september/oktober 2008: Intimiteit - Altrecht
september/oktober 2008: Intimiteit - Altrecht
september/oktober 2008: Intimiteit - Altrecht
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Altrecht</strong> geestelijke gezondheidszorg • Magazine voor cliënten en familie • <strong>september</strong>/<strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> - Nummer 5 - jaargang 9<br />
Alter<br />
NEEM<br />
GRATIS<br />
MEE<br />
<strong>Intimiteit</strong><br />
Vriendschap via Klikt’t<br />
Moedig in<br />
De Bellenbergh<br />
Hulpverleners<br />
aan huis
3<br />
4<br />
6<br />
7<br />
8<br />
10<br />
12<br />
13<br />
14<br />
16<br />
19<br />
20<br />
Inhoud<br />
Van de redactie<br />
Vriendinnen door Klikt’t<br />
Praten over intimiteit en seksualiteit<br />
Column geestelijke verzorging: Karien van Roermund<br />
Leven in het Spitsuur<br />
Thuiscoaching familieleden schizofreniepatiënten<br />
<strong>Intimiteit</strong> op de Hoeve<br />
Column Ingmar Heytze<br />
Moeilijk, maar ook moedig in de Bellenbergh<br />
Nieuws en mededelingen<br />
Adressen<br />
Nieuws van de cliëntenraad<br />
Alter is een uitgave van <strong>Altrecht</strong> geestelijke gezondheidszorg<br />
Redactie<br />
Bert Aben<br />
Tresy Benders (ondersteuner cliëntenraad locatie Zeist)<br />
Karin van Laar (<strong>Altrecht</strong> Talent)<br />
Moniek Leenders (beleidsmedewerker cliëntenparticipatie)<br />
Kimberley Maes<br />
Tanja Mosselman<br />
Herman Snijders<br />
Ina Veenstra (communicatiemedewerker divisie Willem Arntsz)<br />
Cynthia Visser<br />
Wouter Langeveld (hoofdredacteur)<br />
Simone Lensink (eindredacteur)<br />
Aan dit nummer werkten verder mee<br />
Ingmar Heytze, Karien van Roermund<br />
Redactieadres<br />
Redactie Alter<br />
Dolderseweg 164, 3734 BN Den Dolder<br />
email: alter@altrecht.nl<br />
Telefoon: 030 - 225 62 07<br />
Fax: 030 - 225 69 82<br />
Foto’s<br />
Dick Boes, e.a.<br />
Coverfoto<br />
Peter Oey<br />
Opmaak<br />
Studio Langezaal, Zeist<br />
Druk<br />
Bergdrukkerij, Amersfoort<br />
Deadline<br />
Nummer 6, jaargang 9 verschijnt in december <strong>2008</strong>. Het thema<br />
van dit nummer is ‘Zelfbeeld’. De deadline voor dit nummer is 5<br />
november <strong>2008</strong>.<br />
Overname<br />
Zonder toestemming van de redactie mag niets uit dit nummer<br />
worden overgenomen<br />
Kopij<br />
Cliënten en familie die willen reageren op artikelen of<br />
mededelingen willen inzenden, kunnen hun kopij sturen naar<br />
het redactieadres van Alter. De deadline voor het komende<br />
nummer vindt u in het colofon. De redactie behoudt zich het<br />
recht voor reacties te weigeren, in te korten of naar een later<br />
moment te verschuiven. Dit gebeurt altijd in overleg met de<br />
inzender. Ingezonden reacties met een maximale lengte van<br />
350 woorden (=tweederde A4tje in lettergrootte 12) hebben de<br />
absolute voorkeur.
Van de redactie<br />
<strong>Intimiteit</strong><br />
Een eerste levensbehoefte<br />
<strong>Intimiteit</strong> - dat diepe gevoel van<br />
verbondenheid met iemand anders -<br />
is een eerste levensbehoefte. Het<br />
is een grondstof die we net zo hard<br />
nodig hebben als eten en drinken.<br />
Als intimiteit in je leven ontbreekt,<br />
wordt alles immers grauw en<br />
kleurloos. Tegelijkertijd is het niet<br />
gemakkelijk om een intieme relatie<br />
met iemand op te bouwen. Het<br />
betekent immers dat je de moed<br />
moet hebben om de ander te raken<br />
én de vaardigheid moet bezitten om<br />
zelf geraakt te worden. <strong>Intimiteit</strong><br />
begint dus bij jezelf!<br />
Een intieme relatie sterkt je wanneer<br />
je het moeilijk hebt, biedt de<br />
mogelijkheid je gevoelens te delen<br />
en daardoor te verwerken en kan een<br />
belangrijke troost zijn in moeilijke<br />
tijden. Als je wordt geboren, ga je<br />
niet voor niets meteen een innige<br />
band aan met je vader en moeder.<br />
En daarna blijft iedereen zoeken naar<br />
iemand bij wie je je veilig en gekend<br />
voelt.<br />
Het woord intimiteit wordt nog<br />
wel eens verward met seks. Maar<br />
intimiteit is veel meer. Het is een<br />
vorm van verbondenheid tussen<br />
mensen. En die kan zowel lichamelijk<br />
als emotioneel of spiritueel zijn.<br />
Mensen die hetzelfde geloof hebben,<br />
voelen zich ook heel dicht bij elkaar.<br />
De sterke band die zij ervaren, wordt<br />
spirituele intimiteit genoemd.<br />
Vrouwen worden hartsvriendinnen<br />
en mannen delen geheimen met<br />
elkaar. Dat is emotionele intimiteit:<br />
elkaar iets heel persoonlijks<br />
vertellen. Een arm om iemand heen<br />
slaan, elkaars hand vasthouden of<br />
een liefdevolle omhelzing geven<br />
is fysieke intimiteit. En vaak geldt<br />
vervolgens: hoe intiemer de relatie,<br />
des te meer ruimte is er voor<br />
lichamelijkheid en seksualiteit.<br />
In dit nummer van Alter hebben we<br />
geprobeerd zoveel mogelijk aspecten<br />
van intimiteit te belichten. Zo sprak<br />
Ina Veenstra met twee vriendinnen<br />
die elkaar vonden via Klikt’t en nu<br />
samen dingen ondernemen die ze in<br />
hun eentje al jaren niet meer deden.<br />
Tanja Mosselman ging op bezoek<br />
bij het Spitsteam, hulpverleners die<br />
mensen met een psychische crisis<br />
thuis hulp bieden en daardoor heel<br />
dichtbij komen. Karin van Laar nam<br />
een kijkje bij De Bellenbergh; een<br />
afdeling waar moedige gezinnen<br />
samen werken aan een betere<br />
toekomst. En uit al die verhalen<br />
blijkt: het is fi jn als je met een ander<br />
een eenheid kan vormen. Die innige<br />
contacten vullen de leegte in je hart<br />
en sterken je wanneer het even<br />
tegen zit.<br />
Simone Lensink, eindredacteur
4<br />
“Samen ondernemen we<br />
dingen die we alleen in<br />
geen jaren meer deden.”<br />
“Ik heb me op 20 juni ingeschreven bij Klikt’t. Ik ben lesbisch en wilde graag<br />
vriendschap met een andere lesbische vrouw.” Er staan maar weinig vrouwen<br />
ingeschreven bij Klikt’t, laat staan lesbiennes, dus Hester (32) verwachtte niet<br />
dat Klikt’t snel een match zou kunnen maken. Tot haar verbazing kreeg ze<br />
echter al binnen twee weken de naam van Anita doorgespeeld.<br />
Ina Veenstra<br />
Toen ze die naam hoorde, wist<br />
ze direct: ‘die ken ik nog van tien<br />
jaar geleden van Accent in Zeist’.<br />
Niet dat ze elkaar ooit uitgebreid<br />
gesproken hadden, ze kenden elkaar<br />
alleen van gezicht. Allebei wilden<br />
ze elkaar graag weer zien. Hun<br />
eerste ontmoeting vond plaats op<br />
12 juli, tijdens een barbecue van<br />
’t Kluster (<strong>Altrecht</strong> Talent, locatie<br />
Nieuwegein). Beiden waren, hoewel<br />
ze elkaar kenden, toch onzeker over<br />
het weerzien. Anita (44): “Ik was<br />
bang dat Hester het misschien toch<br />
niet leuk zou vinden om me weer te<br />
ontmoeten.”<br />
“Als ik het niet leuk zou vinden,<br />
dan was de ontmoeting niet<br />
doorgegaan”, reageert Hester, “want<br />
die ruimte kreeg ik van Klikt’t.”<br />
Omdat ze elkaar kenden, vond<br />
Hester het niet nodig dat er iemand<br />
van Klikt’t bij zou zijn. Wel had ze<br />
een vriend meegenomen om het<br />
