidsplan indienen. 

Hierdoor krijgen Nederlandstalige jeugd- en sportverenigingen in de zes toch waar ze 

recht op hebben. Via deze middelen wordt de huur- en gebruikskost van het 

stationsgebouw in Rode betaald door de lokale jeugdraad. 

Het decreet planlastvermindering maakt het wel noodzakelijk om deze aanpak op 

langere termijn te herbekijken. Ingevolge dat decreet zullen o.m. de decreten lokaal 

jeugdwerkbeleid en sport voor allen aangepast moeten worden. Het jeugdwerk en de 

sportverenigingen van de zes mogen hier niet tussen wal en schip vallen. Ik zal 

erover waken dat de huidige ondersteuning aan die verenigingen kan verder 

gezet worden. Wellicht zal dit, als de betrokken gemeenten geen beroep doen op 

subsidiëring, dan kunnen gebeuren door de betrokken middelen aan de dotatie van 

vzw ‘de Rand’ toe te voegen met de opdracht deze uit te keren aan de lokale 

jeugdverenigingen en sportclubs. 

4.8. Welzijn en gezondheid 


In juni 2011 werd het Vlaams meldpunt voor taalklachten opgericht in de 

gezondheidszorg. Hiermee wil Vlaanderen aansturen op een krachtig en 

gecoördineerd optreden rond deze aanslepende problematiek. Dit meldpunt ontstond 

uit de overtuiging dat de Vlaamse burgers in Brussel en de Vlaamse Rand recht 

hebben op hulpverlening in het Nederlands. Objectieve data met betrekking tot 

taalproblematiek moeten een hefboom vormen voor structurele maatregelen. 



21

2° Aandachtspunten Stedenbeleid 

/ 

3° Aandachtspunten Inburgerings- en integratiebeleid. 

2.2.1. OD – Initiatieven die het Vlaams karakter van de Vlaamse Rand 

bevestigen en/of verstevigen. 


Het eigen Vlaamse Randbeleid kent een duidelijk verankerde horizontale werking, 

waarbij zoveel als mogelijk gestreefd wordt naar synergie met diverse actoren. De 

samenwerking met vzw ‘de Rand’ als prioritaire partner bleef ook in 2011 behouden, 

onder meer om de continuïteit te waarborgen van een specifiek onthaalbeleid voor 

anderstalige nieuwkomers in de Vlaamse Rand en diplomatiek personeel, 

personeel van ambassades en ambtenaren van Europese instellingen. 

2.2. SD- vzw ‘De Rand’ 

2.2.2. Taalpromotie Pagina 17 paragraaf 4 -5 

Voor de nieuwkomers in de Vlaamse Rand zal een aantrekkelijk format gezocht en 

ontwikkeld worden (bv. een familie-planningskalender) dat heel wat weetjes over de 

regio bevat, en zodoende het gemeenschapsgevoel kan aanwakkeren en 

tegelijkertijd anderstaligen uitnodigt om Nederlands te leren. Samen met het Huis van 

het Nederlands Vlaams-Brabant wil ‘de Rand’ onderzoeken of het taalpromotiebeleid 

voor ouders van anderstalige kinderen in Vlaamse scholen van de Vlaamse Rand 

nog kan geoptimaliseerd worden. 

Het gedetailleerde actieplan voor taalpromotie van ‘de Rand’ wordt begin 2012 

opgesteld na overleg met o.m. het Huis van het Nederlands Brussel, het Huis van het 

Nederlands Vlaams-Brabant en het PRIC Vlaams-Brabant. 

2.2.3. Sensibiliseren van internationalen. 


Expats behoren niet tot de doelgroep van het inburgeringsbeleid. Toch bestaat bij 

mensen die hier met een tijdelijk verblijf wonen en werken een vraag om de 

samenleving waarin ze terechtkomen, beter te leren kennen. Vooral in de Vlaamse 

Rand, waar de internationalisering de laatste jaren sterk is toegenomen, kan het 

aanbod dat vandaag binnen inburgering bestaat een antwoord bieden op een 

steeds toenemende vraag naar informatie en begeleiding in functie van 

gemeenschapsvorming. Ik zal het Agentschap voor Binnenlands Bestuur vragen om - 

samen met experten uit vzw ‘de Rand’, inburgerings- en integratiesector en de Dienst 

Internationaal Vlaanderen - in kaart te brengen welke dienstverlening die binnen de 

integratie- en inburgeringssector bestaat een meerwaarde zou kunnen bieden voor 

expats. Op basis van de aanbevelingen van die werkgroep zal ik nagaan of het op te 



22

ichten agentschap 'integratie en inburgering' een taak heeft voor de doelgroep van 

expats. 

3.4. Onthaal en integratie 


De herstructurering van de inburgerings- en integratiesector, zoals goedgekeurd op 

mijn voorstel door de Vlaamse Regering, voorziet in de oprichting van een EVA die 

o.m. ook het taalpromotie- en taalbeleid in heel Vlaanderen gestalte zal geven. Er is 

evenwel overeengekomen dat vzw ‘de Rand’ die op dit vlak de afgelopen jaren veel 

expertise heeft opgebouwd, in de Vlaamse Rand zijn opdracht ter zake in de 

toekomst ook behoudt. 



23

Beleidsbrief GELIJKE KANSEN 


OD 1.1 Het opstellen van een Masterplan Gelijke Kansen waaraan wordt 

meegewerkt door alle Vlaamse ministers en in nauw overleg met het 

middenveld Pagina 9 

In het Vlaamse gelijkekansenbeleid wordt gewerkt met de open coördinatiemethode 

(hierna OCM) voor het integreren van een gelijkekansenperspectief in elk Vlaams 

bevoegdheidsdomein. Essentieel aan deze werkwijze is dat de verschillende leden 

van de Vlaamse Regering gezamenlijk doelstellingen afspreken, waarna elk van hen 

verantwoordelijk is voor de realisatie ervan binnen het eigen bevoegdheidsdomein. 

Het geheel wordt onderbouwd en begeleid door de ambtelijke Commissie Gelijke 

Kansen waarin alle betrokken beleidsdomeinen zijn vertegenwoordigd. Vanuit mijn 

bevoegdheid sta ik in voor de coördinatie van het geheel en voed ik het proces 

inhoudelijk. 





… 

Ik voorzie in dit verband ook bilaterale gesprekken met mijn collega-ministers, om zo 

de voortgang in de uitwerking van de actieplannen mee te stimuleren. 

OD 1.3 Het implementeren van een gelijke kansenperspectief in alle Vlaamse 

bevoegdheidsdomeinen via de toepassing van de OCM wordt versterkt door 

een systematische screening van en advisering bij sleutelteksten in het 

beleidsproces Pagina 11 

Ik ontwikkel mee een instrument dat beleidsmakers toelaat de impact van 

beleidsmaatregelen op de verschillende kansengroepen van het gelijkekansenbeleid 

in te schatten. Ik sluit hierbij aan bij bestaande instrumenten (zoals JOKER binnen 

het jeugdbeleid) en op de plannen van mijn collega’s om andere sectorale 

regelgevingstoetsen te ontwikkelen (zoals dat binnen het Armoedebeleid en binnen 

Duurzame Ontwikkeling het geval is). Met het oog op minimale administratieve lasten 

en een maximaal effect is het de bedoeling om tot een geïntegreerde toets te komen 

die deel gaat uitmaken van de bestaande RIA. 



24

OD 2.1 Het creëren van genderbewustzijn bij de Vlaming Pagina 11 


Zoals ik in mijn vorige beleidsbrief stelde, vergt het creëren van een gender- 

bewustzijn bij het brede publiek een doordachte en geschakeerde aanpak. 

Verschillende doelgroepen worden aangesproken via verschillende kanalen en 

verschillende methodieken. Het ‘Genderklikactieplan’ – zoals we het geheel aan 

initiatieven noemen – bestaat uit drie luiken. 

Een eerste luik omvat een brede waaier aan projecten die door het middenveld en de 

lokale besturen worden gerealiseerd voor het bewerkstelligen van een ‘genderklik’. 

Hiervoor stel ik projectmiddelen ter beschikking. Een aantal van die projecten wordt 

bedacht door participanten uit het ‘Genderklikteam’, een groep vertegenwoordigers 

uit het middenveld die op mijn uitnodiging bijeenkomt om mee na te denken over de 

aangewezen wijze om de ‘genderklikdoelstelling’ te realiseren. In 2011 liepen 

verscheidene projecten die in 2010 van start gingen. 

OD 3.1 Aanpassen van de kieswetgeving voor de lokale verkiezingen. 

Pagina 13 

Op 8 juli 2011 stemde het Vlaamse Parlement het decreet houdende de organisatie 

van de lokale en provinciale verkiezingen en houdende wijziging van het 

Gemeentedecreet van 15 juli 2005, het Provinciedecreet van 9 december 2005 en 

het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de openbare 

centra voor maatschappelijk welzijn (Belgische Staatsblad 8 juli 2011). Met artikel 74 

en artikel 84, 6° van dit decreet is het ritsprincipe, waarbij minstens 1 man en 1 

vrouw de eerste twee lijstplaatsen moeten innemen, doorgevoerd. 

OD 3.2 Het verhogen van een evenwichtige aanwezigheid van mannen en 

vrouwen in advies- en bestuursorganen, en dit zowel in de organen gelieerd 

aan de Vlaamse overheid als in de privésector. Pagina 14 


… 

In elk geval verwacht ik dat in de loop van 2012 elk beleidsdomein, en waar nodig de 

onderliggende entiteiten, over een plan van aanpak beschikt voor een systematische 

monitoring van de opvolging van het Mepdecreet, en voor het bewerkstelligen van 

het decretale vereiste evenwicht. 



25

OD 7.2 De beleidsparticipatie van personen met een handicap wordt verhoogd. 

Pagina 20 


Het onderzoek naar beleidsparticipatie van personen met een verstandelijke 

handicap, uitgevoerd doorprofessor Geert Van Hove (UGent) en opgeleverd in het 

voorjaar 2011, bracht bedroevende cijfers aan het licht. Al bestaat er de nood en wil 

bij deze doelgroep om deel te nemen aan beleid en politiek, uit het onderzoek blijkt 

dat slechts drie mensen uit deze doelgroep daadwerkelijk participeren via lokale 

adviesraden. Het onderzoek staat stil bij valkuilen en knelpunten, omschrijft de 

culturele en structurele randvoorwaarden tot effectieve beleidsparticipatie, legt de 

onlosmakelijke link met coaching en vorming en voorziet ook in een aantal 

buitenlandse goede praktijken (Nederland en Verenigd Koninkrijk). 

Gezien het bedroevende resultaat uit het onderzoek heb ik aansluitend een subsidie 

toegekend aan een project, opgezet door Onze Nieuwe Toekomst (een 

zelforganisatie van en voor mensen met een verstandelijke beperking), waarbinnen – 

de aanbevelingen uit het onderzoek indachtig – een aantal sensibiliserende acties 

voor lokale adviesraden worden opgezet en tegelijkertijd tien mensen zullen worden 

gecoacht naar een feitelijk mandaat. 

Budgettaire weerslag 

In de begroting 2011 is voor het project 50.000 euro voorzien (BA AI004). 


De resultaten van bovenvermeld project en de flankerende sensibiliseringscampagne 

verwacht ik in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen 2012, wat het ideaal 

moment is om de problematiek nog eens extra in de verf te zetten. Naast de 

gemeenteraadsverkiezingen, waar personen met een handicap zich evenzeer 

kunnen voor kandidaat stellen en kunnen meedingen naar een lokaal mandaat, 

worden immers aansluitend ook de lokale adviesraden opnieuw samengesteld. 

OD 11.6 Het toegankelijkheidsmiddenveld wordt een volwaardige partner van 

het Vlaamse beleid via professionalisering en structurele verankering. 

Pagina 29-30 

Realisaties 2011– Budgettaire weerslag 

Om een degelijk toegankelijkheidsbeleid te kunnen voeren, is er nood aan 

inhoudelijke ondersteuning via ervaringsdeskundigheid en technische expertise. Ik 

zet vanuit mijn bevoegdheid sterk in op de coördinatie, afstemming en 

professionalisering van het middenveld. 

Zoals in mijn vorige beleidsbrief uitvoerig besproken, wordt structureel intensief 

samengewerkt met: 

− Enter, het Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid (364.000 euro, BA AI015), en 

Intro(92.000 euro, BA AI015); 



26

− vier adviesbureaus toegankelijkheid (BA AI016): Westkans (46.670 euro), CTPA 

(46.670 euro),Toegankelijkheidsbureau (69.990 euro) en ATO (46.670 euro); 

− Vijf provinciale steunpunten toegankelijkheid (BA AI019): 47.075 euro per steunpunt. 

… 

De provinciale steunpunten toegankelijkheid. Eind oktober 2011 dienen deze 

steunpunten een nieuw actieplan in dat, in onderling overleg met mijn administratie 

wordt besproken. Er zal in deze context een gezamenlijke actie worden uitgewerkt in 

het licht van de nakende gemeenteraadsverkiezingen. Deze actie richt zich zowel op 

de feitelijke toegankelijkheid van stemlokalen als op de integratie van 

toegankelijkheid in de bestuursakkoorden. 

De rol van de PST’s wordt in 2012 herbekeken in het kader van de bredere 

herstructurering die ik binnen het toegankelijkheidsmiddenveld wil doorvoeren, en dit 

in overeenstemming met het Witboek‘Interne staatshervorming’. 

OD 15.2 Het provinciaal en gemeentelijk gelijkekansenbeleid krijgt vorm in 

afstemming met het Vlaams gelijkekansenbeleid. Pagina 36 


Voor de periode 2010-2011 focusten de provinciale gelijke kansen coördinatoren zich 

op kwetsbare deelgroepen binnen de aandachtgroepen van het gelijke kansenbeleid. 

Meest in de kijker liep het educatief pakket ‘Gender in de blender’ dat lesmateriaal 

voorziet voor secundaire scholen over gender en identiteit. Het pakket werd herdrukt, 

verdeeld en geïmplementeerd. De vijf provincies organiseerden in 2010 en 2011 een 

open en besloten aanbod aan vorming rond het onderwerp (in geselecteerde scholen 

en daarnaast extern voor geïnteresseerden), en richtten zich in 2011 ook tot de 

social-profitsector. 

Ook participeer ik aan een initiatief van het Instituut voor de Gelijkheid voor Vrouwen 

en Mannen dat het twintigjarig bestaan van de provinciale gelijkekansenwerking in de 

kijker zet tijdens een viering op 8 december 2011. 


Voor elke provincie is er in 2011 een subsidie voorzien van 22.250 euro ten laste van 

BA AI019. 


Vanaf 2012 wordt gewerkt rond een nieuwe inhoudelijke doelstelling. Met de 

verkiezingen in aantocht, wordt dat het integreren van een gelijkekansen perspectief 

op het lokale bestuursniveau. 



27

OD 17.1 Het netwerk aan Meldpunten dat feitelijke discriminaties in der minne 

oplost en met bestaande partnerorganisaties lokale, preventieve acties 

uitwerkt, is professioneel, gebiedsdekkend, laagdrempelig uitgebouwd. 

Pagina 40-41 


Een effectief antidiscriminatiebeleid wordt best zo dicht mogelijk bij de burger 

gevoerd. Daarom ondersteun ik verder het netwerk van Meldpunten Discriminatie, 

dat werd opgericht binnen de Vlaamse centrum- en grootsteden. Deze Meldpunten 

verlenen bijstand aan mogelijke slachtoffers van discriminaties en ondernemen acties 

gericht op het stopzetten van discriminatoir gedrag. Daarnaast zetten ze ook lokale 

preventieve acties uit. 

… 


De Meldpunten zijn begin 2010 erkend voor een periode van drie jaar. In 2012 gaat 

dus het laatste jaar van deze eerste cyclus in. 

De bovenvoormelde initiatieven ter professionele omkadering van hun werking, 

worden ook in 2012 georganiseerd. Tegelijkertijd zal ik, na een grondige evaluatie 

van hun huidige werking en in het licht van de aanduiding of oprichting van een 

onafhankelijk orgaan voor Vlaanderen (zie OD 17.2), een toekomstscenario voor 

deze Meldpunten uittekenen. 

OD 17.6 De Vlaamse overheid maakt werk van de invoering van 

antidiscriminatieclausules bij overheidsopdrachten en in subsidiereglementen. 

Pagina 43 


Op mijn voorstel werd in het kader van het OCM-proces (zie OD 1.1) door de 

Vlaamse Regering een generieke doelstelling bepaald voor het integreren van 

antidiscriminatie-, toegankelijkheids- en diversiteitsclausules in subsidiereglementen. 

De implementatie van deze doelstelling verloopt in drie fasen. In een eerste fase 

wordt binnen elk beleidsdomein een inventaris gemaakt van alle subsidiestromen. In 

een tweede fase wordt binnen elk beleidsdomein in kaart gebracht in welke 

subsidiestromen het mogelijk en zinvol zou zijn om de vernoemde clausules te 

integreren. In een derde fase wordt ten slotte beslist over de concrete formulering 

van de clausules, die vervolgens worden opgenomen in de relevante 

subsidiereglementen. De eerste twee fasen maken deel uit van het in 2011 

opgemaakte generieke ‘Actieplan 2011-2012’. De derde fase wordt opgenomen in 

een actieplan met als looptijd 2013-2014. 



28

2. Aandachtspunten Inburgering en integratie 




In het Vlaamse gelijkekansenbeleid wordt gewerkt met de open coördinatiemethode 

(hierna OCM) voor het integreren van een gelijkekansenperspectief in elk Vlaams 


van de Vlaamse regering gezamenlijk doelstellingen afspreken, waarna elk van hen 





inhoudelijk. 





… 




Zo ontwikkelde het ACV het project ‘G-TV’, dat als doel heeft om vakbondsleden en 

militanten te sensibiliseren. Filmpjes over ‘gender’ worden verspreid via geijkte 

communicatiekanalen van de vakbond, en geflankeerd door een website, het ‘G- 

Magazine’ en een Facebookpagina. GenderatWork stelde een brochure samen om 

het kleuteronderwijs alert te maken voor de aard en impact van gendermechanismen. 

De brochure bevat algemene informatie en concrete tips en oefeningen. Çavaria 

toetste schoolboeken uit het lager onderwijs op gender- en heteronormatieve 

stereotypen. De‘genderklik-projecten’ die in 2011 zijn opgestart, zijn het 

theaterproject ‘Een stap vooruit’, en de interactieve webmodule ‘Jongens en meisjes: 

bestemming bekend?’ voor het secundair onderwijs. Ook vanuit het allochtone 

middenveld werden ‘genderklik-initiatieven’ opgezet (zie bij SD 13). 

… 


De inhoudelijke aanmaak van de ‘Genderklikwebsite’ is uitbesteed aan 

GenderAtWork (34.001 euro,BA AI000, begrotingsjaar 2010). De technische 

aanmaak is via een opdracht gegund aan Holoncom(28.717,13 euro, BA AI000, 

begrotingsjaar 2011). De begeleiding van de Genderklikontwerpwedstrijdis 

toegewezen aan Famous (23.958 euro, BA AI000, begrotingsjaar 2011). 



29

De initiatieven van het middenveld zijn mogelijk gemaakt met projectmiddelen via BA 

AI004, en dit zowel in de begrotingsjaren 2010 als 2011: 29.200 euro (‘Gender in 

Kleuteronderwijs’, begrotingsjaar2010), 30.000 euro (‘G-TV, kijk verder naar gender’, 

begrotingsjaar 2010), 67.300 euro (‘Open Boek’,begrotingsjaar 2010), 25.000 euro 

(‘Een stap vooruit’, begrotingsjaar 2011) en 26.150 euro(‘Webmodule Jongens en 

meisjes: bestemming bekend?’, begrotingsjaar 2011). Voor de financiering van de 

initiatieven in het kader van het creëren van een genderbewustzijn bij mannen en 

vrouwen van allochtone origine, zie OD 13.1. 




… 


… 





OD 13.3 Het organiseren van discussies tussen adolescente nieuwe Vlamingen 

(jongens en meisjes) over hun verwachtingen en wensen van mannen en 

vrouwen in een klassieke en nieuwe relaties. Pagina 33 


Aangezien ze in hun uitwerking sterk op elkaar ingrijpen bundel ik de bespreking van 

deze drie OD’s. Er wordt voornamelijk aan gewerkt via subsidiëring van allerlei 

projecten die uitgaan van de betrokkenen zelf. 

Zo is er een documentaire met bijhorende methodiek aangemaakt voor gebruik bij 

voornamelijk vrouwenwerkingen van allochtone verenigingen. Ook Ella, waarmee het 

Vlaamse gelijkekansenbeleid structureel samenwerkt, zet via een heel aantal 

initiatieven in op deze doelstelling. Zo maakt Ella een tournee voor jongeren over 

‘Love etc. on tour’ en werkt hiervoor samen met verschillende scholen,verspreid over 

een aantal Vlaamse en Brusselse steden. Via de organisatie van workshops wordt 

aan jongeren de kans gegeven om te reflecteren en met elkaar in gesprek te gaan 

over, bijvoorbeeld,relaties, toekomstige partner, rolverdelingen in het gezin, seksuele 

oriëntatie, voorhuwelijkse relaties, gemengde relaties. 

Ook maakte ik de realisatie van een interactief videoproject over gender mogelijk, 

waaraan jongeren van diverse origine participeerden. Ik bereid ook een 

uitwisselingsdag voor rond het gender thema, gericht op organisaties die werken met 

nieuwe Vlamingen en Brusselaars. 



30

De met projectmiddelen van GKV (begroting 2009) geïnitieerde babycursus wordt 

intussen door vzw Link=Brussel vervolgd, als onderdeel van haar bestaande aanbod 

voor papa’s met andere roots. 


In het totaal werd 55.900 euro op deze projecten ingezet (BA AI004 – BA AI000, 

begrotingsjaar2011), in combinatie met 112.500 euro van lopende projecten (BA 

AI004, begrotingsjaar 2010). 


Ook in 2012 wil ik projecten stimuleren met het oog op het verhogen van het 

genderbewustzijn bij mannen en vrouwen met een andere origine. De hoger 

vermelde uitwisselingsdag over ‘gender en etniciteit’ vindt plaats in het voorjaar en 

zorgt voor extra inspiratie. 

Bij de concretisering van projecten zal ik de minister van Inburgering betrekken. 


Goedgekeurde projecten zullen gefinancierd worden vanuit AB0/1AI-I-2-A/WT, 

begrotingsjaar 2012. 

OD 13.4 Het verbeteren van het welbevinden van allochtone holebi’s. Pagina 34 


In 2012 doe ik opnieuw een oproep bij organisaties die werken voor en met nieuwe 

Vlamingen en Brusselaars om projecten in te dienen die de dialoog over seksuele 

identiteit en gender stimuleren. Eveneens zullen dit jaar de al in 2011 geplande 

lezingen worden georganiseerd. 

OD 17.4 De burger kent zijn rechten met betrekking tot discriminaties en vindt 

zijn weg naar de Meldpunten en andere partners. Pagina 42 & 43 


Voor de bekendmaking van het antidiscriminatiebeleid en de Meldpunten is verder 

ingezet op netwerking en multiplicatoreffecten. De Meldpunten Discriminatie maakten 

hun werking in het eigen werkingsgebied beter bekend door samen te werken met 

lokaal ingebedde doelgroepen sectororganisaties. Ook via hun preventieve acties, 

kregen de Meldpunten langzamerhand meerbekendheid bij het brede publiek. 

De Meldpunten gaan verder op hetzelfde elan. Eens de aanduiding of oprichting van 

een instelling die voor de Vlaamse bevoegdheden, en in uitvoering van de al 

gemelde Europese Richtlijnen en het Gelijkekansendecreet, als onafhankelijk orgaan 

een feit is, moet een algemene communicatiecampagne die het brede publiek inzicht 

geeft in zijn rechten en hem wegwijs maakt in de wijze waarop Vlaanderen zich in de 

bestrijding van discriminaties georganiseerd, worden georganiseerd. Ik zet een 



31

vormingsaanbod voor de Meldpunten op zodat ze, in het kader van een Vlaams 

beleid voor de integratie van Midden- en Oost-Europese (Roma)migranten, adequaat 

kunnen omgaan met de bestrijding van discriminatie ten aanzien van deze 

doelgroep. 



Pagina 43 











subsidiereglementen. De eerste twee fasen maken deel uit van het in 

2011opgemaakte generieke ‘Actieplan 2011-2012’. De derde fase wordt opgenomen 

in een actieplan met als looptijd 2013-2014. 



32

3. Aandachtspunten voor het Stedenbeleid 




In het Vlaamse gelijke kansen beleid wordt gewerkt met de open coördinatiemethode 

(hierna OCM) voor het integreren van een gelijke kansenperspectief in elk Vlaams 


van de Vlaamse Regering gezamenlijk doelstellingen afspreken, waarna elk van hen 





inhoudelijk. 





… 





Zoals ik in mijn vorige beleidsbrief stelde, vergt het creëren van een 

genderbewustzijn bij het brede publiek een doordachte en geschakeerde aanpak. 

Verschillende doelgroepen worden aangesproken via verschillende kanalen en 

verschillende methodieken. Het ‘Genderklikactieplan’ – zoals we het geheel aan 

initiatieven noemen – bestaat uit drie luiken. 

Een eerste luik omvat een brede waaier aan projecten die door het middenveld en de 

lokale besturen worden gerealiseerd voor het bewerkstelligen van een ‘genderklik’. 

Hiervoor stel ik projectmiddelen ter beschikking. Een aantal van die projecten wordt 

bedacht door participanten uit het ‘Genderklikteam’, een groep vertegenwoordigers 

uit het middenveld die op mijn uitnodiging bijeenkomt om mee na te denken over de 

aangewezen wijze om de ‘genderklikdoelstelling’ te realiseren. In 2011 liepen 

verscheidene projecten die in 2010 van start gingen. 



33




… 


… 





OD 8.8 Het geweld tegen holebi’s wordt voorkomen en bestreden 

Pagina 25 & 26 

Een beleidsnota geeft de doelstellingen weer waar een legislatuur lang aan zal 

gewerkt worden. Het is echter geen statisch kader. Indien er zich tijdens de 

legislatuur urgente noden manifesteren, moet het mogelijk zijn om hierop in te spelen 

en het beleidskader te verruimen. Dit gebeurt momenteel voor het thema ‘geweld 

tegen holebi’s’. Herhaalde voorvallen van zware agressie tegen holebi’s haalden 

recent de pers. Uit het Zzzip-onderzoek (zie OD 8.1) van 2011 blijkt dat 35 % van de 

holebi-respondenten tijdens de voorbije zes maanden een of meer keren 

geconfronteerd werd met verbale agressie. 18,5 % geeft aan het slachtoffer te zijn 

geweest van fysieke agressie. Dit zijn cijfers en feiten die niet kunnen genegeerd 

worden, en die niet corresponderen met het beperkt aantal politionele aangiftes. 

Uiteraard dragen beleidsinitiatieven die in het kader van de voorgaande OD’s 

ontwikkeld worden en gericht zijn op het vergroten van holebivriendelijkheid en het 

doorbreken van hetero normativiteit, ook bij tot het voorkomen van geweld tegen 

holebi’s. Ik wil echter een stap verder gaan en de thematiek nog directer benaderen. 

In dat kader heb ik in de oproep voor een nieuw Steunpunt Gelijkekansenbeleid 

opgenomen dat ik een onderzoek verwacht over ‘geweld tegen en discriminatie van 

holebi’s in Vlaanderen en Brussel’. Ik wens een kwalitatief onderzoek waarbij de 

kwantitatieve data uit het Zzzip-onderzoek worden uitgediept en verklaard. Indien 

praktisch en methodologisch haalbaar, zou ik graag niet enkel het perspectief van 

slachtoffers, maar ook dat van daders in rekening gebracht zien. 

Voorts onderzoek ik welke instrumenten nodig zijn om nog gerichter en efficiënter 

proactief te kunnen optreden, en dit vooral via het onderwijs. Hierbij zal mijn 

aandacht ruimer gaan dan enkel het voorkomen en bestrijden van geweld tegen 

holebi’s. Er is immers een duidelijke link vast te stellen met uitingen van agressie 

tegen personen die zich niet aan bepaalde ‘genderverwachtingen’ houden, zoals 

transgenderpersonen, of meisjes en vrouwen die ‘kort gerokt’ zijn. 

In deze context heb ik ook in 2011 al een aantal initiatieven genomen. Zo heb ik de 

burgemeesters, en de korpschefs van de grootsteden samengeroepen om deze 

thematiek te bespreken, en te zien waar ik,vanuit mijn bevoegdheden een bijdrage 



34

kan leveren. Uiteraard heb ik hierover ook met organisaties zoals çavaria, maar ook 

met nieuwe groeperingen zoals Outrage dergelijke gesprekken gevoerd. 

OD 17.1 Het netwerk aan Meldpunten dat feitelijke discriminaties in der minne 

oplost en met bestaande partnerorganisaties lokale, preventieve acties 

uitwerkt, is professioneel, gebiedsdekkend, laagdrempelig uitgebouwd. 

Pagina 40 & 41 


Een effectief antidiscriminatiebeleid wordt best zo dicht mogelijk bij de burger 

gevoerd. Daarom ondersteun ik verder het netwerk van Meldpunten Discriminatie, 

dat werd opgericht binnen de Vlaamse centrum- en grootsteden. Deze Meldpunten 

verlenen bijstand aan mogelijke slachtoffers van discriminaties en ondernemen acties 

gericht op het stopzetten van discriminatoir gedrag. Daarnaast zetten ze ook lokale 

preventieve acties uit. 

… 


De Meldpunten zijn begin 2010 erkend voor een periode van drie jaar. In 2012 gaat 

dus het laatste jaar van deze eerste cyclus in. 

De bovenvoormelde initiatieven ter professionele omkadering van hun werking, 

worden ook in 2012 georganiseerd. Tegelijkertijd zal ik, na een grondige evaluatie 

van hun huidige werking en in het licht van de aanduiding of oprichting van een 

onafhankelijk orgaan voor Vlaanderen (zie OD 17.2), een toekomstscenario voor 

deze Meldpunten uittekenen. 



Pagina 43 











subsidiereglementen. De eerste twee fasen maken deel uit van het in 2011 

opgemaakte generieke ‘Actieplan 2011-2012’. De derde fase wordt opgenomen in 

een actieplan met als looptijd 2013-2014. 



35

Internationaal Vlaanderen (iV) 

Beleidsbrief INTERNATIONAAL VLAANDEREN 


3. Subsidiariteit en culturele diversiteit 

3.1 Grensoverschrijdende samenwerking Pagina 20 

Ten slotte ontstond op mijn voorstel een intrafederale consensus om de Beneluxovereenkomst 

inzake zulke samenwerking tussen territoriale verbanden of 

autoriteiten uit 1986, aan te passen bij middel van een nieuw te onderhandelen 

protocol en niet met het aanvullend protocol dat in 1998 ondertekend werd. De 

federale overheid is bereid dit protocol niet te ratificeren en dit mee te delen aan 

Luxemburg en Nederland. Een eerste interfederaal overleg heeft september 11 

plaats gevonden met het doel een Belgisch standpunt 

Wat het geplande protocol tot wijziging van de Beneluxovereenkomst (1986) betreft, 

zal ik mij, met de medewerking van de partners in de Benelux Unie en van de 

bevoegde Departementen, inzetten voor een doelmatige wijziging van die 

Overeenkomst. 



De Vlaamse overheid zal met de Nederlandse rijksoverheid, de Zuid-Nederlandse 

provincies en de Nederlandse grensgemeenten verder werken aan de 

geidentificeerde knelpunten in het grensgebied. Ook in 2012 zal hierover 

voortgangsrapportage worden gemaakt. Verder zal ik in 2012 de Luxemburgse 

premier Junker ontmoeten tijdens een Jaarlijkse ontmoeting rond kerndossiers van 

gemeenschappelijk belang. 

Ik handhaaf eveneens onze inspanningen om de samenwerking met Noord-Frankrijk 

verder te operationaliseren via de EGTS Euro-Metropool Lille-Kortrijk-Tournai en de 

EGTS West-vlaanderen/ Flandre-Dunkerque-Cote d’Opale. 



Nl en Vlaamse overheden hebben in het kader van grensoverschrijdende 

samenwerking stappen gezet in de vertserking van de samenwerking in de 

grensstreek. Er wordt samengewerkt om de moeilijkheden die burgers die over de 

rens werken en of wonen ondervinden, aan te pakken. 



36

5.8 Meer buitenlandse investeringen aantrekken Pagina 39 

FIT en AO werken reeds geruime tijd samen om het aantal BDI in Vlaanderen te 

vergroten, vermits zij over sterke netwerken beschikken. De provinciebesturen (en 

lokale en subregionale actoren) waren vragende partij om in de toekomst directer bij 

het acquisitiebeleid betrokken te worden. Daarom wordt nagegaan op welke manier 

we in elke provincie een overlegplatform in verband met het aantrekken en 

begeleiden van buitenlandse investeerders kunnen oprichten, dat dan zal fungeren 

als centraal aanspreekpunt tussen de betrokken provincie en de Vlaamse overheid. 

5.9 een actieve Vlaamse Economische diplomatie Pagina 39 

Ik plan een ViA-rondetafel ‘Een internationale ingesteldheid in Vlaanderen - 

Slagkrachtige overheid’. Daarmee wil ik de belangrijkste partners samenbrengen om 

na te denken over de toekomstige strategie voor een internationaal Vlaanderen. 

5.9 Een actieve Vlaamse Economische diplomatie Pagina 39 

Daarnaast zal ik economische missies leiden in 2012 in Barcelona, dusseldorf, … 

6. Een proactief beleid naar de diplomatieke vertegenwoordigingen in Brussel 

Pagina 64 

Het onthaal- en opvolgingsbeleid zal geconcretiseerd worden aan de hand van de 

krijtlijnen die het voorbije jaar werden uitgezet en de resultaten van de besprekingen 

tijdens de ViA rondetafel ‘Een internationale ingesteldheid in Vlaanderen’. Deze 

rondetafel, die in de eerste helft van 2012 is voorzien, wil het startsein geven voor 

het lanceren en uitrollen van een meerjarige internationalise-ringsstrategie, die moet 

gedragen worden door alle belanghebbenden, i.e. niet enkel de overheid 

6.2 Wegwerken van handelsbelemmeringen Pagina 41 

Eind 2011 zal de EC een Mededeling uitbrengen over de toegang tot openbare 

aanbestedingsmarkten in landen buiten de EU. Gezien het belang van openbare 

aanbestedingen voor de Vlaamse ondernemingen zal de inhoud van de mededeling 

grondig bestudeerd worden, en waar mogelijk meegenomen worden naar de 

Vlaamse markttoegangsstrategie. 

8.5 Versterking van het draagvlak voor ontwikkeling Pagina 55- 56 

In 2010 sloot de VO een convenant 2011-2012 af met 16 gemeenten, waarvan 12 

met stedenband…. Het fairtradegemeente intiatief wil lokale besturen, media, horeca 

en scholen warm maken voor het verhaal achter Fair Trade en duurzame, lokale 



37

landbouw. (204 gemeente waren actief in juni 2011), waarvoor de VO 46.452 EUR 

toekende aan campagnes…. In 2011 werden de twee decreten die betrekken 

hadden op draagvlakversterking ondergebracht in het overkoepelende kaderdecreet, 

om zo op een meer flexibele manier een kruisbestuiving te realiseren tussen GO en 

OE. 

8.6 Een performante internationale samenwerking 

8.6.1 Efficientiewinst en minder administratieve lasten Pagina 57 

Het impulsbeleid gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking, zoals vormgegeven in 

het gewijzigde Kaderdecreet, is afgestemd op de lokale beleids- en beheerscyclus 

van de gemeenten. Samen met andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid, 

wordt op deze manier een einde gemaakt aan een voor gemeenten erg complex 

geheel van verschillende rapporteringsvereisten en –cycli. Bovendien zal de Vlaamse 

overheid vanaf 2014 de controle op de correcte besteding focussen op de effecten 

van de gemeentelijke activiteiten, in plaats van op de aard van de middelen. Dit 

houdt voor de lokale besturen een aanzienlijke vermindering in van de 

administratieve lasten. 

Aandachtspunten Stedenbeleid 

/ 

Aandachtspunten Inburgering 

/ 



38

Beleidsbrief TOERISME 


1.1.2 De Vlaamse kunststeden waaronder Brussel Pagina 11 

Mee onder impuls van TV zal Brussel in 2014 de gasstad van het parlement van 

wereldreligies zijn, een van de belangrijkste interreligieuze bijeenkomsten ter wereld 

1.2.1 Fietsen, wandelen en ruiteren Pagina 13 

Het project ‘routedokter’ dat ik in het kader van de projecten ondersteun, ging 

officieel van start op 1 januari 2011. Binnen dit project zullen sociale 

economiebedrijven provinciale en gemeentelijke taken uitvoeren in verband met het 

onderhoud van toeristische infrastructuur in de provincie Antwerpen 

2.2.1 Logiedecreet Pagina 19 

Sinds april 2010 is het eerste deel van het VLIS een feit: aanmelden van 

vakantiewoningen kan volledig geautomatiseerd geschieden… Koppeling met de 

toerismedatabank van Toerisme Vlaanderen, de koppeling met de kruispuntbank 

Vakantiewoningen aan de kust van CIB vzw,… 

2.3.6 Kampeertoerisme, kampeerautotoerisme en vakantieparken Pagina 23 

2.3.7 Plattelandstoersime en stedelijke gastenkamers Pagina 24 

308 gemeente werden bevraagd, 54 gemeente toonden zich bereid tot 

samenwerking voor een toeristisch kampeerautobeleid. 

Toerisme Vlaanderen en de provinciale en lokale toeristische overheden nemen in 

de toekomst enkel nog vergund logies op in hun promotiekanalen 

Opvolging mogelijk van deze samenwerking/hoe gebeurt deze controle, promotie, 

subsidiering, invulling, ondersteuning, … door lokale overheden/gemeenten. 

3. Realiseren van een krachtdadig marketingbeleid per macroproduct in functie 

van het verhogen van het economisch rendement. Pagina 25 

Met de publieke partners (provincies, steden, gemeenten) worden nieuwe en klare 

taakafspraken gemaakt, zowel inzake buitenlandmarketing en inzake 

binnenlandmarketing. 



39

4.1 Een betaalbaar aanbod voor mensen die in armoede leven Pagina 30 

Ik draag bij aan de realisatie van het Vlaams Actieplan Armoede door ernaar te 

streven dat elke Vlaming op een zelfgekozen wijze kan participeren aan toerisme. 

5.2 Afstemmen, overleggen en samenwerken met lokale besturen Pagina 38 

In het Witboek Interne Staatshervorming legde ik de krijtlijnen voor de toekomstige 

rolverdering tussen de verschillende overheidsniveaus vast. Op vlak van de 

binnenlandse toeristische marketing bereikte ik een akkoord met de provinciale, 

lokale en private partners over de taakverdeling tussen hen en het Vlaamse 

overheidsniveau. 


/ 

Aandachtspunten Inburgering 

/ 



40

Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend 

Erfgoed (RWO) 

Beleidsbrief RUIMTELIJKE ORDENING 

Vooraf : 

Ik heb niets uit de inleiding of de managementsamenvatting overgenomen. Ik 

veronderstel dat de relevante zaken in het corpus voorkomen. 


Beleidslijn 3: Herdenken en een vereenvoudiging van het instrumentarium – 

verslag uitvoering tijdens werkjaar 2010-2011 – versnellen van 

investeringsprojecten Pagina 24 

Ik heb ook de regelgeving met betrekking tot stedenbouwkundige vergunningen 

aangepast zodat het beroep dat door een overheidsinstantie kan worden ingesteld 

tegen een beslissing van een politieke overheid (gemeente – of provinciebestuur) 

toegewezen wordt aan de leidend ambtenaar van dat orgaan in plaats van aan een 

toegewezen (“gedelegeerde”) ambtenaar. Dit geeft meer garanties op een integrale 

afweging alvorens een beroep in te stellen. 


verslag uitvoering tijdens werkjaar 2010-2011 – interne staatshervorming en 

partnerschapsmodel doorvoeren in Ruimtelijke Ordening Pagina 25 

De Vlaamse Regering keurde op 8 april 2011 het witboek interne staatshervorming 

goed. De doorbraak 23 Ruimtelijke Ordening omvat een reeks activiteiten waarbij 

volgende principes voorop staan: het ruimtelijk beleid op de verschillende 

beleidsniveaus is complementair, vanuit vertrouwen wordt gekomen naar een 

maximale subsidiariteit en verantwoordelijkheid over de hele procescyclus, lokale 

besturen moeten verder versterkt worden, naast het investeren in monitoring en 

evaluatie. 

Wat betreft doorbraak 30: Integratie van sectorale machtigingen in de 

stedenbouwkundige vergunning, werd in mei 2011 reeds de noodzakelijke 

regelgeving goedgekeurd. Deze doorbraak loopt parallel met een actie uit Visienota 

van de Vlaamse Regering “Versnellen van Investeringsprojecten” 

Ook wat betreft doorbraak 31 is op voorstel van minister Schauvliege en mezelf de 

aangepaste regelgeving goedgekeurd. Het beroep dat, ingevolge de regelgeving met 

betrekking tot stedenbouwkundige vergunningen of milieuvergunning, door 

overheidsinstanties kan worden ingesteld tegen een beslissing van een politieke 

overheid (gemeente- of provinciebestuur) wordt toegewezen aan de leidende 

ambtenaar van dat orgaan in plaats van aan een toegewezen (“gedelegeerde”) 

ambtenaar. 



41

De bedoeling is dat een verantwoordelijke op een voldoende hoog niveau, vooraleer 

beroep in te stellen, steeds een integrale afweging maakt zoals ook de politieke 

overheid die de beslissing heeft genomen, dat heeft gedaan. Een afweging dus 

waarbij niet enkel de eigen sectorale belangen worden nagekeken, maar ook het 

belang van het beroep wordt geëvalueerd tegenover het, door het beroep, 

voor geruime tijd blokkeren, minstens bezwaren van de voorgenomen handelingen of 

werken. 

Wat betreft doorbraak 34 werden eveneens de noodzakelijke regelgevende 

initiatieven reeds afgewerkt. De mogelijkheid tot projectvergadering werd uitgebreid. 

Ook deze doorbraak loopt parallel met de acties uit Visienota van de Vlaamse 

Regering “Versnellen van Investeringsprojecten” 


verslag uitvoering tijdens werkjaar 2010-2011 – actieprogramma voor werkjaar 

2011-2012 – initiatief 9. Structurele inbedding van monitoring en 

beleidsevaluatie in het ruimtelijke ordeningsbeleid Pagina 29-30 

Ten slotte investeer ik in nieuwe vormen van ‘monitoring’ van het beleid van de lokale 

besturen. Door de verdere ontvoogding en implementatie van de subsidiariteit komt 

Vlaanderen steeds minder tussen in besluitvorming in individuele dossiers. Om de 

kwaliteit van de besluitvorming te bewaken, maar ook om botom up (sic) input te 

krijgen van lokale besturen (en andere relevante partners) wil ik sterk inzetten op 

relatiebeheer ten opzichte van lokale besturen en andere partners uitgaand van 

vertrouwen. Ik denk hier aan de formule van visitaties. De structurele inbedding van 

overleg met belanghebbenden zorgt ervoor dat het ruimtelijke beleid de 

noodzakelijke voeling met het maatschappelijke middenveld, andere bestuursniveaus 

en –domeinen behoudt. 



2011-2012 – initiatief 10: Beter toepassen van subsidiariteit Pagina 31-33 

In 2011-2012 zal ik werk maken van de doorbraken uit het Witboek interne 

staatshervorming die onder mijn verantwoordelijkheid vallen en waarvoor ik dan ook 

als trekker zal optreden. Het is mijn doelstelling om een reële complementaire 

ruimtelijke ordening te ontwikkelen met afgelijnde taken op de drie bestuurlijke 

niveaus. Tevens wil ik de lokale overheden meer autonomie geven en gelijktijdig 

verder responsabilisering. Verdere decentralisatie van beleid vraagt evenwel een 

versterking van de slagkracht van de lokale overheden. Daartoe zal ik meerdere 

sporen volgen 

. 

Complementaire planning op 3 planningsniveaus Pagina 31 

Ik werk naar een reële complementaire planning op de 3 planningsniveaus als 

uitgangspunt. Dit betekent dat ieder niveau zich focust op (plan)taken die daar 

thuishoren. Als Vlaams minister van ruimtelijke ordening focus ik op strategische 



42

prioriteiten voor ruimtelijke transformaties op Vlaams niveau, waarbij de provincie 

hetzelfde doet op provinciaal niveau. 

Afbakeningsprocessen, gebiedsgerichte en thematische planning wil ik dus zoveel 

mogelijk bottom-up aanpakken. Ik doe dit door dit uitgangspunt mee te nemen in de 

opmaak van het Beleidsplan Ruimte en binnen het 2de luik van het project 

‘versnellen investeringsprojecten’, met name de aanbod gedreven processen, 

waarmee ik na de zomer van 2011 wil starten. In deze context zal ik tevens een 

regeling uitwerken waardoor onderbouwde lokale plannen kunnen afwijken van 

hogere plannen. 

Meer verantwoordelijkheden voor de lokale overheid Pagina 31 

Ik wil lokale overheden meer verantwoordelijkheid geven door de bevoegdheid 

inzake ruimtelijke ordening te verfijnen en de mogelijkheden voor planologische 

delegatie te verruimen. In functie van het verruimen van de planologische delegatie, 

evalueer ik nog in 2011 de regeling terzake uit de Vlaamse Codex Ruimtelijke 

Ordening. Dit kan resulteren in een verruiming van de planologische 

delegatiemogelijkheid, het verduidelijken van de taakverdeling tussen de drie 

planningsniveaus of een combinatie van beiden. De focus ligt op het integreren van 

planningstaken om tot een meer gebiedsgerichte en een ruimer gedragen 

benadering te komen. Ook dit doe ik nog in 2011. Uiteraard maak ik op middellange 

termijn ook werk van de afstemming hiervan op het Beleidsplan Ruimte. In dit 

verband verwacht ik ook uit de resultaten van de studie ‘onderzoek naar een 

instrumentarium voor strategisch en realisatiegericht ruimtelijk beleid in Vlaanderen’ 

input te kunnen halen (zie initiatief 2). 

Zoals reeds vermeld in het verslag van het werkjaar 2010-2011, heb ik de toewijzing 

van het planologisch attest reeds gedelegeerd naar de gemeente, hetgeen betekent 

dat de gemeenten nu de loketfunctie voor planologische attesten opnemen. Ik wil 

echter de gemeenten begeleiden bij deze nieuwe taak. Concreet voorzie ik in het 

najaar van 2011 de goedkeuring van een uitvoeringsbesluit over de begeleiding van 

de gemeenten bij hun toewijzingsopdracht. 

De lokale overheden krijgen ook op vlak van de individuele dossierbehandeling van 

vergunningsaanvragen stap voor stap meer bevoegdheden toegewezen. Naast een 

verschuiving in verplichte vergunningsaanvragen die werd doorgevoerd (vrijstellingen 

en meldingen) gaat een groter aandeel van vergunningendossiers naar de 

bevoegdheid bij de lokale overheid. Het instrument van de melding zal in de loop van 

het volgende werkjaar geëvalueerd worden. Het Vlaams niveau neemt systematisch 

een faciliterende en ondersteunende rol op in deze waarbij de lokale overheid meer 

haar responsabiliteit in de ruimtelijke ordening opneemt. Hier wil ik ook verder op 

inzetten. Verder streef ik er naar om zo snel mogelijk de bindende adviezen af te 

schaffen. Daarnaast wordt een uitbreiding van de lijst van werken van algemeen 

belang of van publiekrechtelijke personen die de gemeente zelf kan vergunnen 

onderzocht dit naar aanleiding van een evaluatie van het bestaande 

uitvoeringsbesluit. 

Bevoogding/ontvoogding Pagina 32 

In het kader van een verregaande subsidiariteit en uitgaande van het principe van 

gelijkwaardigheid, wil ik dat de gemeentes klaar zijn om een sterk lokaal ruimtelijk 

ordeningsbeleid te voeren en hun verantwoordelijkheid op te nemen. Ik wil het 



43

tweesporenbeleid tussen de ontvoogde en niet-ontvoogde gemeentes verlaten. Het 

is mijn intentie dat tegen 2015 alle gemeentes ontvoogd zijn. Concreet werk 

ik in het najaar van 2011 aan een aanbevelingennota met concrete acties voor het 

faciliteren en stimuleren van enerzijds niet-ontvoogde gemeentes voor het behalen 

van de voorwaarden en het ontvoogden. Ik denk hierbij aan een aanpassing van de 

aanstellingsvoorwaarden van de gemeentelijk 

stedenbouwkundige ambtenaar, het aanpassen van de subsidieregeling, 

automatische ontvoogding wanneer aan de voorwaarden is voldaan, het aanbieden 

van ondersteunende diensten en leernetwerken, het stimuleren van 

samenwerkingsverbanden en het geven van een grotere autonomie aan ontvoogde 

gemeentesen nuttig zijn voor implementatie bij ruimtelijke projecten en processen. 

Intergemeentelijke samenwerking Pagina 32 

Het responsabiliseren van de lokale overheden en het verhogen van hun autonomie 

vergt voldoende slagkracht van deze overheden. Het aanmoedigen van 

intergemeentelijke samenwerkingen kan enerzijds deze slagkracht ondersteunen, 

anderzijds kunnen deze verbanden ingezet worden om de kwaliteit van ruimtelijke 

thema’s te stimuleren of om taken en thema’s aan te pakken die het lokale 

beleid overstijgen. Dit kan zowel voor vergunningstaken, planningsinitiatieven als 

voor handhaving. 

Vanzelfsprekend blijft de politieke eindverantwoordelijkheid bij de betrokken 

gemeentebesturen. 

Dit gebeurt binnen de context van implementatie van het Witboek interne 

staatshervorming. Hierin wordt gesteld dat voor bovenlokale niet-Vlaamse 

gebiedsgerichte planprocessen hetzij gemeenten samen een bovenlokaal 

beleidskader of plan kunnen ontwikkelen, hetzij de provincie in overleg met de 

gemeenten een dergelijk kader of plan kunnen ontwikkelen. Op vraag van de 

gemeenten kunnen de provincies ook een regisseursrol vervullen. Voor de 

bovenlokale planprocessen die intergemeentelijk worden aangepakt worden de 

beleidskaders of plannen op lokaal niveau overgenomen en gevalideerd, 

waar nodig en zinvol op bovenlokaal niveau. 

Ik wil gradueel werken naar een (financiële) ondersteuning van intergemeentelijke 

samenwerking in drie fases: 

- in eerste instantie laat ik een onderzoek voeren naar de reeds bestaande en 

mogelijks nieuwe formules van intergemeentelijke samenwerking op vlak van 

ruimtelijke ordening. Ik zal daarbij focussen op organisatorische, financiële, 

thematische en gebiedsgerichte aspecten. 

- aansluitend wil ik via de gerichte subsidiëring van enkele pilootprojecten, testcases 

doorlopen om te toetsen met welke vormen van ondersteuning 

intergemeentelijke samenwerking het meest gebaat is. 

- tegelijkertijd zal ik ook werken aan de nodige regelgevende basis om 

structurele ondersteuning van intergemeentelijke samenwerking, waarbij regie 

en coördinatie centraal staan, in te bouwen (bijvoorbeeld aan de hand van 

subsidies). 

Op die manier kunnen regio’s ondersteund worden die (vrijwillig) strategische en 

ruimtelijke participaties aangaan en hiermee bijdragen aan belangrijke kwalitatieve 

ontwikkelingen op vlak van ruimtelijke ordening. 



44

Ik zal ook de doorbraak over de regioscreening – methodologie en resultaten – van 

nabij opvolgen. De resultaten die voortvloeien uit dergelijke regiowerking kunnen 

immers ook voor ruimtelijke ordening belangrijke consequenties hebben 

Lokale handhaving Pagina 32 

Door het agentschap Inspectie RWO zal ook in het werkjaar 2011-2012 bijkomend 

ingezet worden op de totstandkoming van lokale handhavingsplannen. In het 

Vlaamse handhavingsplan ruimtelijke ordening is er een duidelijke taakverdeling 

voorzien tussen het Vlaams Gewest en de gemeenten. Om de gemeenten te 

ondersteunen zal het agentschap samen met deze lokale besturen prioriteiten 

afbakenen en een concrete werking op het terrein afspreken. Deze afspraken zullen 

gemaakt worden met ofwel de lokale besturen ofwel de politiezones. De lokale 

prioriteiten zullen afgetoetst worden met de parketten om ervoor te zorgen dat het 

curatieve traject ook voldoende effect heeft. 



2011-2012 – initiatief 11. Zorgen voor een efficiënter financieel instrumentarium 

Pagina 33 

Heroriëntering subsidiemechanismen RO 

Ik zal op korte en middellange termijn werken aan een gefaseerde heroriëntering van 

de subsidiemechanismen vanuit ruimtelijke ordening. Het uitgangspunt moet daarbij 

zijn dat subsidies verleend door het beleidsveld ruimtelijke ordening in de toekomst 

meer moeten gezien worden als impuls voor innovatie en ontwikkeling van nieuw 

beleid. Ook de subsidiëring van lokale besturen zal sterker moeten inpikken op dit 

uitgangspunt. 

- Voor de korte termijn hebben we nood aan een sterkere koppeling van onze 

eigen financiële middelen aan een duidelijk omlijnde ruimtelijke agenda op 

gewestelijk niveau. Deze ruimtelijke agenda moet bepalend zijn op niveau van 

gebiedsgerichte werkingen, maar ook gericht zijn op ons streven naar sterkere 

lokale besturen, zoals vooropgesteld in het Witboek Interne Staatshervorming. 

- Op middellange termijn wil ik komen tot een structurele samenwerking gericht 

op realisatie van het ruimtelijk beleid en dit met de belangrijkste 

overheidspartners die ook beschikken over financiële middelen en 

subsidiekanalen. De afstemming en bundeling van subsidies binnen de 

Vlaamse overheid en op Europees niveau (in het kader van territoriaal 

cohesiebeleid) is daarbij de doelstelling. 

Voor de lange termijn zal ik de focus opentrekken naar diverse 

financieringsmechanismen en –instrumenten (bestaande en nieuw te ontwikkelen 

gekoppeld aan het Grond- en pandenbeleidsplan Vlaanderen. 



45


Beleidslijn 1: beleidscontinuïteit met de effectieve uitvoering van het Ruimtelijk 

Structuurplan Vlaanderen – Verslag uitvoering 2010-2011: Versterking van 

creatieve steden en vitaal platteland Pagina 11 

“Het versterken van creatieve steden gebeurt via de afbakeningsprocessen voor de 

stedelijke gebieden en de beoordeling van vergunningsaanvragen in die gebieden. 

Daar zijn de afgelopen jaren al grote stappen in gezet. Afgelopen jaar is de 

afbakening van het regionaal-stedelijk gebied Brugge definitief goedgekeurd. De 

goedkeuringsprocedure voor het Vlaams Strategisch Gebied rond Brussel (VSGB) is 

grotendeels doorlopen. De definitieve vaststelling van het RUP is voorzien voor het 

eind van 2011. 

Voor de afbakening van het regionaalstedelijk gebied Leuven is de plan-MER 

afgerond; voor Hasselt-Genk zal dat in 2012 ook het geval zijn. Daarmee zal er dus 

op korte termijn een afbakening zijn voor alle groot- en regionaalstedelijke gebieden. 

De afbakening van de stedelijke gebieden vormt op Vlaams niveau ook het kader 

voor belangrijke stedelijke projecten zoals de stationsomgeving in Antwerpen 

(Kievitplein), de ziekenhuissite Gasthuisberg in Leuven, wetenschapsparken, de 

voetbalstadions in Brugge en Leuven en de gevangenis in Beveren. Op dezelfde 

manier gaat er veel aandacht naar de randstedelijke groengebieden zoals het 

openruimtenetwerk in het VSGB en het parkbos in Gent.” 


Structuurplan Vlaanderen – Verslag uitvoering 2010-2011: Investeringen 

mogelijk maken door ruimte om te ondernemen Pagina 12 

“Mijn administratie verleende opnieuw ten volle haar medewerking aan de uitwerking, 

de begeleiding en opvolging van de verschillende Brownfieldconvenanten. Ze was 

betrokken bij de Brownfieldcel het adviserende orgaan aan de Vlaamse regering. 

Medewerkers van het departement zetelen in de ambtelijke werkgroep 

Brownfieldconvenanten, die de gegrondheid en haalbaarheid van de projecten 

onderzoekt. Ook de stuurgroepen in uitvoering van de verschillende 

Brownfieldconvenanten worden nauwgezet opgevolgd. 

Mijn administratie is ook betrokken bij de inmiddels afgeronde meta-evaluatie (VR 

2010 1607 MED.0387), die voorzien was in het Brownfielddecreet, en geeft aan de 

resultaten van deze evaluatie intern gevolg. Het optimaliseren en op elkaar 

afstemmen van het bestaande kader van wetgeving en instrumenten is een taak die 

opgevolgd wordt door het projectteam “Versnellen Investeringsprojecten” 

(zie verder, beleidslijn 3).” 


Structuurplan Vlaanderen – Verslag uitvoering 2010-2011: Strategische 

projecten in uitvoering van het RSV Pagina 13 

Na een tweede algemene oproep in uitvoering van het bestaande subsidiebesluit 

voor de strategische projecten (BVR van 5 oktober 2007) heb ik in 2010 voor 2,1 

miljoen euro zeven nieuwe subsidies verleend. Uiteraard zijn de in 2009 

geselecteerde strategische projecten in de loop van 2010 effectief opgestart. 



46

Bij de uitvoering van deze strategische projecten hecht ik bijzonder veel belang aan 

de opbouw van partnerschappen die bijdragen tot een geïntegreerde inzet van 

concrete instrumenten en middelen en tot een afgestemde besluitvorming. 

− Op 6 september 2011 heeft er een leer- en discussiedag plaatsgevonden waarin 

betrokken projectleiders en administraties hun ervaringen konden uitwisselen. 

Dergelijke events dragen bij tot de opbouw van een lerend netwerk rond strategische 

projecten en de coördinatie ervan. 

− Voor bepaalde strategische projecten waarbij sprake is van een 

beleidsdomeinoverschrijdende inzet van middelen (vb. brownfieldconvenanten, 

stadscontracten, stadsvernieuwingsprojecten, instrumenten rond economische 

expansie, plattelandsontwikkeling, natuurbeheer of waterbeleid) heeft dit reeds geleid 

tot geïntegreerd overleg. Ik heb het dan over de projecten “Investeringszone 

Petroleum Zuid” in Antwerpen, “Vilvoorde Watersite” of Turnhout. Voor het project 

“De Wijers” in Midden Limburg zijn we erin geslaagd om tot één projectstructuur te 

komen (integratie strategisch project in uitvoering RSV en plattelandsproject VLM). 

− Voor het project “Demervallei” is er een principiële beslissing ondertekend door de 

Vlaamse Regering, de provincie Vlaams-Brabant, Waterwegen & Zeekanaal en het 

Bekkenbestuur van het Demerbekken en de vijf betrokken Demergemeenten, wat 

een uiterst belangrijke stap is naar een geïntegreerde en realisatiegerichte aanpak 

van een concreet actieprogramma in de Demervallei en het lopend AGNAS-proces. 

Om de realisatie van strategische projecten te kunnen versnellen vanuit een gericht 

grondbeleid heb ik in 2011 twee subsidies verleend voor de verwerving van gronden 

en constructies, met name voor de ontwikkeling van een toegangspoort tot het 

rivierpark Maasvallei te Kinrooi (52.000 euro) en voor de verdere ontwikkeling van de 

stationsomgeving Turnhout als onderdeel van een complex stedelijk programma in 

het strategisch project Turnhout 2012 (500.000 euro) 

. 


Structuurplan Vlaanderen – Actiepriogramma voor werkjaar 2011-2012 – 

initiatief 1; effectief uitvoeren van het RSV via aanbodgedreven processen. – 

Reeds afgebakende stedelijke gebieden Pagina 14 

“Zoals bekend zijn reeds 10 van de groot- en regionaalstedelijke gebieden 

afgebakend. De afbakening van het Vlaams Strategisch gebied rond Brussel wordt 

afgerond voor het eind van 2011. 

Zoals gezegd is de plan-MER voor de resterende stedelijke afbakeningen van 

Leuven afgerond en voor Hasselt-Genk in opmaak. Ik zal van deze gelegenheid 

gebruik maken om, in samenwerking met de betreffende steden, het 

afbakeningsproces te optimaliseren en te oriënteren op de elementen die een 

aanpak op Vlaams niveau vereisen. De lokale beleidsverantwoordelijken zullen 

hierbij actief betrokken worden. 

Voor de stedelijke gebieden die al iets langer zijn afgebakend voorzie ik een 

grondige evaluatie. De betrokken steden en gemeenten en de instanties betrokken 

bij de uitvoering signaleren geregeld vragen en knelpunten, zowel op het niveau van 

realisatie als op het niveau van visievorming. Ik heb de bedoeling die knelpunten te 

inventariseren en grondig te analyseren om het geheel van de vragen en knelpunten 

op een geïntegreerde manier te beantwoorden” 



47


Structuurplan Vlaanderen – Actieprogramma voor werkjaar 2011-2012 – 

Initiatief 1; effectief uitvoeren van het RSV via projectaanbod gedreven 

processen. – processen met ruimtelijke ordening als integrator Pagina 15 

Reeds in de geest van “Versnellen investeringsprojecten” en in afwachting van 

regelgeving hieromtrent (zie verder), stel ik voor het beleidsveld ruimtelijke ordening 

dan ook enkele processen prioritair, waarbij ik het overleg, de besluitvorming en de 

inzet van het RO-instrumentarium (RUP, stedenbouwkundige vergunning,…) reeds 

maximaal wil enten op de filosofie van “Versnellen Investeringsprojecten”. Dit 

impliceert onder meer het volgende: 

- Werken aan een partnerschapsmodel, waarbij relevante actoren worden 

betrokken van bij het begin (niveau agendering); 

- Aandacht besteden aan een participatief traject en transparante 

communicatie; 

- Zorgen voor een sterkere relatie met politieke besluitvorming (tussentijdse 

principiële beslissingen, betrokkenheid onder de vorm van (politiek) 

peter/meterschap,…); 

- Werken met tussentijdse politieke besluitvorming teneinde principiële keuzes 

te verankeren; 

- Koppelen van afspraken aan deze tussentijdse principiële beslissingen rond 

takenverdeling voor acties op te nemen in het kader van bijvoorbeeld een 

flankerend programma door andere beleidsdomeinen of instanties; 

- Streven naar een parallelle voorbereiding van RUP en stedenbouwkundige 

vergunningsaanvraag, binnen de bestaande procedureregels uit de Vlaamse 

Codex Ruimtelijke Ordening. 

Ruimtelijke ordening neemt in deze processen duidelijk een rol op als integrator. De 

ruimte vormt immers de integrerende factor in deze complexere en veelal 

gebiedsgerichte vraagstukken. 

Het gaat om de volgende processen: 

- de afbakening van de zeehavengebieden, 

- de mobiliteitsproblematiek in de Antwerpse regio (incl. Oosterweelverbinding 

en gebied ten zuidoosten van Antwerpen), 

- de wegenprojecten ter realisatie van de missing links (Kempense Noord- 

Zuidverbinding, Limburgse Noord-Zuidverbinding, de A11 havenrandweg Zuid 

naar Zeebrugge, de rondweg N60 te Ronse, de wegverbinding Ieper-Veurne, 

de noordelijke ring rond Brussel,…), 

- − de militaire domeinen, waarbij ik uitvoering geef aan de regeringsbeslissing 

mbt de opmaak van een globaal afwegingskader teneinde de nodige 

bestemmingswijzigingen te initiëren, 

- de overstromingsgebieden in het Demer- en Denderbekken, 

Beleidslijn 2: Nieuw strategisch lange termijn ruimtelijk beleidsplan met 

planhorizon 2020 en doorkijk tot 2050 – Verslag uitvoering tijdens werkjaar 

2010-2011 – beleidsplan Ruimte Pagina 18 

Het Beleidsplan Ruimte dient onderbouwd te worden met wetenschappelijk 

onderzoek. Op 29 oktober 2010 organiseerde het departement een studiedag over 

de studie “Evaluerend onderzoek naar de effectiviteit van de uitvoering van het 

ruimtelijk beleid in Vlaanderen”. De conclusies uit deze studie en de discussies 



48

tijdens de studiedag worden meegenomen in de opmaak van het Beleidsplan 

Ruimte. 

In januari 2011 ging de studie “Onderzoek naar een instrumentarium voor strategisch 

en realisatiegericht ruimtelijk beleid in Vlaanderen, Voorbereidend onderzoek voor 

het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen” van start, die een antwoord moet geven op de 

vraag welke instrumenten aangewezen zijn om het ruimtelijk beleid op de lange 

termijn te concretiseren. 

Daarnaast werd verder gewerkt aan de lopende ad hoc-opdracht van het Steunpunt 

Ruimte en Wonen over toekomstverkenningen. Deze vormde mee de input voor de 

partnerdialoog van 16 mei 2011 over scenario’s. 


verslag uitvoering tijdens werkjaar 2010-2011 – versnellen van 

investeringsprojecten Pagina 23 

“Op 15 oktober 2010 heb ik, samen met collega’s Crevits en Schauvliege, de 

Visienota inzake Versnellen van Investeringsprojecten voorgelegd aan de Vlaamse 

Regering De acties uit deze Visienota zijn al voor een aanzienlijk deel 

geïmplementeerd. 

Het projectteam Versnelling Investeringsprojecten werd eind 2010 aangesteld. De 

beleidsdomeinen RWO, LNE en MOW maken er deel van uit, evenals het 

Kenniscentrum PPS en het Team Stedenbeleid. De aansturing gebeurt door middel 

van de Task Force Versnelling Investeringsprojecten (leidend ambtenaren van de 

genoemde instanties) en het politiek stuurcomité (kabinetten van de betrokken 

ministers). Het beleidsdomeinoverschrijdend projectteam vormt de motor bij de 

implementatie van de visienota en de uitvoering van de acties. Het projectleiderschap 

daarvan ligt bij de administratie RWO. 

De Visienota van de Vlaamse Regering bevat onder meer een aantal acties die op 

korte termijn investeringsprojecten kunnen versnellen via bijsturing van bestaande 

procedures en werkwijzen. Deze acties werden op verschillende momenten 

aangepakt door het Projectteam. Een aantal ervan werden nog vóór het einde van 

2010 effectief uitgevoerd (zie verder). Daarna zijn twee grotere groepen van 

voorstellen van regelgeving en andere maatregelen gebundeld, de ene in het 

voorjaar van 2011, de andere kort na Pasen. Momenteel zijn nog slechts een beperkt 

aantal van de bijstellingen lopende – vooral omdat ze samen sporen met de 

routeplanner waar verder in deze brief op wordt ingegaan. 

Ik kan bijvoorbeeld verwijzen naar de communicatieacties met betrekking tot 

projectvergaderingen en de uitbreiding van de toepassingsmogelijkheden ervan. Ik 

geloof dat de projectvergadering als tijdig vooroverleg ten goede komt van 

initiatiefnemers, maar ook van de vergunningverlenende en adviserende overheid. 

Daarom heb ik tijdens het afgelopen werkjaar dit instrument actief gepromoot 

via de het lerend netwerk voor gemeentelijke ambtenaren, via een infosessie voor 

Vlaamse initiatiefnemers en via de website www.ruimtelijkeordening.be. Ook heb ik 

het toepassingsgebied uitgebreid naar aanvragen waarvoor het advies van minstens 

twee verschillende instanties moet worden ingewonnen, bovenop de reeds 

bestaande mogelijkheden. Hierdoor kan het ook voor kleinere projecten ingezet 

worden. 

Verder werden in de stedenbouwkundige vergunningsprocedure, via wijziging van tal 

van sectorale bepalingen, de meeste machtigingen en toestemmingen geïntegreerd. 

De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening heb ik op meerdere punten laten wijzigen 



49

om tegemoet te komen aan de Visienota. Zo heb ik werk gemaakt van een logischere 

opbouw van de procedure inzake planologische attesten en is de toewijzing van het 

planologisch attest naar het gemeentelijk niveau gedelegeerd. Naast de vereiste 

decretale wijzigingen, ben ik ook aan het werken aan een uitvoeringsbesluit over de 

begeleiding van de gemeenten bij deze toewijzingsopdracht. 


verslag uitvoering tijdens werkjaar 2010-2011 – financieel instrumentarium 

Pagina 25 

Uit de analyse van de bestaande subsidiekanalen voor ruimtelijke ordening viel op 

dat, waar vanuit de Vlaamse overheid een groot en divers aanbod bestaat om 

projecten met een ruimtelijk aspect te subsidiëren, het subsidie-aanbod vanuit het 

beleidsveld ruimtelijke ordening slechts een (kleine) fractie is van wat er bij andere 

beleidsdomeinen aan financiële ondersteuningsmechanismen voor projecten met 

een ruimtelijke impact (vb. stedenbeleid, economie, natuur- en landinrichting,…) 

voorhanden is. Tot op heden is de afstemming tussen deze beleidsdomeinen over de 

inzet van middelen en instrumenten voor ruimtelijke projecten eerder beperkt. 

Tegelijkertijd bestaat er een aanvullend aanbod op de andere beleidsniveaus 

(vb. Europa). Het beleid inzake Territoriale Cohesie biedt op termijn een belangrijke 

opportuniteit en financiële basis om geïntegreerd tot ruimtelijke realisaties te komen. 

Ook viel op dat er momenteel sprake is van een sterke spreiding, zowel in 

“doelpubliek” van rechthebbenden voor de subsidies (gemeenten, verenigingen,…) 

als in de te subsidiëren activiteiten (opmaak structuurplannen, strategische projecten, 

renovatie bedrijfspanden,…). 

Een fundamentele evaluatie dient zich aan, vooral ten aanzien van de 

oorspronkelijke doelstellingen van bestaande subsidies en de huidige context (vb. 

subsidiëring opmaak gemeentelijke structuurplannen) en visies inzake 

bevoegdheidsverdelingen tussen gewest en lokaal niveau. Tot slot stel ik vast dat de 

enige basis voor subsidiëring van projecten van strategisch belang voor het ruimtelijk 

beleid op Vlaams niveau (strategische projecten in uitvoering RSV) tot op heden nog 

overwegend vraagvolgend is. 



2011-2012 – initiatief 8. uitwerking en de implementatie van de procesmatige 

aanpak uit de Visienota “Versnelling van investeringsprojecten” van de 

Vlaamse regering Pagina 28-29 

In opdracht van het Politiek stuurcomité, onder voorzitterschap van de ministerpresident, 

heeft het beleidsdomeinoverschrijdende Projectteam op 22 juli 2011 een 

voorstel van implementatieplan voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Dit plan zal 

tijdens het komende jaar verder uitgewerkt worden door het projectteam. Het gaat 

om diverse acties: naar de opmaak van regelgeving toe, naar kennisopbouw en 

communicatie, organisatorische maatregelen, … 

De nieuwe procesaanpak wordt uitvoerig geïllustreerd in de Routeplanner waarin de 

zogenaamde “drietrapsraket” nader wordt omschreven. Het nieuwe proces geeft aan 

hoe men stapsgewijze komt van probleemstelling en doelstellingen, over 

belanghebbendeninbreng en participatie alternatievenafweging en trechteren, naar 

concretisering van de oplossing en uitvoering. 



