verslag

Controleproces
69 Stuk 38 (2000-2001) – Nr. 1
• De gegevensverzameling en -verwerking dient rekening
te houden met de aard van de heffingsplichtigen.
Een doelgroepgerichte benadering is dan ook wenselijk.
Die komt tot uiting in de indeling van de heffingsplichtigen
in categorieën.
• De vestiging dient tijdig plaats te vinden. De doorlooptijd
van de aangiftebehandeling mag immers geen negatieve
budgettaire weerslag hebben. De organisaties
moeten dus termijnen stellen voor de dossierafhandeling
en de doorlooptijden meten en vergelijken met de
doelstellingen.
• De heffing moet ten slotte ook juist zijn. Fouten bij de
vaststelling van het recht zijn onrechtvaardig voor de
heffingsplichtige en eruit voortvloeiende rechtzettingen
en betwistingen kunnen het heffingsproces aanzienlijk
vertragen. Schriftelijke instructies over de berekening
van het verschuldigde bedrag zijn dan ook noodzakelijk.
Een degelijk controlesysteem bevat een formele en expliciete
beschrijving van de controlemethode en richtlijnen
over de controledimensies (grondigheid, frequentie) en -
selectie. Een voldoende onderbouwd en sluitend controlesysteem
laat toe ontwijking en ontduiking van de heffing te
voorkomen en op te sporen. De controlemethodiek moet
stoelen op een formele risicoanalyse, van waaruit risicoprofielen
zijn afgeleid. De selectie dient voldoende te zijn
geautomatiseerd en op duidelijke criteria gefundeerd.
Een geslaagde controle houdt rekening met de omgeving,
in de eerste plaats de heffingsplichtigen. Onderzoek naar
en bestrijding van ontwijking of ontduiking is nodig. Dit
noopt ertoe de regelgeving op misbruikgevoeligheid te
onderzoeken. De organisatie moet bovendien snel kunnen
inspelen op externe invloeden. Regelgeving en controlemethode
moeten dan ook permanent bijstuurbaar zijn.
Misbruik kan ook worden tegengegaan door voorlichting
van de heffingsplichtigen (bv. onduidelijke regelgeving op
het aangifteformulier of bij afzonderlijke brief toelichten).
Ook met andere actoren uit de omgeving van de heffingsdienst
dient rekening te worden gehouden. Zo is samenwerking,
coördinatie en/of overleg met andere instanties in
het controleveld een belangrijke kritische succesfactor.
Kwantitatieve en kwalitatieve controlenormen moeten duidelijk
beschreven zijn en papieren controles moeten zoveel
mogelijk worden aangevuld met reële (veld)controles.
De kenmerken van het heffingsproces bepalen mede de
beheersbaarheid van het controleproces. Deze kenmerken
lopen bij de onderzochte heffingen sterk uiteen: aantal te
verwerken gegevens, aard van deze gegevens, doorlooptijden,
complexiteit van de bewerking. De praktische uitwerking
van de controle is in hoofdzaak een taak van de