ijs te breken, waardoor het contact<br />
heel ontspannen verliep. Het werd<br />
een leuke avond. Na afl oop van de<br />
barbecue vroeg Hester aan Anita<br />
om samen naar het Parkfestival<br />
in Nieuwegein te gaan. “Ook daar<br />
was ik weer onzeker over; zal ik het<br />
vragen of niet?” vertelt Hester. “Maar<br />
het was heel gezellig.”<br />
Veilig<br />
Hester had zich ingeschreven bij<br />
Klikt’t omdat dat een veilige manier<br />
is om met andere lesbische vrouwen<br />
in contact te komen. “Ik kan over het<br />
algemeen niet zo goed opschieten<br />
met hetero vrouwen en heb geen zin<br />
meer om uit te gaan in het Utrechtse<br />
homocircuit. Daardoor heb ik niet<br />
echt vriendinnen, behalve dan nu<br />
Anita. Bovendien woon ik vlakbij<br />
’t Kluster, waar Klikt’t gevestigd<br />
is. Ik kan daar gemakkelijk even<br />
binnenlopen voor hulp, bijvoorbeeld<br />
als ik niet weet hoe ik een mailtje
moet beantwoorden of als ik een<br />
contactadvertentie wil plaatsen, of ik<br />
kan er even spuien.”<br />
Voor Anita was haar GGZachtergrond<br />
de belangrijkste reden<br />
om zich bij Klikt’t in te schrijven.<br />
“Ik vond het heel belangrijk om<br />
contact met iemand te krijgen die<br />
ik niet hoefde uit te leggen wat het<br />
is om een psychische aandoening te<br />
hebben.”<br />
Oorbelletjes<br />
Als snel na de eerste ontmoeting<br />
belde Anita naar Hester en maakten<br />
ze een nieuwe afspraak. Nu zien<br />
ze elkaar wekelijks en tussendoor<br />
bellen en SMS-en ze zeer frequent.<br />
Ze gaan samen op stap of spreken<br />
thuis bij elkaar af. Anita woont in<br />
Wijk bij Duurstede. Toen het van<br />
de zomer mooi weer was, hebben<br />
ze samen een dag aan het water<br />
doorgebracht. De keer daarna is<br />
Anita naar Hester gegaan en heeft<br />
Hester uitgebreid voor hen gekookt.<br />
Doordat ze bevriend met elkaar zijn<br />
geraakt, ondernemen ze dingen<br />
die ze alleen al in geen jaren<br />
meer deden. Naar de fi lm gaan<br />
bijvoorbeeld, wat drinken in het café,<br />
of winkelen. Hester vertelt dat ze het<br />
zichzelf gewoon niet gunde om iets<br />
nieuws te kopen. Ze heeft afgelopen<br />
week oorbelletjes gekocht. Hun<br />
vriendschap stimuleert en heeft hen<br />
nieuw leven ingeblazen. “We waren<br />
“Ik vond het heel belangrijk om contact met<br />
iemand te krijgen die ik niet hoefde uit te leggen wat het is<br />
om een psychische aandoening te hebben.”<br />
Hoe werkt Klikt’t?<br />
Klikt’t is een bemiddelingsbureau voor relaties, vriendschappen<br />
en contacten voor mensen met psychiatrische beperkingen, een<br />
psychiatrische achtergrond of een verstandelijke beperking. Het<br />
bureau stelt zich ten doel de eenzaamheid van deze mensen te<br />
verminderen. Wat kan Klikt’t voor jou betekenen?<br />
* Het bemiddelen naar vriendschappen, contacten en relaties<br />
* Het begeleiden in vriendschappen, contacten en relaties<br />
* Activiteiten om nieuwe contacten te kunnen leggen<br />
* Workshop ‘daten’<br />
* Cursus: Single of stel: wat maakt het leuk?<br />
* Cursus Succesvol fl irten<br />
Op verzoek van een cliënt wordt een afspraak gemaakt met één van<br />
de bemiddelaars. Na een korte oriënterende kennismaking besluiten<br />
bemiddelaar en cliënt of het tot een inschrijving komt en vindt<br />
het intakegesprek plaats. Tijdens dit gesprek komen onder andere<br />
wensen, verwachtingen, mogelijkheden en beperkingen aan de orde.<br />
De bemiddeling vindt in eerste instantie telefonisch plaats. Indien<br />
gewenst wordt ook begeleiding of ondersteuninggeboden bij het<br />
leggen van het eerste contact.<br />
Klikt’t is onderdeel van <strong>Altrecht</strong> Talent en heeft haar kantoor in ‘t<br />
Kluster, Vredebestlaan 23, 3431 CG Nieuwegein. Meer informatie:<br />
www.klikt-t.nl.<br />
een beetje ingeslapen, maar nu zijn<br />
we weer wakker”, zegt Anita lachend.<br />
Vriendschap<br />
Beiden benadrukken dat deze<br />
vriendschap voor hen heel waardevol<br />
is. Toen ze zich bij Klikt’t inschreven,<br />
hebben ze bewust gekozen voor<br />
vriendschap en niet voor een relatie.<br />
“Die houden toch niet lang stand<br />
bij mij”, zegt Anita. “Het is eigenlijk<br />
heel bijzonder dat we nu bevriend<br />
zijn. We hebben elkaar namelijk niet<br />
alleen bij Accent ontmoet, maar later<br />
nog een keer. Toen hadden we beiden<br />
een relatie en stonden daardoor niet<br />
open voor elkaar. Klikt’t heeft ons<br />
weer samen gebracht.”<br />
5
6<br />
Cliënten moeten ook<br />
kunnen praten over<br />
intimiteit en seksualiteit<br />
Cliënten vinden het vaak lastig om te praten over hun verlangen naar<br />
intimiteit of seksualiteit. Ook voor de meeste hulpverleners is het geen<br />
onderwerp waarover ze gemakkelijk bij een kopje koffi e in gesprek gaan met<br />
cliënten. Egbert Kruijver is stafmedewerker Rehabilitatie bij <strong>Altrecht</strong> Talent en<br />
seksuoloog. Hij probeert het onderwerp seksualiteit en intimiteit bespreekbaar<br />
te maken binnen de langdurige verblijfsafdelingen van <strong>Altrecht</strong>. Ina Veenstra<br />
Egbert Kruijver: “<strong>Intimiteit</strong> en seksualiteit bespreekbaar maken”<br />
“Juist omdat ook de meeste<br />
hulpverleners het een lastig<br />
gespreksonderwerp vinden, ben<br />
ik begonnen hen te ondersteunen<br />
om dit onderwerp bespreekbaar te<br />
maken”, vertelt Egbert. “<strong>Intimiteit</strong><br />
en seksualiteit kunnen pas een plek<br />
krijgen op een afdeling als zij er met<br />
hun cliënten over durven praten.”<br />
Schroom<br />
“Veel medewerkers kunnen prima<br />
een cliënt uitvragen over een<br />
depressie, maar schroom belet hen<br />
om op dezelfde manier met cliënten<br />
te praten over hun verlangen naar<br />
intimiteit en seksualiteit. Ze denken<br />
‘het is zo’n intiem onderwerp, mag ik<br />
daar wel met de cliënt over praten?’<br />
Ik help hen over hun aarzeling heen<br />
door te vertellen dat ze zich moeten<br />
inleven.”<br />
Egbert: “Cliënten zijn eenzaam of<br />
angstig, hebben nare ervaringen
opgedaan of ondervinden bijwerkingen<br />
van hun medicatie, waardoor ze<br />
bijvoorbeeld een droge mond hebben<br />
of geen zin meer in seks. Genoeg<br />
aanknopingspunten dus om een<br />
gesprek op gang te brengen over<br />
intimiteit en seksualiteit. Hulpverleners<br />
moeten er actief naar vragen, want<br />
cliënten praten er vaak zelf niet over.<br />
Door in een plan vast te leggen hoe<br />
met intimiteit en seksualiteit op<br />
een afdeling wordt omgegaan, is<br />
tevens de veiligheid voor cliënten en<br />
medewerkers op een afdeling beter<br />
gewaarborgd.”<br />
Sociaalerotische zorgbemiddeling<br />
Een gloednieuw initiatief van<br />
<strong>Altrecht</strong> Talent is de sociaalerotische<br />
zorgbemiddeling (SEZ). De SEZ<br />
ondersteunt, bemiddelt en begeleidt<br />
cliënten naar een veilig erotisch contact<br />
met respect voor ieders seksuele<br />
voorkeur, maar ook bijvoorbeeld naar<br />
een intiem avondje uit. Cliënten van<br />
<strong>Altrecht</strong> die langer dan twee jaar in<br />
behandeling of begeleiding zijn op<br />
basis van een langdurige psychiatrische<br />