50

De Routeplanner is opgebouwd als een geheel van bouwstenen, een methodiek om 

de zaken op een efficiënte wijze aan te pakken. Bepaalde modules, de methodiek, 

de filosofie, de aanpak, … van de procesomschrijving zijn deels en/of al dan niet 

aangepast bruikbaar voor minder complexe projecten en voor andere dan Vlaamse 

projecten (lokale en private). Afstemming gebeurt met het draaiboek complexe 

projecten in het kader van stadsontwikkeling. 

3. Aandachtspunten Inburgerings- en Integratiebeleid 

Nihil 



51

Beleidsbrief WONEN 


SD 1: Betaalbaar wonen in Vlaanderen bevorderen 

OD 1.1 Beschikbare ruimte inschakelen in een duurzame woonbeleidsvisie 

Pagina 14-16 

1.1.1. Uitvoeren decreet Grond- en Pandenbeleid 

Operationalisering van het decreet Grond- en Pandenbeleid 

Om de integrale en onverkorte uitvoering van het decreet te verzekeren, wordt 

maximaal ingezet op de praktische werkbaarheid van het decreet. Daartoe is een 

engagement genomen samen met minister Muyters. Naast een aantal regelgevende 

initiatieven wordt ook regelmatig overleg tussen de betrokken actoren georganiseerd 

en neemt de administratie diverse vormingsinitiatieven. 

Uitvoeringsbesluiten, beleidsplannen en evaluaties 

In 2011 bereid ik een uitbreiding van de kredietregeling voor. In het najaar van 2011 

zal ik een ontwerpbesluit aan de Vlaamse regering voorleggen, die in ieder geval de 

toekenning en aanwending van kredieteenheden mogelijk maakt voor initiatiefnemers 

die hun sociale last uitvoeren door grond te verkopen aan een sociale 

woonorganisatie. 

In het najaar van 2011 en in 2012 zullen daarnaast de volgende nieuwe 

uitvoeringsbesluiten ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Vlaamse regering. 

Meer bepaald: 

- een besluit dat de nadere regels vastlegt voor de opvolging van de implementatie 

van het 

bindend sociaal objectief, alsook de methodologie en de criteria voor de uitvoering 

van een 

tweejaarlijkse voortgangstoets over de implementatie van het bindend sociaal 

objectief (zie hierna). 

- een besluit dat de nadere regels bepaalt voor de jaarlijkse metingen die gedaan 

worden met het oog op de eventuele invoering van de uitzonderlijke gewestelijke 

leegstandsheffing, alsook de procedure voor inning en invordering van die heffing 

(zie hierna, punt 1.1.2). 

- een besluit dat de nadere regeling m.b.t. het rollend Grondfonds vaststelt (zie 

hierna). 

- een besluit dat een nieuwe, geactualiseerde lijst van gemeenten vaststelt die 

onderworpen 

zullen zijn aan de maatregel “wonen in eigen streek” (zie hierna, onderdeel 1.6.1 van 

OD 1.6 Een betaalbare woning in eigen streek wordt bevorderd). 

1.1.2. Gronden en panden activeren 

In het najaar van 2011 wordt samen met minister Muyters een uitvoeringsbesluit ter 

goedkeuring aan de Vlaamse Regering voorgelegd, waarin de regels worden 



52

vastgelegd om te beoordelen of een gemeente voldoet aan de voorwaarden opdat 

het Vlaamse Gewest er een uitzonderlijke gewestelijke leegstandsheffing kan 

invoeren, alsook de procedure voor de inning en de invordering van de heffing. 

Met het oog op de rechtszekerheid en de duidelijkheid wordt ervoor geopteerd de 

regeling m.b.t. de gemeentelijke leegstandsregisters eveneens in het besluit op te 

nemen. 

O.D.1.3.1. Bescheiden woonaanbod uitbouwen Pagina 17 

Het decreet Grond- en Pandenbeleid biedt een aantal instrumenten om oppervlakte- 

en volumenormen creatief te beheersen, afhankelijk van ruimtelijke randfactoren en 

de lokale woonvraag. Met de definitieve goedkeuring van het ontwerp van 

wijzigingsdecreet door de Vlaamse Regering op 24 juni 2011 wordt hier een 

bijkomend instrument bijgevoegd. 

Het wijzigingsdecreet voorziet in de mogelijkheid voor gemeenten om een 

gemeentelijk reglement Bescheiden Wonen opstellen, waardoor er bijkomende 

normen voor het bescheiden woonaanbod en de woonomgeving kunnen worden 

opgelegd. 

OD 1.4 Het aanbod aan sociale woningen wordt uitgebreid. Pagina 19 

1.4.2 Sociale huisvestingsmaatschappijen bouwen sneller en kwalitatief (zie 

ook O.D.6.1) 

De ervaring leert ook dat de coördinatie van de vele actoren betrokken bij de aanleg 

van infrastructuur (gemeenten, nutsbedrijven, VMSW, SHM, rioolbeheerders en 

ontwerpbureaus) niet steeds gesmeerd loopt, waardoor vertraging ontstaat. Deze 

coördinatie en de dossieropvolging is nu grotendeels in handen van de VMSW waar 

tegen achterstand wordt gestreden. Ook het personeelsverloop en de reorganisatie 

van het vroegere Gesubsidieerde Infrastructuur zijn bezwarende factoren. Daarom 

wil ik andere actoren aanmoedigen om het bouwheerschap van infrastructuur op te 

nemen. Het verschil in subsidie voor infrastructuur per gerealiseerde woning tussen 

de VMSW als bouwheer en anderen wens ik weg te werken. 

SD 2. Duurzaam en kwaliteitsvol (ver) bouwen en wonen. 

OD 2.1 Toenemende aandacht voor ruimtelijke woonkwaliteit stimuleren 

Pagina 22 

Mensen hechten veel belang aan hun wijk. Dat blijkt uit tal van 

tevredenheidsenquêtes. Lokale besturen pikken hierop in en besteden veel aandacht 

aan de inrichting van nieuwe wijken of de heraanleg en vernieuwing van bestaande 

wijken. De Vlaamse overheid zal dit verder stimuleren in sociale woonprojecten, via 

de ondersteuning van stadsvernieuwingsprojecten, samenwerking met de Vlaamse 

bouwmeester, het departement Ruimtelijke Ordening en via informatie-uitwisseling. 

De Vlaamse overheid stelt middelen ter beschikking om bij grotere sociale 

woonprojecten stedenbouwkundige studies en masterplannen op te stellen. Hierbij 



53

wordt gekozen voor wedstrijdformules binnen de wetgeving overheidsopdrachten en 

op vraag van een initiatiefnemer (SHM, gemeente). 

De VMSW coördineert de procedure die leidt tot een masterplan, waarna de 

gemeente en de SHM elk op hun terrein en in onderlinge coördinatie tot de realisatie 

overgaan. Voor nieuwe ontwikkelingen (in nieuw te ontwikkelen zones), maar ook 

voor renovatieprojecten waarbij soms grotere sociale woonwijken worden aangepakt, 

werd er al gebruik van gemaakt. Bij renovatieprojecten is deze werkwijze uiteraard 

enkel zinvol als er wijzigingen op het vlak van inplanting van gebouwen en 

infrastructuur nodig zijn. De vraag naar stedenbouwkundige studies is gestegen. Uit 

de inventaris van het te renoveren (of te vervangen) patrimonium, die momenteel 

opgesteld wordt, zal blijken of er nog nood is aan bijkomende initiatieven op dat vlak. 

Er komt overleg met de VVSG en het departement Ruimtelijke Ordening over de 

sterk uiteenlopende en vaak kostprijsverhogende eisen die gesteld worden bij 

vergunningsaanvragen. 

OD 2.4 + OD 2.5 Het beleidskader voor woonkwaliteitsbewaking optimaliseren 

en verkrotting bestrijden Pagina 25 

2.4.2 Geplande initiatieven in 2012 

Zoals aangekondigd in het witboek interne staatshervorming wordt de autonomie van 

de lokale besturen op vlak van woonkwaliteitsbeleid versterkt. Uitgangspunt is een zo 

efficiënt mogelijke samenwerking tussen de gemeenten en het Vlaams Gewest. 

Gemeenten die al jaren investeren in de uitbouw van een woningkwaliteitsbeleid, 

worden aangemoedigd deze goede praktijk verder te zetten. Zo hebben de 

gemeenten met de decreetwijziging van 29 april 2010 de mogelijkheid gekregen om 

ambtshalve conformiteitattesten uit te reiken. Daardoor kunnen ze het attest beter 

inzetten als ‘bindmiddel’ tussen de verschillende bestaande instrumenten en kunnen 

de woningonderzoeken, uitgevoerd door verschillende instanties, beter op elkaar 

worden afgestemd. In 2012 wordt de plaats van het conformiteitattest in het 

woonkwaliteitinstrumentarium verder uitgebouwd. 

2.4.4 Draaiboek urgente situaties Pagina 26 

Ten slotte werd in 2011 gewerkt aan een draaiboek dat gemeenten kunnen 

gebruiken als ze geconfronteerd worden met een acuut veiligheids- en 

gezondheidsrisico in een woning. In dergelijke situaties maakt de gemeente best 

gebruik van artikel 135 van de Nieuwe Gemeentewet om de woning onbewoonbaar 

te verklaren. Maar omdat weinig gemeenten echt goed vertrouwd zijn met de 

toepassing van deze regelgeving, werd een draaiboek uitgewerkt met concreet 

stappenplan, nuttige tips en aandachtspunten. Het draaiboek wordt eind 2011 

afgerond en toegevoegd aan het handboek „De woningkwaliteit in uw gemeente 

bewaken‟, dat terug te vinden is op www.bouwenenwonen.be. 

2.4.5 Opleiding woningkwaliteitcontroleurs Pagina 26 

Wonen-Vlaanderen heeft een uitgebreid vormingspakket ontwikkeld voor zijn eigen 

Woningcontroleurs en de controleurs van de Vlaamse Wooninspectie. Voor de lokale 



54

controleurs werden tot hier toe hoofdzakelijk theoretische opleidingen gegeven en 

recent ook al een meer doorgedreven en praktijkgerichte opleiding. Vanaf het najaar 

van 2011 zullen deze vormingsinitiatieven verder gezet en verfijnd worden voor 

gemeentelijke en intergemeentelijke controleurs (zie OD 6.1). Een degelijke vorming 

draagt immers bij tot een meer verspreide en doorgedreven kennis van de 

woningkwaliteitsnormen en hun toepassing en zou moeten resulteren in een grotere 

eenvormigheid bij de beoordeling van de kwaliteit van woningen. 

2.4.6 Proefproject recuperatie herhuisvestingskosten Pagina 26 

Eén van de instrumenten voor de herhuisvesting van de huurders is de mogelijkheid 

tot recuperatie van de heerhuisvestingskosten bij de verhuurder door de gemeenten, 

via een gerechtelijke procedure. 

Hoewel dit instrument als principe in de Vlaamse Wooncode is ingeschreven, wordt 

het in de praktijk zelden toegepast. Een gebrek aan ervaring en onvoldoende 

middelen voor de prefinanciering van die kosten blijven belangrijke hinderpalen. 

Daarom werd eind 2010 een proefproject opgestart, waarbij de terugvordering van 

heerhuisvestingskosten bij de eigenaar wordt uitgetest. 

In 2011 werd het proefproject verder uitgewerkt en concreet gemaakt: tussen een 

aantal gemeenten en het Herstelfonds van het agentschap Inspectie RWO werd een 

samenwerkingsovereenkomst afgesloten, waarbij de door de gemeente gemaakte 

herhuisvestingskosten door het Herstelfonds worden teruggevorderd bij de eigenaar. 

Het Herstelfonds draagt ook het risico wanneer deze kosten niet teruggevorderd 

zouden kunnen worden (bv. bij insolvabiliteit van de eigenaar). 

Dit proefproject zal in 2012 verder worden gezet en moet er toe leiden dat er 

voldoende informatie wordt verzameld over de mogelijkheden tot terugvordering van 

herhuisvestingskosten door gemeenten. Deze informatie wordt dan ter beschikking 

gesteld van alle gemeenten. Wonen- Vlaanderen zal na afloop van het proefproject 

de verdere ondersteuning van de gemeenten op zich nemen. 

De resultaten van het proefproject zullen uitwijzen of de regelgeving op dit aspect 

moet gewijzigd of verfijnd worden. Het is immers zo dat de Vlaamse regering 

intussen via een decretale wijziging de bevoegdheid heeft om zo nodig de contouren 

ter zake scherp te stellen. 

Herhuisvesting is een belangrijke drempel voor gemeenten om een actief 

woningkwaliteitsbeleid te voeren. Om aan dit probleem tegemoet te komen wordt in 

2012 een oproep gelanceerd naar gemeenten voor de bouw van transitwoningen. 

Aan de geselecteerde gemeenten zal een investeringssubsidie verleend worden voor 

de bouw van transitwoningen. 

SD 5. Inzetten op een sociaal warme samenleving 

OD 5.3 Samenleven in sociale woonwijken Pagina 33 

Bewonersgroepen en –participatie 

Daarnaast werd voor 2011 een facultatieve subsidie toegekend aan 

samenlevingsopbouw Vlaanderen met het oog op de ondersteuning van de 



55

waardevolle werking van de Vereniging Inwoners van Sociale woningen (VIVAS). 

VIVAS is een belangrijk overlegforum en belangenbehartiger voor de bewoners 

van sociale huurwoningen in Vlaanderen en gesprekspartner voor de overheid. 

Momenteel zijn bewonersgroepen van 23 sociale huisvestingsmaatschappijen uit 14 

steden en gemeenten betrokken bij VIVAS. Bepaalde groepen huurders, zoals 

jongeren, allochtonen en mensen in armoede, bereiken blijft een aandachtspunt. In 

het najaar zal VIVAS een bewonerscongres organiseren over de werking 

van de visitatiecommissie en de rol van de bewonersgroepen. 

Vanaf 2012 zal de structurele ondersteuning van VIVAS en de bewonersgroepen in 

de sociale huisvesting worden opgenomen door de ondersteuningsstructuur 

„huurdersinitiatieven”, die voortkomt uit de herstructurering van de samenwerkings- 

en overlegstructuur van de huurdiensten (zie ook punt 6.2.5). De 

ondersteuningsstructuur „huurdersinitiatieven” zal onder meer het overleg en de 

ervaringsuitwisseling tussen de bewonersgroepen faciliteren en de kennisopbouw 

ondersteunen. 

OD 5.4 Bestrijding van thuisloosheid Pagina 34 

Vanuit wonen zal maximaal worden ingezet op de preventie van uithuiszetting om 

daken thuisloosheid te bestrijden. Overleg en afstemming tussen sociale 

huisvestingsmaatschappijen en lokale welzijnsdiensten met het oog op adequate 

woonbegeleiding is hierbij onontbeerlijk. Dit is ook een belangrijk aandachtspunt in 

de afsprakennota die samen met de minister bevoegd voor welzijn is opgemaakt. (zie 

ook OD 3.2). 

Ook de doorstroming vanuit de opvanginitiatieven of tijdelijke huisvesting naar de 

reguliere woningmarkt en in het bijzonder de sociale huisvesting is een belangrijk 

aspect van de afsprakennota. 

Al te vaak worden mensen immers „gedumpt‟ in de sociale huisvesting zonder enige 

vorm van nazorg. Met een goede samenwerking tussen de sociale huisvesting en de 

welzijnsactoren kan de doorstroming op punt gesteld worden. In dit kader zal ook de 

bestaande versnelde toewijzing voor daklozen, zoals ingeschreven in het 

kaderbesluit sociale huur, in overleg met alle betrokkenen worden geëvalueerd en 

bijgestuurd. 

SD 6. Efficiënt en doeltreffend Vlaams bestuur 

OD 6.1 Versterking lokale woonregie Pagina 34 

Zowel individuele gemeenten als gemeenten in een intergemeentelijk 

samenwerkingsproject kunnen een beroep doen op Wonen-Vlaanderen om hen te 

ondersteunen en te begeleiden bij hun regisseursrol, de uitvoering van de 

gemeentelijke taken en de toepassing van de beleidsinstrumenten. De gemeenten 

zullen in 2012 kunnen blijven rekenen op Wonen-Vlaanderen om hen te begeleiden 

en ondersteunen bij de uitvoering van de hoger vermelde gemeentelijke taken en 

bevoegdheden. Daarnaast wordt ook het protocol met de provincies hernieuwd met 

duidelijke taakafspraken tussen Vlaanderen en de provincies om de gemeenten te 

ondersteunen in hun lokaal woonbeleid. 



56

6.1.2 Woonbeleid in kleinere steden en gemeenten Pagina 35 

Opdat ook gemeenten met een kleinere draagkracht, die individueel bepaalde 

opdrachten minder gemakkelijk aankunnen, in de praktijk gebruik zouden maken van 

de beschikbare instrumenten en bepaalde verplichte taken beter en efficiënter 

zouden kunnen uitvoeren, heb ik in 2010 de regelgeving voor de subsidiëring van 

intergemeentelijke samenwerkingsprojecten lokaal woonbeleid aangepast en 

geactualiseerd. Hierbij werd rekening gehouden met het gewijzigde pakket van taken 

en bevoegdheden van de gemeenten. 

Gezien het duidelijke succes en de meerwaarde van deze intergemeentelijke 

samenwerkingsprojecten voor kleinere steden en gemeenten heb ik op 13 december 

2010 opnieuw een open oproep voor nieuwe projecten in 2011 gelanceerd. In 

oktober 2011 zal ik een beslissing nemen over de toekenning van subsidies aan 

nieuwe projecten. Ik engageer me er ook toe om op de begroting 2012 een budget te 

reserveren dat kan volstaan voor een hernieuwing van de 3-jarige 

subsidiëringperiode van de positief geëvalueerde aflopende projecten die in 2012 

een projectvoorstel zullen indienen, zodat vele kleinere steden en gemeenten verder 

op de ingeslagen weg aan hun lokaal woonbeleid kunnen werken. Voor projecten die 

bijsturing vereisen, zal een voorwaardelijke verlenging van 18 maanden worden 

voorzien. 

6.1.2 Woonbeleid in kleinere steden en gemeenten Pagina 35 

Opdat ook gemeenten met een kleinere draagkracht, die individueel bepaalde 

opdrachten minder gemakkelijk aankunnen, in de praktijk gebruik zouden maken van 

de beschikbare instrumenten en bepaalde verplichte taken beter en efficiënter 

zouden kunnen uitvoeren, heb ik in 2010 de regelgeving voor de subsidiëring van 

intergemeentelijke samenwerkingsprojecten lokaal woonbeleid aangepast en 

geactualiseerd. Hierbij werd rekening gehouden met het gewijzigde pakket van taken 

en bevoegdheden van de gemeenten. 

Gezien het duidelijke succes en de meerwaarde van deze intergemeentelijke 

samenwerkingsprojecten voor kleinere steden en gemeenten heb ik op 13 december 

2010 opnieuw een open oproep voor nieuwe projecten in 2011 gelanceerd. In 

oktober 2011 zal ik een beslissing nemen over de toekenning van subsidies aan 

nieuwe projecten. Ik engageer me er ook toe om op de begroting 2012 een budget te 

reserveren dat kan volstaan voor een hernieuwing van de 3-jarige 

subsidiëringsperiode van de positief geëvalueerde aflopende projecten die in 2012 

een projectvoorstel zullen indienen, zodat vele kleinere steden en gemeenten verder 

op de ingeslagen weg aan hun lokaal woonbeleid kunnen werken. Voor projecten die 

bijsturing vereisen, zal een voorwaardelijke verlenging van 18 maanden worden 

voorzien. 

6.5.2 Beleidsrelevant onderzoek Pagina 40 

Daarom is in de tweede generatie erkende Steunpunten voor Beleidsrelevant 

Onderzoek ook een Steunpunt Ruimte en Wonen (SRW) opgenomen en wordt in de 

derde generatie een Steunpunt Wonen voorzien. De basisopdracht van het nieuwe 

Steunpunt omvat vier deelopdrachten: dataverzameling, ontwikkeling van 



57

indicatoren, onderzoek naar de effecten van het woonbeleid en de territoriale 

selectiviteit in het woonbeleid. Naast dit basisonderzoek worden ook in het nieuwe 

Steunpunt de nodige tijd en middelen gereserveerd voor ad hoc opdrachten die 

jaarlijks zullen worden vastgelegd. 

In het nieuwe Steunpunt zal bijzondere aandacht worden besteed aan de 

dwarsverbanden met energie- en stedenbeleid. 


2.4.3 Structurele samenwerking centrumsteden, sociale verhuurkantoren en 

Vlaanderen Pagina 25 

Een structurele samenwerking tussen de centrumsteden, de sociale verhuurkantoren 

en Vlaanderen is een prima middel om de woningkwaliteit van nieuw in huur te 

nemen woningen te verzekeren. In een aantal centrumsteden is er al een goede 

samenwerking tussen de stad en het SVK, de andere centrumsteden zijn bereid om 

een samenwerking op te starten. Bedoeling is om elke woning die te huur wordt 

aangeboden zo snel mogelijk te onderzoeken, zodat het SVK vóór het afsluiten van 

het huurcontract een goede inschatting kan maken van de woningkwaliteit. In de loop 

van 2011 werden hieromtrent verkennende gesprekken gevoerd. In het najaar van 

2011 wordt met elke centrumsteden en betrokken SVK’s een 

samenwerkingsprotocol afgesloten, rekening houdend met de bestaande 

(samen)werking en de lokale aandachtspunten. Het project wordt na een jaar 

geëvalueerd. 

6.1.1 Woonbeleid in de centrumsteden Pagina 35 

De stadscontracten afgesloten in 2007 worden ook in de huidige legislatuur verder 

gezet, met een doorlooptijd tot 2012. Tegen 2012 worden deze stadscontracten 

grondig geëvalueerd zodat met het opstarten van een nieuwe generatie 

stadscontracten een duidelijker verwachtingspatroon met doelstellingen gecreëerd 

kan worden. 

3. Aandachtspunten Inburgering 

nihil 



58

Beleidsbrief ONROEREND ERFGOED 


I. NAAR EEN GEÏNTEGREERDE BESCHERMINGSSTRATEGIE VOOR 

ONROEREND ERFGOED 

1.3. Kerkelijk erfgoed Pagina 11-12 

a) Stand van zaken: 

In het najaar van 2010 richtte ik drie werkgroepen op die de opdracht hadden 

beleidsaanbevelingen inzake het behoud, beheer en gebruik van parochiekerken te 

formuleren. De werkgroepen leverden hun eindverslag af in april 2011. Ze 

ontwikkelden zeven algemene en eenendertig specifieke beleidsaanbevelingen. Op 

24 juni 2011 werd de conceptnota 'Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk' 

goedgekeurd door de Vlaamse regering. 

Vlaanderen staat voor de uitdaging om, met creativiteit en verantwoordelijkheid, drie 

belangrijke knelpunten inzake parochiekerken op te lossen: 

- er is een verbroken evenwicht tussen aanbod en gebruik van parochiekerken; 

- het goed beheer van parochiekerken staat onder druk; 

- er is een onvoldoende strategische benadering. 

Deze laatste vaststelling is van uitzonderlijk belang. Vlaanderen telt meer dan 1.800 

individuele parochiekerken. De huidige beheersstructuur van parochiekerken in 

Vlaanderen, met één kerkfabriek per parochiekerk, leidt automatisch tot een solitaire 

benadering in het denken over de eigen parochiekerk. Vandaag de dag is een 

dergelijk versnipperd beleid geen houdbare optie gezien slechts twintig procent van 

de kerkfabrieken in Vlaanderen zelfbedruipend is. 

Het ontwikkelen van een lokale beleidsvisie over de parochiekerken binnen een 

bepaalde gemeente is daarom onontbeerlijk. De lokale kerkelijke en gemeentelijke 

overheden moeten, na een actief overlegproces met de lokale gemeenschap, tegen 

2013 komen tot een globale strategische toekomstvisie over het beheer, de 

financiering en de (her)bestemming van alle parochiekerken op hun grondgebied. 

b) Ik plan volgende initiatieven in 2012: 

Initiatief 4: Stimuleren van lokale beleidsplanning voor parochiekerken 

Ik wil het concept van lokale beleidsplanning voor parochiekerken in 2012 uittekenen 

en concretiseren. Het meerjarenplan met de financiële afspraken tussen kerkfabriek 

en gemeente, dat dan voor de tweede maal wordt opgesteld na de 

gemeenteraadsverkiezingen in 2012, wordt gebaseerd op een strategische visie voor 

de toekomst van parochiekerken op het grondgebied van de gemeente. De nieuwe 

instrumenten uit het onroerenderfgoeddecreet ‘onroerenderfgoedrichtplan’ en 

‘actieprogramma’ bieden een oplossing om deze strategische visie te ondersteunen. 

Op basis van enkele proefprojecten zal duidelijk worden op welke manier dit in de 

praktijk kan worden gezet. 

Bovendien zie ik het lokaal beleidsplan voor het kerkelijk erfgoed als een belangrijk 

instrument en zelfs als een toekomstige voorwaarde voor het verkrijgen van 



59

estauratiepremies. Mijn administratie gaat daarom na welke bijkomende 

voorwaarden voor het verkrijgen van een restauratiepremie voor kerkgebouwen 

kunnen worden ingebouwd in het uitvoeringsbesluit voor premies en subsidies van 

het nieuw onroerenderfgoeddecreet. 

Initiatief 5: Promotie van herbestemmingsonderzoeken 

Ook herbestemming van kerken blijft een belangrijk aandachtspunt. Een bestaande 

stimulus hiervoor is de subsidiëring van herbestemmingsstudies. Dit is voor 

beschermde monumenten nu al mogelijk via de restauratiepremieregeling. Het 

instrument wordt vooralsnog weinig tot niet gebruikt en daarom lijkt promotie ervan 

aangewezen. Daarom worden de knelpunten hiervoor in kaart gebracht. Op basis 

hiervan stippel ik mijn verdere beleid uit en laat ik bijvoorbeeld, eventueel in 

samenwerking met de CRKC ( 1 ), geschikt promotiemateriaal voor het instrument 

ontwikkelen. Ook bij de vertaling van het premiemechanisme in het uitvoeringsbesluit 

van het onroerenderfgoeddecreet wordt bekeken welke studies in aanmerking 

kunnen komen voor een premie. 

Initiatief 6: Bundelen van expertise en informatie met betrekking tot het kerkelijk 

onroerend erfgoed 

Tot slot is uit de werkgroepen parochiekerken een grote nood aan expertisevorming 

en informatieverstrekking gebleken. Hier zie ik een taak weggelegd voor het CRKC 

als ondersteunend expertisecentrum voor het roerend en onroerend erfgoed. Hierbij 

is de eerste taak van het informatie- en expertisecentrum het netwerken tussen de 

verschillende betrokken organen (kerkfabrieken, gemeentebesturen, centrale 

kerkbesturen, bisdommen, regionale besturen, Vlaamse overheid, ...) en het 

opbouwen van een netwerk tussen de verschillende beheerders. Ik heb een bedrag 

van 250.000 euro op de begroting van 2012 voorzien om de samenwerking met het 

CRKC vorm te geven. 

1.4. De inventarisatie als cruciaal beleidsinstrument op lokaal en Vlaams 

niveau Pagina 15 


Initiatief 9: Begeleiden inventarisatie voor lokale overheden en verenigingen 

In 2012 wordt de ‘Handleiding Inventariseren van Bouwkundig Erfgoed’ afgewerkt en 

digitaal en in brochurevorm beschikbaar gesteld. Daarnaast wordt een bijkomende 

handleiding over de inventarisatie van houtige beplantingen met erfgoedwaarde 

uitgewerkt. Beide handleidingen bieden het inhoudelijk kader voor alle 

samenwerkingen met lokale besturen en verenigingen die zelf aan de slag willen 

gaan voor de inventarisatie van erfgoedelementen. 

Bij de afronding van inventarisaties wordt steeds een infomoment voorzien in de 

betrokken gemeente, met toelichting over de inventaris en de rechtsgevolgen ervan. 

Daarnaast wordt in het kader van het witboek interne staatshervorming ook een 

1 CRKC: Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw 



60

samenwerkingsovereenkomst afgesloten met de Vereniging van Vlaamse Steden en 

Gemeenten (VVSG). Op deze manier kan de continuïteit in communicatie tussen 

Vlaamse overheid en lokale besturen verzekerd worden en structureel verankerd. 

II. MEERDERE PARTNERS ZORGEN VOOR ONROEREND ERFGOED 

2.1. Op zoek naar een breed draagvlak Pagina 21 


In afwachting van een nieuw logo en een nieuwe website werd al ingezet op sociale 

media. Op 1 juli 2011 startte het agentschap Onroerend Erfgoed met Facebook, 

LinkedIn, Twitter, Flick’r en Slideshare. Uit de resultaten van ‘Social Media 

Vlaanderen’ blijkt namelijk dat de lokale besturen in belangrijke mate aanwezig zijn 

op sociale media. In het kader van de uitvoering van het Witboek Interne 

Staatshervorming is het belangrijk dat we als Vlaamse Overheid daar aanwezig zijn 

waar de lokale besturen zijn. Daarenboven bereiken we een nieuwe en veel jongere 

doelgroep die tot voor kort moeilijk te bereiken was. Steeds meer influentials praten 

ook over onroerend erfgoed en delen onze boodschappen. In 2011, het eerste 

loopjaar van het ‘De Kogge project’, werd vooral ingezet op de sociale media als 

communicatiemiddel. Door de grote focus op interactie werden hierdoor heel veel 

geïnteresseerden bereikt. Ook werden berichten opgepikt in de traditionele media 

waardoor de inspanningen ook een PR-waarde hebben. 

2.2. Interne staatshervorming Pagina 23-24 


De Vlaamse Regering keurde op 8 april 2011 het Witboek Interne Staathervorming 

goed, dat ik in mijn hoedanigheid van VLaams minister van binnenlands bestuur heb 

voorgelegd. Een interne staatshervorming is een noodzakelijke voorwaarde om een 

slagkrachtige overheid te verwezenlijken. De Vlaamse overheid wil volop inzetten op 

efficiëntie en effectiviteit, en dit in een kader waarbij het democratische aspect niet uit 

het oog mag worden verloren. Om dit te realiseren heeft de Vlaamse Regering 

resoluut gekozen voor een model van overleg, tussen de verschillende 

bestuursniveaus, de beleidsdomeinen, het Vlaams parlement en het middenveld. 

Ook voor het beleidsveld onroerend erfgoed luidt de implementatie van dit witboek 

een grote ommezwaai van de bestuurlijke organisatie in. Het nieuwe 

onroerenderfgoeddecreet vormt 

uiteraard een uitgelezen kans om de principes van de interne staatshervorming in te 

voeren. 

In onroerend erfgoed zullen slechts twee bestuursniveaus tussenkomen: de Vlaamse 

overheid en de gemeenten. Om dit waar te kunnen maken, krijgen de gemeenten 

bijkomende bevoegdheden. Het nieuwe onroerenderfgoeddecreet zal in de 

mogelijkheid voorzien om de gemeenten te erkennen als 

onroerenderfgoedgemeente. Een erkende gemeente kan dan welbepaalde taken 

overnemen van de Vlaamse overheid. Om deze gemeenten te ondersteunen kunnen 

zij op vrijwillige basis de krachten bundelen in een intergemeentelijk 

samenwerkingsverband. Om die werking te ondersteunen, voorzien wij vanuit het 

Vlaams niveau een financiële ondersteuning. De gemeentebesturen zijn bovendien 

een belangrijke partner bij het opstellen van onroerenderfgoedrichtplannen en de 



61

daaruit voortvloeiende actieprogramma’s. Met stedenbouwkundige verordeningen, 

ruimtelijke uitvoeringsplannen en beheersplannen zullen ze aan die actieplannen ook 

uitvoering kunnen geven. 

In het Regeerakkoord 2009-2014 werd het duidelijke engagement aangegaan in alle 

beleidsdomeinen om de koppelsubsidies af te schaffen. Na een inventarisatie binnen 

de verschillende sectoren bleek dat de enige zuivere koppelsubsidies zich binnen het 

beleidsveld onroerend erfgoed bevinden. De afschaffing van deze koppelsubsidies 

gaat gepaard met het in mindering brengen van het bedrag dat de provincies 

besteedden aan deze premies van het Provinciefonds en toevoeging ervan aan de 

Vlaamse restauratiepremiebudgetten. 

In het kader van de uitvoering van de acties in het Witboek Interne Staatshervorming 

en een meer uniforme werking van de administratie, stelt het agentschap Onroerend 

Erfgoed eventuele beroepen tegen stedenbouwkundige vergunningen nu in door de 

leidend ambtenaar. De bedoeling is dat de leidend ambtenaar, vooraleer beroep in te 

stellen, steeds een integrale afweging maakt, zoals ook de politieke overheid die de 

beslissing heeft genomen dat heeft gedaan. Een afweging waarbij dus niet enkel de 

sectorale belangen van onroerend erfgoed worden bekeken, maar ook het belang 

van het beroep wordt geëvalueerd. 

Er bestaan op dit ogenblik zeven Intergemeentelijke Archeologische Diensten 

(IAD’s). Mijn administratie heeft in 2011 de werking van deze diensten geëvalueerd 

aan de hand van de ingediende jaarrapporten. Zij heeft geoordeeld dat alle IAD’s de 

resultaatsverbintenis goed zijn nagekomen. Momenteel loopt ook het proefproject 

rond twee Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddiensten (IOED’s). De bedoeling 

van deze IOED’s is de aandacht van het lokale beleid voor onroerend erfgoed te 

verhogen, met de nadruk op een integrale benadering van dit erfgoed. In 2011 is de 

werking van de twee IOED’s in het proefproject van nabij opgevolgd en geëvalueerd. 

Uit de evaluatie blijkt dat de intergemeentelijke diensten voor onroerend erfgoed op 

een groot draagvlak binnen de deelnemende gemeenten kunnen rekenen. 

Verschillende andere gemeenten hebben ondertussen reeds hun interesse kenbaar 

gemaakt om mee in het proefproject te stappen. 

Naast de jaarlijkse evaluaties van IAD’s en IOED’s heb ik in 2010 mijn administratie 

de opdracht gegeven een algemene evaluatie te maken van de (financiële) 

ondersteuning van de IAD’s over de periode 2004-2009. Hiertoe werden alle (toen 

bestaande) IAD’s globaal geëvalueerd. Zoals verwacht situeerde het grootste 

pijnpunt zich op het spanningsveld tussen het uitvoeren van archeologisch 

onderzoek (terreinwerk en verwerking van de resultaten) en het uitvoeren van 

beleids- en beheersondersteunende taken. Andere pijnpunten waren onder meer 

het vervullen van de voorbeeldfunctie en de kennisborging. Niettemin dient vermeld 

dat deze problemen zich voornamelijk voordeden tot en met 2006 en dat de evoluties 

vanaf 2007 bij de verschillende diensten variëren van positief tot zeer gunstig. 

Algemeen is er een duidelijke kentering gaande, gekenmerkt door een afnemende 

focus op veldwerk en toenemende opname van beleids- en beheersondersteunende 

taken. 


Initiatief 19: Vertalen van de principes van de interne staatshervorming in het nieuw 

onroerenderfgoeddecreet en uitvoeringsbesluit 



62

In 2012 zullen de nodige initiatieven genomen worden om de acties en doorbraken 

uit het Witboek Interne Staatshervorming te realiseren. In functie van het opstellen 

van een uitvoeringsbesluit bij het onroerenderfgoeddecreet zullen de voorwaarden 

bepaald worden om een gemeente te erkennen als onroerenderfgoedgemeente. Ook 

de voorwaarden bij de oprichting van een intergemeentelijk samenwerkingsverband 

zullen verder worden bepaald in dit uitvoeringsbesluit. Mijn administratie neemt 

initiatief om een structurele samenwerking en overlegstructuur met lokale besturen 

vorm te geven. Deze zullen immers belangrijke partners zijn bij het opstellen van de 

onroerenderfgoedrichtplannen en de hieruit voortvloeiende actieplannen. Een eerste 

aanzet kan het opmaken van richtlijnen en handleidingen zijn, zoals 

voorbeeldvoorschriften voor het omgaan met onroerend erfgoed in ruimtelijke 

uitvoeringsplannen. 

Maar ook een samenwerkingsovereenkomst met de VVSG als structurele partner 

kan een instrument voor een goede samenwerking zijn. 

III. DE VLAAMSE OVERHEID SCHEPT DE NOODZAKELIJKE VOORWAARDEN 

VOOR DE ONROERENDERFGOEDZORG 

3.1. Vernieuwde regelgeving als hefboom voor een adequaat 

onroerenderfgoedbeleid 

3.1.1. Het onroerenderfgoeddecreet Pagina 28 


Het voorliggend onroerenderfgoeddecreet biedt een aantal vernieuwende elementen 

voor het onroerenderfgoedbeleid. Vandaag ligt het zwaartepunt van het 

onroerenderfgoedbeleid nagenoeg volledig bij de Vlaamse overheid. Ik wil de steden 

en gemeenten meer verantwoordelijkheid en inspraak geven door de mogelijkheid te 

bieden gemeenten te erkennen als onroerenderfgoedgemeente. Een 

onroerenderfgoedgemeente kan dan een eigen onroerenderfgoedbeleid ontwikkelen 

en bepaalde taken overnemen van het Vlaamse Gewest. We bewaken hierbij een 

andere doelstelling van het decreet met name de planlastvermindering voor de lokale 

besturen. 

3.3. De Vlaamse onroerenderfgoedzorg wordt zichtbaar en herkenbaar 

b) Ik plan volgende initiatieven in 2012: Pagina 34 

Initiatief 30: Positionering en samenwerking binnen de administratie voor onroerend 

erfgoed 

Het nieuwe agentschap Onroerend Erfgoed zal een nieuwe organisatiestructuur, 

missie, visie en doelstellingen krijgen. In 2012 worden deze bekendgemaakt bij alle 

belanghebbenden, maar ook breed verspreid naar alle besturen en burgers. Dit zal 

samengaan met de lancering van een nieuw logo en huisstijl om de zichtbaarheid 

van het agentschap te vergroten. Daarom zal er meer ingezet worden op 

informatiemomenten, die vooral van belang zijn om voeling te krijgen met de noden 

van de belanghebbenden. In het kader van de uitvoering van het Witboek Interne 

Staatshervorming start het nieuw agentschap ook met de voorbereidingen voor een 

samenwerkingsovereenkomst met de VVSG. Hieruit kunnen dan gezamenlijke 

initiatieven groeien zoals vormings- en informatiesessies voor lokale overheden. 



63

IV. DE ONROERENDERFGOEDZORG SPEELT IN OP DE MAATSCHAPPELIJKE 

DYNAMIEK 

4.1. Verdere focus op hergebruik en herbestemming Pagina 36 


Initiatief 33: Proefprojecten voor onroerenderfgoedrichtplan en actieprogramma’s 

Ik zal de instrumenten ‘onroerenderfgoedrichtplan’ en ‘actieprogramma’ aanwenden 

om de opmaak van lokale beleidsplannen voor kerkelijk erfgoed te ondersteunen. 

Daarom wil ik graag enkele proefprojecten opzetten rond dit kerkelijk erfgoed, waarbij 

herbestemming één van de grote vraagstukken blijft. Het CRKC kan hier een sterke 

ondersteunende rol in spelen. Ook voor andere thema’s kunnen deze instrumenten 

worden aangewend. 

4.2. Het raakvlak met andere beleidsvelden biedt kansen 

4.2.1. Cultuur Pagina 37 

a) Stand van zaken 

Aangezien het roerend, onroerend en immaterieel erfgoed onlosmakelijk met elkaar 

verbonden zijn, werd er in 2009 een protocol afgesloten tussen de administraties 

bevoegd voor onroerend erfgoed en voor roerend en immaterieel erfgoed. Dit met 

het oog op organisatorische afstemming en het formuleren van gemeenschappelijke 

standpunten. De agenda van dit overleg werd dit jaar bepaald door de op stapel 

staande regelgevende initiatieven. Het beleidsveld onroerend erfgoed werkt immers 

hard aan één overkoepelend decreet, maar ook het cultureelerfgoeddecreet wordt 

grondig herbekeken in het kader van de interne staatshervorming en het 

planlastendecreet. 

Drie thema’s werden daarom als prioritair naar voren geschoven om beleidsmatige 

afstemming te bereiken. Ten eerste worden er aanbevelingen geformuleerd om het 

depotbeleid op elkaar af te stemmen. Ten tweede worden er ook aanbevelingen 

gedaan voor wat betreft het afstemmen van de intergemeentelijke 

samenwerkingsverbanden. Ten slotte wordt er ook nagedacht over de afstemming 

tussen de evenementen Open Monumentendag en Erfgoeddag. 

b) Ik plan volgende initiatieven in 2012: Pagina 38 

Initiatief 35: Afstemmen intergemeentelijke samenwerkingsverbanden met 

beleidsveld cultuur 

Vanuit het beleidsveld Cultuur wordt intergemeentelijke samenwerking reeds geruime 

tijd ondersteund door het afsluiten van erfgoedconvenants. Ook vanuit het 

beleidsveld onroerend erfgoed wordt intergemeentelijke samenwerking gestimuleerd 

in de vorm van archeologische diensten of onroerenderfgoeddiensten. Op lokaal 

niveau wordt de scheidingslijn tussen cultureel en onroerend erfgoed weinig gemaakt 

of wordt deze zelfs onwenselijk geacht. Samen met mijn collega-minister bevoegd 

voor Cultuur zal ik bekijken op welke manier we de Erfgoedcellen en de 



64

Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddiensten beter op elkaar kunnen afstemmen, 

om zo een belangrijke meerwaarde te creëren voor de lokale besturen Mijn 

administratie deed eind 2011 enkele voorstellen in die richting. Ik zal, rekening 

houdend met de processen binnen de interne staatshervorming, bekijken welke van 

deze voorstellen in de praktijk kunnen worden gebracht. 

BIJLAGE 2: RESOLUTIES Pagina 50 

Resolutie van de heren Wilfried Vandaele, Johan Sauwens en Bart Maddens, de 

dames Tine Eerlingen, Karin Brouwers en Michèle Hostekint en de heer Lode 

Ceyssens betreffende de conceptnota onroerend erfgoed aangenomen in het 

Vlaamse parlement op 16 mei 2011. 

In het voorstel tot resolutie wordt aan de Vlaamse Regering gevraagd: 

1. (…) 

2. lokale besturen als partners te behandelen in het Vlaamse erfgoedbeleid; 

3. bij het invoeren van de Onroerenderfgoedgemeenten duidelijke voorwaarden te 

koppelen aan de erkenning als Onroerenderfgoedgemeente. Die erkenning moet 

ook omkeerbaar zijn. Daarnaast moet er ook een mogelijkheid zijn om in beroep 

te gaan tegen de beslissingen van de erkende Onroerenderfgoedgemeente; 

4. onder meer de volgende taken toe te kennen aan een erkende 

Onroerenderfgoedgemeente: 

a) het verlenen van machtigingen met betrekking tot beschermd erfgoed die 

vallen onder de lijst van werken die vrijgesteld zijn van een stedenbouwkundige 

vergunning; 

b) het uitvoeren van de onroerenderfgoedtoets; 

5-19. (…). 

20. bij de afschaffing van de koppelsubsidies het totaal beschikbare bedrag voor de 

restauratie van onroerend erfgoed niet te laten verminderen. 

Ik heb de aanbevelingen in deze resolutie ter harte genomen en geïntegreerd in het 

nieuwe onroerenderfgoeddecreet. 



65


I. NAAR EEN GEÏNTEGREERDE BESCHERMINGSSTRATEGIE VOOR 

ONROEREND ERFGOED 

1.1. Vlaamse Rand Pagina 7 

a) stand van zaken: 

Het bouwkundig erfgoed in de Vlaamse Rand wordt niet alleen in kaart gebracht en 

indien aangewezen beschermd, maar wordt ook gerestaureerd en herbestemd. 

Talrijke grote en kleinere beheersen ontsluitingsprojecten zorgen ervoor dat dit 

Vlaams erfgoed een functie krijgt en op die manier opnieuw onder de aandacht van 

de gemeenschap wordt gebracht. 

1.3. Kerkelijk erfgoed Pagina 12 


Initiatief 5: Promotie van herbestemmingsonderzoeken 

Ook herbestemming van kerken blijft een belangrijk aandachtspunt. Een bestaande 

stimulus hiervoor is de subsidiëring van herbestemmingsstudies. Dit is voor 

beschermde monumenten nu al mogelijk via de restauratiepremieregeling. Het 

instrument wordt vooralsnog weinig tot niet gebruikt en daarom lijkt promotie ervan 

aangewezen. Daarom worden de knelpunten hiervoor in kaart gebracht. Op basis 

hiervan stippel ik mijn verdere beleid uit en laat ik bijvoorbeeld, eventueel in 

samenwerking met de CRKC, geschikt promotiemateriaal voor het instrument 

ontwikkelen. Ook bij de vertaling van het premiemechanisme in het uitvoeringsbesluit 

van het onroerenderfgoeddecreet wordt bekeken welke studies in aanmerking 

kunnen komen voor een premie. 

1.6. Functioneel inzetten van het beschermings- en beheersinstrumentarium 

Pagina 18 


In 2011 lag de nadruk ook op het beheer van het beschermd erfgoed. Ik keurde 

daarom vijf herwaarderingsplannen voor stadsen dorpsgezichten goed en ook vier 

landschapsbeheersplannen. Bij elke bescherming dient op voorhand te worden 

nagedacht over de mogelijkheden met betrekking tot het toekomstig beheer. Van bij 

het begin dient duidelijk te zijn wat de perspectieven zijn voor een bepaald 

monument, landschap of archeologische site. Deze perspectieven worden 

weerspiegeld in de beheersdoelstellingen van een beschermingsdossier. Het nieuw 

onroerenderfgoeddecreet schrijft voor om de beheersdoelstellingen steeds op te 

nemen in het ministerieel besluit tot bescherming. De invulling van deze 

beheersdoelstellingen kan echter nog sterk verschillen per dossier. Daarom werd 

binnen mijn administratie een denkgroep opgericht rond het formuleren van 

beheersdoelstellingen. Dit moet resulteren in een beleidskader rond 



66

eheersdoelstellingen naar analogie met het beleidskader rond cultuurgoederen, dat 

nu in de praktijk wordt toegepast. Het scherp stellen van de beheersdoelstellingen 

geeft ook aan de eigenaar te kennen welke kansen in het verschiet liggen, maar ook 

met welke beperkingen hij in de toekomst kan geconfronteerd worden. 

III. DE VLAAMSE OVERHEID SCHEPT DE NOODZAKELIJKE VOORWAARDEN 

VOOR DE ONROERENDERFGOEDZORG 

3.2. Samen investeren in ons onroerend erfgoed Pagina 33 


Initiatief 29: Verderzetten van meerjarige samenwerkingsovereenkomsten 

Meerjarige subsidiëringsovereenkomsten voor de restauratie van de mijnsite van 

Waterschei en van Merksplas kolonie worden voorbereid. 

Mijn administratie denkt na over de mogelijkheid om meerjarige 

beheersovereenkomsten op te stellen in functie van onderhoud van grootschalige 

sites. 



67

3. Aandachtspunten Inburgering- en Integratiebeleid 

IV. DE ONROERENDERFGOEDZORG SPEELT IN OP DE MAATSCHAPPELIJKE 

DYNAMIEK 

4.3. Aandacht voor maatschappelijke vraagstukken 

4.3.3. Diversiteit en toegankelijkheid Pagina 46 


Initiatief 50: Nieuwe Vlamingen en de nieuwe erfgoedorganisatie 

De nieuwe erfgoedorganisatie is een uitgelezen kans om nieuwe Vlamingen nauwer 

te betrekken bij ons onroerend erfgoed en de onroerend erfgoedzorg. Na een reeds 

goed uitgebouwde jongerenwerking binnen de schoot van Openmonumentendag, zal 

de nieuwe erfgoedorganisatie streven naar een gerichte ontsluiting van ons erfgoed 

die participatie van nieuwe Vlamingen maximaal mogelijk maakt en zelfs bevordert. 

In haar publicaties en brochures zal de erfgoedorganisatie de nodige aandacht 

besteden aan een duidelijk en zo eenvoudig mogelijk taalgebruik. Ook zal zij 

initiatieven proberen te ontwikkelen die erfgoedparticipatie bij deze doelgroep 

aanmoedigen. 



68

Beleidsbrief Onderwijs & Vorming (OV) 

Beleidsbrief ONDERWIJS 


SD 1 Open, veelzijdige en sterke persoonlijkheden vormen 

OD 1.11 Bestaande einddoelen actualiseren en nieuwe eindtermen ontwikkelen 

Pagina 18-19 

Tot slot zal ik erop toezien dat de definitieve uitspraak van het Grondwettelijk Hof 

over de bevoegdheidsverdeling tussen de Vlaamse en de Franse Gemeenschap 

t.a.v. de Franstalige basisscholen in de zes faciliteitengemeenten, wordt uitgevoerd. 

De schoolbesturen hebben de mogelijkheid gekregen om een aanvraag tot afwijking 

van de eindtermen in te dienen. De aanvraag zal dit schooljaar de reglementaire 

procedure doorlopen. Daarnaast wordt de scholen gevraagd, minstens voor het 

verplichte deel, een contract met een Nederlandstalig CLB te sluiten. 

SD 2 Kansen geven aan elk talent 

OD 2.1 De armoede bestrijden en de sociale inclusie bevorderen Pagina 21 

We stellen vast dat er - ondanks alle inspanningen – concentratiescholen blijven 

bestaan Om aan leerbehoeften van een leerbedreigd publiek te kunnen 

beantwoorden, is, net als voor alle leerlingen, onderwijs van uitstekende kwaliteit 

nodig. Evenveel leerwinst behalen in concentratiescholen als in ‘witte’ scholen is 

veelal niet voldoende, aangezien leerlingen er vaak met een achterstand aan de start 

verschijnen. Er moet in deze scholen juist meer leerwinst behaald worden om aan 

het eind van de rit gelijk te kunnen eindigen met andere scholen. 

Daarom wil ik 9 basisscholen (3 in Brussel, 3 in Antwerpen en 3 in Gent, gespreid 

over de koepels en het GO!) met een hoog % GOK-leerlingen de mogelijkheid geven 

een onderwijsmodel te initiëren dat ‘werkt’ en inspirerend kan zijn voor andere 

concentratiescholen. Ik zal deze scholen hiertoe extra ondersteunen met als 

doelstelling te excelleren. Dit zal gebeuren in nauwe samenwerking met de 

pedagogische begeleidingsdiensten en de lokale overheden en er zal een 

wetenschappelijk opvolgingssysteem voor de vorderingen van de leerlingen worden 

opgezet. Gedurende het schooljaar 2011-2012 zullen we dit experiment grondig 

voorbereiden om vanaf september 2012 van start te kunnen gaan. De deelnemende 

scholen zullen bij de voorbereiding al intensief worden betrokken. Omdat vernieuwing 

enkele jaren tijd vergt vooraleer resultaten op te leveren, wordt voor het project 5 jaar 

uitgetrokken, met een tussentijdse evaluatie na 3 jaar. 



69

SD3 Het leren van Nederlands en vreemde talen stimuleren om mee te doen in 

de geglobaliseerde samenleving 

OD 45 Het leren van vreemde talen intensifiëren Pagina 33-34 

Ik wil CLIL (Content-and-Language-Integrated-Learning) in het secundair onderwijs 

van de Vlaamse Gemeenschap decretaal mogelijk maken, op voorwaarde dat er 

garanties voor kwaliteitsbewaking zijn. Die garanties komen in een CLILstandaard, 

die wordt ontwikkeld en decretaal vastgelegd met daarin een te volgen procedure en 

een aantal kwaliteitseisen waaraan een school moet voldoen, wil zij een CLIL-project 

opstarten. Een werkgroep finaliseert deze standaard tegen eind 2011. 

De secundaire scholen die CLIL willen aanbieden, moeten ervoor zorgen, zeker in 

Brussel en de brede Vlaamse Rand dat het Nederlandstalig karakter van de school 

behouden blijft en dat de kennis van het Standaardnederlands bij de leerlingen 

prioritair blijft. De onderwijsinspectie zal daar bijzondere aandacht aan besteden. 

CLIL kan enkel in het Frans, het Engels of het Duits. 

Naast de CLIL-standaard zijn er nog bijkomende voorwaarden voor de leerlingen die 

in een school, die CLIL aanbiedt, les volgen of er zijn ingeschreven: 

- CLIL kan enkel op basis van een keuze van de ouders van de leerling; 

- Er blijft een volledig Nederlandstalig traject in de school (m.a.w. CLIL kan nooit een 

verplichting zijn). 

De decretale aanpassingen worden tegen het voorjaar 2012 uitgevoerd om ten 

laatste in 2014 CLILprogramma’s in het secundair onderwijs van de Vlaamse 

Gemeenschap mogelijk te maken. Gedurende drie opeenvolgende schooljaren wordt 

in een nascholing rond CLIL voorzien. Via drie studiedagen wil ik CLIL in het 

onderwijsveld beter bekend maken. 

SD 4 Leerlingen voorbereiden op een succesvolle start op de arbeidsmarkt 

Pagina 36 

SD 5 De leraar erkennen als sleutelfiguur in de vorming van open, veelzijdige 

en sterke persoonlijkheden Pagina 41 

SD 6 De maatschappelijke verwevenheid van onderwijs met lokale, regionale 

en internationale netwerken versterken Pagina 45 

OD 6.3 De regierol van de gemeenten in het lokaal flankerende onderwijsbeleid 

verstevigen. Pagina 46-47 

Momenteel werken we aan een conceptnota over het verstevigen van de regiefunctie 

en de afstemming tussen Lokaal Overlegplatform (LOP) en gemeente. Waar mogelijk 

zal een link met de regierol van lokale besturen in het integratiebeleid worden 

gelegd. Daarin zal ik op basis van een analyse van de huidige situatie 

beleidsvoorstellen formuleren, rekening houdend met de uitvoeringslijnen van het 

witboek interne staatshervorming over de rol van de provincies en de beschikbare 

resultaten van de regioscreenings. Die voorstellen worden rond de jaarwisseling aan 

de VLOR, de koepels, het GO! en de VVSG, de vertegenwoordigers van de LOP’s en 

de centrumsteden voorgelegd. 



70

Het flankerend onderwijsbeleid wordt door het planlastendecreet (art 12, §1, 13°) 

gevat waardoor dat decreet binnen het kader en volgens de timing van het 

planlastendecreet moet worden aangepast. Dat doorkruist de oorspronkelijke timing 

voor de herziening van het decreet. Het decreet flankerend onderwijsbeleid zal 

daarom in twee fasen worden gewijzigd: 

- in een eerste fase wordt het decreet aan het planlastendecreet aangepast; 

- in een tweede fase zal het decreet, zoals aangekondigd in de beleidsnota, worden 

aangepast (verstevigen regiefunctie, afstemming LOP/gemeente, problematiek 

sociale en andere voordelen). 

SD 7 Ervoor zorgen dat elke onderwijsinstelling topkwaliteit kan bieden 

Pagina 51 

SD 8 Investeren in duurzaam en moderne infrastructuur Pagina 59 



71



OD 2.1.De armoede bestrijden en de sociale inclusie bevorderen Pagina 21 

















scholen zullen bij de voorbereiding al intensief worden betrokken. 

Omdat vernieuwing enkele jaren tijd vergt vooraleer resultaten op te leveren, wordt 

voor het project 5 jaar uitgetrokken, met een tussentijdse evaluatie na 3 jaar. 


en internationale netwerken versterken. 

OD 6.2 Brede scholen realiseren Pagina 45-46 

Zoals aangekondigd in mijn vorige beleidsbrief heb ik een 

beleidsdomeinoverschrijdend projectwerkgroep in het leven geroepen. 

Aangezien Brede school per definitie een beleidsdomeinoverschrijdende materie is 

en dus alle domeinen aanbelangt, zal ik de projectwerkgroep uitbreiden met 

vertegenwoordigers van al mijn collega’s in de Vlaamse Regering. 

Brede school is bovendien – en in de eerste plaats- een lokaal verhaal; daarom zal 

de VVSG deel uitmaken van de projectwerkgroep. 

In samenspraak met die beleidsdomeinoverschrijdende projectwerkgroep bereid ik 

een discussienota voor met pistes voor één coherent en stimulerend brede 

schoolbeleid vanuit de Vlaamse overheid. 

Het lokaal karakter van de brede school houdt in dat lokale partners voldoende 

ruimte moeten krijgen om zelf een brede school ‘te maken’. Ik wil graag de lokale 

verankering versterken en de lokale partners meer kansen geven om initiatieven op 

te starten en verder te ontwikkelen. Door ook lokaal en domeinoverschrijdend brede 

schoolbeleid te voeren, kan de planlast van de lokale overheid bovendien 

verminderen. 



72


verstevigen Pagina 46-47 

Realisaties 2010-2011 

Bij aanvang van deze legislatuur kondigde ik aan de interpretatieproblemen over 

sociale en andere voordelen te zullen oplossen. Het rapport over de bevraging van 

de gemeenten over het gebruik van de sociale en andere voordelen werd in februari 

2011 aan het Vlaams Parlement voorgelegd. Ik voerde gesprekken met de koepels 

en het GO! en bracht de gevoeligheden in kaart. Op basis daarvan zal mijn 

administratie een voorstel uitwerken.” 

Plannen 2011-2012 










Het flankerend onderwijsbeleid wordt door het planlastendecreet (art 12, §1, 13°) 

gevat waardoor dat decreet binnen het kader en volgens de timing van het 

planlastendecreet moet worden aangepast. Dat doorkruist de oorspronkelijke timing 

voor de herziening van het decreet. Het decreet flankerend onderwijsbeleid zal 

daarom in twee fasen worden gewijzigd: 

- in een eerste fase wordt het decreet aan het planlastendecreet aangepast; 

- in een tweede fase zal het decreet, zoals aangekondigd in de beleidsnota, worden 

aangepast (verstevigen regiefunctie, afstemming LOP/gemeente, problematiek 

sociale en andere voordelen). 

OD 6.4 Scholengemeenschappen versterken Pagina 47 


Bij decreet van 17 juni 2011 legden we de basis voor een nieuwe periode van 

vorming van scholengemeenschappen basis- en secundair onderwijs, ingaand op 1 

september 2011. In afwijking op de gebruikelijke periode van zes schooljaren worden 

de scholengemeenschappen nu voor drie schooljaren opgericht. Ik doe dit, omdat ik 

deze legislatuur nog maatregelen wil nemen om de scholengemeenschappen te 

versterken en omdat op 1 september 2014 normaliter de ‘hervorming secundair 

onderwijs’ ingaat. De huidige fase moet daarom als een consolidatiefase worden 

opgevat. 


Dit werkjaar zullen de krijtlijnen voor versterking van scholengemeenschappen 

worden uitgetekend. Hiertoe is reeds belangrijk gegevensmateriaal aangereikt 

(wetenschappelijk onderzoek, administratieve bevraging, VLOR-advies, Rekenhofrapport). 

Alle aspecten van de scholengemeenschappen, zoals duur, samenstelling, 

verplicht of facultatief karakter, bevoegdheden, ondersteuningsmiddelen, 



73

echtspersoonlijkheid, niveau-overschrijding (basis/secundair) worden onder de loep 

genomen. Ik zal de onderwijspartners nauw bij het uitwerken van de krijtlijnen 

betrekken.” 

OD 6.5 Het onderwijs in de centrumsteden versterken Pagina 47-48 

Realisaties2010-2011 

Met de doorbraak ‘De lerende Vlaming’ van het Pact 2020 wil de Vlaamse Regering 

de capaciteit in de scholen versterken. Recente bevolkingsprojecties van de 

Studiedienst van de Vlaamse Regering wijzen op een verdere stijging van de 

bevolking tot 2018 waarna zich een daling zou inzetten. Vlaanderenbreed zal het 

aantal 3-jarigen in 2018 een piek bereiken, het aantal 6-jarigen in 2021 en het aantal 

11-jarigen in 2027 met een tussenpiek in 2021. Voor de capaciteitsproblematiek zijn 

dit belangrijke ijkpunten. 

De aanpak van de capaciteitsproblematiek in de centrumsteden en andere betrokken 

steden en gemeenten leidde tot de oprichting van taskforces in Antwerpen, Gent, 

Halle, Vilvoorde, Grimbergen, Mechelen, Roeselare, Asse en Sint-Niklaas. De noden 

in de overige gemeenten die ik vorig schooljaar heb aangeschreven en die de 

capaciteitsproblematiek ter harte nemen, worden verder opgevolgd. 

De meest acute problemen deden zich in het schooljaar 2010-2011 in Brussel, 

Antwerpen, Gent en Halle voor. In overleg met de (potentiële) onderwijsaanbieders 

slaagde ik erin om in deze steden bijkomende plaatsen te creëren zodat volgens de 

mij beschikbare informatie in september 2011 elk kind opnieuw een school kon 

vinden. 

Om lokale besturen te helpen de capaciteitstekorten in te schatten, werd in januari 

2011 een studie opgestart om de haalbaarheid van een monitoringsysteem voor 

capaciteitsproblemen in het leerplichtonderwijs te onderzoeken. Deze studie zal eind 

2011 afgerond zijn.” 


Dit werkjaar wil ik een set van criteria opstellen die moet toelaten de selectie van 

capaciteitsdossiers voor alle betrokkenen transparant te maken. De mate waarin 

extra capaciteit in knelpuntzones wordt gegenereerd, de inbedding van een project in 

een masterplan, de multifunctionaliteit van de te realiseren gebouwen, de (snelle) 

realiseerbaarheid van de betrokken bouwprojecten en de duurzaamheid van de 

initiatieven kunnen als selectiecriteria in aanmerking komen. 

De eerder genomen maatregelen blijven gehandhaafd, meer bepaald de hertelling in 

scholen van het gewoon lager onderwijs in regio’s met een sterk stijgende bevolking, 

evenals de mogelijkheid om in dichtbevolkte gebieden scholen voor gewoon 

basisonderwijs van dezelfde groep op minder dan 2 km aan elkaar op te richten. De 

impact van deze maatregelen op het gegenereerde aantal lestijden zal van nabij 

worden opgevolgd. 



74

In het bijzonder voor de steden en gemeenten met een reëel risico op 

capaciteitstekorten, moet het mogelijk zijn bouwsubsidies op basis van een grondige 

analyse van indicatoren toe te kennen (demografische evoluties, 

schoolmobiliteitsindicatoren) van de te verwachten vraag naar onderwijsplaatsen. 

Aangezien schoolgebouwen vaak een levensduur van tientallen jaren hebben, is het 

aangewezen om beslissingen in het overleg tussen het Vlaamse en lokale niveau te 

integreren. In geval van onderbenutting kunnen dan mogelijke 

(bestemmings)wisselingen van schoolgebouwen en andere (publieke) voorzieningen 

worden overwogen. 

De taskforce die in het voorjaar van 2010 binnen de Vlaamse administratie is 

opgericht om de noden inzake schoolinfrastructuur op te volgen, zal ik vragen om - 

naast de acute aanpak - een duurzame aanpak op de langere termijn uit te werken. 

Een aantal interessante denksporen dienen zich alvast aan, meer bepaald op het 

vlak van masterplanning en een meer geïntegreerde visie op de scholenbouw in 

relatie tot andere maatschappelijke functies. Dit zou op termijn ook aanleiding tot een 

hervorming van het Vlaams subsidie- en financieringsbeleid in de scholenbouw 

kunnen zijn. In eerste instantie zal de taskforce de werkbaarheid, haalbaarheid en 

mogelijke implementatie van verschillende denksporen dienen na te gaan. 

Het denkspoor rond masterplanning kan verder onderzocht worden in opvolging van 

het stadsatelier bevolkings- en huishoudensprognoses (SVR) dat op 18 oktober 2011 

plaatsvindt op initiatief van de minister, bevoegd voor Steden. Op dit stadsatelier 

worden uitdagingen besproken die zich in verschillende beleidsdomeinen stellen als 

gevolg van de bevolkings- en huishoudensprognoses. De VLOR plant een 

probleemverkenning over de verschillende aspecten van het capaciteitsprobleem in 

onderwijs. 

De demografische evolutie leidt naast een verhoogde behoefte aan infrastructuur ook 

tot een verhoogde vraag naar inzetbare leraren (OD 5.1). 

OD 6.6 Het onderwijs in Brussel aanpakken Pagina 48-49 

De ‘Taskforce Brussel’ werd opgericht om na te gaan hoe vanuit verschillende 

beleidsdomeinen de samenwerking met de Vlaamse Gemeenschapscommissie kan 

worden verbeterd. Dit werkjaar zal ik een aantal verbetervoorstellen formuleren. 

Een aantal knelpunten stellen zich in het Brusselse onderwijs nog acuter dan in de 

rest van Vlaanderen en behoeven daarom dringend een oplossing: de 

leerplichtcontrole in Brussel (OD 1.7), de uitdagingen waar concentratiescholen voor 

staan (OD 2.1), de participatie aan het kunstonderwijs (OD 2.2), de versterking van 

de aantrekkingskracht van het hoger onderwijs in Brussel (OD 2.8), het onthaalbeleid 

in scholen (OD 3.2), de tweedelijns ondersteuning van Brusselse scholen (OD 3.6), 

de afstemming onderwijs-arbeidsmarkt (OD 4.4), de problematiek van het werven en 

behouden van onderwijspersoneel in Brussel (OD 5.1), de capaciteitsproblematiek 

(OD 6.5) en ten slotte de inschrijvingsproblematiek (OD 7.5). 

Intussen werd in het kader van de integratie beslist om een extra financiering voor de 

instellingen hoger onderwijs te voorzien. Zo stijgt de extra financiering van €6,5 

miljoen naar €9,6 miljoen om aan de specifieke context tegemoet te komen, waarin 



75

de Brusselse instellingen opereren. Tegelijk zal de toestand van het hoger onderwijs 

m.b.t. de aantallen en het marktaandeel permanent worden opgevolgd. 

SD7 Ervoor zorgen dat elke onderwijsinstelling topkwaliteit kan bieden 

OD 7.5 Wachtrijen bij de inschrijvingen oplossen Pagina 54-55 

Na een periode van intense samenwerking met verschillende parlementsleden werd 

in het Vlaams Parlement een voorstel van decreet betreffende het inschrijvingsrecht 

ingediend en werd dit voorstel van decreet aan de Vlaamse Onderwijsraad en de 

Raad van State voorgelegd. 

In het geamendeerde voorstel van decreet betreffende het inschrijvingsrecht worden 

bijkomende uitgangspunten van het gelijke onderwijskansenbeleid geformuleerd, 

decretale regels ingevoerd die de transparantie van het aanbod en de inschrijving 

verhogen, permanente regels voor aanmeldingsprocedures ingeschreven, 

wijzigingen en verduidelijkingen voor het wegwerken van bestaande knelpunten 

aangebracht. 


Doordat de inwerkingtreding met één jaar is verlengd, kunnen de scholen zich 

degelijk op de inschrijvingen voor het schooljaar 2013-2014 voorbereiden. Tijdens 

het schooljaar 2011-2012 zal dan ook veel aandacht geschonken worden aan de 

communicatie van de regels rond het inschrijvingsrecht, m.i.v. de 

aanmeldingsprocedures, en dit naar alle betrokken actoren. 

OD 7.6 Een nieuw omkaderingssysteem uittekenen om de middelen gerichter in 

te zetten waar ze het meest nodig zijn Pagina 55-56 


Op het einde van vorig schooljaar werden de gesprekken over het nieuwe 

omkaderingssysteem van het basisonderwijs, zowel met de representatieve 

vakorganisaties als het Gemeenschapsonderwijs en de koepels van inrichtende 

machten opgestart. Midden juli 2011 werd het ontwerp van decreet de eerste keer 

door de Vlaamse Regering principieel goedgekeurd. Het decreet kan nu het verdere 

besluitvormingsproces doorlopen. 


Het nieuwe omkaderingssysteem is gebaseerd op de uitgangspunten en principes 

die bij de herziening van de werkingsmiddelen werden gebruikt. 

Scholen krijgen bovenop hun basisfinanciering extra middelen voor leerlingen die 

aan de indicatoren van onderwijskansarmoede voldoen. Zo zal de omkadering van 

het basisonderwijs systematisch rekening houden met factoren van achterstelling van 

leerlingen. De indicatoren van onderwijskansarmoede die zullen worden gebruikt, 

zijn: opleidingsniveau van de moeder, thuistaal en het ontvangen van een 

schooltoelage. Op die manier wordt thuistaal ook voor de omkadering als 

onafhankelijke indicator ten volle in rekening gebracht. De berekeningsparameters 

van het nieuwe omkaderingssysteem zullen geobjectiveerd worden. De planlast voor 

de scholen zal verminderen en de omkadering zal beter bij de concrete situatie van 



76

de scholen aansluiten. Dit nieuwe omkaderingssysteem zal op 1 september 2012 

ingaan. 

SD 8 Investeren in duurzame en moderne infrastructuur 

OD 8.1 Scholen uitbouwen tot uitnodigende en stimulerende werken 

leefomgevingen Pagina 59-60 

Met Telenet zal een raamovereenkomst gesloten worden waarbij scholen tegen 

gunsttarieven van zeer snelle en veilige internetverbindingen kunnen gebruikmaken. 

Dit project moet aan de nood aan bandbreedte tegemoet komen die zich vooral in 

het secundair onderwijs manifesteert. Tegelijkertijd wordt het Telenet-aanbod zo 

opgezet dat de ICT-coördinator substantieel van een aantal belangrijke taken met 

betrekking tot het ICT-beheer en de ICT-beveiliging wordt ontlast. Het aanbod 

wordtgedurende het schooljaar 2011-2012 uitgerold. 

Om scholen tot uitnodigende en stimulerende werken leefomgevingen te kunnen 

uitbouwen, laat ik in eerste instantie de prioriteiten en procedures bij het toekennen 

van infrastructuursubsidies kritisch doorlichten met het oog op een meer flexibele en 

objectiveerbare toepassing. 

Het komende jaar wil ik budget vrijmaken om begeleidende maatregelen bij het 

ontwerpen en realiseren van toegankelijke schoolgebouwen uit te werken. Binnen 

het actieplan 2011-2012 zullen de knelpunten in bestaande en nieuwe 

schoolgebouwen, in samenwerking met actoren op het terrein, scholen, ouders en 

ontwerpers, in kaart gebracht worden. 

Wat de binnenluchtkwaliteit betreft, zal ik in 2012 verder bouwen aan een bewust 

tweesporenbeleid en specifieke interventies op korte en lange termijn. Enerzijds 

zullen scholen (gebruikers en directeurs) verder worden gesensibiliseerd om 

verbeteracties en eenvoudige, relatief gemakkelijk te implementeren maatregelen 

structureel door te voeren. Waar nodig zullen het preventie-, gezondheids- en 

investeringsbeleid, over de verschillende beleidsdomeinen heen, beter op elkaar 

afgestemd worden. 

Anderzijds zal ik ook aandacht aan grotere investeringen schenken zoals het 

systematisch integreren van goede ventilatiesystemen in nieuwbouw en grote 

renovatieprojecten. Via onderzoek en monitoring zal de impact van energiezuinig 

bouwen op de binnenluchtkwaliteit in kaart gebracht worden. Door de toenemende 

isolatie en luchtdichtheid stijgt het belang van een goed gecontroleerde verluchting.” 

