*Tonrnalisi

•jgr -JT 3e JAARC JAARGANG - MAANDBLAD 7
De l^tliolieke
RUARI 1949
* T onrnalisi
INZENDINGEN AAN HET SECRETARIAAT:
KONINGSSTRAAT22B.TEL.6529
HILVERSUM
R E D A C T ! El
J. W. L. VAN MASTR1GT
A. L. G. M. VAN OORSCHOT
S. H. A. M. ZOETMULDER
ORGAAN VAN DE KATHOLIEKE
NEDERLANDSE JOURNALISTENKRING
EEN JAAR VAN UITBOUW
/ N het ernstige streven naar ontwikkeling en verbreding van de pers in
Nederland heeft de K.N.J.K. in 19^8 belangrijk deelgenomen. Samen met
de N.J.K., in de overkoepeling van de Federatie van Nederlandse journalisten,
hebben wij na de opbouw in 19Jt7 een jaar van uitbouw kunnen afsluiten.
Maar ook in eigen kring konden wij er in slagen, resultaten te bereiken, die
belangrijke steun kunnen bieden bij de verdere ontwikkeling van onze katholieke
organisatie. Ook nu heeft het hoofdbestuur niet stil gezeten; men heeft
het werk niet afgewacht, maar het opgezocht. En daarbij heeft het Hoogwaardig
Episcopaat, gesteund met zekere financiële armslag, opdat wij konden
doorzetten, waar de geldelijke bijdragen van onze leden ontoereikend
mochten zijn.
NS* initiatief tot vestiging van
O een katholieke journalistieke
vakopleiding heeft na een vruchtdragende
voorbereiding de stichting
bereikt van een Journalistenschool
aan de R.K. Universiteit van Nijmegen,
de eerste in ons land. Het curatorium
van deze school, waarin ons
hoofdbestuur twee plaatsen bezet,
heeft met gerechte vreugde uit de
mond van vele der uitgenodigde
autoriteiten vernomen, hoezeer men
ons deze instelling benijdt. Nu reeds
25 studenten volgen deze Nijmeegse
cursus. Dankbaar wordt herinnerd
aan het belangrijke aandeel, dat de
vorige rector-magnificus, Mgr. prof.
dr. R. P. Post,, in de voorbereidingen
had. En wij kunnen ons gelukkig prijzen,
dat twee van onze oud-leden, die
journalistieke naam verwierven, de
leiding van het onderwijs hebben,
Hans Hermans als lector in de dagbladwetenschap
en Jan Nieuwenhuis
als leider van het Instituut.
Evenzeer onze sympathie heeft de
journalistieke cursus vanwege het
Ned. schriftelijk studiecentrum van
de paters Augustijnen te Culemborg.
Ook hier is de vakopleiding gegeven
in handen van een bonafide journalist,
met als gevolg de inschrijving
van een groot aantal cursisten.
E samenwerking, waarvan reeds
in het vorige jaarverslag sprake
was, heeft zich in 1948 uitgebreid tot
het buitenland, waar wij contacten
konden leggen met groepen van
katholieke publicisten. Het begon in
Duitsland, waar een commissie uit
het hoofdbestuur, bestaande uit de
collegae L. Frequin, W. Goldschmitz
en A. van Oorschot enkele dagen een
congres van katholieke publicisten
uit alle Westerse landen heeft bijgewoond.
Daarna zocht schrijver van
dit verslag contact met Vlaamse
journalisten, met wie hij besprekingen
had, eerst in Brussel, verder
in Antwerpen. Daaruit is gevolgd
een uitnodiging tot bijwoning van
het gouden bestaansfeest van de
Bond van katholieke dagbladschrijvers
in België. De collegae Hanekroot
en Van Oorschot hebben daar onze
organisatie vertegenwoordigd. Intussen
.had het dagelijks bestuur van de
K.N.J.K. overleg gepleegd met het
bestuur van de K.N.D.P. om terzake
van de katholieke internationale
samenwerking met publicisten (journalisten,
schrijvers en uitgevers) een
houding te bepalen. In 1949 hopen
wij tot eerste resultaten te komen en
dan tevens gevolg te geven aam een
uitnodiging die ons reeds uit Parijs
was gedaan.
