Bestand (1.9 MB) - VVOG

G1231N_2009
De preconceptionele consultatie
Promotie van de preconceptionele
consultatie in België
en de rest van de wereld
Pierre Delvoye1, 2, 3 , Mireille Delestrait2 , Sarah Collard2 , Edith Derzelle2 , Katy Guillaume2 , Pascale Roos2 ,
1, 2
Sophie Alexander
1. Ecole de Santé Publique de l’Université Libre de Bruxelles
2. ONE: Office de la Naissance et de l’Enfance
3. Réseau Hospitalier de Médecine Sociale
Ke y w o r D s: p r e c o n c e p t i o n care – p r o m ot i o n – i n f o r m at i o n – sensitization – campaign – be l g i u m – ot h e r c o u n t r i e s
Curatieve interventies zijn ‘natuurlijk’ omdat er een symptoom aanwezig is en omdat de vraag naar verlichting van het
lijden ‘natuurlijk’ is. Preventief ingrijpen daarentegen is niet natuurlijk, niet spontaan, maar ‘rationeel’ omdat het een
anticipatieproces impliceert. Preventief optreden is niet spontaan als het om de persoon zelf gaat en nog minder als
het om een derde gaat; en zeker als die derde (het gewenste kind) nog niet bestaat, tenzij in de verbeelding van de patiënt,
zoals bij het preconceptionele consult het geval is. Daarom worden verschillende initiatieven voorgesteld om de bevolking
op vruchtbare leeftijd te sensibiliseren. Het belang van een consult vóór de conceptie en het informeren van zorgverstrekkers
over de verschillende acties die moeten worden ondernomen vóór de zwangerschap, is groot. In België heeft het ONE (Office
de la Naissance et de l’Enfance, de tegenhanger van het Vlaamse Kind en Gezin) in de Franse Gemeenschap in 2006 een
sensibiliseringscampagne gevoerd. De verschillende strategieën en educatieve hulpmiddelen op het vlak van preconceptionele
gezondheid (folders, affiches, tv-spots…) worden hier voorgesteld. Uit een kort overzicht van de acties die in andere landen
werden gelanceerd voor de promotie van preconceptionele gezondheid en om toekomstige ouders aan te zetten om vóór
de conceptie een arts te raadplegen, komen twee punten naar voor. Enerzijds neemt de interesse voor preconceptionele
gezondheid toe en anderzijds zijn er grote verschillen in de benadering van dit domein in de gezondheidszorg.
Background
In België bestaan er weinig of geen georganiseerde
preconceptionele consultaties. De preconceptionele
‘zorg’ (advies, klinisch onderzoek, serologie, voorschrijven
van folaten) is uitsluitend ‘gelegenheidszorg’. Ze
wordt verstrekt naar aanleiding van een bezoek aan
de huisarts of de gynaecoloog of tijdens consultaties
in het kader van bijvoorbeeld gezinsplanning. Dankzij
prenatale consultaties konden al tal van ziekten worden
opgespoord die de foetus en jonge kinderen treffen.
Maar veel aandoeningen zouden primair kunnen
worden voorkomen (vóórdat de ziekte uitbreekt) door
aangepaste zorg of nuttige tips te verstrekken vóór
het begin van een zwangerschap (1-3).
Het is dus belangrijk om zowel de populatie op
vruchtbare leeftijd als de zorgverstrekkers, vooral
degenen die betrokken zijn bij de gezondheid van
moeder en kind, te sensibiliseren voor het belang
van een consult vóór de conceptie.
Bovendien stellen we vast dat de benaderingen van
dit domein in de gezondheidszorg zeer uiteenlopend
zijn. Er bestaan momenteel ook verschillende evidence-based
studies die het belang en de doeltreffendheid
van een hele reeks praktijken aantonen (4).
Het is dus belangrijk om aan de verschillende
actoren uit de gezondheidszorg alle nuttige
informatie te verstrekken en aanbevelingen te
GUNAIKEIA ■ VOL 14 Nr 7 ■ 2009 219