OD 8.2 Aandacht voor het duurzaam karakter van de schoolinfrastructuur 

Pagina 62-63 

Wat de sanering van vervuilde schoolterreinen betreft, zullen alle inrichtende 

machten in Vlaanderen dit najaar een enquêteformulier met bijhorende toelichting 

ontvangen. Het formulier is zo beknopt mogelijk gehouden om de administratieve 

lasten voor de inrichtende machten tot een minimum te beperken. Tegen het eind 

van het jaar kan dan op basis van de gegevens uit de enquête een eerste globale 

inschatting van de saneringskosten gebeuren. In sommige gevallen kunnen de 

saneringskosten binnen de reguliere werking van OVAM geïntegreerd worden. Dat is 



77

het geval voor de scholen die geen schuld aan de vervuiling hebben. In andere 

gevallen vallen de kosten buiten de reguliere werking van OVAM en ook buiten het 

werkingsveld van AGIOn dat voor de subsidiëring van gebouwen 

(nieuwbouw/verbouwing/aankoop) instaat, maar niet van gronden. 

De financiële omvang van de saneringsoperatie zal na verwerking van de 

enquêtegegevens becijferd worden. En op basis van deze financiële berekening, de 

investeringsplanning van de scholen en de milieu-urgentie zal begin 2012 een 

programmatorische aanpak voor de sanering van bodemverontreiniging van 

schoolterreinen voorgesteld worden. 



78

3. Aandachtspunten Inburgering & Integratie 

SD 1 Open, veelzijdige en sterke persoonlijkheden vormen 

OD 1.1 Jongeren voorbereiden op actief burgerschap Pagina 9-10 


Bevorderen van actief burgerschap staat expliciet in de doelstellingen van het 

Agentschap voor Onderwijscommunicatie (AOC) vermeld. Via de complementaire 

communicatielijnen zetten we dan ook alle inspanningen verder om tot een 

interactieve dialoog met de jongeren en hun leraren te komen. 

In Klasse, Maks!, Yeti en Klasse voor Ouders worden de lezers permanent 

gestimuleerd om op een actieve manier aan onze samenleving te participeren. Het 

basisthema van de CANON-werking (groeien in cultuur) bouwt acties uit, met als 

basis het zoeken van de eigen identiteit, die uiteindelijk via cultuureducatie en brede 

cultuurbeleving naar versterkte verbondenheid in actief burgerschap kunnen leiden. 

Uit de internationale interesse en de analyses die daarover verschijnen, blijkt dat 

onze complementaire en continue manier van overheidscommunicatie zin en effect 

heeft. 

(…) 

Na de uitspraak van het Grondwettelijk Hof op 15 maart 2011, ligt het dossier met 

betrekking tot het dragen van levensbeschouwelijke symbolen in het onderwijs 

opnieuw ter behandeling bij de Raad van State. In afwachting van de beslissing van 

de Raad van State heb ik, samen met mijn administratie en kabinet, uitgebreide 

consultaties bij experts in diverse relevante disciplines (juristen, filosofen, sociologen, 

antropologen, onderwijsverstrekkers, vakbonden en belangengroepen) gehouden. 

Deze informatie zal, na de juridische uitspraak, het maatschappelijke en politieke 

debat kunnen voeden. 

OD 1.7 De aanpak van spijbelen en antisociaal gedrag versterken Pagina 16 

Een aantal doelgroepen heeft een verhoogde kans op schoolse uitval en/of 

ongekwalificeerde uitstroom. Voor deze doelgroepen zal ik specifieke initiatieven 

nemen. Ik denk dan in de eerste plaats aan de Midden- en Oost-Europese jongeren 

en woonwagenbewoners. Mijn departement is in de werkgroep van het actieplan 

Midden- en Oost-Europese migratie (MOE) en de Stuurgroep Woonwagenbewoners 

van de minister, bevoegd voor Inburgering, vertegenwoordigd, van waaruit 

gecoördineerde acties ten aanzien van deze doelgroepen zullen worden opgezet. 

Deze actieplannen zullen in het najaar van 2011 worden goedgekeurd. 

Samen met de minister, bevoegd voor Inburgering, zal ik nagaan hoe de toeleiding 

van kinderen van nieuwkomers die een inburgeringstraject volgen, naar onderwijs 

verder kan worden geoptimaliseerd. Een betere gegevensuitwisseling is daarin een 

eerste stap. 


OD 2.1 De armoede bestrijden en de sociale inclusie bevorderen Pagina 20 -21 

In functie van het realiseren van een inclusief integratiebeleid zal ik binnen mijn 

bevoegdheden concrete acties formuleren die tot het realiseren van de doelstellingen 



79

van het Vlaams integratiebeleid bijdragen. Deze acties zullen in het geïntegreerd 

integratiebeleidsplan van de Vlaamse overheid worden opgenomen. We zullen meer 

bepaald op het verhogen van de ouderbetrokkenheid inzetten via het stimuleren van 

een goede kennis van het Standaardnederlands voor ouders. We zullen ook een 

samenwerking met inburgering opzetten waarbij ouders van schoolgaande kinderen 

een prioritaire doelgroep zijn. Een samenwerking met de integratiesector is daarbij 

aangewezen. 

















scholen zullen bij de voorbereiding al intensief worden betrokken. Odat vernieuwing 

enkele jaren tijd vergt vooraleer resultaten op te leveren, wordt voor het project 5 jaar 

uitgetrokken, met een tussentijdse evaluatie na 3 jaar. 

OD 2.2 De participatie aan het kleuteronderwijs maximaliseren Pagina 21-22 

Blijvende inspanningen zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat kleuters voldoende 

aan het kleuteronderwijs participeren. We zetten de sensibiliseringsinspanningen20 

dan ook verder. Het campagnemateriaal rond de 3de kleuterklas wordt aangepast, 

met extra aandacht voor kansarme ouders. Daarnaast zorgen we voor een goede 

opvolging van de effecten van de invoering van de toelatingsvoorwaarden voor het 

basisonderwijs op de aanwezigheid van de kleuters. 

OD 2.11 Participatie aan levenslang leren verhogen Pagina 28-29 


In juli 2011 keurde de Vlaamse Regering de conceptnota over de hervorming van de 

integratie- en inburgeringssector goed. Daarin wordt ook een grondige hervorming 

van de 8 Huizen van het Nederlands voorzien. Vanuit het beleidsdomein onderwijs 

namen we deze hervorming te baat om een afspraak in het Bruggecommuniqué na 

te komen, meer bepaald het voorzien in ‘LifelongGuidance’ voor levenslang leren. De 

Huizen van het Nederlands zullen samen met de 13 consortia volwassenenonderwijs 

tot regionale Centra voor Leerloopbaanbegeleiding worden omgevormd. et mijn 

collega, bevoegd voor Inburgering, zal ik dit verder uitwerken en dit in nauw overleg 

met de minister, bevoegd voor Werk. 



80


Samen met mijn collega’s, bevoegd voor Inburgering en Werk, zal ik dit werkjaar het 

concept van regionale Centra voor Leerloopbaanbegeleiding verder uitwerken en de 

financiële implicaties van dit voorstel verder uitklaren. De Taskforce 

Loopbaanbegeleiding, waarin de CLB-sector, de VDAB, de pedagogische 

begeleidingsdiensten, de VLIR en de VLHORA zijn vertegenwoordigd, zal de 

samenwerking tussen de verschillende partners voor loopbaanbegeleiding verder 

gestalte geven. Deze regionale Centra zullen in de toekomst voor de gerichte 

informatieverstrekking, oriëntering, testing en doorverwijzing van volwassenen met 

uiteenlopende leervragen en –noden instaan. Tegen het einde van dit werkjaar zal ik 

een ontwerp van decreet over Centra voor Leerloopbaanbegeleiding in het Vlaams 

Parlement indienen. 

SD 3 Het leren van het Nederlands en vreemde talen stimuleren om mee te 

doen in de geglobaliseerde samenleving 

OD 3.2 Het leren van het Nederlands in de scholen versterken Pagina 30-32 


De doelstellingen van het tweede onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers kunnen 

vanaf 1 september 2011 gerealiseerd worden met de maatregelen die ik in het kader 

van het decreet van 1 juli 2011 betreffende het Onderwijs XXI heb genomen met het 

oog op de verdere flexibilisering van leertrajecten in het secundair onderwijs. 


Ik wil de taalontwikkeling Standaardnederlands van jonge kinderen centraal stellen 

door de mogelijkheden om taalrijk op te groeien te verhogen. Én ouders 

ondersteunen bij het verrijken van de thuistaal én het intensifiëren van het 

Standaardnederlands als knuffeltaal, vraagt een talenbeleid op maat van het 

kinderdagverblijf of de kleuterschool. Waar het gaat om kinderen van nieuwkomers 

wordt ook samengewerkt met de onthaalbureaus Een bijzonder intense manier van 

taalactivering bij peuters is het voorlezen. De liefde voor lezen wordt bij het voorlezen 

geboren. Samen met de ministers, bevoegd voor Welzijn en Cultuur, zal ik trajecten 

rond voorleescultuur opzetten, in het Standaardnederlands en in de thuistaal, met 

betrokkenheid van de ouders. 

De plaats van de thuistaal, als deel van de private cultuur, in het talenbeleid, is er 

een die het doel, van het Standaardnederlands als gemeenschappelijke taal, moet 

versterken. 

(…) 

De taalontwikkeling Nederlands van kinderen en jongeren kan extra worden gevoed 

door aan de formele leeromgeving op school een informeel aanbod in de vrije tijd te 

koppelen. Leerlingen zullen de kans krijgen om het Nederlands ook buiten de school 

te verstevigen via initiatieven in het kader van de brede school (OD 6.2)34. 

Het onthaalbeleid voor niet-Nederlandstalige kinderen in het basisonderwijs zal 

worden hervormd. Kinderen zonder kennis van het Nederlands, die zich voor de 



81

eerste keer in het leerplichtonderwijs inschrijven, zullen eerst een taalbad van vier (of 

acht) weken volgen. Daarna volgen ze les in hun school van keuze, waar een 

opvolgtraject zal worden voorzien. Als die kinderen na het taalbad en de 

klasondersteuning nog onvoldoende met het Standaardnederlands gevorderd zijn, 

moeten ze buiten de normale lesuren extra lessen Standaardnederlands volgen. 

Met de minister, bevoegd voor Inburgering en Integratie, zal ik een protocol sluiten 

met het oog op samenwerking op het vlak van een onthaalbeleid in scholen. 

Daarnaast zal ik dit schooljaar i.v.m. het taalbad de nodige stappen voor een 

aanpassing van de regelgeving zetten. 

In het kader van de hervorming secundair onderwijs zal ik onderzoeken in welke 

mate het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers meer in het regulier 

secundair onderwijs geïntegreerd en kan worden ingebed. 

OD 3.3 Nederlands als tweede taal stimuleren Pagina 32-33 


In functie van een verdere realisatie van het EVC-beleid in het volwassenenonderwijs 

heeft mijn administratie een pre-screening van de niveautoetsen van de Huizen van 

het Nederlands uitgevoerd. Deze pre-screening heeft aangetoond dat de 

niveautoetsen niet zonder meer tot automatische vrijstellingen voor 

opleidingsonderdelen in het volwassenenonderwijs kunnen leiden. 

Om de wachtlijsten voor het aanbod Nederlands tweede taal weg te werken en om 

een meer behoeftedekkend aanbod te realiseren, heb ik enkele maatregelen m.b.t. 

de inschrijvingsvoorwaarden en de organisatie van het aanbod Nederlands tweede 

taal genomen. 


In overleg met mijn collega, bevoegd voor Inburgering, zal ik nagaan hoe aan een 

meer uniform en valide toetsinstrumentarium kan worden gewerkt. 

Ik zal het Vlaams Afsprakenkader Nederlands tweede taal evalueren, rekening 

houdend met de hervormingsplannen voor de sector Inburgering en Integratie en met 

de uitbouw van de regionale Centra voor Leerloopbaanbegeleiding. 

Aan de decretale stuurgroep volwassenenonderwijs heb ik de opdracht gegeven de 

opleidingsprofielen Nederlands tweede taal aan te passen, zodat dit 

opleidingsaanbod flexibeler en meer behoeftegericht kan worden georganiseerd. Ik 

wil deze aangepaste opleidingsprofielen per 1 september 2012 implementeren. Op 

dat ogenblik zullen Centra voor Volwassenenonderwijs ook een nieuw 

opleidingsaanbod “Nederlands in educatief perspectief” op maat van individuele 

cursisten kunnen organiseren die bv. willen verder studeren, zich voorbereiden op 

toelatingsproeven voor bepaalde beroepen, … 

Ik zal de uitvoering van de maatregelen aanbod NT2 nauwgezet opvolgen en de 

evolutie van het aanbod Nederlands tweede taal monitoren. Indien nodig, zal ik van 

de mogelijkheid gebruik maken om enerzijds de vrije aanwending van de leraarsuren 

of VTE gegenereerd door het aanbod NT2 te beperken en/of anderzijds een pakket 

aanvullende leraarsuren voor een bijkomend aanbod te creëren. 



82

OD 3.4 Strategisch Plan Geletterdheid verder uitvoeren Pagina 33 


In het afgelopen jaar werd het Strategisch Plan Geletterdheid 2005-2011 

geëvalueerd. 


Op basis van die evaluatie bereid ik een nieuw Strategisch Plan Geletterdheid voor 

dat ik aan de Vlaamse Regering zal voorleggen. 

Commentaar 

Het Strategisch Plan Geletterdheid richt zich enkel naar Nederlandstaligen. 

Anderstaligen maken geen deel uit van dit plan. Er is het aanvoelen dat er een 

missing link is tussen de initiatieven naar alfaklanten en het beleid gericht op het 

verhogen van de geletterdheid in Vlaanderen. Zeker op het vlak van sensibilisering 

zijn er mogelijks aanknopingspunten. 

OD 3.5 Het leren van vreemde talen intensifiëren Pagina 33 

Via talensensibilisering moeten leerlingen voor taaldiversiteit gevoelig worden 

gemaakt, zoals bedoeld door Europa. Hen moet een positieve houding tegenover 

andere talen door interactie in de klas worden bijgebracht. Onder talensensibilisering 

bedoelen we het sporadisch en eerder bij toeval, niet-planmatig noch formeel 

gebruiken van andere talen in een meer speelse context en zonder als doel die 

andere talen te leren en/of te verwerven. 

De integratiesector kan scholen ondersteunen die een actief beleid op het vlak van 

(meertalig) onthaal, taal en ouderbetrokkenheid voeren. Scholen zullen een 

facultatief aanbod aan thuistalen na de lestijden kunnen ontwikkelen voor groepen 

van minstens 20 leerlingen zonder taalachterstand op het vlak van Nederlands. Dit 

zal gebeuren in samenwerking met de onthaal-en integratiesector en de CVO’s. 

OD 3.6 Een talenbeleid in elke school aanmoedigen Pagina 34-35 

De conceptnota ‘Samen taalgrenzen verleggen’ zet in het kader van het talenbeleid 

op drie thematische clusters in: diversiteit en inclusiviteit, evaluatie en screening, 

professionalisering en ondersteuning. De kwaliteit van een talenbeleid staat of valt 

immers met de competenties en de omkadering van wie voor de klas staat. Om het 

talenbeleid een zichtbare plaats op school te geven, wil ik scholen aanmoedigen 

binnen het schoolteam een taalcoördinator aan te stellen. We zullen een profiel met 

bijhorende competenties voor taalcoördinatoren uitwerken en een 

vormingsprogramma opzetten. 

Diversiteit en inclusiviteit 

In samenwerking met de onderwijsnetten zal er tegen april 2012 een kwaliteitscharter 

worden ontwikkeld als leidraad voor scholen met het oog op het voeren van een 

inclusief en divers talenbeleid. Hiervoor zal de expertise die is opgebouwd bij het 

Huis van het Nederlands Brussel, worden meegenomen. Rondetafelgesprekken met 

diverse scholen die met een heterogene leerlingenpopulatie grote leerwinst behalen, 

moeten toelaten om een aantal kritieke succesfactoren te identificeren. Ook de 

minister, bevoegd voor Inburgering, zal bij dit initiatief betrokken worden, zodat de 



83

doelstellingen binnen onderwijs optimaal op de doelstellingen op het vlak van taal 

binnen het integratie- en inburgeringsbeleid van de Vlaamse overheid afgestemd 

worden. Eind 2012 zal er een bundel met goede praktijkvoorbeelden worden 

gepubliceerd. Het is de bedoeling dat scholen vanaf september 2013 deze 

instrumenten kunnen gebruiken. 

Professionalisering en ondersteuning 

Ik wil VBB en BROSO in één structuur samenbrengen om te zorgen dat de aanpak in 

het secundair onderwijs een verlengstuk van de aanpak in het basisonderwijs wordt. 

De nieuwe vzw krijgt een dubbele opdracht: 

- een expertise- en vormingsopdracht rond onderwijs in een meertalige context. 

Hierin wordt ook de expertise opgenomen van de vzw Werkgroep Immigratie rond 

het omgaan met thuistalen en het betrekken van niet-Nederlandstalige ouders bij het 

schoolgebeuren, talensensibilisering en talenportfolio. Die expertise- en 

vormingsopdracht geldt voor het hele Vlaamse onderwijs, maar prioritair voor 

Brussel, Antwerpen en Gent; 

- een begeleidingsopdracht t.a.v. Brusselse scholen, waarin het uitwerken en 

implementeren van een talenbeleid, de implementatie van taalvaardigheidsonderwijs, 

het invoeren van talenportfolio’s en omgang met diversiteit basisingrediënten zijn. 

Beide opdrachten worden wetenschappelijk begeleid. 


en internationale netwerken versterken 


verstevigen Pagina 46-47 










OD 6.8 Gelijkwaardigheid van buitenlandse diploma’s sneller erkennen 

Pagina 50 

Dit werkjaar zal ik de algemene procedure voor de erkenning van buitenlandse 

diploma’s voor alle onderwijsniveaus herwerken en vereenvoudigen in uitvoering van 

de bepalingen van het Onderwijsdecreet XXI. Die zal garant staan voor een redelijke 

afhandelingstermijn die vanaf 2012 zal worden toegepast. 

Ik zal nagaan welke rol de op te richten regionale Centra voor 

Leerloopbaanbegeleiding in het begeleiden van de erkenningsprocedure voor 

buitenlandse diploma’s kunnen spelen. 



84

Bestuurszaken (BZ) 

Beleidsbrief BESTUURSZAKEN 

Aandachtspunten Binnenlands Bestuur 

Inleiding Pagina 3 

Naast al die efficiëntietrajecten binnen de Vlaamse overheid, vind ik het ook 

belangrijk om te blijven investeren in meer samenwerking tussen verschillende 

bestuursniveaus. Eén van de rode draden doorheen mijn gehele beleidsnota is het 

versterken van de samenwerking met de lokale besturen. Dit gaat in 2012 

onverminderd verder. Een ander voorbeeld van de meerwaarde van interbestuurlijke 

samenwerking is de voorziene bundeling van de administratieve rechtscolleges tot 

één nieuw Vlaams Bestuursrechtscollege. Die bundeling levert namelijk niet alleen 

efficiëntiewinsten op, maar leidt ook tot een betere dienstverlening aan 

rechtzoekenden. 

1.1.4 VLAAMS BESTUURSRECHTSCOLLEGE Pagina 14-15 

Stand van zaken 

De Vlaamse Regering heeft op 29 april 2011 met mijn voorstel tot de oprichting van 

het (bijzonder)Vlaams Bestuursrechtscollege (VBRC) ingestemd. De huidige 

Vlaamse administratieve rechtscolleges werden indertijd opgericht met het oog op 

het garanderen van de rechtsbescherming tegenover specifieke administratieve 

rechtshandelingen van de (Vlaamse) overheid. Ik stelde vast dat de behandeling van 

administratieve geschillen in de Vlaamse overheid versnipperd is, waardoor 

efficiëntie verloren gaat. In een eerste fase integreert het VBRC enkele de specifieke, 

Vlaamse administratieve rechtscolleges met gewestbevoegdheden, en speelt 

bijgevolg in op een aantalmaatschappelijke bewegingen en specifieke verzuchtingen 

van de burger ten aanzien van de overheid. 

Intenties 2012 

Op basis van de besprekingen zal ik de werkzaamheden verder zetten met het oog 

op de oprichting van het VBRC bij decreet tegen eind 2012. Het is mijn ambitie om 

tegen het einde van de regeerperiode met een duurzame, professionele en 

geïntegreerde werking van de Vlaamse administratieve rechtbanken te kunnen 

starten om zo een optimale rechtsbedeling en rechtsbescherming te kunnen 

bieden in zo veel mogelijk materies waarvoor de Vlaamse Regering bevoegd is. 

1.4.4 INTRODUCEREN VAN EXTERNE AUDIT BIJ DE LOKALE BESTUREN 

Pagina 18 


Voor het thema externe audit bij de lokale besturen verwijs ik naar mijn beleidsbrief 

Binnenlands Bestuur. 



85

In het kader van het sleutelproject ‘Interne staatshervorming’ heb ik laten 

onderzoeken in welke mate de rol van de gewestelijke ontvangers verder kan worden 

afgebouwd en of die personeelsleden kunnen worden ingezet binnen het concept 

van externe audit. Uit verschillende bevragingen is gebleken dat de lokale besturen 

(gemeenten en OCMW’s) vanaf 2011 in veel gevallen een plaatselijk financieel 

beheerder zullen aanstellen en geen beroep meer zullen doen op een gewestelijk 

ontvanger. Hierdoor zal het aantal gewestelijk ontvangers in overtal stijgen. 


Gelet op deze te verwachten evolutie van de functie van gewestelijk ontvanger en 

om een oplossing te bieden aan de aantallen overtallen die zullen ontstaan, zal ik 

aan de Vlaamse Regering voorstellen om de gewestelijk ontvangers te integreren in 

de diensten van de Vlaamse overheid en hen onder te brengen onder het 

toepassingsgebied van het Vlaams Personeelsstatuut (VPS). Zo kunnen zij 

ingeschakeld worden voor andere opdrachten binnen de diensten van de Vlaamse 

overheid, inzonderheid bij het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (implementatie 

van de beleids- en beheerscyclus in de gemeenten, OCMW’s en provincies; externe 

audit van de gemeenten). 

2.2.2VOORTBOUWEN OP DEGELIJK BELEIDSGERICHT WETENSCHAPPELIJK 

ONDERZOEK Pagina 20-21 


In 2011 loopt de financiering van het Steunpunt Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen 

(SBOV II) af. 

Het traject kreeg een positieve evaluatie. Ik wens het praktijkgericht wetenschappelijk 

steunpuntenonderzoek op het vlak van bestuurskunde verder te zetten. Ik lanceerde 

daarom een oproepvoor de opstart van een derde generatie Steunpunt Bestuurlijke 

Organisatie - Slagkrachtige overheid. 


In 2012 zal een derde generatie SBOV opstarten met, na de onderhandelingen, de 

ondertekening vaneen nieuwe beheersovereenkomst SBOV III. 

De oproep specificeert de onderzoekslijnen, die aansluiten op de strategische 

doelstellingen van het Pact 2020 en het Meerjarenprogramma Slagkrachtige 

overheid. Daarnaast geeft het Witboek Interne Staatshervorming de krijtlijnen aan 

voor het onderzoek dat betrekking heeft op de lokale besturen en de interbestuurlijke 

relaties. Drie begrippen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, vormen een 

kapstok om aan die onderzoekslijnen invulling te geven en verschillende thema’s 

kunnen daaraan gekoppeld worden: een transparante en democratische structuur; 

performante (inter)bestuurlijke processen en een cultuur gebaseerd op vertrouwen 

en verantwoordelijkheid. 

3.2 PERSONEELSBEWEGINGEN Pagina 24-25 


Met de strategische HR-doelstelling over het thema ‘personeelsbewegingen’ wil ik 

een kosten bewuste personeelsinzet realiseren door op een kwalitatieve en solidaire 

manier om te gaan met de personeelsbewegingen (in-, door- en uitstroom) op het 

niveau van de Vlaamse overheid. Onderstaande acties en realisaties onderstrepen 

deze ambitie. 



86

Zo heb ik de verwachte uitstroom voor de komende jaren in kaart laten brengen, door 

middel van een analyse van de pensioneringsgolven en andere vormen van 

uitstroom. Daaruit blijkt dat de gemiddeldepensioenleeftijd voor de entiteiten van de 

Diensten Vlaamse Overheid 61,3 jaar is. Op de leeftijd van60 jaar gaat gemiddeld 

51% van de personeelsleden op pensioen. Op 61 jaar nog eens 22% en maar 

14% blijft werken tot 65 jaar. De eerstkomende vijf jaar zullen er gemiddeld 770 

personeelsleden per jaar uitstromen. Aanvullend werkte het Departement 

Bestuurszaken scenario’s uit om die uitstroomintelligent aan te wenden voor de 

‘beter met minder’ doelstelling. 

Voorheen bestond in het Vlaams personeelsstatuut al een regeling van interfederale 

mobiliteit. 

Vastbenoemde ambtenaren van o.a. de federale overheid en de andere 

Gemeenschappen en Gewesten kunnen door middel van mobiliteit solliciteren naar 

een baan bij de diensten van de Vlaamse overheid. 

Dit is voortaan ook mogelijk voor de ambtenaren van de lokale besturen: de 

gemeenten, provincies,OCMW’s, autonome gemeentebedrijven, autonome 

provinciebedrijven, OCMW-verenigingen en gewestelijke ontvangers. 

De Vlaamse Regering gaf op 20 mei 2011 haar definitieve goedkeuring aan de 

mogelijkheid tot mobiliteit vanuit de diensten van de Vlaamse overheid naar de lokale 

besturen. Op 1 juli 2011 keurde ze de omgekeerde beweging goed. De beide 

regelingen zijn eind juli 2011 in werking getreden. 

Ik heb een aantal principes en een procedure rond personeelsplanning uitgewerkt die 

aandacht besteden aan een kostenbewuste personeelsinzet. Om de analyse van de 

personeelsbehoeften meer op doelstellingen en processen te baseren, wil ik een 

koppeling van het personeelsplan aan het ondernemingsplan voorzien. Alle entiteiten 

kunnen voor de opstelling van hun proces- en personeelsplan een beroep doen op 

ondersteuning en begeleiding van AgO. Ik blijf entiteiten aanmoedigen om het 

personeelsplan in functiefamilies uit te drukken. Personeelsbehoeften worden zo 

meer benaderd vanuit processen en benodigde competenties in plaats vanuit 

diploma’s. 

Tot slot werd de samenwerkingsovereenkomst met Selor verlengd. De nieuwe 

samenwerkingsovereenkomst geldt nu voor onbepaalde duur (i.p.v. voor 2 jaar), tot 

de verplichte bemiddeling door Selor wordt geschrapt in de Bijzondere wet. 


Analyses tonen aan dat de interne mobiliteit nog altijd beperkt blijft. In 2012 zal ik – in 

de schoot van het sleutelproject ‘Modern HR-beleid’ – specifieke aandacht besteden 

aan het verder stimuleren van de mobiliteit door de knelpunten goed in kaart te 

brengen en aansluitend mobiliteit vanuit een positieve invalshoek te stimuleren. 

Daarbij zal ik aandacht besteden aan het verbeteren van de personeelsregelgeving 

en het uitwisselen van goede praktijkvoorbeelden. 

Om de kwaliteit van onze instroom te garanderen, werken het Departement 

Bestuurszaken en Jobpunt Vlaanderen samen kwaliteitscriteria voor selectoren en 



87

selectieprocedures uit. Om de regeling met betrekking tot mobiliteit van de lokale 

sector naar de Vlaamse overheiddaadwerkelijk toepassing te laten vinden, zal ik een 

aantal communicatieacties ondernemen. Tegelijk peilt een SBOV-onderzoeksproject 

naar de culturele redenen waarom personeelsleden weinig ‘mobiel’ zijn en dus 

minder geneigd zijn om snel van job te veranderen. 

4.4DE ICT-DIENSTVERLENING UITBREIDEN NAAR LOKALE BESTUREN 

Pagina 36-38 


Het lopende ICT-contract voor de gemeenschappelijke ICT-dienstverlening van de 

Vlaamse overheidwerd in het voorjaar van 2011 opengesteld naar de lokale en 

provinciale besturen onder bepaalde voorwaarden. Belangrijk is dat een afname 

enkel mogelijk is indien daarmee ook de doelstellingen van de Vlaamse overheid 

gerealiseerd worden. De uitbreiding betekent dus in eerste instantie een 

ondersteuning van de entiteiten van de Vlaamse overheid in hun samenwerking met 

de lokale en provinciale besturen. Voor de lokale en provinciale besturen vormt het 

een nieuwe opportuniteit om via het ICT-contract 2008 bijvoorbeeld een nieuwe 

toepassing te ontwikkelen of een bestaande toepassing aan te passen, noodzakelijk 

om gebruik te kunnen maken van één van de platformenontwikkeld door de Vlaamse 

overheid in het kader van e-government: o.a. MAGDA-platform, het digitaal 

tekenplatform en de platformen voor toegangs- en gebruikersbeheer. 

Ook het nieuwe telefoniecontract werd voor de lokale besturen opengesteld. 

In het kader van informatie-uitwisseling met lokale besturen lanceerde ik ook een 

geo-platformwaarlangs lokale besturen eenvoudig geografische informatieloketten in 

de eigen website kunnen opnemen. Zo kunnen gemeenten bijvoorbeeld aanduiden 

waar het erfgoed in hun gemeente zich bevindt of waar er grote werken gaande zijn. 

Aan elk van deze geografische punten kunnen ze de gepaste informatie of webstek 

koppelen. In 2010 gingen al een aantal pilootgemeenten van start met de 

geografische diensten van de Vlaamse overheid, in het kader van het programma 

MAGDA (Geografische informatie). 

In de loop van 2011 en 2012 zullen er vier werkende toepassingen op de productie 

omgeving draaien. 

Deze toepassingen worden loketten genoemd. De vier toepassingen/loketten zijn: 

geoloket Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap – 

gehandicaptenvoorzieningen online; 

geoloket Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed – erfgoedvoorzieningen online; 

geoloket Departement Onderwijs – onderwijsaanbod en kwaliteit van 

onderwijsvoorzieningen online; 

geoloket Agentschap Ondernemen– bedrijven en bedrijventerreinen online. 

Ik blijf uiteraard verder sterk inzetten op ondersteunende generieke componenten. 

Het‘gebruikersbeheer voor lokale besturen’, waarlangs lokale en provinciale besturen 

hun medewerkers toegang verlenen tot Vlaamse en federale besturen, laat ik verder 

uitbreiden met nieuwe koppelingen. Dit platform moet het toegangspunt vormen voor 

alle overheidsdiensten tot de elektronische overheid. 



88

Het digitaal tekenplatform (zie punt 4.2.2) voor het plaatsen van elektronische 

handtekeningen biedteen opportuniteit voor het uitwisselen van geauthentificeerde 

bestanden met lokale en provinciale besturen. Hiervoor wil ik toepassingen laten 

ontwikkelen. (programma Toegangscontrole en e-signing)Het uitwisselen van 

gegevens tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen is gerealiseerd in 

2011. Het gebruik van de digitale handtekening door lokale en provinciale overheden 

in relatie met hun burgers en bedrijven wordt gefaciliteerd door de uitbreiding van de 

bestaande platformen. Voor de geïnteresseerde lokale en provinciale besturen kan 

deze uitbreiding geactiveerd worden. 

In 2011 vormde bovendien het opzetten van de interbestuurlijke producten- en 

dienstencatalogus(IPDC) de centrale focus in het e-government voor lokale besturen. 

IPDC wil één wegwijsbestand realiseren met een overzicht van alle dienstverlening 

van de Vlaamse, provinciale en lokale overheden. Die informatie wordt centraal 

geredigeerd door enerzijds de Vlaamse overheid en anderzijds medewerkers van 

lokale en provinciale besturen. De geredigeerde informatie kan 

opgenomen worden in de communicatie via de websites en verspreid worden met 

andere digitale kanalen, de loketten en gedrukte versies door elk van deze 

overheden. Door het onderling linken van de informatie en het creëren van één 

unieke sleutel per overheidsproduct, ontstaan tal van verdere koppelingen die egovernment 

voor, door en met lokale besturen een verdere stimulans kunnen geven. 

IPDC wordt mogelijk gemaakt door een sterke wisselwerking tussen de Vlaamse 

overheid (deVlaamse Infolijn en de entiteit e-government en ICT-beheer) en de lokale 

besturen (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en de Vlaamse ICTorganisatie). 

Eind 2011 wordt de bètaversie van IPDC gerealiseerd. Die kan vervolgens gebruikt 

worden door pilootgebruikers. 

Het ‘Citadel Statement’ is een oproep om e-government bij steden en gemeenten 

sterker te ondersteunen. Het Citadel Statement werd voorgesteld op de 'Flemish 

Conference on localeGovernment' op 14 december 2010 in Gent. Het Citadel 

Statement kreeg de steun van tal van organisaties en bedrijven die deze tekst een 

sterk beginpunt van een beter Europees beleid inzake gemeentelijk e-government 

vinden. 

Het gebruikersbeheer voor lokale besturen waarlangs gemeente- en 

provinciebesturen rechten kunnen beheren op Vlaamse en federale toepassing, 

wordt gebruikt door 230 van de 308 gemeentebesturen endoor alle 

provinciebesturen. 


Zoals aangekondigd in de beleidsnota moeten tegen het einde van de regeerperiode 

nieuwe contracten gegund zijn om de continuïteit van het gemeenschappelijk ICTdienstverleningsaanbod 

te verzekeren. 

Daarvoor zal ik in 2012 een nieuw programma laten opstarten door e-IB (zie ook 

hoofdstuk 4.2) zodat er tijdig een nieuwe overheidsopdrachtenprocedure wordt 

opgestart. Zoals al vermeld in mijnbeleidsnota, zullen daarbij de lokale besturen mee 

opgenomen worden als potentiële klanten. 



89

Ik laat het ‘I-scanproject’ verder zetten bij de lokale overheden. I-scan onderzoekt de 

wisselwerkingtussen de twee centrale componenten van e-government, ICT en 

organisatie, bij lokale overheden engeeft advies. 

In 2012 voorzie ik de realisatie van de interbestuurlijke producten- en 

dienstencatalogus (IPDC). 

Begin 2012 kunnen pilootgebruikers een bètaversie ervan gebruiken. Tijdens die 

pilootfase wil ik voldoende feedback ontvangen voor eventuele aanpassingen en 

kunnen we er voor zorgen dat de ICTenwebsiteleveranciers van de overheid de 

IPDC-dienstverlening kunnen integreren in een aantal van hun producten. Na deze 

pilootfase komt de IPDC voor alle overheidsdiensten ter beschikking. Op die 

manier wordt een nieuwe dimensie voor de elektronische overheid gerealiseerd. 

‘Citadel on the Move’ is een nieuw project dat onlangs werd ingediend bij de 

Europese Commissie. 

Het project zal gecoördineerd worden door de Coördinatiecel Vlaams e-government 

en beoogt het ontwikkelen van mobiele, innovatieve en burger -gegenereerde 

applicaties die gebruik maken van hoge snelheid breedband en open data om een 

aantal stadsdiensten, zoals lokaal toerisme, te ondersteunen. 

‘Citadel on the Move’ is verder in lijn met de visie en de doelstellingen van ‘Smart 

City Call’, eenEuropees project, gericht op het versneld realiseren en implementeren 

van innovatieve,internetgebaseerde technologieën en diensten in steden, op basis 

van gemeenschappelijke platformen. 

Het project vraagt om een subsidiëring van 2 miljoen euro en wordt uitgewerkt in 

samenwerking met de steden Gent, Manchester, Athene en Keulen en met 

Eurocities, LinkedOrganisationforLocalAuthorities en de Global CitiesDialogue. 

In verband met het gebruikersbeheer voor lokale besturen heb ik de ambitie om het 

aantaldoeltoepassingen waarop rechten toegekend worden verder uit te breiden. Op 

die manier laat iknagenoeg alle gemeentebesturen aansluiten op dit 

gebruikersbeheer.Om het e-government bij lokale overheden verder te stimuleren, 

voorzie ik verder nog uitbreidingen inhet aanbod van MAGDA, toegangscontrole en 

‘e-signing’. 

4.5 KOSTENBEWUST, RESULTAATSGERICHT EN DUURZAAM BEHEER VAN 

ICTMIDDELEN Pagina 38 – 39 


In de loop van 2011 werden visie, strategie en business cases voor 

netwerkoptimalisatie binnen de Vlaamse overheid uitgewerkt en werden de 

conclusies ter goedkeuring aan de Vlaamse Regering voorgelegd. De visie en 

strategie gaan uit van een gelaagd dienstenmodel binnen de Vlaamse overheid 

en geven ook uitsluitsel over een beheer- en financieringsmodel om effectief 

besparingen te kunnen realiseren door een beter gebruik van het eigen 

glasvezelnetwerk. 

In de loop van 2011 werd de ‘WIKI ICT-expertise Vlaamse overheid’ verder 

aangevuld door het Departement Bestuurszaken, het Agentschap Landbouw en 

Visserij en het Agentschap Zorg en Gezondheid. De WIKI bevat momenteel een 

zestigtal ICT-projecten en toepassingen die raadpleegbaar zijn voor alle entiteiten 

binnen de Vlaamse overheid. 



90

Ik liet in 2011 de vernieuwing van het telefoniecontract doorvoeren en zette daarbij 

enerzijds in op kostenverlaging, maar anderzijds op de openstelling voor lokale 

overheden als eerste raamcontract. 

Daardoor kan ik garanderen dat er ook na het aflopen van de telefoniecontracten op 

20 juli 2011 een op de noden van de Vlaamse overheid afgestemd 

gemeenschappelijk telefonie-dienstverleningsaanbod(met vrije afname) beschikbaar 

blijft voor een contractduur van zeven jaar en dat ten behoeve van de verschillende 

entiteiten van de Vlaamse overheid en dus ook voor de lokale overheden. 


De transitie van de bestaande klanten onder het oude contract voor telefonie en 

telecommunicatie naar het nieuwe contract rond ik af in 2012. Vanaf februari 2012 

kunnen lokale en provinciale overheden dan effectief afnemen van het nieuwe ICTraam 

contract voor telefonie en telecommunicatie. Deze contracten lopen tot 2018, 

maar kunnen vervroegd opgezegd worden in 2016. 

Na goedkeuring door de Vlaamse Regering van de visie en strategie voor een 

netwerkoptimalisatie binnen de Vlaamse overheid neem ik in de loop van 2012 de 

nodige initiatieven om de voorgestelde besparingen effectief te realiseren. Business 

cases uitgewerkt voor VDAB, Kind en Gezin en De Lijnvormen in dit verband de 

basis voor een eerste reeks efficiëntiewinsten. Ook voor de andere entiteitenkan een 

dergelijke business case worden uitgewerkt. 

5.1.1 VERLAGEN VAN BESTAANDE ADMINISTRATIEVE LASTEN DOOR 

MIDDELVAN DE ACTIEPLANNEN Pagina 39 – 40 


Alle beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid hebben een actieplan met 

reductiedoelstelling opgemaakt. Deze actieplannen, de voortgangsrapporten 2010 en 

de evaluaties door de dienst Wetsmatiging zullen beschikbaar zijn op 

www.bestuurszaken.be/wetsmatiging en worden voorgelegd aan de Technische 

Groep van het Interinstitutioneel Akkoord (IIA). 

In het kader van mijn actieplan voor beleidsdomeinen 

bestuursniveauoverschrijdende vereenvoudiging heb ik met het oog op een 

kwaliteitsvolle regelgeving en een maximale administratieve vereenvoudiging: 

een procesanalyse voor de digitale bouwaanvraag uitgevoerd; 

het planlasten decreet definitief laten goedkeuren en volg ik de lopende sectorale 

implementatie ervan op; 

de administratieve lasten van e-procurement gemeten; 

een inventaris van regelgeving die verwijst naar het begrip inkomen gefinaliseerd; 

een inventaris van regelgeving met betrekking tot co-ouderschap gefinaliseerd. 


Het uitvoeren en opvolgen van de actieplannen moet in 2012 leiden tot een concrete 

vereenvoudigingvoor de verschillende doelgroepen. In 2012 wordt er prioritair 

ingezet op het behalen van de Europees onderschreven doelstelling, maar dit zal 

geen eindpunt zijn. Ik zal daarom de looptijd van de actieplannen minstens verlengen 



91

tot 2014. Jaarlijks laat ik een aantal grote vereenvoudigingsprojecten meten en 

selecteer ik het project met de grootste vereenvoudiging. 

Ik zal in 2012 zelf mijn actieplan met beleidsdomeinen 

bestuursniveauoverschrijdende vereenvoudigingsprojecten verder uitvoeren en 

garandeer daarbij een kwaliteitsvolle regelgeving en maximale administratieve 

vereenvoudiging in de volgende projecten: 

Digitale bouwaanvraag: aanpassen van de procedures en de regelgeving in functie 

van het e-governmentproject‘digitale bouwaanvraag’. Ik zal de administratieve lasten 

en beheerskosten daarbij ook meten. 

Planlastendecreet: ik zal de sectorale implementatie verder blijven opvolgen. 

E-procurement: dit project digitaliseert het volledige aankoopproces van de 

overheid. Ik zal ookde beheerskosten van e-procurement monitoren. 

Inkomensbegrip: het stroomlijnen van de administratieve processen waarbij 

rechten worden toegekend op basis van het inkomen. Ik definieer het 

inkomensbegrip en sluit een samenwerkingsovereenkomst af met de FOD Financiën. 

Verlenging van de actieplannen tot 2014. 

8.2EFFICIËNTIE EN EFFECTIVITEIT DOOR FACILITAIR MANAGEMENT 

Pagina 52-53 


Voor het VAC Leuven werd het principe van een volledige en transparante 

kostenrapportering voor het eerst vorm gegeven, waardoor voor de nodige 

transparantie naar alle betrokken entiteiten werd gezorgd met het oog op de 

exploitatie van het gebouw. 

AFM overlegde ook met de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) 

om na te gaan of samenwerkingsverbanden kunnen leiden tot efficiëntiewinsten, 

bijvoorbeeld door gezamenlijke aankopen met lokale besturen. 

Ik heb mijn administratie de opdracht gegeven om in samenwerking met de andere 

partners(Departementen LNE en MOW) een bedrijfsvervoersplan op te stellen voor 

gebouwen van de Vlaamse overheid gelegen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 

In 2011 werden voorbereidingengetroffen om de nodige gegevens te verzamelen en 

gebeurde de interne afstemming met het oog op het opmaken van het ontwerp van 

bedrijfsvervoersplan. 


AFM zal de haalbaarheid van het dienstencentrumconcept, dat in lijn ligt met de 

evolutie naar een dienstencentrum die het AgO stapsgewijs doormaakt, verder 

vormgeven. Ook de wijze waarop dit dienstencentrumconcept voor het facilitair 

management (met kostentoewijzing en kostentransparantie)het best kan worden 

toegepast, komt daarbij aan bod. In de toekomst zullen meer facilitaire 

dienstenovereenkomsten worden afgesloten, met duidelijke afspraken op 

organisatorisch en financieel vlak, en met de nodige aandacht voor efficiëntie en 

effectiviteit van de te leveren dienstverlening. 



92

In 2012 zal ik de analytische boekhouding verder laten uitrollen naar alle grote 

kantoorgebouwen beheerd door AFM. Daardoor verhoogt de betrokkenheid en de 

gevoeligheid van de entiteiten voor de kost van de huisvesting. 

AFM zal zich verder toeleggen op het uitwerken en aanbesteden van raamcontracten 

voor facilitaire dienstverlening en vastgoeddiensten. Daarvoor wordt maximaal 

samengewerkt met andere entiteiten van de Vlaamse overheid en wordt, waar 

mogelijk, maximaal de mogelijkheid geboden aan de lokale besturen om daarvan ook 

af te nemen. In een pilootproject zullen AFM en de VVSG nagaan op welke manier 

gezamenlijke raamcontracten met lokale besturen het best kunnen bijdragen tot 

efficiëntere organisaties. 

9.1 OPRICHTEN VAN EEN OVERKOEPELEND DIENSTENPLATFORM Pagina 54 


Opdat elke entiteit binnen de Vlaamse overheid zich maximaal kan focussen op haar 

kerntaak, staat de verdere optimalisatie van gemeenschappelijke diensten hoog op 

mijn agenda. Zoals ik in mijnbeleidsnota stelde, is het nodig om de samenwerking 

tussen de horizontaal ondersteunende administraties te veruitwendigen door het 

opzetten van een ‘overkoepelend dienstenplatform’. 

Vandaag biedt het beleidsdomein Bestuurszaken geïntegreerde informatie over haar 

thema’s bij de Vlaamse overheid. De informatie van de afzonderlijke websites is met 

andere woorden samengebracht op één webstek. De thematische opbouw van de 

site zorgt voor een gebruiksvriendelijke en dus klantgerichte aanpak. De site bevat 

een luik 'dienstencatalogus', waar ook raamcontracten in vervat zitten. Het gaat om 

contracten die afgesloten werden door één entiteit, maar waar ook andere entiteiten 

van de Vlaamse overheid van kunnen 'afnemen'. 


Ik zal het platform verder laten optimaliseren, enerzijds door het platform ook 

beschikbaar te maken voor lokale overheden, en anderzijds door 

uitbreidingsmogelijkheden met de andere horizontale diensten van de Vlaamse 

overheid te onderzoeken. 

Daarnaast stel ik een plan van aanpak op om het ‘volg-of-verklaar’ principe, zoals 

besproken in mijnbeleidsnota, ook effectief te kunnen introduceren. 

9.2.2E-IB EN CORVE Pagina 55 – 56 


Ik werkte verder aan een geïntegreerd en gemeenschappelijk Vlaams ICT-beleid, 

afgestemd op denoden van de processen en diensten van de Vlaamse overheid. 

Ik zorgde voor de decretale basis om de rol van dienstenintegrator voor de Vlaamse 

overheid, te kunnen vervullen conform de opmerkingen van de Privacycommissie. 

Dankzij die decretale onderbouw heeft de Vlaamse overheid een dienstenintegrator 

die de uitbouw van het intra- en interbestuurlijke gegevensverkeer ontwikkelt en 

beheert en, vanuit een decretaal kader, kan instaan voor effectieve eenmalige 

gegevensopvraging, authentieke gegevensbronnen en maximale gegevensdeling 

tussen overheden. 



93

Binnen het sleutelproject ‘Nuttige rationalisering ter ondersteuning van een 

klantengedreven ICT’ van het Meerjarenprogramma ondersteunde ik de 

voorbereiding van het decreet voor de oprichting van de vereniging voor ICTbrugfuncties 

bij de Vlaamse overheid. Dat decreet sluit aan bij de doelstelling in 

mijn beleidsnota om een efficiënte en sterke ICT-organisatie voor de Vlaamse 

overheid te realiseren door het versterken van de interne ICT-kennis, de versterking 

van de vraagzijde. De Vlaamse overheidmoet in alle geledingen beschikken over 

voldoende personeel met kennis van de bedrijfscontext, gekwalificeerd in 

bedrijfsanalyse en ICT-projectmanagement. Met gekwalificeerd personeel kan de 

relevantie en duurzaamheid van ICT-oplossingen gewaarborgd worden, alsook de 

onafhankelijkheid van ICT-dienstenleveranciers. 

Die vereniging laat toe om ICT-projecten op geïntegreerde wijze aan te pakken, om 

gespecialiseerde kennis te delen en om daartoe over het nodige personeel te 

beschikken. 

Bovendien laat ik onderzoeken hoe het bundelen van de verschillende diensten rond 

ICT engegevensverkeer, nog verdere optimalisaties in de organisatie zal 

verwezenlijken. Ik gebruik daarvoor onder meer de resultaten van het onderzoek 

over de gebreken in het ICT-landschap dat ik in 2011organiseerde. 

Een doelstelling van de bundeling van diensten is zeker een meer gerationaliseerd 

ICT aankoop- en beheersbeleid. Ik wil ook komen tot een centrale Vlaamse instantie 

die binnen de Vlaamse overheid toeziet op de naleving van regelgeving gericht op de 

bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op een goed toegangs-, gebruiks- 

en veiligheidsbeleid voor overheidsinformatie. Bijkomend neem ik de nodige 

initiatieven ter afstemming met het Agentschap voor Geografische Informatie (AGIV) 

en een efficiënt en effectief gebruik van geografische informatie in niet-geografische 

projecten. De meest waardevolle geo-informatie is immers deze die gekoppeld kan 

worden aan andere informatie. Vandaag stellen we vast dat er nog onvoldoende 

gebruik gemaakt wordt van de producten van AGIV in niet geografische egovernementprojecten. 

Om dit alles te realiseren werkte ik aan de bundeling van krachten van diensten 

binnen het beleidsdomein Bestuurszaken (vanuit e-IB en het departement 

Bestuurszaken), die samen zullen komen in een DAB Informatie Vlaanderen. Bij het 

takenpakket behoort onder meer de efficiënte ontwikkeling van de Vlaamse 

dienstenintegrator en de nieuwe uitdagingen voor de ICT-rationalisatie (bijvoorbeeld 

aansturing en opvolging van de Vereniging van ICT-personeel voor de Vlaamse 

overheid). Klantgedrevenheid is daarin een kritische succesfactor. Een 

vraaggestuurde aanpak is essentieel in het uitbouwen van een performante, 

efficiënte en effectieve dienst. 


In 2012 zal ik voorstellen uitwerken om de organisatie van het informatie- en ICTlandschap 

van de Vlaamse overheid te optimaliseren. Dat zal ik structureel kaderen 

in de aangekondigde reorganisatievan het informatie- en informaticalandschap van 

de Vlaamse overheid naar de DAB Informatie Vlaanderen. Deze organisatie zal van 

het begin zeer klantgericht en klantgestuurd werken. Doorkennis en activiteiten met 



94

etrekking tot procesbeheer, informatiebeheer – inclusief archivering – en informatica 

in één organisatie te bundelen wil ik tastbare efficiëntiewinsten genereren. De 

opportuniteiten tot samenwerking met en creatie van meerwaarde voor de lokale 

overheden vind ik daarin erg belangrijk en zal dus ook expliciet aan bod komen. Ook 

zij krijgen vertegenwoordiging in het coördinatiecomité dat de DAB Informatie 

Vlaanderen zal aansturen. De organisatorische invulling van de DAB Informatie 

Vlaanderen werk ik in 2012 verder uit. 

10.1 PARTNERSCHAP TUSSEN DE LOKALE BESTUREN EN VLAAMSE 

OVERHEID 

UITBOUWEN (p 56 – 57) 


Verscheidene beleidsinitiatieven die ik neem vanuit mijn bevoegdheid als minister 

van Binnenlands Bestuur hebben een impact op de structuur en de organisatie van 

de Vlaamse overheid in zijn totaliteit. 

Het witboek Interne Staatshervorming bevat duidelijk de ambitie om de nodige 

mentaliteitswijziging te bewerkstelligen om tot een daadwerkelijke volwassen relatie 

te komen tussen de lokale besturen en de Vlaamse overheid. Concreet denk ik 

daarbij onder meer aan de coördinerende opdracht van de gouverneur, de oprichting 

van een dienst voor de gouverneur, het afschaffen van specifiek toezicht en 

uiteraard het planlastendecreet. In mijn beleidsbrief Binnenlands Bestuur ga ik op al 

deze projectenuitgebreider in. 

In 2011 liet ik onderzoeken hoe de Vlaamse overheid en andere betrokken actoren 

de lokale besturen kunnen ondersteunen bij de uitbouw van hun beleid inzake 

administratieve vereenvoudiging en kwaliteitsvolle regelgeving. 

De nieuwe contracten omtrent telecommunicatiediensten (vast en mobiel) van de 

Vlaamse overheid zijn ook uitgebreid naar alle lokale en provinciale overheden. Zij 

kunnen intekenen onder dezelfde voorwaarden vanaf begin februari 2012. 

Verder is in 2011 de personeelsmobiliteit tussen lokale en Vlaamse overheid verder 

uitgewerkt. 


Ook in 2012 zal ik waken over de voortgang van de projecten in het kader van de 

Interne Staatshervorming. Ik verwijs voor verdere toelichting hieromtrent opnieuw 

naar mijn beleidsbrief Binnenlands Bestuur. 

In 2012 zal ik ook lokale besturen ondersteunen bij de uitbouw van hun beleid rond 

kwaliteitsvolle regelgeving en administratieve vereenvoudiging met handleidingen, 

specifieke instrumenten en vorming. Ik zal de toepassing van het ‘Belfortprincipe’ als 

sectorale wetgevingstoets integreren met RIA. 

Ik zal er op toezien dat de uitbreiding van nieuwe raamovereenkomsten naar de 

lokale besturen ook waar mogelijk wordt toegepast. 



95


/ 


3.7 DIVERSITEIT Pagina 30-31 


Op 17 juni 2011 nam de Vlaamse Regering op mijn voorstel kennis van het nieuwe 

strategische beleidsplan 2011-2015 ‘Gelijke Kansen en Diversiteit bij de Vlaamse 

overheid’. Daarin druk ik de wens uit dat de Vlaamse overheid een voorbeeldrol 

opneemt op het vlak van een actief, duurzaam en geïntegreerd gelijke kansen- en 

diversiteitsbeleid. 

Wat betreft het aantal personeelsleden uit de kansengroepen, was er in 2010 

opnieuw een positieve evolutie bij de Vlaamse overheid. Het aantal vrouwen in het 

middenmanagement steeg van 26 naar29%. Dat is een opmerkelijke kentering, want 

sinds 2001 schommelde dat cijfer rond 25%. Het aantalvrouwelijke topmanagers 

stabiliseerde zich, met een lichte daling van 25% naar 24%. De Vlaamse overheid 

telt nu 2,7 % allochtone medewerkers. Dat is een sterke stijging tegenover de 2% 

van 2009. 

Het aantal personeelsleden met een arbeidshandicap nam in 2010 maar beperkt toe: 

van 1,1% naar1,2%. De hierboven vermelde cijfers dateren van 31 december 2010. 

Ongeveer de helft van de entiteiten van de Vlaamse overheid nam streefcijfers voor 

de kansengroepen op in hun aansturingsinstrumenten. Het gaat om cijfers op maat, 

gebaseerd op de specifieke situatie en het profiel van de entiteit. 

Met betrekking tot de tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap en 

personen van allochtone afkomst, hecht ik veel belang aan initiatieven voor meer 

instroom en een goede omkadering op de werkvloer. Enkele resultaten in 2010: 

Er werden door Jobpunt Vlaanderen 11 vacatures aangeboden als voorbehouden 

betrekkingen. 

26 medewerkers met een arbeidshandicap kregen een arbeidspost aanpassing bij 

de ministeries. 

Voor 107 personeelsleden was er een rendementsondersteuning (loonsubsidie), 

waarvoor ik het budget optrok ondanks de budgettair moeilijke context. 

In 2010 waren er 115 stagiairs van allochtone afkomst (14,28 % van alle stagiairs) 

en 19 met een arbeidshandicap (2,36 %). Ik beschouw stageplaatsen, maar ook 

studentenjobs en startbaanfuncties, als waardevolle instrumenten om mensen uit de 

kansengroepen in contact te brengen met de Vlaamse overheid. Op de website van 

Jobpunt Vlaanderen worden de vacatures(van entiteiten die daarvoor kiezen) 

bekendgemaakt bij de diverse doelgroepen. Dat geldt ook voor studentenjobs. 

In de 13 VDAB-regio’s gaan zogenoemde ‘toegewezen’ consulenten voor de 

Vlaamse overheid op zoek naar werkzoekenden met een handicap of van allochtone 

afkomst. De dienstEmancipatiezaken, Jobpunt Vlaanderen en de VDAB hebben het 

systeem nog verfijnd. 



96

Op 14 februari 2011 namen in Leuven 170 personeelsleden deel aan de vijfde 

‘Dialoogdag’, een netwerkevenement rond arbeidshandicap. Het centrale thema was 

toegankelijkheid bij de Vlaamse overheid. 

De dienst Emancipatiezaken heeft een onderzoek uitgevoerd naar taaldrempels bij 

de in- en doorstroom van allochtone personeelsleden bij de Vlaamse overheid. De 

taaleisen liggen vaak hoog, maar op de werkvloer ontbreekt een structurele 

ondersteuning voor minder taalvaardige mensen. Wie zijn schoolopleiding niet in het 

Nederlands heeft gevolgd en als ambtenaar aan de slag wil bij de Vlaamse overheid, 

moet een taalexamen afleggen bij Selor. Begin 2011 heb ik een ontwerp tottaal 

decreet ingediend dat ook andere instanties machtigt om het bewijs van taalkennis 

uit te reiken,maar in juni 2011 antwoordde de Raad van State dat alleen Selor 

bevoegd is voor de organisatie van de taaltesten voor de Vlaamse overheid. 

Op basis van een onderzoek door de Universiteit van Hasselt, werkte de dienst 

Emancipatiezaken een actieplan uit om meer vrouwelijke personeelsleden te laten 

doorstromen naar het middenmanagement. 

Het ‘Regenboognetwerk Overuit’, een project rond seksuele geaardheid op de 

werkvloer bij deVlaamse overheid, vierde op 7 mei 2011 zijn eerste verjaardag. De 

activiteiten van Overuit (in 2011zijn er in totaal acht gepland) blijven nieuwe 

deelnemers trekken. De interactie tussen holebi’s, transgenders en hetero’s 

bevordert een open sfeer op de werkvloer. 


Sinds dit jaar moeten de leidend ambtenaren diversiteitsdoelstellingen formuleren in 

hun persoonlijke planningsdocumenten. In 2012 zal ik diversiteit nog sterker 

integreren in de managementcyclus. De aparte gelijke kansen- en diversiteitsplannen 

van de entiteiten krijgen een plaats in de jaarlijkse ondernemingsplannen (december) 

en uitvoeringsrapportering (maart). Mijn administratie zal eenrichting gevend kader 

aanreiken voor de integratie van gelijke kansen en diversiteitszorg in de 

ondernemingsplannen van de entiteiten. Deze aanpak integreert aandacht voor 

diversiteit in de kernprocessen van het management en vermindert tegelijk ook de 

planlast. 

Het algemene streefcijfer voor medewerkers met een arbeidshandicap ligt op 4,5 % 

tegen eind 2015.Dat cijfer is niet realistisch. Ik zal een nieuw streefcijfer voorstellen in 

het volgende gelijke kansen- en diversiteitsplan van de dienst Emancipatiezaken, dat 

ik eind 2011 aan de Vlaamse Regering voorleg. 

Concrete acties voor meer diversiteit in 2012: 

Een aantal genderprojecten zullen vrouwen informeren en aanspreken om zich 

kandidaat te stellenvoor functies in het middenmanagement (o.a. het project 

‘Vlechtwerk’, een evenement naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag); 

Acties gericht op taalondersteuning op de werkvloer voor laagtaalvaardige 

medewerkers; 

Verbeteren van de telmethode van allochtone medewerkers; 

Oproep aan de leidend ambtenaren die nog geen entiteitspecifieke streefcijfers 

formuleerden; 



97

Een maatwerkbijeenkomst tussen toe leiders en personeelsverantwoordelijken van 

de Vlaamse overheid in november 2011, gericht op de tewerkstelling van personen 

met een handicap of chronische ziekte; 

De dienst Emancipatiezaken en de afdeling Preventie en Bescherming werken 

maatregelen uitvoor een betere re-integratie op de werkvloer van mensen met 

langdurige gezondheidsproblemen. 

In het kader van de open coördinatiemethode werk ik binnen mijn bevoegdheden 

mee aan het bepalen van een doelstellingenkader voor de thema’s handicap en 

toegankelijkheid van informatie. 



98

Financiën & Begroting (FB) 

Beleidsbrief FINANCIEN & BEGROTING 


1. Strategische doelstelling 1: slagkrachtige Vlaamse financiën Pagina 8 

In 2011 wordt verder gewerkt aan de structurele gezondmaking van de Vlaamse 

openbare financiën. De doelstelling om in 2011 het budgettaire evenwicht te 

bereiken, ligt binnen handbereik. Hiermee zal de Vlaamse Regering niet alleen haar 

eigen openbare financiën gesaneerd hebben maar ook een significante bijdrage 

hebben geleverd aan de gezondmaking van de openbare financiën van dit land. Het 

zou voor de Vlaamse Regering in het algemeen en voor mezelf als Vlaams minister 

een opsteker zijn indien de andere overheden van Entiteiten I en II haar voorbeeld 

zouden volgen. 

1.1 operationele doelstelling: “transparant, efficiënt en duurzaam budgettair en 

financieel beheer” Pagina 9 

Een vierde besluit, tevens nog in ontwerpfase, legt ter uitvoering van artikel 57 van 

het Rekendecreet een aantal algemene regels uit inzake de aanvraag, toekenning, 

aanwending en verantwoording van subsidies. 

1.1 Operationele doelstelling: Transparant, efficiënt en duurzaam budgettair en 

financieel beleid 

h) andere werkzaamheden Pagina 12 

Minder impactvol dan voormelde initiatieven maar tevens belangrijk zijn andere 

werkzaamheden aangaande de ESR-bewaking van lokale besturen, de 

procesautomatisering en misschien op een wat abstracter niveau, de ontwikkeling 

van een begrippendatabank. 

Begin 2011 zijn de eerste piloten met de nieuwe boekhouding voor lokale overheden 

(Beleids- en beheerscyclus genoemd) van start gegaan. De pilootbesturen zijn 20 

lokale overheden waarvan 12 steden en gemeenten en 8 ocmw’s. Deze nieuwe 

boekhouding moet onder andere een betere en snellere ESR-rapportering voor 

lokale besturen, zoals ook door Eurostat gevraagd, toelaten. 

Het INR en de Vlaamse overheid zijn reeds enkele malen samen gekomen om 

ervoor te zorgen dat de nieuwe boekhouding een ESR-rapportering toelaat. Over de 

grote principes is men het eens. Over de vorm en inhoud van het rapport zelf is er 

met het INR nog geen overleg geweest, maar zullen ongetwijfeld nog verdere 

afspraken gemaakt worden. Gelet op het feit dat de piloten pas vanaf 2011 

gestart zijn, zullen de eerste ESR-rapporten over die nieuwe boekhouding pas in de 

loop van het eerste semester 2012 beschikbaar zijn. 



99

Momenteel werkt het Agentschap Binnenlands Bestuur aan een nieuw programma, 

dat moet toelaten om met de lokale besturen efficiënter te communiceren en 

informatie uit te wisselen. Het verzamelen van financiële gegevens maakt daar 

integraal onderdeel van uit. Via datawarehouse moet het dan mogelijk worden om 

diverse rapporten, waaronder de ESR-rapportering, te generen. 

Zoals ik ook al in mijn beleidsbrief 2011 heb geformuleerd, volg ik het traject van de 

ESRrapportering voor lokale overheden op de voet op. Niet alleen omdat Europa het 

vraagt, maar vooral ook omdat de lokale overheden samen met de Vlaamse overheid 

worden geconsolideerd, en in die zin een effect op het ESR-vorderingensaldo van 

het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap hebben. 

Het is om die reden niet alleen nuttig om de ESR-resultaten tijdens en na de afloop 

van een jaar te kennen, maar evenzeer om deze op voorhand te kunnen beoordelen. 

In die zin heb ik ook aan het Agentschap Binnenlands Bestuur gevraagd naar de 

mogelijkheden om ook de begroting van lokale besturen snel te kunnen 

consolideren. Het is, zoals ik al meermaals heb medegedeeld, hierbij niet de 

bedoeling om lokale besturen individueel op te volgen, wel om via de Vlaamse 

begroting te kunnen anticiperen op de resultaten van de subsector lokale overheden 

als geheel. 

Actieprogramma 2011-2012 

Initiatief 2: Implementatie Rekendecreet Pagina 14 

Efficiënte en effectieve aanpak subsidieregelingen Het ontwerpuitvoeringsbesluit 

betreffende algemene regels inzake de toekenning van subsidies, zal zo spoedig 

mogelijk aan de Vlaamse Regering ter goedkeuring worden voorgelegd. Het 

ontwerpbesluit wil geen nieuwe subsidiestelsels in het leven roepen, noch de 

inhoudelijke bevoegdheid van de subsidieverstrekker bij de opportuniteitsbeoordeling 

van een subsidieaanvraag regelen, maar enkel een aanvullend kader creëren 

waarbinnen subsidies toegekend kunnen worden. Dat subsidiekader moet erover 

waken dat de middelen die aan gesubsidieerde instellingen, verenigingen of 

individuele personen worden verstrekt het beoogde doel niet missen. Meer uniforme 

regels voor de aanvraagprocedure, de toekenningsvoorwaarden, de 

aanwendingsmodaliteiten en de verantwoordingsrapportering kunnen de 

doelmatigheid van de subsidiëring verhogen, evenals de administratieve last voor 

zowel begunstigde als overheid tot een minimum beperken. 


Initiatief 7. Verdere uitbouw dienst vastgoedakten Pagina 16 

Om de samenwerking met de departementen en agentschappen nog verder uit te 

breiden, is het nodig dat de dienst Vastgoedakten ook een rol kan spelen bij de 

procedures van minnelijke onteigeningen, die 90% van alle investeringsdossiers 

bevatten. Hierover werd reeds binnen de subwerkgroep wervingen en onteigeningen 

van het project “versnellen investeringsprojecten” meermaals overleg gepleegd met 

de federale aankoopcomités. 

Dat overleg moet resulteren in een structurele samenwerking tussen de Vlaamse en 

Federale overheid, waarbij de Vlaamse overheid ook private partners kan inzetten bij 

de schatting en om de onderhandelingen te voeren. Op die manier kunnen 

belangrijke investeringsprojecten worden versneld. 



100

De dienst Vastgoedakten moet de spil worden bij die structurele samenwerking. Zij 

zal zorgen voor raamcontracten waarop de verschillende entiteiten binnen de 

Vlaamse overheid een beroep kunnen doen. Dat zal in een eerste fase projectmatig 

gebeuren om daarna verder uitgerold te worden. 

In het kader van het Witboek Interne Staatshervorming werden reeds de eerste 

contacten gelegd om de samenwerking op te zetten tussen de lokale besturen en de 

dienst Vastgoedakten. Tegen eind 2011 wil ik de decentrale basis creëren voor deze 

samenwerking. Ook hier is het best projectmatig te werk te gaan. Zo kan er een 

leerproces ontstaan, zowel voor de lokale besturen als de dienst Vastgoedakten. 

Die samenwerking kan in 2012 opgezet worden. Reeds verschillende gemeenten 

hebben zich aangeboden om in een dergelijk proefproject te stappen. 


Initiatief 9. Verdere opvolging ESR-rapportering lokale besturen Pagina 17 

De inspanningen om over deugdelijke ESR-gegevens te beschikken zullen, op basis 

van de goede samenwerking met mijn collega verantwoordelijk voor lokale 

overheden alsook met het Agentschap Binnenlands Bestuur, ook in 2012 worden 

verder gezet. Daarnaast is een verdere verfijning van de afbakening van de 

subsector lokale overheden noodzakelijk, zeker gelet op uitgebreide structuur van die 

subsector. Met het INR is afgesproken dat zij hierin een initiatief zullen nemen. De 

Vlaamse overheid zal evenwel de nodige gegevens moeten verzamelen. Hiervoor 

zijn interne afspraken omtrent de te volgen procedures nodig tussen het Agentschap 

Binnenlands Bestuur, het departement Financiën en Begroting en de IVA Centrale 

Accounting. Ook dat laatste is gepland in 2012. 


Initiatief 11. Via internet raadpleegbare begrippendatabank opzetten Pagina 18 

Het managementcomité van het beleidsdomein Financiën en Begroting zal een 

redactiecomité aanduiden, bestaande uit vertegenwoordigers van entiteiten van het 

volledige beleidsdomein. Dat redactiecomité moet tot validatie van de betrokken 

begrippen overgaan. Wegens de moeilijkheid om duidelijke definities op te stellen, 

rekening houdend met andere stakeholders, zoals Vlaams Parlement en Rekenhof, 

liep het project enkele maanden vertraging op. Uiterlijk eind 2011 moet de 

begrippendatabank via internet raadpleegbaar zijn wat betreft de begrippen rond 

begroting en fiscaliteit. Uiteraard zal een verdere kwalitatieve opvolging door een 

redactiecomité ook nadien noodzakelijk blijven. Ingevolge de inwerkingtreding van 

het Rekendecreet is het begrippenkader rond begroting en boekhouding van de 

Vlaamse overheid op dit ogenblik nog volop in beweging. Zo zijn de in 2010 

verzamelde begrippen rond boekhouding nog deels gebaseerd op de oude 

Rijkscomptabiliteit. In 2012 zal prioritair werk worden gemaakt van het herbekijken en 

aanvullen van deze definities. 

Actieprogramma 2011-2011 

Initiatief 16: Verdere nauwe opvolging inbreng financiële instellingen Pagina 23 

Het is niet uitgesloten dat de KBC-groep een (deel) van de inbreng van de Belgische 

Staat en de Vlaamse overheid in 2012 zal terug betalen. Veel hangt af van de 



101

financiële resultaten van de groep en de opbrengsten die kunnen voortvloeien uit de 

verkoop van activa. Ik zal bij eventuele besprekingen hierover de belangen van 

zowel de Vlaamse overheid, de Vlaamse burger als het Vlaamse bedrijfsleven 

verdedigen. 

De Gemeentelijke Holding heeft eind 2009 een waarborg verkregen van de 

verschillende gewesten. Die waarborg werd gedurende 2010 en 2011 eerst 

uitgebreid met een waarborg van de federale overheid en daarna terug afgebouwd. 

De turbulentie op de financiële markten en de daarmee gepaard gaande verdere 

koersdalingen van Dexia hebben de gewesten genoodzaakt die waarborgen in 2011 

terug op te trekken. De aankoop door de federale overheid van Dexia Bank België 

heeft de Gemeentelijke Holding voor een existentieel probleem gesteld. 

Ten slotte zal de Vlaamse Regering de bonuspolitiek van de financiële instellingen 

blijven opvolgen en indien nodig ingrijpen. 

2. Strategische doelstelling 2: een klantvriendelijke overheid 

2.1 Operationele doelstelling: Efficiënte en effectieve inning en invordering van 

de belastingen in eigen beheer Pagina 25 

c) het VFP 

Het VFP is het enige informaticaplatform voor de gewestbelastingen die VLABEL zelf 

int. Intussen faciliteert het de inning van en de dossieropvolging voor de onroerende 

voorheffing, de jaarlijkse verkeersbelasting, de belasting op inverkeerstelling, het 

eurovignet en de leegstandsheffing bedrijfsruimten. De planbatenheffing – waarover 

hierna nog even meer – is de nieuwste heffing die aan het VFP werd toegevoegd. 

De inspanningen inzake ICT-infrastructuur hebben ertoe geleid dat de inning van de 

verkeersbelasting voor wat betreft infrastructuur en performantie op een vloeiende 

manier werden geïntegreerd op het VFP. Dat gebeurde op zo’n manier dat de inning 

van de “oude” belastingen zoals onroerende voorheffing en leegstandsheffingen 

eveneens op een meer performante wijze verliepen. Wat ontvangsten betreft werd 

hierdoor het recordjaar 2008 geëvenaard. De ontvangsten kwamen daardoor ook 

sneller binnen, met als gevolg dat minder leningen moesten aangegaan worden. 

