Leerplan - Provinciaal Onderwijs Vlaanderen

3 Algemene doelstellingen van de opleiding
De opvoeder/begeleider begeleidt en ondersteunt kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen die zich in een
(tijdelijke) moeilijke en/ of problematische opvoeding- of welzijnssituatie bevinden. De begeleiding en/of
ondersteuning is er op gericht om de ontwikkeling, welzijn en levenskwaliteit te bevorderen en dit vanuit een
dialogische en emancipatorische visie.
Het uitgangspunt voor die begeleiding is de vraagstelling van de cliënt en/of het cliëntsysteem.
De opvoeder/begeleider richt de aandacht niet alleen op de persoon maar ook op de context waarin die persoon
functioneert. Hij heeft frequente en langdurige contacten met de cliënt in dagelijkse leefsituaties, in een
voorziening of in de eigen leefomgeving van de cliënt.
De opvoeder/begeleider kan zowel individueel werken met een cliënt als met een groep. De begeleiding kan
zowel residentieel, semi-residentieel als ambulant verlopen. Dat wordt onder meer bepaald door de aard van de
problematiek, de leeftijd of de keuze van de cliënt zelf.
De opleiding Jeugd- en Gehandicaptenzorg richt zich op de professionele vorming van begeleiders in de
verschillende sectoren/ werkterreinen:
- psychosociale sector
- sector mensen met een beperking
- (ped)agogisch werkveld
- ouderenzorg
- …
De competenties vertrekken vanuit een aantal verschillende invalshoeken; het (persoonlijk) begeleiden van de
cliënt, de contacten met het cliëntsysteem, het begeleiden van de groep, het organiseren van een optimaal
leefklimaat, het begeleiden van activiteiten, het samenwerken met collega’s en team, het methodisch en
professioneel werken en het bevorderen van eigen deskundigheid.
Bij het beëindigen van zijn opleiding, heeft de cursist de beroepsspecifieke en basiscompetenties van een
opvoeder/ begeleider zoals omschreven in het beroepsprofiel, verworven op het niveau van een beginnende
beroepsbeoefenaar.
Naast het werken aan de beroepsspecifieke en basiscompetenties, wordt ook ruim aandacht besteed aan
persoonsvorming. Het functioneren in de rol van opvoeder/ begeleider kan immers niet los gezien worden van de
persoon van de begeleider omdat dit het belangrijkste instrument is waarover hij beschikt.
Het is vooral tijdens de methodische werkbegeleiding en supervisie dat de cursist aangezet wordt kritisch te
reflecteren over het eigen functioneren als persoon en zo leert zijn denken, voelen en handelen geïntegreerd te
benutten. Gezien zowel de professionele als de persoonlijke groei nooit afgerond zijn, is het belangrijk dat de
cursisten bij het beëindigen van hun opleiding in staat zijn de verantwoordelijkheid voor verdere
professionalisering en persoonlijke ontwikkeling op te nemen. Het realiseren van deze doelstelling wordt
nagestreefd door aandacht te besteden aan het leren leren.
De sleutelvaardigheden zijn algemene competenties die in alle modules aan bod dienen te worden gebracht. Zij
worden tevens evenveel geoefend in deze opleiding als daar buiten, o.a. door globaal in een sociale context te
functioneren. Waar zij in dit leerplan onder de resp. modules worden vermeld, worden zij ook expliciet geoefend
en geëvalueerd.
Leerplan Jeugd- en Gehandicaptenzorg 31 januari 2010 12