verslag

49 Stuk 38 (2000-2001) – Nr. 1
Richtlijnen voor veldcontrole zijn schaars. Enkele elementen ervan zijn
beperkt beschreven bij de VMM en de mestbank. De mestbank heeft
deze controles opgenomen in haar controleactieplan (CAP), dat zij jaarlijks
aanpast. Dit plan promoot veldcontrole bij onduidelijke aangiften of
als de kantoorcontrole mogelijk misbruik vaststelt( 77 ). Voor de grondwaterheffingen
vindt geen veldcontrole plaats. Vaak ook is de controle op
de heffingen maar onderdeel van of ondergeschikt aan het toezicht op
de naleving van de sectorale milieuwetgeving en verleende vergunningen.
Dit is het geval bij de mestbank, afvalheffingen en grondwaterheffingen.
Veldcontrole vindt dan nagenoeg altijd in dat ruimer kader plaats.
De OVAM beschikt niet over een kwantitatieve normering van haar controles,
noch over functiebeschrijvingen. De andere controlerende organisaties
hebben wel kwantitatieve normen. Zo schrijft de VMM voor alle
aangiften van de bedrijven op volledigheid en juistheid te controleren,
alsook de aan deze controle te besteden arbeidstijd( 78 ). Ook de mestbank
normeert haar controle kwantitatief: voor de mestheffingen voorziet
zij in twaalf voltijdse personeelsequivalenten voor 515 veldcontroles per
jaar. Bij de grondwaterheffingen moeten alle aangiften (ruim 8.200 in
1998) administratief worden gecontroleerd.
De OVAM beschikt evenmin over een kwaliteitsbewakingssysteem. De
VMM antwoordde kwalitatieve controlenormen te hebben opgesteld en
steekproefsgewijs toezicht op de controles uit te voeren. De mestbank
beschikt over een checklist voor de controles. Bovendien is er begeleiding
door de Milieu-inspectie, politie en rijkswacht, aan wier processenverbaal
kwaliteitseisen zijn gesteld. Het afdelingshoofd oefent daarbij
een bijkomend toezicht uit.
Richtlijnen voor de controledimensies (selectie, intensiteit en frequentie)
zijn minder, gedeeltelijk of helemaal niet uitgewerkt. Over risicoanalyse
hebben de formele documenten het nauwelijks, evenmin als over risicoprofielen.
De mestbank formaliseerde een aanzet tot risicoanalyse, maar
van een methode is geen sprake( 79 ).
Controlesamenwerking, -coördinatie en -overleg komen voor, maar zijn
slechts uitzonderlijk opgenomen in de regelgeving. Meestal stoelt de
interactie op informele afspraken. In de praktijk verloopt de samenwerking
dan ook niet systematisch en ongestructureerd. De VMM, de OVAM
en de mestbank werken volgens de respondenten samen met de afdeling
Milieu-inspectie van AMINAL (die oordeelt of de vergunningsvoorwaarden
zijn nageleefd). De OVAM en de mestbank vermelden ook de
politionele en gerechtelijke diensten; de VMM signaleerde ook gege-
77
De gewone kantoorcontrole door de mestbank is gebaseerd op de mestbalans, die
een berekening inhoudt op grond van een combinatie van data uit de aangifte en
uit vervoergegevens. Dit geeft volgens de respondent goede resultaten.
78
De omzetcijfers per man en per dag werden bepaald op basis van een in 1998
onder leiding van een managementadviesbureau uitgevoerde interne benchmarking
van de heffingsprocessen. Op deze omzetcijfers werd de personeelsbezetting
afgestemd.
79
Deze analyse slaat niet specifiek op de heffingen, maar op de controle van de
toepassing van het mestdecreet. Een consultancy-bureau wees op het gebrek aan
selectiecriteria.