Intussen wordt stilaan de meerwaarde van het uniek platform en de synergie tussen 

de verschillende heffingen en componenten dus duidelijk. Een voorbeeldje kan dat 

illustreren. In het kader van de invordering van achterstallige belastingen, laat de 

notaris die de akte van verkoop van een onroerend goed verlijdt die geplande 

verkoop weten aan de ontvangers van belastingen, om eventuele achterstallen in te 

houden op de verkoopsom. Een proces dat vooral voor de onroerende voorheffing 

erg belangrijk is. Deze berichten van de notaris worden “gerecupereerd” als 

informatiebron om na te gaan of andere heffingen – in dit geval opnieuw de 

planbatenheffing – betaalbaar moeten worden gesteld. Planbatenheffing moet 

immers onder meer pas betaald worden wanneer het betrokken perceel wordt 

verkocht. Eenzelfde instrument gaat dus meerdere doeleinden dienen, wat zonder 

het VFP niet mogelijk zou zijn geweest. 

Initiatief 20. Evolutie in en evaluatie van modern informatiebeleid Pagina 26 

Uiteraard wens ik het degelijk informatiebeleid in 2011 en 2012 verder te zetten: het 

online gaan van de Vlaamse Fiscale Navigator en de herwerking van het Vlaamse 

Belastingportaal mag geen einde zijn maar eerder een begin. Daarom wens ik in het 



102

najaar 2011 en in het voorjaar 2012 actief te communiceren over het nut en het 

bereik van deze toepassingen, zowel naar de burger als naar de professionele 

gebruiker. Daarnaast wil ik verder onderzoeken hoe deze en andere toepassingen 

kunnen worden ontsloten en hoe ze optimaal kunnen worden ingezet voor het 

gepaste doelpubliek. 

Tevens wil ik onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om dergelijke toepassingen in 

te zetten op andere beleidsniveaus. Het uitgangspunt blijft juiste, correcte en vooral 

begrijpelijke communicatie naar de klant. In die zin zal ik er dan ook blijvend over 

waken dat alle communicatiekanalen zoals infolijn 1700, beurzen, campagnes en 

digitale tools, in samenhang, permanent worden ingezet. 

Wat betreft nieuwe beleidsinitiatieven verbind ik mij ertoe die op een planmatige 

manier met oog voor alle belanghebbenden actief en doelgericht te communiceren. 

Evenzo voor alle aanpassingen aan de fiscale regelgeving - zij het op initiatief van 

mij of mijn collegae binnen de Vlaamse Regering naar het Vlaamse Parlement– zoals 

de vergroening van de BIV. 

Ten slotte wil ik ook werk maken van een actieve communicatie intern binnen de 

Vlaamse overheid om de gedragenheid rond nieuwe financiële of budgettaire 

horizontale beleidsinitiatieven permanent te verhogen. Ook hiervoor zal ik de nodige 

mix van communicatiemiddelen inzetten. 

Initiatief 23. Ontwikkeling Vlaamse fiscale codex Pagina 27 

Regelmatig wordt de wildgroei aan regelgeving en procedures aangeklaagd. Dat 

deze “regulitis” nefaste gevolgen heeft, staat buiten kijf. Daarom heb ik in mijn 

beleidsnota de ontwikkeling van een Vlaamse Fiscale Codex op het vlak van inning 

en invordering voor de Vlaamse Belastingen vooropgesteld. 

In het begin van deze legislatuur lag de focus op de overname van de inning en 

invordering van de groep verkeersbelastingen. Nu acht ik de tijd rijp voor de 

aangekondigde uniformisering en vereenvoudiging van de fiscale procedureregels. 

Een efficiënte, effectieve en klantgerichte inning en invordering van de Vlaamse 

belastingen en heffingen belangt ons immers allemaal aan. Als rechtszoekende wil 

elke belastingplichtige snel en overzichtelijk zijn rechten en plichten kennen. In mijn 

beleidsnota heb ik al kort de verschillende stappen overlopen om te komen tot een 

Vlaamse (procedure)-Codex. Onmiskenbaar heeft deze werkwijze meerdere 

(schaal)voordelen op het vlak van de coherentie van de fiscale procedure voor de 

heffingen en belastingen die geïnd worden door het Vlaamse Gewest. 

In 2012 laat ik mijn administratie in nauwe samenwerking met de betrokken partners 

een ontwerp van decreet uitwerken met als doel een gemeen recht voor de fiscale 

procedure. Na een grondige parlementaire bespreking en communicatie naar alle 

belanghebbenden kunnen de nieuwe procedureregels dan vanaf 2014 in werking 

treden. 



103

Initiatief 24. Vlaamse correctie referentiedatabank en “the 4th Way” Pagina 28 

In mijn beleidsnota heb ik aangegeven erop te zullen aandringen bij mijn collega’s 

om een centrale databank op te richten zodat correcties aan gegevens van 

authentieke bronnen nog maar eenmalig dienen te gebeuren voor alle diensten van 

de Vlaamse overheid. Door de insourcing van de verkeersbelasting is er op dit traject 

enige vertraging opgetreden, en de opportuniteit van het project “the 4th way” heeft 

dit dossier minder prioritair gemaakt. In de loop van 2012 zal dit dossier in 

samenwerking met e-gov evenwel terug worden opgenomen. De eerste contacten 

hierover zijn reeds gelegd. 

Het project “the 4th way” is reeds aangehaald. Het is de bedoeling dat daarbij - 

conform de regelgeving inzake de privacy en volgens het “vier-ogen principe”- een 

beroep wordt gedaan op al de nodige en bestaande webservices naar de notarissen, 

RSZ, federale belastingen en dergelijke meer. 

Hierdoor zullen de administratieve taken binnen VLABEL worden verminderd en zal 

de doorlooptijd voor notariële akten en onteigeningen worden gereduceerd. Dat 

project zal zich over meerdere jaren uitstrekken en in functie van de grootste 

efficiëntiewinsten zullen hier de juiste prioriteiten worden gelegd. 

Het belang van dergelijk project is niet te onderschatten. VLABEL en de dienst 

Vastgoedakten van het departement hebben immers heel veel administratief werk 

inzake de wettelijke verplichtingen die komen kijken bij notariële akten. In het kader 

van “men vraagt aan de burger en aan de rechtspersonen niet wat de overheid al 

weet” en in het kader van zowel de vermindering van de administratieve taken als 

van de vermindering van de doorlooptijd van de verschillende stappen van de 

procesflow heeft het beleidsdomein zich dan ook aangesloten bij het project “the 4th 

way” van het federale FEDICT en dit in samenwerking met e-gov. 

d) proactieve opvolging supranationale ontwikkelingen Pagina 30 

Om die doelstelling te bereiken, investeert het departement Bestuurszaken in 

samenwerking met het departement Internationaal Vlaanderen in een proactieve 

opvolging van Europese regelgeving door een systeem van “Europese impactfiches” 

te testen in pilootprojecten binnen het departement Bestuurszaken. Daarnaast werd 

door mijn departement gestart met een EU-checklist. Dat compacte werkinstrument 

moet toelaten om bij de opmaak van nieuwe Vlaamse regelgeving aan de hand van 

een paar gerichte kernvragen een eerste zicht te krijgen op een mogelijke schending 

van het Europees recht. Daarbij wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de 

belangrijkste elementen uit de Europese rechtspraak en wetgeving inzake fiscaliteit 

en het vrij verkeer. Dat moet toelaten om in de toekomst tijdig de nodige bijsturingen 

door te voeren, en nieuwe Europese ingebrekestellingen te vermijden. 

Initiatief 26. Continue versterking en benutting van fiscale bevoegdheden 

De doorbraken van de “interne staatshervorming” Pagina 32 

De Vlaamse Regering heeft het Witboek in het kader van de interne 

staatshervorming goedgekeurd. Het is een degelijk werkstuk met een goede analyse 

van de bestuurlijke organisatie in Vlaanderen en een helder overzicht van de 

bestuurlijke knelpunten. Concreet worden er 69 ingrijpende doorbraken opgesomd 

om te komen tot een Interne Staatshervorming. 



104

Voor het beleidsdomein Financiën en Begroting zijn er 4 doorbraken opgesomd: 

1. Verdeling verkeersbelasting (doorbraak 11) - gefaseerde herverdeling van de 

opdeciem op de verkeersbelasting om de impact van leasingmaatschappijen uit te 

vlakken; 

2. Binnengemeentelijke fiscale differentiatie (doorbraak 12)- onderzoek naar de 

mogelijkheid van een binnengemeentelijke differentiatie van de opcentiemen op de 

onroerende voorheffing; 

3. Versnelling verwerving onroerende goederen door lokale besturen (doorbraak 35) 

- versnellen van procedures voor lokale besturen om onroerende goederen te 

verwerven/vervreemden; 

4. Financiële verevening (doorbraak 51) - voor alle bevoegdheidsverschuivingen 

worden de financiële gevolgen in kaart gebracht. 

Per doorbraak is een gefaseerd implementatietraject voorgesteld met daarin een plan 

van aanpak van de organisatorische wijzigingen, de verschuivingen van mensen en 

middelen en de nodige decretale wijzigingen. Ik zal erover waken dat bij de 

implementatie de baten van de voorgestelde sleutelprojecten de kosten duidelijk 

overstijgen. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat er onevenredige 

verschuivingen plaatsvinden ten koste van marginale voordelen. Zo dient 

bijvoorbeeld een systeem van binnengemeentelijke differentiatie van de onroerende 

voorheffing een aantoonbare meerwaarde te hebben ten opzichte van de bestaande 

mogelijkheid om de opcentiemen op de onroerende voorheffing geheel of gedeeltelijk 

terug te betalen aan bepaalde doelgroepen. 

Initiatief 26. Continue versterking en benutting van fiscale bevoegdheden 

De doorbraken van de “interne staatshervorming” Pagina 33 

Bij doorbraak 11 (verdeling opdeciem verkeersbelasting) moet eerst het 

bevoegdheidsvraagstuk grondig uitgeklaard worden. Mijn administratie heeft de 

opdracht gekregen dit tegen 1 januari 2012 te verduidelijken. Ondertussen wordt per 

gemeente het budgettair effect van de voorgestelde maatregel becijferd. Afhankelijk 

van deze resultaten zet ik vervolgens dit initiatief in regelgeving om. 

In opdracht van minister Freya Van den Bossche wordt de juridische, operationele en 

financiële haalbaarheid onderzocht van een binnengemeentelijke differentiatie van 

de opcentiemen op de onroerende voorheffing (OOV), in het kader van de 

onderzoeksopdracht "Stedelijk fiscaal instrumentarium". Het finale rapport hiervan 

wordt dit najaar verwacht. De verdere uitwerking na de oplevering van de 

studieresultaten zal moeten gebeuren binnen de context van het regeerakkoord en 

het partnerschap met steden en gemeenten waar we een bedrijfsvriendelijk lokaal 

beleid stimuleren. Bovendien moet er oog zijn voor de technische haalbaarheid. 

Doorbraak 35 kwam al aan bod bij de uitbouw van de dienst vastgoedakten. 

Naarmate de verschillende doorbraken van de Interne Staatshervorming vorm 

krijgen, kunnen de financiële gevolgen voor de provinciale 

bevoegdheidsverschuivingen berekend worden. Dit gebeurt in nauwe samenwerking 

met mijn collega, Geert Bourgeois, en alle betrokken vakministers. De timing hiervan 

valt samen met de uitwerking van elke verschuiving. 



105

Lokaal pact als potentieel instrument om het ondernemingsklimaat te 

verbeteren? Pagina 33 

Binnen dit wijzigende kader blijft het stimuleren van een bedrijfsvriendelijk lokaal 

(fiscaal) klimaat ook een Vlaamse prioriteit. Ik ben ervan overtuigd dat de 

harmonisatie van gemeentebelastingen een mogelijk uitgangspunt is om te komen 

tot een drievoudige win-situatie tussen de Vlaamse Regering, de lokale besturen én 

de bedrijven. Het doel hiervan is om de transactieprijs voor gemeenten en 

bedrijfsleven te reduceren en het probleem van het groot aantal, zeer diverse lokale 

en resultaatsonafhankelijke bedrijfsbelastingen ten gronde aan te pakken. Die 

harmonisatie kan dan de mogelijke basis vormen voor een nieuw lokaal fiscaal pact. 

We mogen immers niet uit het oog verliezen dat de buurlanden en –regio’s de 

voorbije jaren sterk gefocust hebben op de gemeentelijke bedrijfsfiscaliteit. Om die 

reden dienen we in een nieuw lokaal fiscaal pact te focussen op de problematiek van 

de lokale bedrijfsbelastingen. Hiertoe heeft het departement Financiën en Begroting 

voor mij enkele pistes opgelijst die op korte termijn kunnen uitmonden in een voorstel 

tot onderzoek voor bedrijfsvriendelijkere - en zoveel als mogelijk uniforme - 

alternatieven. 

Initiatief 30. Toekennen van een sociaal tarief inzake onroerende voorheffing 

aan sociale 

Verhuurkantoren Pagina 35 

Het Wetboek van Inkomstenbelastingen voorziet momenteel twee tarieven wat 

betreft onroerende voorheffing. Enerzijds is er het standaardtarief, namelijk 2,5 % 

van het kadastraal inkomen, anderzijds is er het sociaal tarief van 1,6% van het 

kadastraal inkomen. Dat sociaal tarief is momenteel van toepassing op sociale 

huurwoningen van sociale huisvestingsmaatschappijen, ocmw’s, gemeenten en het 

Vlaams Woningfonds, maar niet op sociale verhuurkantoren. Nochtans vallen 

woningen die verhuurd worden door een sociaal verhuurkantoor onder de toepassing 

van het sociaal huurbesluit en zijn deze woningen dus ook sociale woningen. 

Zoals eerder meegedeeld in de commissie Algemeen Beleid, Financiën en Begroting 

kan de implementatie van het verlaagd tarief (na het lopend onderzoek en consultatie 

van de betrokken partijen) in de loop van de periode 2012-2013 tot stand komen. 

Initiatief 32. Vergroening verkeersfiscaliteit Pagina 35 

Zoals reeds in mijn beleidsnota aangegeven, wil ik streven naar een nieuwe invulling 

van de verkeersfiscaliteit. De verkeersfiscaliteit zal worden vergroend op basis van 

de milieuprestaties van de wagen. Om dit laatste te kunnen uitvoeren is een globale 

en gefaseerde aanpak van de volledige verkeersfiscaliteit nodig waarbij alle soorten 

verkeersbelastingen, en de belastbaarheid van alle categorieën van voertuigen, moet 

worden geanalyseerd, en indien nodig, worden herbekeken. 

Om dat te kunnen realiseren, was de insourcing van de dienst van de inning van de 

verkeersbelastingen een belangrijke stap voorwaarts teneinde het Vlaamse beleid 

met betrekking tot de verkeersfiscaliteit autonoom en ten volle te kunnen uitoefenen. 

De succesvolle overname van de dienst van de inning van de verkeersbelastingen in 



106

het begin van dit jaar biedt de opportuniteit om een krachtdadig Vlaams beleid te 

voeren inzake groene verkeersfiscaliteit. Deze opportuniteit zal ik de komende jaren 

dan ook ten volle benutten. De nieuwe BIV moet in werking treden vanaf 2012. Het 

onderzoek naar een voldoende sturende variabilisering van de jaarlijkse 

verkeersbelastingen is eveneens voorzien voor 2012. Aangezien de herziening van 

de verkeersfiscaliteit ook betrekking heeft op voertuigen van ondernemingen met 

leasingactiviteit, zijn samenwerkingsakkoorden met de andere gewesten 

noodzakelijk. Het is de bedoeling om, rekening houdend met het gezamenlijk project 

in het kader van de kilometerheffing en het wegenvignet, deze zaken in een globaal 

akkoord te regelen. Het overleg met de andere gewesten loopt verder. 


nihil 


nihil 



107

Cultuur, Jeugd, Sport & Media (CJSM) 

Beleidsbrief CULTUUR 

Algemeen: 

Veel aandacht in de beleidsbrief Cultuur voor de afspraken rond het 

Planlastendecreet en Interne Staatshervorming. 

Voor Stedenbeleid worden aandachtspunten aangehaald m.b.t. 

cultuurbeleidsplanning en -subsidiëring en cultuurparticipatie (van minderheden). 

Interessant voor Inburgering en Integratie is het belang dat gehecht wordt aan 

‘cultureel leren’. 


Deel 1: Strategische doelstellingen – Inleiding, Pagina 7 

“De implementatie van het Planlastendecreet en van het Witboek Interne 

Staatshervorming vraagt in 2011-2012 heel wat aandacht en de nodige acties”. 

Deel 1: Strategische doelstellingen – SD1 Duurzaam beleid voeren, Pagina 8 

“Op 8 april 2011 keurde de Vlaamse Regering het definitieve decreet voor 

Planlastvermindering goed. Hierdoor moeten lokale besturen vanaf de volgende 

gemeentelijke bestuursperiode aanzienlijk minder plan- en 

rapporteringsverplichtingen vervullen. Ik geef uitvoering aan dit decreet door het 

decreet Lokaal Cultuurbeleid en het Cultureel-erfgoeddecreet aan te passen. In het 

najaar 2011 worden de aangepaste decreten geagendeerd op de Vlaamse Regering 

en wordt een communicatiemoment voor de sector georganiseerd. 

Eveneens op 8 april 2011 keurde de Vlaamse Regering het Witboek Interne 

Staatshervorming goed. Samen met mijn collega-ministers wil ik tegen het einde van 

de regeerperiode het Vlaams bestuurlijk landschap vereenvoudigen. Het witboek 

stelt dat provincies niet meer automatisch bevoegd zijn voor onder andere culturele 

materies, tenzij deze een decretale verankering kenen of via een bestuursakkoord 

worden geregeld. Voor Cultuur ga ik daarom naar een complementair beleid. De drie 

bestuursniveaus zullen elk vanuit hun eigenheid beleid kunnen voeren. Er wordt dus 

niet naast elkaar of overlappend gewerkt, maar aanvullend. 

(…) 

In het kader van de implementatie van het decreet voor Planlastvermindering worden 

in het voorjaar van 2012 de decreetaanpassingen voorgelegd aan het Vlaams 

Parlement. Uiterlijk op 30 oktober 2012 zal de Vlaamse Regering de 

beleidsprioriteiten bekendmaken, zodat de nieuwe lokale besturen hiermee hun 

geïntegreerde meerjarenplanning kunnen opmaken”. 



108

OD4 Effecten Amateurkunstendecreet in kaart brengen, Pagina 26 

“Ik wil in 2012 (…) technische verbeteringen en correcties aanbrengen. In het kader 

van het traject interne staatshervorming dat door de Vlaamse Regering is opgezet zal 

het decreet worden aangevuld. Er wordt een kader gecreëerd voor een provinciale 

ondersteuning op het vlak van kwaliteitsbevorderende ondersteuning van 

bovenlokale projecten amateurkunsten. De schaal van een stad of gemeente is 

immers te klein om wedstrijden en prijzen te organiseren. Bovendien is de uitstraling 

van de organisaties waar het over gaat te klein om door Vlaanderen te worden 

ondersteund. De ondersteuning van landelijke amateurkunstenorganisaties wordt wel 

de exclusieve bevoegdheid van de Vlaamse overheid”. 

OD6 Blinde vlekken wegwerken in het kader van het decreet Lokaal 

Cultuurbeleid, Pagina 28 

“In juli bekrachtigde de Vlaamse Regering het decreet houdende vaststelling van de 

algemene regels waaronder in de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest 

periodieke plan- en rapporteringsverplichtingen aan lokale besturen kunnen worden 

opgelegd (‘Planlastendecreet’). 

Als gevolg hiervan worden de sectorale beleidsplannen geïntegreerd in één 

meerjarenplan. De sectorale decreten dienen aangepast te worden aan de nieuwe, 

vereenvoudigde werkwijze van periodieke planning en rapportering. De algemene 

principes van deze beleids- en beheerscyclus kwamen uitgebreid aan bod op het 

tweede publieksmoment van het Cultuurforum 2020, samen met de ervaringen van 

een pilootgemeente. 

(...) 

Conform het Witboek Interne Staatshervorming besteedt het nieuwe decreet Lokaal 

Cultuurbeleid een apart luik aan de provincies: het streekgericht bibliotheekbeleid 

blijft behouden als opdracht voor de provincies en de mogelijkheid van provinciale 

ondersteuning wordt voorzien”. 

OD 10: Evalueren en bijsturen, Pagina 31 

“Om het Witboek Interne Staatshervorming uit te voeren moeten meerdere decreten 

worden aangepast. Van deze gelegenheid zal ik gebruik maken om andere 

aanpassingen door te voeren, op basis van vastgestelde leemtes of onduidelijkheden 

of om een en ander administratief te vereenvoudigen (zie OD28)”. 

OD18 Verdere implementatie van het Cultureel-erfgoeddecreet, Pagina 39 

“In uitvoering van het Planlastendecreet heb ik een ontwerp van aanpassing van het 

Cultureel-erfgoeddecreet voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Bij deze wijziging is 

rekening gehouden met de aanbevelingen van het Rekenhof formuleerde na een 

audit van het cultureel-erfgoedbeleid. (…)”. 

Met als prognose voor 2012: 



109

“Het Cultureel-erfgoeddecreet wordt aangepast aan het Planlastendecreet”. 

In het uitvoeringsbesluit bij het nieuw Cultureel-Erfgoeddecreet zal nader bepaald 

worden welke informatie een subsidieaanvraag moet bevatten (in het huidig decreet 

gebeurt dit op basis van een beleidsplan). In navolging hiervan zullen er nieuwe 

standaardsjablonen opgesteld worden met het ook op kwaliteitsverbetering van de 

aanvraag- en verantwoordingsstukken. 

Aan de kwaliteit van de financiële rapportering wordt eveneens aandacht besteed, 

onder andere door structurele feedback te geven bij de ingediende stukken. Hier 

moet wel opgemerkt worden dat de inhoud en het detailniveau van deze stukken 

door externe factoren bepaald worden (bv. regelgeving over vzw-boekhouding of 

gemeenteboekhouding). 

OD19 Digitalisering en nieuwe vormen van ontsluiting aanmoedigen, Pagina 40 

“Ik blijf, samen met de collega’s bevoegd voor Media, Onderwijs, Bestuurszaken en 

Algemeen Beleid, de oprichting van een Vlaams instituut voor de archivering van 

audiovisueel en multimediaal erfgoed opvolgen en richting geven”. 

OD 28 Naar een doelgerichte samenwerking met andere bestuursniveaus, 

Pagina 50 

Zoals geschreven onder SD1 keurde de Vlaamse Regering in april 2011 het Witboek 

Interne Staatshervormingen goed. In het algemeen staat er in het Witboek dat er 

maximaal twee bestuursniveaus tussenkomen in de verschillende 

(subsidie)processen en dat de klemtoon van de beleidsvorming bij de lokale en 

Vlaamse overheid ligt. Voor enkele uitzonderingen is er specifiek een opdracht voor 

provinciale besturen. Zo behouden de provincies wel een taak in onder andere het 

streekgericht bibliotheekbeleid en de kwaliteitsbevorderende aspecten bij 

amateurkunsten. 

In het najaar organiseer ik informatiesessies om de aanpassingen aan het decreet 

Lokaal Cultuurbeleid toe te lichten (…)” . 

Prognose 2012: 

“In overleg met de sector en de lokale en provinciale besturen worden de doorbraken 

uit het Witboek Interne Staatshervormingen verder uitgewerkt. In de geest van het 

Witboek Interne Staatshervorming streef ik ernaar om een helderder landschap te 

creëren en het aantal subsidiërende niveaus per organisatie te beperken tot 

maximaal twee. 

Waar nodig zullen de decreten worden aangepast. 

De provincies moeten zich terugtrekken uit de structurele ondersteuning van 

landelijke organisaties sociaal-cultureel volwassenenwerk, met planlastvermindering 

als gevolg. Provincies zullen de sociaal-culturele organisaties nog projectmatig 

kunnen ondersteunen, wanneer organisaties een gebiedsgericht project of een 

project naar bijzondere doelgroepen opzetten”. 



110


Deel 2 Operationele doelstellingen - OD3 Uitvoering geven aan en evalueren 

van het Participatiedecreet, Pagina 25 

“Eind 2010 werden opnieuw acht gemeenten toegevoegd aan de lijst met gemeenten 

die worden gesubsidieerd voor de opmaak en uitvoering van een afsprakennota 

vrijetijdsparticipatie. Voor de Vlaamse Gemeenschapscommissie is in 2011 de 

tweede afsprakennota van start gegaan”. 


“Ook mijn collega-ministers van Jeugd en Sport maken hun evaluatie van het 

Participatiedecreet. Wanneer de evaluaties zijn afgerond, zullen we onze conclusies 

samenleggen en nagaan welke maatregelen desgevallend moeten worden 

genomen”. 

OD6 Blinde vlekken wegwerken in het kader van het decreet Lokaal 

Cultuurbeleid, Pagina 28 

“Sinds 1 januari 2011 worden twaalf bijkomende gemeenten gesubsidieerd voor de 

uitvoering van het gemeentelijk cultuurbeleidsplan en dienden vijf Vlaamse 

gemeenten een aanvraag in voor een enveloppensubsidie voor de uitvoering van het 

gemeentelijk cultuurbeleidsplan vanaf 2012. 

(…) 

Uit [het] onderzoek komt naar voren dat lokale besturen sterk de kaart van cultuur 

getrokken hebben en er de afgelopen jaren ook extra hebben in geïnvesteerd”. 


“(…) 

Het decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal 

lokaal cultuurbeleid wordt vervangen door een nieuw decreet. Het is mijn bedoeling 

om de lokale besturen te ondersteunen en hen nog meer autonomie te geven voor 

de invulling van hun cultuurbeleid. 

De grootste verandering is dat de subsidies worden toegekend op basis van 

Vlaamse beleidsprioriteiten voor activiteiten, prestaties of effecten die de gemeente 

zal moeten verrichten, leveren of bereiken. Deze prioriteiten en de daaraan 

gekoppelde middelen zullen in het uitvoeringsbesluit concreter worden uitgewerkt. In 

het nieuwe decreet blijven het gemeentelijk cultuurbeleid, het cultuurcentrum en de 

bibliotheek de ankerpunten. Als prioriteiten voor het lokaal cultuurbeleid denk ik aan 

gemeenschapsvorming, participatie van kansengroepen, ondersteuning van 

verenigingen en vrijwilligers en diversiteit in het culturele landschap. (...) 

De subsidie per stad of gemeente en per onderdeel van het decreet wordt maximaal 

behouden”. 



111

3° Aandachtspunten Inburgerings- en Integratiebeleid 

Deel 1: Strategische doelstellingen – SD2 Participatie en diversiteit als motoren 

voor vernieuwing verankeren, Pagina 10 

In 2011 gaf minister Schauvliege het Kennisknooppunt Interculturaliseren twee 

opdrachten. De eerste behelsde de opmaak van een engagementsverklaring voor de 

cultuursector om de ongelijkheid inzake opleidingsniveau, thuismilieu, leeftijd en 

inkomen op vlak van cultuurdeelname weg te werken/te verminderen. 

De tweede betrof een campagne ‘iedereen kan zetelen’, om de etnisch-culturele 

diversiteit in raden van bestuur van gesubsidieerde cultuurorganisaties te verhogen. 

In 2012 wordt hier vervolg van gemaakt: 

“In 2012 wordt de engagementsverklaring geïmplementeerd. Het Kennisknooppunt 

Interculturaliseren zal de engagementen opvolgen en ontsluiten. 

Sensibiliseringsinstrumenten zoals de databank “iedereen kan zetelen” worden 

geactualiseerd”. 

Deel 1: Strategische doelstellingen – SD 4: Competentieverwerving en - 

waardering stimuleren, Pagina 14-15 

In 2011 werd een ‘Participatiesurvey’ (gestart in 2009) afgerond met als een van de 

belangrijke vaststellingen dat cultuurparticipatie voor het grootste deel bepaald 

worden door iemands ouderlijk milieu en gezinscontext. 

Vandaar dat minister Schauvliege sterk wil inzetten op ‘cultureel leren’ als een 

onderdeel van competentieverwerving. 

Twee punten daaromtrent zijn o.a. interessant voor de inburgeringssector, waar 

(eerder verworven) competenties opgenomen worden in de portfolio van iedere 

inburgeraar en waar meer en meer (dat is toch de bedoeling) ingezet wordt op 

loopbaanoriëntering. 

“Ik heb meegewerkt aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijk kader en 

langetermijnvisie voor EVC (erkenning van verworven competenties) op het snijvlak 

van Cultuur, Jeugd & Sport, Onderwijs & Vorming en Werk. 

Ik investeerde in de continuering van OSCAR, het portfolio-instrument dat het 

documenteren, inventariseren en zichtbaar maken van de resultaten van niet-formele 

en informele leerervaringen in de sociaal-culturele sector faciliteert. 

Deze samenwerkingsinitiatieven zijn opgenomen in het gemeenschappelijke 

jaaractieplan van de beleidsdomeinen CJSM en O&V. Dit eerste jaaractieplan is een 

concretisering van het samenwerkingsprotocol over competentieontwikkeling binnen 

uiteenlopende leercontexten”. 


“Het voorbije jaar werden de funderingen gelegd voor cultuureducatie. Nu kan 

worden gestart met de ‘ruwbouw’. De conclusies en aanbevelingen van de 

veldtekening cultuureducatie leveren het benodigde materiaal. Daaruit blijkt onder 



112

andere dat cultuureducatie een fundamentele plaats inneemt in het gesubsidieerde 

bestel. Op zeer verschillende domeinen en manieren levert men eerstelijns- én 

tweedelijnswerk. Dit moet meer in de kijker worden gezet. Het “eilandkarakter” van 

cultuureducatie moet worden doorbroken door een intensere informatie- en 

expertise-uitwisseling. De job van cultuureducator kan aantrekkelijker worden 

gemaakt en het profiel nader omschreven. Daarom moet deze wetenschappelijk 

onderbouwde landschapsschets worden gekoppeld aan de resultaten van de 

werkgroepen van ACCE. Met het oog op de opleiding en de vorming van 

‘cultuureducatoren’ wordt een traject opgestart voor een beroepenfamilie of -structuur 

binnen het veld van cultuureducatie en publieksbemiddeling. De afbakening en 

nadere omschrijving van de rollen van die professionals en vrijwilligers vormen alvast 

een eerste stap in de ontwikkeling van competentieprofielen. 

Het structureel overleg met de steunpunten en andere intermediaire instanties die op 

Vlaams, regionaal of bovenlokaal vlak bezig zijn met cultuureducatie, wordt 

voortgezet. 

(…) 

Ik blijf me engageren voor waardevolle initiatieven om levenslang en levensbreed 

leren (LLL) zichtbaar te maken en te valoriseren in functie van de persoonlijke 

ontwikkeling, sociaal burgerschap, opleiding of loopbaanontwikkeling. Het 

samenwerkingsprotocol tussen de beleidsdomeinen CJSM en O&V zal op ambtelijk 

vlak als referentiekader dienen voor de acties m.b.t. competentieverwerving”. 



113

Beleidsbrief JEUGD 

Algemeen: 

Minister Smet toont bereidheid om rekening te houden met planlastverminderingen 

en het Witboek Interne Staatshervorming (en hun invloed op steden en gemeenten), 

maar slechts in die mate dat niet geraakt wordt aan de sectorale subsidiestroom 

lokaal jeugdwerk, inspraak voor kinderen en jongeren in het lokaal beleid en aan ‘de 

garanties voor voldoende financiële middelen’ om doorbraken te realiseren. 

Binnen het lokaal jeugdbeleid wordt in 2012 gefocust op vrijetijdsbeleid en 

participatie van kinderen en jongeren. 

Op het vlak van Inburgering en Integratie wordt ingezet op participatie, o.a. door 

taalstimulatie en mediasensibilisering (‘mediawijsheid’). 

1° Aandachtspunten Binnenlands Bestuur 

1. Managementsamenvatting, Pagina 9 

“De laatste decennia is de regelgeving sterk toegenomen. Het opstellen van een 

aantal regels en maatregelen heeft vaak te maken met het zorgen voor veiligheid, en 

niet in het minst voor die van kinderen en jongeren zelf. Toch besef ik dat het 

enthousiasme van jonge vrijwilligers soms gefnuikt wordt door een overvloed aan 

regels en reglementen. Het is dan ook mijn ambitie om, in partnerschap met de 

federale, provinciale en lokale overheden én de jeugdsector, regelgeving te 

vereenvoudigen en/of ondersteuning te bieden ten aanzien van regelgeving waaraan 

men gevolg moet geven. 

(…) 

Ik wil kinderen en jongeren ruimte geven om vanuit hun leefwereld de samenleving 

mee vorm te geven. De oefening rond de planlastvermindering is niet ten koste 

gegaan van de formele inspraak. (…)”. 

II. Strategische en operationele doelstellingen, SD1 Zoveel mogelijk kinderen 

en jongeren ruimte geven om zich te verenigen en te engageren, OD 1.4 zoveel 

mogelijk kinderen van zo divers mogelijke achtergrond zoveel mogelijk actief 

laten deelnemen aan het jeugdwerk, Vlaamse prioriteiten voor het lokaal 

jeugd(werk)beleid, Pagina 16 

“In 2010 en 2011 volgde ik nauwlettend de vorderingen binnen de dossiers 

planlastvermindering en interne staatshervorming. Cruciaal hierin is dat ik aandacht 

vroeg voor het belang van een sectorale subsidiestroom voor het lokale jeugdwerk, 

voor de inspraak en participatie van kinderen en jongeren in het lokaal beleid én de 

garanties voor voldoende financiële middelen om doorbraken te realiseren. Dit blijven 



114

voor mij ook drie cruciale voorwaarden in het verdere proces van de Interne 

Staatshervorming. 

Beleidsrealisaties 2011 

Onlangs heeft de Vlaamse Regering een voorontwerp van (vernieuwd) decreet lokaal 

jeugdbeleid principieel goedgekeurd. Met dit voorontwerp wordt uitvoering gegeven 

aan de principes van het planlastendecreet. (…) 

Beleidsopties 2012 

(…) 

Ter uitvoering van de doorbraak Jeugd in het Witboek Interne staatshervorming werk 

ik een regeling uit voor de subsidiëring van bepaalde vormen van bovenlokaal 

jeugd(huis)werk”. 


II. Strategische en operationele doelstellingen, SD 1 Zoveel mogelijk kinderen 

en jongeren ruimte geven om zich te verenigingen en zich te engageren, OD 1.1 

Wetenschappelijk en systematisch onze kennis over jeugdwerk blijven 

uitbouwen en het jeugdwerk monitoren, Pagina 11 

“In 2012 stel ik het nieuwe cijferboek lokaal jeugdbeleid en de aangepaste website 

aan u voor. Naast vergelijkend materiaal met de vorige cijferboeken, zal ik ook 

enkele nieuwe accenten in het lokale jeugdbeleid belichten. Extra aandacht gaat 

naar de resultaten van de prioriteiten jeugdwerkinfrastructuur en jeugdinformatie van 

de afgesloten gemeentelijke beleidsperiode. De eerste resultaten van de nieuwe 

prioriteiten (jeugdcultuur en brandveiligheid/infrastructuur) zullen pas zichtbaar 

worden in het najaar van 2012”. 



De laboratoriumfunctie van het jeugdwerk versterken, Impulsen voor innovatie 

en verdere ontwikkeling van het jeugwerk/dejeugdsector, Pagina 15 

“Voor de gemeentelijke jeugdbeleidsplannen 2011-2013 is jeugdcultuur de nieuwe 

prioriteit voor het hoofdstuk jeugdbeleid. Er werd een reeks van flankerende 

maatregelen uitgewerkt, die de gemeentebesturen ondersteunen bij de uitwerking 

van dit thema binnen het jeugdbeleidsplan”. 



De laboratoriumfunctie van het jeugdwerk versterken, Jeugdwerk in de 

(groot)stad, Pagina 15 

“Ik zet reeds een heel instrumentarium in ter ondersteuning en ontwikkeling van het 

stedelijk jeugdwerk. Op basis van het huidige decreet lokaal en provinciaal 

jeugdbeleid worden middelen toegekend aan de grote Vlaamse steden en aan de 

VGC voor de ondersteuning en ontwikkeling van het jeugdwerkaanbod. In het 

vernieuwde decreet lokaal en provinciaal jeugdbeleid wordt “de bevordering van de 



115

participatie aan het jeugdwerk van kinderen en jongeren in maatschappelijk 

kwetsbare situaties” verankerd als Vlaamse beleidsprioriteit. Dit ontwerp van decreet 

werd zopas principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering. De middelen voor 

de uitvoering van deze prioriteit worden vanaf 2014 drastisch verhoogd door de 

toevoeging van de middelen van de regularisatie van DAC’ers tewerkgesteld binnen 

de sector van de WMKJ’s. Hiermee hoop ik steden extra financiële impulsen te 

geven om echt werk te maken van een vrijetijdsbeleid voor deze kinderen en 

jongeren. 


In 2012 werk ik aan de besluiten die uitvoering moeten geven aan de prioriteit inzake 

de verhoging van kansengroepen aan het jeugdwerk . Bij de uitwerking van de 

criteria voor de toekenning van de middelen zal ik rekening houden met typische 

grootstedelijke karakteristieken. Vanuit het bestaande centrumstedenoverleg 

georganiseerd door VVJ wordt in samenwerking met het Steunpunt Jeugd een 

platform stedelijk jeugdwerk opgericht. 

Verder tref ik voorbereidingen voor een conferentie over jeugdwerk/jongeren in de 

stad, die in 2013 zal doorgaan. Met deze conferentie beoog ik zowel een 

internationaal als een lokaal effect. Ik zal hierbij uitgaan van de pijnpunten, maar 

zeker ook van de opportuniteiten die een stedelijke context kan bieden aan jongeren 

en het jeugdwerk”. 




laten deelnemen aan het jeugdwerk, Basisvoorwaarden voor lokaal 

jeugd(werk)beleid, Pagina 17 

“Beleidsrealisaties 2011 

Ik responsabiliseerde de lokale besturen via het huidige decreet lokaal en provinciaal 

jeugdbeleid en de daarbij horende prioriteit ‘brandveilige jeugdlokalen’ (zie verder OD 

6.2). 

In 2011 reikte ik voor het eerst een prijs uit aan de gemeente met het sterkste 

jeugdbeleid, waarmee ik het lokale jeugdbeleid extra in de kijker breng. De winnaars 

mogen zich met deze prijs twee jaar lang dé jeugdgemeente of -stad van Vlaanderen 

noemen, en de lokale jeugdraden ontvingen elk 10 000 euro. Uit de aanvragen voor 

deze prijs werden ‘good practices’ verzameld, die ik publiceerde onder de titel ‘Kijk 

eens zo doen wij dat’. Karuur vzw ontving via het huidige decreet Vlaams jeugd- en 

kinderrechtenbeleid subsidies om de participatie van kinderen en jongeren aan het 

lokale beleid te ondersteunen. 


In 2012 organiseer ik vorming en ondersteuning van lokale besturen en andere 

belanghebbenden in functie van de invoering van het vernieuwde decreet lokaal en 

provinciaal jeugdbeleid. Dit zal gebeuren in nauwe samenwerking met de leden van 

de reflectiegroep lokaal jeugdbeleid. In het najaar 2012 staan alvast de ‘plankuren’, 

vormingsdagen voor ambtenaren en een nieuwe reeks van Trip lokaal op de agenda. 



116

Bij de uitwerking van het vormingsaanbod kan niet worden voorbijgegaan aan de 

resultaten van het onderzoek over de vrije tijd van kinderen in armoede. De 

bevindingen uit dit onderzoek zijn richtinggevend bij de invulling van de Vlaamse 

beleidsprioriteit ‘bevorderen van participatie van kansengroepen aan het jeugdwerk”. 

II. Strategische en operationele doelstellingen, SD3 Kinderen en jongeren 

ruimte geven om vanuit hun eigen leefwereld de samenleving mee vorm te 

geven, OD 3.1 Investeren in een betere kennis van de leefwereld van kinderen 

en jongeren en in instrumenten om die leefwereld te leren kennen, Participatieinitiatieven, 

Pagina 23 


Via de publicatie ‘Kijk eens zo doen wij dat’ werden ook al heel wat goede 

voorbeelden van participatie initiatieven verspreid onder de lokale besturen. 

Eveneens gaf ik de opdracht aan de Katholieke Hogeschool van Leuven om een 

normatief kader en een handleiding uit te werken ter ondersteuning van 

beleidsparticipatie. Dit onderzoek wordt afgerond eind 2011. (…) 


In 2012 verspreid ik de resultaten van het onderzoek rond beleidsparticipatie breed. 

(…) 

Bovendien neem ik het initiatief om reeds in 2012 een platform op te richten met het 

oog op het ontwikkelen van visie en inzicht rond participatief werken in verschillende 

sectoren en de uitwisseling van praktijkvoorbeelden. Ik sensibiliseer in overleg met 

Steunpunt Jeugd en VVJ [Vereniging Vlaamse Jeugddiensten] de jeugdsector en 

gemeentelijke jeugddiensten om via de vorming het participatief werken tot een 

basishouding in het jeugdwerk te maken. 

(…)” 



geven, OD 3.3 Directe beleidsinspraak voor kinderen en jongeren waarborgen, 

Inspraak van jeugdwerk en kinderen en jongeren in lokaal en provinciaal 

beleid, Pagina 25 

“Bij de uitwerking van het vernieuwde decreet lokaal en provinciaal jeugdbeleid wordt 

de jeugdraad opnieuw als instrument ingeschreven met als doel het organiseren van 

betrokkenheid van kinderen en jongeren aan het lokale jeugdbeleid, zowel in de fase 

van de voorbereiding, de uitvoering als de evaluatie. Om erover te waken dat 

jongeren ook gehoord worden bij materies die het louter jeugdwerkbeleid overstijgen 

maar hun wel aanbelangen, dring ik erop aan dat de jeugdraad advies kan verlenen 

over het hele beleidsplan van de gemeente. 


Bij het ontwikkelen van flankerende maatregelen zal extra aandacht gaan naar de 

organisatie van participatie van kinderen en jongeren aan het gemeentelijk beleid, 

ook binnen de nieuwe bestuurlijke context. De bevindingen vanuit het gevoerde 

onderzoek over beleidsparticipatie kunnen hier als leidraad dienen”. 



117


culturele ruimte geven, OD 4.1 Meer kinderen en jongeren laten deelnemen aan 

het bestaande cultuureducatieve aanbod, Jeugd- en jongerencultuur in het 

lokaal jeugdbeleid, Pagina 27 


Gemeenten die in het jeugdbeleidsplan 2011-2013 een beleid uitwerken om de 

aandacht voor jeugdculturen te verhogen konden voor de uitvoering hiervan extra 

subsidies ontvangen. Met de keuze van jeugdcultuur als nieuwe prioriteit voor het 

lokale jeugdbeleid wou ik de lokale besturen aanzetten om extra aandacht te 

besteden aan verschillende facetten van de culturele beleving van kinderen, tieners 

en jongeren. 

Zowel via het handboek lokaal jeugdbeleid als via de website van het agentschap 

sociaal-cultureel werk werd en wordt intensief informatie verspreid om de 

verschillende actoren in de kijker te plaatsen en samenwerkingsverbanden te 

stimuleren. 


Tijdens de plaatsbezoeken die mijn administratie brengt aan de gemeenten, gaat 

extra aandacht naar de verwezenlijkingen en de plannen binnen de prioriteit 

jeugdcultuur. De verzamelde goede voorbeelden zullen worden verspreid onder het 

label ‘inspired by’. 

Ik wil samen met de VVJ, Locus, de VVSG en de steden en gemeenten op zoek 

gaan naar wat een jeugdcreatieve ruimte kan betekenen voor de verschillende 

soorten van steden en gemeenten. Een aantal steden heeft daarin momenteel een 

voortrekkersrol met (jeugd)culturele zones in o.m. Antwerpen, Mechelen en Leuven 

en ik wil het mogelijk maken om deze kennis te delen met anderen. Bovendien 

moeten we durven kijken naar wat haalbaar is voor kleinere gemeenten”. 


fysieke ruimte geven, OD 6.2 Blijven investeren in voldoende en veilige 

jeugdinfrastructuur, Lokale jeugdinfrastructuur als structurele prioriteit in de 

lokale en provinciale jeugd(werk)beleidsplannen, Pagina 31 


Voor de beleidsperiode 2011-2013 (gemeentelijke jeugdbeleidsplannen) heb ik 

ervoor geopteerd om de prioriteit jeugdwerkinfrastructuur te bevestigen, maar wel 

extra aandacht te vragen voor de (brand)veiligheid van de jeugdlokalen. Nieuwe 

regelgeving werd uitgewerkt, met het nodige respect voor de autonomie van de 

gemeentebesturen en een versoepelde verantwoordingsprocedure, zodat ook 

grotere infrastructuurwerken mogelijk worden. Flankerende maatregelen in de vorm 

van een brochure, een project “samenaankoop” en allerhande studiemomenten 

werden uitgewerkt door de expertgroep jeugdlokalen van het Steunpunt Jeugd. 




118

In 2012 wordt het lopend beleid uitgevoerd via de subsidiëring van de lokale 

besturen. Verder worden het Steunpunt Jeugd, de VVJ en andere relevante actoren 

ondersteund voor de ondersteuning van jeugdwerk en gemeenten. In samenwerking 

met Steunpunt Jeugd, VVJ, VVSG en in nauwe dialoog met Brandweer Vlaanderen 

goede lokale praktijken verspreiden. 

Eventueel een oproep doen aan Brandweer Vlaanderen om verder te kijken wat we 

qua ondersteuning, overleg en sensibilisatie samen kunnen doen. Overleg tussen 

brandweer en jeugdwerk is soms moeilijk omdat ze elkaar niet kennen, een andere 

taal spreken. Als minister van Jeugd wil ik samen met Brandweer Vlaanderen en 

Steunpunt Jeugd en de VVSG bekijken hoe we dit overleg kunnen optimaliseren en 

goede praktijken stimuleren”. 





laten deelnemen aan het jeugdwerk, Jeugdinitiatieven in het 

participatiedecreet, “Zelforganisaties”, Pagina 17 


De proeftuin voor verenigingen die gericht zijn naar jongeren met een etnisch - 

cultureel diverse achtergrond liep tot eind maart 2011. Ook deze proeftuin maakt deel 

uit van de globale evaluatie van het participatiedecreet. 


Samen met PAJ [Platform Allochtone Jeugdwerking] ga ik op zoek naar een 

passende plaats in de reguliere subsidiekanalen. Daarvoor wordt o.m. gekeken naar 

het vernieuwde decreet Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid dat vanaf 2013 aan 

verenigingen de kans zal bieden om geleidelijk aan door te groeien naar een 

volwaardige landelijk georganiseerde jeugdvereniging”. 

Het Participatiedecreet wordt geëvalueerd in 2012. Ook de collega-ministers van 

Cultuur en Sport maken hun evaluatie van het Participatiedecreet. Wanneer de 

evaluaties afgerond zijn, zullen de drie ministers hun conclusies samenleggen en 

nagaan welke maatregelen al dan niet moeten worden genomen”. 

Nagaan of raakvlakken bestaan of mogelijke samenwerking gerealiseerd kan worden 

met betrekking tot subsidiëring van jongerenprojecten? 




laten deelnemen aan het jeugdwerk, Jeugdinitiatieven in het 

participatiedecreet, Toegankelijkheid van het jeugdwerk, Pagina 18 



119

“Via het Participatiedecreet wordt Demos ook in 2012 verder ondersteund. Demos wil 

rond dit thema een hernieuwde dynamiek in het jeugdwerk initiëren enerzijds door 

organisaties inspirerende methodieken en werkvormen aan te reiken, en anderzijds 

door gerichte acties die jeugdorganisaties ertoe aanzetten het thema 

‘interculturaliteit’ (terug) op te nemen in de werking. Bijzondere aandacht gaat uit 

naar het ontwikkelen van een coherent geheel van beleidsinstrumenten die de 

participatie van kansengroepen kan verankeren in de jeugdsector en naar het 

verduurzamen van de opgebouwde methodieken in de jeugdsector”. 



geven, OD 3.2 Het jeugdinformatiebeleid doeltreffende maken, 

Jeugdinformatie: toegang en verschillende actoren, Pagina 23 


Eind 2009 reeds kreeg Ruth Soenen (KULeuven) van het VIP Jeugd de opdracht om 

een etnografisch onderzoek naar de informatietactieken van jongeren uit socioculturele 

minderheden te voeren. Het onderzoek liep heel 2010 en werd begin 2011 

afgeleverd. 

(…) 

Ook het vernieuwde decreet Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid biedt in het 

hoofdstuk participatie en informatie ruimte voor verenigingen die informatie van 

kinderen en jongeren als kerntaak hebben. In 2011 werden 25 verenigingen en vier 

projecten informatie en participatie gesubsidieerd. 


Eind 2011 wordt het onderzoeksrapport van Ruth Soenen gepubliceerd en 

organiseert het VIP-Jeugd, in samenwerking met Uit de Marge, een vormingsmoment 

waar de onderzoeksresultaten en beleidsaanbevelingen worden voorgesteld aan een 

breed publiek”. 



geven, OD 3.2 Het jeugdinformatiebeleid doeltreffende maken, Experimenten 

taalstimulering, Pagina 24 


In 2011 werd mijn talenbeleidsnota voor het onderwijs afgewerkt en voorgesteld 

onder de titel Samen taalgrenzen verleggen. Hierin wordt nogmaals benadrukt dat 

taalontwikkeling in de vrije tijd van kinderen informeel verder ondersteund moet 

worden. In het Vlaams Jeugdbeleidsplan nam ik me voor om Nederlandstalige 

taalstimuleringsprojecten in en buiten de scholen op te zetten. 


Structureel behoort het opzetten en ondersteunen van taalstimulerende activiteiten, 

en het creëren van netwerken tussen welzijns- en vrijetijdsorganisaties en scholen, 

tot de taken van de lokale besturen. 



120

In de relevante sectorale decreten die ondersteuning bieden voor de lokale besturen 

worden taalstimulering Nederlands en het concept brede school als transversale 

aandachtspunten opgenomen”. 

Taalstimulering (van o.a. jongeren) kan mee opgenomen worden als opdracht van 

integratiecentra en –diensten. 



geven, OD 3.2 Het jeugdinformatiebeleid doeltreffende maken, Digitale media 

en mediawijsheid, Pagina 24 

“Beleidsopties 2012 

Ook in 2012 zet ik dit subsidiebeleid verder. (…) “ 

Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes waarmee burgers 

zich bewust en kritisch kunnen bewegen in een complexe, veranderende en 

gemediatiseerde wereld. Het is het vermogen tot een actief en creatief mediagebruik 

dat gericht is op maatschappelijke participatie. Mediawijsheid situeert zich op het 

snijvlak van verschillende beleidsvelden waaronder Media en Onderwijs. Beide 

beleidsdomeinen zijn reeds actief in het mediawijsheidsveld en willen een krachtige 

impuls geven om via een gezamenlijk actieplan de verschillende doelgroepen te 

sensibiliseren over mediawijsheid, maar ook gezamenlijk te zoeken hoe een 

mediawijze aanpak beter aansluit bij de noden én interesses van kinderen, jongeren 

en volwassenen (al dan niet in hun rol van begeleider). Zo zal ik samen met mijn 

collega minister Lieten in het najaar van 2011 een conceptnota Mediawijsheid 

presenteren”. 

Mediawijsheid is een aandachtspunt, dat ook uitgebreid aan bod komt in de 

beleidsbrief Media. 

Net als minister Lieten, verwijst ook minister Smet onder andere naar het 

Ethercentrum (RecRadiocentrum), dat vanuit Integratie als Managers-van- 

Diversiteitsproject onrechtstreeks gesubsidieerd werd in 2006 en later rechtstreeks in 

2007 en 2008 (projectnummers 06 01 107, 7 01 152, 08 01 061). 



121

Beleidsbrief SPORT 

Algemeen: 

De sportdecreten worden aangepast in functie van de planlastvermindering. 

Steden en gemeenten krijgen een belangrijke rol toebedeeld bij de ontwikkeling van 

het (lokaal) sportbeleid. De minister investeert sterk in sportinfrastructuur. 

Op het vlak van Integratie ligt de focus op participatie. 


Strategische en operationele doelstellingen, 1. De participatie verhogen zodat 

meer mensen, 1.4. Het sportbeleid besteedt bijzondere aandacht aan 

kansengroepen, Structureel beleid naar kansengroepen, Realisaties 2011 op 

blz. 15, Prognose 2012 op Pagina 17 

“In het kader van het lokale Sport voor Allen-decreet dienden 297 lokale besturen 

een sportbeleidsplan in met een specifiek hoofdstuk toegankelijkheid tot en diversiteit 

in de sport. Er werden ook vijf provinciale sportbeleidsplannen ingediend. Hierin is 

een specifiek hoofdstuk over mensen met een handicap opgenomen. Voor de VGC 

startte in 2011 een nieuwe sportbeleidsplanperiode (2011-2015) waarbij, zoals 

decretaal voorzien, bijzondere aandacht voor mensen met een handicap aan bod 

komt. (…)”. 

“(…) 

Naar aanleiding van het Planlastendecreet zal in 2012 een aangepast Sport voor 

Allen-decreet goedgekeurd worden”. 

Strategische en operationele doelstellingen, 2. De kwaliteit van het 

sportaanbod verhogen met alle actoren en op alle niveaus, 2.1. Het lokaal Sport 

voor Allen-beleid (lokaal sportbeleid) bestendigen en de lokale besturen 

begeleiden bij de uitwerking hiervan, Pagina 20 

“(…) 

In opvolging van de goedkeuring van het Planlastendecreet werd door het Kabinet 

Sport een stuurgroep met het Bloso en ISB opgestart om het huidige Sport voor 

Allen-decreet aan te passen. Na consultaties van alle relevante actoren, 

deskundigen en het werkveld zal ik eind 2011 een nieuw ontwerp van decreet aan de 

Vlaamse Regering ter goedkeuring voorleggen om vervolgens in 2012 aan het 

Vlaams Parlement voor te stellen. Ondertussen werden in het najaar de 

besprekingen opgestart worden voor de opmaak van het uitvoeringsbesluit. 

(…)”. 



122

Tegen oktober 2012 dient het aangepast Sport voor Allen-decreet en het 

uitvoeringsbesluit definitief goedgekeurd te zijn zodat de gemeenten en provincies op 

de hoogte zijn van de Vlaamse beleidsprioriteiten Sport voor Allen bij de opmaak van 

hun integrale meerjarenplanning en waarvoor ze vanaf 1 januari 2014 kunnen 

gesubsidieerd worden. Bij de opmaak van deze regelgeving zal verder overleg 

gepleegd worden met het werkveld en zal gebruik gemaakt worden van de 

onderzoeksresultaten van de monitoringopdracht die eind 2011 beschikbaar zijn”. 

Strategische en operationele doelstellingen, 7. De Vlaamse overheid voert een 

efficiënt en effectief sportbeleid, 7.3. Evaluatie en optimalisatie van de 

regegeving in functie van meer transparantie, Pagina 51 

“Het Sport voor Allen-decreet wordt aangepast aan het Planlastendecreet alsook aan 

het proces inzake interne staatshervorming. Hierbij staan voor de gemeenten en 

provincies volgende uitgangspunten centraal: een verlaging van de plan- en 

rapporteringsverplichtingen, subsidiariteit met meer beleidsvrijheid, efficiëntie en 

effectiviteitsverhoging en meer outputcontrole”. 

(…) 

Het nieuwe Sport voor Allen-decreet en het uitvoeringsbesluit worden uiterlijk tegen 

oktober 2012 definitief goedgekeurd”. 


Strategische en operationele doelstellingen, 1. De sportparticipatie verhogen 

zodat meer mensen, 1.2. Stimuleren, implementeren en evalueren van 

innovatieve sportconcepten, Experimentele projecten, Realisaties 2011 op blz. 

10-11, Prognose 2012 op Pagina 12 

“Multimove voor kinderen: een gevarieerd bewegingsaanbod voor jonge kinderen 

Om het belang van een breed motorische ontwikkeling te benadrukken, werd in 

september 2011 het proefproject ‘Multimove voor kinderen: een gevarieerd 

bewegingsaanbod voor jonge kinderen’ opgestart. Het project heeft twee 

strategische doelstellingen. De eerste streeft naar kennisontwikkeling en brede 

sensibilisering bij ouders en begeleiders, zodat zij het belang en de mogelijkheden 

leren kennen van een motorische ontwikkeling van het kind, met het accent op een 

brede motorische vorming en plezierbeleving. De tweede strategische doelstelling 

slaat op productontwikkeling. Initiatieven, programma’s en activiteiten gericht op de 

leeftijdsgroepvan 3 tot 8 jaar moeten een aangepaste inhoud en begeleiding hebben, 

waarbij de brede motorische basisvorming centraal staat. 

De uitvoering van het project zal lopen tot 31 augustus 2014. In een eerste fase 

zullen kennispakketten en toolkits ontwikkeld worden die later als ondersteuning 

zullen gebruikt worden in pilootprojecten bij federaties en lokale besturen (…)”. 



123



kansengroepen, Sportgemeente van Vlaanderen, Realisaties 2011 op blz. 15, 

Prognose 2012 op Pagina 17 

“In het kader van het Participatiedecreet werd de tweejaarlijks toe te kennen titel 

Sportgemeente van Vlaanderen voor 2011 aan de stad Gent toegekend. Doel van 

‘Gent 2011: Sportstad van Vlaanderen’ is de sportparticipatie in de verschillende 

wijken van Gent te verhogen en te visualiseren.. Er wordt gewerkt rond vier 

uitgangspunten: infrastructuur, promotie, toeleiding en ontsluiting, ondersteuning en 

uitstraling naar Vlaanderen”. 

In 2012 zal de voorbereiding aanvangen van de Sportgemeente 2013. 







in de sport. Er werden ook vijf provinciale sportbeleidsplannen ingediend. Hierin is 

een specifiek hoofdstuk over mensen met een handicap opgenomen. Voor de VGC 

startte in 2011 een nieuwe sportbeleidsplanperiode (2011-2015) waarbij, zoals 

decretaal voorzien, bijzondere aandacht voor mensen met een handicap aan bod 

komt. (…)”. 

“Aangezien het sportbeleidsplan van de gemeenten en de provincies loopt tot en met 

2013 blijft het Sport voor Allen-decreet een stimulans voor het voeren van een 

sportbeleid naar kansengroepen. 


Allen-decreet goedgekeurd worden. In dit nieuwe decreet zal opnieuw een Vlaamse 

beleidsprioriteit m.b.t. kansengroepen opgenomen worden met extra aandacht voor 

transversale samenwerking. 

(…)”. 


meer mensen, 1.6. Sportpromotie is een permanente opdracht, Pagina 18-19 

“In 2012 zal gestart worden met de realisatie van eenvormig bewegwijzerde 

loopomlopen, in samenwerking met de lokale overheden. De uitbouw van een 

kwalitatief loopnetwerk kan gekoppeld worden aan de inplanting van een Fit-O-Meter, 

een Finse piste of een Fit-O-Fun park. Voor de realisatie hiervan zal het initiatief in 

de eerste plaats moeten uitgaan van de plaatselijke sportactoren (gemeentelijke 

sportdienst, sportraad, plaatselijke atletiekclub, start-to-run groep …). De ‘Vlaamse 

Stuurgroep Loopomlopen’ zal gratis de wegwijzer- en afstandsplaatjes, het 

infopaneel, de palen en dergelijke ter beschikking stellen van de initiatiefnemers”. 



124

Strategische en operationele doelstellingen, 2. De kwaliteit van het 

sportaanbod verhogen met alle actoren en op alle niveaus, 2.1. Het lokaal Sport 

voor Allen-beleid (lokaal sportbeleid) bestendigen en de lokale besturen 

begeleiden bij de uitwerking hiervan, Pagina 20 

“Het begeleiden van de besturen bij het vervullen van de decretale verplichtingen 

met betrekking tot het lokaal Sport voor Allen-decreet gebeurt door Bloso zowel 

individueel als collectief. Conform de beheersovereenkomst met het Bloso werd 

gestart met een steekproefmatige visitatie ter plaatse bij 10 gemeenten. 

De lokale besturen dienden tegen 1 september 2011 een tussentijdse evaluatie van 

het sportbeleidsplan uit te voeren. Flankerend heeft het Vlaams Instituut voor 

Sportbeheer en Recreatiebeleid vzw (ISB) in samenwerking met Bloso provinciale 

intervisies georganiseerd. Daarnaast stelde ISB ook hulpmiddelen ter beschikking 

van lokale besturen en werkte een begeleidingstraject ter ondersteuning uit. 

Het nieuwe sportbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor 2011- 

2015 werd goedgekeurd. 

(…) 

Het huidige Sport voor Allen-decreet voorziet in een jaarlijkse monitoringopdracht. 

Voor 2011 werd een opdracht uitgeschreven in functie van de te verwachten nieuwe 

Vlaamse Sport voor Allen beleidsprioriteiten in een aangepast Sport voor Allendecreet. 

Via dit onderzoek wil ik een antwoord krijgen op de vragen welke effecten 

gegenereerd kunnen worden via deze beleidsprioriteiten en via welke indicatoren 

deze effecten kunnen gemeten worden”. 

Prognose 2012 

“Aangezien de sportbeleidsplanperiode voor gemeenten en provincies loopt tot en 

met 2013 blijft de begeleiding van de besturen bij het vervullen van hun decretale 

verplichtingen grotendeels analoog aan 2011. 

Tevens zullen in het voorjaar opnieuw 10 gemeenten gevisiteerd worden. 

(…) 

In 2012 zal ISB in het kader van de beheersovereenkomst verder ondersteuning 

bieden op het vlak van anders georganiseerde sport met aandacht voor diversiteit en 

toegankelijkheid. Tevens zullen de sportdiensten voorbereid en begeleid worden met 

het oog op het nieuwe planningsjaar en de inpassing van het nieuwe Sport voor 

Allen-decreet in dit proces. Bijzondere aandacht zal gaan naar het investeren in de 

competentieontwikkeling van sportdiensten om domein-overschrijdend samen te 

werken”. 

Strategische en operationele doelstellingen, 6. Het voeren van een planmatig 

sportinfrastructuurbeleid, 6.1. Goed onderhouden, duurzame en functionele 

sportaccomodaties in de onmiddellijke omgeving, Pagina 43 

“In het kader van het Vlaams Sportinfrastructuurplan werden in 2011, verspreid over 

Vlaanderen, 29 kunstgrasvelden aangelegd en ter beschikking gesteld aan de 



125

verschillende lokale besturen. De opdracht voor het ontwerpen, bouwen, financieren 

en gedurende tien jaar onderhouden van de tweede cluster van zes kunstgrasvelden 

werd door de Vlaamse Regering gegund. Tegen eind 2011 zullen ook deze zes 

kunstgrasvelden gerealiseerd zijn. 

De gunningsprocedure voor het ontwerpen, bouwen, financieren en gedurende dertig 

jaar onderhouden van een eerste cluster van negen eenvoudige sporthallen is 

lopende. Het is de bedoeling om tegen eind 2011 hierover een voorstel van 

gunningsbeslissing voor te leggen aan de Vlaamse Regering. Voor de tweede cluster 

sporthallen zal deze procedure ook nog in 2011 worden opgestart. 

Verder werden in 2011 de gunningsprocedures voor acht individuele multifunctionele 

sportinfrastructuurprojecten en twee eenvoudige zwembadprojecten individueel 

opgestart of verder gezet en intensief begeleid door Sportfacilitator. Alle projecten 

zitten uiteraard in een verschillende fase van de gunningsprocedure. Het is de 

bedoeling om tegen eind 2011 voor een aantal hiervan een voorstel van 

gunningsbeslissing voor te leggen aan de Vlaamse Regering. 

Eind 2010 organiseerde ik een bevraging bij alle lokale besturen waarbij gepolst 

werd naar hun visie over het Vlaams Sportinfrastructuurbeleid, het Vlaams 

Sportinfrastructuurplan in het bijzonder en naar de lokale 

sportinfrastructuurbehoeften en –noden. Op basis van de conclusies van deze 

enquête en van de aanbevelingen die werden geformuleerd in de werkgroep 

sportinfrastructuur van het Sport voor Allen-platform, aangevuld met deze uit het 

Memorandum van de SARC-Vlaamse Sportraad, heb ik in 2011 mijn 

sportinfrastructuurbeleid al gedeeltelijk bijgestuurd. 

Er bleek onder meer een uitgesproken behoefte te bestaan voor de aanleg van 

kleinschalige, ‘lichte’ sportinfrastructuur en voor de renovatie/kwaliteitsverbetering 

van reeds bestaande sportaccommodaties. Als Vlaams minister van Sport speelde ik 

in op die behoeften door in de begroting 2011 en 2012 financiële middelen vrij te 

maken voor de aanleg van ‘Finse pistes’ en de vervanging of de aanleg van moderne 

sportvloeren in overdekte sportruimten. De ondersteuning gebeurt onder de vorm van 

een subsidie à rato van 50% met een maximum van 60.000 euro per project. 

Ik wens op die manier stimuli te geven voor kwaliteitsvolle, eerder kleinschalige 

sportaccommodaties, die gelegen zijn in de onmiddellijke omgeving van de 

bevolkingskernen. Deze initiatieven passen tevens in de basisdoelstelling omtrent 

blessurepreventie van mijn actieplan gezond sporten”. 


“Binnen het ‘Vlaams Sportinfrastructuurplan’ zullen in 2012 verschillende 

gunningsprocedures gevoerd en afgerond worden. Zo wordt verwacht om in de loop 

van 2012 de meeste procedures voor de individuele multifunctionele sportcentra en 

voor de individuele zwembadprojecten te kunnen afronden. Tegen eind 2012 zou ook 

de allerlaatste gunningsprocedure van het Sportinfrastructuurplan, namelijk die voor 

de 2 de cluster sporthallen, moeten kunnen afgerond worden. 



126

Voor het nieuwe reglement voor de subsidiëring van de aanleg van ‘Finse pistes’ en 

de renovatie van sportvloeren ten behoeve van lokale besturen wordt in 2012 een 

bedrag voorzien van 3.000.000 euro. 

Ik zal verder blijven onderzoeken welke andere bijsturingen van het Vlaams 

Sportinfrastructuurplan eventueel aangewezen zijn (b.v. voor kleinere 

sportaccommodaties en agoravelden, andere financieringsmechanismen,…)”. 


sportinfrastructuurbeleid, 6.1. Goed onderhouden, duurzame en functionele 

sportaccomodaties in de onmiddellijke omgeving, Pagina 43 

“Een alomvattende en continue inventarisatie van de beschikbare sportinfrastructuur 

in Vlaanderen geeft mij als bevoegd Vlaams minister, net als het gemeentelijke 

beleidsniveau, inzicht in de spreiding en bijgevolg ook in de eventuele behoefte aan 

nieuwe bijkomende sportinfrastructuur of renovatie van de bestaande 

sportinfrastructuur. 

Zo wordt de Bloso-databank Spakki van de in Vlaanderen publiek toegankelijke 

sportaccommodaties (19.500) permanent geactualiseerd. Bovendien werd via een 

GIS-applicatie de informatie van deze sportaccommodaties ruimtelijk verwerkt en op 

kaart weergegeven. Deze informatie wordt via de Bloso-website ter beschikking 

gesteld van de sportbeleidsactoren en van het groot publiek”. 


“De beschikbare informatie zal worden gebruikt voor de actualisatie van de behoeften 

en de planning van sportinfrastructuur in Vlaanderen en voor 

beleidsdomeinoverschrijdend overleg en adviesverlening inzake de opmaak van 

ruimtelijke uitvoeringsplannen op lokaal, provinciaal en Vlaams niveau”. 


sportinfrastructuurbeleid, 6.3. Ter beschikking stellen van de Bloso-centra aan 

sportfederaties, sportclubs, scholen, individuele sportbeoefenaars, beloftevolle 

jongeren en topsporters, Pagina 44 

Om de 13 Bloso-centra optimaal toe te laten hun functie te vervullen in het verhogen 

van de sportparticipatie van de Vlaamse jeugd en het verbeteren van de kwaliteit van 

het sportaanbod, wordt het investeringsprogramma voor de uitbouw en renovatie van 

Bloso-centra verdergezet: 

“Realisaties 2011 

Volgende infrastructuurwerken werden in de Bloso-centra gerealiseerd (of zijn in 

uitvoering): 

- De verdere omgevingsaanleg in Blankenberge, Hofstade en Waregem; 

- De aanleg van een Finse piste in Brugge; 

- De bouw van een sporthal in Brugge; 

- De renovatie van de daken in Genk; 

- De bouw van een tennischalet in Herentals; 

- De renovatie van de botenloods in Hofstade; 



127

- De bouw van een nieuwe loods in Hofstade-Zemst; 

- De renovatie van een cafetaria in Hofstade-Zemst; 

- De opmaak van een inrichtingsplan in Hofstade-Zemst; 

- De renovatie van de gevel in Liedekerke; 

- De renovatie van de steigers in Nieuwpoort; 

- De opmaak van een bestemmingsplan in Nieuwpoort; 

- De bouw van een windsurfchalet in Willebroek; 

- De bouw van een restaurant en een administratiegebouw in Woumen. 

Zoals in de voorgaande jaren werden bij de uitbouw van de Bloso-centra in 2011 

diverse samenwerkingsakkoorden afgesloten met andere partners (Brugge en 

Nieuwpoort)”. 


“Conform het voor de periode 2007-2014 goedgekeurde investeringsprogramma voor 

de uitbouw en renovatie van de Bloso-centra, wordt in 2012 de verdere voltooiing 

beoogd van projecten die in 2011 werden opgestart, zoals de bouw van een sporthal 

in Brugge, de verdere renovatie van de omgeving in Blankenberge, Genk, Hofstade 

en Waregem. 

Anderzijds worden de uitbouw en de verbetering nagestreefd van een aantal 

deelaccommodaties, zoals de renovatie en uitbreiding van de sporthal in Gent, de 

bouw van een gymnastiekhal in Hofstade-Zemst, de bouw van een sporthal in 

Nieuwpoort en de bouw van een tweede overdekte paddock in Waregem. 

Bovendien zijn een aantal specifieke onderhouds- en renovatiewerken noodzakelijk 

in de Bloso-centra in Genk, Herentals en Liedekerke. 

De voorgestelde projecten zullen een maximale exploitatie en kwaliteitsverbetering 

van de Bloso-centra mogelijk maken. 

Zoals in de voorbije jaren zal bij de realisatie van dit investeringsprogramma 

maximaal worden samengewerkt met andere partners. Daarom wordt een financiële 

inbreng beoogd voor de realisatie van onder meer de sporthal in Brugge (vanwege 

de stad Brugge en Howest), een gymnastiekhal in Hofstade (vanwege de gemeente 

Zemst), een tweede paddock in Waregem (vanwege de stad Waregem) en de 

renovatie en uitbreiding van de sporthal in Gent (vanwege GO!)”. 


sportinfrastructuurbeleid, 6.6. Het sportinfrastructuurbeleid vraagt een 

beleidsdomein-overschrijdende aanpak, Pagina 46-48 

“Realisaties 2011 

Op basis van de beslissingen van de Vlaamse Regering in de vorige legislaturen 

(2002-2009) werd verder gewerkt aan het dossier van de sporten met hinderlijk 

karakter. 