zorgbehoefte, en die wensen hebben<br />
op het gebied van sociaalerotische<br />
zorgverlening kunnen contact zoeken<br />
met Egbert Kruijver. Hij voert een<br />
intakegesprek met de cliënt, al dan niet<br />
in aanwezigheid van de hulpverlener.<br />
Vervolgens zet Egbert de wensen uit bij<br />
een aanbieder. Egbert is te bereiken via:<br />
e.kruijver@altrecht.nl.<br />
Column geestelijke<br />
verzorging<br />
<strong>Intimiteit</strong><br />
“Ik krijg altijd kippenvel als ik intiem ben met iemand”,<br />
hoorde ik laatst vertellen. “Ik word licht in mijn hoofd. Mijn<br />
psychiater zegt me dan dat dit een psychose is, dus ik vertel<br />
het maar niet meer. Want het zijn momenten waarop ik<br />
zielsgelukkig ben.” <strong>Intimiteit</strong>, maar dan prachtig verwoord,<br />
zomaar gehoord op het terrein van de Willem Arntsz Hoeve.<br />
Een intieme omgang met een ander hebben, daar verlangen<br />
veel mensen erg naar. Wel is het belangrijk dat die door beide<br />
mensen gewenst is. Alleen dan kan het mooi zijn.<br />
Er is veel intimiteit binnen de muren van de psychiatrie: met<br />
anderen ontbijten als je net wakker bent hoort daar ook bij.<br />
Voor de één is dit gewenst, voor de ander juist niet. Of: uit<br />
je bed stappen als je niet kunt slapen en dan in je pyjama<br />
een vertrouwelijk gesprek hebben. Dat kan erg intiem zijn.<br />
<strong>Intimiteit</strong> is kostbaar. Het geeft je weer zin om te leven. Je<br />
voelt je mens als het met je gebeurt, een rijk mens.<br />
Intiem kun je ook zijn met het Hogere. Wie in de separeer<br />
heeft gezeten, weet maar al te goed hoe eenzaam dat kan<br />
zijn. Toch lukt het mensen om juist op deze desolate plek<br />
die Ander te vinden. Die Ene die kan luisteren, die je niet gek<br />
vindt. Dat is pas Vriendschap. Ook in het gewone leven kun<br />
je je alleen voelen. Je moet weer helemaal alleen van voor af<br />
aan beginnen en daar heb je eigenlijk geen zin in. Hoe vind<br />
je dan weer je kracht terug? Kracht om een stap te zetten, de<br />
eerste… een gesprek met iemand kan wonderen doen. Een<br />
ander die je aandacht geeft en je begrijpt.<br />
Ach, wij mensen hebben eigenlijk niet veel nodig om ons<br />
beter te voelen. Pillen kunnen je rustiger maken. Maar<br />
gelukkig kun je worden door te zien dat er iemand is die om<br />
je geeft. Die om je smeekt en zegt of niet eens zegt: ‘Blijf<br />
leven… Ik ben bij je!’<br />
Karien van Roermund<br />
7
8<br />
Leven in het Spitsuur<br />
Gever Chantal: “Spits is tien<br />
jaar geleden ontstaan om meer<br />
ambulante zorg te kunnen bieden.<br />
Ons uitgangspunt is dat het<br />
beter is om mensen in hun eigen<br />
omgeving te helpen, in plaats<br />
van ze op te nemen. We willen<br />
opnameverkortend en als het even<br />
Spits, is dat niet die gratis krant die je op stations ziet liggen? Inderdaad. Maar<br />
als we het bij <strong>Altrecht</strong> over Spits hebben, dan gaat het over Substituerende<br />
Psychiatrische Intensieve Thuiszorg Service. Oftewel: mensen die thuis hulp<br />
bieden als je in een psychische crisis zit. Aan het woord een gever (<strong>Altrecht</strong>’s<br />
Chantal van Lieshout) en een ontvanger van Spitszorg (Simone). Tanja Mosselman<br />
Een gever (Chantal) en ontvanger (Simone) van Spitszorg<br />
kan opnamevoorkomend werken. En<br />
dat blijkt te werken: het merendeel<br />
van de deelnemers is zeer positief.”<br />
“Een Spits-behandeling duurt in<br />
principe zes weken en is bedoeld<br />
voor mensen die in een acute<br />
psychische crisis zitten. Wij proberen<br />
iemand te stabiliseren zodat hij/zij<br />
met een reguliere behandeling<br />
aan de slag kan. We bezoeken de<br />
cliënt in het begin dagelijks. Daarna<br />
bouwen we het geleidelijk af. We<br />
helpen de cliënt zo goed mogelijk te<br />
blijven functioneren. Bijvoorbeeld<br />
door het zinvol indelen van de dag,
het aanhouden van een dag- en<br />
nachtritme, goed blijven eten,<br />
voor eventuele kinderen blijven<br />
zorgen, enzovoort. We praten over<br />
wat iemand moeilijk vindt, wat<br />
wel of niet lukt en hoe dat komt.<br />
En we komen daar in de volgende<br />
gesprekken op terug.”<br />
Maatwerk<br />
“Het bijzondere van Spits is dat we<br />
zo fl exibel zijn. We proberen aan te<br />
sluiten bij het ritme van de cliënt.<br />
Ben je een ochtendmens en sta je<br />
dagelijks om vijf uur op? Dan heeft<br />
het geen zin om tegen jou te zeggen<br />
dat je pas om acht uur moet gaan<br />
ontbijten. In een kliniek zou dat een<br />
probleem kunnen zijn. Met zorg aan<br />
huis kun je daar wel rekening mee<br />
houden. We leveren maatwerk.”<br />
“Spits werkt in twee teams, één voor<br />
de regio Zeist en één voor Utrecht.<br />
Ieder team doet tussen de 55 en<br />
zestig huisbezoeken per week. Om<br />
voor Spits in aanmerking te komen,<br />
moet je tussen de achttien en zestig<br />
jaar zijn en er moet sprake zijn<br />
van een acute crisis. Het gaat om<br />
mensen met de meest uiteenlopende<br />
ziektebeelden: van ADHD tot<br />
psychose en van bipolaire stoornis tot<br />
persoonlijkheidproblematiek. Wij zijn<br />
van alle markten thuis. Dat vind ik één<br />
van de leukste dingen van het werk.”<br />
“We merken dat gesprekken bij<br />
mensen thuis anders zijn dan de<br />
“Ze hebben meer van me gezien dan ik ooit in<br />
gesprekken die we in de kliniek<br />
zouden voeren. Als je thuis komt<br />
zie je alles, ook wat mensen niet<br />
zeggen. Want je ziet hoe het huis<br />
eruit ziet, hoe de kinderen erbij lopen,<br />
enzovoort. Soms benoem je dingen<br />
waar men liever niet over praat. Dat<br />
respecteren we. En soms zijn dingen<br />
zo ernstig dat je het er wel over móet<br />
hebben. Doordat je zoveel ziet, raak je<br />
als hulpverlener ook meer betrokken.<br />
Dat maakt het loslaten van een cliënt<br />
na die zes weken wel eens lastig.<br />
Andersom is het voor cliënten ook<br />
pittig om hun huis - en zichzelf - op<br />
deze manier open te stellen. Gelukkig<br />
is dat alleen de eerste paar keer zo,<br />
vaak vinden ze het na zes weken<br />
jammer dat het afgelopen is. Je loopt<br />
met mensen mee in een periode<br />
waarin ze heel kwetsbaar zijn. Dat is<br />
bijzonder om mee te maken.”<br />
Tropenjaren<br />
Ontvanger Simone: “Ik ben Spits<br />
ontzettend dankbaar! De laatste<br />
jaren van mijn leven zijn tropenjaren<br />
geweest. Ik ben een eigen zaak<br />
begonnen maar door dingen in mijn<br />
privé-leven is die eigenlijk al meteen<br />
na de opening op de klippen gelopen.<br />
Door al die problemen en de manier<br />
waarop ik ermee probeerde om te<br />
gaan, liep mijn bovenkamer vol. Op<br />
een gegeven moment was het op.”<br />
“Ik kwam via de huisarts bij de<br />
crisisdienst terecht, die mij naar<br />
Spits doorverwees. Ik vond het in<br />
een therapie had kunnen tonen!”<br />
het begin best confronterend dat<br />
iemand bij me thuis kwam. Ze zien<br />
natuurlijk alles: hoe je huis erbij ligt<br />
en of je de afwas wel hebt gedaan.<br />
Maar dat onwennige gevoel was<br />
na de eerste keer al over. Ze gaven<br />
me echt het gevoel dat ze voor mij<br />
