Wetenschappelijke ondersteuning bij de implementatie van een ...

52 Eindrapport implementatie gezinsdiagnostiek CIG
logboek. Hieruit blijkt dat de EAS in het algemeen als een waardevol diagnostisch instrument
ervaren wordt. De deelnemers geven aan dat de methodiek bruikbare inzichten oplevert, zowel naar
verdere diagnostiek als naar begeleiding toe. Tijdens de intervisiebijeenkomsten wordt wel een
aantal vragen gesteld over de betrouwbaarheid / objectiviteit van het instrument: kennis over de
context van een gezin maakt dat de EAS anders gescoord worden.
Op het eind van de vorming is het voor verschillende personeelsleden nog niet helemaal helder hoe
het gebruik van de EAS geïmplementeerd zal worden in de dagelijkse praktijk. Daarnaast bestaat er
ook nog wat onzekerheid die in het algemeen omschreven kan worden als onzekerheid over het
gebruik van de videocamera als observatie-instrument (bvb. vragen omtrent het gebruik van
beeldmateriaal bij minderjarigen die onder toezicht staan van de jeugdrechtbank; vragen over welke
personeelsleden betrokken kunnen worden bij de afname van deze schalen en het maken van een
inschatting van emotionele beschikbaarheid).
Vorming observatie
Inleiding
De vorming rond observatie beperkte zich tot één opleidingsdag (12 februari 2010). De inhoud van
deze vorming werd verzorgd door prof. Dr. Célestin-Westreich van de Universiteit Brussel, die rond
dit thema een boek publiceerde (Celestin-Westreich & Celestin, 2008: Observeren en rapporteren)
en die eveneens een expert is op het vlak van gezinsdiagnostiek (Célestin-Westreich en Célestin,
2010). De vorming, die gevolgd werd door 56 personen, ging door in de lokalen van het Hoger
Instituut voor Gezinswetenschappen (HIG) in Schaarbeek.
Inhoud vorming
In een eerste deel werd ‘observatie’ conceptueel benaderd en geschetst als een
informatieverwerkingsproces dat veel meer omvat dan enkel het waarnemen: observatie moet
gezien worden als een constructie van de werkelijkheid, waarbij cognitieve en emotionele
verstoringen kunnen voorkomen die ons (professionele) oordeel over het gedrag van de cliënt,
onszelf en de interactie kleuren.
Deze theoretische schets werd geïllustreerd op basis van een videofragment dat uitgebreid
nabesproken en toegelicht werd. Ook werden enkele kernbegrippen (onsystematische observatie,
participatief – non participatief, het primacy en recency effect, bias, …) uitgewerkt aan de hand van
dit fragment.
In een tweede deel werd de overgang gemaakt naar diagnostiek: het verschil tussen alledaags en
professioneel observeren werd toegelicht. Er werd besproken hoe dit professioneel observeren
vorm krijgt aan de hand van het stappenplan dat gebruikt wordt in de FACE-methodiek (zie Célestin-
Westreich & Célestin, 2010). Het geheel werd geïllustreerd met behulp van klinisch casusmateriaal
dat vooraf aangeleverd was door de CIG en verschillende oefeningen. Tot slot werd nog stil gestaan
bij hoe verslaggeving van observaties op een efficiënte manier kan gebeuren en welke elementen
hiervoor onontbeerlijk zijn.