NS hoofdbestuur, dat verleden
O jaar zes -maal in vergadering
bijeen kwam, had aanvankelijk
twee ivacatures, die echter spoedig
werden opgelost door de
benoeming van de collegae Paul
Kuypers (Noord-Brabant) en W. Pedroli
(Zuid-Holland). Helaas moesten
wij afscheid nemen van onze geestelijk
raadsman, prof, dr. L. J. W.
Smit, omdat het Hoogwaardig Episcopaat
een algemeen: aalmoezenier
van de pers had benoemd. In de persoon
van dr. P. Heymeijer S.J. kunnen
wij thans onze nieuwe geestelijk
raadsman begroeten. In de afdelingsbesturen
kwamen enkele mutaties
voor.
Op verzoek van de zuidelijke afdelingen
werd de jaarvergadering
van 6 Maart gehouden te 's Hertogenbosch.
Nochtans viel over de
opkomst, zelfs uit Limburg en Noord-
Brabant, niet te juichen. Deze vergadering
leverde een nieuwe contributieregeling
op, waardoor vooral de
leden met gezinnen financieel werden
verlicht.
Door het in werking treden van
de CA.O. steeg het ledental van 315
tot 360. Het lid Harry Bronk
(K.R.0.) te Amsterdam ontviel ons
door een plotselinge dood. De katholieke
journalistiek verloor verder
twee bekende figuren, namelijk
Max van Poll en Albert Kaller, die
onderscheidenlijk te Eindhoven en
Vaals overleden.
Gelukkig nog slechts weinig collegae
bleven buiten het verband van
de organisatie. Wij betreuren dat het
meest voor hen zelf, want zij missen
daardoor verschillende voordelen,
o.a. ons maandblad, dat verleden
jaar in totaal 168 pagina's voor journalisten
waarlijk voorlichtende kopij
heeft gebracht. (De plaats van Ad
Bevers fa de redactiecommissie werd
bezet door collega J. W. L. van
Mastrigt).
Wij mogen niet verzuimen, te herinneren
aan de samenwerking in Federatie
en met de N.J.K., hetgeen tot
zoveel voldoening heeft geleid en tot
succes naar buiten. Met name Mr.
M. Rooy en Mr. A. E. van Rantwijk,
voorzitter en. secretaris van de Federatie,
moeten wij danken voor hun
bereidheid en collegiale houding.
Helaas konden wij ook in 1948 nog
niet komen tot rechtsherstel inzake
de geldelijke bezittingen van de Ned.
R.K. Journalistenvereniging, namelijk
een som van ongeveer ƒ 2.600
staatsschuld ten behoeve van het
Steunfonds en ƒ 1.600 kasgeld. Hierbij
kan worden aangevuld, dat uit het
vroegere Steunfonds nu nog voorschotten
in omloop zijn tot een be-
1

Onze financiën
Een blik op de hier afgedrukte
rekening en concept-begroting toont
aan, dat wij in 1948 financieel konden'
uitkomen, mede dank zij het
subsidie-overschot van het Hoogwaardig
Episcopaat. De contributies
kwamen bijna ƒ 850.— boven de raming;
en dan hebben wij niet eens
bijgerekend de nog te vorderen contributie-bedragen.
Dat de totaal-uitgaven zijn opgelopen
tot 'f 19.657.32, of wel ƒ 4.157.37
boven de begroting, komt door de
verhoogde uitkering aan de Federatie,
waartoe door de Fed. raad was
besloten. En ook voor 1949 zullen wij
Ontvangsten:
In kas 1 Januari 1948 ƒ
Amsterdamse Bank (inbegrepen restant
subsidie Episcopaat ƒ 1.670.96)
Amsterdamse Bank, rente >>
Saldo postrekening
Contributies: kas ƒ 37.52
giro Breda „ 727.40
giro (v. O.) „ 692.38
Bank t/m Mei ... „ 2.444.74
Federatie (na Mei) „ 5.941.06
„ nog te vorderen p.m.