kwamen en dat de toestand van<br />
mijn huis gewoon bij mijn situatie<br />
hoorde. Ik voelde me geaccepteerd<br />
en gerespecteerd: ik hoefde mijn<br />
‘masker’ niet op te houden. Dat was<br />
zo’n opluchting!”<br />
Doodeng<br />
“De dingen rond het beëindigen van<br />
mijn zaak liepen gewoon door. Dan<br />
zat ik in een gesprek met iemand<br />
van Spits en ging de telefoon. Aan de<br />
manier waarop ik de telefoon opnam<br />
en dat gesprek voerde, kon diegene<br />
van Spits een heleboel afl ezen.<br />
Dingen die ik zelf niet zag, aan de<br />
kant schoof of niet zou kunnen<br />
verwoorden. Zij gingen daar direct<br />
op in. Op die manier hebben ze meer<br />
van me gezien dan ik ooit in een<br />
therapie had kunnen tonen! Straks<br />
neem ik defi nitief afscheid van Spits<br />
en ga ik met groepstherapie aan de<br />
slag. Ik vind het doodeng maar ga<br />
het toch doen. Juist in zo’n groep kun<br />
je ervaren dat je niet de enige bent.<br />
Het belangrijkste wat ik heb geleerd,<br />
is bij mezelf blijven en goed voor<br />
mezelf te zorgen. Spits, bedankt!”<br />
9
10<br />
Coach komt thuis<br />
bij familie van<br />
schizofreniepatiënten<br />
Schizofrenie blijkt in Marokkaanse<br />
families zes keer zo vaak voor<br />
te komen als in Nederlandse<br />
gezinnen. Zij vinden echter de<br />
weg naar de hulpverlening slecht.<br />
Daarom helpen Indigo Preventie<br />
en Ypsilon, de belangenvereniging<br />
voor familieleden van mensen met<br />
schizofrenie, Marokkaanse families<br />
in hun eigen omgeving. De coach<br />
komt bij hen thuis om uitleg te<br />
geven over de ziekte en informatie<br />
over de manier waarop je het beste<br />
met een patiënt kunt omgaan.<br />
Geesten<br />
Preventiewerker Tiny van Hees: “Deze<br />
interventie loopt nu een halfjaar en<br />
is voor alle familieleden van mensen<br />
met schizofrenie, maar richt zich<br />
in het bijzonder op Marokkanen.<br />
Vooral deze mensen komen niet bij<br />
de bestaande hulpverlening terecht<br />
omdat de zieke vaak wordt gezien<br />
als ‘bezeten door geesten’. In de<br />
Marokkaanse cultuur wordt heel<br />
Schizofrenie brengt veel rumoer in een familie. Een kind dat schizofreen<br />
is, begrijpt zichzelf niet; laat staan dat zijn ouders, broers of zussen hem of<br />
haar begrijpen. Familieleden van schizofreniepatiënten hebben daarom óók<br />
steun nodig. Indigo Preventie en belangenvereniging Ypsilon bieden die<br />
ondersteuning sinds een half jaar samen aan. Simone Lensink<br />
anders tegen psychiatrie aangekeken<br />
dan in een Westerse maatschappij. Er<br />
is veel schaamte… en schuldgevoel.<br />
Bovendien spreken zij de taal vaak<br />
slecht en hebben geen idee hoe de<br />
Nederlandse hulpverlening in<br />
elkaar zit.”<br />
“Het is toch heel belangrijk dat<br />
zij ondersteuning krijgen, omdat<br />
je leven compleet anders wordt<br />
als je met schizofrenie wordt<br />
geconfronteerd. De reguliere<br />
hulpverlening richt zich alleen op de<br />
patiënt en kan zich niet bezighouden<br />
met de problemen die de ziekte in<br />
de familie veroorzaakt. Wij proberen<br />
daarom weer balans te brengen<br />
in het gezin. Samenleven met een<br />
schizofrene patiënt is topsport.<br />
Daarom moet je je eigen grenzen<br />
heel goed bewaken. Wij kijken met<br />
deze ouders bijvoorbeeld goed naar<br />
hun eigen leven. Waar krijgen<br />
zij energie van? Dat zijn<br />
belangrijke zaken om het zelf<br />
ook te kunnen volhouden.”<br />
Een preventiewerker van<br />
Indigo bezoekt samen met een<br />
ervaringsdeskundige ouder van<br />
Ypsilon de families thuis of op een<br />
neutrale plek waar zij zich op hun<br />
gemak voelen. Streven is dat één van<br />
de thuisbezoekers de Marokkaanse<br />
taal spreekt als dat nodig is.<br />
Verdriet delen<br />
Tiny: “We proberen altijd contact op<br />
gevoelsniveau te maken, zodat de<br />
échte problemen boven tafel komen.<br />
De herkenning en erkenning van de<br />
ervaringdeskundige ouder is daarbij<br />
van groot belang. Zij kunnen het<br />
verdriet delen en de emotionele kant<br />
gemakkelijker bespreken. Terwijl<br />
wij de pragmatische kant voor onze<br />
rekening kunnen nemen. Op die<br />
manier proberen we samen het leed<br />
van de familie te verminderen.”<br />
De coachduo’s komen bij de families<br />
thuis, omdat de gezinsleden zich
De thuiscoaches op een rij. Vlnr: Carla Gortemoller, Tiny van Hees, Roelof Bruggeman, Hanny Meynen, Tom Rusting, Abelaziz Boutahar en Karin Kraay<br />
in hun eigen omgeving vaak<br />
veiliger voelen. “In de thuissituatie<br />
hebben de familieleden de regie,<br />
de coaches zijn daar te gast. Dat is<br />
heel intiem en kan een veilig gevoel<br />
geven, waardoor vertrouwelijke<br />
informatie en gevoelens over de<br />
ziekte gemakkelijker besproken<br />
kunnen worden. Bovendien hoeft de<br />
familie niet te reizen; dat scheelt tijd<br />
en geld. Aan de andere kant krijgen<br />
de coaches door het huisbezoek<br />
een helder beeld van de manier<br />
waarop het gezin leeft. Zij zien heel<br />
direct de problemen en kunnen hun<br />
ondersteuning daarop aanpassen.”<br />
Lage drempel<br />
De meeste familieleden worden<br />
bij het project Thuiscoaching<br />
aangemeld door hulpverleners,<br />
slechts een enkel gezin klopt<br />
zelf aan. Het project probeert zo<br />
laagdrempelig mogelijk te zijn,<br />
omdat de hulp voor iedereen<br />
beschikbaar moet zijn. In het halfjaar<br />
dat het project nu loopt, is er met<br />
15 gezinnen contact gelegd. Zij<br />
kregen uitleg over de mogelijkheden<br />
en beperkingen van iemand met<br />
schizofrenie, de manier waarop zij<br />
het beste met een crisis kunnen<br />
omgaan, de mogelijkheden voor<br />
rehabilitatie en bijvoorbeeld de rol<br />
die erfelijkheid speelt bij deze ziekte.<br />
Tiny: “Eén van de grootste problemen<br />
waarmee veel gezinnen worstelen,<br />
is geldgebrek. Hun schizofrene<br />
kinderen maken schulden, hebben<br />
geen werk of zwerven op straat. Wat<br />
wij dan bijvoorbeeld kunnen doen is<br />
contact leggen met bewindvoering<br />
en zorgen dat de aanvraag voor een<br />
uitkering voor de patiënt in gang<br />
wordt gezet. Dit soort problemen<br />
komen we eigenlijk steeds<br />
meer tegen.”<br />
“Maar verder is het voor ons vooral<br />
van belang dat we deze mensen in<br />
hun kracht zetten. We gaan samen<br />
kijken hoe zij een goede verdeling<br />
kunnen maken tussen de zorg voor<br />
hun kind, de rest van het gezin en<br />
hun eigen leven. Natuurlijk moeten<br />
zij het uiteindelijk zelf doen, maar<br />
we gaan wel samen kijken waar hun<br />
krachten liggen. Want als de ouders<br />
in balans zijn, kan een schizofreen<br />
kind ook beter functioneren. De<br />
richtlijn is dat we tussen de vier en<br />
zes huisbezoeken afl eggen om dat<br />
te bereiken. En gelukkig lukt dat ook<br />
meestal.”<br />
Kijk voor meer informatie op:<br />
www.familievan.nl, bel met: Indigo<br />
Preventie 030-6999150, of mail naar:<br />
thuiscoachingschizofrenie@indigo.nl<br />
11
12<br />
<strong>Intimiteit</strong> op de hoeve<br />
Na de week van nevel en motregen<br />
