Woonwagenbewoners In Nederland PRIMO 2006 - Woonwagenwijzer

Daarnaast kwamen woonwagenbewoners herhaaldelijk in het nieuws in verband met allerlei illegale of criminele
activiteiten. Al tientallen jaren geleden kon de marginale werkgelegenheid van woonwagenbewoners alleen
worden gehandhaafd door lang en hard te werken, maar ook door geen belasting te betalen en een uitkering
als aanvulling en later als basisinkomen te hanteren. De controle op dergelijke handelingen was vrijwel altijd
ontoereikend en geen van de betrokken partijen reageerden op de diverse verontrustende signalen, zodat de
vanzelfsprekendheid van deze situatie verder toenam. In de jaren 90 ontstond voor het eerst beroering naar
aanleiding van het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Opsporingsmethoden, waarin een verband
werd gelegd tussen woonwagenbewoners en georganiseerde criminaliteit; een verband dat zich trouwens
niet beperkte tot woonwagencentra. Krachtdadig optreden daartegen heeft daarna vooral het nieuws gehaald
wanneer het de hennepteelt betrof, overigens ook niet beperkt tot woonwagencentra.
Jongeren oriënteren zich steeds minder op het ondernemerschap; dit is geen vanzelfsprekende keuze meer.
Als vervolg op hun schoolopleiding zijn gaandeweg steeds meer jongeren terecht gekomen in loondienst; ook
de sluitende aanpak in het kader van de Wet Werk en Bijstand speelt daarin een belangrijke rol. Toch vindt de
aansluiting nog moeizaam plaats en vaak gaat het nog om laagbetaalde banen. En nog steeds vinden relatief
veel jongeren werk in de seizoenarbeid, zoals de kermis.
In ieder geval zijn de mythes aan het verdwijnen: woonwagenbewoners bleken in diverse functies en
omstandigheden toch te kunnen werken in loondienst, ‘onder een baas’, ook ‘tussen vier muren’, ook in
kantoorwerk en ook in hogere functies.
6. TOT SLOT
Langzaam maar zeker wordt de maatschappelijke positie van woonwagenbewoners in allerlei opzichten
gekenmerkt door normalisatie.
Hun woonvormen gaan steeds meer op die van burgers lijken, woningcorporaties nemen woonwagencentra en
wagens over en ook de algemene regelgeving en de toepassing daarvan zijn gebruikelijk op de centra.
De woonwagenkinderen gaan vanzelfsprekend naar school en stromen ook door naar vervolgonderwijs. Steeds
meer jongeren kunnen kiezen voor een reguliere baan of het opzetten van een regulier bedrijf. Steeds meer
burgers doen hun intrede op de centra en steeds meer woonwagenbewoners trekken met hun burgerpartner
naar een woning.
De ontwikkelingen in de maatschappelijke positie van woonwagenbewoners lijken de afgelopen decennia in
een stroomversnelling geraakt. Toch gaan die ontwikkelingen over het geheel genomen langzamer dan wordt
gedacht en is er nog veel te doen. De huisvesting van woonwagenbewoners kent nog veel slechte situaties, er
is een groot tekort aan standplaatsen en acceptabele alternatieve woonvormen worden nog maar mondjesmaat
toegepast. Voor een hypotheek of verzekering voor de wagen en standplaats kloppen woonwagenbewoners
veelal tevergeefs aan bij banken en verzekeraars Daarnaast overheerst op veel centra nog de onrust over de
toekomst.
In het onderwijs is nog steeds sprake van relatief veel verzuim en deelname aan speciaal onderwijs. De
werkgelegenheid laat nog lang geen normaal patroon zien, met veel uitkeringen en veel marginale activiteiten.
En in het maatschappelijke verkeer zijn veel woonwagencentra nog lang niet opgenomen, ondanks de fysieke
nabijheid van centra in woonwijken en de modernisering die ook woonwagenbewoners hebben meegemaakt.
Een belangrijke constatering is dat ook de woonwagenbevolking in allerlei opzichten steeds verder
is uiteengevallen. Er zijn woonwagenbewoners die hun zaakjes goed voor elkaar hebben en zich
sterk oriënteren op de burgersamenleving. Er zijn er ook die steeds verder aan de rand van de
samenleving zijn terechtgekomen, woonwagenbewoners die verpauperen en geen perspectief meer
zien en woonwagenbewoners die zich richten op grijze en criminele circuits. Het grootste deel van de
woonwagenbewoners zit daartussenin en twijfelt over de toekomst, over te maken keuzen, zelfs óf er nog iets
valt te kiezen.
I n f o r m a t i e c d - r o m ‘ W o o n w a g e n b e w o n e r s i n N e d e r l a n d ( 1 8 8 0 - 2 0 0 6 ) ’ 5 5
▼
Index