Wetenschappelijke ondersteuning bij de implementatie van een ...

136 Eindrapport implementatie gezinsdiagnostiek CIG
Hoe dan ook bestaat er geen discussie over de keuze voor (orthopedagogische) handelingsgerichte
diagnostiek. We benadrukken nogmaals dat de CIG uitdrukkelijk wensen om geen diagnostische
centra te worden: diagnostiek dient altijd ten dienste te staan van de (pedagogische) hulpverlening
aan het betrokken cliëntsysteem. Een diagnostische actie wordt slechts weloverwogen ingezet,
aansluitend bij de mogelijkheden en noden van het gezin. Uit de bevraging van medewerkers en
gezinnen is eveneens gebleken dat dergelijk standpunt, rekening houdend met de huidige doelgroep
die in de CIG in begeleiding zijn, de enige optie is.
Discussiepunten
Aansluitend bij voornoemde conclusies, willen we nog twee discussiepunten verder uitwerken. Een
eerste punt betreft de afbakening van indicatoren; ten tweede besteden we aandacht aan de
discussie aangaande gezinsdiagnostiek binnen de toeganspoort IJH.
Indicatoren voor gezinsdiagnostiek
Het ontwikkelen van een richtlijn of protocol – in dit geval een protocol voor gezinsdiagnostiek – kan
nooit op zichzelf staan. Het moet gezien worden als een onderdeel van een kwaliteitscirkel, waarin
ook implementatie en evaluatie een belangrijke rol hebben (Burgers & Grol 2006). Wat betreft de
evaluatie verwezen we eerder in deze discussie reeds naar het belang van borging, waarvan het
monitoren van de uitvoeren van de interventie één van de kernactiviteiten vormt. Dit impliceert
volgende activiteiten (De Lange & Chênevert, 2010): (1) het opstellen van kwaliteitscriteria en het
operationaliseren hiervan in indicatoren; (2) het benutten van kwantitatief en kwalitatief onderzoek
voor het meten van een programmagetrouwe uitvoering op basis van de vastgestelde indicatoren;
(3) het benutten van deze gegevens voor het verbeteren van de uitvoering.
Vrij snel na de start van het implementatieproject rees reeds de vraag naar kwaliteitscriteria/
indicatoren voor gezinsdiagnostiek.
“De CIG vragen naar de wijze van inspectie met betrekking tot gezinsdiagnostiek. Hoe zal
moeten aangetoond worden dat men aan gezinsdiagnostiek doet?” (verslag overleg
administratie –CIG, 14 juli 2009)
In aansluiting hiermee werd vanuit de administratie de vraag gesteld aan de onderzoeksploeg om in
het kader van dit eindrapport reeds een aantal indicatoren te formuleren, om aan te geven wanneer
van gezinsdiagnostiek binnen de CIG sprake is. Dergelijke indicatoren zijn zeker waardevol. Zo wijzen
Leentjes en Burgers (2004) er op dat de implementatie doorgaans verbetert wanneer richtlijnen
gepaard gaan met een set van kwaliteitsindicatoren, waarmee men het gebruik van de richtlijn in de
praktijk kan meten. Anderzijds zorgt de expliciete keuze voor een handelingsgerichte diagnostiek
ervoor dat er sprake is van een zeer sterke verankering tussen diagnostiek en begeleiding. Dit
bemoeilijkt het vastleggen van specifieke indicatoren. Hoe dan ook moeten we ons ervan bewust
zijn dat het gebruik van diagnostisch materiaal/ het inplannen van gezinsdiagnostische acties in de
CIG niet zomaar resulteert in gezinsdiagnostisch handelen. Een aantal aandachtspunten verdienen
hoe dan ook overweging.