is het een drukte van belang. De<br />
dagjesmensen die nieuwsgierig<br />
kijken hoe het er nu op zo’n<br />
instellingsterrein toegaat. De<br />
bewoners zijn uit hun holen<br />
gekomen en paraderen vrolijk<br />
over de rijbaan omdat je op het<br />
wandelpad nu eenmaal niet met z’n<br />
drieën naast elkaar kunt lopen. De<br />
jongeren lopen met grote Lonsdalekragen<br />
en nemen de verstikkende<br />
Het is dan nog wel winter maar de zonnestralen schijnen succesvol door de kale<br />
bomen van de Hoeve, Het is aangenaam warm en ik geniet ervan dat ik in een<br />
dunne trui kan wandelen over de nieuw geasfalteerde wandelpaden. Bert Aben<br />
kunststof jassen op de koop toe. Op<br />
de bankjes liggen de jongeren tegen<br />
elkaar aan. De lente is in aantocht.<br />
Nu ben ik zelf al 48 en ik heb het<br />
gevoel dat de jongeren zo’n oude<br />
man als ik een beetje mijden. Ik had<br />
hun vader kunnen zijn. Een vader<br />
die niet weet hoe je moet msn-en,<br />
sms-en of internet daten, maar voor<br />
de rest onbenaderbaar is omdat hij<br />
nu eenmaal niet om de tuin is te<br />
leiden. Ik zou eigenlijk wel contact<br />
met de jongeren willen maken maar<br />
ze kijken langs me heen. Geven<br />
onverstaanbare, mogelijk new waveantwoorden<br />
waar ik ook niet mee<br />
bekend ben. Helaas.<br />
Mooie verschijning<br />
Als ik de jongerenafdeling voorbij<br />
ben gelopen, kom ik bij de ouderen.<br />
Mijn eigen lotgenotengroep dus. Ik<br />
hoor “Goedemiddag Bert”, kijk naar
het bankje en zie een goedverzorgde<br />
veertiger op de wietbank voor<br />
veertigers Een mooie verschijning<br />
doet mijn hart altijd sneller kloppen<br />
en ik loop naar haar toe en zeg:<br />
“Sorry, maar ik weet niet wie je<br />
bent.”<br />
“Ik ben Chantal Franke. Ik was samen<br />
met je opgenomen in het Christelijk<br />
Sanatorium in Zeist in 1991.” Ik voel<br />
het schaamrood op mijn kaken.<br />
Ik had in die tijd zeer langdurige<br />
psychoses en herken Chantal echt<br />
niet. Ik jok dat het me begint te<br />
dagen en verzin dat ze niets is<br />
veranderd sinds die tijd.<br />
Eenmaal op het bankje gezeten, zie<br />
ik de vele groeven in haar gezicht.<br />
Alleen haar ogen herinneren aan de<br />
volmaaktheid van de schepping.<br />
Goede huisvader<br />
“Ben je nog steeds getrouwd met<br />
Linda?” lacht ze me toe. “Ja”, zeg<br />
ik en als goed huisvader meld ik<br />
dat ik inmiddels drie kinderen<br />
heb. Ze vertelt me dat ze bij de<br />
woonbegeleiding van ouderenzorg<br />
werkt. Ze had gesolliciteerd op een<br />
advertentie waar ook werd gelet op<br />
ervaringsdeskundigheid.<br />
Samen gaan we naar de Wissel om<br />
een kop koffi e te drinken. Ik laat haar<br />
mijn fotoboekje zien van mijn gezin…<br />
Column<br />
Ingmar Heytze<br />
<strong>Intimiteit</strong><br />
Zacharias Ommezijde woont alleen. ’s Ochtends<br />
staat hij op en kleedt zich aan. Hij drinkt koffi e<br />
aan zijn grote gietijzeren bureau en kijkt uit het<br />
raam naar zijn tuin. Als de telefoon gaat, neemt<br />
hij die op. Als er iemand langskomt met een<br />
probleem, luistert hij een tijdje naar het probleem<br />
en probeert dan een oplossing te bedenken. Die<br />
komt er verrassend vaak op neer dat je met de<br />
meeste problemen beter af bent dan met hun<br />
mogelijke oplossingen. Dat is de kennis die hij<br />
bezit. Zijn talent is dat hij die oplossing elke keer<br />
weet te brengen alsof hij hem voor het eerst<br />
bedenkt. ’s Avonds eet hij in de stad, gaat naar<br />
huis, kleedt zich uit en leest net zo lang boeken in<br />
bed tot hij in slaap valt. Zacharias Ommezijde is<br />
niet ongelukkig. Ongeluk is voor mensen die iets<br />
willen dat ze nooit zullen hebben, of iets terug<br />
willen dat ze nooit terug zullen krijgen. Zacharias<br />
Ommezijde wacht. Hij wacht op een telefoontje<br />
dat zijn wereld ondersteboven keert, op een<br />
bezoek dat alles verandert, op een avontuur dat<br />
nog moet beginnen.<br />
Zacharias Ommezijde wacht al zolang hij zich kan<br />
herinneren tot hij ergens door wordt aangeraakt…<br />
13
14<br />
Moeilijk, maar ook<br />
moedig in de Bellenbergh<br />
Ik word hartelijk welkom geheten<br />
door Christian, gezinsbegeleider,<br />
en Lydia, ouderbegeleider van de<br />
Bellenbergh op het Sanatoriumterrein<br />
in Zeist. Zij zijn op hun<br />
beurt weer benieuwd wat ik te<br />
vragen heb over intimiteit bij de<br />
Bellenbergh.<br />
Eerst vertelt Christian even kort<br />
over de Bellenbergh: “Het is een<br />
behandelafdeling voor gezinnen<br />
met ernstige problemen. De<br />
Bellenbergh bestaat uit een poli, de<br />
deeltijdbehandeling en een kliniek. In<br />
de kliniek zijn twee behandelgroepen<br />
van ieder vier gezinnen. Elke groep<br />
heeft een gezamenlijke woonkamer<br />
en keuken. De gezinnen hebben<br />
een eigen slaapunit met ouder<br />
en kinderslaapkamers en een<br />
eigen badkamer en toilet. Als het<br />
gezin zover is om minder intensief<br />
begeleid te worden, verhuizen zij<br />
naar één van de twee zogenaamde<br />
woonunits. Elke unit heeft een<br />
voordeur met bel, zodat je niet<br />
zomaar kunt binnenlopen. De duur<br />
van het verblijf kan variëren van zes<br />
weken tot maximaal een halfjaar, van<br />
zondagavond tot vrijdagmiddag.<br />
In het weekeind gaan de gezinnen<br />
Als ik aanbel bij de prachtige villa, hoor ik kinderen vrolijk lachen en spelen<br />
achter in de tuin. Dat doet me goed, er wordt gelachen! Ik ben zeer benieuwd<br />
wat ik te horen krijg in dit interview. Hoe zal ik erover denken als ik straks weer<br />
de deur achter me dicht trek? Karin van Laar<br />
naar hun eigen huis. Gezinnen<br />
worden alleen behandeld als zij<br />
echt zelf willen werken aan<br />
verandering.”<br />
Kwetsbaar<br />
Heel wat mensen bij elkaar dus, met<br />
ieder zo zijn achtergrond. Ik vraag<br />
me af hoe je dan je privacy bewaakt.<br />
Is het niet ontzettend moeilijk om<br />
‘met je billen bloot’ te moeten, met<br />
het hele gezin? Lydia: “Dat is zeker<br />
moeilijk, maar ook erg moedig! De<br />
gezinnen hebben vaak al een hoop<br />
ellende achter de rug of zitten er bij<br />
de opname nog middenin. Dat maakt<br />
ze zo kwetsbaar”.<br />
Christian: “Bij de ochtendopening<br />
komen alle volwassenen bij elkaar,<br />
de kinderen gaan naar school op<br />
het terrein en voor de kleinsten is<br />
er peuteropvang. Er wordt dan per<br />
persoon besproken waar die dag<br />
aan wordt gewerkt. De zogenaamde<br />
dagdoelen. Het is niet gemakkelijk<br />
om op een andere manier problemen<br />
op te lossen dan je thuis gewend<br />
bent. Soms zijn gewoonten zelfs van<br />
generatie op generatie ingesleten.<br />
De één heeft moeite om structuur<br />
te bieden, de ander moet leren<br />
omgaan met zijn beperkingen en<br />
bij weer een ander staat het thema<br />
veiligheid binnen het gezin voorop.<br />
Er is altijd een gezinsbegeleider in de<br />
buurt die observeert en begeleidt.<br />
De gezinnen eten ieder aan hun<br />
eigen tafel, maar veelal met een<br />
gezinsbegeleider erbij. Hij of zij zal,<br />
indien nodig, hulp en advies geven<br />
over bijvoorbeeld situaties aan tafel.<br />