(geraamd ƒ 9.000) • „
Maandblad: abonnementen ...... ƒ 23.90
advertenties , 226.20
Inkomsten
op ongeveer eenzelfde uitgave aan de
Federatie moeten rekenen. Een gelukkige
omstandigheid is, dat —
naarmate de Federatie meer werk
van ons overneemt — sommige eigen
uitgaven kunnen dalen. Om die reden
is de raming van die eigen uitgaven
over 1949 lager dan over het afgelopen
jaar.
Ofschoon wij dit jaar konden beginnen
met een batig saldo van
f 1.520.30 en wij de contributie-opbrengst
veilig konden schatten op
ƒ 15.000.—, is dit totaal lang niet
toereikend, om de geschatte uitgaven
te kunnen dekken. Vandaar het geraamde
tekort van rond ƒ 3.100.—.
Nu heeft het hoofdbestuur in zijn
jongste vergadering (waar de reke­
REKENING K.N.J.K. OVEK 1948
92.91
10.232.80
7.06
751.65
9.843.10
250.10
ƒ 21.177.62
Batig Saldo 1948 f 1.520.30
Contributies .. 15.000 —
„ (achterstallig)
p.m.
Abonnementen en advertenties
179.70
drag van ƒ 1.325. Nochtans is de
vrees groot, • dat wij wel niet tot
rechtsherstel zullen geraken.
Ook in het afgelopen jaar heeft de
K.N.J.K. deel genomen aan nog
andere arbeid, die rechtstreeks of
zijdelings de katholieke journalistiek
raakte. Wij nemen deel in de Commissie
van samenwerking voor het
katholieke perswezen en met het
bestuur van de K.N.D.P. werkten wij
vruchtbaar samen.
Met name de leden van het dagelijks
bestuur hebben herhaaldelijk
plichten van representatieve aard
imoeten vervullen. Naarmate de Federatie
groeit, zal de representatie
voor ons ongetwijfeld vereenvoudigen.
2
Uitgaven
BEGROTING 1949
ƒ 16.700.-
ning voorlopig werd goedgekeurd)
besloten, ernstig na te gaan, op welke
wijze de begroting-1949 kan worden
sluitend gemaakt.
Wij hebben gemeend, onze leden in
het afgelopen jaar niet te moeten belasten
met de verplichte individuele
bijdrage van ƒ 5.—• voor de Weerstandskas.
Maar nu over de grote linie
salarisverbetering is bereikt,
moet deze bijdrage dit jaar natuurlijk
wèl worden voldaan. Door storting
uit de verenigingskas is de Weerstandskas
intussen verstevigd tot een
bedrag van ƒ 3.700.—, waarbij straks
komt ƒ 1.800.—, als statutaire bijdrage
van 10 procent van het budget.
Verder wordt verwezen naar de
hier volgende financiële overzichten:
Federatie f 8.333.18
(kas K.N.J.K.) „ 144.84
Dag. bestuurskosten ,, 948.87
Hoofdbestuurskosten „ 1.159.55
Maandblad „ 4.015.64
Vergaderingen: bestuur 552.80
leden „ 221.05
„ kringraad „ 96.20
Subsidies: afdelingen , 529.—
„ algemeen „ 1.328.—
Commissies , 344.49
Onvoorzien 315.66
Weerstandskas „ 1.668.—
ƒ 19.657.32
Batig saldo 1948 , 1.520.30
Uitgaven
Bezit Weerstandskas: ƒ 3.700.-
TJjET hoofdbestuur is zijn streven
* •* naar geregelder contact zo goed
mogelijk nagekomen. Als het niet
steeds en overal tot resultaat kon
leiden, lag de oorzaak ten dele in
minder actieve belangstelling, ook
van de kant van sommige afdelingen
en leden. Dat zal ons nochtans niet
remmen in de veelomvattende arbeid,
nodig fa een dynamische onderneming
als de organisatie van katholieke
journalisten, in het nieuwe
(het 47ste) jaar van haar bestaan.
