verslag

53 Stuk 38 (2000-2001) – Nr. 1
• De afvalwater-, de mest- en de grondwaterheffingen volgen het systeem
van de directe belastingen, waarbij de aanslag wordt gevestigd
op grond van het uitvoerbaar verklaard kohier met de vastgestelde
rechten( 93 ).
• De afvalheffingen daarentegen worden geïnd als indirecte belastingen;
zij worden niet ingekohierd en er is geen aanslag. De heffingsplichtigen
moeten elk kwartaal aangifte doen en betalen (voor het
vierde kwartaal middels betaling van een voorschot van 66% van het
gemiddelde van de eerste drie kwartalen). Het saldo voor het vierde
kwartaal wordt begin februari van het volgende jaar verrekend( 94 ). Dit
systeem is complex en administratief duur. Bij ontstentenis van aangifte
dient zonder aanmaning een ambtshalve aanslag te geschieden,
maar dit kent in de praktijk weinig toepassing. Een ambtshalve
aanslag veronderstelt immers een controle ter plaatse en verhoogt
de invorderingskosten aanzienlijk. Voor de kwijtschelding van boetes
bestaan geen criteria en er is geen administratieve regeling.
Doorgaans overtreffen de ramingen de realisaties en dalen de ontvangsten.
De verschillen tussen begrote en de gerealiseerde ontvangsten
werden steeds toegeschreven aan het feit dat het aantal eenheden
waarop de heffing wordt berekend, lager was dan verwacht. Dit kan wijzen
op de regulerende werking van de heffing. Een bijstelling van de
begroting voor de volgende jaren dicht doorgaans de kloof. Tariefaanpassingen
komen zelden voor, wat niet strookt met de financierende
functie van de heffingen. Geen van de respondenten relateerde het niet
halen van de begrote streefcijfers met de organisatie van de processen.
Slechts de VMM stelde zicht te hebben op de werkingskosten, in casu
voor de afvalwaterheffingen. Alleen deze instelling heeft de opdracht
heffingen in een eigen organisatie-eenheid ondergebracht. De andere
organisaties hebben voor deze taak geen eigen dienst. Bij hen worden
het betrokken personeel en de middelen niet uitsluitend voor de heffingen
ingezet, wat de kostprijsberekening van de heffingen uiteraard
moeilijk maakt. Het gebrek aan inzicht in de kosten brengt mee dat over
de perceptiekosten noch aan het management van de heffingsdienst,
noch aan het beleid kan worden gerapporteerd; dat het aansturende
departement geen toezicht op de kosten kan uitoefenen en dat de verhouding
tussen de perceptiekosten en de gerealiseerde ontvangsten
niet is gekend.
4.6. Conclusies
De organisaties voldoen grosso modo aan de voorwaarden voor een
efficiënt verloop van het vestigingsproces, ook al hebben zij geen zicht
93
Voor de afvalwaterheffingen regelt artikel 35terdecies, §§ 4,5 en 6 van het decreet.
de procedure, voor de mestheffingen is dat artikel 22 §2 van het mestdecreet en
voor de grondwaterheffing artikel 28decies, §§ 4,5 en 6 van het grondwaterdecreet
van 24 januari 1984.
94
De artikelen 47bis en 47ter van het decreet van 2 juli 1981 betreffende de voorkoming
en het beheer van afvalstoffen.