verslag

Stuk 38 (2000-2001) – Nr. 1 14
kenhof heeft aan dit beleidsinstrument al eerder onderzoek gewijd,
waarvan het de resultaten aan het Vlaams Parlement heeft voorgelegd.
Het thema kwam tevens aan bod in de hoorzittingen die de Commissie
Leefmilieu over de problematiek van de financiering van het leefmilieu
hield( 6 ). Tot op heden hadden de diverse milieuheffingsonderzoeken het
beleidsinstrumentaal karakter van de milieuheffingen als voorwerp. Het
functioneren van de heffingsprocessen kreeg nog geen systematische
doelmatigheidstoetsing. De analyse van (vooral parlementaire) documenten
leert nochtans dat de organisatie van de heffingen voor verbetering
vatbaar is( 7 ). Het voorliggende rapport beoogt deze leemte in te
vullen.
Het Vlaams Gewest heeft geen eigen traditie van een fiscale dienst en
voerde fiscale regelgevingen in naargelang de nood ertoe zich voordeed.
De Vlaamse Gemeenschap, in het bijzonder het departement
Leefmilieu en Infrastructuur (LIN), beschikt dan ook niet over een centrale
fiscale dienst voor de inning en invordering van heffingen. Deze
taken werden per milieuheffing toebedeeld aan de materieel competente
administraties, in casu voornamelijk Vlaamse openbare instellingen. Zo
staat de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in voor de afvalwaterheffing
en de Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor Vlaanderen (OVAM)
voor de afvalheffing.
Ook de decretale regelingen zijn uiteenlopend. De betrokken overheidsinstanties
handelen milieuheffingen niet op identieke wijze administratief
af. Evenmin uniform is de samenwerking en coördinatie met andere
besturen. Over het algemeen creëerde ook de concrete toepassing
van de heffingsregelingen moeilijkheden.
Talrijke parlementaire vragen en ministeriële antwoorden lieten disfuncties
op het vlak van de inning en invordering vermoeden. Zo stonden de
tijdigheid, volledigheid en juistheid van de inningen ter discussie. Aan
deze disfuncties liggen logischerwijze gebreken in de administratieve
organisatie en het beheer ten grondslag liggen. Ook was al gebleken dat
de informatievoorziening (waaronder het rapporteringssysteem aan management
en beleid), efficiëntiemeting en andere organisatorische aspecten
ontoereikend waren( 8 ). Deze knelpunten deden vragen rijzen
over de organisatorische uitbouw van de heffingsprocessen.
milieudoelstellingen in een lange termijnstrategie’ van de werkgroep Milieuheffingen,
mei 1993.
6
Stuk 166 (1995-1996) - Nr. 3, p.5 - 52.
7
Bv. Handelingen Nr.9, 20 februari 1992 of Vragen en Antwoorden – Nr. 3 van 13
april 1992, p.89, en Nr.15 van 23 oktober 1997, p. 14 en volgende.
8
Zo wees het Rekenhof op 22 juni 1993 (dossier J 827.449) de toenmalige Vlaamse
Minister van Leefmilieu op laattijdige inningen en een gebrek aan controle bij de
mestheffingen; alsook een incorrecte gegevensverstrekking door de drinkwatermaatschappijen,
foute aanslagen betreffende de sociale correctie, dubbele aanslagen,
enz., bij de afvalwaterheffingen-kleinverbruikers.