Gods zegen blijve ons bij!
Voor het Hoofdbestuur:
VAN OORSCHOT
(Het jaarverslag van de Federatie wordt
afgedrukt in het Maart-nummer van ons
maandblad).
ƒ 21.177.62
Begroting 1949
Uitgaven
ƒ 8.200 —
„ 1.700.—
3.900.—
>' 500.—
M 500 —
ir
J»
900.—
1.400 —
400.—
500 —
1.800 —
ƒ 19.800 —
(Zie totaalstaat) ƒ 19.800.—
(Geraamd tekort 1949:
ƒ 19.800.— minus ƒ 16.700.— is ƒ 3.100.—)
Groot R.K. Dagblad vraagt voor
spoedige indiensttreding
GEROUTINEERDE
MEDEWERKER OP
FINANCIëXE AFDELING.
Zij, die bekend zijn met verslaggeving,
vergaderingen en algemene
ervaring hebben opgedaan
op het gebied van dagelijkse redactie-bezigheden,
genieten

Honderd jaar Gelderlander
BET stralend, oprecht feestbetoori
is 2 Jan. j.1. het eeuwfeest van
de Gelderlander-pers gevierd. Niet
slechts uit kringen van de [Nederlandse
pers, maar uit alle maatschappelijke
en religieuze groepen,
was de belangstelling zeer groot. De
K.N.J.K. was vertegenwoordigd door
de collegae L. Hanekroot en A. van
Oorschot.
De Bisschop van 's Bosch, mgr.
Mutsaerts, droeg in de kapel van het
St. Canisiuscollege een pontificale H.
Mis op. Na de kerkelijke viering
verenigden de genodigden zich met de
Gelderlander-gemeenschap aan een
gemeenschappelijke lunch, waarbij
coll. Wehberg uit naam van het personeel
aan de N.V. «en marmeren
klok en een smeedijzeren lamp aanbood.
In de „Vereniging" werd een feestelijke
samenkomst gehouden, waarop
talrijke genodigden blijk, van meeleven
gaven. De president-commissaris,
Mr. J. Wierdels, sprak het openingswoord.
Dr. J. Brinkhoff hield de
feestrede, welsprekend door inhoud
en vorm, waarin hij schetste de eigenlijke
betekenis, het wezenlijike karakter
van het katholieke dagblad. Hopelijk
zal het woord van dr. Brinkhoff
doorklinken in het komende gedenkboek.
Mgr. Mutsaerts belichtte de grote
betekenis van de gewestelijke katholieke
pers (70 % van de katholieken
lezen een gewestelijk katholiek dagblad)
en deelde mede dat het Z. H.
de Paus had behaagd de hoofdredacteur,
collega Louis Frequin te benoemen
tot ridder in de St. Gregoriusorde.
Proficiat!
Mgr. Huurdeman, vicaris-generaal
van het Aartsbisdom, bracht de gelukwensen
over van de Kardinaal, en
Wees eveneens op de waarde, die de
gewestelijke pers bezit voor de gezinnen.
Nadat ook minister Kutten, de burgemeester
van Nijmegen en anderen
het woord hadden gevoerd, sprak
directeur Bodewes een slotwoord.
Honderden en honderden zijn toen
ter receptie gekomen. Vrijwel een
ieder, die relatie heeft met de Gelderlander-pers,
was aanwezig.
Tot slot van de middag werd een
gemeenschappelijke maaltijd aangericht,
waaraan vele autoriteiten aanzaten,
onder wie dr. Beekenkamp als
Vertegenwoordiger van de minister
v an Onderwijs. Hier spraken de heer
J - v. d. Kjieft, voorz. van de N.D.P.
Joh, Kuypers, vice-voorzitter van de
K.N.D.P., C. Dosker uit naam van de
Zuid-Oostpers, L. Hanekroot voor de
K.N.J.K. en de Federatie van Nederlandse
journalisten.
