Wetenschappelijke ondersteuning bij de implementatie van een ...

39
Werkwijze?
Ł Na het opmaken van de tijdslijn (stap 5.1) heb je vaak al enige informatie over de context, en
over eventuele andere personen/organisaties rondom het gezin. Opdat het gezin niet het gevoel
krijgt alles twee keer te moeten zeggen, kan het zinvol zijn deze informatie reeds op voorhand
op papier te zetten.
Bekijk daarnaast nog eens de tijdslijn vooraleer je het gesprek aanknoopt in functie van het
opmaken van genogram. Zeg na afronding van de vorige stap: “ik wil nog enkele zaken in kaart
brengen en wil hierrond een specifieke methodiek gebruiken die zichtbaar maakt wat voor jullie
belangrijk is.”
Ł Je kunt de cliënt/het gezin ter voorbereiding van gesprek vragen iets mee te brengen van
zichzelf. Op die manier laat je voelen dat hun wereld belangrijk is (bvb. knuffels, gsm met
foto’s); dit zorgt vaak voor een ijne dynamiek.
Ł Introductie van een genogram is niet altijd gemakkelijk. Het is meestal helpend om te
werken vanuit het uitgangspunt dat je het gezin beter wil leren kennen: “ik wil jullie graag
leren kennen, in de eerste plaats om te kijken wat wel goed gaat. En ook om te weten, als
jullie vertellen over, bijvoorbeeld een nonkel en een tante, over wie je praat”. Bij
minderjarigen heb je vaak al een verwijzingsverslag (dus mandaat) om hun gezin in een
ruimere context te kijken. Bij volwassenen is dat mandaat er niet en is het meer een
samenleggen van puzzelstukjes.
Ł Start met ‘veilige’ vragen; op die manier kun je openingen creëren om dieper te gaan. Maak
veel gebruik van circulaire vragen. Moeilijke thema’s (misbruik, intra-familiaal geweld)
kunnen eventueel in een volgend gesprek verder verkend worden.
Ł Betrek het gezin actief. Laat hen zelf tekenen (op een groot blad) en nadenken, maar bouw
dan ook voldoende re lectietijd in. Laat er ook hobby’s en kwaliteiten bijschrijven.
Men kan het gezin ook laten kiezen waar het bij voorkeur start met het tekenen van het
genogram: met het gezin van oorsprong van vader of moeder, of met het kerngezin. Vaak is
het bevragen naar jong leven / naar de kindertijd gemakkelijker voor iemand.
Speel met context en tijd.
Indien je werkt met personen die verstandelijk minder mogelijkheden hebben, dan kun je
best iets meer voorgestructureerd werken (je tekent het omzeggens voor zoals het voor hun
gezin is; zodanig dat ze het helemaal kunnen overtekenen).
Ł Probeer alle aanwezige gezinsleden te betrekken. Het kan aan te bevelen zijn om te starten
met de jongste kinderen, maar vraag hiervoor steeds toestemming aan de ouders (erkennen
in hun ouderpositie). Jonge kinderen zijn vaak gidsen. Toets steeds de betekenisverlening
voor iedereen.