Dat gebeurt meestal door het stellen<br />
van oplossingsgerichte vragen.”<br />
Lydia: “We werken oplossingsgericht,<br />
soms met video-opnamen. Die<br />
gebruiken we om te laten zien hoe<br />
bijvoorbeeld een bedritueel verloopt<br />
en waar problemen ontstaan. Samen<br />
met de ouder(s) kijken we dan naar<br />
die video en bespreken of en hoe<br />
het anders kan. De vader of moeder<br />
kan het dan gelijk in de praktijk<br />
toepassen en oefenen.”<br />
Intensief<br />
Raakt het je soms erg? Als je zo<br />
intensief met mensen omgaat,<br />
moet je er op één of andere manier<br />
ook afstand van kunnen nemen…<br />
Lydia: “Ja, ik werk nu zeven jaar in<br />
de Bellenbergh en heb het er in<br />
het eerste jaar soms wel moeilijk
mee gehad. Maar ik heb ermee<br />
leren omgaan. Bovendien hebben<br />
de gezinnen er niets aan als jij niet<br />
professioneel handelt.”<br />
Mooie dingen<br />
“En vergeet niet te vertellen dat<br />
hier ook mooie dingen gebeuren”,<br />
vult Christian aan. Dat kan Lydia<br />
volmondig beamen. “Het is mooi om<br />
te zien dat ouders steun hebben aan<br />
elkaar, op elkaars kinderen passen<br />
en dat er hechte vriendschappen<br />
ontstaan. En het is helemaal mooi als<br />
je ziet dat een gezin opbloeit, geniet<br />
van het wegvallen van de spanning<br />
en weer lichtpuntjes ziet. Als zij weer<br />
van kleine dingen kunnen genieten;<br />
dat is echt ontroerend!”<br />
Lydia: “Het geluk zit soms ook in<br />
kleine dingen. Vorige week zei een<br />
moeder: ‘ik heb geen geld om mee te<br />
doen met het zomerprogramma’. Zij<br />
dacht dat ze naar de Efteling en dat<br />
soort dingen zouden gaan. Toen bleek<br />
dat een picknick een onderdeel van<br />
het programma was. Het kost niets<br />
extra, maar de kinderen en ouders<br />
genoten ervan.”<br />
Alle geluk<br />
Na het interview kan ik het niet<br />
laten om met een ruime boog om<br />
de villa te lopen. Want daar hoor ik<br />
de kinderen nog spelen. Het zag er<br />
goed uit, de partytent met slingers<br />
eraan, de ouders op tuinstoelen met<br />
elkaar in gesprek, en de kinderen er<br />
spelend omheen op schommels en<br />
fi etsjes. Ik rijd naar huis waar mijn<br />
puberkinderen de computer bezet<br />
houden en de vuile was op hun<br />
kamers laten slingeren. Wat heb ik<br />
het eigenlijk gemakkelijk. Ik wens<br />
de gezinnen van de Bellenbergh<br />
alle geluk van de wereld toe. En de<br />
medewerkers idem dito.<br />
15
16<br />
Nieuws & Mededelingen<br />
In memoriam<br />
Gerard ten Holter<br />
De redactie van Alter heeft afscheid moeten nemen van Gerard ten<br />
Holter. Ons zeer gewaardeerde redactielid overleed onverwacht op<br />
29 augustus. Gerard is 79 jaar geworden.<br />
Gerard heeft zich jarenlang ingezet voor het cliëntenblad van<br />
<strong>Altrecht</strong>. Zijn intellectuele inbreng was altijd zeer waardevol, zijn<br />
kennis over medicatie en internationale literatuur was fenomenaal<br />
en zijn grote gevoel voor humor steeds weer verrassend. We zullen<br />
de eigenzinnige en kleurrijke inbreng van Gerard bijzonder missen.<br />
De redactie van Alter wenst zijn nabestaanden veel sterkte toe.<br />
Wouter Langeveld, hoofdredacteur<br />
SBRU biedt hulp bij je administratie en fi nanciën<br />
Iedereen vanaf achttien jaar is zelf<br />
verantwoordelijk voor wat hij of zij<br />
doet. Je bent dan meerderjarig en<br />
wordt in staat geacht je eigen zaakjes<br />
te kunnen regelen. Psychiatrische<br />
patiënten hebben daar soms moeite<br />
mee. Zij kunnen bijvoorbeeld<br />
- tijdelijk - niet in staat zijn hun<br />
fi nanciële belangen goed te behartigen.<br />
De Stichting Bewindvoering Regio<br />
Utrecht (SBRU) kan dan voor cliënten<br />
van <strong>Altrecht</strong> uitkomst bieden.<br />
Als je je administratie niet op orde hebt,<br />
kun je voor grote problemen komen te<br />
staan. Je krijgt stapels aanmaningen,<br />
wordt afgesloten van gas en licht of<br />
zelfs je woning uitgezet. De normale<br />
hulpverleners hebben meestal geen<br />
tijd om je daarbij te helpen, dus zul<br />
je moeten aankloppen bij familie of<br />
vrienden. Maar ook daar kleven nadelen<br />
aan. Het is immers vervelend als je met<br />
hen ruzie krijgt over geld.<br />
Bewindvoerder<br />
Cliënten kunnen in zo’n geval zelf<br />
bewindvoering aanvragen. Meestal<br />
gebeurt dat met de hulp van een<br />
hulpverlener of een familielid. Een<br />
bewindvoerder wordt aangesteld - en<br />
ook weer uit zijn functie ontheven -<br />
door de rechtbank. De bewindvoerder<br />
krijgt het beheer over het geld en de<br />
goederen van de patiënt, maar wordt<br />
daar natuurlijk geen eigenaar van. Als<br />
bewindvoering wordt ingesteld, komt<br />
alle zakelijke post voortaan bij de SBRU<br />
binnen. Zij betalen dan de vaste lasten<br />
als huur, verzekeringen, gas en licht.<br />
Van het geld dat overblijft, wordt een<br />
deel gereserveerd voor grote uitgaven<br />
of bijvoorbeeld een vakantie. De cliënt<br />
krijgt vervolgens iedere week een<br />
bedrag als ‘leefgeld’.<br />
Rust<br />
Margot Leeuwin, coördinator Stichting<br />
Bewindvoering Regio Utrecht: “Het<br />
voordeel voor patiënten is dat het hen<br />
rust geeft. Vaak krijgen we van hen<br />
een hele vuilniszak met papieren. Daar<br />
zien ze zelf door de bomen het bos niet<br />
meer in. We horen van bijna al onze<br />
cliënten dat zij het prettig vinden als<br />
wij voor hen orde op zaken stellen. De<br />
stichting heeft op dit moment ruim 280<br />
klanten, maar wil het klantenbestand<br />
de komende maanden uitbreiden<br />
tot zo’n 350 cliënten. Dat kan omdat<br />
Oproep: maak een<br />
zelfportret<br />
‘Zelfbeeld’ is het thema van het volgende<br />
nummer van Alter. Omdat we weten dat veel<br />
cliënten van <strong>Altrecht</strong> graag fotograferen,<br />
willen we hen oproepen om voor deze editie<br />
een zelfportret in te sturen.<br />
De mooiste portretten krijgen een plaatsje op<br />
een speciale fotopagina in Alter. Je kunt je foto<br />
- het liefst als JPEG-bestand met een zo hoog<br />
mogelijke resolutie - mailen naar:<br />
alter@altrecht.nl. De foto’s moeten uiterlijk<br />
maandag 20 <strong>oktober</strong> bij de redactie binnen zijn.<br />
we een vaste medewerker hebben<br />
aangetrokken. Mariska Westland is als<br />
ervaren bewindvoerder aan ons team<br />
toegevoegd en daardoor hebben we de<br />
ruimte om te groeien.”<br />
Korte lijnen<br />
De SBRU is gevestigd op de Willem<br />
Arntszhoeve in Den Dolder. Margot:<br />
“Het grote voordeel daarvan is dat de<br />
lijnen met <strong>Altrecht</strong> kort zijn. We kennen<br />
de afdelingen, de maatschappelijk<br />
werkers, et cetera. Er zijn meer bureaus<br />
die bewindvoering doen, maar zij zijn<br />
niet gespecialiseerd in de psychiatrie.<br />
Onze medewerkers en vrijwilligers<br />
krijgen bijvoorbeeld trainingen in<br />
hoe zij met psychiatrische patiënten<br />
moeten omgaan. Daardoor zijn zij beter<br />
in staat een vertrouwensband met hun<br />
cliënten op te bouwen.”<br />
Kijk voor meer informatie op:<br />
www.sbru.nl
Roosenburg 1 wint voetbaltoernooi WA Hoeve<br />
