Bestand (1.9 MB) - VVOG

239
Culturele ontworteling
Culturele ontworteling van personen die ver van hun land
van afkomst wonen, gaat gepaard gaan met het verlies
van referentiepunten (wortels). Dit is een mogelijke bron
van psychologische kwetsbaarheid. Bij dit element komt
vaak ook een pijnlijk gevoel van eenzaamheid omdat de
geografische afstand het gevoel te worden ondersteund
door de personen die tot dan toe de rol van steunende
referentiepunten speelden, kan verminderen.
Kwetsbare partnerrelatie
Het echtelijke statuut is gecorreleerd aan het optreden
van een PPD. Isolement of de afwezigheid van het veilige
statuut van gehuwde vrouw zou een risicofactor vormen.
Betreffende de huidige partnerrelatie blijkt er een negatief
verband te bestaan tussen de kwaliteit van deze relatie en
de aanwezigheid van een PPD.
Sociaal netwerk van slechte kwaliteit
Er is een sterk verband tussen een middelmatige sociale
ondersteuning en perinatale depressie.
Slechte band met de moeder en/of de
vader
Ongeacht het niveau (relatieproblemen in het heden of
het verleden van de toekomstige moeder en haar eigen
moeder; een groot tekort aan affectie in de band met de
moeder tijdens de eerste kinderjaren) is de impact van een
gebrek aan kwaliteit in de band met de moederfiguur een
grote risicofactor voor de ontwikkeling van een perinatale
depressie. Overigens lijkt ook de band met de vaderfiguur
ons een belangrijk element dat niet mag worden vergeten.
Traumatische gebeurtenissen in de
kindertijd
De aanwezigheid van verschillende vormen van misbruik
of verwaarlozing tijdens de kindertijd heeft een voorspellende
waarde voor de mogelijkheid van het optreden van
een depressie in de perinatale periode, omdat misbruik/
verwaarlozing vrouwen kwetsbaar maakt op psychiatrisch
en psychologisch gebied in het algemeen. Seksueel misbruik
is een bijkomende risicofactor.
GUNAIKEIA ■ VOL 14 Nr 7 ■ 2009
Eerdere mislukte voortplantingspoging
Het subjectieve gevoel van mislukking tijdens een eerdere
zwangerschap en/of postnatale periode kan een vrouw
kwetsbaar maken in haar huidige beleving van een geplande
kinderwens/zwangerschap. Sommige vormen van psychologisch
lijden, verbonden aan een concrete gebeurtenis
(bevalling met complicaties) of niet-concrete gebeurtenis
(narcistische stoornis bij de moeder die zichzelf tot dan
toe een minder ‘goede moeder’ vond dan ze had gewenst),
kunnen op deze manier opnieuw worden geactiveerd.
Zwangerschaps- of moederschapswens
maar geen kinderwens
Een zwangerschapswens gaat niet noodzakelijk gepaard
met een ‘kinderwens’. Het kan gaan om een moederschapswens
(de vrouw is gericht op haar wens om de voedende
en almachtige figuur te worden voor een baby die de baby
weerspiegelt die zij ooit is geweest). Bij vrouwen met
een kwetsbare psychologische identiteit, die een soms
moei lijke levenswandel hebben gekend, kan het zelfs
uitsluitend gaan om een zwangerschapswens.
Dankwoord
De preconceptionele consultatiefiche is nagelezen en gecorrigeerd door het wetenschappelijke
comité van de ONE van Henegouwen, het college van gynaecologen van de ONE en de actie- en
denkgroep ‘PrOCOP’.
Wij danken in het bijzonder mevr. S Buonomo, mevr. H Desmet, Dr. L Duprez, mevr. A Luyckfasseel
en Dr. Th Sonck, voor hun opmerkingen en suggesties.
Referenties
1. Leleux P, Delvoye P. recueil de données médico-sociales en médecine périnatale à usage
local et régional. Innov Tech Biol Med 1988;9(1):38-47.
2. Delvoye P. Le Dossier Prénatal; in la consultation prénatale - Guide pour un Itinéraire
Clinique, Alexander S, Bouvy AF, Debiève F, Delvoye P, Kirkpatrick C, Masson V, De Boeck
Université, sous presses.
3. O’Hara MW, Gorman LL, Wright EJ. Description and evaluation of the Iowa Depression
Awareness, recognition, and Treatment Program. Am J Psychiatry 1996;153:645-9.
4. Manzano J, righetti-Veltema M, Conne Perreard E. Le syndrome de dépression du prépartum.
résultat d’une recherche sur les signes précurseurs de la dépression du postpartum.
La Psychiatrie de l’enfant 1997;40(2):533-52.
5. Dayan J, Dugnat M, Andro G. Psychopathologie de la périnatalité. Paris: Masson, 1999.
6. De Tychey C, Spitz E, Briançon S, Costantini ML, Messembourg C, De Luigi V, Vaillant M,
Limousin B. Prévalence de la dépression prénatale et stratégies de coping. Communication
au 2 e Congrès international de psychologie de la santé de langue française, université de
Metz, 26-27 juin 2003.
7. Bridge LR, Little BC, Hayworth J, Dewhurst J, Priest RG. Psychometric ante-natal
predictors of post-natal depressed mood. Journal of psychosomatic research
1985;9(3):325-31.
8. Mills EP, Finchilescu G, Lea SJ. Postnatal depression: an examination of psychosocial
factors. SAMJ. South African medical journal 1995;85(2):99-105.
9. Murray D, Cox JL, Chapman G, Jones P. Childbirth: life event or start of a long-term
difficulty? Further data from the Stoke-on-Trent controlled study of postnatal depression.
The British Journal of Psychiatry 1995;166:595-600.
10. Warner r, Appleby L, Whitton A, Faragher B. Demographic and obstetric risk factors for
postnatal psychiatric morbidity. The British Journal of Psychiatry 1996;168: 607-11.
11. Guedeney A, Bungener C, Widlocher D. Le post-partum blues: une revue critique de la
littérature. La Psychiatrie de l’enfant 1993;36(1):329-54.
12. O’Hara MW, Schlechte JA, Lewis DA, Wright EJ. Prospective study of postpartum blues:
biologic and psychosocial factors. Archives of general psychiatry 1991;48(9):801-6.
13. Bastien V, Braconnier M, de Tychey C. Dépression postnatale: facteurs de risque et
modalités de prévention. Nostalgies. Evolution psychiatrique 1999;64(2):289-307.
14. Wickberg B, Hwang CP. Screening for postnatal depression in a population-based Swedish
sample. Acta Psychiatr Scand 1997;95(1):62-6.
15. Lempérière T. Problems posed to general practitioners by the diagnosis and treatment of
depression. Ann Med Psychol 1984;142(4):493-9.
16. Briere J. Methodological Issues in the Study of Sexual Abuse Effects. Journal of Consulting
and Clinical Psychology 1992;60(2):196-203.
17. Bifulco A, Brown GW, Moran P, Ball C, Campbel C. Predicting depression in women: the
role of past and present vulnerability. Psychol Med 1998;28(1):39-50.