Woonwagenbewoners In Nederland PRIMO 2006 - Woonwagenwijzer

Schooien is van alle tijden
‘Zigeuners’ en later ook woonwagenbewoners ondervonden de gevolgen van die beeldvorming over ambulante
beroepen. Nu zal niemand ontkennen dat ze regelmatig schooiden om wat eten, water of geld, maar ze waren
niet de enigen die dat deden. Voor minder draagkrachtige gezinnen was bedelarij in moeilijke tijden bittere
noodzaak. Als het economisch tij weer eens keerde, moesten de magen toch gevuld worden. Vooral met de
grote kinderschare van vroeger viel dat vaak niet mee. Voor rondtrekkende lieden kwam daar bij dat ze tot aan
de Tweede Wereldoorlog nauwelijks toegang hadden tot de lokale armenzorg. In sommige perioden moesten
ze dus wel bedelen. Armoede was overigens niet altijd de oorzaak. De vrouwen van de Hongaarse ketellappers
bedelden bijvoorbeeld ook, terwijl ze meer dan voldoende inkomsten hadden. Waarschijnlijk beschouwden ze
bedelen als een normale inkomstenbron, als een geaccepteerde manier voor vrouwen om een bijdrage aan het
gezinsinkomen te leveren.
Bedelen om geld en eten lagen nogal eens in elkaars verlengde. In woonwagenkringen bestaat er de
bargoense uitdrukking schooien voor. Zo ging men vroeger wel bij een boer langs om hem simpelweg te vragen
om wat spek, brood, aardappelen of groente. Dat gebeurde overigens ook bij traditioneel gastvrije kloosters,
waar mensen al sinds de Middeleeuwen aankloppen voor een hapje eten of onderdak. Sommigen rekenden er
al op dat ze rond het middaguur de ‘lunch’ bij een naburig klooster konden gebruiken.
“Ja, wij kwamen daar heel vaak, want je kon daar voor niks eten als je wilde. En als je laat kwam, was het eten
net in de kiepkar van de varkens gegooid, dan kon je een stapel boterhammen krijgen. Acht boterhammen met
goed vet erop en een kan koffie. Ja, in de kloosters waren ze goed voor je. “
Sommige Nederlandse kloosters verstrekken tot op de huidige dag eten aan mensen die daarom vragen. In
principe wijzen ze niemand af. Een gastenpater van de Trappistenabdij in Tegelen vertelde dat zijn klooster in
het verleden altijd een voorraadje brood en kaas bij de poort klaar had liggen. Dat was niet alleen bestemd voor
Aan de poort van de Trappistenabdij in Tegelen werd tot in de jaren dertig dagelijks voedsel uitgereikt.
’s Middags waren rondtrekkende lieden, zwervers en minder bedeelden welkom voor een warme maaltijd.
(Foto uit de privé collectie van de Abdij is van plus minus 1920.)
I n f o r m a t i e c d - r o m ‘ W o o n w a g e n b e w o n e r s i n N e d e r l a n d ( 1 8 8 0 - 2 0 0 6 ) ’ 1 0
▼
Index