Programmaboek Hans van Manen gala - Het Nationale Ballet

20
grosse fuge grosse fuge
Van Manens grote voorbeeld, George
Balanchine, vond Beethoven niet dansbaar.
Met Grosse Fuge liet Van Manen in 1971
zien dat die opvatting achterhaald is. De
choreografie werd meteen na de première
uitgeroepen tot ‘meest belangwekkende
Europese ballet van het decennium’.
Het ballet voor vier mannen en vier vrouwen
bestaat uit twee in elkaar overgaande
delen, heel verschillend van karakter, maar
toch samen een harmonisch geheel vormend.
In de fuga zijn de spanningen complex
en geladen; in de cavatina worden ze
lyrisch omspeeld en opgelost. De mannen
dragen – naar ontwerp van Van Manen – in
het eerste deel zwarte rokken die hun bewegingen
nog feller, nog agressiever maken.
De vrouwen liet de choreograaf eruitzien
alsof ze net uit hun avondjurk zijn gestapt.
anna tsgankova, viktoriya ananyan, marisa lopez, igone de jongh,
matthew golding, jozef varga, alexander zhembrovskyy en cédric ygnace
Van Manen’s great role model, George
Balanchine, thought you couldn’t dance to
Beethoven. Van Manen showed in Grosse
Fuge (1971) that this view no longer held.
Straight after the premiere, the ballet was
proclaimed ‘the most important European
ballet of the decade’.
The ballet for four men and four women
consists of two overlapping sections, which
are very different in character but still form
a harmonious whole. In the fuga, the tensions
are complex and highly charged, and
in the cavatina they are sidestepped lyrically
and solved. In the first section, the men wear
black skirts designed by Van Manen himself,
which make their movements even sharper
and more aggressive. The choreographer
makes the women look as if they have just
stepped out of their evening dresses.
citaten van & over hans van manen
‘Ik heb veel voor kinderen gemaakt. Of eigenlijk voor iedereen die zich kind voelt. Ik
sla ze hoog aan, je kunt die krengen niks wijsmaken. Dans moet snapbaar voor ze
zijn. Oké, duidelijk, dat is sowieso mijn uitgangspunt’
‘Als we met de auto onderweg zijn, telt hij de reigers want die brengen geluk. Ik
zie er nooit een, maar bij Hans duiken ze overal op. Een vliegende reiger, dan kan
de dag niet meer stuk’
Mea Venema
‘Niets is gemakkelijker dan nooit liegen. Anders heb je zo ontzettend veel te
onthouden. Met de waarheid kun je je kop stoten, maar niet door de mand vallen. In
mijn werk geldt hetzelfde’
‘In zijn kritiek is Hans heel duidelijk en eerlijk. Hij kan na afloop van een optreden
naar je toekomen en zeggen: ‘Vanavond was niet je beste avond’’
Igone de Jongh
‘Ikzelf kijk naar kunst zoals ik naar iemand kijk op wie ik verliefd ben. Dan vraag ik
me ook niets af… dan geloof ik het wel. Maar als ik iets slecht vind, denk ik een
hélebóél. Wat ik dan allemaal zie!’
‘Hans van Manen is de meest aardige, behulpzame, kritische, grappige, ondeugende,
briljante, enthousiaste, merkwaardige, trouwe, sexy, ironische, respectvolle,
getalenteerde, kundige, onvoorspelbare vriend en collega die iedereen wel zou
willen hebben’
William Forsythe
‘Zonder repertoire geen traditie. En zonder traditie geen aansluiting bij wat is
voorafgegaan. Traditie is niet iets van het verleden. Traditie is wat we vandaag de
dag met het verleden doen’
‘Hans heeft mijn kijken naar en denken over dans gevormd (..) en dat heeft me voor
altijd doen beseffen dat dans over dans moet gaan en dat vernieuwing niet
automatisch het ontkennen van verworvenheden is’
Ine Rietstap
‘Ik vind het steeds moeilijker om muziek te vinden. Er is veel prachtigs geschreven,
waarop je best een aardig dansje kunt maken. Maar wat ik zoek zijn composities
waarin het drama als het ware al besloten ligt’
‘Als het over muzikaliteit gaat, is Hans héél uitgesproken: ‘Nééhéé, dat doe ik niet!
Jij doet dít, maar ik doe dít!’’
Ted Brandsen
‘Bij welk ballet ook: er is altijd wel íéts wat knaagt, wat me niet zint. Meestal zijn
dat details, net zoals, voor iemand die schrijft, een komma reuze belangrijk kan
zijn’
21