In eerste instantie werd aandacht besteed aan de gemotoriseerde sporten, waarvoor 

gereglementeerde oefenterreinen dienen te worden gevonden. De provincies 

voerden nieuwe screenings uit naar mogelijke locaties. Op basis hiervan vond in het 

voorjaar een provinciale overlegronde plaats. Hieruit is gebleken dat de meeste 



128

provincies het mogelijk achten om enkele geschikte, eventueel tijdelijke, locaties te 

selecteren, maar dan wel in industriegebieden, brownfields, havengebieden en 

voormalige militaire domeinen. 

De vorige Vlaamse Regering besliste reeds op 8/5/2009 dat een onderzoek naar de 

mogelijkheden in industriegebieden en brownfields gevoerd kon worden. Op mijn 

voorstel bevestigde de huidige Vlaamse Regering op 5/10/2011 deze stellingname 

en breidde de mogelijkheid tot onderzoek uit voor locaties gelegen in havengebieden 

en vervreemdbare militaire domeinen. Indien provincies het mogelijk achten een 

terrein gelegen in industriegebieden, brownfieldsof havengebieden in te richten voor 

sporten met een hinderlijk karakter, kan onderzocht worden of de realisatie van dit 

terrein mogelijk is overeenkomstig de bestaande regelgeving. De terreinen kunnen 

echter slechts tijdelijk gebruikt worden voor sport en recreatie en dit in afwachting 

van de ontwikkeling van de definitieve inrichting van het gebied waarvoor het 

oorspronkelijk was bedoeld. 

Het onderzoek naar de mogelijkheden voor sporten met een hinderlijk karakter in de 

te vervreemden militaire domeinen werd gekoppeld aan het globale onderzoek dat 

hieromtrent door mijn administratie ruimtelijke ordening werd gevoerd en waarover 

binnenkort nog een beslissing door de Vlaamse regering zal worden genomen. 

Het globale onderzoek heeft daarbij duidelijk gemaakt dat het binnen de regelgeving 

ruimtelijke ordening op dit moment niet mogelijk is om stedenbouwkundige 

vergunningen af te leveren voor tijdelijke activiteiten die niet in overeenstemming zijn 

met de definitieve bestemming van het terrein. Ik heb de administratie ruimtelijke 

ordening de opdracht gegeven te onderzoeken welke aanpassingen noodzakelijk 

zijn. 

(…). 


Wat het specifieke dossier van de gemotoriseerde sporten betreft, wens ik in de loop 

van 2012 op grond van de resultaten van de provinciale screenings en de nieuwe 

beslissingen van de Vlaamse regering te komen tot het vastleggen van 

gereglementeerde terreinen voor gemotoriseerde sporten (in- en outdoor). 

Hieraan gekoppeld zet ik het onderzoek naar de andere gekende sporten met 

hinderlijk karakter en/of een grote ruimtebehoefte verder teneinde ook voor deze 

sporttakken oplossingen uit te werken. 

Binnen het Sport voor Allen-platform zal de werkgroep ruimtelijke ordening er bij de 

opmaak van het actieplan op toezien dat deze problematiek wordt opgenomen. 

Ik hoop dit dossier eindelijk te deblokkeren en tot effectieve realisatie te komen van 

terreinen voor sporten met een hinderlijk karakter. 

(…) 

Het Bloso en het departement CJSM blijven het dossier aangaande de opmaak van 

instandhoudingsdoelstellingen (IHD) in speciale beschermingszones verder 

opvolgen, teneinde de belangen van de sportsector te verdedigen. Het is evenwel 

noodzakelijk dat meer rekening gehouden wordt met de uitgebrachte adviezen. 



129

De verdere uitwerking van het BRV zal ook vanuit sport verder via rechtstreekse 

deelname aan het kernteam worden behartigd. Het is de bedoeling om de in de loop 

van 2012 te komen tot een ontwerp van Witboek, waarbij vooral de partnerdialogen 

en de burgerinspraak belangrijk zullen zijn”. 


Strategische en operationele doelstellingen, 1. De sportparticipatie verhogen 

zodat meer mensen, 1.2. Stimuleren, implementeren en evalueren van 

innovatieve sportconcepten, Proeftuinen binnen het Participatiedecreet, 

Realisaties 2011 op blz. 8-10, Prognose 2012 op Pagina 11-12 

Eén van de hoofddoelstellingen van de Minister van Sport is het verhogen van de 

sportparticipatie bij alle mensen. Hiervoor werden binnen het ‘Participatiedecreet’ 

proeftuinen gelanceerd en in 2011 voor het eerst geëvalueerd: 

“Het project ‘Verenigingsondersteuning’ - Dynamo 

In 2011 is het project op volle snelheid gekomen en werden een aantal aanvullende 

nieuwe productenontwikkeld, onder meer nieuwe brochures over tewerkstelling in 

sportclubs, de groene sportclub, een onthaalbrochure voor sportclubs en een 

brochure omtrent het intellectueel eigendomsrecht (SABAM en billijke vergoeding). 

Daarnaast werden een aantal elektronische documenten gerealiseerd, onder andere 

over de structuur van de sportclub, het opstellen van een beleidsplan en drie 

handleidingen over de btw wetgeving. Het Dynamo boekhoudprogramma en een 

btw-tool om de btw-administratie te voeren werden geoptimaliseerd. Er werd gestart 

met de integratie in een online programma. 

(…) 

In het najaar van 2011 werden de resultaten van het onderzoek naar de typologie 

van de sportclubs bekend gemaakt. Op basis van de ontwikkelde identificatie zullen 

sportactoren zoals bijvoorbeeld sportfederaties maar ook sportdiensten een tool 

hebben om beter zicht te krijgen op de diversiteit van hun respectieve sportclubs. Op 

basis hiervan kunnen ze dan vervolgens hun dienstverlening beter afstemmen en 

optimaliseren. 

Binnen Dynamo werden procedures opgesteld om de effectmeting te optimaliseren. 

Dit om een antwoord te krijgen op de vraag welke type sportclubs beroep doen op 

het Dynamo Project. 

Het project ‘Open Stadion’ 

(…) 

Zestien Vlaamse en Brusselse voetbalclubs uit eerste en tweede klasse werkten in 

samenwerking met lokale partners een project uit om kansengroepen actiever te 

laten participeren in de maatschappij. De tewerkstelling van een Open 

Stadionverantwoordelijke binnen de voetbalclubs zorgde voor de ontwikkeling van de 

community werking rond de voetbalstadions en de directe opvolging van de concrete 

acties. 

Het project ‘Opleiding en Vorming van Buurtsportbegeleiders’ 

De projecten in de acht centrumsteden (Antwerpen, Gent, Mechelen, Aalst, 

Roeselare, Kortrijk, Brugge en Hasselt) werden gecontinueerd volgens het 

opgegeven groeipad. In 2011 ging ook Turnhout als negende centrumstad van start. 



130

De buurtsportmedewerkers werden verder opgeleid via praktijkgerichte ervaring op 

de werkvloer, sportieve vorming en beroepsgerichte opleiding. Ze werden actief 

ingezet als buurtsportbegeleider in de lokale context. Dit met als doel zoveel mogelijk 

jongeren in hun eigen leefomgeving op kwaliteitsvolle wijze te laten sporten. Via de 

klankbordgroep buurtsport onder aansturing van het Vlaams Instituut voor 

Sportbeheer en Recreatiebeleid (ISB) werden de opgebouwde ervaringen in de 

verschillende centrumsteden besproken en ervaringen gedeeld. 

Het project ‘Sport in Grootsteden’ (‘Vecht en dans’ en ‘Kort op de bal’) 

Het project ‘Kort op de bal’ werkte in 2011 verder aan het versterken van de 

competentieontwikkeling en organisatievermogen van zes voetbalclubs binnen het 

grootstedelijke Brussel. Er werd gewerkt aan verenigingsondersteuning op het 

bestuurlijk vlak en op het stimuleren van maatschappelijk kwetsbare jongeren in het 

opnemen van verantwoordelijkheid en attitudeontwikkeling. Om dit te realiseren is 

een competentiemodel ingevoerd wat richtinggevend is voor de vormingen die men 

opzet. 

Voor het vechtsportluik van het project ‘Vecht en Dans’ in Antwerpen werd ook in 

2011 op maat van de verschillende vechtsportclubs gewerkt, rekening houdend met 

hun heterogene organisatiestructuur en uitbouw. Jongeren werden actief betrokken 

bij de organisatie van activiteiten voor hun eigen club. Door middel van vorming en 

opleiding op maat werd de competentie van de trainers en oudere jongeren 

verhoogd. 

Bij het dansproject, waar de focus ligt op het bereiken van meisjes (Roma-meisjes, 

Afrikaanse meisjes, autochtone meisjes uit het BSO) die via het klassieke 

sportaanbod minder gemakkelijk bereikt worden, werd in 2011 verder gewerkt aan 

het ondersteunen van de verenigingen, zodat ze hun werking duurzaam kunnen 

verankeren, dit in samenwerking met partners zoals scholen en culturele centra”. 

Voor elk van deze projecten worden prognoses voor 2012 geformuleerd: 

“Het project ‘Open Stadion’ 

De voetbalclubs die op basis van de oproep in 2011 werden geselecteerd, zullen in 

2012 de aanbevelingen uit de tussentijdse evaluatie meenemen in hun project en 

verder werken in functie van de verdere realisatie van de vooropgestelde 

engagementen over drie jaar. Door de maatbegeleiding van de verschillende clubs 

door de vzw Open Stadion hoop ik dat dat de communitywerking zich verder 

kwaliteitsvol ontwikkelt. 

Het project ‘Opleiding en Vorming van Buurtsportbegeleiders’ 

De projectplannen (2008-2012) van de centrumsteden zullen ook in 2012 verder 

geïmplementeerd worden. Centrale doelstelling in 2012 blijft het voorzien van nieuw 

of bijkomend sportaanbod in de directe leefomgeving van kansengroepen. 

Buurtsportmedewerkers zullen zelfstandiger buurtsportactiviteiten begeleiden en hun 

sporttechnische en beroepsgerichte opleiding verder afwerken. Een gerichte 

samenwerking met andere proeftuinen zoals ‘Brede school’ en ‘Open Stadion’ dient 

zichtbaar te worden. De monitoring van de concrete resultaten van deze proeftuin in 

functie van een duurzame activering van kansengroepen tot sport zal ook een 

aandachtspunt vormen. 

Het project ‘Sport in Grootsteden’- ‘Vecht en dans’ en ‘Kort op de bal’ 



131

In 2012 wil ik met ‘Kort op de bal’ verder werken op de ingeslagen weg. De 

implementatie van competentie- en organisatieversterkende initiatieven zal verder 

geconcretiseerd worden. Met het oog op het garanderen van de lange 

termijneffecten van de ondernomen initiatieven zal dit jaar extra aandacht besteed 

worden aan de opvolging en de nazorg en dit zowel op clubniveau als op persoonlijk 

niveau. Bij het project ‘Vecht en Dans’ in Antwerpen ligt in het vierde projectjaar de 

nadruk op het continueren, consolideren, verfijnen en meer in beeld brengen van de 

bestaande projecten en producten”. 



kansengroepen, Interculturaliteit, Realisaties 2011 op blz. 15, Prognose 2012 op 

Pagina 17 

“In 2011 boog een werkgroep van 11 experts uit de sportsector en de integratiesector 

zich over de participatie van etnisch-culturele minderheden aan sport. Op basis van 

de thema’s discriminatie, ouders betrekken, participatie van vrouwen, 

sectoroverschrijdende samenwerking, competentieontwikkeling en vrijwilligers werd 

de huidige stand van zaken besproken en vervolgens een aantal aanbevelingen 

geformuleerd om de sport te versterken in het omgaan met etnisch-culturele 

diversiteit. De voorstellen uit deze werkgroep kregen hun neerslag in een 

expertennota. Voor de verdere uitwerking van de acties sprak ik het 

Kennisknooppunt Interculturaliseren van het departement CJSM aan”. 

“Op basis van de expertnota van de werkgroep sport en interculturaliteit zullen de 

komende jaren een aantal beleidsaccenten ontwikkeld worden die de sportsector 

moeten versterken in het omgaan met etnisch-culturele diversiteit. 

Ik zal ook mijn actieve medewerking verlenen aan de opmaak van het strategisch 

plan integratiebeleid van mijn collega minister van Integratie”. 







in de sport. (…) 

De resultaten van het monitoringonderzoek m.b.t. het hoofdstuk ‘toegankelijkheid en 

diversiteit’ in het kader van het lokale Sport voor Allen-decreet werden begin 2011 

beschikbaar gesteld. Vanuit deze onderzoeksresultaten kan gesteld worden dat 

zowel inzake kennisopbouw als inzake procesaanpak - van opmaak sportbeleidsplan 

tot de uitvoering ervan - er een positieve evolutie waar te nemen is. De decretale 

verplichting om een beleid te voeren in functie van kansengroepen wordt duidelijk als 

een meerwaarde aanzien. 

(…) 



132

Aangezien het sportbeleidsplan van de gemeenten en de provincies loopt tot en met 

2013 blijft het Sport voor Allen-decreet een stimulans voor het voeren van een 

sportbeleid naar kansengroepen. 


Allen-decreet goedgekeurd worden. In dit nieuwe decreet zal opnieuw een Vlaamse 

beleidsprioriteit m.b.t. kansengroepen opgenomen worden met extra aandacht voor 

transversale samenwerking”. 



133

Beleidsbrief MEDIA 

Algemeen: 

twee belangrijke aandachtspunten in de beleidsbrief Media zijn mediawijsheid en de 

aandacht voor diversiteit in zowel aanbod- als vraagzijde. 

Over de staatshervorming en planlastvermindering wordt in deze beleidsbrief niet 

gerept, maar daar leent het onderwerp zich ook niet toe. 


/ 


II. Strategische en operationele doelstellingen van het mediabeleid, 1. 

Onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit van de media, 1.4. Leefbare 

particuliere (lokale en regionale) media, 1.4.2. FM-radio, 1.4.2.3. Vlaamse urban 

radio-omroep, Pagina 23 

“In het regeerakkoord werd de doelstelling opgenomen werk te maken van een 

Vlaamse urban radio-omroep om jongeren in de steden te stimuleren als 

mediamaker en als mediaconsument. 

Met de opstart door het REC Radiocentrum en het IBBT van het IWT-proeftuinproject 

Mediatuin wordt het mogelijk om enerzijds een brede en diepgaande peiling naar de 

behoefte rond een bepaald mediaproduct uit te voeren en anderzijds om dit 

mediaproduct te realiseren in actieve samenwerking met de beoogde doelgroep. 

(…) 

Op dit moment wordt een analyse uitgevoerd op de verzamelde data, op basis 

waarvan een verdere segmentatie en profilering van de doelgroep wordt uitgevoerd 

om diepgaand kwalitatief onderzoek te kunnen garanderen. In een volgende fase 

worden de praktische testen rond urban radio voorbereid. 

Ik vind het vooral belangrijk dat er in dit dossier wordt samengewerkt tussen de 

bestaande mediaspelers die ook kunnen putten uit de kennis van actoren die 

specifiek ervaring hebben met het bereiken van jongeren in steden. Een urban 

radioaanbod moet voor mij uitgaan van een maximale efficiëntie en synergie met het 

bestaande aanbod. Daarom heb ik in de VRT beheersovereenkomst 2012-2016 

alvast opgenomen dat de VRT via haar radionetten moet samenwerken met 

initiatieven die zich op het vlak van ‘urban radio’ ontwikkelen”. 

Ter info: binnen Managers van Diversiteit werd het REC Radiocentrum in 2006 

onrechtstreeks en in 2007 en 2008 rechtstreeks gesubsidieerd om ‘urban radio’ te 



134

maken met (voornamelijk allochtone) jongeren. Het REC bouwde in die tijd een soort 

opleidingscentrum uit om geïnteresseerde en getalenteerde jongeren hiertoe de 

nodige vaardigheden bij te brengen. 

De uiteindelijke bedoeling was dat het project zich zou verspreiden over heel 

Vlaanderen. 

II. Strategische en operationele doelstellingen van het mediabeleid, 3. Media 

stimuleren als partners in een vooruitstrevende informatiemaatschappij, 3.3. Einclusie, 

3.3.1. Doelgroepgericht en beleidsdomeinoverschrijdend beleid, 

Pagina 37 

“Waar aanvankelijk overheidsinitiatieven ter bevordering van e-inclusie vooral gericht 

waren op de eerste digitale kloof (toegang, bezit van een computer, instrumentele 

vaardigheden) verschuift de aandacht vandaag naar instrumentele, structurele en 

strategische vaardigheden. De omgang met de verschillende media wordt immers 

steeds complexer. 

(…) 

Ondertussen worden de voorbereidingen inzake een nieuw Interfederaal plan ter 

bestrijding van de digitale kloof verdergezet en relevante Europese ontwikkelingen in 

dit kader opgevolgd. 

E-inclusie wordt als een geïntegreerd onderdeel opgenomen in mijn beleid rond 

mediawijsheid. Zo bevat de onderzoeksopdracht inzake de nulmeting van het 

mediawijsheidsveld onder meer een luik betreffende de bestaande einclusieopleidingen 

in Vlaanderen. De stimuleringsregeling Mediawijsheid richt zich 

ook op initiatieven die strijden tegen de digitale kloof”. 

Voor lokale overheden is e-inclusie een beleidsprioriteit. Door nogal wat steden en 

gemeenten wordt bijvoorbeeld gewerkt aan e-inclusie door het inrichten en/of 

faciliteren van computerlessen voor senioren en mensen in armoede. Speciaal op 

lokaal niveau bestaat ook al jaren een ‘Digitale Week’ met laagdrempelige activiteiten 

waarbij het gebruik van multimedia centraal staat. 

Precies omdat deze niveaus zeer sterk inzetten op het wegwerken van uitdagingen 

aangaande de digitale kloof, is het belangrijk om Stedenbeleid, Integratie en 

Inburgering te betrekken in het (overkoepelend Vlaams) verhaal rond e-inclusie. 



135


Managementsamenvatting, Pagina 5 

“Ik houd al langer een pleidooi voor meer diversiteit in de media. Ik lanceerde daarom 

een oproep die de mediasector kan stimuleren en ondersteunen in hun zoektocht om 

meer diversiteit te realiseren in hun aanbod, hun bereik, hun beeldvorming of 

tewerkstelling. Ik volg de evoluties op van het dossier ‘digitaal dividend’, waarover we 

dit beleidsjaar belangrijke uitspraken vanwege Europa mogen verwachten”. 

Raakvlakken/mogelijke samenwerking in het kader van de diversiteitswerking op 

ABB (bijvoorbeeld Managers van Diversiteit)? 

Inleiding, Pagina 6 

“(…) Ten derde blijf ik inzetten op meer diversiteit en kleur in de media; voor en 

achter het scherm, op de werkvloer, in het aanbod”. 


Onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit van de media, 1.1. Meer ruimte 

voor kwaliteitsjournalistiek, 1.1.8. Leesbevordering, Pagina 15 

“Sinds het schoolkaar 2006-2007 is de actie uitgebreid naar nieuwe specifieke 

doelgroepen zoals studenten uit Gemeenschapsinstellingen voor bijzondere 

Jeugdbijstand, het tweedekansonderwijs, de inburgeringstrajecten, enz. 

Ook volwassenen die in de Vlaamse Centra voor Basiseducatie taallessen 

Nederlands volgen, kunnen via KIK kennismaken met het Vlaamse krantenlandschap 

en de actualiteit. Voor mensen die zich in onze Vlaamse samenleving willen 

integreren, vormen kranten een ideaal instrument, zowel om de taal beter onder de 

knie te krijgen, als om onze samenleving beter te leren kennen”. 

Kranten in de Klas (KIK) is een leesbevorderingsproject dat van start ging tijdens het 

schooljaar 2003-2004, bedoeld om de kritische geest van jongeren en burgers aan te 

scherpen. Het project brengt letterlijk de krant in de klas en biedt scholieren gratis 

krantenpakketten. 

KIK was initieel gericht naar scholieren uit het secundair onderwijs en sinds het 

schooljaar 2006-2007 uitgebreid naar nieuwe specifieke doelgroepen, waaronder 

inburgeraars. 

In het schooljaar 2011-2012 wordt het project KIK specifiek toegespitst op 

‘mediawijsheid’, een samenspel van kennis, vaardigheden en attitudes om op een 

bewuste en kritische manier om te gaan met alle media. 



136


Onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit van de media, 1.2. Sterke Vlaamse 

omroep, 1.2.1. Aandacht voor alle Vlamingen, Pagina 17 

“Eén van de belangrijkste bestaansredenen voor de publieke omroep is dat deze van 

en voor iedereen is, zonder onderscheid naar geslacht, leeftijd of achtergrond. De 

VRT moet in eerste instantie door de combinatie van verschillende radio- en 

televisienetten en websites een aanbod ontwikkelen dat rekening houdt met de 

eigenheid van verschillende gebruikersgroepen. Het is daarbij echter niet de 

bedoeling groepen te binden aan een net, maar wel om deze met elkaar in contact te 

laten treden op een brede waaier van generalistische netten. 

De VRT moet dan ook nog meer dan vroeger de omroep zijn van alle Vlamingen en 

gaat op alle terreinen voor een zo hoog mogelijke diversiteit: in het 

personeelsbestand, op het scherm, in haar kijkers en luisteraars. Iedereen moet zich 

(ook letterlijk) kunnen herkennen in de publieke omroep. 

Om deze ambitieuze doelstelling te bereiken kiest de VRT voor een geïntegreerd 

diversiteitsbeleid dat op alle niveaus van de organisatie ingang moet vinden. De 

stuurgroep diversiteit van de VRT zal jaarlijks actieplannen rond diversiteit inzake 

aanbod, bereik en personeel formuleren en opvolgen. In september 2011 werd het 

actieplan voor 2012 opgesteld. 

Voor een aantal groepen worden bovendien in 2012 extra initiatieven ontwikkeld: 

(…) 

Nieuwe Vlamingen: de VRT wil meer aansluiting zoeken met de doelgroep van 

nieuwe Vlamingen door enerzijds een beter beeld te krijgen van de mediabehoeften 

van deze groep en door anderzijds te werken aan een betere vertegenwoordiging en 

correctere beeldvorming van deze groep op en achter het scherm: in 2012 wordt het 

bereik van de VRT bij nieuwe Vlamingen onderzocht en worden de eerste 

actieplannen ter zake uitgevoerd (o.a. meer allochtone experts in de 

nieuwsuitzendingen, rekrutering van allochtone journalisten, ankerpersonen, enz...). 

(…) 

Conform de nieuwe beheersovereenkomst zal het volledige televisieaanbod van de 

VRT jaarlijks onderzocht worden op diversiteit. In september 2011 zijn de resultaten 

van de meest recente meting bekendgemaakt en een volgende meting is gepland 

voor de periode oktober-november 2012”. 


Onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit van de media, 1.4. Leefbare 

particuliere (lokale en regionale) media, 1.4. Regionale televisie, Pagina 22 

“(…) 



137

Er is in het najaar 2011 vanuit mediabeleid ook een algemene oproep gelanceerd 

voor projecten die meer diversiteit in de media stimuleren. Ook de regionale 

omroepen kunnen hierop intekenen”. 


ABB? 


Onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit van de media, 1.5. Media als 

koplopers in diversiteitsbeleid, Pagina 25 

“Diversiteit in de media is één van de speerpunten in mijn beleid. 

Iedereen moet zich kunnen herkennen in de samenleving zoals ze vandaag is en 

zich erbij betrokken voelen. De media zijn cruciaal voor de democratie, vervullen een 

belangrijke rol in de manier waarop over de samenleving wordt bericht en zijn als het 

ware het venster op de wereld. De media moeten een afspiegeling zijn van de 

maatschappij en zorgen voor een genuanceerde beeldvorming over de verschillende 

groepen in de maatschappij. 

Onze maatschappij is veelkleurig en veelzijdig. Toch “verkleuren” de mediabedrijven 

en de berichtgeving maar met mondjesmaat en de opleidingen die tewerkstelling in 

een professionele mediaomgeving beogen, bereiken nog onvoldoende een divers 

publiek. 

Kwaliteit en diversiteit op de Vlaamse mediamarkt veronderstellen dat alle spelers 

binnen de sector bijzondere aandacht hebben voor diversiteit. Ik wil de actoren in het 

medialandschap stimuleren om een doeltreffend diversiteitsbeleid te ontwikkelen dat 

impact heeft op het vlak van programmatie, personeelsbeleid, bereik en 

beeldvorming. Daarom heb ik tijdens de Staten-Generaal van de Media op 6 mei 

2011 aangekondigd een oproep te lanceren die financiële ondersteuning mogelijk 

maakt voor projecten die de diversiteit binnen de sector bevorderen. 

In het najaar 2011 lanceerde ik de oproep voor projectvoorstellen ter bevordering van 

diversiteit binnen de mediasector. Deze oproep heeft tot doel de mediasector te 

stimuleren om te werken aan meer diversiteit op de werkvloer, in het aanbod en in 

het bereik. Diversiteit betekent behalve aandacht voor etnisch-culturele minderheden 

ook aandacht voor gender, seksuele identiteit, handicap, leeftijd en sociaaleconomische 

status (armoede). Een belangrijk aspect specifiek voor de media is de 

beeldvorming van diverse groepen. Voor deze oproep werd ongeveer 600.000 euro 

uitgetrokken op de begroting 2011. 

In de beheersovereenkomst VRT 2012-2016 heb ik sterk ingezet op diversiteit. De 

VRT zal diversiteit centraal plaatsen in haar organisatie. Iedereen moet zich in meer 

of mindere mate herkennen in de VRT. Er gaat expliciet aandacht naar 

genuanceerde, maar ook genderneutrale berichtgeving. Voor het eerst wordt het 

diversiteitsbeleid van de VRT de komende jaren vertaald in streefcijfers die in de 

beheersovereenkomst worden opgenomen. De VRT ontwikkelt jaarlijks een actieplan 

m.b.t. de vertegenwoordiging van specifieke doelgroepen, vertaald in streefcijfers 

voor de vertegenwoordiging van vrouwen (33% in het gehele intern en extern 



138

geproduceerde tv-aanbod) en van nieuwe Vlamingen (5% in het gehele intern en 

extern geproduceerde tv-aanbod). 

Ook het personeelsbestand van de VRT zal in de lijn liggen van de Vlaamse 

maatschappelijke diversiteit. Tegen 2014: minstens 1,5% personen met een 

handicap, minstens 4% nieuwe Vlamingen, minstens 40% vrouwen en 33% procent 

vrouwen in het management van de VRT. 

Ik vermeld in deze context ook het project ‘kwaliteitsjournalistiek en interculturaliteit’ 

van Trefmedia. Met dit project wou TrefMedia aandacht vragen voor interculturele 

journalistiek en voor kwaliteitsjournalistiek over interculturaliteit. Concreet wou men 

de reflectie over dit thema stimuleren bij mediaspelers en zorgen voor sensibilisering 

bij redacties en journalisten. Tot slot wou men ook de dialoog stimuleren tussen 

mediamakers en minderheden over interculturele journalistiek. De campagne ging 

van start op 26 oktober 2010, met de presentatie van het boek ‘De witte media, of 

waarom ’allochtonen’ altijd slecht nieuws zijn’. Op 23 december 2010 heeft het 

Minderhedenforum samen met de VVJ de eerste interculturele persprijs uitgereikt. 

TrefMedia opteert in 2011 voor een koerswijziging en wil in de nabije toekomst vooral 

flankerend optreden, de nieuwe initiatieven monitoren en deze toetsen aan de 

verwachtingen en appreciatie van de doelgroep. Met het project “Brug tussen media 

en minderheden” wil TrefMedia in 2011-2012 etnisch-culturele minderheden de kans 

bieden om op een gestructureerde manier feedback en voorstellen van goede 

praktijken aan te reiken aan de media. 

(…)”. 


ABB (bijvoorbeeld Managers van Diversiteit)? 

Ter info: 

- Ook binnen Managers van Diversiteit werden al meerdere projecten gesubsidieerd 

die interculturele journalistiek brachten/brengen. 

- TrefMedia is een initiatief van het Minderhedenforum, dat door ABB regulier 

gesubsidieerd wordt. 

II. Strategische en operationele doelstellingen van het mediabeleid, 2. Toegang 

voor elke Vlaming tot divers, kwalitatief en innovatief media-aanbod, 2.1. 

Mediavaardigheden via een mediawijheidsbeleid, Pagina 29 

“[] in het najaar 2011 lanceerde ik een stimuleringsregeling mediawijsheid. Actoren 

actief in het veld krijgen daardoor de kans om doeltreffende activiteiten te 

organiseren die impact hebben op het vlak van opleiding, methodieken, veilig en 

verantwoord mediagebruik en beeldvorming. Kennisdeling en samenwerking worden 

erg belangrijk bij de uiteindelijke beoordeling van de projecten, net als hun impact op 

Vlaams niveau en hun inzet voor kansengroepen. 

(…) 

Om deze projecten te ondersteunen, maakte ik 650.000 euro vrij op de begroting 

Media 2011”. 



139

Onder het bijbrengen van ‘mediawijsheid’ wordt het bijbrengen van een samenspel 

van kennis, vaardigheden en attitudes verstaan, om op een bewuste en kritische 

manier om te gaan met alle media. 

Het is interessant om na te gaan of hier (mogelijke toekomstige) raakvlakken en/of 

samenwerkingsmogelijkheden met BBSI bestaan? 

Het bijbrengen van computervaardigheden en deelname aan de digitale samenleving 

is bijvoorbeeld sinds 2010 geïntegreerd in de lessen Maatschappelijke Oriëntatie van 

inburgeraars. In 2009 ontvingen de onthaalbureaus vanuit het beleidsdomein 

Inburgering infrastructuursubsidies om hiertoe de nodige hardware en infrastructuur 

aan te schaffen. 



140

Werk & Sociale Economie (WSE) 

Beleidsbrief WERK 

Algemeen: 

Over het Witboek Interne Staatshervorming en planlastvermindering is in de 

beleidsbrief niets opgenomen. Er worden ook geen specifieke aandachtspunten voor 

Stedenbeleid vermeld. 

Het tewerkstellingsbeleid van minister Muyters is o.a. gericht op een grotere instroom 

van allochtonen en het aanmoedigen van werkgevers om werk te maken van meer 

diversiteit op de werkvloer. Een belangrijke tool die in 2012 en volgende jaren meer 

en meer ingezet zal worden, is het ‘ervaringsbewijs’ (eerder verworven compenties). 

Belangrijke kritiek: het taalbeleid t.a.v. inburgeraars werkt niet (voldoende). 


Net zo min als in de ontwerpbeleidsbrief, zijn ook in de definitieve beleidsbrief geen 

verwijzingen opgenomen naar de interne staatshervorming en planlastvermindering. 


/ 



141


Aandachtspunten voor het Inburgering- en Integratiebeleid komen altijd op hetzelfde 

neer: maattrajecten, met extra aandacht voor (van de kant van de werknemer) 

taalbeheersing en (van de kant van de werkgever) antidiscriminatie en zelfs streven 

naar diversiteit op de werkvloer. 

I. Omgevingsanalyse, I.II Werkzaamheid moet hoger, Pagina 8 

“De arbeidsdeelname van jonge, autochtone hooggeschoolden (95%) is bij de 

hoogste in Europa, maar de arbeidsdeelname van 55-plussers (38%), allochtonen 

(53%) en laaggeschoolden (53%) is beduidend lager. Vlaanderen heeft zich in het 

Pact 2020 geëngageerd om de arbeidsdeelname van kansengroepen tegen het jaar 

2020 fors op te trekken, en de voorbije jaren is er al heel wat vooruitgang 

gerealiseerd. Het grootste potentieel om extra jobs in te vullen, en mogelijk ook 

oplossingen te bieden voor knelpuntberoepen, ligt duidelijk bij deze kansengroepen”. 

Hier situeren zich raakvlakken en zelfs mogelijke samenwerkingsverbanden met 

BBSI. 

II. Van visie naar realiteit: strategische hefboomprojecten, II.I Ontwikkeling van 

het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP), Pagina 10 

“Om individuen te ondersteunen in het loopbaanproces, zet ik in op de verdere 

ontwikkeling en uitbouw van het POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) als 

loopbaaninstrument. Via dit POP kan elke burger zelf aan de slag gaan en kan hij/zij 

via zelfsturing dan wel onder begeleiding zijn eigen loopbaan onder handen nemen. 

Individuen worden op die manier aangezet om procesgerichter over hun loopbaan na 

te denken en zich strategisch te buigen over vragen als: 

- Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? 

- Wat zijn mijn perspectieven op korte en lange termijn; in welke situatie en context 

bevind ik mij en welke richting kan en wil ik uit met mijn loopbaan? 

- Welke acties zal ik hiertoe ondernemen? 

Het POP geeft een perspectief aan de burger waardoor de motivatie tot ontwikkeling 

verhoogd wordt. Doordat het eigenaarschap bij de burger ligt, is ook de 

betrokkenheid groter om het ontwikkelingsproces tot een goed einde te brengen. Het 

werken met een POP geeft tot slot ook de mogelijkheid om tot een dialoog te komen 

tussen dienstverleners en burgers of tussen werkgevers en werknemers. De 

verwachtingen van beide partijen worden verduidelijkt evenals welke bijdrage elke 

partij dient te leveren. Als gevolg daarvan ontstaat er ook een gedeelde 

verantwoordelijkheid. 

Naast het stimuleren van het gebruik van een POP door individuen en bedrijven, is 

het dus ook mijn intentie om het gebruik van dit loopbaaninstrument sterker in te 

bouwen in de bestaande dienstverlening voor werkenden en werkzoekenden op de 

arbeidsmarkt, zodat waar mogelijk en nodig ook begeleiding bij de opmaak van een 

POP geboden kan worden”. 



142

Deze paragrafen beschrijven precies de aanpak van inburgeraars bij aanvang van 

hun inburgeringstraject. 

Binnen de onthaalbureaus bestaat inderdaad een grote knowhow rond 

geïndividualiseerde begeleiding en persoonlijke ontwikkelingsplannen. Omgekeerd 

beschikken zij vaak niet over de (technische) bagage om hun POP’s te verfijnen 

en/of op een moderne en ondersteunde manier te ontsluiten naar buiten. 

Zeker de e-portfolio ‘Mijn loopbaan’ is interessant voor de onthaalbureaus, meer 

specifiek wanneer zij in een begeleiding-naar-werk-aanbod instappen in 

samenwerking met de VDAB (zie hieronder). 

II. Van visie naar realiteit: strategische hefboomprojecten, II.II De verspreiding 

van Mijn Loopbaan als digitaal portaal, Pagina 11 

“Het persoonlijk ontwikkelplan zal ook beschikbaar gesteld worden vanuit het eportfolio 

“Mijn Loopbaan”. Het e-portfolio “Mijn Loopbaan” staat voor een digitale 

ruimte waar het individu zijn persoonlijke loopbaaninformatie (persoonlijke gegevens, 

loopbaangegevens, competenties en bewijzen) kan opslaan. Het biedt tevens 

mogelijkheden om, bij het voorbereiden en doorlopen van transities op de 

arbeidsmarkt, van daaruit diensten op te roepen (bv een CV opmaken en/of posten 

bij werkgevers). 

Via Mijn Loopbaan kunnen burgers algemene loopbaaninformatie opzoeken en 

verwerken, kunnen zij via de aangeboden services en diensten hun competenties 

zichtbaar maken, EVC en opleidingstrajecten opvolgen, loopbaanstappen 

ondernemen, … Via Mijn Loopbaan zullen ook externe bronnen geraadpleegd en 

externe gegevens geïmporteerd kunnen worden. De burger blijft de volledige 

controle en het beheer behouden van de gegevens die verzameld worden in het e- 

portfolio. 

Het e-portfolio Mijn Loopbaan is nog volop in ontwikkeling. De onderliggende 

innovatieve concepten, de beoogde afstemming met instrumenten als POP en de 

competentieruggengraat Competent enerzijds, en het opzetten van 

informatiestromen van en naar externe bronnen anderzijds vergt heel wat van het 

systeem. Een piloottesting wordt voorzien in het najaar van 2011. Begin 2012 zal een 

eerste versie van “Mijn Loopbaan” gelanceerd worden met een aantal beperkte 

toepassingen en diensten voor de burger”. 

De e-portfolio ‘Mijn loopbaan’ is interessant voor de onthaalbureaus, meer specifiek 

wanneer zij in een begeleiding-naar-werk-aanbod instappen in samenwerking met de 

VDAB. 

II. Van visie naar realiteit: strategische hefboomprojecten, II.III Het gebruik van 

Competent als gemeenschappelijke competentietaal, Pagina 12 

“Een belangrijke bouwsteen om het arbeidsmarktbeleid competentiegericht uit te 

bouwen, is het spreken vanuit en werken met een gemeenschappelijke 

competentietaal. Deze basis wordt in het kader van Competent voorzien. Competent 

wordt een digitaal raadpleegbare referentiedatabank waarin beroepsactiviteiten en 

wat men daarvoor moet kunnen en kennen beschreven worden. Deze beschrijvingen 



143

hebben de naam “Competentfiches (de zogenaamde nieuwe 

beroepscompetentieprofielen)” gekregen. De Competentfiches worden gevalideerd 

door de (sectorale) sociale partners. In de uitbouw van de databank wordt vertrokken 

van de nieuwe versie van de ROME, een arbeidsmarktdekkend systeem dat door de 

Franse sociale partners, bedrijven en organisaties is gevalideerd en intussen al meer 

dan twintig jaar zijn waarde heeft bewezen op de Franse arbeidsmarkt. Hergebruik 

van de ROME-data in combinatie met andere gevalideerde bronnen laat toe dat 

beroepscompetentieprofielen in Competent snel kunnen worden aangemaakt en 

geactualiseerd. De aansluiting van de Competentfiches bij de ROME-fiches verzekert 

bovendien de automatische uitwisselbaarheid van gegevens met de Franse partner 

maar ook en vooral met de Belgische partners Forem en Actiris en op termijn ook 

met de andere Europese diensten. De voorbije jaren heeft de SERV in 

samenwerking met VDAB intensief aan de uitbouw ervan gewerkt. Momenteel zijn 

reeds 230 competentfiches ontwikkeld. Tegen eind 2011 zullen ruim 350 van de 600 

fiches vanuit Competent ter beschikking gesteld worden. Bij de ontwikkeling en 

validering wordt een zo breed mogelijke sectorale spreiding gehanteerd. Alle 

prioritaire domeinen (waaronder knelpuntberoepen) worden bestreken. 

Met Competent wordt er aldus gewerkt aan de uitbouw van een actueel 

arbeidsmarktdekkend gemeenschappelijk referentiekader voor de beschrijving van 

activiteiten, vereiste competenties en beroepen. Een jaarlijkse actualisering van 

(onderdelen van) de inhoud moet ook informatie leveren over evoluties in gevraagde 

competenties. Deze functie wordt versterkt door input vanuit de dienstverlening van 

de VDAB. Vacaturematching geschoeid op Competent levert informatie op over de 

competenties die veel of minder gevraagd worden op de arbeidsmarkt en over de 

mate waarin profielen van werkzoekenden aan deze vereisten beantwoorden. Deze 

informatie kan vervolgens ingebracht worden in Competent. Concreet kan dit 

betekenen dat een Competentfiche herijkt kan worden wanneer uit de matching blijkt 

dat bedrijven bijvoorbeeld systematisch een nieuwe competentie aan een 

beroepsprofiel toevoegen. Dergelijke informatie is essentieel om de arbeidsmarkt 

optimaal te laten functioneren, zowel op Vlaams maar ook op sectoraal, 

subsectoraal, regionaal en lokaal niveau. De invulling van knelpuntberoepen kan zo 

geoptimaliseerd worden. 

Competent vormt de basis van een vernieuwde dienstverlening die de VDAB, in 

samenwerking met de stakeholders (sectoren, werkgevers, onderwijs, regionale 

sociale partners) de komende jaren wil uitbouwen. Die vernieuwde dienstverlening 

zal de klanten (bedrijven, de individuele burger) ten goede komen, maar ook het 

gebruik van op Competent gebaseerde diensten door andere regionale partners op 

de arbeidsmarkt faciliteren. Tegen eind 2013 zullen een aantal eerste toepassingen 

o.v.v. competentiegerichte vacaturematching beschikbaar zijn”. 

(Eerder verworven) competenties worden mee in aanmerking genomen in de 

trajectbegeleiding van inburgeraars. Hierbij wordt voor iedere individuele inburgeraar 

een ‘portfolio’ opgemaakt, dat een beeld schetst van wat de persoon reeds tijdens 

zijn loopbaan en daarbuiten deed, wat hij daaruit leerde, wat hij belangrijk vindt en 

hoe hij zichzelf nog wil ontwikkelen. 



144

Het gebruik van gestandaardiseerde ‘competentfiches’ is een niet te missen 

opportuniteit voor de onthaalbureaus, temeer omdat de VDAB hieraan in de nabije 

toekomst vacaturematching wil koppelen. 

III Loopbanen van individuen ondersteunen, 1 loopbaanondersteuning voor 

werkenden, 1.3 Een breed scale aan EVC-diensten, Pagina 15 

“Vandaag bestaat het ervaringsbewijs reeds voor een 60-tal beroepen en werden 

bijna 3.000 ervaringsbewijzen uitgereikt. 85% van de personen met een 

ervaringsbewijs behoort tot een van de kansengroepen (50+, laag/midden geschoold, 

allochtoon en personen met arbeidshandicap). Er zijn 33 verschillende testcentra 

erkend die de dienstverlening voor de diverse beroepen opnemen. Jaarlijks wordt 

een budget van 2,5 miljoen ESF-middelen en 3.056 miljoen euro Vlaamse 

cofinanciering voorzien voor de testcentra voor de opmaak van de praktijkproeven en 

het opzetten van dienstverlening voor de kandidaten. 

Uit een studie van de SERV bleek dat als we van het ervaringsbewijs echt een 

succesnummer willen maken voor zowel kandidaten als voor werkgevers, er een 

aantal hervormingen nodig zijn. De twee belangrijkste aanbevelingen betreffen het 

relevanter maken van het ervaringsbewijs voor de vraagzijde van de arbeidsmarkt en 

het sterker inzetten op de bekendheid van het ervaringsbewijs via sensibilisering en 

promotie. 

Het komende jaar wil ik samen met de sociale partners en andere stakeholders het 

beleid en de wetgeving rond het ervaringsbewijs optimaliseren in relatie tot de 

gedetecteerde problemen, zodat de gewijzigde dienstverlening begin 2013 van start 

kan gaan. 

(…) 

Tot slot is het ook nodig dat we binnen de wereld van onderwijs en opleiding alle 

neuzen in dezelfde richting te krijgen om het belang van EVC meer te onderkennen. 

Samen met het beleidsdomein Onderwijs en Vorming en het beleidsdomein Cultuur, 

Jeugd, Sport en Media wordt in het kader van het beleidsproject geïntegreerd EVCbeleid 

werk gemaakt van een gemeenschappelijke visie en aanpak rond EVC. In dit 

beleidsproject wordt EVC gezien in functie van de Vlaamse kwalificatiestructuur en 

het behalen van een erkende beroepskwalificatie. Het agentschap voor kwaliteit 

binnen onderwijs en vorming (AKOV) zal toezicht houden op de EVC-trajecten buiten 

Onderwijs, zodat nadien alle EVC-bewijzen (waaronder het ervaringsbewijs) 

automatisch erkend worden door de onderwijswereld. Samen met mijn collega van 

Onderwijs willen we komen tot een geïntegreerd kwaliteitskader, waarbij we 

duidelijke afspraken maken hoe dit toezicht vanuit AKOV binnen het beleidsdomein 

Werk kan worden opgenomen”. 

De erkenning van eerder verworven competenties (EVC) kan een belangrijk 

instrument zijn om werkzoekenden naar werk (i.c. knelpuntvacatures) toe te leiden. 

Opdat dit instrument geloofwaardig zou zijn, worden iemands competenties best door 

een objectieve externe organisatie erkend. Vandaag bestaat hiervoor het 

‘ervaringsbewijs’, dat door de Vlaamse overheid uitgereikt wordt na een praktijkproef. 



145

Het belang van de erkenning van eerder verworven competenties voor de sector 

Inburgering-Integratie sluit aan bij de vorige opmerking. 

Mochten de onthaalbureaus specifieke knelpunten ervaren met betrekking tot het 

ervaringsbewijs voor hun doelgroep, is 2011-2012 het moment om die op te lijsten en 

over te maken aan de Minister van Werk. 

III Loopbanen van individuen ondersteunen, 2. Loopbaanondersteuning voor 

werkzoekenden: het sluitend maatpak, 2.7 Een specifieke aanpak voor 

taalondersteuning, Pagina 21 

“Werkzoekenden die weinig of geen Nederlands kennen hebben het moeilijker op de 

arbeidsmarkt en zijn oververtegenwoordigd in de werkzoekendenpopulatie. De groep 

van Nederlandsonkundige werkzoekenden bedraagt 8,2% van het totaal aantal 

ingeschreven werkzoekenden. Naast het groot aantal anderstalige werkzoekenden 

dat instroomt in de reguliere werking van de VDAB, zien we een grote instroom van 

inburgeraars die eveneens gebaat zijn bij NT2-acties”. 

Idealiter volgt een instroom naar werk pas na de verplichte inburgeringscursussen 

Maatschappelijke oriëntatie en NT2 van inburgeraars. Het komt echter voor dat een 

inburgeraar (doorgaans tijdelijk) in de tussentijd aan de slag gaat en zijn cursus NT2 

afbreekt. Blijkbaar wordt deze uitval (te) weinig of niet vanuit Inburgering 

opgevangen. 

Bovendien luidde een van de voornaamste conclusies uit een recent HIVAonderzoek, 

dat de bestaande taalcursus in het kader van het inburgeringstraject 

absoluut onvoldoende is om aan de slag te kunnen en ingeburgerd te geraken 

(Effectiviteit, efficiëntie en impact van het Vlaams inburgeringsbeleid, Onderzoek in 

opdracht van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur, de VDAB en het 

Departement Onderwijs, HIVA, 2010). 

De kranten vatten dit onderzoek samen als: “Te veel nieuwkomers blijven na het 

volgen van een inburgeringscursus steken in een niveau van Nederlands dat het 

'overlevingsniveau' niet overstijgt”. 

Ook de Minister van Werk verwijst in zijn beleidsbrief naar de pijnlijke resultaten van 

het HIVA-onderzoek uit 2010 en het moeizaam ploeteren voor 

tewerkstellingsdiensten door te grote taalbarrières, zelfs na het doorlopen van 

inburgeringscursussen (één op twaalf werkzoekenden in Vlaanderen is 

Nederlandsonkundig!). 

Een signaal voor BBSI om de resultaten uit het HIVA onderzoek zeker ernstig te 

nemen en de huidige werkwijze te remediëren. 

III Loopbanen van individuen ondersteunen, 2. Loopbaanondersteuning voor 

werkzoekenden: het sluitend maatpak, 2.7 Een specifieke aanpak voor 

taalondersteuning, 2.7.1 Trajecten voor anderstalige werkzoekenden, Pagina 21 

Dat taalkennis voor de Minister van Werk uiterst belangrijk is, blijkt uit een volledig 

hoofdstuk ‘Trajecten voor anderstalige werkzoekenden’ in de beleidsbrief: 

“ Trajecten voor anderstalige werkzoekenden 



146

Een sluitend taalbeleid voeren betekent dat elke nieuw ingeschreven werkzoekende 

kort na de inschrijving gescreend wordt op de kennis van het Nederlands. Op dit 

moment wordt 86% van alle werkzoekenden die zich aanmelden bij de VDAB 

systematisch gescreend. Indien de kennis van de werkzoekende niet toereikend is, 

wordt doorverwezen naar een Huis van het Nederlands voor testing of 

niveaubepaling en vervolgens naar een gepaste opleiding Nederlands tweede taal 

(NT2) als verplicht onderdeel van een traject naar werk. Anderstalige werkzoekenden 

kunnen zo doorverwezen worden naar een basiscursus Nederlands gegeven door 

reguliere aanbodsverstrekkers of naar een schakelopleiding NT2 binnen VDAB. 

Onder de anderstalige werkzoekenden is er bij 86% binnen de zes maanden na 

inschrijving een actie geregistreerd, gaande van doorverwijzing naar het Huis van 

Nederlands, basisopleiding NT2 of vervolgopleiding NT2 of uitstroom uit de 

werkloosheid. De extra inspanningen in het kader van het WIP in 2010 en 2011 

(3,125 miljoen euro op jaarbasis) om het taalbeleid sluitend te maken leveren dus 

hun vruchten af. De VDAB sensibiliseert verder al haar consulenten om zowel de 

screening als de registratie van de ondernomen of te ondernemen acties inzake 

opleiding en begeleiding binnen de zes maanden na inschrijving volledig sluitend te 

maken. 

Om de anderstalige werkzoekenden en werkenden voldoende snel bij te scholen is 

er dus een omvangrijk omvangrijk en gepast aanbod aan opleidingen NT2 nodig. 

Wachtlijsten en lange opleidingen bemoeilijken een snelle transitie naar werk. De 

recente HIVA-studie uitgevoerd in het kader van VIONA heeft de lacunes inzake het 

bestaande NT2 aanbod voor werkenden en werkzoekenden, zowel vanuit reguliere 

onderwijsverstrekkers (CBE, CVO), VDAB als derden, en zowel naar inhoud als naar 

vorm, in de mate van het mogelijke in kaart gebracht. 

Een pijnpunt is onder meer dat het aanbod voor het basisniveau 1.1, uitsluitend 

gegeven door de reguliere onderwijsverstrekkers, wel aangepast is aan het 

leervermogen van de zeer heterogene groep cursisten (inburgeraars, Franstalige 

Belgen, werkzoekenden) maar onvoldoende specifiek gericht is op het professioneel 

perspectief van de werkzoekenden. 

Opvallend zijn het hoge aantal stopgezette basisopleidingen (36%) omwille van 

uitstroom uit de werkloosheid en vooral naar werk. Dit geeft aan dat de doelgroep 

toch prioriteit geeft aan tewerkstelling en dat de combinatie werk en basiscursus niet 

overwogen wordt of moeilijk te organiseren is. 

Tevens wordt vastgesteld dat het basisniveau 1.1 vaak onvoldoende is om te kunnen 

doorstromen naar de schakelpakketten van de VDAB. Recent werd dan ook beslist 

om in eerste instantie in de Vlaamse Rand een schakelmodule op niveau 1.2 te 

organiseren om bemiddeling naar de arbeidsmarkt en de doorstroom naar een 

VDAB-opleiding te vergemakkelijken. 

Ook de doorstroom van de schakelpakketten naar de finaliteitopleidingen binnen de 

VDAB blijft vrij beperkt. Ook dit valt deels te verklaren door uitstroom. Van de groep 

die geen beroepsopleiding volgt, stroomt 42% uit de werkloosheid en 34% stroomt uit 

naar werk. 

Het volgen van een finaliteitopleiding lijkt nochtans van groot belang: zo vond 52% 

van diegenen die een beroepsopleiding hebben afgerond werk tegenover slechts 

35% van diegenen die enkel een schakelpakket hebben gevolgd. 



147

Het is de VDAB die als regisseur van het traject voor anderstalige werkzoekenden 

dient op te volgen of en met welk resultaat gevolg wordt gegeven aan het volgen 

van de basisopleiding NT2. Hier is een verdere implementatie en optimalisering 

nodig van de afspraken met de onderwijspartners inzake de samenwerking in het 

algemeen en het registreren en doorgeven van afwezigheden tijdens de 

basisopleiding in het bijzonder. Ook een betere doorstroom van de gegevens over 

de inburgeraars vanuit de onthaalbureaus, in afwachting van de nieuwe 

Kruispuntbank Inburgering, is voorzien via ad hoc uitwisseling op aanvraag van de 

respectievelijke registratiesystemen”. 

IV Transities in bedrijven ondersteunen, 

4. Transities ondersteunen via een aangepast HR-beleid, 

4.1 Steeds bredere diversiteitsplannen, Pagina 33 

“In 2010 zijn via het impulsbeleid EAD onder meer 750 diversiteitsplannen op 

organisatieniveau ingediend. De Vlaamse doelstelling voor dat jaar werd daarmee 

behaald. In 2011 hanteren we een even ambitieuze doelstelling en het ziet er naar uit 

dat ook die gehaald wordt. Elk van deze plannen komt tot stand met de deskundige 

ondersteuning van een door Vlaanderen aangestuurde projectontwikkelaar EAD die 

vanuit de RESOC/SERR opereert. 

Uit de monitoring van deze plannen blijkt dat bedrijven via organisatieverandering in 

ruime zin inzetten op competentiebeleid en het vormgeven en versterken van een 

strategisch en inclusief HR beleid, waarmee men de strategische toekomst van het 

bedrijf of de organisatie probeert voor te bereiden. De aandacht voor werkbaar werk, 

de instroom, opleiding en het behoud van nieuwe en al aanwezige werknemers en 

ook het aanspreken van interessante reserves op de arbeidsmarkt blijft daarbij van 

groot belang. 

We zien ook dat ondanks de crisis bedrijven toch scherpe streefcijfers mbt instroom, 

doorstroom, opleiding en retentie blijven formuleren. Tegelijk zien we een verruiming 

van de focus naar diverse aspecten van sociale innovatie, werkbaarheid en 

duurzame diversiteit”. 


4. Transities ondersteunen via een aangepast HR-beleid, 

4.2 Structurele EAD-projecten Pagina 33 

“De diversiteitswerking van de vakbonden met de inzet van 26 

diversiteitsconsulenten heeft zich in de afgelopen periode versterkt door het 

gezamenlijk optreden van de drie vakbonden in de campagne “effe checken” die in 

2010 werd opgestart en de daaraan verbonden website, begeleiding en opvolging. 

De vakbonden zijn erin geslaagd om in meer dan 800 ondernemingen de topic 

diversiteit te agenderen in de organen van het sociaal overleg. Enkele duizenden 

werknemersafgevaardigden zijn in het kader van het huidige protocol van 

samenwerking met de Vlaamse regering gesensibiliseerd en hebben vorming 

ontvangen mbt het belang van het voeren van een diversiteitsbeleid in de 

onderneming en de rol die vakbonden daarbij kunnen spelen inzake het creëren van 

een draagvlak. 



148

Vanuit de samenwerking van het Minderhedenforum met een 8-tal federaties van 

allochtone vereniging vormen de activiteiten van de activeringsconsulenten een 

ander deel van het EAD instrumentarium dat bijdraagt tot het bereiken en 

doorverwijzen van de moeilijkst bereikbare jonge allochtone werkzoekenden, vooral 

in de stedelijke omgeving. De samenwerking van de activeringsconsulenten met de 

diensten van de VDAB is in het kader van de sluitendheid van onze 

werkzoekendenwerking sterk geïntensifieerd en verbeterd. Ook de adviesfunctie 

werd versterkt”. 

IV Transities in bedrijven ondersteunen, 5. Talentbenutting en –ontwikkeling, 

5.1 Toekomstgericht en flexibel opleiden, Pagina 35 

“Om flexibel en toekomstgericht in te kunnen spelen op de noden aan 

competentieversterking van zowel werkzoekenden als werkenden, heb ik, in het 

kader van het WIP, geïnvesteerd in een uitbreiding van de opleidingscapaciteit op 4 

assen: sluitend taalbeleid; aanbod webleren voor tijdelijke werklozen, overbruggers 

en (andere) werknemers die hun arbeidsduur verminderen; uitbreiding van de 

capaciteit voor knelpuntberoepen en beroepen voor de toekomst en snijvlakacties 

onderwijs –werk (de HBO/Se-n-Se experimenten). Via diverse oproepen financiert 

het ESF mee aan een toekomstgericht opleidingsaanbod. 

Globaal zit deze uitbreiding op schema en zal dit plan in de loop van 2011 volledig 

gerealiseerd kunnen worden. In 2010 werden 3.733 cursisten bereikt voor een 

bedrag van 4.180.609 euro. In 2011 worden extra acties en projecten opgestart om 

het resterende saldo van 2010 (4.074.390 euro) maximaal aan te wenden. In lijn met 

het knelpuntenbeleid wordt er ingezet op screening van de arbeidsmarktreserve en 

van het vacatureaanbod, instroom en oriëntering naar knelpuntvacatures, creatie van 

extra opleidingscapaciteit indien nodig en een intensieve bemiddeling en begeleiding 

tijdens en na de opleiding om de tewerkstelling in de knelpuntvacatures te 

bevorderen. (…)”. 


5. Talentbenutting en –ontwikkeling, 

5.2. Ontwikkelen en erkennen van beroepskwalificaties, Pagina 36 

“De voorbije jaren werden de fundamenten gelegd voor een gemeenschappelijk 

kader voor de beschrijving en ordening van kwalificaties dat het onderwijs en de 

arbeidsmarkt overspant, de kwalificatiestructuur genoemd. De kwalificaties die erin 

worden opgenomen zijn een formeel erkend geheel van competenties. Ze tonen 

welke competenties vereist zijn voor de toegang tot beroepen en/of opleidingen, 

en/of het opnemen van een specifieke maatschappelijke rol of functie. De 

kwalificatiestructuur brengt aldus transparantie in kwalificaties en kwalificatiebewijzen 

en hun onderlinge verhoudingen, zodat een traject op maat van het individu kan 

uitgestippeld worden met de nodige aandacht voor EVC, uitwisselbaarheid van 

opleidingsmodules en vrijstellingen”. 

Zoals hierboven reeds aangestipt: de erkenning van beroepskwalificaties is belangrijk 

voor de begeleiding van inburgeraars naar werk door de onthaalbureaus/VDAB. 



149

IV Transities in bedrijven ondersteunen, 7. Mentaliteitsomslag, 7.2 Antidisciminatie, 

Pagina 39 

“In het kader van het actieplan voor de bestrijding van arbeidsgerelateerde 

discriminatie op de arbeidsmarkt (ABAD) werd sedert 2008 het volgende 

gerealiseerd: 

• een elektronisch klachtenformulier op werk.be werd ontwikkeld; 

• een overeenkomst voor samenwerking tussen het Centrum voor Gelijkheid van 

Kansen en Racismebestrijding, de Diensten van het Algemeen Regeringsbeleid, 

de inspectie WSE en de Cel Gelijke Kansen (als woordvoerder van de lokale 

meldpunten discriminatie in de Vlaamse centrumsteden) werd in juni 2009 

afgesloten. 

• in enkele subregio’s functioneert een (boven)lokaal overleg non-discriminatie 

waarin alle relevante stakeholders betrokken zijn; 

• trainingen en vormingen weten regelgeving discriminatiebestrijding werden 

gegeven aan inspecteurs, veldwerkers diversiteit en andere consulenten; 

• er werd vorming gegeven over het EAD-beleid waarin de koppeling met 

discriminatiebestrijding werd gelegd; 

• verhoogde aandacht voor het voorkomen van indirecte discriminatie werd onder 

andere via diversiteitsplannen gerealiseerd. 

Ook recent hebben we helaas moeten vaststellen dat discriminaties op de 

arbeidsmarkt nog steeds een feit zijn. Ik zal daarom in het najaar 2011 het overleg 

met de verschillende betrokken partners (publieke, private en onbetaalde 

bemiddeling) opstarten met het oog op een geactualiseerd actieplan voor de 

bestrijding van arbeidsgerelateerde discriminatie op de arbeidsmarkt (ABAD). 

Vanuit de Vlaamse regering wens ik discriminatie met kracht te bestrijden en wil ik 

naar bedrijven, organisaties en naar de stakeholders van het beleid een 

sensibiliserend beleid voeren. Om te bepalen welke vorm dit kan aannemen wil ik 

hierover een breed maatschappelijk debat organiseren, waarin bij verschillende 

actoren gepeild zal worden welke acties het meest geschikt zijn”. 


8. Sectoraalbeleid, 

8.2 Naar een sectoraal beleid via brede, mobiliserende partnerschappen in 

functie van arbeidsmarktdoelstellingen op korte en lange termijn Pagina 39 

De huidige generatie sectorconvenants loopt af op 31 december 2011. In 

voorbereiding voor de volgende generatie sectorconvenants staat onder meer het 

volgende op het programma: 

“In het najaar van 2011 volgen bilaterale gesprekken met een brede groep van 

stakeholders: interprofessionele sociale partners, koepel- en belangenorganisaties 

(Minderhedenforum, Grip vzw, SLN), Flanders Synergy, VOV en andere 

beleidsdomeinen. Naast deze gesprekken, leveren tussentijdse 

opvolgingsgesprekken met sectoren, sectoren bedrijfsbezoeken en besprekingen 

met de ambtelijke stuurgroep uiteraard een belangrijke bijdrage bij de inhoudelijke 

vormgeving van een nieuw inhoudelijk kader voor de volgende generatie 

sectorconvenants. 



150

De basis voor de inhoudelijke vormgeving zijn de actuele en toekomstige uitdagingen 

op de arbeidsmarkt. De knelpuntberoepen die in alle convenantsectoren voorkomen, 

de vergrijzing van de actieve bevolking en de diverse kansengroepen onder de 

werkzoekenden zijn er slechts enkele. 

Tenslotte neem ik ook de bevindingen mee uit de eindevaluatie van de generatie 

sectorconvenants 2010-2011 die eind 2011 – begin 2012 op basis van 

deskevaluaties zal plaatsvinden. Dat alles zal leiden tot een voorstel van inhoudelijk 

kader voor de volgende generatie sectorconvenants 2013 – 2014”. 

Bijlage 1: implementatie OCM doelstellingen Gelijke Kansenbeleid, Pagina 43 

Binnen het doelstellingenkader voor 2010-2014 worden blijkbaar jaarlijks 

actieplannen bepaald. Voor 2011 en 2012 betreft dit onder meer: 

“Jonge allochtone vrouwen ondersteunen in traject naar werk. Via de inzet van 8 

activeringsconsulenten via een 8-tal federaties van allochtonen verenigingen worden 

allochtone vrouwen bereikt en doorverwezen naar trajectwerking. 

Realisatie: de doelstelling is om op jaarbasis 75 doorverwijzingen per 

activeringsconsulent te realiseren, op basis van de monitoring in 2010 blijkt ongeveer 

40 % van het bereik vrouw te zijn. 

2012: deze actie loopt door maar gegeven de evaluatie van de structurele EADprojecten 

en de inpassing van diverse EAD-instrumenten in het toekomstige 

loopbaanbeleid zouden op basis van overleg met de sociale partners en de andere 

stakeholders van het beleid gerichte bijsturingen zich kunnen aandienen”. 



151

Beleidsbrief SOCIALE ECONOMIE 

Algemeen: 

In de beleidsbrief worden aanpassingen aan de regelgeving aangekondigd, maar het 

is niet duidelijk of hier ook aanpassingen onder vallen in het kader van de 

planlastvermindering of het Witboek Interne Staatshervorming. Het Witboek Interne 

Staatshervorming en planlastverminderingen zijn maar summier opgenomen in de 

beleidsbrief. 

Aandachtspunt voor het Agentschap is de (verplichte) trend naar duurzaam 

ondernemen in overheidsopdrachten. 

Aan de steden en gemeenten wordt een regierol toebedeeld in het socialeeconomiebeleid. 

Allochtonen behoren tot de doelgroepwerknemers. 


4.4. SD4: De weg naar een socialere economie faciliteren 

4.4.1. Uitbouw van een gericht en complementair ondersteuningsaanbod, 

Beleidsopties, Pagina 20 

Aanvankelijk was in de ontwerpbeleidsbrief geen enkele verwijzing opgenomen naar 

de interne staatshervorming. 

Nochtans valt wel wat te zeggen over het versterken van het lokaal 

werkgelegenheidsbeleid binnen de contouren van een Vlaams arbeidsmarktbeleid 

(doorbraak D.14) en naar de planning die hiervoor is uitgewerkt. In de definitieve 

beleidsbrief is uiteindelijk het volgend (onderlijnd) paragraafje opgenomen dat 

verwijst naar het Witboek Interne Staatshervorming: 

“Ontwerpdecreet voor de ondersteuning van de sociale economie 

Het voorliggend ontwerp van decreet wil een antwoord bieden op de verscheidenheid 

aan ondersteuningsbehoeften, waarbij zowel naar individuele als collectieve 

dienstverlening aandacht gaat. Doel is om zowel vanuit de vraag- als vanuit de 

aanbodzijde efficiëntiewinsten te boeken en de kennis en toepassingen op het vlak 

van de sociale economie te vermenigvuldigen. Aandacht gaat hierbij naar de diverse 

stadia van het ondernemen: ondersteunen van startende ondernemingen en 

kwaliteitsvolle en duurzame groei van de ondernemingen versterken. 

Dit ontwerp van decreet wil een solide basis geven aan de toekomstige 

ondersteuning van het ondernemerschap binnen de sociale economie en de 

bevordering van het sociaal en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. 

Zowel toekomstige maatwerkbedrijven, initiatieven lokale diensteneconomie, 

coöperatieve en maatschappelijk verantwoorde ondernemers zullen kunnen rekenen 

op gerichte managementondersteuning. 

Ook de ondersteuning van de regierol van gemeenten op vlak van lokale sociale 

economie is opgenomen in het ontwerpdecreet, conform de bepalingen van 

Doorbraak D.14 in het Witboek Interne Staatshervorming. 



152

Het komende jaar wordt hard gewerkt aan concretisering en voorbereiding voor de 

eigenlijke uitvoering van de vernieuwde ondersteuning wordt gewerkt. Tegen midden 

2012 zullen alle huidige instrumenten vervallen en moet het nieuw kader klaar staan. 

Het nieuwe kader omvat: 

- een nieuwe plaats voor het overleg in de sector; 

- één nieuw orgaan voor ondersteuning van collectieve noden in de sociale 

economie; 

- een versterkt kader voor individuele managementondersteuning, financiële 

ondersteuning op maat en innovatiesteun; 

- kapstokken voor het bevorderen van de sociale economie en het maatschappelijk 

verantwoord ondernemen; 

- de ondersteuning van de regierol van gemeenten inzake de lokale sociale 

economie; 

- wetenschappelijk onderbouwde managementopleidingen en onderzoek inzake de 

sociale economie en het maatschappelijk verantwoord ondernemen. 

Tot slot komt er een passend flankerend beleid vanuit de overheid. Met het 

beleidsdomein EWI en de agentschappen binnen WSE wordt bekeken hoe de 

toekomstige ondersteuningsmaatregelen optimaal op elkaar afgestemd kunnen 

worden, waar samenwerking mogelijk is en hoe deze best wordt verankerd. Zo 

verduidelijkt de nieuwe ondersteuningsstructuur niet alleen wat de overheid zelf wil 

doen en wat niet, maar ook hoe de diverse ondersteuningsmogelijkheden voor de 

ondernemingen in de sociale economie zich tot elkaar verhouden. In dit kader wordt 

vanaf 2012 de integratie van de taken van het doorlichtingteam binnen het VSAWSE 

opgenomen”. 

4. Strategische en operationele doelstellingen, 

4.2. SD2: Minder maatschappelijke noden door meer maatschappelijke 

diensten te koppelen aan de inschakeling van kansengroepen, 

4.2.3. Beleidsopties Pagina 15 

“Bijsturing van de regelgeving 

Op dit moment worden de beleidsaanbevelingen vertaald naar een nieuw 

voorontwerp van decreet voor de lokale diensteneconomie. Het is mijn ambitie om dit 

nog voor het zomerreces in het Vlaams Parlement voor te stellen. 

In lijn met de beleidsnota en de geformuleerde beleidsaanbevelingen zullen de 

belangrijkste aanpassingen gebeuren op vlak van de doelgroepbepaling, de 

versterking van het doorstroomkarakter van de maatregel, de verankering van een 

kwaliteitsvolle dienstverlening, de uitwerking van de organisatievoorwaarden en het 

optimaliseren van de administratieve procedures”. 

In de beleidsbrief worden aanpassingen aan de regelgeving aangekondigd, maar het 

is niet duidelijk of hier ook aanpassingen onder vallen in het kader van de 

planlastvermindering of het Witboek Interne Staatshervorming. Ook in de 

regelgevingsagenda staat niets vermeld dat daarop wijst. 



153

4. Strategische en operationele doelstellingen 


diensten te koppelen aan de inschakelingvan kansengroepen 

4.2.2. Realisaties, Ondersteuning van de regierol van lokale besturen bij de 

uitbouw van de lokale diensteneconomie, Pagina 15 

“De ondersteuning van centrumsteden voor de uitbouw van hun lokale regierol werd 

verlengd. 

Het project ‘regie-ondersteuning voor lokale besturen binnen de RESOC’s’ werd een 

laatste keer verlengd tot eind mei 2011 met het oog op inbedding van deze 

ondersteuning in de nieuwe ondersteuningsstructuur”. 

Wat met ‘de nieuwe ondersteuningsstructuur’ bedoeld wordt, wordt vaag toegelicht 

op blz. 21: 

“Het nieuwe kader omvat: 

- een nieuwe plaats voor het overleg in de sector; 

- één nieuw orgaan voor ondersteuning van collectieve noden in de sociale 

economie; 

een versterkt kader voor individuele managementondersteuning, financiële 

ondersteuning op maat en innovatiesteun; 

- kapstokken voor het bevorderen van de sociale economie en het maatschappelijk 

verantwoord ondernemen; 

de ondersteuning van de regierol van gemeenten inzake de lokale sociale economie; 

- wetenschappelijk onderbouwde managementopleidingen en onderzoek inzake de 

sociale economie en het maatschappelijk verantwoord ondernemen. 

Tot slot komt er een passend flankerend beleid vanuit de overheid. Met het 

beleidsdomein EWI en de agentschappen binnen WSE wordt bekeken hoe de 

toekomstige ondersteuningsmaatregelen optimaal op elkaar afgestemd kunnen 

worden, waar samenwerking mogelijk is en hoe deze best wordt verankerd. Zo 

verduidelijkt de nieuwe ondersteuningsstructuur niet alleen wat de overheid zelf wil 

doen en wat niet, maar ook hoe de diverse ondersteuningsmogelijkheden voor de 

ondernemingen in de sociale economie zich tot elkaar verhouden. In dit kader wordt 

vanaf 2012 de integratie van de taken van het doorlichtingteam binnen het VSAWSE 

opgenomen”. 

Meerdere gemeenten tonen blijkbaar de nodige goodwill, maar missen zelf de 

ervaring, kennis en (belangrijk!) schaalgrootte om ofwel nieuwe socialeeconomieprojecten 

op te starten ofwel bestaande projecten te laten groeien. Vandaar 

dat de minister deze gemeenten regie-ondersteuning aanbiedt (bijvoorbeeld in de 

vorm van opmaak van een werkgelegenheidsplan, recrutering en begeleiding van 

kansengroepen, ondersteuning van werkwinkels en fora voor lokale 

werkgelegenheid,…). 

In het kader van de interne staatshervorming moeten we de vraag opwerpen of de 

gemeente voor een dergelijke taak het meest ideaal beleidsniveau is en of 

tewerkstellingsinitiatieven (in navolging van de tewerkstellingsproblematiek) soms 

niet beter de gemeentegrenzen overstijgen. 



154


4.6. SD6: Maximale maatschappelijke meerwaarden realiseren 

4.6.2. Pionieren in maatschappelijk verantwoord ondernemerschap, Bijdragen 

aan de verduurzaming van onze samenleving door sociale duurzaamheid en 

MVO-criteria beter te integreren in Vlaams beleid, Pagina 29 

Aandacht voor duurzaam ondernemen moet geïntegreerd worden in de 

overheidsopdrachten van de Vlaamse overheid. 