Het aantal bloemstukken, telegrafische
en schriftelijke gelukwensen,
^at op het eeuwgetij binnenkwam,
w as zeer groot.
COLLEGA LOUIS FREQUIN,
benoemd tot Ridder in de Orde van de H. Gregorius
Onze journalisten-opleiding
De katholieken in ons land gaan
voorop met een wetenschappelijke
opleiding van journalisten. Colleges
aan de Nijmeegse Universiteit gecombineerd
met een practische opleiding
aan een Instituut voor
Katholieke Journalistiek konden de
liefhebber voor dit beroep een diploma
bezorgen. Een diploma, dat
echter geen academische graad bezorgde.
Dat gaat nu anders worden.
Nijmegen heeft sinds kort een
politiek-sociale faculteit (voorlopig
nog ressorterend onder de juridische).
De bedoeling is nu, dat de adspirantjournalist
eerst een volledig candidaats
Politiek-ïSociaal doet, om daarna
vrij doctoraal te maken, (te vergelijken
met het vrije doctoraal bij de
juridische faculteit). Tegelijk heeft
dan de splitsing in de verschillende
richtingen van de journalistiek zelf
plaats. Naast de academische opleiding
blijft men het instituut voor
practische opleiding volgen.
Zo wordt aan de journalistiek een
academische graad verbonden. Zodra
de politiek-sociale faculteit wettelijk
zal zijn erkend, zal dit een officiële
titel zijn.
„UITSTEKEND
VAK-JOURNALIST"
noemt vooraanstaand dagbladdirecteur
mij. Om privé-redenen
wil ik van werkkring verwisselen.
Heb ervaring op buitenland (als
rubriekschef), reportage, opmaak.
28 jaar. Alleen leidinggevende
post. Directe indiensttreding.
Brieven onder No. 81/48 aan „De
Katholieke Journalist", Koningsstraat
22 B, Hilversum.

Nieuws uit de K.N.J.K.
VERGADERING HOOFDBESTUUR
In zijn vergadering van 14 Januari
heeft tiet hoofdbestuur de aalmoezenier,
dr. P. Heymeijer S. J., kunnen
begroeten. Collega L. Frequin werd
gecomplimenteerd wegens de ondersciheiding
die hij verwierf. Besloten
werd een gelukwens te sturen aan
oud-coll. C. Dosker wegens zijn benoeming
tot voorzitter van de
K.NJD.'P. en een brief van afscheid te
richten aan pater H. Gall van de
Bisschoppelijke Commissie.
Verschillende nieuwe leden werden
aangenomen, jaarverslagen van secretaris-penningmeester
werden uitgebracht
(men zie elders in dit nummer).
Met het Kath. Genootschap
voor geestelijke vernieuwing zal worden
overlegd omtrent de mogelijkheid
van samenspreking met Duitse publicisten.
Verschillende ingekomen voorstellen
van coll. F. Kampmeijer werden
doorgezonden aan de afd. Noord-
Holland. Besloten werd, de subsidieverlening
aan de afdelingen aldus te
bezien, dat het grootste bedrag toevalt
aan de actiefste afdelingen. Af 1 -
delingen kunnen over dit jaar hun
begroting indienen, binnen de perken
van ƒ 2.50 vergoeding per lid. Het
hoofdbestuur bleef nog lang in vergadering
voor het behandelen van
veel zakelijke agenda-punten.
ND3UWE LEDEN
Met ingang van 1 Januari 1949 zijn
aangenomen als gewone leden:
L, H. Altema, Beneden Knijpe 90.
Laeuwarden. (Nieuwsblad voor
Friesland).
G. J. van Griensven, Floralaan 126,
Eindhoven. (Sportwereld).
J. D. A. van Mierlo, Villa Tivoli,
Hulst (De Stem).
J. M. M. v. d. Pluytn, Speelhuislaan
86, Breda. (Dagblad „De Stem").
H. C. van Soelen, Jacob Obrechtstraat
14II, Amsterdam (Volkskrant)
.
W. J. v. d. Voort, Witte de Withstraat
34, Den Haag. (De Tijd).
