Bestand (1.9 MB) - VVOG

Bestand (1.9 MB) - VVOG Bestand (1.9 MB) - VVOG

20.09.2013 Views

222 Figuur 4: Presentatiefolders hemoglobinopathieën. Deze verschillende educatieve documenten rond gezondheid kunnen worden aangevraagd bij de dienst gezondheidseducatie van het ONE, Chaussée de Charleroi, 95, 1060 Brussel. het college van de medische adviseurs-gynaecologen van het ONE en samen met een brief verstuurd naar de zorgverstrekkers en naar de PF- en PSE-centra. En op de website van het ONE (10) verscheen een rubriek ‘de preconceptionele consultatie’, waar de lezer aanbevelingen kon vinden alsook de tekst van de televisie-uitzendingen of samenvattingen van presentaties op congressen. De meeste van deze hulpmiddelen werden vooraf uitgetest door leden van het comité alsook bij een groep sociale werkers van het ONE. GUNAIKEIA ■ VOL 14 Nr 7 ■ 2009 De tweede fase was het opstarten van de campagne zelf door het verspreiden van verschillende boodschappen: (i) de populatie op vruchtbare leeftijd werd op verschillende manieren geïnformeerd: affiches, folders, tv-spots, radio-uitzendingen, maar ook via de artsen, de sociale werkers van het ONE, de PF- en PSE-centra, die de informatie konden overnemen en doorgeven aan de doelgroep; (ii) de tv-spot over het preconceptionele consult werd verspreid in het kader van het ONE-programma Air de famille, dat viermaal per week op twee verschillende kanalen werd uitgezonden. Ook een tv-spot over foliumzuur werd een eerste keer uitgezonden in het kader van dezelfde uitzending en enkele maanden later heruitgezonden; (iii) de artsen en de TMS van het ONE ontvingen affiches en brochures die ze konden uitdelen aan de doelgroepen. Ze kregen ook een brief waarin de doelstellingen en de methodologie van de campagne werden toegelicht; (iv) de aanbevelingen, ontwikkeld om zorgverstrekkers te helpen bij het kiezen van de informatie die moest worden verstrekt en de onderzoeken die moesten worden uitgevoerd, werden op vraag onder de artsen verdeeld. De aanbevelingen werden daarnaast opgenomen op de website van het ONE, gepubliceerd in tijdschriften voor huisartsen of gynaecologen en voorgesteld tijdens lokale of regionale wetenschappelijke meetings. Evaluatie De evaluatieprocedures bestonden uit bevragingen, via interviews of schriftelijke enquêtes, die vóór en na de campagne werden afgenomen bij patiënten die gebruikmaakten van de prenatale consultaties van het ONE. Bedoeling was om te peilen naar wat er veranderde, zowel op het vlak van kennis als op het vlak van gedrag (11,12). De resultaten van deze evaluatie worden beschreven en becommentarieerd in het volgende artikel “Promotie van preconceptionele gezondheid: analyse van de middelen en de beperkingen”. Synergieën met andere campagnes De evaluatie van dergelijke campagnes is bijzonder moeilijk, omdat er tegelijk ook andere campagnes lopen. Zo is er de campagne van de Franse