De Vlaamse overheid heeft zich tot doel gesteld tegen 2020 100% duurzame 

overheidsopdrachten te realiseren. Daarnaast is het de bedoeling maatschappelijk 

verantwoord ondernemerschap ook te promoten bij organisaties en ondernemingen. 

WSE heeft hiervoor in 2005 al een instrument in het leven geroepen: 

www.mvovlaanderen.be. 

“Realisaties 

Binnen de nieuwe Vlaams Strategie Duurzame Ontwikkeling maakt MVO deel uit van 

de horizontale actie Duurzame Productie en Consumptie. Aandacht voor sociale 

duurzaamheid wordt tegen 2014 gerealiseerd binnen beleidsinitiatieven van de 

Vlaamse overheid. (…) 

Ook de Vlaamse overheid zet meer en meer in op verduurzaming van de economie 

in haar beleidsplanning. Het is in dat kader van belang duidelijkheid te scheppen in 

de wijze waarop deze duurzaamheid zich vertaalt op microniveau ondermeer in het 

kader van steunmaatregelen, subsidies. Bovendien is het wenselijk dat bij een 

eventuele integrale duurzaamheidsbenadering op middellange termijn gelijke 

interpretaties en erkenningen worden gehanteerd. 

De afgelopen jaren is op internationaal niveau hard gewerkt om tot een bruikbaar 

instrument te komen om duurzaamheid concreet te maken voor alle vormen van 

ondernemingen en organisaties. De ISO 26000 norm, die tot stand kwam via een 

wereldwijde consultatie van 6 groepen stakeholders (industrie, vakbonden, overheid, 

ngo’s, consumenten en een restcategorie met o.a. onderzoekers en dienstverleners), 

biedt een kader voor de vertaling van internationale afspraken naar implementatie 

van MVO in de bedrijfsvoering van organisaties. 

(…) 

In de zomer van 2011 werd vanuit die optiek het VIONA-onderzoek ‘Duurzaam 

ondernemen zichtbaar en doenbaar maken in Vlaanderen’ opgestart. Dit onderzoek 

gaat na hoe de ISO 26000 norm en de GRI richtlijnen in Vlaanderen vertaald 

kunnen worden. 

Het onderzoek wordt afgerond begin 2012. Op basis van de resultaten zal de uitrol 

van de instrumenten in Vlaanderen echt op gang getrokken worden. Het is tijd om 

duidelijke keuzes te maken over hoe het Vlaamse beleid maatschappelijk 

verantwoord organiseren en ondernemen zal erkennen en ondersteunen. In 

samenspraak met partners op het terrein en met de betrokken beleidsdomeinen 

binnen de Vlaams regering zullen diverse actielijnen worden uitgebouwd en 



155

opgestart. Zowel individuele bedrijven als sectoren zijn daarbij belangrijke 

doelgroepen. 

(..) 

Binnen de Vlaamse overheid wil ik een overleg opstarten in het verlengde van de 

pact 2020 ambitie op vlak van MVO, zodat ook de essentiële betrokkenheid van de 

diverse beleidsdomeinen wordt georganiseerd. Zo kan de horizon van het MVOactieplan 

worden verruimd van 2014 naar 2020”. 



4.6.3. Van voorbeeld- naar voorloperfunctie: zelf pionieren, Sociale 

meerwaarden zichtbaar maken in aankopen en middelenbeheer, Pagina 31 

“Het actieplan duurzame overheidsopdrachten is, onder coördinatie van de ministerpresident, 

in uitvoering. Conform de afspraken in dit plan werden met alle relevante 

beleidsdomeinen de contouren voor een leidraad vastgelegd die de publieke 

inkopers moet ondersteunen bij de integratie van sociale criteria binnen 

overheidsopdrachten. 

(…) 

In 2011 start de administratie met de opmaak van een nieuw meerjarenactieplan 

duurzame overheidsopdrachten. Dit plan zal verder inzetten op de integratie van 

sociale criteria en het aanmoedigen van meer en beter duurzaam ondernemen en 

ketenbeheer bij dienstverleners en leveranciers van de overheid. 

(…) 

Echte duurzame ketens van producten of diensten in kaart brengen is niet evident, 

laat staan de controle ervan organiseren. De publieke sector koopt in grote 

hoeveelheden diverse producten waarvan de productieomstandigheden niet altijd 

sociaal rechtvaardig zijn. Het is natuurlijk onmogelijk om als publieke inkoper alles op 

het terrein te gaan controleren. 

Daarom is het nuttig, om samen met andere overheden waaronder de lokale, een 

dialoog aan te knopen met deze ketens over de sociale problemen in sommige 

ervan. Onder externe begeleiding wordt in 2012 op basis van concrete bestekken en 

aankoopbehoeften een constructieve dialoog met betrokken sectoren aangegaan”. 

Ruim 10 % van het BBP bestaat uit overheidsinkopen en aanbestedingen van 

diverse overheden. Tegen 2020 heeft de Vlaamse regering dan ook de ambitie om 

haar overheidsopdrachten 100% te verduurzamen. Ze heeft daartoe een leidraad 

ontwikkeld, die blijkbaar nog niet algemeen beschikbaar is. Als bijkomend instrument 

zal een gids van labels en codes verspreid worden om inkopers in staat te stellen het 

‘sociaal verantwoord’ gehalte van een bepaald product of dienst te beoordelen. 

Deze beleidsambitie van de minister van sociale economie en de bijhorende 

instrumenten zullen binnenkort een invloed hebben op het agentschap. 



156


4. Strategische en operationele doelstellingen, 


4.6.2. Pionieren in maatschappelijk verantwoord ondernemerschap, Bijdragen 

aan de verduurzaming van onze samenleving door sociale duurzaamheid en 

MVO-criteria beter te integreren in Vlaams beleid, Pagina 29 

“Vlaanderen heeft in het Pact 2020 de ambitie uitgesproken om tegen 2020 

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) algemeen te verspreiden door 

meer organisaties en ondernemingen maatschappelijke verantwoordelijkheid te laten 

opnemen”. 

Sinds 2005 bestaan hiervoor zelfs speciale instrumenten: 

“Het digitaal kenniscentrum (DKC) MVO Vlaanderen (www.mvovlaanderen.be) bevat 

sinds 2005 een ruim aanbod instrumenten en informatie om bedrijven en 

organisaties te helpen om MVO in de praktijk om te zetten. Om de grote hoeveelheid 

informatie van het DKC tot leven te brengen en als opstap naar het ruimere 

partnerschap rond het DKC, werd in 2010 gestart met de MVO-sessies. In 

samenwerking en afstemming met stakeholders werden tot einde 2010 twee 

bedrijvencontactdagen, drie seminaries en drie lerende netwerken georganiseerd. 

Het aanbod richt zich zowel tot MVO-starters als gevorderden. Deelnemers komen 

zowel uit de profit, non profit als social profit sector. De gesprekken rond het 

toekomstscenario voor MVO-Vlaanderen werden gevoerd zowel met de interne als 

externe stakeholders. 

Op 1 maart 2011 werd ook het eerste MVO-forum georganiseerd. Doel van dit forum 

is de voorziene jaaracties binnen MVO Vlaanderen vorm te geven, bottom-up 

initiatieven te integreren, maximale afstemming met bestaande initiatieven te 

realiseren en netwerking tussen een brede groep stakeholders te stimuleren en te 

ondersteunen”. 

(…) 

Het komende jaar moet de omvorming van MVO Vlaanderen tot een 

multistakeholderverhaal met interne en externe partners afgerond worden. MVO 

Vlaanderen zal het digitale luik (www.mvovlaanderen.be) en de MVO-sessies 

bundelen. Dit moet voor ondernemingen en organisaties leiden tot een gedragen 

MVO Vlaanderen dat versnippering van middelen en kennis tegengaat. 

Het departement WSE blijft nauw betrokken in de aansturing en de financiering van 

MVO Vlaanderen totdat een stabiel partnerschap is bereikt. In het najaar van 2011 

zullen de eerste scenario’s afgetoetst worden bij interne en externe stakeholders. Bij 

het aflopen van de overeenkomst met de huidige dienstverlener van 

www.mvovlaanderen.be in augustus 2012 moet het multistakeholderverhaal 

zichtbaar zijn. 

Het komende jaar zal verder worden gewerkt aan de uitbouw en profilering van 

www.mvovlaanderen.be. In afwachting van het nieuwe MVO Vlaanderen zullen in het 

najaar 2011 en voorjaar 2012 een nieuwe reeks MVO-sessies worden 



157

georganiseerd. Stakeholders geven mee invulling aan deze MVO-sessies via het 

expertenforum. 

Binnen de Vlaamse overheid wil ik een overleg opstarten in het verlengde van de 

pact 2020 ambitie op vlak van MVO, zodat ook de essentiële betrokkenheid van de 

diverse beleidsdomeinen wordt georganiseerd. Zo kan de horizon van het MVOactieplan 

worden verruimd van 2014 naar 2020”. 

ABB kan zich engageren het digitaal kenniscentrum MVO en eventueel bijkomende 

initiatieven onder de aandacht te brengen van steden, gemeenten en (structureel 

)gesubsidieerde organisaties. 



158

3° Aandachtspunten Inburgering- en Integratiebeleid 

2. Managementsamenvatting: Op weg naar een socialere economie in 

Vlaanderen, Pagina 5 

“De creatie van duurzame jobs voor kansengroepen mag niet verengd worden tot 

bijkomende jobs in de sociale economie. Ook de doorstroom naar een job in de 

reguliere sector is een belangrijk kanaal. 

Werkvloerbegeleiding op de reguliere werkvloer is een essentiële schakel in een 

duurzaam doorstroomproces. De invulling van deze ondersteuningsmodule en het 

kwaliteitsluik worden meegenomen in de uitwerking van de regelgevingen maatwerk 

en lokale diensteneconomie”. 

3. Omgevingsanalyse, 

3.1 De werkzaamheid van kansengroepen, Pagina 6 

Louter ter info de cijfers m.b.t. tewerkstelling van kansengroepen: 

“Afgezien van een korte daling tijdens de recente crisis is de globale werkzaamheid 

constant toegenomen tussen 2002 en 2010. Die toename wordt niet helemaal 

weerspiegeld in de werkzaamheidgraad van de kansengroepen. Sommige hebben 

vooruitgang geboekt, andere achteruitgang. Onder de kansengroepen is de stijging 

op lange en korte termijn het sterkst onder de vijftigplussers. De stijging voor 

laaggeschoolden is veel geringer. Arbeidsgehandicapten gingen erop vooruit tot 

2007 (niet in de tabel) maar sindsdien gaat het bergaf. Bij niet-EU burgers is een 

stijging op lange termijn recent omgezet in een daling. Op basis van geboorteland is 

er een stabilisering tussen 2009 en 2010. Tabel 1 gaf een beeld van de werkenden. 

Veel van de niet-werkenden vinden we terug in de werkloosheidstatistieken. 

WERKZOEKENDE KANSENGROEPEN 

Ten opzichte van de situatie midden 2008, juist voor de economische crisis, is het 

aantal werkzoekenden uit de drie van de vier kansengroepen nog vrij hoog, ondanks 

een recente daling. 

In juni 2011 is het aantal werkzoekende allochtonen tov 2008 relatief het sterkst 

gestegen (+ 38%) en is in de periode 2010-2011 maar weinig gedaald (-2%). Ook het 

aantal vijftigplussers nam vrij sterk toe (+16%) en is het afgelopen jaar nog minder 

gedaald (-1%). Het aantal kortgeschoolden is in het afgelopen jaar wel behoorlijk 

afgenomen (-8%) waardoor de stijging van deze groep ten opzichte van 2008 nu 

maar op de derde plaats komt (+11%). De arbeidsgehandicapten zijn bijna terug op 

het niveau van midden 2008 (+1%) na een behoorlijke daling in het afgelopen jaar (- 

5%). 

De vier kenmerken (allochtone origine, arbeidshandicap, hogere leeftijd en korte 

scholing) komen vaak in combinatie voor. Van alle werkzoekenden (juni 2011) 

behoort 75% (137.488) tot minstens één van de kansengroepen en de helft daarvan 

(67.748) behoort tot meer dan één kansengroep. Slechts 25% van alle NWWZ 

behoort tot geen enkele kansengroep. 

Onder de groep arbeidsgehandicapten behoort 86% nog tot minstens één andere 

kansengroep, onder de vijftigplussers evenals onder de kortgeschoolden is dit 67% 

en onder de allochtonen 62%. 



159

Naast de vier vermelde kansengroepkenmerken – die alle voorspellers zijn voor 

problematische integratie op de arbeidsmarkt – is er ook nog de duur van de 

werkloosheid, waarvoor al vaak is aangetoond dat de integratiekansen snel slinken 

wanneer die oploopt, en zeker wanneer die ook nog eens met een 

kansengroepkenmerk wordt gecombineerd. 

In juni 2011 is 28% van alle werkzoekenden (51.802) meer dan twee jaar werkloos; 

onder diegenen die behoren tot minstens één kansengroep is dit 34% (47.125) terwijl 

het bij de anderen maar 10% is (4.677). Onder de allochtonen is 21% (9.707) meer 

dan twee jaar werkloos, 34% (31.618) onder de kortgeschoolden, 53% (14.879) 

onder de arbeidsgehandicapten en 57% (29.469) onder de vijftigplussers. 

Daarnaast zijn er nog andere kenmerken van werkzoekenden die hun kansen op de 

arbeidsmarkt beperken zoals laaggeletterheid (ongeveer 45% van alle NWWZ), 

alleenstaande ouders (ongeveer 3,5%) en leven in een armoedesituatie (ongeveer 

20%). 

Het verschil in de profielen van de werkzoekenden wordt ook zichtbaar in de ‘kansen 

om aan het werk te gaan’, gemeten als het aandeel NWWZ van een bepaalde 

categorie dat in de loop van een maand aan het werk gaat (gemiddelden voor 12 

maanden). Hoewel de kansengroepen steeds lagere kansen hebben dan nietkansengroepen 

zijn die kansen in 2010 toch steeds wat beter dan in 2009. 



diensten te koppelen aan de inschakeling van kansengroepen 

4.2.3. Beleidsopties Pagina 15 

“Bijsturing van de regelgeving 

Op dit moment worden de beleidsaanbevelingen vertaald naar een nieuw 

voorontwerp van decreet voor de lokale diensteneconomie. Het is mijn ambitie om dit 

nog voor het zomerreces in het Vlaams Parlement voor te stellen. 

In lijn met de beleidsnota en de geformuleerde beleidsaanbevelingen zullen de 

belangrijkste aanpassingen gebeuren op vlak van de doelgroepbepaling, de 

versterking van het doorstroomkarakter van de maatregel, de verankering van een 

kwaliteitsvolle dienstverlening, de uitwerking van de organisatievoorwaarden en het 

optimaliseren van de administratieve procedures”. 

Op 1 januari 2008 trad het structureel kader voor de lokale diensteneconomie in 

werking. Basisidee van de lokale diensteneconomie was de uitbouw van een 

aanvullend dienstenaanbod vanuit de overheid als antwoord op onder andere de 

vergrijzing, verduurzaming, de combinatie werk-privé en (niet in het minst) de 

inschakeling van kansengroepen. Anno 2011-2012 wordt de regelgeving uit 2008 

bijgestuurd op de bovenstaande punten. 

Belangrijk voor ABB zijn de doelgroepbenadering en de lokale verankering van 

lokale-diensteneconomie-initiatieven. 

Cijfers uit 2010 vertellen dat 44,5% van de allochtonen op actieve leeftijd niet werkt. 

De sociale economie kan voor hen pistes openen, niet alleen als een soort 

opvangnet, maar liefst ook zoveel mogelijk als een brug naar het regulier 



160

arbeidscircuit. Wetend dat taalarmoede voor allochtonen het grootste struikelblok 

vormt om op de reguliere arbeidsmarkt aan de slag te kunnen, is het een 

opportuniteit om aan sociale-economie-tewerkstelling een taalbad te koppelen. Soms 

zal dit de politieke moed vergen om het gebruik van het Nederlands op te leggen op 

de werkvloer. 



161

Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid (LV) 

Beleidsbrief LANDBOUW & VISSERIJ 


3. Landbouwers krijgen kansen 

3.2.2 Glastuinbouwbedrijvenzones pagina 30 

De ontwikkeling van clustermogelijkheden voor glastuinbouwbedrijven biedt 

potentieel voor samenwerkingsvormen zowel binnen de sector als met partners 

buiten de sector. Dankzij bundeling en clustering in agrarische bedrijvenzones valt er 

een grotere efficiëntie te realiseren wat betreft onder meer rationeel gebruik van de 

versnipperde ruimte, ontwikkeling van nuts- en weginfrastructuur, energie, opvang 

van hemelwater en buffering, spui- en afvalwaterbehandeling, landschappelijke 

inkleding en mobiliteit. Clustering zal ook bijdragen tot de realisatie van de 

klimaatdoelstellingen van de sector. Gezien de ruimtelijke impact dient een en ander 

steeds in overleg te gebeuren met de plaatselijke actoren om voldoende draagvlak te 

vinden, zowel als het gaat om keuze van de locaties als op het vlak van de 

ontwikkelingsvorm van de clusterzones. Actueel zijn de RUP’s van drie 

glastuinbouwprojecten (Deinze, Oudenburg en Roeselare) goedgekeurd. In Deinze is 

gestart met de ontwikkeling. Verder worden lopende en nieuwe projecten 

ondersteund in Sint-Katelijne-Waver (macrozone, glastuinbouwbedrijvenzones), 

Hoogstraten (macrozone, glastuinbouwbedrijvenzones), Roeselare (macrozone) en 

Beveren / Melsele (glastuinbouwbedrijvenzone), waarvan de voorstudies (ruimtelijk, 

plan milieueffectrapportage, haalbaarheid, etc.) werden afgerond of opgestart. Het 

beleidsdomein Landbouw en Visserij zal ook andere projecten op gewestelijk, 

provinciaal en gemeentelijk niveau verder opvolgen en, waar mogelijk, ondersteunen. 

6. De landbouwadministratie, efficiënt en doeltreffend 

6.3 Samenwerking met federale overheid rond vereenvoudiging 

landbouwenquête Pagina 45 

Jaarlijks organiseert de Federale Overheidsdienst Economie een landbouwenquête, 

beter bekend als de “15 meitelling”. Deze bevraging overlapt een groot deel met 

gegevens die al beschikbaar zijn in federale en gewestelijke databanken. In 2010 

werd het vereenvoudigingsproject van de landbouwenquêtes opgestart. In het kader 

van dit project werden in 2011 de eerste stappen gezet. ADSEI gebruikt vanaf 2011 

een nieuw landbouwerregister dat gebaseerd is op de landbouwerregisters 

van de gewesten, waaronder die van ALV voor de Vlaamse landbouwers. Hierdoor 

worden de gemeentebesturen niet meer belast met het actualiseren van de het 

landbouwregister van ADSEI. ALV leverde ook de teeltgegevens van de 

verzamelaanvraag aan ADSEI, waardoor de landbouwer voor granen, droog 

geoogste peulvruchten, nijverheidsgewassen, maïs en braakland geen dubbele 

aangifte meer moet doen in de landbouwenquête van mei. Bovendien werden in 

2011 een aantal teelcodes toegevoegd in de premieaanvragen, zodat er in 2011 een 



162

volledige simulatie van de resultaten van de landbouwenquête mogelijk is. Dat moet 

het mogelijk maken om te zoeken naar verklaringen voor grote trendbreuken en om, 

waar nodig, oplossingen uit te werken. Op die manier kan een gedetailleerd dossier 

opgesteld worden voor de Hoge Raad voor de Statistiek en kan in 2012 een 

bijkomende vereenvoudiging doorgevoerd worden in het landbouwenquêteformulier. 

Op 20 juli 2011 machtigde de Vlaamse Toezichtscommissie voor het elektronische 

bestuurlijke gegevensverkeer de uitwisseling van gepersonaliseerde gegevens 

tussen ALV en ADSEI in het kader van voornoemd vereenvoudigingsproject. 

6.5 Een slagkrachtig beleidsdomein pagina 47 

Het beleidsdomein Landbouw en Visserij heeft doorbraak 7 van het regeerakkoord 

‘Een slagkrachtige Vlaamse overheid’ mee onderschreven door participatie aan een 

aantal sleutelprojecten. Een evolutie naar één managementondersteunende 

dienstverlening die vervolgens opgaat in een dienstencentrum, is ingezet. Hierbij 

worden de overheadkosten beperkt conform het op Vlaams niveau bepaalde 

percentage (10%). 

6.6 Staatshervorming pagina 47 

Gelet op de mogelijke regionalisering van bepaalde bevoegdheden worden de 

werkzaamheden ter voorbereiding van het Landbouwdecreet vertraagd. 

7. Het Vlaamse plattelandsbeleid: werken aan de omgevingskwaliteit op 

het platteland en in het randstedelijke gebied 

7.2.1 Het signaleren en bespreekbaar maken van plattelandsthema’s pagina 48 

Een eerste spoor van het plattelandsbeleid betreft het formuleren van adviezen en 

beleidsaanbevelingen via de werking van het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg 

(IPO). Het IPO werkte ook het voorbije jaar verder aan de afstemming van 

plattelandsthema’s en het wegwerken van beleidshiaten inzake platteland. Door in 

2010 de werking op te voeren, konden in het afgelopen bestuursjaar aanbevelingen 

inzake de bereikbaarheid en kwaliteit van voorzieningen, wat betreft het luik 

‘gezondheid’ en inzake ‘stilte en rust’, aan de Vlaamse Regering worden 

meegedeeld. Er worden belangrijke stappen gezet in enkele recent opgestarte 

thema’s, zoals lokale bestuurskracht en het oneigenlijke gebruik van landelijke 

wegen. In deze thema’s worden naast adviezen ook instrumenten ontwikkeld die het 

lokale beleidsniveau kunnen helpen om de specifieke plattelandsproblematiek aan te 

pakken. 

Bestuurskracht van gemeenten in het landelijke gebied 

Plattelandsgemeenten hebben, net als alle gemeenten, hun takenpakket de voorbije 

periode zien aangroeien. Dat ging evenwel niet gepaard met een evenredige groei 

van de financiering en dus de nodige capaciteit. Overeenkomstig het regeerakkoord 

kunnen plattelandsgemeenten op die manier rekenen op bijkomende ondersteuning. 

De IPO-themagroep waarin onder meer gemeenten, VVSG en het Agentschap 

Binnenlands Bestuur vertegenwoordigd zijn, wordt betrokken bij de ontwikkeling 

ervan. De themagroep werkt voorstellen uit om de bestuurskracht van landelijke 



163

gemeenten te verhogen. Het afgelopen jaar werd een bestuurskrachtmonitor 

ontwikkeld door de universiteiten van Leuven en Antwerpen. Deze monitor is daarna 

uitgetest bij 14 gemeenten. Dit instrument wil plattelandsgemeenten de mogelijkheid 

geven om op basis van objectieve gegevens en onderlinge uitwisseling hun werking 

te verbeteren. Alle belangrijke aspecten van bestuurskracht worden hierin 

meegenomen: omgevingsfactoren, personeel, financiën, organisatie en 

communicatie. De deelnemende gemeenten werden hierop tijdens een visitatie 

doorgelicht om de specifieke knelpunten en mogelijkheden te bespreken. Als 

sluitstuk werd een leertraject opgezet om de uitwisseling van goede 

bestuurspraktijken tussen de gemeenten te bevorderen. De bestuurskrachtmonitor 

zal geëvalueerd worden en vervolgens ruimer toegepast worden in samenwerking 

met andere gemeenten. 

7.3 Het plattelandsfonds (Sleutelproject 47.2) pagina 52 

Overeenkomstig het Regeerakkoord moet een plattelandsfonds als projectmatig 

fonds bijkomende middelen voorzien zodat de plattelandsgemeenten hun 

bijkomende taken kunnen blijven vervullen. Om tot een kader voor dit fonds te 

komen, werden twee ondersteunende onderzoeksopdrachten uitgevoerd, die 

enerzijds in een omschrijving van het platteland resulteren en anderzijds het 

‘bestuurskundig’ concept van een plattelandsfonds ondersteunen. Het onderzoek 

naar de omschrijving van het platteland resulteert niet in een afbakening platteland 

versus stad. Onze samenleving is immers zo complex dat een enkele afbakening 

zowel functioneel als ruimtelijk niet aan de orde is. De omschrijving heeft een 

beleidsmatige dimensie en is gekoppeld aan de problematiek op het platteland. Die 

kan onder meer van financiële aard zijn, een sociaal of economisch karakter hebben, 

of een ruimtelijk karakter hebben. Door de omschrijvingen in functie van 

doelstellingen (op basis van indicatoren) vast te leggen, kunnen daarop ook diverse 

instrumenten worden ingezet, zoals het plattelandsfonds, de middelen voor 

plattelandsontwikkeling uit het PDPO, luik gebiedsgericht plattelandsbeleid, etc. Het 

is de bedoeling het ontwerp van decreet in de loop van 2012 in te dienen in het 

Vlaams parlement zodat het vanaf 2013 in werking kan treden, wat betekent dat het 

gelijktijdig kan aanvangen met de nieuwe gemeentelijke beleidscyclus. 


Geen. 


Geen. 



164

Welzijn, Volksgezondheid & Gezin (WVG) 

Beleidsbrief WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID & GEZIN 


Managementsamenvatting Pagina 6 

Uit de veelheid aan geplande beleidsacties, distilleren we volgende op stapel 

staande decretale initiatieven:…, minder planlasten voor (lokale) besturen via het 

gelijknamige decreet,… 

1.4. Bestuurlijk en maatschappelijk kader waarbinnen het beleid zich moet 

ontwikkelen 

1.4.3. De lokale en provinciale besturen geven mee vorm aan het beleid Pagina 10 

De organisatie van de hulp- en dienstverlening mag dan wel grotendeels regionaal of 

nationaal aangestuurd worden, het is op het lokaal terrein dat de invulling eraan 

gegeven wordt. Deze besturen blijken dan niet enkel partners van het beleid te zijn, 

soms nemen ze ook een regierol op zich. Goed bestuur betekent dan ook nadenken 

(tot) op welk beleidsniveau de Vlaamse bevoegdheden het best worden uitgeoefend. 

De Interne Staatshervorming moet hieraan vorm geven, het bestuur dichter bij de 

burger brengen en leiden tot een efficiëntere en effectievere werking van de 

overheid. 

1 We versterken mensen in hun fysiek, psychisch en sociaal welbevinden door 

welzijns- en gezondheidsproblemen zoveel mogelijk te voorkomen, zo vlug 

mogelijk te detecteren en tijdig en adequaat aan te pakken. 

1.1 We zetten in op preventie om zo bij te dragen tot gezondheidswinst voor en 

een hogere mate van welbevinden van onze bevolking. 

› Gezondheidsdoelstelling middelengebruik Pagina 14 

Het Vlaams actieplan inzake tabak, alcohol en drugs 2009-2015, opgemaakt met het 

oog op de preventie van gezondheidsschade door middelengebruik, werd 

stapsgewijs verder uitgevoerd: de oproepen voor beheersovereenkomsten rond 

spuitenruil en sociale vaardigheidstraining in het onderwijs werden gelanceerd, de 

convenanten met VAD (Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen) en 

VIGEZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie) werden 

verlengd tot en met 2015, ook de taakverdeling tussen Logo’s (Lokaal 

Gezondheidsoverleg) en regionale alcohol- en drugpreventiewerkers in de Centra 

voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) werd aangepast aan de noden op het 

terrein. De campagne ‘24u niet roken’ die al succesvol was gebleken in regionale 

pilootprojecten, werd herhaald voor heel Vlaanderen. En de initiatieven ter 

ondersteuning van de uitbouw van een alcoholbeleid bij lokale besturen (ECAT) en 

bedrijven (in het kader van CAO100) werden verdergezet. In het najaar van 2011 en 

het begin van 2012 maken we werk van de structurele inbedding van een aantal 



165

activiteiten die de voorbije jaren op basis van projectfinanciering hun sporen hebben 

verdiend. 

Naast de structurele inbedding van bestaande activiteiten is er ook plaats voor 

nieuwe projecten. Zo zullen we de oproep voor projecten die zich richten op de 

doelgroep gezinnen verder opvolgen. We starten op verschillende plaatsen in 

Vlaanderen proefprojecten voor preventie bij allochtone jongeren en voorzien extra 

middelen voor de ondersteuning van het rookstopaanbod op lokaal niveau. In dit 

kader maken we ook werk van het actieplan Kinderrechten en het VJP. 

Specifieke acties 

In 2011 werd het nieuwe opvolgingssysteem voor de werking van de Logo’s 

uitgewerkt in nauwoverleg met de sector. Het systeem is erop gericht om, vooral 

vanaf 2012 Logo’s in staat te stellen hun acties en projecten beter te plannen en 

meer inzichtelijk te maken. We zetten in op de samenwerking met lokale besturen en 

de locoregionale werking van de Logo’s om het preventiebeleid op het lokale niveau 

te versterken en met initiatieven dicht bij de burger, de gezondheidskloof te dichten. 

2 We verruimen de sociale bescherming van de Vlamingen om zo hun 

grondrechten beter te kunnen waarborgen. 

2.1 We nemen de nodige initiatieven zodat de Vlamingen hun sociale rechten 

vollediger en beter kennen. 

Kennis van de sociale rechten Pagina 22 

Heel wat Vlamingen zijn niet op de hoogte van hun sociale rechten. Bijzondere 

doelgroepen, zoals mensen in armoede, dreigen zo door de mazen van het sociale 

vangnet te vallen. We willen dan ook onze rechtenverkenner voor hen nog beter 

ontsluiten. In dit kader hebben we meegewerkt aan een project van de Koning 

Boudewijnstichting rond een meer toegankelijke overheidscommunicatie ten 

aanzien van sociaal kwetsbare groepen. Op basis hiervan werd het 

communicatieplan van de rechtenverkenner aangepast. 

De rechtenverkenner is uiteraard slechts een goed gebruiksinstrument als het 

constant geactualiseerd wordt. In juli 2011 is er een nieuwe oproep gelanceerd naar 

de lokale besturen met het oog op actualisatie en aanvulling van de plaatselijke 

sociale rechten in de rechtenverkenner. Ook in 2012 blijft dit een aandachtspunt. 

In 2010 werd reeds de koppeling met de productencatalogus van de Vlaamse Infolijn 

en van de Coördinatiecel Vlaams e-government (CORVE) tot stand gebracht. Naast 

deze koppeling worden ook de ontwikkelingen opgevolgd rond het opstarten van de 

IPDC (Interbestuurlijke Producten en DienstenCatalogus). Indien mogelijk, wordt ook 

hiermee een koppeling gelegd. Daarnaast gaan we momenteel na wat de 

mogelijkheden zijn inzake het ophalen van persoonsgegevens uit de Kruispuntbank. 

De decretale basis voor de rechtenverkenner werd in 2011 gefinaliseerd. 



166

3 We bouwen de hulp- en dienstverlening zo uit dat ze voldoende 

beschikbaar en toegankelijk is om zorg op maat te kunnen realiseren. 

3.1 We investeren in het aanbod en de structuur van de kinderopvang om zo te 

bewerkstelligen dat deze haar sociale, economische en pedagogische functie 

maximaal kan waar maken. 

Uitbreidingsbeleid Pagina 26 

In 2011 werd 4miljoen euro vrijgemaakt voor de uitbreiding van de 

kinderdagverblijven en diensten voor onthaalouders. Met dit bedrag kunnen in totaal 

546 bijkomende opvangplaatsen worden gerealiseerd in de 3 grootsteden 

(Antwerpen, Brussel en Gent) en in de 5 gemeenten met het hoogste percentage 

aan kansarmoede(Genk, Beringen, Leuven, Mechelen en Menen). 

In 2012 investeren we 22 miljoen extra in de kinderopvangsector. Daarvan gaat 15 

miljoen euro in het kader van de afschaffing van de jobkorting naar 

inkomensgerelateerde opvangplaatsen. Hiermee realiseren we 1500 bijkomende 

IKG-plaatsen en trekken we de vergoeding per plaats per dag op van 25,75 euro 

naar 28,95 euro. Op deze manier vergroten we de leefbaarheid van dit systeem. De 

overige 7 miljoen euro investeren we in de uitbreiding van het aanbod, in opstap naar 

de uitvoering van het nieuwe decreet voor de voorschoolse kinderopvang. Hiermee 

creëren we ca. 1200 plaatsen en komen we op 48% van de invulling van de 

behoefte. Deze uitbreiding zal ook rekening houden met de ontwikkelingen inzake 

subsidiëring zoals die in het nieuwe decreet zijn uitgewerkt. Dat betekent o.m. 

dat uitbreidingsmogelijkheden zullen worden voorzien voor zowel de erkende als 

voor de zelfstandige opvangsector. 

Naast voorschoolse opvang, ook buitenschoolse opvang Pagina 27 

Een goede tien jaar geleden kreeg het huidige concept buitenschoolse kinderopvang 

vorm. Het model waarbij verschillende partners (welzijn, onderwijs, jeugd) in een 

elkaar aanvullend aanbod voorzien, is ondertussen aan actualisering toe. Daartoe 

startten we in 2011 een onderzoek op naar het gebruik van en de behoefte aan 

opvang voor kinderen tussen 3 en 12 jaar. Ook wordt de huidige situatie 

geëvalueerd. Eerste resultaten worden verwacht in de tweede helft van 2012. 

Tegelijkertijd werden al enkele mogelijkheden voor een aangepaste organisatie van 

de buitenschoolseen vakantieopvang verkend en geformuleerd. Die ideeën zullen de 

basis vormen voor verder overleg met de kabinetten van de betrokken belendende 

sectoren en zullen resulteren in een concept voor de Buitenschoolse Kinderopvang 

Afstemming met het concept van de brede school zal hierbij gebeuren. De bedoeling 

is dat we uit deze conceptnota en het debat dat erover zal worden gevoerd de 

contouren kunnen distilleren van een vernieuwend kader van de opvang voor en na 

de schooluren alsook een duidelijk concept voor vakantieopvang. 

Het generatiepact, dat bepaalt dat werkzoekenden jonger dan 30 jaar een opleiding 

kunnen volgen en daarna een baan kunnen krijgen in de buitenschoolse 

kinderopvang, versterkt deze opvangvorm. Samen met de sociale partners heeft Kind 

en Gezin in 2010 en begin 2011 op die manier werknemers kunnen toewijzen en de 

buitenschoolse opvang kunnen uitbreiden in een aantal zorgregio’s die werden 

geselecteerd op basis van hun graad van jeugdwerkloosheid. In 2012 zullen nog een 

beperkt aantal resterende middelen ingezet worden voor de aanwerving van 

doelgroepwerknemers (7 VTE) in de steden Gent en Antwerpen. 



167

Krachtlijnen voor het uitbreidingsbeleid 

3.4 In de sector van personen met een handicap versterken we de politiek van 

innovatie en uitbreiding om zo voor deze doelgroep het aanbod maximaal 

beschikbaar en toegankelijk te maken. Pagina 35-36 

De afgelopen jaren werd reeds een deel van de middelen van het uitbreidingsbeleid 

voorzien voor persoonsvolgende convenants: hierbij krijgt de zorgaanbieder een 

budget dat vasthangt aan de opvang van een welbepaalde persoon. Deze methodiek 

werd tot nog toe gebruikt voor mensen die moeilijk ondersteuning konden vinden. 

Dergelijke convenant laat ook toe de middelen flexibeler in te zetten dan binnen een 

klassiek tehuis of dagcentrum. Daarnaast zal de rechtstreeks toegankelijke 

ondersteuning worden versterkt. Vanaf het uitbreidingsbeleid 2012 zal 20 % van het 

provinciale budget, na VIPA-buffer, gevrijwaard worden voor rechtstreeks 

toegankelijke ondersteuningsvormen 

Vanaf 2012 zullen de provinciaal te verdelen middelen, na vrijwaring van de nodige 

budgetten voor de VIPA-buffer, integraal besteed worden aan persoonsvolgende 

financiering, hetzij via persoonsvolgende convenants, hetzij via PAB-budgetten. 

Doordat een regionale prioriteitencommissie de selectie zal maken, zullen ook de 

meest dringende vragen een oplossing krijgen. De middelen die overblijven van de 

VIPA-buffer op 1 juli 2012 worden toegewezen aan de persoonsvolgende 

financiering (50% van dit saldo aan extra PAB-budgetten, 50% aan 

persoonsvolgende convenants) 

Uit de keuzes die hiervoor zijn opgesomd blijkt duidelijk dat het 

uitbreidingsperspectief voor de komende jaren evenzeer een 

vernieuwingsperspectief is. Er is nood aan een meerjarenplanning die kadert in de 

implementatie van het Perspectiefplan 2020, wat meteen impliceert dat een 

intersectorale benadering in het geding is. We maken daar systematisch werk van. 

De meerjarenplanning voor de concrete inzet van de bijkomende middelen voor 

2012-2013-2014, op basis van de provinciale voorstellen, willen we afronden in het 

voorjaar 2012. De planning voor het uitbouwen van intersectorale samenwerking en 

zorgafstemming in dezelfde periode wordt afgerond tegen medio 2012. 

3.5 We investeren in een toereikend zorgen gezondheidsaanbod om zo 

maximaal zorg op maat te kunnen aanbieden. 

Brussel en de Vlaamse Rand Pagina 40 

In de voorschoolse en buitenschoolse kinderopvang werd in 2010 een 

uitbreidingsronde gerealiseerd met heel wat bijkomende plaatsen in de Vlaamse 

Rand (61 plaatsen in erkende kinderdagverblijven en 104 in initiatieven voor 

buitenschoolse opvang). 

Via het Generatiepact hebben we extra jobs en plaatsen kunnen creëren in de 

buitenschoolse opvang in de zorgregio’s Vilvoorde en Asse. Samen met de sociale 

partners heeft Kind en Gezin in 2010 en begin 2011 doelgroepwerknemers 

toegekend aan verscheidende zorgregio’s, wat leidt tot een uitbreiding van de 



168

uitenschoolse opvang met erkende gesubsidieerde plaatsen en erkende niet 

gesubsidieerde plaatsen. De zorgregio’s werden geselecteerd op basis van 

jeugdwerkloosheid. 

Ook werd dit jaar de capaciteit van de Centra voor Kinderzorg en 

Gezinsondersteuning, zoals al gemeld, uitgebreid met 11 extra plaatsen in de regio 

Halle-Vilvoorde. Voor de bijzondere jeugdbijstand hebben we een 

kaderprogrammatie geïntroduceerd. Hierdoor kunnen regionale prioriteiten naar 

zorgvormen vanuit de regio’s zelf naar voor worden geschoven in het realiseren van 

het uitbreidingsbeleid in de sector. Dit betekent dat de historische achterstand in de 

Vlaamse Rand meer verfijnd kan gesignaleerd en vertaald worden naar concrete 

beleidsinitiatieven. 

Bij de uitbreiding van initiatieven die inspelen op de problematiek van de instroom in 

de bijzondere jeugdbijstand, kunnen we melding maken van het bijkomend traject in 

het project YAR voor Vlaams- Brabant en Brussel in 2011. Voorzieningen 

thuisbegeleiding in de Vlaamse Rand kunnen hun bestaande aanbod ombouwen 

en/of uitbreiden om zich als MFC te profileren. 1 vzw ging hier reeds vorig jaar op in. 

Ook in de sector van personen met een handicap hebben we het aanbod in de 

Vlaamse Rand en Brussel in 2010 en 2011 uitgebreid. Ook het komende jaar zal er 

opnieuw een uitbreidingsronde volgen. Gelet op de historische achterstand in 

vergelijking met de rest van Vlaanderen, krijgen Vlaams-Brabant en Brussel meer 

middelen toegewezen dan de andere provincies. Dit zal ook voor 2012 tot 2014 zo 

zijn. De vragen en noden van de (potentiële) gebruiker van woonzorg in het Brussels 

Hoofdstedelijk Gewest worden in kaart gebracht. Op basis van onder meer de 

programmatiestudie woonzorg Brussel, het behoeftenonderzoek van het 

Kenniscentrum Woonzorg Brussel en specifieke focusgroepen, wil de Staten- 

Generaal Woonzorg Brussel (december 2012) een antwoord bieden op volgende 

vragen: Wat zijn de woonzorgnoden van de Nederlandstalige Brusselaars en hoe 

kunnen de Vlaams erkende Brusselse woonzorgactoren hierop tegen 2020 een 

kwalitatief en performant antwoord bieden? Welke zijn de kritische succesfactoren 

om dit doel te bereiken? De conclusies van de Staten-Generaal moeten op termijn 

leiden tot concrete beleidsaanbevelingen en een geactualiseerd masterplan voor 

Brussel. 

Daarnaast hebben we het voorbije jaar ook bijzondere aandacht besteed aan de 

aanslepende taalproblematiek in de gezondheidszorg in Brussel en de Vlaamse 

Rand. In juni 2011 hebben we het Vlaams meldpunt voor taalklachten in de 

gezondheidszorg opgericht. Het is onze overtuiging dat de Nederlandstalige burgers 

in Brussel en de Vlaamse Rand recht hebben op gezondheidszorg in het 

Nederlands. Door de oprichting van het Meldpunt willen we de Nederlandstaligen 

een uniform en laagdrempelig kanaal bieden waar taalproblemen gemeld kunnen 

worden. De kerndoelstellingen van het Meldpunt zijn inventarisatie, behandeling, 

doorverwijzing en het formuleren van voorstellen tot structurele oplossingen. 

Ofschoon er juridische bezwaren kunnen geopperd worden, zal in het komende 

werkjaar gevraagd worden aan experts om de haalbaarheid na te gaan van een 

norm inzake Nederlandskundigheid voor zorgverleners in Vlaanderen en in 

unicommunautair Vlaamse verzorgingsinstellingen in Brussel. 

In het kader van het streven naar een slagkrachtige overheid en rekening houdend 

met het subsidiariteitsprincipe en behoorlijk bestuur, bekijken we de rolverdeling en 

de positionering van de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse 

Gemeenschapscommissie ten opzichte van elkaar. In 2012 zullen we hiervoor een 



169

kerntakendebat voeren. Dit kerntakendebat werd het voorbije jaar grondig voorbereid 

door de ambtelijke werkgroep “Task Force Brussel”. De werkgroep zal eind 2011 een 

omstandig rapport afleveren bestaande uit omgevingsanalyses, de ontwikkeling van 

gemeenschappelijke meet- en weetinstrumenten, de implementatie van een 

Brusselnorm en Brusseltoets en focus op transversale thema’s zoals programmatie, 

investeringen, taal-, informatie-, promotie-, communicatie- en mediabeleid, 

armoedebeleid en het betrekken van het brede Brusselse middenveld bij het beleid. 

Op basis hiervan kan er volgend jaar een kerntakendebat starten rond de 

strategische doelstellingen van een Vlaams gemeenschapsbeleid in Brussel en de 

meest efficiënte en effectieve uitvoering en financiering ervan. 

De meer uitgebreide beleidsrealisaties en –plannen op het domein welzijn en 

gezondheid zijn terug te vinden in de Beleidsbrief Vlaamse Rand. 

3.6 We realiseren een toegankelijke en beschikbare dienstverlening waarbij 

aandacht is voor de facetten eigen aan de leefsituatie en zorgnoden van de 

specifieke doelgroepen. Pagina 44 

Het decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams 

ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen passen we grondig aan. We 

willen daarmee de beperkte middelen om het ouderenbeleid lokaal te ondersteunen 

efficiënt inzetten en de lokale besturen hiervoor niet met bijkomende (plan)lasten 

opzadelen. 

Slachtoffers en getuigen van intra-familiaal geweld, misbruik en 

kindermishandeling 

… Ook met de provincies gaan we de dialoog aan over het herpositioneren van 

hun betrokkenheid. We doen dat in het kader van de evoluties van de Interne 

Staatshervorming. 



specifieke doelgroepen 

Thuislozen Pagina 45 

Aan de hand van een actieplan ‘thuisloosheid’ dat samen met het Steunpunt 

Algemeen Welzijnswerk en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en in 

afstemming met het woon- en armoedebeleid in 2010 is ontwikkeld, streven we 

ernaar thuisloosheid op een integrale manier aan te pakken. 

De komende jaren willen we dit plan stapsgewijs uitvoeren. Zo is er in 2010 een 

onderzoek ‘aanbodverheldering thuislozenzorg’ uitgevoerd, is men nu bezig met de 

ontwikkeling en het uittesten van de IT-applicatie rond de aanbodzijde en wordt 

tegen het najaar een bundeling van bestaande ‘goede praktijken’ verwacht die de 

vereiste netwerkaanpak tussen de relevante actoren op het terrein vormgeven. Ook 

de acties rond mensen zonder wettig verblijf passen in dit kader. 

Met de provincies willen we tijdig de nodige afspraken maken inzake opvang van 

daken thuislozen in de wintermaanden. 



170

5.2 We zetten in op reguleringsmanagement om zo gericht bij te dragen tot 

efficiëntie en effectiviteit in het optreden van zowel de administratie als de 

voorzieningen op het terrein. Pagina 59 

Reguleringsmanagement 

De in 2010 opgestarte inspanningen met betrekking tot een meer maatschappelijk 

aanvaarde regelgeving worden verder gezet. Reductie van administratieve lasten, 

reguleringsimpactanalyses, kwaliteitsvolle formulieren, toewijzing van een dossier 

aan een proceseigenaar, overleg met de relevante betrokkenen, afstemming met de 

Europese dienstenrichtlijn…blijven onze aandacht genieten. 

Eind 2012 moeten de acties uit het plan ‘administratieve vereenvoudiging WVG’ 

leiden tot een reductie van de administratieve lasten met 20%. Tot hiertoe 

realiseerden we een verlaging van 17%. Op het vlak van de kwaliteit van formulieren 

zetten we de trend van het voorbije jaar door. We realiseerden immers al een 

betekenisvolle verbetering: 90% van onze formulieren bezitten momenteel een 

kwaliteitslabel. 

De Vlaamse Regering keurde op 17 december 2010 het strategisch beleidskader 

voor kwaliteitsvolle regelgeving en administratieve vereenvoudiging 2009-2014 

principieel goed. Dit beleidskader omvat een herbevestiging van de algemene 

principes en de krachtlijnen van de bijsturing van de instrumenten van het Vlaamse 

reguleringsmanagement. De cel wetskwaliteit WVG werkte actief mee aan de 

opmaak en bijsturing van dit plan en zal zich ook in 2012 (verder) inzetten bij de 

concrete implementatie ervan. 

Bij de totstandkoming van regelgeving willen we werken volgens goedgekeurde 

procesnormen met het oog op betere regelgeving en kwaliteitsvolle dossiervorming. 

Steekproefsgewijs zullen we nagaan of en op welke wijze deze normen worden 

nageleefd. 

Decreet Planlastverlaging 

In het kader van het decreet houdende vaststelling van de algemene regels 

waaronder in de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest periodieke plan- en 

rapporteringsverplichtingen aan lokale besturen kunnen worden opgelegd, zullen wij 

de decreten inzake lokaal sociaal beleid en de stimulering van een inclusief Vlaams 

ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen, aanpassen. Doelstelling is het 

inspireren en ondersteunen van het lokaal beleid zonder de bevoogdende 

verplichting om hiertoe allerlei input te leveren en met behoud van het respect voor 

de lokale autonomie. Beide decreten worden nog in 2011 voorgelegd aan de 

Vlaamse Regering. 

Zorgstrategische planning 

Naast deze operatie voor de lokale besturen, werd in de loop van 2011 de 

vereenvoudiging van zowel de inhoudelijke als de formele procedure voor het 

opmaken van een (aanpassing tot) zorgstrategisch plan voor ouderenvoorzieningen 

verdergezet. De beoordeling van de financiële situatie van de voorziening is nu 

geschrapt uit de evaluatie van het zorgstrategisch plan, met de bedoeling te 

ocussen op de langetermijnvisie van de voorziening met betrekking tot het geplande 

zorgaanbod in de regio en haar rol hierin. 



171

Er zal in de programmatie van de woonzorg (diensten voor gezinszorg en 

aanvullende thuiszorg, diensten voor logistieke hulp, diensten voor oppashulp en 

(semi-)residentiële ouderenzorg) gewaakt worden over een spreiding van het 

zorgaanbod over gemeenten en regio's op basis van criteria die rekening houden 

met het specifieke karakter van de regio's. Hierover wordt met de relevante 

koepelorganisaties overlegd. De gemeenten kunnen in het kader van hun sociaal 

beleid een zorgstrategische planning opstellen samen met de bestaande 

(woon)zorgactoren. Zij kunnen dat ook met een aantal gemeenten samen. Als deze 

planning past binnen de Vlaamse programmatieregels, substitueert deze 

zorgstrategische planning de verplichting dienaangaande van diegene die op basis 

van de huidige regelgeving verplicht is een dergelijke planning in te dienen. 

6. We werken nauw samen met alle relevante partners op lokaal, provinciaal, 

regionaal, federaal en internationaal niveau om zo het welzijns- en 

gezondheidsbeleid onderling af te stemmen en te verbeteren en om elke 

partner aan te spreken op zijn verantwoordelijkheid en bijdrage. 

6.1 We streven naar een homogene aanpak van het welzijns- en 

gezondheidsbeleid over verschillende bestuurslagen in Vlaanderen en 

verlichten de planlast om zo tot een efficiëntere en effectievere 

overheidswerking te komen. Pagina 65 

‘Interne staatshervorming’ 

Het organiseren van een slagkrachtige overheid is één van de zes prioriteiten van 

het Vlaams Regeerakkoord. Om tot een meer efficiënte, effectieve overheid te 

komen, is het doorvoeren van een interne staatshervorming een noodzaak. Op 8 

april 2011 finaliseerde de Vlaamse Regering het Witboek van de Interne 

Staatshervorming. In het Witboek, dat opgesteld is in samenspraak met de 

Vereniging van de Vlaamse Provincies (VVP) en de VVSG, zijn zowel de 

basisprincipes als de concrete uitwerking van de interne staatshervorming 

opgenomen. 

Ook voor ons beleidsdomein zitten hier meerdere uitdagingen in vervat, die we in 

overleg met de VVP en de VVSG verder zullen uitwerken. Ten eerste zullen we het 

komende jaar werk maken van een nieuwe bevoegdheids- en taakverdeling tussen 

Vlaanderen en de provincies. De provincies zullen op het vlak van de niet- 

rondgebonden aangelegenheden bevoegdheden kunnen uitoefenen indien en voor 

zover hen deze door of krachtens de wet of een decreet werden toegekend. De 

Vlaamse Regering zal in een bestuursakkoord ook taken met betrekking tot deze 

materies kunnen toevertrouwen aan de provincies. Hiervoor gebeurt een oefening, 

met betrokkenheid van de verschillende bestuursniveaus en stakeholders, die eind 

2012 moet uitmonden in een voorstel tot bestuursakkoord. Hierbij zal worden 

gekeken welke taken, in functie van een historisch gegroeide situatie en maatwerk 

voor de respectieve provincies in het bestuursakkoord kunnen worden opgenomen. 

Op deze manier willen we komen tot een efficiënte en doorzichtige taakverdeling, 

met als oogpunt een optimale dienstverlening ten aanzien van de mensen die van de 

welzijns-en gezondheidsdiensten gebruik maken. 



172

Daarnaast willen we bij de programmatie van woonzorgdiensten waken over een 

goede spreiding van het zorgaanbod over gemeenten en regio’s op basis van criteria 

die rekening houden met het specifieke karakter van de regio’s. 

Ten derde zullen we nagaan hoe we lokale besturen beter kunnen betrekken bij 

mogelijke sluitingen van residentiële ouderenvoorzieningen of voorzieningen van 

collectieve kinderopvang op hun grondgebied. 

Ten vierde zijn we ervan overtuigd dat er een belangrijke rol is vastgelegd voor de 

lokale besturen inzake kinderopvang. Het nieuwe decreet voorschoolse 

kinderopvang voorziet de uitbouw van één lokaal loket kinderopvang per gemeente, 

met als opdracht de coördinatie van vragen van gezinnen naar vrije opvangplaatsen, 

het informeren van gezinnen over vrije opvangplaatsen, het samenwerken met 

kinderopvangvoorzieningen en met andere lokale loketten en tot slot het informeren 

van het lokale bestuur en Kind en Gezin over de lokale vraag naar kinderopvang 

zodat het beleid hierop kan afgestemd worden. Daarnaast willen we de regierol voor 

de buitenschoolse kinderopvang en vrije tijd van lagere schoolkinderen 

decentraliseren van het Vlaamse naar het lokale niveau. Op deze manier kan elk 

lokaal bestuur, in overleg met de betrokken lokale actoren, een opvang- en 

vrijetijdsaanbod voor schoolgaande kinderen uitbouwen, op maat van de lokale 

situatie. 

De versterking van het lokale niveau veronderstelt een cultuur van vertrouwen ten 

aanzien van de lokale besturen. Hoe groter het vertrouwen tussen bestuursniveaus, 

hoe minder controle er nodig is en hoe lager de kostprijs van de interbestuurlijke 

relaties. In het kader van het planlastendecreet zullen we, we vermeldden dat al, 

vanuit ons beleidsdomein meewerken aan planlastverlaging voor lokale besturen en 

tevens meer vertrouwen schenken aan de bestuurskracht en competenties van het 

lokale bestuursniveau. We zullen dit zeer concreet doen in het kader van het lokaal 

sociaal beleid, regionaal welzijnsoverleg, lokaal beleid kinderopvang, het lokaal 

beleid ten aanzien van ouderen en hun participatie hierin en het lokaal beleid ten 

aanzien van personen met een handicap en hun participatie hierin (cf. opdrachten 

Diensten Ondersteuningsplan – voortraject Pmh). 



173


3 We bouwen de hulp- en dienstverlening zo uit dat ze voldoende beschikbaar 

en toegankelijk is om zorg op maat te kunnen realiseren. 

3.1 We investeren in het aanbod en de structuur van de kinderopvang om zo te 

bewerkstelligen dat deze haar sociale, economische en pedagogische functie 

maximaal kan waar maken. 

Uitbreidingsbeleid Pagina 26 

In 2011 werd 4miljoen euro vrijgemaakt voor de uitbreiding van de 

kinderdagverblijven en diensten voor onthaalouders. Met dit bedrag kunnen in totaal 

546 bijkomende opvangplaatsen worden gerealiseerd in de 3 grootsteden 

(Antwerpen, Brussel en Gent) en in de 5 gemeenten met het hoogste percentage 

aan kansarmoede(Genk, Beringen, Leuven, Mechelen en Menen). 

Naast voorschoolse opvang, ook buitenschoolse opvang Pagina 27 

Het generatiepact, dat bepaalt dat werkzoekenden jonger dan 30 jaar een opleiding 

kunnen volgen en daarna een baan kunnen krijgen in de buitenschoolse 

kinderopvang, versterkt deze opvangvorm. 

Samen met de sociale partners heeft Kind en Gezin in 2010 en begin 2011 op die 

manier werknemers kunnen toewijzen en de buitenschoolse opvang kunnen 

uitbreiden in een aantal zorgregio’s die werden geselecteerd op basis van hun graad 

van jeugdwerkloosheid. In 2012 zullen nog een beperkt aantal resterende middelen 

ingezet worden voor de aanwerving van doelgroepwerknemers (7 VTE) in de steden 

Gent en Antwerpen. 



174




specifieke doelgroepen. 

Diversiteit Pagina 46 

Het aandeel van etnisch-culturele minderheden in het cliënteel neemt toe. Daardoor 

worden de hulpvragen waarmee voorzieningen geconfronteerd worden complexer. 

Verschillen in taal, cultuur en religie en een andere kijk op zorg maken dat 

hulpverleners niet altijd weten hoe gepast te reageren en te handelen. Informatie 

over goede praktijken en ondersteunende initiatieven zijn een reële nood. Daarnaast 

kunnen intervisie en thematische vorming soelaas bieden. Aan die uitdagingen 

probeert een Brussels regioproject binnen integrale jeugdhulp tegemoet te komen. 

Er is met name een concept ontwikkeld dat stoelt op 2 pijlers: een dialooggroep en 

een netwerk dat expertise bundelt, ondersteund door een helpdesk. De dialooggroep 

is samengesteld uit minderhedenfora en lokale zelforganisaties. Ze fungeert als 

klankbord voor het huidige hulpverleningsaanbod en helpt de jeugdhulp beter bekend 

te maken. De helpdesk is de draaischijf voor ondersteuning in individuele casussen. 

Daarnaast zal een dergelijke helpdesk instaan voor intervisie en de ondersteuning 

van interculturaliseringsprojecten en –trajecten. 

Diversiteit wordt ook in de ouderenzorg steeds meer realiteit. Er zijn niet alleen de 

specifieke zorgvragen die vanuit een ouder wordende allochtone bevolking aan de 

woonzorgvoorzieningen gesteld worden, ook andere minderheden eisen hun plaats 

op. Zo werkten we mee aan het door mijn collega van het Vlaamse 

gelijkekansenbeleid aangestuurde initiatief van een Roze Belweek in september 

2011. Concreet werden oudere holebi’s en hun omgeving uitgenodigd om ervaringen 

en commentaren m.b.t. hun leefsituatie, noden, behoeften en verwachtingendoor te 

bellen of te mailen. De week werd voorafgegaan door een mediacampagne waarbij 

een affiche in alle woonzorgcentra, dienstencentra en thuiszorgwinkels verspreid 

werd met een dubbel doel: enerzijds het thema algemeen onder de aandacht 

brengen van o.m. de professionele zorg, anderzijds oudere holebi’s en hun 

omgeving warm maken om de geïnstalleerde telefoon te contacteren. 

In de CGG sector is een recurrente subsidiëring van 3 halftijdse ‘facilitatoren 

cultuursensitieve zorg’ gerealiseerd in Antwerpen, Brussel en Gent. Het Steunpunt 

Gezondheid en Vreemdelingenrecht wordt verder ondersteund in zijn opdrachten. 

Het Steunpunt is vooral actief op het vlak van de verhoging van de toegankelijkheid 

tot de gezondheidszorg voor personen die omwille van hun verblijfsstatuut hier 

moeilijk toegang toe hebben. Het ontwikkelt voor zijn opdrachten een 

vormingsaanbod voor welzijns- en gezondheidsactoren in Vlaanderen en formuleert 

beleidsadviezen over duidelijke en toegankelijke procedures en regelgeving. 

In de bijzondere jeugdbijstand vervullen de vier Ondersteuningsteams Allochtonen 

(OTA) een belangrijke functie. Zij bemiddelen in concrete casussen en geven 

vorming of deskundigheidsbevordering aan jeugdhulpverleners. In 2012 zullen we in 

overleg met het agentschap Jongerenwelzijn en de OTA ’s een duidelijke afbakening 

maken van hun opdracht en voorzien in een regulier kader voor erkenning en 

subsidiëring. 



175

In voorbereiding van het horizontaal plan integratiebeleid zal ik nagaan hoe de 

samenwerking tussen de gezondheids- en welzijnsvoorzieningen enerzijds en de 

integratiesector anderzijds kan geoptimaliseerd worden. Ik zal ook in overleg gaan 

met de Vlaamse minister bevoegd voor inburgering om tot een betere afstemming te 

komen tussen de welzijnssector en de sector ‘Integratie en Inburgering’. 

5.4 We willen een vernieuwd kader voor inspectie en toezicht initiëren om zo de 

voorzieningen maximaal te ondersteunen bij het bepalen en realiseren van een 

cliëntgericht kwaliteitsbeleid. 

Een kwaliteitskader voor de woonzorgcentra Pagina 61 

Kwaliteit van wonen en zorg kan enkel verantwoord zijn indien deze voldoet aan de 

vereisten van doeltreffendheid, doelmatigheid, continuïteit, maatschappelijke 

aanvaardbaarheid en gebruikersgerichtheid. Bij het verstrekken van die zorg zijn 

respect voor de menselijke waardigheid en diversiteit, de bejegening, de 

bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het zelfbeschikkingsrecht, de 

klachtenbemiddeling en –behandeling, de informatie aan en de inspraak van 

de gebruiker en iedere belanghebbende uit zijn leefomgeving gewaarborgd. 

5.6 We ondersteunen de voorwaarden voor een goed bestuur van de sociale 

ondernemingen in de welzijns- en gezondheidssector om zo het professioneel 

ondernemerschap en de zorgethiek in ons beleidsdomein te stimuleren. 

Pagina 64 

VIA 4 

Goed besturen steunt ook op goede sociale afspraken. Een nieuw Vlaams 

intersectoraal akkoord is in de maak. Op 23 september 2011 bereikte de Vlaamse 

Regering een ontwerpakkoord met de sociale partners. Hierbij leggen wij de 

grondvesten voor de nieuwe arbeids- en loonsvoorwaarden vast voor de komende 

vier jaar, met als rode draad een verantwoorde inzet van gemeenschapsmiddelen 

voor zorg en welzijn. 

Dit ontwerpakkoord maakt de weg vrij voor ruim 3.500 jobs in de sector. Met de 

intersectorale kwaliteitsmaatregelen zetten we stappen vooruit in 

Managementondersteuning (H.R. beleid), wordt er een nieuwe intersectorale 

functieclassificatie uitgewerkt en verbeteren wij de relatie arbeid en gezin. 

We brengen stabiliteit in de arbeidsovereenkomsten, screenen de 

werkdrukproblemen en versterken het arbeidsvolume. Dit alles met oog voor 

opleiding en vorming. 

In de intersectorale maatregelen koopkracht is er geïnvesteerd in de tweede 

pensioenpijler en een ernstige opbouw naar een 13e maand. 

Ook sectoraal is er aandacht voor uitbreiding en maatregelen kwaliteit in de sectoren 

Gezinszorg, gehandicaptenzorg, bijzondere jeugdzorg, algemeen welzijnswerk, 

jongerenwelzijn, kinderopvang, geestelijke gezondheidszorg, sociale economie, 

inburgering en in werk. Het geheel van deze maatregelen zal geëvalueerd en 

opgevolgd worden zowel door een administratieve werkgroep gecoördineerd door 

ons departement WVG, als door de onderhandelingsgroep bestaande uit 

werkgevers, werknemers en de overheid. 



176

Bij goedkeuring van het sociaal akkoord zal dit vanaf 2012 uitgevoerd worden. Voor 

sommige bepalingen zullen de sociale partners collectieve arbeidsovereenkomsten 

moeten afsluiten. Voor andere bepalingen zal de regelgeving worden aangepast. Het 

Departement WVG zal de coördinatie opnemen van de uitvoering en opvolging van 

het akkoord. De verschillende agentschappen en het departement zullen de 

implementatie van het akkoord op zich nemen. 

6 We werken nauw samen met alle relevante partners op lokaal, provinciaal, 

regionaal, federaal en internationaal niveau om zo het welzijns- en 

gezondheidsbeleid onderling af te stemmen en te verbeteren en om elke 

partner aan te spreken op zijn verantwoordelijkheid en bijdrage. 

6.4 We maximaliseren het Vlaamse welzijns-, gezondheids- en gezinsbeleid 

binnen de bestaande staatsstructuur en plegen overleg met de federale 

overheid om zo tot een maximaal efficiënte beleidsaanpak te komen. 

Justitie Pagina 71 

Een goede samenwerking tussen Welzijn en Justitie is noodzakelijk met betrekking 

tot de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden, geïnterneerden, niet-begeleide 

buitenlandse minderjarigen en minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit 

hebben gepleegd. Maar ook voor pleegzorg, slachtofferzorg, de begeleiding en 

behandeling van seksueel delinquenten, herstelbemiddeling, neutrale bezoekruimtes 

en de alternatieve gerechtelijke maatregelen. We beogen een raamakkoord met de 

toekomstige minister van justitie waarin we de samenwerking vorm geven tussen het 

justitieel en veiligheidsbeleid enerzijds en anderzijds een integraal en kwaliteitsvol 

welzijns- en gezondheidsbeleid. 

Het afgelopen jaar werd een overkoepelend samenwerkingsakkoord voorbereid 

betreffende de uitbouw van een goede hulp- en dienstverlening aan jongeren die een 

als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. Zodra er een nieuwe federale regering 

is kaarten we de effectieve goedkeuring van het samenwerkingsakkoord aan. 

Het verloop en de aanbevelingen van de federale “Bijzondere commissie betreffende 

de behandeling van seksueel misbruik en feiten van pedofilie binnen een 

gezagsrelatie, inzonderheid binnen de kerk”bracht ons tot de oprichting voor van één 

meldpunt voor misbruik, geweld en kindermishandeling in Vlaanderen en Brussel, 

zoals supra reeds vermeld. Met Justitie werken we samen in het kader van het 

globaal actieplan geweld en kindermishandeling. 

Samen met de minister bevoegd voor inburgering wil ik werk maken van een kader 

voor de begeleiding van niet-begeleide minderjarige nieuwkomers in functie van hun 

integratie in de samenleving. 



177

Beleidsbrief ARMOEDE 


Regionaal armoedeoverleg Pagina 13 

Een regionaal armoedeoverleg zal ook, in het kader van de implementatie van de 

interne staatshervorming, zeer belangrijk worden gezien de centrale rol die lokale 

besturen toebedeeld krijgen. Het is dus zaak om alle betrekken actoren te betrekken 

en hierbij werk te maken van een integrale aanpak van de armoedeproblematiek 

waarbij ook het participatief aspect nagestreefd wordt. Door in te zetten op 

netwerkvorming en uitwisseling van goede praktijken kan men op een efficiënte 

manier lokaal werk maken van een globale aanpak. Netwerkvorming en uitwisseling 

zijn hierbij 2 kernbegrippen. De lokale besturen staan het dichtst bij de mensen en 

kunnen de regierol opnemen van alle acties ter bestrijding van armoede op hun 

grondgebied, in samenwerking met alle relevante partners. De provinciale ronde 

kinderarmoede die in de loop van september werd georganiseerd in de verschillende 

provincies was hier een mooi aanzet toe. 

1.2. De strijd tegen armoede is een zaak van iedereen 

1.2.1. Europa Pagina 17 

In het najaar 2011 start ik met de organisatie van een peer review rond coördinatie 

van gezinsondersteuning op basis van het model Lokaal CliëntOverleg, uitgevoerd in 

diverse gemeenten in Vlaanderen, aangevuld door vergelijkbare praktijken uit 

Nederland. 

2. Kennis over armoede blijven verzamelen 

2.2. Onderzoek en kennisverzameling Pagina 23 

Daarnaast heeft ook de VVSG een instrument uitgewerkt met betrekking tot de 

harmonisering van de OCMW-steun zoals voorzien in het VAPA. Het in 2010 

ontwikkelde instrument voor de berekening van de financiële steun wordt verder op 

punt gezet. De VVSG organiseert hierover een vormingsaanbod voor lokale 

besturen. 

Naar de toekomst toe zullen we onderzoeken hoe we deze 2 instrumenten nl. de 

budgetstandaard en het instrument ter harmonisering van de OCMW-steun op elkaar 

kunnen laten aansluiten om op die manier beter werk te kunnen maken van een 

menswaardig bestaan. 

3. Diverse actoren vormen beleidsnetwerken 

3.1. Stakeholders van het beleid Pagina 23 

Een beleid moet een breed gezichtsveld hebben. Vanuit elk ingangspunt en vanuit 

elke visie moet dit beleid gestuurd en geëvalueerd worden. Om de horizontale 

doorbraken (het verhogen van de financiële slagkracht van de laagste 



178

inkomenstrekkers, verschillende soorten van kennis over armoede en sociale 

uitsluiting blijven verzamelen, kennis over armoede breed verspreiden, expliciete 

keuze om armoede te bestrijden en een duurzame coördinatie van de 

armoedebestrijding via beleidsnetwerken) te realiseren, is een krachtige en kritische 

onderbouwing en opvolging noodzakelijk. 

Om dit te realiseren heb ik als coördinerend minister van armoedebeleid 

stakeholders nodig. Ik zal dan ook werk maken van de oprichting van een 

Kennisplatform Armoede om op die manier de vinger aan de pols te houden. Dit 

Kennisplatform combineert de verschillende vormen van kennis die voorhanden is 

waaronder theoretische, praktische, feitelijke en ervaringskennis. Dit Kennisplatform 

dient als kader waarbinnen deze kennis wordt samen gebracht en zal 2 maal per jaar 

samenkomen. 

Belangrijke partners in dit kennisplatform zijn: 

- De verenigingen waar armen het woord nemen 

- Het brede werkveld (waaronder belangrijke actoren zoals de Decenniumdoelen, ) 

- De sociale partners 

- De academici 

- De lokale besturen 

1. De overheid kiest expliciet voor een samenhangende strategie van 

armoede op lange termijn Pagina 28 

De resultaten van de provinciale dagen rond kinderarmoede worden in het voorjaar 

2012 gebundeld in een methodiekboek voor lokale actoren. Lokale besturen en 

actoren kunnen dit boek als basis gebruiken om werk te maken van een effectieve 

aanpak van de kinderarmoede binnen hun gemeente. 

Bijlage 3: moties en resoluties Pagina 32 

Er wordt verder werk gemaakt van de intensifiëring van de uitvoering van het Vlaams 

Actieplan Armoedebestrijding. Ik voer hier rond regelmatig bilaterale gesprekken met 

mijn collega – ministers. In samenwerking met mijn collega – ministers maakte ik een 

actieprogramma Kinderarmoede op. In hetzelfde kader organiseerde ik samen met 

de Vlaamse provincies provinciale ronds kinderarmoede. Tijdens de voorgenoemd 

provinciale rondes lanceerde ik de projectoproep ‘kinderarmoede bestrijden op lokaal 

niveau’ officieel. Met deze oproep wil ik een impuls geven aan initiatieven ter 

versterking van het lokale kinderarmoedebestrijdingsbeleid, gericht op kinderen van 0 

tot 3 jaar. 



179



Ook op lokaal vlak kunnen heel wat initiatieven genomen worden. In het zopas 

goedgekeurde Witboek Interne Staatshervorming is een rol weggelegd voor de 

steden en gemeenten in het uitrollen van lokale armoedeplannen. 


In het kader van dit Actieprogramma Kinderarmoede organiseerde ik in 

samenwerking met de provinciebesturen provinciale overlegrondes met alle lokale 

actoren. In het witboek interne staatshervorming onderschrijft de Vlaamse overheid 

immers het belang van het lokale niveau, ook op het vlak van armoedebestrijding. Als 

alle betrokken actoren lokaal samenwerken, kan dit een belangrijke meerwaarde zijn 

in de aanpak van de kinderarmoede De lokale besturen staan het dichtst bij de 

mensen en kunnen de regierol opnemen van alle acties ter bestrijding van armoede 

op hun grondgebied, in samenwerking met alle relevante partners. Tijdens deze dag 

lag de klemtoon op de uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden in de strijd tegen 

kinderarmoede, met een focus op nul tot drie jaar. De resultaten van de provinciale 

dagen worden in het voorjaar 2012 gebundeld in een methodiekboek voor lokale 

actoren. Lokale besturen en actoren kunnen dit boek als basis gebruiken om werk te 

maken van een effectieve aanpak van de kinderarmoede binnen hun gemeente. 



180



12) Aandacht voor gekleurde armoede is eveneens een belangrijke maatregel 

ingegeven door het verhoogd armoederisico waarmee mensen van allochtone 

origine worden geconfronteerd. Zij worden bovendien geconfronteerd met nog een 

aantal andere drempels, zoals de taalbarrière, waardoor verhoogde aandacht 

aangewezen is. 