Roosenburg 1 heeft eind augustus het<br />
jaarlijkse voetbaltoernooi op de WA<br />
hoeve gewonnen. Dit jaar deden maar<br />
liefst zeven teams mee. Zij speelden<br />
in minder mooi weer dan voorgaande<br />
jaren. Het was bewolkt en een graad<br />
of achttien. Goed voor de spelers,<br />
maar minder goed voor het veld. Dat<br />
was vochtig en daardoor ontstonden<br />
er veel glijpartijen. Dit zorgde meer<br />
dan eens voor botsingen. Gelukkig<br />
kon het toernooi ook dit jaar zonder<br />
grote blessures worden afgesloten.<br />
Ook dit jaar waren de teams aan<br />
elkaar gewaagd. Roosenburg 1<br />
kwam al vroeg, samen met Centrum<br />
Maliebaan, op de koppositie te staan.<br />
De wedstrijd waarin deze teams<br />
tegen elkaar speelden, was dan ook<br />
één van niveau. Door de druk die op<br />
de wedstrijd lag, ging het er soms ook<br />
hard aan toe. De scheidsrechter heeft<br />
ervoor gezorgd dat het spel netjes<br />
bleef. Roosenburg 1 won uiteindelijk<br />
met 2-1. Doordat Centrum Maliebaan<br />
in de vijfde wedstrijd verliespunten<br />
Nieuwegein heeft eigen Klussenbus<br />
Na maanden van intensieve<br />
voorbereiding heeft Nieuwegein - net als<br />
Utrecht - een eigen Klussenbus.<br />
Wim Werensteijn is leider van dit project.<br />
Hij is zeer enthousiast en zoekt nog<br />
een aantal klussers die graag met hun<br />
handen willen werken. Als medewerker<br />
voer je allerlei klussen uit: schilderen,<br />
behangen, klein elektrisch onderhoud,<br />
vloerbedekking leggen, een tuin snoeien/<br />
onderhouden en (kleine) verhuizingen.<br />
De mensen van de Klussenbus komen uit<br />
Nieuwegein, IJsselstein en Vianen.<br />
Er wordt geklust van maandag tot en<br />
kreeg, was Roosenburg 1 al vóór de<br />
laatste wedstrijd kampioen.<br />
De Fair-Play prijs ging naar <strong>Altrecht</strong><br />
Talent Den Dolder, die dit jaar voor<br />
het eerst meedeed. Dit team verloor<br />
alle wedstrijden, maar bleef sportief<br />
spelen en plezier in het spel houden.<br />
De eindstand: 1: Roosenburg 1, 2: Wier,<br />
3: Centrum Maliebaan, 4: Barentz,<br />
5: ABC, 6: Roosenburg 2, 7: <strong>Altrecht</strong><br />
Talent Den Dolder<br />
met donderdag (alleen in de ochtend).<br />
Wil je meer informatie? Neem contact<br />
op met Wim Werensteijn. Hij is van<br />
maandag tot en met donderdag<br />
bereikbaar tussen 12.30 en 13.00 uur via<br />
(030) 600 87 60 of 06 51 85 87 08 (ook als<br />
je een klusje hebt).<br />
17
18<br />
Nieuwe site voor Digitaal<br />
Jeugdplein<br />
Het Digitale Jeugdplein van <strong>Altrecht</strong> krijgt in november<br />
een nieuwe website. Sommige elementen komen terug<br />
op de nieuwe site, maar er komen ook nieuwe onderdelen.<br />
De chat, het forum, de Jeugdraad en de ervaringsverhalen<br />
blijven bestaan. Nieuw zijn zelftests, spelletjes,<br />
ontspanningsoefeningen en een speciaal hoekje voor jonge<br />
kinderen.<br />
Het meest opvallende is de nieuwe vorm van de website. In<br />
plaats van veel tekst, gaat het op de nieuwe site vooral om<br />
beeld. We willen er nog niet teveel over verklappen, maar hier<br />
onder zie je al een voorproefje van de nieuwe homepage.<br />
De Jeugdraad krijgt op de website ook een nieuwe opzet. We<br />
vragen voortaan alle kinderen om hun mening. Dat kan gaan<br />
om heel praktische zaken, zoals de kleur van het behang, maar<br />
ook over tevredenheid over de behandeling of de manier<br />
waarop je wordt geïnformeerd over je behandeling.<br />
De nieuwe website bevat ook informatie voor ouders. Voor<br />
ouders met heel jonge kinderen is er een kinderhoekje, met<br />
een voorleesverhaal over hulp bij <strong>Altrecht</strong>. Verder komen<br />
er links naar andere handige of informatieve sites. Een<br />
deel van de site is voor iedereen toegankelijk, bijvoorbeeld<br />
de ervaringsverhalen en de spelletjes. Een ander deel is<br />
alleen voor kinderen die in behandeling zijn bij <strong>Altrecht</strong>. Zij<br />
krijgen daarvoor een wachtwoord. De chat en het forum zijn<br />
bijvoorbeeld alleen voor kinderen.<br />
www.altrecht.nl/jeugdplein<br />
Ingezonden brief<br />
Hallo,<br />
In 2005/2006 heb ik een column mogen schrijven voor<br />
de Alter. Ik wist niet dat die periode een nieuw tijdperk<br />
voor me zou inluiden. Sinds die tijd ben ik altijd blijven<br />
schrijven. Eerst nog als columnist en later in brieven die ik<br />
niet verzond, in een dagboek en op mijn weblog.<br />
Ik heb nog altijd veel plezier in het schrijven. Alles wat<br />
ik heb geschreven, print ik uit en bewaar ik. Je kunt je<br />
voorstellen dat al het schrijfwerk een lijvig boekwerk is<br />
geworden. Ik had niet durven dromen dat ik ook dankzij<br />
<strong>Altrecht</strong> ben gaan hardlopen en nu op een zorgkwekerij<br />
in Noorden werk. Zo heb ik een mooie mix gevonden van<br />
hardlopen, schrijven en werken.<br />
Een dankbare cliënt van <strong>Altrecht</strong><br />
Frank Imming<br />
Leren fl irten met plezier<br />
Bij Klikt’t kun je vanaf eind <strong>september</strong> de cursus “Hoe kom<br />
ik je tegen en wat daarna...” volgen. Deze lessen zijn bedoeld<br />
voor mensen die graag contacten willen leggen maar niet zo<br />
goed weten hoe dat moet of het niet durven.<br />
Deze cursus is bedoeld als handige aanloop naar het leggen<br />
van leuke contacten. Met acht tot tien mensen in een groep<br />
proberen we in een ontspannen en vrolijke sfeer te bespreken<br />
hoe het is om alleen ergens op af te gaan en hoe ingewikkeld<br />
het soms is om daadwerkelijk contact met iemand te leggen.<br />
In de cursus wordt aandacht besteed aan manieren van<br />
contact leggen, wordt over openingszinnen en gespreksstof<br />
nagedacht en wordt vooral geoefend in het aangaan van<br />
een eerste gesprekje. Iedereen vindt het waarschijnlijk even<br />
moeilijk, dus mag je onhandig zijn, stotteren, stil vallen en er<br />
mag vooral ook gelachen worden. Na een bijeenkomst over<br />
kleding en uiterlijke verzorging gaat de groep twee keer iets<br />
leuks ondernemen waarbij al het geleerde in praktijk kan<br />
worden gebracht.<br />
De cursus (acht lessen) kost 15 euro. Daarvoor ontvang je<br />
de cursusmap, schrijfmateriaal en consumpties. Klikt’t is<br />
bereikbaar op dinsdag tussen 12.00 en 19.00 uur en op<br />
vrijdag tussen 9.00 en 15.00 uur via: 030 - 604 43 59 en<br />
06 - 182 92 969. Op andere dagen kun je een bericht inspreken.<br />
Of een e-mail sturen naar kliktt@wish.net.<br />
Voor meer informatie: www.klikt-t.nl
Een zomer in het Vijfde seizoen<br />
“Een ontwapenende, indrukwekkende fi lm.” Met deze woorden beschreef<br />
Roxanne Vernimmen Een zomer in het Vijfde Seizoen, de fi lm die de kunstenaars<br />
Marc Philip van Kempen en Antoinette Nausikaä samen met een groot aantal<br />
patiënten van de Willem Arntsz Hoeve maakten.<br />
De fi lm kwam tot stand door een intensieve samenwerking tussen de<br />
kunstenaars en bewoners van de WA Hoeve. Marc: “We wilden ons kunstwerk<br />
sterk laten leiden door de stappen die de bewoners namen. Het is een fi lm<br />
geworden met en door de mensen van de WA Hoeve.”<br />
Marc en Antoinette stelden dertien videocamera’s beschikbaar aan<br />
