Wetenschappelijke ondersteuning bij de implementatie van een ...

Knelpunten op inhoudelijk niveau
Implementatie in de overige CIG
Gestandaardiseerde instrumenten
Voor de uitbouw van de module gezinsdiagnostiek werd geopteerd voor een handelingsgerichte
diagnostiek. Algemeen wordt deze invalshoek sterk toegejuicht.
“Ik ben al blij dat het handelingsgerichte diagnostiek is. Waar we toch ook nog de ruimte
hebben om de mensen te begeleiden i.p.v. pure testafname en een stempel op te plakken.
Daar had ik schrik voor. Ik merk toch ook in het proces dat iedereen binnen de CIG’s op
dezelfde lijn staat.”
Bij handelingsgerichte diagnostiek beoogt men deskundige betekenis te verlenen aan het geheel van
ervaringen, gedragingen en moeilijkheden van de betrokkenen met de bedoeling om
probleemoplossende aanknopingspunten te bieden. Deze betekenisverlening gebeurt op
verschillende manieren: nomothetisch of ideografisch (zie Célestin-Westreich en Célestin, 2010 voor
een uitwerking). Deze verschillende informatiebronnen worden vervolgens geïntegreerd.
Met betrekking tot de implementatie van de module gezinsdiagnostiek is duidelijk dat de
nomothetische betekenisverlening nog stroef verloopt. Dit heeft voor een groot deel te maken met
de doelgroep die door de CIG begeleid wordt. Voor alle CIG geldt dat een aanzienlijk percentage van
de gezinnen in begeleiding kinderen heeft die jonger zijn dan drie jaar (zie Soyez et al., 2009). Voor
deze groep, en meer specifiek voor de groep ouders met kinderen onder de twee jaar zijn erg weinig
gestandaardiseerde instrumenten beschikbaar.
Maar zelfs indien de objectieve criteria voor afname wel gerespecteerd worden, zijn er een aantal
karakteristieken eigen aan de doelgroep, die het gebruik van gestandaardiseerde instrumenten
bemoeilijken. Veel testen vereisen een zeker inzicht in de vragen. Voor gezinnen met een gebrekkige
kennis van het Nederlands of met weinig reflectieve mogelijkheden (bvb. door lage intelligentie of
psychische problematiek), is het soms moeilijk om deze vragen te begrijpen en waarheidsgetrouw in
te vullen. Hierdoor kan een vertekend beeld ontstaan (zie ook verder: ‘Knelpunten op niveau van de
gezinnen’).
Timing
De timing van de verschillende acties in het draaiboek dat voorgesteld werd door Ten Anker lokte
reeds van bij de start van de implementatie heel wat reacties uit. Het feit dat in het draaiboek week
per week vastgelegd wordt welke gezinsdiagnostische acties er moeten gebeuren, wordt als erg
rigide ervaren. Daarbij gaat men ervan uit dat een dergelijke protocolhantering geen rekening houdt
met de specificiteit van ieder gezin.
“Ik heb ook wel wat moeite met de tijdslimiet van vier maanden, zeker bij zwakkere gezinnen
of anderstaligen. Zij hebben meer tijd nodig. Een heel aantal instrumenten die we nu
gebruiken, vind ik heel zinvol; zoals het genogram, de tijdslijn, de EAS- schaal, de VHT-
training,… maar zelfs daar zijn er tegenindicaties en ik vind dat die moeten worden
opgenomen.”
111