2.2. Onderzoek en kennisverzameling Pagina 22 

Het Jaarboek van OASeS is een referentiewerk binnen de sector van de 

armoedebestrijding. In 2011 werd het Jaarboek voor de 20e keer opgemaakt. Naar 

aanleiding van deze jubileumversie wordt een boekje uitgegeven dat gratis wordt 

verspreid door de armoedeorganisaties met als doel kennis en inzicht met betrekking 

tot de multidimensionele problematiek van armoede aan te kaarten bij de brede 

samenleving en het maatschappelijk draagvlak voor armoedebestrijding te vergroten. 



181

Economie, Wetenschap & Innovatie (EWI) 

Beleidsbrief ECONOMIE 


III. Bedrijven door crisis helpen 

4. Rentetoelage Hinder Openbare Werken Pagina 15 

De niche maatregel “Rentetoelage bij Hinder door Openbare Werken” tracht de 

gevolgen van openbare werken voor zelfstandigen en KMO’s zo beperkt mogelijk te 

houden. 

Door de goedkeuring van de aanpassing van het decreet van 7 juli 2006 in het 

Vlaamse Parlement op 19 november 2010 en door het uitvoeringsbesluit van de 

Vlaamse Regering van 17 december 2010 werd deze maatregel vanaf 1 januari 2011 

uitgebreid naar bestaande kredieten die voor de start van de openbare werken 

werden aangegaan voor de financiering van investeringen of activiteiten van de 

onderneming. Voordien was de maatregel alleen bestemd voor nieuw afgesloten 

overbruggingskredieten. 

Sindsdien is de instroom van aanvragen aanzienlijk toegenomen (26 in 2010, 138 in 

de eerste zes maanden van 2011). Door de uitbreiding is de maatregel een 

aantrekkelijk instrument geworden waarvan de getroffen zaken graag gebruik maken 

in de financieel moeilijke hinderperiode. 

Met de hulp van banken en lokale besturen is men erin geslaagd om de maatregel 

alom bekend te maken in de vijf Vlaamse provincies. 

In 2010 werd in 27 dossiers 172.701,21 euro rentetoelage toegekend. In de eerste 

helft van 2011 werd in 103 dossiers 831.850,27 euro rentetoelage toegekend. Naar 

aanleiding van de eerste begrotingscontrole van 2011 diende het initiële budget van 

500.000 euro van de rentetoelage te worden verhoogd naar 1.000.000 euro. 

De toename van het aantal aanvragen blijkt van structurele aard maar ook 

beheersbaar te zijn. Niettemin blijft verdere monitoring noodzakelijk. Op basis van de 

verwachte jaarlijkse instroom van aanvragen zal voor 2012 het budget worden 

opgetrokken tot 2.000.000 euro. 

IV. Meer en sterker ondernemerschap 

8. Ruimte om te ondernemen 

Kaderdecreet ruimtelijke economie Pagina 26 

Op 17 december 2010 keurde de Vlaamse Regering de procesnota ruimtelijke 

economie goed. Daarmee werd een eerste aflijning gemaakt van de instrumenten en 

initiatieven die verder geconcretiseerd worden in functie van betere regelgeving, 

heroriëntering van middelen en nieuwe initiatieven. Deze procesnota werd ook 

voorgelegd aan de SARO en de SERV die op haar beurt het werkveld betrok bij haar 

advies. In 2011 wordt het voorontwerp van decreet ruimtelijke economie afgerond en 



182

worden tegelijk een aantal beleidsinitiatieven gelanceerd die wel invulling geven aan 

de procesnota of een antwoord vormen op het SERV- en SARO-advies maar niet het 

voorwerp uitmaakten van een decretale regeling. 

Deze initiatieven betreffen onder meer een betere monitoring van het aanbod aan 

bestemde bedrijventerreinen en het aanscherpen van het activeringsbeleid voor 

onbenutte bedrijfspercelen. 

Gezien het decreet op zich niet de implementatie van het ruimtelijk-economisch 

beleid zelf waarborgt, zullen in 2012, wanneer het decreet normaliter van kracht 

wordt, meteen ook de uitvoeringsbesluiten goedgekeurd worden. 

Niettegenstaande de aandacht die is besteed aan het op punt stellen van het 

beleidskader voor een bedrijfshuisvestingsbeleid, het verkennen van de 

mogelijkheden ter versnelling van investeringsprojecten en het continueren van het 

brownfieldbeleid, zijn in 2011 ook een aantal realisaties belangwekkend die een 

goede illustratie vormen van de doelstellingen die conform de procesnota ruimtelijke 

economie worden nagestreefd: 

• het ter beschikking stellen van het GIS-bedrijventerreinen aan de stakeholders, 

onder meer via de lokale besturen. Samen met een omvattende brochure over 

bedrijfsverzamelgebouwen in Vlaanderen met o.m. de bedrijvencentra zorgt dit voor 

meer transparantie voor bedrijven die op zoek zijn naar 

bedrijfshuisvestingsmogelijkheden; 

• verdere uitbouw van de opgevolgde fasen in de ontwikkeling van economische 

bestemmingen door monitoring binnen het GIS-bedrijventerreinen van de stand van 

zaken inzake uitvoering van RUP’s en de weerslag ervan op de “ijzeren voorraad” en 

beschikbaarheid op middellange termijn. Hierdoor zullen ook de geplande activiteiten 

mee in GIS worden opgenomen. Bovendien is het de betrachting om deze gegevens 

op korte termijn raadpleegbaar te maken via web-services, in overeenstemming met 

de doelstellingen van INSPIRE en het GDIdecreet. Dit principe kan verder worden 

uitgebreid voor een efficiënte samenwerking met de vastgoedsector om de behoeften 

van ruimtevragen op te lossen en knelpunten beter in kaart te brengen; 

• de ondersteuning van de lokale besturen die de economische revalorisatie van een 

vrijkomend militair domein willen onderzoeken of opstarten. De minister bevoegd 

voor de Ruimtelijke Ordening zal op korte termijn uitvoering geven aan de 

regeringsbeslissing m.b.t. de opmaak van een globaal afwegingskader teneinde de 

nodige bestemmingswijzigingen te initiëren; 

• de actiegerichte monitoring ter realisatie van een aantal nieuw bestemde terreinen 

en de herstructurering van een aantal bestaande terreinen in het Vlaams Strategisch 

Gebied rond Brussel; in dat verband wil ik ook wijzen op de voorbereiding van de 

herstructurering en betere positionering van het researchpark in Zellik, het enige 

bedrijventerrein dat door Vlaamse overheid wordt beheerd; 

• de afronding van de milieubeoordelingen voor enkele zoekzones in het ENA 

waardoor de besluitvorming in de schoot van het coördinatieplatform ENA nu kan 



183

afgerond worden; het Agentschap Ondernemen zet zijn werking m.b.t. de ENAdossiers 

voort. 

9. Beleidsplan “winkelen in Vlaanderen” Pagina 29 

De Vlaamse Regering keurde op 23 juli 2010 de startnota ‘winkelen in Vlaanderen’ 

goed. Met die startnota werd de visie op de detailhandel en kernversterking uit het 

regeerakkoord verfijnd. Er werden beleidsinitiatieven aangekondigd om het 

evenwicht tussen periferie en kern te herstellen. Daarnaast voorzag de startnota ook 

maatregelen om de sector van de detailhandel en de lokale besturen die een 

detailhandelsbeleid willen voeren, te versterken. De verdere uitvoering van de 

startnota zal gebeuren conform de bepalingen van de interne staatshervorming. 

Voor het economische luik werd na overleg met de verschillende belanghebbenden 

een aantal maatregelen geselecteerd die in de komende periode worden uitgevoerd: 

• EFRO-oproep ‘Gemeentelijke gevelrenovatie en renovatie leegstaande 

handelspanden’: de komende 2 jaar kunnen in 42 gemeenten de handelskernen 

aantrekkelijker gemaakt worden door de renovatie van handelspanden. 

• Uitrol project Commerciële Innovatie. Het succesvolle West-Vlaamse project 

Commerciële Innovatie wordt nu ook in de 4 andere provincies uitgerold: ook daar 

kunnen detailhandelaars via trajectbegeleiding ondersteund worden bij hun 

innovatie-inspanningen. 

• De haalbaarheid van een kenniscentrum detailhandel wordt onderzocht. 

• Binnen het project Ondernemersvriendelijke Gemeente (OVG) werd een 

projectoproep gelanceerd gefocust op detailhandel. De geselecteerde projecten 

zullen op lokaal vlak worden uitgevoerd. 

Voor het ruimtelijk onderdeel wordt wat voorzien was in de startnota ook verder 

uitgevoerd: 

• Na het studiewerk dat verricht wordt ten behoeve van de voorbereiding van de 

regionalisering van de wet op de handelsvestigingen, kan een concreet voorstel 

worden uitgewerkt voor het inzetten van instrumenten ter versterking van de kernen 

en tegen de verdere uitwaaiering van baanwinkels. 

• De minister van ruimtelijke ordening werkt verder aan de omzendbrief die een 

afwegingskader moet aanbieden aan de lokale besturen voor het beoordelen van 

grootschalige vestigingen en voor het voeren van een aanbodbeleid. 

• Er zal een studie worden uitbesteed voor het opstellen van een leidraad 

‘commercieel strategisch plan’. Deze leidraad moet de gemeenten ondersteunen bij 

het ontwikkelen van een detailhandelsbeleid op maat. 



184

VIII. Een efficiënte en effectieve overheid 

1. Administratieve vereenvoudiging/uniek loket EDRL 

Naar een meer geïntegreerd overheidsoptreden Pagina 45 

Een significante verlaging van de administratieve lasten voor de ondernemer zal in 

eerste instantie bewerkstelligd worden door als overheid de ondernemer op een 

geïntegreerde en op elkaar afgestemde wijze te benaderen en door de uitbouw van 

een geïntegreerd loket voor de ondernemer. 

De Vlaamse, federale, Europese en lokale bestuursniveaus nemen voortdurend 

initiatieven om bedrijven te informeren, adviseren en ondersteunen. Bedrijven komen 

dan ook veelvuldig in contact met de verschillende overheden en door de weinig 

geïntegreerde aanpak is het voor ondernemers niet altijd even duidelijk waar ze voor 

welke vergunningsaanvraag, dienstverlening, informatie,… terecht kunnen. 

De beleidsnota economie 2009-2014 geeft al aan dat er om de efficiëntie en 

effectiviteit van het overheidsoptreden te verhogen onderzocht dient te worden hoe 

synergiën tussen de verschillende actoren op het veld bewerkstelligd kunnen worden 

om te komen tot een meer geïntegreerde en eenvoudigere benadering van de 

ondernemer. 

De beleidsnota Bestuurszaken 2009-2014 geeft aan dat om het één loket-principe te 

realiseren, de focus in een eerste fase zal liggen op een goede samenwerking en 

een afstemming via de klantgerichte processen. Op termijn komen meer structurele 

ingrepen aan bod. De kern van het debat moet gaan over de meerwaarde en 

gebruiksvriendelijkheid vanuit het oogpunt van de klant. 

Om de effectiviteit van het overheidsoptreden naar bedrijven te verhogen is er dan 

ook duidelijk een dringende noodzaak aan afstemming tussen de verschillende 

actoren op het veld, het concreet invullen en afstemmen van de kerntaken van de 

verschillende overheden en stroomlijning van de communicatie naar de bedrijven, en 

dit in complementariteit met de taken van de bedrijfsorganisaties. Vanuit die optiek 

werd dan ook een sleutelproject ‘Naar een geïntegreerde benadering van de 

ondernemer – geïntegreerd ondernemersloket” door het College van ambtenarengeneraal 

(CAG) gedefinieerd en opgenomen in het Meerjarenprogramma 

Slagkrachtige Overheid waarbij winstdoorbraken zullen worden gerealiseerd voor de 

gehele organisatie. De Vlaamse Regering keurde dit Meerjarenprogramma in februari 

2011 goed. 

Dit project moet er in de eerste plaats voor zorgen dat bedrijven een helder en 

duidelijk beeld krijgen van waar ze voor welke vergunningsaanvraag en/of 

dienstverlening terecht kunnen en dat er gegeven ieders opdrachten en kerntaken 

eenduidige informatie- en communicatiestromen richting ondernemers ontstaan. 

Hiervoor wordt in het najaar van 2011 een studie opgestart waarbij in een eerste fase 

de bestaande informatie- en communicatiestromen van de Vlaamse overheid richting 

ondernemer in kaart worden 

gebracht met de daaraan gekoppelde beheerskosten en de administratieve lasten. 

Op basis van deze resultaten zal in samenspraak met alle betrokken actoren tegen 

medio 2012 een strategische visie en een stappenplan worden uitgewerkt inzake 

meetbare efficiëntie-bevorderende maatregelen voor het optimaliseren van het 

dienstverleningsaanbod van de Vlaamse overheid richting 



185

ondernemer. 

De voor te stellen maatregelen moeten enerzijds de ondernemer toelaten de 

administratieve lastendruk te verminderen en anderzijds de Vlaamse overheid 

toelaten zijn dienstverlening aan de ondernemer kwaliteitsvol, effectief, efficiënt en 

geïntegreerd te organiseren. 

Uitrol van public-procurement (digitaal aanbesteden) naar het bedrijfsleven 

Public procurement omhelst de digitale aanpak voor aankopen van de overheid. 

Twee modules zijn klaar voor gebruik: E-notification voor het opzoeken van 

bekendmakingen en E-tendering voor het digitaal indienen van een offerte of 

kandidaatstelling. De applicaties worden beheerd door de federale overheid 

waarmee de Vlaamse overheid een contract afsloot. De uitrol binnen de Vlaamse 

overheid ligt in handen van het Departement Bestuurszaken. Op hun vraag verzorgt 

het Agentschap Ondernemen de uitrol naar het bedrijfsleven. 

Sinds september 2010 worden alle Vlaamse overheidsdiensten aangemoedigd om e- 

Tendering toe te staan. Op 20 mei 2011 besliste de Vlaamse overheid om e- 

Tendering te verplichten vanaf 1 januari 2012. 

Activiteiten 2011: 

• Bekendmaking van het samengaan van het Bulletin der Aanbestedingen met het 

Enotificationplatform 

via mail naar het bedrijfsleven en artikel in onze nieuwsbrief; 

• Organisatie van een maandelijkse infosessie over het digitaal aanbesteden voor 

bedrijven, ter ondersteuning van de Vlaamse administraties, in samenwerking met 

het Departement Bestuurszaken (sinds april 2011 in Brussel); 

• Organisatie van een roadshow voor bedrijven over digitaal aanbesteden in 

Vlaanderen en de Europese Unie in elke provincie, in samenwerking met Unizo, 

Voka, Federale OverheidsDienst P&O, Departement Bestuurszaken en Europe 

Enterprise Network; 

• Actualisering van de brochure Digitaal aanbesteden voor bedrijven; 

• Sensibilisering van de geaccrediteerde opleidingsverstrekkers om opleidingen voor 

bedrijven aan te bieden; 

• Bekendmaking van het besluit van de Vlaamse Regering van 20 mei om Etendering 

verplicht in te voeren bij de Vlaamse overheidsdiensten vanaf 1 januari 

2012, via mail naar de deelnemers aan de infosessies en via artikel in onze 

nieuwsbrief; 

• Bijdrage aan het speciale nummer over public procurement van het tijdschrift 

Binnenband voor lokale besturen; 

• Beantwoorden van een beperkt aantal vragen van bedrijven over het Vlaamse 

beleid. 

Verwachte activiteiten 2012 : 

• Bekendmaking van wijzigingen aan de systemen of beleid naar de bedrijfswereld, 

via mail of bijdrage in de nieuwsbrief; 

• Actualisering van de brochure Digitaal aanbesteden voor bedrijven; 



186

• Verderzetting van de maandelijkse infosessie, ter ondersteuning van de Vlaamse 

administraties en lokale overheden; 

• Sensibilisering van de geaccrediteerde opleidingsverstrekkers, Unizo, Voka en 

beroepsorganisaties om opleidingen voor bedrijven aan te bieden; 

• Samenwerking met Enterprise Europe Network om het grensoverschrijdend 

aanbesteden te promoten. 

VIII. Een efficiënte en effectieve overheid 

2. Efficiënte samenwerking tussen verschillende bestuursniveaus 

Ondernemingsvriendelijke gemeenten Pagina 47 

In 2011 werd verder gewerkt aan het actieplan Ondernemingsvriendelijke Gemeente. 

Doel van ditactieplan is gemeenten te sensibiliseren voor het belang van een 

gemeentelijk economisch beleid en hen te ondersteunen bij de uitbouw van hun 

beleid en dienstverlening voor ondernemers. 

Zo werd in 2011 een nieuwe projectoproep gelanceerd. Deze oproep focuste op het 

gemeentelijk kernversterkend winkelbeleid. De beschikbare 2 miljoen euro werd 

toegekend aan 9 innovatieve projecten die in de loop van 2012 op kruissnelheid 

zullen komen en die op termijn een meerwaarde kunnen betekenen voor heel wat 

gemeenten. Samen met de 42 gemeentelijke EFRO-projecten rond gevelrenovatie 

van handelspanden en renovatie van leegstaande handelspanden die in 2011 

werden gesubsidieerd betekent dit een aanzienlijke versterking van ondersteuning 

van de gemeenten op vlak van hun winkelbeleid. De bedoeling is om in 2012 deze 

ondersteuning met een leidraad rond gemeentelijke strategisch-commerciële plannen 

nog verder te versterken. 

Afstemming en samenwerking tussen gesubsidieerde projecten, de betrokkenheid 

van zowel gemeenten en hun verenigingen als van ondernemersorganisaties en het 

ruim verspreiden van de resultaten van projecten blijven cruciale aandachtspunten in 

het beleid ondernemingsvriendelijke gemeente. Daaraan werd niet alleen bij de 

toekenning van de subsidies aan de projecten veel aandacht geschonken, ook 

tijdens de projectduur zelf tracht het Agentschap Ondernemen dit te stimuleren. Zo 

verenigt ze de projectpromotoren in het overlegplatform Ondernemingsvriendelijke 

gemeente en brengt ze hen een aantal keer per jaar bijeen om kennis en ervaringen 

uit te wisselen. Ook in 2012 willen we deze samenwerking en afstemming tussen 

gesubsidieerde projecten blijven stimuleren. Verder is het de bedoeling ook in 2012 

via nieuwe projectoproepen, zowel in het kader van het actieplan 

Ondernemingsvriendelijke gemeente als via EFRO vernieuwende ideeën en 

verbeterde praktijken te blijven stimuleren en ingang te doen vinden. 

Het Agentschap Ondernemen zette in 2011 in op de uitbouw van het relatiebeheer 

naar steden en gemeenten. Ook in 2012 zal hier verder op ingezet worden om de 

kennisuitwisseling, afstemming en 

samenwerking tussen het Agentschap Ondernemen en de Vlaamse gemeenten te 

stimuleren en zo bij 

te dragen aan een meer geïntegreerde benadering van ondernemers vanuit de 

verschillende bestuursniveaus. Om dit proces te bevorderen werd in 2011 steun 

toegekend aan VVSG om gedurende 2 jaar overlegtafels economie voor gemeenten 

in heel Vlaanderen uit te bouwen. Deze overlegtafels zullen in nauw overleg met het 

Agentschap Ondernemen in de loop van 2012 tot stand komen. Ook de 

wisselwerking met UNIZO en Voka en andere projectpromotoren wordt voorzien. Met 

de gemeenteraadsverkiezingen in oktober is 2012 alvast voor het actieplan 



187

ondernemingsvriendelijke gemeente een cruciaal jaar. Het Agentschap zal samen 

met de partners en gesubsidieerde promotoren nagaan hoe dit momentum maximaal 

kan worden benut. We hopen alvast dat de inspanningen van de voorbije jaren 

merkbaar zullen zijn in de nieuwe gemeentelijke 

beleidsplannen en de nieuwe colleges van burgemeester en schepenen. 


/ 


/ 



188

Beleidsbrief ECONOMISCH 

OVERHEIDSINSTRUMENTARIUM 


3. LRM 

3.1 Speerpuntsectoren: Limburg als innovatieve provincie 

3.1.2 Cleantech en (hernieuwbare) energie Pagina 13 

c) Cleantech campus Houthalen 

LRM staat op de oude mijnsite van Houthalen mee in voor de ontwikkeling van een 

cleantech campus waarop Vlaanderens eerste cleantech-incubator gevestigd wordt. 

Het Cleantech gebouw op de campus zal onder meer onderdak bieden aan de vzw I- 

Cleantech Vlaanderen. Deze organisatie moet zorgen voor internationalisering van 

cleantech in Vlaanderen (aantrekken van buitenlandse bedrijven en investeerders, 

netwerkinitiatieven, samenwerking met andere regio’s), opzetten van vernieuwende 

projecten, visieontwikkeling en stimuleren van ondernemerschap. LRM zal een 

belangrijke partner zijn bij de werking van de vzw. Zo zal LRM onder meer worden 

opgenomen in de strategische adviesraad van I-Cleantech Vlaanderen. Het gebouw 

moet ook ruimte bieden aan startende en groeiende bedrijven in de cleantech-sector. 

Een cluster van diensten biedt hierbij een meerwaarde aan de gebruikers. In 2010 

sloten LRM en de gemeente Houthalen-Helchteren een 

aandeelhoudersovereenkomst en een dienstverleningsovereenkomst met het oog op 

de oprichting van de vennootschap GreenVille. GreenVille werd medio 2011 

opgericht en staat in voor de realisatie en vervolgens de exploitatie van het 

dienstencentrum. De oplevering van de werken en de start van de uitbating is 

voorzien in de eerste helft van 2012. 

d) Wetenschapspark Waterschei – EnergyVille 

Op het Thorpark in Waterschei (Genk) is 20 ha voorbehouden voor de uitbouw van 

een wetenschapspark. De stad Genk, de Katholieke Universiteit Leuven en LRM 

sloten een overeenkomst voor de oprichting van een holdingmaatschappij die de 

ontwikkeling van de 11 clusters van het wetenschapspark in goede banen moet 

leiden. Voor de invulling van de 2 eerste clusters worden twee 

projectvennootschappen opgericht. Eén van de clusters zal EnergyVille huisvesten. 

EnergyVille is een initiatief waarbij de Katholieke Universiteit Leuven, IMEC en VITO 

samenwerken in een Europees erkend energie-instituut. Eind 2012 zullen hier 200 

wetenschappers aan de slag zijn in onderzoeksthema’s zoals energieopslag en 

‘smart grids’. Naast de Holding, investeren de Katholieke Universiteit Leuven, IMEC 

en VITO in de infrastructuur voor EnergyVille. Op een tweede cluster wordt een 

incubator ontwikkeld. De incubator wordt een 100% dochtermaatschappij van de 

Holding. Dit dienstencentrum biedt ruimte aan spin-offbedrijven en aan starters die 

aansluiting vinden met het onderzoek op het wetenschapspark en in het bijzonder 

met EnergyVille. 



189

3. LRM 

3.2 Infrastructuur: Ruimte creëren om te ondernemen in Limburg Pagina 16 

De Vlaamse en Limburgse economie heeft nood aan extra bedrijventerreinen. 

Daarom ontwikkelt LRM KMO-zones, industrieterreinen en business- en 

wetenschapsparken die extra ruimte scheppen om te ondernemen. In het verleden 

werden al heel wat terreinen ontwikkeld: Brustem Industriepark in Sint-Truiden, 

Mobility Center Genk-Zuid, Hermes, het logistieke bedrijventerrein van Genk-Noord, 

KMO-zone As en KMO-zone Zonhoven. 

De belangrijke projecten die op dit ogenblik in samenwerking met LRM gerealiseerd 

worden zijn: 

a) Kristalpark III (Balim) – Lommel 

LRM heeft een voorraad van 240 ha bedrijventerreinen in Lommel. Deze terreinen 

maken deel uit van een aaneengesloten industriezone van maar liefst 900 ha. Door 

de trimodale ontsluiting (auto-, sporen waterwegen) en de grootte van de percelen is 

het terrein van strategisch belang voor de Limburgse en Vlaamse economie. 

Kristalpark III wordt in vier zones verdeeld: 

1. een ‘trimodale’ zone voor logistiek, transport en distributie inclusief 

overslagterminals; 

2. een zone voor megaprojecten en ondersteunende bedrijvigheid; 

3. een zone voor grootschalige regionale bedrijven; 

4. een groen bedrijvenpark voor kennisintensieve bedrijvigheid. 

De infrastructuurwerken werden in juni 2011 opgeleverd. Het volledige bedrijvenpark 

is inmiddels bouwrijp. 

c) Thorpark 

De stad Genk is eigenaar van het hoogwaardig bedrijvenpark op de voormalige 

mijnsite van Waterschei: Thorpark. LRM heeft een samenwerkingsovereenkomst met 

de Stad Genk voor de ontwikkeling van het bedrijvenpark. De plannen voorzien de 

gefaseerde realisatie van een tiental gebouwen met parkeerfaciliteiten. 

5. Vlaams Energiebedrijf Pagina 19 

Op 17 december 2010 hechtte de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring 

aan het voorontwerp van decreet en aan de bijhorende memorie van toelichting 

houdende machtiging tot oprichting van de NV Vlaams Energiebedrijf (VEB). Na het 

inwinnen van diverse adviezen en een grondig debat in het Vlaams Parlement werd 

op 15 juli 2011 het machtigingsdecreet tot oprichting van het Vlaams Energiebedrijf 

definitief aangenomen door het Vlaams Parlement. Het decreet werd gepubliceerd in 

het Staatsblad op 10 augustus 2011. 

Het VEB past volledig in de doelstellingen van Vlaanderen in Actie en Pact 2020. 

Daarin wordt gesteld dat de transitie van de Vlaamse energievoorziening naar 

energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, noodzakelijk is. Ten eerste vanwege 

milieuoverwegingen (CO2-uitstoot), ten tweede vanwege economische overwegingen 

(het is een belangrijke motor van een nieuwe economische ontwikkeling), ten derde 



190

uit financiële/strategische overwegingen (afhankelijkheid van buitenlandse 

grondstoffen en buitenlandse energie). Meer groene energie is niet alleen een 

doelstelling uit Pact 2020 maar ook een innovatieknooppunt dat dient als springplank 

om innovatieve energietechnologieën en –diensten te ontwikkelen tot ware 

oplossingen voor de grote energietransitie. Vooruitstrevende Vlaamse innovaties 

garanderen ons op die manier een sterke positie in het toekomstige Europa. 

Met een startkapitaal van 200 miljoen euro wordt het VEB een hefboom om meer 

energie te besparen, en meer groene energie te stimuleren. De hoofddoelstelling van 

het Vlaams Energiebedrijf is dus energiebesparing. De goedkoopste en gezondste 

energie is namelijk de energie die we niet gebruiken. Prioritair moeten 

verheidsgerelateerde gebouwen aangepakt worden. De overheid heeft namelijk een 

voorbeeldrol, en hier kan alvast snel een belangrijke energiebesparing gerealiseerd 

worden door isolatie, warmtekrachtkoppeling, intelligente verlichtingssystemen, 

hoogrendementsbeglazing, enz. 

Dit alles zal gebeuren volgens het ESCO-principe (“Energy Services Company”). 

Daarbij is het de taak van het VEB om advies te geven over mogelijke maatregelen 

om energie te besparen, het begeleiden van de eigenaars van de gebouwen bij de 

uitvoering van de werken, en eventueel het financieren van deze maatregelen. Het is 

wel duidelijk dat het VEB meestal zelf geen werken zal uitvoeren, maar deze dus 

vooral zal uitbesteden aan private bedrijven. Belangrijkste voordeel van deze 

aanpak is dat de beheerders van (overheids)gebouwen geen specialist moeten 

Beleidsbrief WETENSCHAP 


/ 


/ 


/ 

Beleidsbrief INNOVATIE 


/ 


/ 


/ 



191

Leefmilieu, Natuur & Energie (LNE) 

Beleidsbrief LEEFMILIEU 


SD 65 – Pagina 11 

“In het kader van het streven naar sociaal warme steden, maakt Vlaanderen verder 

werk van de beschikbaarheid van nabije natuur-, bos- of groenwaarden voor elke 

stadsbewoner”. 

OD 13 – Pagina 18-19 

Milieuoverwegingen worden geïntegreerd in het mobiliteitsbeleid 

Via-sleutelproject 46-1 Lokale knelpunten luchtkwaliteit en geluid aanpakken 

- “Een kader werd opgesteld dat de randvoorwaarden aangeeft voor de ontwikkeling 

van nieuwe woonzones langs drukke infrastructuren i.f.v. het heersende 

geluidsklimaat in het gebied” 

- “De brochure “duurzame ruimtelijke planning: maatregelen om de impact van 

verkeer op de luchtkwaliteit te verminderen is verspreid naar de steden en 

gemeenten”, 

- “Er zal een praktische methode worden uitgewerkt om milieuaspecten (beter) te 

integreren binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid” 

OD 16 - Pagina 20 

De planning en procedures van het integraal waterbeleid worden 

vereenvoudigd 

Via-sleutelproject 44-4 Vereenvoudiging planning en procedures van het 

integraal waterbeleid 

“De heroriëntatie van de waterschappen en het integreren van de 

waterschapssecretariaten in de bekkensecretariaten, waarbij de betrokkenheid van 

de lokale waterbeheerders in de bekkenstructuren wordt verstrekt”. 

OD 20 – Pagina 22 

De waterzuivering in Vlaanderen wordt verder uitgebouwd 

“Het Vlaamse Gewest blijft ook de gemeenten financieel ondersteunen bij de uitbouw 

van het gemeentelijk stelsel…. 

.In het kader van het witboek interne staatshervorming besliste de Vlaamse Regering 

dat het gemeentelijk aandeel van de Samenwerkingsovereenkomst Leefmilieu, vanaf 

2014 herbestemd wordt naar riolering ten behoeve van de gemeenten”. 



192


Overheden werken beter samen aan een betere waterkwaliteit 

MINA-plan 4-24 Gerichte aanpak waterbeheer in speerpuntgebieden 

In het witboek interne staatshervorming heeft de Vlaamse Regering aangegeven dat 

een aanpassing van de wetgeving op de Polders en de Wateringen noodzakelijk is. 

Inactieve Polders en Wateringen kunnen worden opgeheven en andere kunnen 

worden samengesmolten waar mogelijk en opportuun. 

De inschaling van de onbevaarbare waterlopen wordt herbekeken in samenspraak 

met de betrokken besturen en diensten aan de hand van zowel beheergebonden als 

beleidsgerichte maatstaven” 


De schade door overstromingen wordt maximaal beperkt en voorkomen 

“Binnen de CIW wordt een portaalsite en informatieplatform opgericht voor 

crisiscommunicatie bij (dreigende) overstromingen in samenwerking met alle 

waterbeheerders en de hulp- en crisisdiensten bij steden en provincies. Tegen het 

voorjaar van 2012 zal de portaalsite beschikbaar zijn. Daarnaast wordt ook werk 

gemaakt van een intern informatieplatform voor waterbeheerders, hulpdiensten en 

crisiscellen. Het crisisbeheer wordt verder geoptimaliseerd door onder meer de 

bijzondere noodplannen voor overstromingen verder uit te werken” 


Maximaal stimuleren van recyclage van afvalstoffen 

“De focus wordt gelegd op het ondersteunen en stimuleren van lokale besturen met 

minder goede inzamelcijfers. De gemeenten met meer dan 180 kg 

restafval/jaar/inwoner worden geïnventariseerd, de oorzaken onderzocht en een plan 

van aanpak voor dit en volgend jaar opgesteld. De bestaande subsidieregelingen 

worden geëvalueerd met het oog op bijsturing. 

Tegen eind 2012 wordt een aanpak uitgewerkt voor de toename van de selectieve 

inzameling van met huishoudelijk afval vergelijkbaar bedrijfsafval. In samenwerking 

met het bedrijfsleven en de lokale beturen wordt verder gewerkt aan een stimulerend 

kader voor optimale inzamelstructuren voor afvalstoffen van zelfstandigen en KMO’s” 


Maximaal stimuleren van milieuverantwoorde consumptie 

MINA-plan 4-15 Stimuleren van milieuverantwoorde consumptie 

“Verder wordt er nauw samengewerkt rond Educatie voor duurzaam wonen en 

bouwen. De daar voorziene provinciale steunpunten zullen zich o.m. richten op 

gerichte vormingen en infosessies voor zowel particulieren als bouwprofessionelen” 



193

OD 30 – SP 32 – Pagina 27 

Via integraal ketenbeheer streven naar een maximale vermindering van de 

milieu-impact 

Uitwerken van oplossingen op maat voor lokale besturen met complexe 

uitdagingen op het vlak van afval- en materiaalbeheer en bodemverontreiniging 

Tijdens een proeffase (van 2011 tot 2012) wordt vertrokken vanuit concrete 

(geplande) projecten over afval-, materialen en bodembeheer. Hiervoor zijn een 20tal 

gemeenten en hun bijhorende intercommunales geselecteerd op basis van 

diverse afval- en bodemcriteria. In het najaar van 2011 volgt een screening van de 

ingediende voorstellen. Nadien worden enkele partnerschappen met lokale besturen 

afgesloten voor de uitvoering van de projecten”. 

. 


Verfijning van het onderzoeks- en saneringsbeleid 

“Voor de inventarisering van verontreinigde terreinen werd in 2011 gefocust op de 

gronden die binnen de strategische projecten “drinkwaterwinning” en “gemeentelijke 

gasfabrieken” vallen. Via een selectief aanmaningsbeleid wordt dit ondersteund, met 

name in beschermingszones voor drinkwaterwinning. Tegen eind 2012 wordt een 

operationeel systeem uitgewerkt dat de overdracht van gegevens optimaliseert. Het 

in 2011 uitgewerkt plan van aanpak ter ondersteuning van de gemeenten voor de 

werking van hun gemeentelijke inventaris werd getest in 5 gemeenten. Tegen eind 

2012 worden eveneens systemen uitgewerkt voor de opvolging van “melding van 

verontreinigingen” en “termijnopvolging onderzoeks- en saneringsplicht” 

OD 40 – SP 45 – Pagina 30 

Stimuleren van duurzaam beheer van bodem (-verontreiniging) 

Bodemonderzoek en – sanering beschermt drinkwaterwinningen 

“In het verleden hebben enkele drinkwaterwinningen problemen ondervonden van 

bodemverontreinigingen. In 2011 werd een eerste plan van aanpak uitgewerkt en 

werd in samenwerking met de gemeenten en waterwinningsmaatschappijen een 

inventarisatie van nog actieve risico-inrichtingen in beschermingszones uitgevoerd. 

Risico-inrichtingen die niet aan hun periodieke onderzoeksplicht hebben voldaan, 

werden stapsgewijze aangeschreven (zie ook OD 24). In 2012 legt de inventarisatieoefening 

de focus op risicogronden van niet-actieve risico-inrichtingen en vindt 

verdere handhaving plaats van de geïnventariseerde actieve risico-inrichtingen die 

hun periodieke plicht nog niet na kwamen” 


We stimuleren gemeenten en landbouwers om over te gaan tot 

erosiebestrijdingswerken en passende beheersmaatregelen 

“Begin september 2011 beschikken 96 gemeenten die met erosiefenomenen te 

kampen hebben, over een goedgekeurd erosiebestrijdingsplan. Tien gemeenten zijn 

vóór 2011 begonnen met de opmaak van een plan of hebben in 2011 hiertoe een 

subsidieaanvraag ingediend. In 2010 kregen 51 gemeenten een subsidie om zich te 



194

laten begeleiden door een erosiecoördinator; zeven andere gemeenten hebben in 

2011 hiertoe een subsidieaanvraag ingediend. In 2011 hebben 14 gemeenten een 

subsidieaanvraag ingediend voor het uitvoeren van erosiebestrijdingswerken in 17 

knelpuntgebieden. Vanaf 2012 wordt een sterke stijging verwacht van het aantal 

erosiebestrijdingswerken door de inzet van de erosiecoördinatoren.” 


Vlaanderen zet maximaal in op samenwerking en integratie tussen 

beleidsvelden en sectoren met het oog op het behoud, het herstel en de 

versterking van de biodiversiteit 

MINA-plan 4-33 Stimuleren van geïntegreerd natuurbeheer door NGO’s, private 

eigenaars en lokale overheden. 

“Er is een inhoudelijke visie uitgewerkt om de verschillende bestaande statuten voor 

natuurreservaten, bosreservaten, domeinbossen en parken te integreren en te 

vereenvoudigen. Hierover is overleg met de actoren gestart”. 


Vlaanderen zet Regionale landschappen in om, vanuit een geïntegreerde visie 

en rekening houdend met de lokale draagkracht, de beleefbaarheid van de 

open ruimte te versterken en in samenspraak met alle actoren het 

maatschappelijk draagvlak voor natuur- en landschapsbeleid duurzaam te 

versterken en te vergroten. 

“Vanaf het najaar 2011 maar vooral in 2012 zal de overdracht van de regionale 

landschappen naar de provincies worden uitgewerkt waarbij erkenning, subsidiëring 

en opvolging onder de bevoegdheid van de provincies gebracht worden volgens de 

krijtlijnen van het witboek Interne Staatshervorming”. 


We realiseren multifunctionele stads(rand)bossen en herbestemmen de 

zonevreemde bossen waar nuttig en mogelijk 

- “Er wordt gezocht naar opportuniteiten voor projecten rond multifunctionele 

stadsrandbossen in … stedelijke of kleinstedelijke gebieden Daarnaast zal in 2012 

extra ingezet worden op kennisdeling tussen de verschillende lopende projecten om 

zo extra impulsen te creëren.” 

- “In 2011 werd het boscompensatiefonds ingezet via een projectoproep voor 

integrale bebossingsprojecten door lokale overheden met focus op het ondersteunen 

van de realisatie van stadsrandbossen en het versterken van lokale 

bosuitbreidingsinitiatieven. Er werden aanvragen ingediend voor de aankoop van een 

totale oppervlakte van 95,89 ha. Met het voorziene budget kon echter slechts 15.54 

ha gesubsidieerd worden. Gelet op het succes van de projectgroep werd dit bedrag 

verdubbeld. Er wordt een nieuwe en verbrede projectoproep voor 2012 voorbereid”. 



195


Beleid open ruimte 

Door het invoeren van nieuwe pakketten en de gebiedgerichte inzet ervan, 

neemt de efficiëntie van het instrument beheersovereenkomsten gevoelig toe. 

“In 16 gebieden voeren landbouwers sinds 2011 maatregelen uit die goed zijn voor 

akkervogels. Er werden 5 nieuwe dergelijke akkervogelprojecten voorbereid om in 

2012 uit te voeren. Verder zijn er 8 agrobeheergroepen opgericht en lopen er 18 

initiatieven die kunnen leiden tot het oprichten van een agrobeheergroep. Ook sloten 

1000 landbouwers een beheersovereenkomst. Lokale waterbeheerders worden 

aangezet om de nieuwe maatregel “’Inrichtingsmaatregelen voor de KR Water door 

Landbouwers” uit te voeren. 


Het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd 

“In 2012 ligt de focus op de invoering en toepassing van bijkomende 

handhavingsinstrumenten en de decretaal voorziene globale evaluatie van het 

Milieuhandhavingsdecreet. Waar nodig en wenselijk zullen voorstellen tot 

aanpassing van de regelgeving worden geformuleerd (bv. inzake een 

vereenvoudigde boeteprocedure voor bepaalde milieumisdrijven…). Ik maak 

eveneens werk van de implementatie van het Witboek Interne Staatshervorming 

inzake milieuhandhaving. Het Milieuhandhavingsprogramma 2012 en het 

Milieuhandhavingsrapport 2011 zullen een belangrijke inbreng zijn voor de bijsturing 

van het milieuhandhavingsbeleid. De werkgroep van de Vlaamse Hoge Raad voor de 

Milieuhandhaving analyseren verschillende handhavingknelpunten. Indien een 

bijsturing van het beleid noodzakelijk blijkt, kan de VHRM hieromtrent aanbevelingen 

formuleren, zoals de uitvoering van de studie “Lokale Milieuhandhaving – de 

implementatie van het Milieuhandhavingsdecreet” in 2012” 


Het milieuklachten registratie- en opvolgingssysteem MKROS wordt verder 

ontwikkeld 

“Met jaarlijks bijna 10.000 meldingen van milieuhinder is MKROS op dit moment één 

van de meest uitgebreide en representatieve databanken van milieuklachten in 

Vlaanderen. In 2011 werd de koppeling met enkele externe lokale 

klachtendatabanken gerealiseerd. In 2012 zullen er nog volgen, waardoor we 

andermaal een stijging van het aantal geregistreerde meldingen mogen verwachten. 

Er wordt in 2012 bekeken op welke manier de aangekondigde wijzigingen m.b.t. de 

Samenwerkingsovereenkomst Milieu uit het witboek Interne Staatshervorming 

kunnen worden opgevangen, zodat ook na 2013 MKROS een instrument blijft 

waarmee gemeenten aan de slag gaan”. 


De Vlaamse Overheid benut haar mogelijkheden als marktspeler om de 

transitie naar een duurzame economie te stimuleren 

“De Vlaamse overheid engageert zich in het eerste Vlaams actieplan Duurzame 

Overheidsopdrachten 2009-2011 om tegen 2020 100 % duurzame 



196

overheidsopdrachten te plaatsen. Er werden duurzaamheidscriteria voor voeding en 

catering opgesteld en er werd een helpdesk voor duurzame overheidsopdrachten 

opgericht. Er werd richting Vlaamse en lokale overheidsaankopers gecommuniceerd 

over de verschillende instrumenten voor duurzame overheidsopdrachten” 


We optimaliseren de impact van subsidies op het leefmilieu 

Begin 2011 is een studie gestart over verbetervoorstellen voor LNE-subsidies aan 

lokale overheden op basis van een integrale evaluatie. Hierin worden de 

verschillende subsidieregelingen van het beleidsdomein richting gemeenten, 

provincies en lokale overheden onderzocht. Het gaat o.m. over subsidies voor 

riolering, erosiebestrijding, harmonisch parken groenbeheer en subsidies in het 

kader van de Samenwerkingsovereenkomst. In eerste instantie worden deze 

subsidies getoetst op hun effectiviteit, d.w.z. op het verschil dat ze maken naar 

impact op het terrein. Begin 2012 zal deze studie resulteren in aanbevelingen. Het 

witboek Interne Staatshervorming zal daarbij als randvoorwaarde meegenomen 

worden” 


De Samenwerkingsovereenkomst 2008 – 2013 met de lokale overheden wordt 

in overleg met alle betrokkenen bijgestuurd. 

“De huidige samenwerkingsovereenkomst loopt eind 2013 af. Momenteel is het nog 

onduidelijk op welke wijze een verdere samenwerking met lokale overheden zal 

verlopen. Het Witboek Interne Staatshervorming geeft aan dat de middelen voorzien 

voor de huidige samenwerkingsovereenkomsten vanaf 2014 worden verschoven 

naar enerzijds riolering en anderzijds handhaving. Hierover wordt nog verder 

overlegd met o.m. de gemeenten en provincies. 

In uitvoering van het planlastendecreet zal de Vlaamse Regering in het najaar van 

2012 haar beleidsprioriteiten per beleidsdomein/minister bezorgen aan de lokale 

overheden. Op basis hiervan zullen de lokale overheden hun meerjarenplan moeten 

vorm geven. De beleidsprioriteiten geven binnen een groter kader een beeld van wat 

van de gemeenten verwacht wordt. Daarbij kan ook aangegeven worden voor wat en 

op welke wijze de Vlaamse overheid hierbij steun kan verlenen – ook maar niet 

alleen financieel. 

Bovenstaande initiatieven en de resultaten daarvan zullen duidelijk maken hoe de 

samenwerking met de lokale overheden vanaf 2014 zal verlopen”. 



197

Beleidsbrief ENERGIE 


6. Stimuleren Sociale energierenovaties 

6.1 Invoeren waarborgregeling voor lokale entiteiten in het kader van het Fonds 

voor de Reductie van de Globale Energiekost. Pagina 32 

Met het regeringsbesluit van 10 september 2010 (BVR houdende vaststelling van de 

voorwaarden waaronder een waarborg kan worden verleend voor de terugbetaling 

van de leningen, toegestaan door het Fonds ter Reductie van de Globale 

Energiekost - FRGE) staat de Vlaamse overheid garant voor de correcte 

terugbetaling van de door het FRGE aan de Lokale Entiteiten geleende bedragen. 

Het FRGE diende sinds januari 2011 voor 19 Lokale Entiteiten een aanvraag voor 

gewestwaarborg in. Om de FRGE-leningen nog beter bekend te maken bij het 

publiek, werd door het VEA een brochure opgesteld. Deze brochure, ‘Geld en 

energie sparen’, wordt vanaf april 2011 verspreid in alle Vlaamse gemeenten. 

De Lokale Entiteiten bereiken nu bijna 2/3 van de Vlaamse bevolking. 

20. Versterken en verbeteren van de marktwerking door een efficiente en 

effectieve informatieverlening en communicatie naar de afnemers. 

Pagina 46-47 

“De VREG ondernam ook specifieke informatiecampagnes naar allochtonen (focus 

op de vrije leverancierskeuze, het veranderen van energieleverancier, het recht op 

gratis stroom en wat te doen bij een verhuis), gemeentelijke woonloketten, sociale 

huisvestingsmaatschappijen, gemeentebesturen en OCMW’s (bekendmaking 

dienstverlening van de VREG) 

V. Linken met andere beleidsvelden en –niveaus 

1. Wisselwerking met andere beleidsdomeinen binnen de Vlaamse Overheid 

1.4 Overheidspatrimonium Pagina 51 

Het nieuwe voorstel van energie-efficiëntierichtlijn voorziet een jaarlijkse 

renovatiedoelstelling van 3% van de totale vloeroppervlakte van de publieke 

gebouwen groter dan 250 m 2 . 

V. Linken met andere beleidsvelden en –niveaus 

3. Wisselwerking met het Lokale niveau Pagina 54 

Het VEA pleegt overleg met de lokale overheden via het VVSG en met de 

steunpunten duurzaam bouwen in verband met: 

- de voorbeeldrol van de overheden bij de realisatie van bijna-energieneutrale 

publieke gebouwen, zoals deze wordt geimplementeeerd in het actieplan bijnaenergieneutrale 

gebeouwen ter uitvoering van de Europese verplichting hiervoor 

vanaf 2019 



198

- het voorstel tot herziening van de europese richtlijn energie-efficientie, met 

de verplichting voor overheidsgebouwen tot jaarlijkse renovatie van 3% van de 

oppervlakte van het patrimonium tot het kostenoptimaal niveau. 


/ 

Aandachtspunten Inburgering & Integratie 

/ 



199

Mobiliteit & Openbare Werken (MOW) 

Beleidsbrief MOBILITEIT 


Verkeersbordendatabank Pagina 35 

De inventarisatie van de verticale signalisatie op alle berijdbare wegen in Vlaanderen 

is in de zomer van 2011 afgerond. De digitale toepassing waarmee steden en 

gemeenten de signalisatie kunnen raadplegen en wijzigen, werd verder 

geoperationaliseerd. De toepassing werd in 2011 gebruiksvriendelijker en 

performanter gemaakt. Ze zal begin 20122011 volledig web-based zijn, zodat alle 

wegbeheerders ze gemakkelijker kunnen gebruiken en vooral de data blijvend 

kunnen updaten. Het Agentschap Wegen en Verkeer werkte in 2011 verder aan de 

integratie van de databank in de eigen werking. 

Midden 2011 zijn gesprekken opgestart met de twee grootste digitale kaartenmakers 

om de data van de Verkeersbordendatabank te kunnen gebruiken voor de opmaak 

van hun kaarten (bv. in kaarten zoals die onder andere in gps’en worden toegepast). 

In een eerste testfase wordt nagegaan welke data op welke manier 

voor de kaartenmakers integreerbaar en relevant zijn. 

Ook zal de Verkeersbordendatabank een handig werkinstrument zijn, nu in het 

najaar van 2011 aan de hand van twee proefvakken de snelheidsregimes op de 

gewestwegen in Vlaanderen onder de loep worden genomen. Dat sluit aan op een 

onderzoek binnen het Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken – spoor 

Verkeersveiligheid, met de volgende onderzoeksvragen. 

Kunnen snelheidsscenario’s worden ontwikkeld om minder trajecten te krijgen 

waar er steeds wisselende snelheidszones zijn? 

Hoe kan het homogeniseren van snelheden bijdragen tot het verminderen van 

verkeersborden? 

Een doeltreffend juridisch en organisatorisch kader Pagina 36 

“Sinds 1 januari 2008 is Vlaanderen bevoegd voor het toezicht op de aanvullende 

reglementen voor de politie over het wegverkeer. Die reglementen passen het 

algemeen verkeersreglement aan de plaatselijke omstandigheden aan. Het is 

belangrijk dat de kwaliteit van die aanvullende reglementen zo hoog mogelijk is. 

We ondersteunen de lokale overheden dan ook met advies en werken aan een 

ondersteunende tool om de opmaak van aanvullende reglementen te 

vergemakkelijken” 


In 2011 zullen, net als in de twee voorgaande jaren, een 2000-tal aanvullende 

reglementen zijn opgemaakt. e meeste daarvan komen van de lokale overheden en 

werden ter kennisgeving aan de Vlaamse overheid meegedeeld. 15 % heeft 

betrekking op gewestwegen en moet daarom ter goedkeuring worden voorgelegd. 



200

Op jaarbasis heeft de Vlaamse overheid in 2011 ruim 600 adviezen verstrekt. Het 

gaat om ondersteuning aan de lokale overheden en politie over procedurele, 

vormelijke en inhoudelijke aspecten van aanvullende reglementen, maar ook om 

preadviezen voor de aanvullende reglementen over gewestwegen. 

De ontwikkeling van de Interactieve Reglementengenerator (IRG), een 

ondersteunende tool voor de opmaak van aanvullende reglementen, werd 

voortgezet. De toepassing vertrekt van het verkeersteken (uit de bordenbibliotheek 

van de Verkeersbordendatabank) dat de gebruiker wil plaatsen. Na selectie van het 

gewenste verkeersteken, geeft de tool de mogelijke combinaties die met dat 

verkeersteken gemaakt kunnen worden. Aan elke combinatie hangt een eigen unieke 

maatregel vast. Door de gewenste maatregel te kiezen, kan de gebruiker vervolgens 

de gewenste plaatsbepaling selecteren en eventuele opschriften invullen. Op basis 

van die invoer van de gebruiker geeft het IRG een volledig ingevuld artikel. De 

procedure wordt herhaald tot alle maatregelen in artikels zijn opgenomen. Zo kan 

men de aanpak die men op het terrein voor ogen heeft correct in een ontwerp van 

aanvullend reglement weergegeven is. 

De huidige toepassing helpt dus in eerste instantie de wegbeheerder om de 

aanvullende reglementen snel en juridisch correct op te stellen. Tijdens de 

ontwikkeling werd regelmatig een testsessie opgezet met een gebruikersgroep. 

Begin juli 2011 is IRG in zijn huidige vorm in productie gegaan. De fase die nu volgt 

is er een van real life testen en verwerken van opmerkingen die daaruit voortkomen. 

De bedoeling is om de testfase tegen het jaareinde te kunnen afsluiten. De 

verzamelde opmerkingen worden dan verwerkt en waar nodig wordt het IRG 

aangepast aan eventuele tekortkomingen. 

te realiseren 2012 

Na aanpassing van de IRG zal de digitale ondersteuningstool ter beschikking komen 

van alle steden en gemeenten. De streefdatum is voorjaar 2012. Ook zal worden 

nagegaan of en hoe de IRG bij het Agentschap Wegen en Verkeer kan worden 

gebruikt. Omdat de verkeersreglementering niet stilstaat, moet ook werk 

worden gemaakt van beheersmodules zodat de Vlaamse Overheid, als beheerder 

van de IRG, snel en eenvoudig wijzigingen kan aanbrengen. Alleen zo kan de IRG 

een volwaardige ondersteuning blijven bieden. 

We schenken ook aandacht aan het verdere ontwikkeltraject voor de integratie met 

de Verkeersbordendatabank. Doorgedreven analyse en consultatie van de 

gebruikersgroepen zal uitmaken welke integratie de voorkeur geniet, mogelijk en 

haalbaar is. 

Vrachtroutenetwerk Pagina 54 

Vrachtwagens rijden zich vast in dorpskernen of te nauwe straten. Het principe van 

functionaliteit en homogeniteit van het wegennet moet ervoor zorgen dat de 

goederenstromen zoveel mogelijk worden afgewikkeld op wegen die daar goed voor 

uitgerust zijn. Voor het vrachtverkeer gaat het in het bijzonder om autosnelwegen en 

primaire wegen. Met het vrachtroutenetwerk wil de Vlaamse overheid naast de 

toegelaten ook de gewenste routes opbouwen en inrichten. 



201

Bewegwijzering zal een van de facetten zijn van deze inrichting. Deze zal dan in de 

verkeersbordendatabank terechtkomen. Maar ook nu reeds bevat de 

verkeersbordendatabank nuttige basisinformatie voorvrachtwagenspecifieke 

routering (hoogtebeperkingen, breedtebeperkingen, toegangsbeperkingen, …). De 

Vlaamse overheid zal met de digitale kaartenmakers nagaan hoe deze data kan 

worden gebruikt (zie ook hoger). 


Naar analogie van het in Limburg uitgewerkte ontwerp voor een vrachtroutenetwerk 

is nu ook voor de rest van Vlaanderen een bovenlokaal raamwerk uitgetekend, met 

de bekende en gewenste vrachtroutes en de bekende knelpunten. Om een 

duidelijker beeld te krijgen van de knelpunten op lokaal niveau werden steden 

en gemeenten bevraagd. De enquête had een zeer hoge responsgraad. Het 

bovenlokaal raamwerk moet de basis vormen voor een verdere detaillering op 

regioniveau. 

In september 2011 is voor deze verdere regionale detaillering een dienstenopdracht 

uitgeschreven. Het bestek vraagt om voor vijf typeregio’s het bovenlokaalraamwerk 

verder te detailleren naar het regionale niveau in een door overleg gedragen proces. 

Ook moet die oefening vertaald worden in een bewegwijzeringsmodel en 

terugkoppeld worden naar het bovenlokaal raamwerk. Verwacht wordt dat eind 

2011 nog een gunning mogelijk is om dan van start te gaan met de vijf typeregio’s en 

de overige regio’s te laten volgen. 

Te realiseren in 2012 

Het bovenlokaal raamwerk wordt, regio per regio verder gedetailleerd. Overleg is 

hierbij belangrijk om diverse actoren zoals wegbeheerders, steden en gemeenten, 

provincies, transportsector, VOKA, POM, … 

inspraak te geven en tot een gedragen geheel te komen. 

Per regio zal er ook een bewegwijzeringsmodel beschikbaar komen dat door het 

Agentschap Wegen en Verkeer, voor wat betreft de gewestwegen, zal worden 

opgenomen in het algemene bewegwijzeringsbeleid. 

Ook worden de mogelijkheden nagegaan om het vrachtroutenetwerk als informatieve 

laag te laten doorstromen naar de digitale kaartenmakers. 

1.5.3. De regelgeving voor de realisatie van infrastructuurwerken wordt 

vereenvoudigd. Pagina 66 

Eind vorig jaar heb ik, samen met collega’s Schauvliege en Muyters, de Visienota 

inzake het versnellen van investeringsprojecten op de agenda geplaatst. De Vlaamse 

Regering nam er akte van op 15 oktober 2010.Momenteel zijn de acties uit de 

visienota al voor een aanzienlijk deel geïmplementeerd. 

Zo werd o.a. in maart 2011 het Rooilijndecreet aangepast waarbij een rechtszekere 

oplossing wordt gecreëerd voor het uitvoeren van isolatiewerken aan gevels van 

woningen langs gewestwegen. 

Eind 2010 werd een specifiek projectteam Versnelling Investeringsprojecten 

opgericht met vertegenwoordigers van de beleidsdomeinen MOW, RWO en LNE, 

Kenniscentrum PPS en Team Stedenbeleid. Dat beleidsdomeinoverschrijdende 



202

projectteam is de motor voor de implementatie van de visienota en de uitvoering van 

de acties. Het wordt aangestuurd door een Task Force van leidend ambtenaren 

uit de betrokken beleidsdomeinen. 

Het belangrijkste luik van de visienota is ongetwijfeld de nieuwe procesaanpak. Het 

projectteam heeft na een intensieve participatieve consultatieronde met experts en 

strategische adviesraden, en na een ambtelijke en politieke terugkoppeling, een 

voorstel van implementatieplan uitgewerkt. Het implementatieplan omvat 

onder meer de opmaak van regelgeving, kennisopbouw en communicatie, en 

organisatorische maatregelen. 

De nieuwe procesaanpak wordt uitvoerig geïllustreerd in een routeplanner met de 

zogenaamde ‘drietrapsraket’: van probleemstelling en doelstellingen, over de inbreng 

van belanghebbenden en participatie en de afweging en trechtering van 

alternatieven, naar de concretisering van de oplossing en de uitvoering. 

Communicatie en participatie staan centraal in de nieuwe aanpak. Essentieel is ook 

de keuze voor een volledig transparante aanpak. Alle gemaakte keuzes moeten 

voldoende worden gemotiveerd en 

beargumenteerd. 

In het najaar van 2011 zullen we een eerste concept van het kaderdecreet uitwerken 

dat de nieuwe procesaanpak omvat. Het kaderdecreet overkoepelt de 

desbetreffende sectorwetgeving. De krachtlijnen ervan zijn opgenomen in het 

actieplan dat op 22 juli 2011 aan de Vlaamse Regering is voorgelegd. We 

leggen in dat kaderdecreet alleen die zaken vast die noodzakelijk zijn voor het 

nieuwe proces: de verschillende fases en klikmomenten, verplichtingen door 

bijvoorbeeld Europese regelgeving en inzake openbaarheid, hoe beslissingen al dan 

niet kunnen worden betwist, enzovoort. 

Voor het nieuwe proces is ook een cultuurverandering nodig binnen de Vlaamse 

overheid. Samen met de leidend ambtenaren van de entiteiten waak ik erover dat die 

noodzakelijke attitudewijziging doorgang vindt. 

Zo keurde de Vlaamse Regering op 22 juli 2011 een startnota goed voor de 

uitwerking van een ‘unieke omgevingsvergunning’. Die omgevingsvergunning 

integreert de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning. Intussen werd 

ook een aantal minder ingrijpende aanpassingen aan sectorale regelgeving 

goedgekeurd die moeten bijdragen tot een versnelde realisatie van 

investeringsprojecten. 

De projectvergadering biedt de initiatiefnemer de mogelijkheid om een 

vergunningsaanvraag te bespreken met de vergunningverlener en met de 

adviesverleners. Ik geloof dat de projectvergadering als tijdig vooroverleg ten goede 

komt aan initiatiefnemers, maar ook aan de vergunningverlenende en adviserende 

overheid. Daarom wil ik het instrument binnen mijn beleidsdomein promoten. De 

meeste machtigingen en toestemmingen werden, via de wijziging van tal van 

sectorale bepalingen, in de stedenbouwkundige 

vergunningsprocedure geïntegreerd. 

Samenhangend hiermede dient hier opgemerkt dat op 29 april 2011 de Vlaamse 

Regering een nota goedkeurde waarin de gouverneurs expliciet worden 

gemandateerd om als commisarissen van de Vlaamse Regering een coördinerende 

rol op te nemen in de relaties tussen de lokale besturen en de verschillende 

buitendiensten van de Vlaamse overheid. 



203

Onteigeningen Pagina 67 

Voor de realisatie van infrastructuurwerken moet de overheid vaak onroerende 

goederen verwerven, zoals gronden, woningen of bedrijven. Daartoe worden 

onteigeningsbesluiten genomen. In de praktijk kan de initiatiefnemer meestal een 

belangrijk aantal percelen in der minne verwerven. Slechts in een minderheid 

van de gevallen komt het tot een onteigening via de rechtbank. 

Zowel voor de verwervingen in der minne als voor de gerechtelijke onteigeningen 

doet de Vlaamse overheid een beroep op de Patrimoniumdiensten van de FOD 

Financiën. De dienst Opmetingen en Waarderingen en de Comités tot Aankoop 

staan in voor de opmeting, de waardering, de schatting, de onderhandeling en het 

opmaken en afsluiten van een akte. 

Ondersteuning 

Met de huidige personeelsbezetting kunnen de bovenstaande diensten de door de 

Vlaamse overheid gevraagde onteigeningen en minnelijke verwervingen niet 

afwerken binnen een redelijke termijn. Daarom werd in overleg met de 

Patrimoniumdiensten nagegaan hoe de behandelingstermijnen kunnen worden 

beperkt. De volgende twee maatregelen werden afgesproken. 

Voor investeringsprojecten en natuurontwikkelingwerken waarvoor een groot aantal 

grondverwervingen noodzakelijk is, kan de Vlaamse overheid ondersteunend 

administratief personeel en ICT-infrastructuur ter beschikking stellen van het Comité 

tot Aankoop. In het verleden werd al een dergelijke ondersteuning aangeboden, en 

dat werd door alle betrokkenen als positief ervaren. Als de entiteiten van de Vlaamse 

overheid die ondersteuning entiteitoverschrijdend kunnen organiseren, kan de 

efficiëntie nog worden verhoogd. Dergelijke ondersteuning blijft echter een adhocoplossing 

die project per project met de betrokken Aankoopcommissaris moet 

worden afgesproken. 

De Patrimoniumdiensten stemden er ook mee in dat de Vlaamse overheid beëdigde 

landmeters-expert inschakelt voor de opmeting en de waardering van projecten met 

een belangrijk aantal grondverwervingen. 

Het volstaat dat de initiatiefnemer en de betrokken Aankoopcommissaris daarover 

een akkoord bereiken. De afgelopen jaren werden voor een aantal Vlaamse 

projecten al landmeters-experts ingeschakeld, onder meer voor de 

grondverwervingen voor de Kempense noord-zuidverbinding en de ontwikkeling van 

het regionaal bedrijventerrein Ham Zwartenhoek langs het Albertkanaal. Ook een 

aantal lokale overheden deed de afgelopen jaren een beroep op landmeters-experts. 

In het kader van de uitvoering van module 13-projecten (aanleg fietspaden langs 

gewestwegen door 

gemeenten) kunnen gemeenten deze voorbereidende werkzaamheden op zich 

nemen en vallen de kosten hiervoor onder de gesubsidieerde kosten van de module. 

Dit moet de aanleg van fietspaden langs gewestwegen versnellen. 

In overleg met de federaties van landmeters-experts en de Patrimoniumdiensten is 

nu een typebestek opgesteld dat binnen de Vlaamse overheid werd verspreid en ter 

beschikking zal worden gesteld van gemeentebesturen. Het typebestek kan in de 

toekomst ook als basis dienen voor raamcontracten voor opmetingen en 

waarderingen. 



204

Daarnaast levert de dienst Vastgoedakten van het Departement Financiën en 

Begroting authentieke akten af die vroeger door de Comités tot aankoop werden 

afgeleverd. Dat creëert extra tijd en ruimte. 

Regelgeving 

De onteigeningswetgeving bestaat uit verschillende federale wetten en decreten die 

de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten, de provincies, de 

gemeenten en overheidsinstellingen de mogelijkheid 

geven om tot onteigening over te gaan. 

De toepassing van die regelgeving is complex en erg tijdrovend. Daarom 

onderzoeken we, in overleg met de federale overheid en de collega’s van andere 

gewesten, hoe de federale regelgeving kan worden aangepast 

om de onteigeningen te versnellen en de onteigeningsprocedures in te passen in het 

verbeterde proces voor investeringsprojecten. 

Met de resultaten van het onderzoek kan de Vlaamse Regering de aanpassing van 

de onteigeningswetgeving aankaarten op het federale niveau. 

1.5.5 Efficiënte inzet van het overheidsapparaat en het vervoerssysteem: 

De werking van de mobiliteitsconvenants optimaliseren Pagina 70 


Het proces van evaluatie en bijsturing van de gemeentelijke mobiliteitsplannen zet 

zich nog steeds door. 300 steden en gemeenten hebben een eerste 

conformverklaard mobiliteitsplan. Voor 277 gemeenten (92 %) is dat mobiliteitsplan 

vijf jaar of ouder. 255 van die 277 gemeenten (92 %) rondden al de sneltoets af. Bij 

de sneltoets kiezen de meeste gemeenten (71 %) voor spoor 2: verbreden en 

verdiepen van het bestaande mobiliteitsplan. 20 gemeenten kiezen voor een 

vernieuwing van het mobiliteitsplan gebaseerd op een te vernieuwen 

beleidsscenario. 51 gemeenten bevestigden hun mobiliteitsplan en beperkten zich tot 

de actualisatie van het actieprogramma. Op 4 plaatsen verkozen gemeenten om 

samen te werken voor de uitwerking van bovengemeentelijke thema’s. 85 

gemeenten, dat is bijna een derde van de gemeenten met een mobiliteitsplan van vijf 

jaar of ouder, beschikken al over een tweede generatie mobiliteitsplan. 

Daarnaast werden het afgelopen jaar 87 modules afgesloten. 30 % daarvan zijn 

fietsinfrastructuurprojecten met een module 13. Ook de implementatie van 

verlichtingsprojecten via de module 4, dikwijls in combinatie met 

infrastructuurprojecten, blijft hoog scoren. Er werden 16 modules 4 afgesloten 

tegenover 3 modules 17 (verlichtingsprojecten buiten de bebouwde kom). In 

vergelijking met de voorgaande jaren zijn er iets meer 

modules 10 (herinrichting van schoolomgevingen), modules 6 (net houden van 

gewestwegen) en modules 3 (herinrichting van doortochten) afgesloten. 

De uitwerking van een vernieuwd decretaal en reglementair kader is opgestart. De 

basisprincipes van de convenantwerking worden geïntegreerd in het decreet van 20 

maart 2009 betreffende het mobiliteitsbeleid. Het gemeentelijk mobiliteitsplan wordt 

centraal geplaatst als basis en afsprakenkader voor de mobiliteitsprojecten en – 

maatregelen in de gemeente. Het gemeentelijk mobiliteitsplan wordt ook verplicht 

gemaakt. Dat geeft geen zware planlast aangezien nagenoeg alle gemeenten al over 

een gemeentelijk mobiliteitsplan beschikken. 



205

Het decreet verankert de regeling tot besluitvorming rond plannen, projecten en 

maatregelen en hun financiering. Er wordt een organisatiestructuur en taakverdeling 

bepaald waarbinnen voortaan de gemeentelijke begeleidingscommissie de centrale 

rol opneemt in de beraadslaging en beslissing over projecten. Bepalingen rond 

integrale kwaliteitszorg leggen vast welke projectmethodologie moet worden gevolgd 

en hoe de kwaliteitsbewaking gebeurt. De typemodules worden vervangen door een 

lijst projectendie het voorwerp uitmaken van een samenwerkings-overeenkomst en 

een lijst projecten die in aanmerking komen voor subsidiëring. De decretale 

verankering moet ervoor zorgen dat de financiering van mobiliteits- 

projecten en het projectproces zelf ook administratief worden vereenvoudigd. 

Te realiseren 2012 

Het ontwerp van decreet werd na definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering 

voorgelegd aan het Vlaams Parlement. De administratie bereidt met externe 

juridische ondersteuning het bijbehorende uitvoeringsbesluit voor. Dat proces wordt 

begeleid door een kernteam waarin de betrokken entiteiten van de Vlaamse overheid 

en VVSG zijn vertegenwoordigd. De ontwerpteksten worden voor formeel advies 

voorgelegd aan de Task Force Mobiliteitsconvenant. Er wordt over gewaakt dat het 

uitvoeringsbesluit beschikbaar zal zijn op het ogenblik dat het decreet in werking 

treedt. 

Dit najaar wordt ook het implementatietraject vastgelegd met afspraken voor 

communicatie en vorming, te organiseren bij de start van vernieuwde aanpak. Het is 

belangrijk om de gemeenten zorgvuldig te informeren 

over de gewijzigde procedures. Zowel de gemeentelijke beleidsverantwoordelijken 

als de mobiliteitsambtenaren moeten op de hoogte zijn van de principes en 

doelstellingen van het duurzame lokale mobiliteitsbeleid, en de belangrijke rol die het 

gemeentelijk mobiliteitsplan daarin opneemt. Ook de verantwoordelijkheden en taken 

van de gemeentelijke begeleidingscommissie worden gewijzigd: elke 

partner krijgt een nieuwe rol. Dat is een aandachtspunt voor de betrokkenen in de 

gemeenten en voor alle MOW-personeel dat bijdraagt tot het duurzaam 

mobiliteitsbeleid. 

Interne staatshervorming Pagina 71 

Een consistent beleid inzake mobiliteit en openbare werken, met zijn vele raakpunten 

met milieu en ruimtelijke ordening, situeert zich het best op gewestelijk niveau. Toch 

kunnen bepaalde facetten van het beleid effectiever op het lokale niveau gebeuren. 

In overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel is een eenduidige allocatie van 

bevoegdheden aan het gewestelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau nodig. 

Onder de noemer ‘interne staatshervorming’ zal daarom een aantal taken worden 

geheroriënteerd. 

De Vlaamse Regering keurde op vrijdag 8 april 2011 het witboek interne 

staatshervorming goed. Na het groenboek en het bijbehorende advies en overleg 

met de betrokken bestuursniveaus, sectoren en middenveldorganisaties, zijn nu de 

definitieve uitvoeringslijnen goedgekeurd. 

Via de hervorming van de mobiliteitsconvenants schuift het zwaartepunt op in de 

richting van het lokale niveau, door een groter gewicht te hechten aan de 

gemeentelijke begeleidingscommissie als forum voor overleg en besluitvorming 

tussen de betrokken gemeentelijke en gewestelijke actoren inzake 



206

mobiliteitsplanning en projecten. Ook een vrijwillige samenwerking tussen 

gemeenten is mogelijk om te komen tot een intergemeentelijk mobiliteitsplan of om 

samen projecten te realiseren (via de intergemeentelijke begeleidingscommissie). 

Zoals de door de Vlaamse Regering goedgekeurde beheersovereenkomst met De 

Lijn 2011-2015 vermeldt, zullen de steden en gemeenten meer inspraak krijgen en 

actief betrokken worden bij het beleid van De Lijn. Bij de evaluatie van de bestaande 

lijnen en de invoering van nieuwe lijnen worden de lokale overheden actief 

betrokken, zodat de steden en gemeenten een belangrijkere en meer toonaan- 

gevende rol spelen in de uitbouw van een vraaggestuurd aanbod. Dat maakt het 

mogelijk om voldoende draagvlak te realiseren. 

Sinds het kerntakendebat binnen het kaderdecreet bestuurlijk beleid zijn de 

provinciale bevoegdheden met een grondgebonden karakter afgebouwd. Zo werden 

de provinciale wegen overgedragen naar het gewestelijk of gemeentelijk niveau. Een 

niet-exhausieve lijst van provinciale bevoegdheden inzake mobiliteit in het 

witboek interne staatshervorming: 

_ beslissingen van de gemeenten goedkeuren rond buurtwegen (in afwachting van 

de aanpassing in de 

regelgeving), 

_ de atlas buurtwegen coördineren, 

_ het bovenlokaal fietsbeleid (beheer Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk en 

subsidiëring via 

het Fietsfonds (cofinanciering provincies-Vlaamse Gewest) 

In overleg met de provincies zal een mobiliteitsovereenkomst worden opgesteld met 

bijzondere aandacht voor het provinciaal fietsbeleid en het bedrijfsvervoermanagement. 