geïnteresseerde bewoners. Ze gaven workshops, zodat iedereen de camera’s kon<br />
bedienen en lieten hen vervolgens hun gang gaan. Antoinette: “Filmen vereist<br />
openheid. Je openstellen voor<br />
de blik van een ander, interesse<br />
tonen in een ander, iets van<br />
iemand vragen en iets van<br />
jezelf geven. Van deze openheid<br />
hebben we gelukkig veel<br />
gezien. We hebben een keuze<br />
gemaakt uit alle fragmenten en<br />
de mooiste stukjes aan elkaar<br />
geplakt.”<br />
De kunstenaars hadden een<br />
wedstrijd verbonden aan het<br />
maken van de fi lm. Erik en Gradus wonnen een beker én mochten ieder hun<br />
videocamera houden, omdat zij volgens de jury de alledaagse gang van zaken op<br />
de hoeve het beste hebben vastgelegd.<br />
Sinds 13 <strong>september</strong> woont en werkt kunstenares Jikke van Loon in het Vijfde<br />
Seizoen.<br />
DJ Mario in ‘t Kluster<br />
Voor de nieuwste en leukste dansnummers moet je<br />
bij de disco van ’t Kluster zijn. DJ Mario volgt de top<br />
40 op de voet en draait voor elk wat wils.<br />
Van een onstuimig dansnummer tot<br />
Nederlandstalige krakers. Hij weet bovendien de<br />
diverse genres zonder moeite in elkaar te laten<br />
overvloeien. Wordt ook een ervaring rijker en kom<br />
naar deze super discoavond. Verzoekjes zijn welkom!<br />
Zaterdag 15 november, van 19.00 tot 23.00 uur in de<br />
kantine van locatie ’t Kluster (Vredebestlaan 23, 3431<br />
CG Nieuwegein). Toegang is gratis. Meer informatie:<br />
Jos van den Brink: 030-600 87 60<br />
Belangrijke adressen/<br />
telefoonnummers<br />
Cliëntenraden <strong>Altrecht</strong><br />
Den Dolder, 030 - 225 62 30<br />
Nieuwegein, 06 - 518 587 63<br />
Locatie Utrecht, 030 - 230 86 35<br />
Woerden, 06 - 518 587 63<br />
Zeist, 030 - 696 52 15<br />
Centrale Cliëntenraad <strong>Altrecht</strong><br />
Dolderseweg 164, 3734 BN Den Dolder<br />
030 - 225 63 98<br />
Jeugdraad: www.altrecht.nl/jeugdplein<br />
Informatiecentrum<br />
Lange Nieuwstraat 119, 3512 PG Utrecht.<br />
Tel: 030 - 230 85 85.<br />
Mail: iinformatiecentrum@altrecht.nl<br />
De Wegwijswinkel<br />
Adriaanstraat 26 AA, 3581 SG Utrecht<br />
Telefoon: 030 - 275 96 32<br />
Steunpunt GGZ<br />
Mgr. v.d. Weteringstraat 132a, 3581 EN Utrecht.<br />
Tel: 030-23 69 320, email: steunpunt@ggzutrecht.nl,<br />
website: www.ggzutrecht.nl<br />
Geestelijke verzorging<br />
Den Dolder, 030 - 225 64 17 / 6517<br />
Roos Ritmeester, Eva Ouwehand<br />
Nieuwegein, 030 - 602 09 87<br />
Karien van Roermund<br />
Zeist, 030 - 696 54 49 / 5463<br />
Roel Vredenbregt, Eva Ouwehand<br />
Utrecht, 030 - 230 86 28 / 8629<br />
Karien van Roermund, Roel Vredenbregt<br />
Alle locaties<br />
Imam Hafi d Mahla, 030 - 230 88 81<br />
Utrecht, Zeist, Nieuwegein<br />
Moslim geestelijk verzorger mw. Mualla Kaya<br />
06 - 519 845 06<br />
Secretariaat geestelijke verzorging<br />
Telefoon 030 - 696 54 76<br />
Klachtencommissies<br />
Commissie klachtenbehandeling<br />
Cliënten/Patiënten <strong>Altrecht</strong>: Deltahuis,<br />
Dolderseweg 164, Den Dolder, tel: 030 - 225 61 58<br />
Patiëntenvertrouwenspersonen (PVP)<br />
Voor cliënten die opgenomen zijn:<br />
Den Dolder: Windehof: Henriëtte van der Laan,<br />
telefoon: 06 - 559 12 054<br />
Nieuwegein en Woerden: Theo van Veldhuizen,<br />
telefoon: 06 - 559 12 366<br />
Utrecht: Ingrid Peters, telefoon: 06 - 219 47 170<br />
Zeist: Ronald de Koster,<br />
telefoon: intern: 5462 of 06 - 274 02 685<br />
Voor ambulante cliënten:<br />
Helpdesk PVP: 0900 - 444 88 88<br />
Familievertrouwenspersoon<br />
Jacqueline Rodenburg, ma, di, do en vr van<br />
9.00 tot 14.00 u. Telefoon 06 - 53 34 85 55 of<br />
familievertrouwenspersoon@ggzutrecht.nl<br />
Familieraad<br />
Telefoon: 030 - 225 64 68 of email:<br />
familieraad@altrecht.nl<br />
Recepties locaties <strong>Altrecht</strong><br />
Den Dolder: 030 - 225 66 66<br />
Nieuwegein: 030 - 602 09 87<br />
Utrecht: 030 - 230 88 88<br />
Woerden: 0348 - 427 111<br />
Zeist: 030 - 696 54 32<br />
19
Nieuws van de cliëntenraad<br />
Cliëntenraden zoeken de cliënten op<br />
De cliëntenraden van de locaties<br />
Nieuwegein en Woerden<br />
gaan regelmatig op bezoek in<br />
de kliniek en bij cliënten die<br />
deeltijdbehandeling volgen.<br />
Zij bespreken de vragen en<br />
ideeën van de cliënten met het<br />
management en vaak leidt dit<br />
tot verbeteringen, bijvoorbeeld<br />
in de voorzieningen of in de<br />
communicatie met de cliënten.<br />
Hoe bereik je de cliënten met een<br />
individuele behandeling?<br />
En hoe kun je als raadslid andere<br />
cliënten laten profi teren van jouw<br />
ervaringen als cliënt? In Nieuwegein<br />
en Woerden organiseren de<br />
raden informatiebijeenkomsten,<br />
bijvoorbeeld over de Crisiskaart, het<br />
Persoonsgebonden budget en het<br />
omgaan met instanties.<br />
In de Week van de Chronisch<br />
Zieken(3-7 november) worden<br />
themabijeenkomsten gehouden<br />
over medicijnen. Er komt aan de orde<br />
welke soorten medicijnen er zijn, hun<br />
werking, bijwerkingen en de combinatie<br />
van verschillende medicijnen. Een<br />
apotheker, een psychiater en een<br />
ervaringsdeskundige zullen informatie<br />
verstrekken en ingaan op vragen. De<br />
raden maken de tijd en de plaats nog<br />
Robert de Mulder, lid van de cliëntenraad Nieuwegein en Maarten Muis, bestuurslid van Anoiksis<br />
Wil je meer weten over de cliëntenraden?<br />
bekend op posters en er komt een<br />
informatiefolder.<br />
Robert de Mulder van de cliëntenraad<br />
in Nieuwegein wil zijn medecliënten<br />
laten profi teren van zijn ervaringen met<br />
schizofrenie. Toen bij Robert de diagnose<br />
schizofrenie werd gesteld, schrok hij<br />
en had veel vragen. Bijvoorbeeld over<br />
zijn toekomst: Kan ik nog werken, of<br />
op mezelf wonen? En wat bedoelt mijn<br />
behandelaar, als hij zegt dat ik een depot<br />
krijg? Toen had Robert geen idee. Nu is<br />
zijn leven behoorlijk op orde en hij heeft<br />
een manier gevonden om met zijn ziekte<br />
om te gaan.<br />
Voorlichting<br />
Samen met Maarten Muis van Anoiksis<br />
gaat hij in gesprek met een groep<br />
cliënten met schizofrenie die in het<br />
Sociaal Psychiatrisch Behandelcentrum<br />
(SPB) Nieuwegein deeltijdbehandeling<br />
volgen. Anoiksis is een vereniging<br />
van mensen met schizofrenie, schizoaffectief<br />
of chronische psychosen, die<br />
aan voorlichting, lotgenotencontact<br />
en belangenbehartiging doet.<br />
Maarten Muis heeft veel ervaring<br />
met voorlichtingsbijeenkomsten voor<br />
cliënten.<br />
Wilt u informatie over de cliëntenraden<br />
in Nieuwegein of Woerden, over<br />
de themabijeenkomsten over<br />
medicijnen? Hebt u ideeën over<br />
thema’s voor volgende bijeenkomsten,<br />
neem dan contact op met de raden:<br />
cliëntenraadnieuwegein@altrecht.nl,<br />
cliëntenraadwoerden@altrecht.nl of via:<br />
06 - 518 587 63.<br />
Neem dan contact op met Pieter Stapels, ondersteuner Centrale Cliëntenraad: p.stapels@altrecht.nl of<br />
06 - 518 58 759. De Cliëntenraad staat ook op de site van <strong>Altrecht</strong>: www.altrecht.nl