Gemeenschap in België, in samenwerking met het Centre d’Education du Patient (centrum voor educatie van de patiënt), over alcohol tijdens de zwangerschap (13) of de herhaaldelijke campagnes van het Federaal Ministerie van Volksgezondheid, in samenwerking met het Fonds contre les Affections Respiratoires et pour l’Education à la Santé (FArES – Fonds tegen luchtwegaandoeningen en voor gezondheidseducatie), over roken tijdens de zwangerschap; of nog: de campagne ter promotie van foliumzuur, georganiseerd door het Ministerie van Volksgezondheid van de Franse Gemeenschap in België in samenwerking met het ONE en de Association Spina Bifida (vereniging spina bifida). Maar al deze, meer specifieke campagnes werken in synergie met de campagne voor de promotie van preconceptionele gezondheid; eigenlijk streven ze allemaal dezelfde doelen na. Op dezelfde manier kunnen bepaalde specifieke educatieve boodschappen rond gezondheid, zoals de folders van het ONE over hemoglobinopathieën (‘Thalassemie’ en ‘Drepanocytose’) de promotieacties van de campagne rond het preconceptionele consult alleen maar versterken (Figuur 4). De promotie van preconceptionele gezondheid in de wereld In 2006 maakten S Ebrahim et al een overzicht van de situatie in enkele landen (14) en in 2007 publiceerde de Gezondheidsraad van Nederland (Health Council of the Netherlands) een rapport voor de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, waarin eveneens wordt verwezen naar de ervaring met preconceptionele gezondheid in het buitenland (15). De tekst hieronder is geïnspireerd op deze twee publicaties. De vermelde landen, die acties hebben ondernomen in dit domein, zijn: Hongarije, het Verenigd Koninkrijk, België (Franse Gemeenschap), de Verenigde Staten, Hongkong, Zuid-Korea en China. - In Hongarije werd tussen 1984 en 1994 een project rond preconceptionele zorg georganiseerd. Het project bleek een succes te zijn op het vlak van het voorschrijven van foliumzuur vóór de conceptie en de terugdringing van de sigaretten- en alcoholconsumptie. Bij de vrouwen die aan het programma deelnamen, lag het aantal aangeboren afwijkingen statistisch lager (20,6/1.000) dan in de controlegroep (35/1.000) (16). Sindsdien is het programma een nationaal programma. - In het Verenigd Koninkrijk verstrekt een privéorganisatie informatie aan toekomstige ouders; ze organiseert ook opleidingen voor zorgverstrekkers (17). Er werden ook gespecialiseerde centra opgericht die advies verstrekten in de preconceptionele periode (18). - In België wordt in twee publicaties de promotie- en sensibiliseringscampagne van het ONE beschreven (14,15), alsook de formulering van aanbevelingen opgesteld in samenwerking met de Groupement des Gynécologues-Obstétriciens de Langue Française de Belgique (GGOLFB – Franstalige groepering voor gynaecologen-verloskundigen in België) met als doel de implementatie van de aanbevelingen (zie hierboven). Onlangs werd ook een vereniging opgericht: PrOCOP, Groupe de réflexion et d’action pour la Promotion de la Consultation préconceptionnelle et de la Santé préconceptionnelle (denk- en actiegroep voor de promotie van de preconceptionele consultatie en gezondheid). Deze groep heeft een beleidsverklaring voorgesteld, die we hieronder weergeven (Kader 1). En ook lokale of individuele initiatieven zagen het licht: ons informaticaprogramma integreert in het dossier ‘gynaecologische consultatie’ een subdossier gewijd aan de preconceptionele consultatie, alsook de hulpmiddelen die hiervoor worden ingezet, zoals een verklarende nota over preconceptionele zorg, die om het even wanneer aan de patiënten kan worden gegeven, bijvoorbeeld tijdens consultaties voor screening op kanker of voor gezinsplanning (zie het model hierna: kader 2). - De Verenigde Staten beschikken nog niet over een geïntegreerd programma. In 2006 publiceerden de CDC’s (Centers for Disease Control and Prevention) aanbevelingen om de preconceptionele gezondheid te verbeteren. In samenwerking met andere organisaties zet het CDC momenteel een uitgebreid, geïntegreerd programma op het vlak van preconceptionele zorg op poten (4). Het CDC speelt de rol van coördinator en bemiddelaar in dit initiatief. - In tegenstelling tot het beleid inzake volksgezondheid van het CDC in de Verenigde Staten, GUNAIKEIA ■ VOL 14 Nr 7 ■ 2009 223