2. EEN KWALITATIEF HOOGSTAANDE EN GOED 

DOORDACHTE INFRASTRUCTUUR 

2.1 De schakels van het vervoersnetwerk optimaal beheren en 

uitbouwen 

2.1.1 Het wegennet onderhouden en gericht uitbreiden 

Een goed onderhouden wegennet Pagina 74 

Het Agentschap Wegen en Verkeer werkt tegen 2015 de achterstand weg inzake het 

structureel onderhoud op autosnelwegen. AWV opteert ervoor om grotere trajecten 

aan te pakken. Zo wordt de hinder voor de weggebruiker beperkt. Er wordt steeds 

naar gestreefd om de kwaliteit van de werken zo hoog mogelijk te 

krijgen. 


Wegdek 

In 2010 werd versie 2.2 van het Standaardbestek 250 gepubliceerd. Alle bestekken 

voor wegenwerken die vanaf 1 april 2011 door AWV worden aanbesteed, zijn 

opgemaakt op basis van die versie. Aansluitend werd een dienstorder opgemaakt 

over de keuze van de asfaltmengsels in functie van de wegcategorie en de 

bouwklasse. De nieuwe voorschriften moeten mee de kwaliteit van de uitgevoerde 

werken garanderen. 



207

Om de duurzaamheid van het hoofdwegennet te verbeteren, heeft AWV richtlijnen 

opgesteld om te bepalen op welke wegvakken een verharding in doorgaand 

gewapend beton moet komen. In principe zijn dat de zwaar belaste autosnelwegen 

(A14/E17 Antwerpen-Kortrijk, A10/E40 Brussel-Jabbeke, A13/E313 

Antwerpen-Lummen, A1/E19 Brussel-Antwerpen-Nederland) en de twee 

belangrijkste ringwegen (R0 enR1). In 2010 heeft AWV de technische eisen 

opgesteld om werken te laten uitvoeren met een langere waarborgtermijn van 7 à 10 

jaar, in plaats van 3 jaar. In 2011 worden de administratieve consequenties 

onderzocht om die nadien toe te passen op een drietal projecten. 

In 2011 werden er voor ongeveer 170 miljoen euro werken in het kader van 

structureel onderhoud uitgevoerd. In de begroting zijn hiervoor middelen voorzien 

onder artikelnummer MDU MH210. 

Naast het rapport Toestand van het wegennet werd op 18 oktober 2010 een 

tussentijds rapport Toestand van de Autosnelwegen voorgesteld. Het rapport 

verschijnt in het jaar waarin de meting werd uitgevoerd. Bij de opmaak van het 

volgende investeringsprogramma kan dus rekening worden gehouden met de 

resultaten van het rapport en worden autosnelwegen in slechte toestand sneller 

aangepakt. 

De ontwikkeling van een PMS (pavement management system) is lopende. Dat 

wegdekbeheersysteem wordt in eerste instantie ontwikkeld voor het 

autosnelwegennet. Een eerste versie van het PMS met de opbouw van 

de autosnelwegen zal eind 2011 beschikbaar zijn. 

Voorbeelden van grote investeringswerken voor structureel onderhoud zijn de 

werken op de E17, de E313/E34, het viaduct van Vilvoorde (R0) en de N49 

_ Op de E17 tussen het open afrittencomplex in Deinze en het klaverblad in 

Zwijnaarde (11 km), werd in beide richtingen de verharding tot en met de fundering 

uitgebroken en heraangelegd in duurzaam doorlopend gewapend beton. Dit deel van 

de E17 was in een heel slechte toestand. 

_ Op de E313/E34 werd de eerste spitsstrook tussen de ring van Antwerpen en de 

splitsing van de E313 en de E34 in Ranst in gebruik genomen. 

_ De E313 wordt in Ham, Tessenderlo en Beringen volledig gerenoveerd. De kosten 

bedragen 20 miljoen euro. Om de hinder te beperken, werd in 3 fasen gewerkt. 

_ Op de R0 is het viaduct van Vilvoorde aangepakt: sanering, vernieuwing van de 

uitzettingsvoegen en waterdichting. De timing en fasering van de verschillende 

werken werden op elkaar afgestemd om zo weinig mogelijk hinder te veroorzaken. 

_ De werken aan de N49 ten oosten en ten westen van Zelzate zijn een voorbeeld 

van de structureelonderhoudsprojecten op het Vlaamse Gewestwegennet. Hier wordt 

de verharding vervangen door een doorlopend gewapend betonverharding. 

Het Vlaamse wegennet heeft de afgelopen winter veel winterschade opgelopen. 

Deze winterschade ontstaat door het bevriezen en uitzetten van water in het asfalt. 

Voor de winter 2010-2011 heeft AWV een opdracht 

uitgeschreven om tijdens de winter herstellingen uit te voeren met warm asfalt in 

plaats van koud asfalt. 

Verlichting 

De administratie voert regelmatig inventarisaties en inspecties van de wegverlichting 

uit. Verlichtingspalen worden continu nagekeken, zowel steekproefsgewijs door 

werftoezichters, als structureel bij onderhoud door onderhoudsaannemers. In 2011 

werd aan de aannemers de bestaande richtlijnen inzake visuele inspecties 



208

schriftelijk herinnerd. Het IIR-project werd opgestart. IIR staat voor Inventarisering, 

Inspectie en Rapportering. Voor alle wegaanhorigheden wordt een gedetailleerde 

inventaris opgemaakt en bijgehouden via een inspectieprogramma en een 

tweejaarlijks rapport. Met wegaanhorigheden wordt onder meer bedoeld: 

verlichtingspalen, portieken, verkeerslichten, bomen en vangrails. Er wordt een 

planning qua timing en budget opgemaakt om verouderde installaties te vernieuwen 

in 2011- 2012. Een verlichtingspaal zal nooit zomaar vervangen worden, de 

noodzaak tot vervanging wordt in het kader van de lichtvisie nagekeken. 

Bij nieuwe projecten worden, volgens de in het dienstorder MOW/AWV/2010/6 

voorziene voorwaarden, kreukelpalen geplaatst. Dat is bijvoorbeeld het geval langs 

het nieuwe stuk R25 in Aarschot (55 kreukelpalen), de hertracering van de N19 in 

Leuven Noord (22 kreukelpalen), en de nieuwe rotonde op de 

N207 in Liedekerke (27 kreukelpalen). 


Wegdek 

Voor de winter 2011-2012 werd opnieuw een opdracht uitgeschreven om tijdens die 

periode tijdelijke herstellingen met warm asfalt uit te voeren. De extra inspanningen 

om de onderhoudsachterstand op de autosnelwegen weg te werken, worden ook in 

2012 voortgezet. 

Ook voor de gewestwegen wordt een PMS ontwikkeld. Bij het beheer van 

gewestwegen moet veel meer rekening worden gehouden met andere betrokken 

partijen, zoals gemeenten of rioolbeheerders. Daarom zal in een paar pilootdistricten 

worden onderzocht hoe PMS bij een groter aantal betrokken partijen kan worden 

toegepast. 

Verlichting 

De uitbouw en implementatie van het project IIR wordt voortgezet. 

Veiligheid 

Vanaf 2012 zal het Agentschap Wegen en Verkeer de procedures van het decreet en 

Besluit van de Vlaamse Regering omtrent het beheer van de verkeersveiligheid van 

weginfrastructuur integreren in zijn bedrijfsprocessen. Zo zal het agentschap voor de 

wegen die deel uitmaken van het Trans-Europees netwerk 

de regelgeving correct kunnen toepassen. 

Winterdienst 


Naar aanleiding van de winter 2009-2010 maakte het Agentschap Wegen en Verkeer 

met diverse belanghebbenden afspraken over een verbeterde samenwerking tijdens 

extreme winterse omstandigheden. Het Winteractieprotocol (WAP) is daarvan het 

resultaat. Dat WAP is grondig getest tijdens de winterperiode 2010-2011 en 

resulteerde in een betere verkeersdoorstroming bij sneeuw en gladheid. In het 

voorjaar van 2011 werd het WAP met de diverse partijen geëvalueerd en waar nodig 

bijgestuurd. 



209

Tijdens de winter van 2010-2011 publiceerde het Agentschap Wegen en Verkeer 

informatie over de winterdienst op de website www.wegenenverkeer.be. De site gaf 

onder andere een overzicht van de prioritaire strooiroutes. Daarnaast gaven AWV en 

het Vlaams Verkeerscentrum dagelijks via verschillende media informatie en tips 

voor weggebruikers. 


AWV besteedt veel aandacht aan de problematiek van het zouttekort bij 

aanhoudende extreme winterse omstandigheden. Zuinig omspringen met het 

beschikbare zout is een van de oplossingen. Dat heeft niet alleen zijn voordeel in 

tijden van zoutschaarste maar is ook beter voor het milieu. Daarom werk ik aan een 

plan om de verouderde strooiers te vervangen door moderne zuinige strooiers die 

uitgerust zijn met een automatische aansturing. Die besparen 20 % zoutverbruik per 

rit. De komende 4 jaar worden de resterende verouderde strooiers vervangen. 

Voorts heeft AWV een zoutloods gehuurd zodat de opslagcapaciteit voor de 

komende winter is opgelopen tot 42.000 ton smeltmiddelen. AWV bereidt ook 

proefprojecten voor om op fietspaden sneeuw te ruimen en te pekelen in één 

passage. 

Bijzondere aandacht gaat naar het sneeuwvrij maken van fietspaden op 

hoofdfietsroutes in samenwerking met de lokale besturen 

Investeren in capaciteitsuitbreiding en wegwerken van missing links Pagina 76 

We maken verder werk van nog ontbrekende maar noodzakelijke schakels in ons 

wegennet, de zogenaamde missing links, en enkele bottlenecks. Ook belangrijke 

ringwegen staan op het programma. De voortgang in deze dossiers wordt 

gerapporteerd via de jaarlijkse projectfiches. 


Missing links Via-Invest (PPS) 

Voor het project Noordelijke ontsluiting naar de luchthaven van Zaventem is de 

uitvoering lopende. 

Momenteel zijn de fly-over en de fietserstunnel in opbouw en werkt men aan de 

afwerking van de noordoostelijke 

lus van het complex. De opgelopen vertragingen hebben tot nu toe nog geen impact 

gehad op het kritisch pad, waardoor men ervan mag uitgaan dat de infrastructuur 

eind februari 2012 beschikbaar zal zijn. 

Voor het project noord-zuidverbinding Kempen (N19 tot E313 Kasterlee) is Via- 

Kempen aangeduid als voorkeursbieder. De gunning vond plaats op 17 juni 2011. 

Momenteel voeren de nutsmaatschappijen de voorbereidende werken uit en zijn de 

werken voor de minderhinderkruispunten gestart. 

Voor het project noord-zuidverbinding in Limburg lag het kennisgevingsdossier van 

het project-MER ter inzage tot 24 oktober 2010. Op 22 maart 2011 vond de 

richtlijnvergadering plaats. Het project-MER bevindt 

zich in eindfase. 

Parallel met de lopende procedures werd in 2010 het referentieontwerp afgerond en 

konden geïnteresseerde consortia hun kandidatuur indienen. De Vlaamse Regering 



210

hechtte op 17 december 2010 haar goedkeuring aan het selectieverslag en liet de 

geselecteerde kandidaten toe tot de gunningsfase. Medio augustus 2011 is 

de eerste offerteronde ingegaan met de indiening van de dossiers van de kandidaatconsortia. 

Voor het project R4-Zuid werd eind september een aangepaste bouwvergunning 

verleend. Momenteel zijn de voorbereidende werken lopende, zijnde het 

archeologisch onderzoek, de verplaatsing van de nutsmaatschappijen, de afbraak 

van de woningen en de overige onteigeningen. Ook hier is de voorkeursbieder voor 

de werken bekend. Rekening houdend met de voorbereidingstijd voor de 

opdrachtnemer zullen de werken vermoedelijk starten in het voorjaar van 2012. 

De nieuwe A11 havenrandweg zuid naar Zeebrugge werkt de ontbrekende schakel 

weg tussen de N31 in Brugge en de N49 in Westkapelle. Zo wordt de bereikbaarheid 

van de haven en de kust verbeterd en stijgt tegelijk de leefbaarheid in de omliggende 

gemeenten. In 2010 werd het referentieontwerp afgerond en konden geïnteresseerde 

consortia hun kandidatuur indienen. De onderhandelingen zijn dus opgestart. 

De aanleg van de A11 zorgt voor een versnippering van landbouwpercelen. Daarom 

wordt een gebruiksruilproject opgezet om de negatieve gevolgen voor de 

landbouwers te milderen. Het is de eerste keer in Vlaanderen dat dat voor een 

infrastructuurdossier gebeurt. De gebruiksruil wordt gerealiseerd in 

samenwerking met de VLM (Vlaamse Landmaatschappij). 

Na de workshops met de adviesverlenende instanties eind 2010 vonden in 2011 de 

ontwerptekstbesprekingen van het plan-MER N60 plaats. De knooppuntoplossingen 

zullen in 2012 worden onderzocht tijdens het project-MER-proces. Tegelijk worden 

het RUP en het bestek opgemaakt. 

Andere missing links 

Sinds de ingebruikname van de nieuwe bruggen op het knooppunt Lummen 

(E313/E314) eind november 2010 zijn er geen files meer geconstateerd. 

In de zomer van 2010 is het structureel onderhoud op de E40 van Sterrebeek tot 

Bertem uitgevoerd. Voor de herinrichting met een vierde rijstrook wordt een project- 

MER uitgevoerd. Momenteel loopt de mobiliteitsstudie die input zal leveren voor het 

project-MER. De studie, in opdracht van het Vlaams Verkeerscentrum, wordt 

regelmatig met de betrokken actoren binnen de diverse administraties besproken en 

bijgestuurd. 

De A12 Boom-Brussel wordt omgebouwd tot een snelweg. De aanbestedingen voor 

de ontwerpstudie en het MER zijn gepubliceerd. Na goedkeuring van de 

dienstopdrachten kunnen beide studies van start gaan. Om de ontsluitingsproblemen 

van de omringende bedrijven op te lossen, zal de ontwerper de optie van een 

zwevende rotonde boven de A12 verder uitwerken. 

De plan-MER-procedure om de A8 in Halle om te vormen tot een autosnelweg is in 

2011 opgestart. Ze wordt samen uitgevoerd met de MER-procedure voor het 

afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied rond Halle door de provincie 

Vlaams-Brabant. Voor een deel van het tracé werd al een voorontwerp 



211

opgemaakt. De belangrijkste elementen van het voorontwerp zijn een tunnel van 

ongeveer 2 kilometer lang en een aanpassing van het aansluitingscomplex met de 

R0. 

De studie voor de aanpassing knooppunt 2 (Rieme-Noord) op de R4-west is lopende 

en de projectnota werd op de PAC goedgekeurd. Voor het kruispunt van de 

Zeeschipstraat met de R4 in Evergem is het grondmechanisch onderzoek in 

uitvoering. De technische studie wordt eind 2011 op de markt gebracht. Het 

programma voor de ombouw van R4-Oost wordt verder gezet. 

Met het oog op de omvorming van de N49 tot snelweg (van Westkapelle tot Zelzate) 

is de aanleg gestart van ventwegen op het grondgebied Damme. Het MER schrijft 

een aantal ingrepen voor die vooraf moeten gebeuren. Omdat de aanleg van de N49 

onder de Vredestraat in Damme niet onderzocht werd in het vorige MER, wordt nu 

nagegaan welke MER en RUP-procedures moeten worden gevolgd. In 2010 zijn de 

werken gestart op de N31 in Brugge, waar de kruispunten met de Legeweg en de 

Koning Albert I-laan worden hervormd tot ongelijkgrondse kruisingen. Op die manier 

worden twee gevaarlijke kruispunten veiliger gemaakt en komt er een betere 

doorstroming op de Expresweg. Boven de rotonde op de Koning Albert I-laan komt er 

een fietsers- en voetgangersbrug. Ook de dossiers voor de kruispunten van de N31 

met de Chartreuzeweg en de Bevrijdingslaan zijn in voorbereiding. Het is de 

bedoeling om het dossier van de Chartreuzeweg eind 2011 te kunnen aanbesteden. 

Er werd een studie opgestart die de technische en stedenbouwkundige haalbaarheid 

van de heraanleg van de doortocht in Lissewege onderzoekt. Die studie zal tegen het 

najaar 2011 afgerond zijn. 

In 2010 werd een project-MER-studie (inclusief optimalisatiestudie) van de N8 Ieper- 

Veurne aanbesteed. De studie is momenteel lopende. Al in 2009 werden de eerste 

stappen gezet voor de onteigening. De sloop van een tiental woningen start in het 

najaar 2011. 

Het project R11–N171 is een onderdeel van het Masterplan 2020 en omvat 3 

onderdelen: 

de vertunneling van de R11 tussen de aansluitingen met de E19 en E313, 

de verbinding N10-R11 in Mortsel, 

ontsluiting van de Rupelzone naar de A12 door de N171. 

Het project van de R11 moet prioritair worden aangepakt om de leefbaarheid van de 

dichtbevolkte zuidoostrand te verbeteren. Als eerste concreet project zal ter hoogte 

van de luchthaven van Antwerpen een volledige ondertunneling worden uitgevoerd. 

Die wordt zo geconcipieerd dat een latere verlenging mogelijk is. De bouwkost zal 

sterk afhankelijk zijn van het project dat na het doorlopen van het plan-MER als 

meest wenselijke alternatief uit de bus komt. Een van de te onderzoeken 

alternatieven voorziet in een gecombineerde aanleg spoor/weg in het openbaar 

domein van de R11. 

Ik heb de Antwerpse gouverneur eind 2010 verzocht om de opmaak van een nieuw 

streefbeeld te begeleiden in overleg met de betrokken gemeenten en alle 



212

stakeholders. Met dat streefbeeld wil de Vlaamse overheid in overleg met de 

verschillende partners een visie ontwikkelen voor de R11, zowel voor de lokale 

bovengrondse R11 als voor de vertunnelde doorgaande R11 (vanaf nu R11bis 

genoemd). 

Het is mogelijk dat Infrabel bij een gedeelte van de R11 betrokken wordt, als een van 

de varianten van de MER-studie voor de tweede ontsluiting van de Antwerpse Haven 

wordt gekozen. De streefbeeldstudie zal tegen oktober afgerond zijn. Vóór het 

jaareinde zal de tunnel aan de luchthaven aanbesteed worden. In 2012 

zal de plan-MER-procedure starten. 


Missing links Via-Invest (PPS) 

Volgens planning worden in 2012 de Noordelijke ontsluiting van de luchthaven en de 

werken aan de verkeerswisselaar in Lummen afgerond. De werken van het project 

noord-zuidverbinding Kempen en de R4-Zuid worden zijn in 2012 normaliter lopende. 

Voor de projecten A11 en de noord-zuidverbinding Limburg loopt de onderhandelings 

fase. In 2012 start de procedure voor het project-MER voor de omleiding van Ronse 

(N60). Parallel wordt het referentieontwerp met DBM-bestek opgemaakt. Indien nodig 

wordt ook het RUP opgestart. 

Andere missing links 

Voor het ombouwen van de A12 Boom-Brussel tot autosnelweg wordt in 2012 het 

project-MER afgerond en wordt de ontwerpstudie voortgezet. In de loop van 2012 zal 

het project-MER worden opgestart voor de omvorming van de A8 in Halle tot 

autosnelweg. 

Het Masterplan 2020 bevat een aantal maatregelen die de mobiliteit in het Waasland 

moeten verbeteren. Dat luik omvat de oostelijke tangent in Sint-Niklaas: 

verbindingsweg E34-N70 en parallelwegen tussen Sint-Niklaas en Zwijndrecht. Voor 

die twee laatste deelprojecten wordt een conceptontwerp opgemaakt. 

De oostelijke tangent vormt het sluitstuk van de ring rond Sint-Niklaas, tussen de N70 

en E17, langs de spoorlijn Sint-Niklaas-Puurs. In een eerste fase wordt een nieuwe 

verkeerswisselaar (Sint-Niklaas oost) gebouwd en worden de laterale wegen langs 

de E17 aangepast en verlengd tot op de nieuwe verkeerswisselaar. In een tweede 

fase wordt de verbindingsweg aangelegd tussen de nieuwe verkeerswisselaar en de 

N70-R42. Die verbindingsweg wordt een weg met één rijstrook in beide richtingen 

en een ontwerpsnelheid van 70 km/u. 

De voorbereiding van de realisatie van de Handelsdokbrug wordt verder gezet, 

waarbij aansluitend gestreefd wordt naar een spoedige start van de werken. 

Oosterweelverbinding 

De concrete stand van zaken met betrekking tot de Oosterweelverbinding wordt 

gerapporteerd in de zesmaandelijkse voortgangsrapporten met betrekking tot het 



213

Masterplan 2020 in de Commissie Mobiliteit en Openbare Werken van het Vlaams 

Parlement. 

Minder hinder en optimale planning en afstemming van wegenwerken 

Pagina 79 

De laatste jaren zijn heel wat maatregelen genomen om de hinder bij 

wegwerkzaamheden te beperken en zo het draagvlak voor werken te vergroten. 

Concreet gebeurt dat door: 

externe bereikbaarheidsadviseurs aan te stellen die het aanspreekpunt vormen 

voor de burger en de handelszaken, 

interne communicatieverantwoordelijken in te zetten om tijdig, duidelijk en beter te 

communiceren naar burger en weggebruiker, 

waar mogelijk alternatieve uitvoeringsmethodes te gebruiken die minder hinder 

veroorzaken en de faseringen aan de noden van de omgeving aan te passen. 

Onderhoudswerken op autosnelwegen mogen bijvoorbeeld alleen in de daluren 

worden uitgevoerd. 

Op 15 september 2009 ondertekende ik het minderhinderprotocol, samen met het 

Agentschap Wegen en Verkeer, het Vlaams Verkeerscentrum en de organisaties 

Touring, VAB, Transport en Logistiek Vlaanderen, Febetra, UPTR, Unizo, Voka, NSZ 

en NAVB. De partners komen driemaandelijks samen om alle belangrijke 

wegenwerken op autosnelwegen en primaire wegen te bespreken. Zo kan AWV 

vooraf communiceren over de geplande werken en hebben de protocolpartners de 

mogelijkheid om suggesties en verbetervoorstellen te doen voor de timing en de 

organisatie van de werken. 


Het Agentschap Wegen en Verkeer bepaalt na overleg met het Verkeerscentrum en 

het Coördinatiepunt Wegenwerken (CPW) de meest aangewezen 

minderhindermaatregelen. 

Voor de meest hinderlijke projecten voert AWV, boven op het gewone 

driemaandelijkse overleg, een apart overleg met de protocolleden, om grondig te 

overleggen over projectgebonden hinder en eventueel het bestek aan te passen. 

Voor het structureel onderhoud op de E17 en op de E34 informeerde de leidend 

ambtenaar van het Agentschap Wegen en Verkeer de protocolleden rechtstreeks 

over de werken. Alle partijen ervaren dat als positief. Een dergelijk overleg werd ook 

gevoerd voor de werken aan het viaduct te Vilvoorde. Mede door de intensieve 

informatiecampagnes rond die werven bleef de hinder al bij al beperkt. 

Voor de werken aan het viaduct van Vilvoorde en voor de werken aan de 

verkeerswisselaar in Lummen heeft het Agentschap Wegen en Verkeer een 

signalisatiesimulator gebruikt om vooraf in te schatten of designalisatie duidelijk 

genoeg was. Op basis daarvan werden de signalisatieplannen aangepast. Voor de 

werken in Vilvoorde maakten de protocolleden deel uit van het testpanel van de 

signalisatiesimulator. 

Sinds dit jaar heeft AWV een dienstorder om de hinder tot een minimum te beperken. 

Het bevat enerzijds richtlijnen over hinder op autosnelwegen en over de aanpassing 



214

van de tijdsvensters. Uitgangspunten zijn een goede planning, en een doordachte 

fasering en uitvoeringswijze. 

Tijdens de werken aan het viaduct van Vilvoorde zijn verschillende werven in de 

ruime omgeving niet voortgezet of opgestart. De werken aan het viaduct zijn 

uitgebreid aangekondigd via radiospots en een insert in een weekblad, maar ook via 

de website, elektronische nieuwsbrieven en sms. Er waren ook aankondigingen op 

VMS-borden boven de snelweg in Vlaanderen, Wallonië en het Brussels 

Hoofdstedelijk Gewest. 

Er wordt een evaluatie gemaakt van de grote werken om na te gaan waar eventueel 

nog ruimte voor verbetering is. 

Dankzij een nieuwe informaticatool kan AWV omleidingen en faseringen van werken 

publiceren op de website van het Coördinatiepunt Wegenwerken. Op dit ogenblik zijn 

meer dan 4700 werken ingegeven in de databank van het Coördinatiepunt 

Wegenwerken. De databank bevat ook informatie over werken op gemeentewegen. 

Op basis van die gegevens en afspraken tussen de verschillende opdrachtgevers, 

worden de werken beter op elkaar afgestemd en kon de hinder in 2011 bij 110 

werven worden beperkt. 

De website www.wegenwerken.be, die gebaseerd is op de databank, is ook voor de 

burger een belangrijke informatiebron over wegenwerken en kreeg in 2011 een 

volledig nieuw kleedje. De website kreeg in 2011 gemiddeld 1200 unieke bezoekers 

per dag. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2010. 

We doen belangrijke inspanningen om de gemeenten te informeren over het CPW. 

De ontwikkeling van het Generiek Informatie Platform Openbaar Domein (GIPOD) - 

een databank waarin alle mogelijke informatie over het openbaar domein kan worden 

opgenomen – zal het gebruik van het CPW zeker bevorderen. 

Het Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM) heeft een minderhinderdraaiboek opgesteld 

voor alle wegen. De aanbevelingen gaan uit van een minderhindertoets: een 

checklist voor elk soort weg. 


De bestaande initiatieven voor minder hinder worden voortgezet, aangevuld en 

verfijnd. Ook de activiteiten van het CPW worden verder uitgewerkt. 

Bij werken langs autosnelwegen zal per project een minderhinderrapport worden 

opgemaakt dat gevalideerd wordt door de minderhinderwerkgroep. Bij grote werken 

worden het projectmatige protocoloverleg en informatiecampagnes voortgezet. 

Waar mogelijk zal optimaal gebruik worden gemaakt van dynamische 

sturingssystemen met mobiele borden of via het intussen uitgebreide netwerk van 

vaste informatieschermen op de portieken boven de weg. Het Agentschap Wegen en 

Verkeer zal voor werken met grote hinder systematisch de mogelijkheden 

onderzoeken om real-time informatie aan te bieden. De volgende stap in de uitbouw 

van het CPW is dat andere initiatiefnemers, zoals Infrax, TMVW, Infrabel of W&Z de 

werken systematischer gaan invoeren in de databank. 

De implementatiefase van de eerste fase van het GIPOD wordt in 2012 afgerond. 



215

AWV zal de aanbevelingen uit het minderhinderdraaiboek van het VIM verfijnen en 

implementeren. In 2012 zorgt het Agentschap Wegen en Verkeer voor een tijdige, 

duidelijke en goede communicatie met alle verkeersdeelnemers. Op die manier is de 

burger altijd op de hoogte van de geplande werken en de eventuele hinder. 

2.1.2 Fiets- en voetpaden die veilig stappen en trappen mogelijk maken 

Pagina 82 


In 2011 heb ik voor het eerst een meerjareninvesteringsprogramma 

fietsinvesteringen goedgekeurd: het IFI 2011-2014. Om praktische redenen wordt het 

IFI als rollend meerjarenprogramma afgestemd op de goedgekeurde 

investeringsprogramma’s van het Agentschap Wegen en Verkeer, Waterwegen en 

Zeekanaal NV, nv De Scheepvaart, het Agentschap Maritieme Dienstverlening en 

Kust en De Lijn. Ook met de subsidieprojecten van het departement MOW (afdeling 

Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid) wordt afstemming gezocht. 

Een rollend meerjarenprogramma over een periode van 3 jaar heeft als voordeel dat 

er meer zekerheid is over toekomstige investeringen, inclusief reserveprogramma, 

zodat alle beschikbare kredieten effectief worden benut. Dat maakt het mogelijk om 

sneller te starten met de voorbereiding (onder meer onteigeningen). 

Voorbeelden van dergelijke projecten zijn te vinden op www.mobielvlaanderen.be/ifi. 

Aan het Zennegat in Mechelen zijn in het najaar van 2011 de bruggen over het 

kanaal Leuven-Dijle en de Zenne voltooid. De geautomatiseerde beweegbare brug 

over het kanaal Leuven-Dijle wordt door W&Zingeschakeld in de centrale 

afstandsbediening. In Vilvoorde werd de technische studie opgestart voor de 

bouw van een fietsbrug over het Zeekanaal Brussel–Schelde. Verder is de bouw van 

de Damiaanbrug over de Dijle tussen Tremelo en Haacht begonnen en werd de 

bouw van een fietsbrug over de Demer in Aarschot. 

Over de Zuidervaart in Brugge werd, ter hoogte van de Lurquinstuw, een nieuwe 

fietsbrug aangelegd. De ontwerpstudies zijn opgemaakt van de fietsbrug over de 

IJzer in Alveringem, van de fietsbrug over het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke in 

Adinkerke en van de onderdoorgang onder de Ter Platenbrug in Gent. Op 

verschillende plaatsen langs de Bovenschelde werd het jaagpad heraangelegd of 

hersteld om een veilig gebruik mogelijk te maken. 

De convenantprocedure wordt in 2011 opnieuw uitgetekend. Daarbij komt de nadruk 

van het overlegmodel op het niveau van de GBC te liggen. Ook de subsidieregeling 

wordt herzien. 

Het nieuwe fiets-GIS werd in het najaar 2011 voorbereid. De gegevens in de 

databank zullen jaarlijks worden geactualiseerd, zodat we de uitrol op het terrein van 

het BFF nauwgezet kunnen opvolgen. 

In september 2011 vond het derde Fietscongres plaats dat de laatste ontwikkelingen 

op het vlak van het fietsbeleid in Vlaanderen presenteerde. Op het Fietscongres 

werd de verkiezing van een Fietsstad en Fietsgemeente 2012 aangekondigd. De 

kandidaatstelling zal in het najaar van 2011 plaatsvinden. 



216


De projecten uit het meerjareninvesteringsprogramma IFI worden jaar na jaar 

uitgevoerd. In 2012 wordt volgens de gangbare principes van een rollend 

meerjarenprogramma, een bijgesteld IFI 2012-2015 opgesteld. Een 

accentverschuiving is dat het Vlaamse Gewest zelf opnieuw meer fietspaden aanpast 

of aanlegt. Gemeenten blijven nog altijd een belangrijke partner om een 

aaneensluitend fietsnetwerk te creëren. 

Het zwaartepunt van hun werkzaamheden zal echter meer en meer komen te liggen 

op Fietsfondsprojecten langs gemeentewegen, en minder op convenantgebonden 

modules voor de subsidiëring van fietspaden langs gewestwegen. 

W&Z zal in 2012 werk maken van een aantal bijkomende vernieuwingen, zoals de 

aanleg van jaagpaden in het binnengebied van het GOG Kruibeke-Bazel- 

Rupelmonde, de bouw van een nieuwe fietsbrug over de Grote Nete in Hulshout– 

Houtvenne en de bouw van een nieuwe fietsbrug over de Dijle ter hoogte van de 

Hanenwijk in Werchter. De Damiaanbrug over de Dijle tussen Tremelo en Haacht 

wordt afgewerkt. Hetjaagpad op de linkeroever van de Dijle tussen Werchter en 

Haacht wordt verhard. 

In 2012 zal binnen het Landrinrichtingsproject De Westhoek, de houten fietsbrug 

over de IJzer worden gebouwd ter hoogte van de Haringebeek in Alveringem. Over 

het kanaal Nieuwpoort-Duinkerke wordt in Adinkerke een nieuwe fietsbrug gebouwd. 

In Gent wordt de onderdoorgang onder de Ter Platenbrug gerealiseerd. De 

ontwerpstudie voor de fietsbrug over de Bovenschelde in Avelgem is voorzien. Die 

brug verbindt de Trimaarzate in Avelgem, op een oude spoorwegbedding, met het 

RAVEL-fietsnetwerk in Wallonië. 

De tweede fase van het jaagpad langs de Oostkaai in Ieper wordt gerealiseerd. Het 

pad maakt een veilige woon-werkverbinding mogelijk met het lokale bedrijventerrein. 

In 2012 wordt de studie van de fietsbrug over het Zeekanaal Brussel-Schelde te 

Vilvoorde voorzien. 

Langs het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten wordt tussen brug 8 Rijkevorsel en brug 

9 Sint-Lenaarts een nieuw jaagpad aangelegd. 

In het kader van de groenpool Parkbos in Gent worden de nodige voorbereidingen 

getroffen in functie van de geplande realisatie van de Parkbosbruggen in 2013. 

Dit heeft binnen AWV impact op de artikelnummer MDU/3MH-E-2-D/WT. 

Investeringen in deze acties hebben bij nv De Scheepvaart impact op het 

artikelnummer MB0/1MG-E-5- Z/IS (investeringsdotatie 2012 : 54.875.000 euro). 

De kwaliteit van bestaande en nieuwe fietsvoorzieningen verhogen. Ik vind het heel 

belangrijk dat we bij de (her)aanleg van wegen, inclusief fietspaden, specifiek 

aandacht besteden aan veilige voorzieningen voor voetgangers, fietsers en 

motorrijders. Meer in het algemeen moeten we aandacht blijven hebben voor een 

verkeersveilige weginrichting en –uitrusting voor alle weggebruikers. 




217

Sinds 2007 voert het Agentschap Wegen en Verkeer visuele inspecties uit van het 

comfort van fietspaden langs gewestwegen. In 2009 werden de inspecties een 

tweede maal uitgevoerd en in 2011 werden opnieuw alle fietspaden geïnspecteerd. 

De inspecteurs letten onder meer op problemen met waterafvoer, overgroeiing, 

obstakels, lokale en globale oneffenheden en langse gebreken. 

De uitgebreide inspecties worden verwerkt in het rapport Staat van de fietspaden. In 

2011 wordt het rapport uitgebreid en zal het ook informatie geven over de 

conformiteit met de richtlijnen van het Vademecum Fietsvoorzieningen met 

betrekking tot de veiligheid van de fietspaden. 

In april 2011 werd de nieuwe vlakheidsnorm uit het Standaardbestek 250van kracht 

voor fietspaden. 

Het pilootproject met 5 trillingsmeetfietsen, uitgevoerd door de Fietsersbond, werd in 

2011 met succes afgerond. De meetfietsen, ontwikkeld door de KU Leuven, werden 

nog verbeterd door ze uit te rusten met een derde sensorwiel zodat de metingen 

onafhankelijk van de eigenschappen van de bestuurder gebeuren. 

De kwaliteit (comfort en veiligheid) van 1.300 km fietspaden in 16 proefgemeenten 

werd gemeten. Vooral op het vlak van trillingscomfort lagen de meetwaarden te laag. 

Nieuwe richtlijnen in het Vademecum Fietsvoorzieningen en de sensibilisering van 

wegbeheerders en aannemers moeten verbetering brengen. 

Ik heb er net als de vorige jaren op aangestuurd dat de fietspaden een gerichte 

schoonmaakbeurt krijgen. 

Voor het eerste jaar vond een veegactie in de lente plaats en voor het vierde jaar een 

veegactie bij het begin van het nieuwe schooljaar. Het Agentschap Wegen en 

Verkeer plant de gerichte veegacties standaard in. De VVSG spoort de steden en 

gemeenten aan om bij de start van het nieuwe schooljaar veegacties op 

gemeentelijke fietspaden uit te voeren. 

Het Meldpunt Fietspaden registreerde in 2010 1.607 meldingen. In 78,1 % van de 

gevallen volgde een reactie van de wegbeheerder (gemeente of gewest) via het 

meldpunt. Voorbeelden van investeringen om fietspaden te verbeteren, zijn te vinden 

op www.mobielvlaanderen.be/ifi. W&Z heeft in 2011 het jaagpadherstel langs de 

Vlaamse waterwegen voortgezet. Langs het Zeekanaal Brussel-Schelde werd het 

jaagpad vernieuwd op de linkeroever tussen Humbeek en Zemst. Op het kanaal 

Leuven-Dijle zijn in 2011 verschillende delen van het jaagpad hersteld, zoals op 

linkeroever in Herent tussen Cargill en de zwaaikom over een afstand van 1.000 m, 

en op rechteroever tussen sluis Kampenhout en sluis Boortmeerbeek over een 

afstand van 3.300 m. W&Z heeft ook een nieuwe fietsbrug over de Dijle in Rotselaar 

gebouwd. 

De eerste fase van het fietspad langs de Oostkaai in Ieper is gerealiseerd. Een 

nieuwe fietsbrug werd geplaatst over het kanaal Plassendale-Nieuwpoort ter hoogte 

van het Plassendale-sluizencomplex. Ze herstelt een fietsverbinding die al jaren 

onderbroken was. De bouw van de fietsbrug over de Durme te Lokeren werd 

aangevat. De verharding van de fietsen voetgangersbrug in Rijkevorsel werd 

gebruiksvriendelijker en veiliger gemaakt. Langs het Albertkanaal werd de 

jaagpadverharding tussen Kwaadmechelen en Olen vernieuwd. Hetzelfde gebeurde 

op verschillende plaatsen langs het kanaal Bocholt-Herentals in Lommel, Dessel, 

Mol, Geel en Olen. 



218


Onder meer de lokale overheden zullen de 5 meetfietsen kunnen gebruiken om de 

kwaliteit van alle fietspaden op hun grondgebied te meten. De resultaten van de 

metingen worden ondergebracht in een online databank. Het Vademecum 

Fietsvoorzieningen zal in 2012 worden geactualiseerd en uitgebreid met een 

onderdeel over het uitvoeren van comfortmetingen en verfijningen van de richtlijnen 

op basis van recent gepubliceerde fietsongevallenanalyses. 

Voor 2012 wordt de rechteroever van het kanaal Leuven-Dijle ter hoogte van de 

kanoclub Mechelen hersteld over een afstand van 2.000 m. Op het Netekanaal wordt 

het gedeelte op de linkeroever hersteld tussen de duiker Bollaak en de brug Emblem 

over een afstand van 1.000 m. 

De fietsbrug over de Durme in Lokeren zal in gebruik worden genomen. Die fietsbrug 

maakt deel uit van de integrale fietsverbinding langs de spoorweg Gent-Antwerpen. 

Meer en meer fietsers zoeken dergelijke trajecten op om naar het werk, naar school 

of naar vrienden te fietsen. Het is een verbinding die een groot 

groeipotentieel heeft. 

Binnen het beheersgebied van nv De Scheepvaart zijn vernieuwings- en 

onderhoudswerken gepland voor een globaal bedrag van 2 miljoen euro. Ook het 

fietsen voetveer over de Gemeenschappelijke Maas in Uikhoven zal worden 

vernieuwd. 

Investeringen in deze acties hebben bij nv De Scheepvaart impact op het 

artikelnummer MB0/1MG-E-5- Z/IS (investeringsdotatie 2012 : 54.875.000 euro). 

Investeringen in deze acties hebben bij Waterwegen en Zeekanaal NV een impact op 

het artikelnummer MB0/1MG-E-5-Z/IS (investeringsdotatie 2012: 124.109.000 euro). 

Interregionaal beleid Binnen het Vlaams-Brussels ministerieel overleg over 

interregionale mobiliteit en onder coördinatie van de Vlaamse en Brussels 

fietsmanagers kwam de werkgroep FietsGEN verschillende keren samen. In 

samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant werd een voorbereidende studie 

voor de realisatie van een FietsGEN uitgeschreven. Ondertussen zijn concrete 

projecten verder uitgevoerd, zoals de aanleg van nieuwe fietswegen in Zaventem en 

Machelen, op de grens met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (opengesteld 

in september 2011). Verschillende samenwerkingsovereenkomsten zijn afgesloten 

om enkele missing links op te lossen in de fietsroutes tussen Vlaanderen en Brussel. 

Comodaliteit fiets-openbaar vervoer Fietspunten stimuleren het gebruik van de fiets 

in combinatie met het openbaar vervoer door fietsdiensten aan te bieden in de 

directe omgeving van drukke mobiliteitsknooppunten. De medewerkers houden 

toezicht op de fietsenstallingen en onderhouden ze. Fietsgebruikers kunnen er een 

fiets huren of kleine herstellingen laten uitvoeren die noodzakelijk zijn om veilig en 

reglementair thuis te geraken, meer uitgebreide informatie 

staat op www.fietsenwerk.be. 

De fiets is een belangrijke schakel in de duurzame mobiliteitsketen en kent een groot 

potentieel als voor- en natransportmiddel bij het openbaar vervoer. De combinatie 

van fiets en openbaar vervoer vormt dus een sterk wapen in de strijd tegen koning 

auto. Fietsgebruikers hebben alle recht om met een uitstekende dienstverlening in de 

watten te worden gelegd. De fietspunten tekenen daarvoor present. Bovendien 



219

worden ze uitgebaat door ondernemingen uit de sociale economie die voor de 

uitbouw van de diensten een beroep doen op mensen die moeilijk hun weg vinden 

naar het normale arbeidscircuit. Een win-winsituatie dus. 

Voorlopig zijn de fietspunten vooral te vinden aan treinstations. Het concept is 

immers gegroeid vanuit een oproep van de NMBS-Holding rond het beheer van 

fietsenstallingen. In 2007 zijn de eerste fietspunten opgericht aan de acht grootste 

treinstations in Vlaanderen en Brussel. Sindsdien kende het netwerk dankzij 

het grote succes een exponentiële groei: in 2008 kwamen er nog vijf fietspunten bij, 

in 2009 werd het aantal meer dan verdubbeld. Begin 2010 opende in Namen het 

eerste fietspunt op Waalse bodem. Halfweg 2011 is de kaap van veertig fietspunten 

bijna gerond en is nog een tiental locaties in ontwikkeling. 


De Vlaamse overheid zette in 2011 actief in op de comodaliteit van fiets en openbaar 

vervoer via: 

_ de bouw van fietsenstallingen aan halteplaatsen van De Lijn. In de nieuwe 

beheersovereenkomst is opgenomen dat 95 % van de hoofdhaltes tegen 2015 moet 

uitgerust zijn met een fietsenstalling, 

_ de ondersteuning van het project Velo in Antwerpen, van 2011 tot 2013 door De 

Lijn (250.000 euro/jaar). De deelfietsen van Velo vormen duidelijk een verlengstuk 

van het openbaar vervoeraanbod in Antwerpen, 

_ de ondersteuning van de opstartfase van het deelfietsproject Blue Bike in 30 

stationsomgevingen met fietspunten in Vlaanderen (subsidie van 150.000 euro). 

Abonnees van het systeem kunnen de fietsen gebruiken voor ritten die aansluiten op 

het openbaar vervoer. Blue bikes zijn vooral interessant voor occasionele bezoekers 

die de fietsen gebruiken om hun eindbestemming te bereiken en de fiets dezelfde 

dag nog terugbrengen bij het fietspunt (naar het voorbeeld van de Nederlandse 

OV-fiets). Zie ook www.blue-bike.be. 


De ondersteunde fietsprojecten hebben vooral tot doel om het fietsgebruik in het 

voor- en natransport van het openbare vervoer te stimuleren. In 2012 wordt 

onderzocht in welke mate de comodaliteit fiets-openbaar vervoer bijdraagt tot een 

duurzamere vervoerswijzekeuze (modal shift). 

2.1.3 Het openbaarvervoernetwerk verder uitbouwen Pagina 85 

Tram- of lightrailprojecten in alle Vlaamse provincies 

Om de verkeersdruk op de grootstedelijke en regionaalstedelijke gebieden op te 

vangen, voorzag het RSV (tweede herziening) in de uitbouw van netwerken voor het 

voorstedelijk collectief vervoer. 

Het Gewestelijk Expressnet Brussel houdt een verdubbeling in van het aantal sporen 

op 5 spoorlijnen. Op de lijnen Brussel–Halle en Brussel–Leuven is die verdubbeling 

al gerealiseerd. De volledige afwerking van het GEN werd uitgesteld naar 2016. Voor 

de tak naar Nijvel werd 2018-2019 voorgesteld. 

De integratie van de spoorlijnen met de andere vervoersmodi wordt uitgewerkt in de 

mobiliteitsvisie 2020 van De Lijn, die in de regio Brussel/Vlaams-Brabant 4 tramlijnen 



220

plant (Boom-Willebroek-Londerzeel- Brussel, Ninove/Gooik-Lennik-Dilbeek-Brussel, 

Heist-op-den-Berg-Haacht-Zaventem Luchthaven-Brussel en de tangentiële 

verbinding in de Rand rond Brussel Jette-Heizel-Vilvoorde-Zaventem luchthaven- 

Kraainem-Tervuren).Voor het voorstedelijk vervoer rond Leuven worden concepten 

met de bus uitgewerkt. 

De Mobiliteitsvisie 2020 van De Lijn en het Masterplan 2020 vormen het kader voor 

de uitbreiding van het voorstedelijk vervoer in Antwerpen. 

In navolging van het RSV en binnen de Mobiliteitsvisie 2020 is een onderzoek 

gevoerd naar de mogelijkheden om het voorstedelijk vervoer in de Gentse regio uit te 

breiden. Met die studieresultaten als uitgangspunt zullen de tramverlenging van 

Zwijnaarde Brug naar Zwijnaarde, de bediening van The Loop (Flanders Expo) en UZ 

Gent worden gerealiseerd. De heraanleg van de Kortrijksesteenweg, met 

traminfrastructuur voor een verbinding tussen Sint-Denijs-Westrem en de Dampoort, 

volgt daarna. 

Voor het Spartacusproject is een netwerk uitgewerkt van snelle 

openbaarvervoersverbindingen in Limburg, waarbij het regionaalstedelijk gebied 

Hasselt-Genk wordt verbonden met de Limburgse kleinstedelijke 

gebieden. 

De uitbouw van het spoorgebonden streekvervoer in West-Vlaanderen legt het 

accent op het voorbereiden van de doortrekking van de kusttram van Koksijde naar 

Veurne, een nieuwe interstedelijke snelle spoorverbinding tussen Brugge en 

Zeebrugge, en het SHIP-project in Zeebrugge. 


In 2011 werden de verschillende tram- en sneltramprojecten uit de Mobiliteitsvisie 

2020 verder onderzocht op hun vervoerskundige meerwaarde en financiële 

haalbaarheid. In 2011 werden de volgende stappen genomen. 

Antwerpen 

Voor de lightrailprojecten en de ontwikkeling van het voorstedelijk tramnet besteedt 

het Masterplan 2020 vooral aandacht aan het voorstedelijk tramnet dat 

complementair is met het NMBS-net. 

De Vlaamse Regering heeft op 30 maart 2010 beslist om de volgende vier 

tramverlengingen toe te voegen aan de al goedgekeurde tramprojecten uit het 

oorspronkelijke Masterplan en de uitbreiding daarop, LIVAN 

1. Dat laatste behelst de ingebruikname van de premetrokoker onder de 

Turnhoutsebaan, het doortrekken van de tramlijn tot de August van de Wielelei en 

een aftakking langs de E 313 tot aan de P+R in Wommelgem (op langere termijn tot 

P+R Ranst). 

De vier tramprojecten zijn: 

_ een tramverlenging tot Beveren, 

_ een tramuitbreiding naar Wilrijk, 

_ een tramuitbreiding van Wijnegem via de N12 tot de KMO-zone Waterstaat in 

Schilde (op termijn tot in Oostmalle), 



221

_ de verdere uitbreiding van de tramlijn parallel aan de E313 (LIVAN 1) tot de P+R in 

Ranst. 

Concreet werd eind 2010/ begin 2011 het volgende gerealiseerd. 

_ Brabo I: de tramverlengingen Mortsel–Boechout, Deurne–Wijnegem en de bouw 

van de tramstelplaats in Deurne. De werken zijn in oktober 2009 gestart. De werken 

voor de tramlijnverlenging Mortsel–Boechout zitten op schema. Ondanks de 

vernietiging van de bouwvergunning voor de tramlijn Deurne–Wijnegem door de 

Raad van State, werd de bouwvergunning eind september geregulariseerd, zodat er 

een reële kans is dat er geen substantiële vertraging komt. 

_ Brabo II: in mei 2010 startte de verdere concretisering van de studies over de 

tramverlenging naar Ekeren, de verbinding Eilandje–Brusselstraat en de 

verkeersorganisatie van het Operaplein. Ook de stedenbouwkundige studie werd 

heropgestart. In 2011 zal de voorziene MER-procedure worden opgestart. Op 23 

september 2011 werd door de Vlaamse Regering beslist tot de aanleg en 

financiering. 

_ LIVAN 1: Voor de ingebruikname van de premetrokoker onder de Turnhoutsebaan, 

de verlenging naar Wijnegem en de aftakking naar de P+R in Wommelgem zit het 

plan-MER in de eindfase en werd het bestek verder uitgewerkt. De gunningprocedure 

is opgestart. 

Limburg 

In september 2011 werd een nota voorgelegd aan de Vlaamse Regering over de 

actualisering van kostprijs, potentiëlen en timing van sneltramlijn 1 Hasselt– 

Maastricht en over de stand van zaken voor de sneltramlijn 2 Hasselt– 

Maasmechelen en sneltramlijn 3 Hasselt– Neerpelt– Lommel. Op 23 september 2011 

werd door de Vlaamse Regering een principiële keuze gemaakt voor een elektrische 

tram tussen Hasselt en Maastricht. 

De Vlaamse Regering heeft aan De Lijn gevraagd om de nodige ontwerp 

samenwerkingsovereenkomsten met Nederland uit te werken en de overeenkomsten 

met de Vlaamse steden en gemeenten af te ronden. Als deze openstaande zaken 

uitgeklaard zijn, is het dossier voor Spartacuslijn 1 volledig. 

Het dossier van de sneltramlijn 2 Hasselt – Genk – Maasmechelen bevindt zich in 

een fase van trajectafweging (plan-MER fase) en wordt verdergezet. 

Voor de verbinding Hasselt – Neerpelt – Lommel werd op vraag van Federaal 

minister Vervotte en mij een vergelijkende studie uitgevoerd. Gezien uit de studie is 

gebleken dat een treinverbinding een betere optie is, werd door de Vlaamse 

Regering beslist, gesprekken op te starten met de Federale minister van 

Overheidsbedrijven zodat de realisatie van de verbinding Hasselt – Neerpelt – 

Lommel opgenomen wordt in het meerjareninvesteringsprogramma van de NMBSgroep. 

De PlanMER procedure voor de verbinding Hasselt – Neerpelt – Lommel zal 

worden verdergezet met zowel de optie Lightrail (sneltram) als Lighttrain 

(trein) zodat een eventuele realisatie door De Lijn van deze verbinding uit het 

Spartacusplan mogelijk blijft. 



222

Oost-Vlaanderen 

Het traject van tramlijn 1 werd aangepakt, met onder meer de realisatie van deel 1 

van het Kobra-project, de heraanleg van de Elisabethlaan, Kortrijksesteenweg, 

Schouwburgstraat en Korte Meer. Daardoor rijdt de drukste tramlijn van Vlaanderen 

sinds april 2011 in beide richtingen via een volledig vernieuwd tracé tussen 

Gent Sint-Pieters en het centrum. 

Voor de heraanleg van de Rozemarijnbrug en de PAG-as (zie verder onder 2012) 

startte Eandis met voorbereidende nutswerken. Sedert 5 september 2011 werd 

daarom een aangepast tramnet in gebruik genomen, met omleidingen voor 

verschillende tramlijnen. De omleidingen blijven van kracht tot het beëindigen van de 

werken aan de PAG-as, voorzien in het najaar van 2013. 

De finale bouwaanvraag van de tramverlenging lijn 21 naar Zwijnaarde Dorp en het 

bestek zijn klaar en werd de financiering goedgekeurd. De werken van De Lijn zijn 

voorzien om op te starten in het najaar van 2012. 

De Elisabethlaan en het deel van de Kortrijksesteenweg tussen R40 en 

Elisabethlaan worden volledig heringericht, goed voor een wegen spoorvernieuwing 

én de invoering van een toeritdosering op het kruispunt R40–N414 voor de 

doorstroming van tramlijn 1. De wegeniswerken zijn eind oktober 2009 

gestart. De werken aan het dubbelspoor zijn gestart in april 2011. Het einde van de 

werken op de R40 is voorzien tegen november 2011. 

In december 2011 wordt een studiefase opgestart voor de tramverlengingen, , van de 

lijnen 3 (as Mariakerke–Korenmarkt–Sint-Jacobs–Dampoort), waarbij de optie 

Trolleybus ook wordt meegenomen en 7 (as Sint-Denijs-Westrem–Gent Sint-Pieters– 

Zuid– Dampoort). 

Vlaams-Brabant 

De shortlist van prioritaire tramprojecten voor de provincie Vlaams-Brabant bevat, 

naast de inspanningen voor het GEN, de volgende voorstellen: 

_ Boom–Willebroek–Londerzeel–Brussel, 

_ Ninove/Gooik– Dilbeek–Brussel. 

_ Heist-op-den-Berg–Haacht–Zaventem Luchthaven–Brussel, 

_ Tangentiële verbinding Rand Brussel: Jette–Heizel–Vilvoorde–Zaventem 

Luchthaven–Kraainem–Tervuren, 

De eerste drie tramlijnen vullen de missing links in het NMBS-netwerk in en vormen 

een interessante aanvulling op het GEN-netwerk van de NMBS. De laatste twee 

tramlijnen kunnen instaan voor een betere ontsluiting met de nationale luchthaven in 

Zaventem. Bovendien ondersteunt de tangentiële verbinding de aannames in de 

afbakening van het Vlaams Strategisch Gebied rond Brussel en de ontlasting van de 

R0. De MER-studie voor deze tramlijnen werd uitgeschreven in het voorjaar 2011. 

Het studiebureau werd in juni 2011 geselecteerd. 



223

West-Vlaanderen 

Voor het tramproject Koksijde-Veurne werd begin 2010 een studiebureau 

aangesteld. Ondertussen is de trechteringsstudie afgewerkt en is het schetsontwerp 

opgemaakt. De project-MER-procedure en de GBC/PAC-procedure werden 

opgestart. 

Midden 2011 heeft De Lijn het kennisgevingsdossier van het project-MER voor het 

StrategischHaveninfrastructuurproject (SHIP) in Zeebrugge ontvangen voor 

opmerkingen. 


Antwerpen 

De lopende studies, aanbestedingsprocedures en de opgestarte werken van de 

diverse tramprojecten worden voortgezet. Voor de volgende tramclusters worden 

MKBA’s opgemaakt: Wijnegem–Schilde en 

Wommelgem (tracé naast E 313), Wilrijk, Borsbeek, Mortsel-Edegem-Kontich en 

Hoboken: Schoonselhof– Hemiksem. 

Oost-Vlaanderen 

In Gent zijn er de komende jaren grootschalige werken op belangrijke verkeersassen 

en knooppunten, met diverse tramonderbrekingen tot gevolg. Daarvoor worden de 

nodige omleidingen voorzien. 

De Rozemarijnbrug wordt helemaal heraangelegd, een gezamenlijk project van De 

Lijn, de stad Gent, W&Z en TMVW. De brug wordt vernieuwd met een waterdichte 

rok waarop nieuwe sporen en een nieuwe bestrating worden geplaatst. Ook de 

sporen in de bochten Bernard Spaelaan en de Coupure Rechts worden vervangen 

door trillingswerende materialen die de geluidshinder van de tram tot een minimum 

herleiden. De start van de werken is voorzien in maart 2012 en zouden in oktober 

van dat jaar afgerond zijn. 

Aansluitend hierop starten de werken aan de PAG-as (heraanleg Papegaaistraat, 

Annonciadenstraat en Gebroeders Vandeveldestraat). Een vernieuwing van gevel tot 

gevel over een totale lengte van 650 m, waarna ook de Recollettenbrug wordt 

vernieuwd. Het einde van de werken is voorzien in het najaar van 

2013. Tot zolang is een aangepast tramnet in gebruik. 

Voor deel 2 van het Kobra-project worden de tramsporen in de Cataloniëstraat 

doorgetrokken in de (te heraanleggen) Belfortstraat. De start van de spoorwerken is 

voorzien in februari 2012. 

De tramlijnen 21 en 22 worden doorgetrokken tot in Zwijnaarde. De start van de 

werken is volgens de huidige planning voorzien in het najaar van 2012 en het einde 

is voorzien in 2014. 

In functie van de volgende toekomstige projecten wordt in 2012 verder werk gemaakt 

van de volgende studies. 



224

_ The Loop (Flanders Expo): het rondmaken van de tramlus van lijn 1 op de site 

Flanders Expo. De start van de werken is gepland voor midden 2014. 

_ Tram- of Trolleyverbinding lijnen 3 & 7: studiefase tot december 2013. De studie 

Muide – Dok Noord – Dok Zuid –Dampoort (lijn 4) zal in 2012 opgestart worden. 

_ Tramverlenging UZ: tramlijn 4 wordt doorgetrokken op de site van het UZ Gent. Het 

begin van de werken is gepland in het najaar 2013. Een jaar later moet lijn 4 een 

nieuwe halte hebben op de terreinen van het Universitair ziekenhuis. 

_ Heraanleg Brusselsesteenweg: De volledige Brusselsesteenweg wordt 

heraangelegd vanaf de Schooldreef tot de Keizersbrug. De werken beginnen in het 

voorjaar van 2013 en moeten twee jaar later afgerond zijn. De werken worden 

verdeeld in verschillende fases, waarbij fase 1 het deel tussen de Schoolstraat en de 

Hoveniersstraat aanpakt. In volgende fases wordt het deel Hoveniersstraat tot 

en met de Keizersbrug aangepakt. 

_ Stelplaats Wissenhage: de uitbreiding van het tramnet in Gent vraagt een 

stelplaats aangepast aan de normen van vandaag. Daarom start in 2014 de bouw 

van de stelplaats Wissenhage. Die zou in 2015 in dienst moeten zijn. De ontsluiting 

van de nieuwe stelplaats gebeurt via de Gaardeniersbrug. 

_ Heraanleg as Brabantdam–Vogelmarkt–Kouter: na de realisatie van de PAG-as 

staat het vervolg van die as op de planning. De Kouter, Vogelmarkt en Brabantdam 

krijgen vernieuwde sporen, een nieuwe bestrating en een herziening van de halteinplanting 

over een lengte van 380 m. Timing: najaar 2014. 

Limburg 

Nu de Vlaamse Regering een principiële beslissing heeft genomen over sneltramlijn 

1 Hasselt-Maastricht kan De Lijn het dossier concreet uitwerken. De Lijn zal de 

nodige ontwerp samenwerkingsovereenkomsten met Nederland uitwerken en de 

overeenkomsten met de Vlaamse steden en gemeenten afronden. Als deze 

openstaande zaken uitgeklaard zijn, is het dossier voor Spartacuslijn 1 volledig. 

Voor sneltramlijn 2 zal verder worden gewerkt aan het plan-MER. 

De PlanMER procedure voor de verbinding Hasselt – Neerpelt – Lommel zal worden 

verdergezet met zowel de optie Lightrail (sneltram) als Lighttrain (trein) zodat een 

eventuele realisatie door De Lijn van deze :verbinding uit het Spartacusplan mogelijk 

blijft. 

Vlaams-Brabant 

De streefdatum voor de oplevering van het plan-MER voor de vier prioritaire 

tramlijnen in Vlaams-Brabant wordt voorzien in het voorjaar van 2013. Op dat 

moment is er een beter zicht op het traject, de haltes en de haalbare snelheid, 

waarna men de project-MKBA kan opstarten. 

West-Vlaanderen 

Voor de tramlijn Koksijde–Veurne zal in 2012 op basis van het schetsontwerp een 

stedenbouwkundige studie worden uitgevoerd en worden voorontwerp en ontwerp 

opgemaakt in voorbereiding van het bestek. 



225

De project-MER-procedure start eind 2011 met het oog op een definitieve 

goedkeuring van het MER eind 2012. Eind 2012 zal de MKBA afgewerkt worden en 

zal de projectnota besproken worden op GBC en PAC. 

De haalbaarheidsstudie in samenwerking met de NMBS-groep voor de snelle 

spoorverbinding (lightrail of lighttrain) Brugge – Zeebrugge wordt in 2012 opgestart. 

Dit naar analogie van sneltramlijn 3 in Limburg. 

In 2012 wordt de MER-procedure voor SHIP verder opgevolgd. Die heeft tot doel om 

de meest effectieve en efficiënte oplossing te vinden voor de tramverbinding tussen 

Blankenberge en Knokke. Een verdere analyse van de technische modaliteiten en 

voorwaarden van alle vervoersmodi worden daarin uitgewerkt, met onder 

andere de auto- en tramtunnel. De Kusttram Knokke – Oostende – De Panne wordt 

in 2012 verder uitgebouwd en geoptimaliseerd. 

Voorstadnetten versterken Pagina 90 

De Lijn besteedt bij de realisatie van haar Mobiliteitsvisie 2020 bijzonder aandacht 

aan de uitbouw van de voorstadsnetten, zeker in de regio's Brabant-Brussel, 

Antwerpen en Gent. Zo zal in december 2015 het Regionet Brabant-Brussel, het 

snelbusonderdeel van het GEN, fors uitgebreid zijn. Ook de (voor)stedelijke 

vervoernetwerken in Antwerpen en Gent worden verder uitgebouwd. Daarbij wordt de 

nadruk gelegd op kwaliteit, met speciale aandacht voor snelheid, regelmaat en 

capaciteit. De voorstedelijke bediening in andere regionaalstedelijke gebieden is een 

belangrijk actiedomein. 

De Lijn houdt bij het uittekenen van haar openbaarvervoersaanbod rekening met het 

aanbod van de andere stadsen streekvervoermaatschappijen en de spoorwegen. 

Het agentschap voert daarom constructief overleg met die maatschappijen, onder 

meer om vraag en aanbod, halten, reiswegen en dienstregelingen 

(aansluitingsmogelijkheden) optimaal op elkaar af te stemmen. 


De interne studies om de voorstadnetten van Antwerpen en Gent te versterken in 

samenhang met de tramprojecten zijn lopende. Gelijktijdig met de ontwikkeling van 

de Mobiliteitsvisie 2020 werd een afzonderlijke detailstudie opgestart die een 

toekomstige structuur uittekent voor het openbaarvervoersnetwerk van De Lijn in de 

omgeving van Leuven. De resultaten van die studie worden in het projectplan 

ingepast. 

In West-Vlaanderen moet worden ingezet op de (voor)stadsnetten van de 

regionaalstedelijke gebieden Brugge, Oostende, Kortrijk en Roeselare. De 

regionaalstedelijke gebieden zijn immers belangrijke aantrekkingspolen op het vlak 

van woon-werken woon-schoolverkeer (onder meer ook in functie van 

aansluiting met de NMBS-stations), maar evengoed op het vlak van winkel-, 

recreatief en toeristisch verkeer, zowel voor de randgemeenten als voor de 

verdergelegen gebieden. 

Daarnaast blijft De Lijn uiteraard ook continu werken aan de verdere optimalisatie 

van de bestaande stadsen voorstadsnetten in Vlaanderen. 

Te realiseren in 2012 



226

_ Het voorstadsnet van Antwerpen wordt aangepast volgens de 

netmanagementprincipes in samenhang met de tramprojecten. 

_ Het Spartacusplan bevat de netmanagement-uitgangspunten voor de aanpassing 

van het openbaarvervoersnet in Hasselt-Genk. 

_ Het voorstadsnet van Gent wordt aangepast volgens de netmanagementprincipes 

in samenhang met de tramprojecten. 

_ De voorstadsnetten Oostende, Brugge, Kortrijk en Roeselare worden verder 

geoptimaliseerd en aangepast volgens de netmanagementprincipes. 

_ In 2012 wordt de haalbaarheidsstudie opgestart voor een mogelijke sneltramlijn 

Aalst – Dendermonde – Sint-Niklaas. Dit maakt onderdeel uit van nieuw beleid en 

dient ook aan een MKBA toets te worden onderworpen. In dat kader wordt ook de 

link gelegd naar de voorstadsnetten van respectievelijk Aalst, Dendermonde en Sint- 

Niklaas. 

3.2 Integraal Waterbeleid Pagina 112 

De Vlaamse minister voor Leefmilieu en Waterbeleid is verantwoordelijk voor de 

coördinatie en organisatie van het integraal waterbeleid. Het beleidsdomein MOW 

heeft een vertegenwoordiging in de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid 

(CIW) en past de principes van het geïntegreerd waterbeleid toe bij het beheer van 

de waterwegen. In de CIW- werkgroepen bekkenwerking, waterkwantiteit, 

overstromingsrichtlijn, watersysteemkennis, bagger- en ruimingspecie vervult het 

beleidsdomein MOW een voortrekkersrol. De waterwegbeheerders en het 

departement zijn ook actief aanwezig in diverse fora van het 

integraal waterbeleid in Vlaanderen en internationaal. 

Om wateroverlast en verdroging te voorkomen, werken we duurzame oplossingen 

uit. De waterwegbeheerders en het departement zijn initiatiefnemers van acties in de 

bekkenbeheerplannen en in de stroomgebiedbeheerplannen. 

Verschillende realisaties voor een duurzaam kustbeheer (hoofdstuk 3.1) sluiten aan 

bij de doelstellingen van het integraal waterbeleid. 

3.2.1 Van een integraal waterbeleid naar een geïntegreerd waterbeleid 

Pagina 112 

De vertegenwoordigers van MOW in de CIW–structuren en bekkenstructuren 

brengen hun expertise in en toetsen ze af met de andere beleidsdomeinen. Voor 

projecten gebeurt ook een aftoetsing met sectoren, andere beleidsdomeinen en de 

andere waterbeheerders. De basiswaarden veiligheid, economie, duurzaamheid en 

kwaliteit zijn daarbij de krachtlijnen. 


Voor de vereenvoudiging en afstemming van de regelgeving inzake integraal 

waterbeleid is een aantal wijzigingen van het Decreet inzake Integraal Waterbeleid 

(DIWB) voorbereid. In verband daarmee werd ook de volgende regelgeving 

voorbereid: 

een besluit tot aanpassingen van het Organisatiebesluit, 

het uitvoeringsbesluit Vismigratie in uitvoering van de Beneluxbeschikking 

vismigratie, Naar aanleiding van de overstromingen van november 2010 en januari 

2011 heeft CIW een globale evaluatie gemaakt met voorstellen voor bijsturing en 

aanvulling. De entiteiten voorzien oplossingen voor de vastgesteld knelpunten binnen 



227

de budgettaire mogelijkheden De uitbreiding en integratie van de gedetailleerde 

voorspellings- en waarschuwingsmodellen werd voortgezet, samen met stakeholders 

uit het waterbeheer en de crisisbeheersing. Om de toegang tot de verschillende 

voorspellers en modellen te optimaliseren, wordt één portaalsite uitgebouwd. De 

huidige websites voor de bevaarbare en onbevaarbare waterlopen zijn aangepast 

zodat ze dezelfde kleuren en definities hanteren. 


De interactie tussen de waterbeleidsplannen en de andere plannen waarvoor de 

waterbeheerder bevoegd is, wordt gestroomlijnd. Dat gebeurt door een gerichte 

toepassing van de gewijzigde regelgeving. De portaalsite met informatie over 

bevaarbare en onbevaarbare waterlopen voor Vlaanderen zal in 2012 operationeel 

zijn en via een aantal communicatie-initiatieven worden bekendgemaakt. We 

automatiseren en stroomlijnen de uitwisselingen van gegevens en informatie door 

middel van een intern platform voor professionele gebruikers waterbeheer en 

crisisbeheersing. 

3.2.2 De Europese kaderrichtlijn Water, de Europese Overstromingsrichtlijn en 

het Vlaams Integraal Waterbeleid verder implementeren Pagina 113 

De bekkenbeheerplannen en de stroomgebiedbeheerplannen worden verder 

uitgevoerd. De nwaterwegbeheerders en het departement voorzien de nodige 

projecten in de investeringsprogramma’s. In nieuwe projecten worden de principes 

van integraal waterbeleid toegepast. 


Het beleidsdomein MOW werkte mee aan een blauwdruk en een draaiboek voor de 

tweede generatie stroomgebiedbeheerplannen. Vlaanderen heeft geopteerd voor de 

overgangsbepaling van Art. 13 §1 b uit de Europese Overstromingsrichtlijn om geen 

voorlopige risicobeoordeling uit te voeren en onmiddellijk over te gaan tot de opmaak 

van de kaarten en de plannen. 

De doelstellingen voor overstromingsrisicobeheer worden uitgewerkt, waarbij de 

doelstellingen die in bestaande plannen opgenomen zijn, maximaal worden 

meegenomen. Het departement MOW heeft hierin een voortrekkersrol. 

De hydrologische en hydrodynamische modellen om overstromingsschade te 

berekenen, zijn aangepast aan de voorwaarden van de overstromingsrichtlijn. De 

verschillende Vlaamse waterbeheerders werden bij de ontwikkeling betrokken. De 

technische specificaties voor de overstromingsgevaar- en –risicokaarten die uit 

de modellen worden afgeleid, zijn gedefinieerd. Een basiskaart hydrografisch 

netwerk geeft aan over welke waterlopen binnen de Overstromingsrichtlijn zal 

worden gerapporteerd. De kaart werd afgestemd met de buurlanden en –gewesten. 

De overstromingsmaatregelen voor de stroomgebiedbeheerplannen werden 

volledig geherstructureerd om aan te sluiten bij de rapporteringsverplichtingen van de 

Overstromingsrichtlijn. 




228

Het beleidsdomein MOW werkt mee aan een langetermijnvisie integraal waterbeleid 

met als belangrijkste componenten de bijdrage van het integraal waterbeleid aan het 

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen en aan het Vlaams Adapatieplan. Daarnaast werkt 

MOW mee aan de voorbereiding van de waterbeleidsnota. Die legt 

de visie van de Vlaamse Regering vast op het integraal waterbeleid voor het 

Vlaamse Gewest in zijn geheel en per stroomgebied afzonderlijk, inclusief een 

overzicht van de belangrijkste waterbeheerkwesties die zijn vastgesteld in het 

stroomgebied. De waterbeleidsnota geeft ook aan in hoeverre de krachtlijnen ervan 

afgestemd zijn op gewestelijke beleidsplannen. 

De tweede generatie stroomgebiedbeheerplannnen worden verder uitgewerkt. De 

verschillende MOWentiteiten leveren input voor maatregelen om de doelstellingen 

van de Europese kaderrichtlijn te halen. 

Doelstellingen voor overstromingsrisicobeheer en maatregelen tegen overstromingen 

worden verder uitgewerkt. MOW draagt ook bij tot de wateruitvoeringsplannen, die de 

huidige bekkenvoortgangsrapporten zullen vervangen. 

Voor de Europese studie Amice worden gemeenschappelijke schade- en 

risicoberekeningen uitgevoerd voor het internationale stroomgebied van de Maas. 

Het modelinstrumentarium Latis wordt uitgebreid om naast toekomstige 

klimaatontwikkelingen ook toekomstige bodemgebruikontwikkelingen mee te kunnen 

nemen. 



229

screening beleidsbrieven 2012 - Agentschap Binnenlands Bestuur

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?