Gemeenschap in België, in samenwerking met het<br />

Centre d’Education du Patient (centrum voor educatie<br />

van de patiënt), over alcohol tijdens de zwangerschap<br />

(13) of de herhaaldelijke campagnes van het<br />

Federaal Ministerie van Volksgezondheid, in samenwerking<br />

met het Fonds contre les Affections Respiratoires<br />

et pour l’Education à la Santé (FArES – Fonds<br />

tegen luchtwegaandoeningen en voor gezondheidseducatie),<br />

over roken tijdens de zwangerschap; of<br />

nog: de campagne ter promotie van foliumzuur,<br />

georganiseerd door het Ministerie van Volksgezondheid<br />

van de Franse Gemeenschap in België in samenwerking<br />

met het ONE en de Association Spina Bifida<br />

(vereniging spina bifida).<br />

Maar al deze, meer specifieke campagnes werken<br />

in synergie met de campagne voor de promotie van<br />

preconceptionele gezondheid; eigenlijk streven ze<br />

allemaal dezelfde doelen na. Op dezelfde manier<br />

kunnen bepaalde specifieke educatieve boodschappen<br />

rond gezondheid, zoals de folders van het ONE<br />

over hemoglobinopathieën (‘Thalassemie’ en ‘Drepanocytose’)<br />

de promotieacties van de campagne rond<br />

het preconceptionele consult alleen maar versterken<br />

(Figuur 4).<br />

De promotie van preconceptionele<br />

gezondheid in de wereld<br />

In 2006 maakten S Ebrahim et al een overzicht van de<br />

situatie in enkele landen (14) en in 2007 publiceerde<br />

de Gezondheidsraad van Nederland (Health Council<br />

of the Netherlands) een rapport voor de Minister van<br />

Volksgezondheid, Welzijn en Sport, waarin eveneens<br />

wordt verwezen naar de ervaring met preconceptionele<br />

gezondheid in het buitenland (15). De tekst hieronder<br />

is geïnspireerd op deze twee publicaties.<br />

De vermelde landen, die acties hebben ondernomen<br />

in dit domein, zijn: Hongarije, het Verenigd Koninkrijk,<br />

België (Franse Gemeenschap), de Verenigde<br />

Staten, Hongkong, Zuid-Korea en China.<br />

- In Hongarije werd tussen 1984 en 1994 een<br />

project rond preconceptionele zorg georganiseerd.<br />

Het project bleek een succes te zijn op<br />

het vlak van het voorschrijven van foliumzuur<br />

vóór de conceptie en de terugdringing van de<br />

sigaretten- en alcoholconsumptie. Bij de vrouwen<br />

die aan het programma deelnamen, lag het<br />

aantal aangeboren afwijkingen statistisch lager<br />

(20,6/1.000) dan in de controlegroep (35/1.000)<br />

(16). Sindsdien is het programma een nationaal<br />

programma.<br />

- In het Verenigd Koninkrijk verstrekt een privéorganisatie<br />

informatie aan toekomstige ouders;<br />

ze organiseert ook opleidingen voor zorgverstrekkers<br />

(17). Er werden ook gespecialiseerde<br />

centra opgericht die advies verstrekten in de<br />

preconceptionele periode (18).<br />

- In België wordt in twee publicaties de promotie-<br />

en sensibiliseringscampagne van het ONE beschreven<br />

(14,15), alsook de formulering van aanbevelingen<br />

opgesteld in samenwerking met de<br />

Groupement des Gynécologues-Obstétriciens de<br />

Langue Française de Belgique (GGOLFB – Franstalige<br />

groepering voor gynaecologen-verloskundigen<br />

in België) met als doel de implementatie<br />

van de aanbevelingen (zie hierboven). Onlangs<br />

werd ook een vereniging opgericht: PrOCOP,<br />

Groupe de réflexion et d’action pour la Promotion<br />

de la Consultation préconceptionnelle et de<br />

la Santé préconceptionnelle (denk- en actiegroep<br />

voor de promotie van de preconceptionele consultatie<br />

en gezondheid). Deze groep heeft een<br />

beleidsverklaring voorgesteld, die we hieronder<br />

weergeven (Kader 1). En ook lokale of individuele<br />

initiatieven zagen het licht: ons informaticaprogramma<br />

integreert in het dossier ‘gynaecologische<br />

consultatie’ een subdossier gewijd aan<br />

de preconceptionele consultatie, alsook de hulpmiddelen<br />

die hiervoor worden ingezet, zoals een<br />

verklarende nota over preconceptionele zorg, die<br />

om het even wanneer aan de patiënten kan worden<br />

gegeven, bijvoorbeeld tijdens consultaties<br />

voor screening op kanker of voor gezinsplanning<br />

(zie het model hierna: kader 2).<br />

- De Verenigde Staten beschikken nog niet over<br />

een geïntegreerd programma. In 2006 publiceerden<br />

de CDC’s (Centers for Disease Control and<br />

Prevention) aanbevelingen om de preconceptionele<br />

gezondheid te verbeteren. In samenwerking<br />

met andere organisaties zet het CDC momenteel<br />

een uitgebreid, geïntegreerd programma op het<br />

vlak van preconceptionele zorg op poten (4).<br />

Het CDC speelt de rol van coördinator en<br />

bemiddelaar in dit initiatief.<br />

- In tegenstelling tot het beleid inzake volksgezondheid<br />

van het CDC in de Verenigde Staten,<br />

GUNAIKEIA ■ VOL 14 Nr 7 ■ 2009 223

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!