Als adspirant-leden:
Mej. A. M. L. B. Arts, Keizersgracht
395, Amsterdam. (N.V. De Tijd).
C. A. A. Jongeling, Engel de Ruyterstraat
6, Breukelen. (Utr. Kath.
Dagblad).
Met ingang van 1 Febr. 1949, zijn
aangenomen als gewone leden:
C. G. H. M. Cosijn, Tramsingel 75,
Breda (Nieuwsblad voor het Kanton
Oosterhoiut).
C. H. Enkelaar, Middenweg 193,
Amsterdam-O. (De Volkskrant).
J. G. M. Hulsman, Melis Stokelaan
102, Den Haag (Alg. Ned. Persbureau).
Mej. P. C. M. Kortekaas, „De Spoel",
van Lenneplaan 113, Amersfoort
(Drukkerij „De Spaarnestad").
L. Leijendekker, Steijnlaan 41, Den
Haag (Alg. Ned. Persbureau).
4
H. W. M. van Run, Linnaeuslaan 16,
Haarlem (De Nieuwe Haarlemse
Courant).
W. M. v. d. Velden, Zandbergplein 10,
Breda (Dagblad „De Stem").
Mej. E. J. F. Zoetmulder, Van der
Aastraat 132, Den Haag (Alg.
Ned. Persbureau).
Als adspirant-lid:
J. N. Andriesseu, Frans van Mierisstraat
43 hs, Amsterdam-Z. (Alg.
Handelsblad).
AFDELING
MIDDEN-NEDERLAND
OPGERICHT.
Op Driekoningendag is te Utrecht
in een gecombineerde vergadering
van de afdelingen Utrecht en Het
Gooi, na fusie van deze beide, opgericht
de afdeling Middein-Nederland
van onze K.N.J.K. Met dit besluit is
uitvoering gegeven aan een streven,
dat reeds lang in Utrecht en in Het
Gooi heeft geleefd.
Onmiddellijk na de opening stelde
de voorzitter, coll. J. Wilbrink, /de
samenstelling van het nieuwe bestuur
aan de orde. Hij deelde mee, dat de
besturen van beide afdelingen na
overleg tot de conclusie waren gekomen,
dat de nieuw op te richten
afdeling Midden-Nederland evenals
die, waaruit zij was voortgekomen,
een bestuur van vijf leden zou krijgen.
De aftredende bestuursleden stelden
zich herkiesbaar, met uitzondering
vam de heer A. O de Graaf,
secretaris van de afdeling Utrecht,
d'Je erop aandrong, dat de vergadering
zich door middel van een vrije,
schriftelijke stemming over de samenstelling
van het nieuwe bestuur
zou uitspreken. Dit voorstel nam de
vergadering met algemeen goedvinden
aan.
Als voorzitter van de afdeling
Midden-Nederland werd daarna met
9 van de 17 stemmen coll. J. Wilbrink
gekozen; als overige bestuursleden
de collegae A. Gieskens, C. Sikking,
O Huygens en A. C. de Graaf.
De verkiezing van. afgevaardigden
en hun plaatsvervangers voor de
Kringraad leverde een procedurekwestie
op. Ten slotte werden als
afgevaardigde en plaatsvervanger
voor het bestuur aangewezen de collegae
Gieskens en Sikking, voor de
leden de collegae G. Hol en I. Agasi.
Bij de rondvraag kwam de reductiekaart
der N.'S. ter sprake, waarvan
men het wenselijk achtte, dat deze
in het vervolg op naam van de redactie,
in plaats van op naam van
de drager wordt gesteld. Naar aanleiding
hiervan merkte coll. A. v.
Oorschot op, dat de reductiekaarten
steeds aan de hoofdredacties ter verdeling
naar eigen iniziciht worden
toegezonden. Het gebruik eist nu
eenmaal, dat de kaarten op naam
worden gesteld.
Op de vraag of het nieuwe bestuur
nu reeds kon besluiten, het reisgeld
der leden voor vergaderingbezoek te
vergoeden, ontspon zich enige discussie,
waarbij coll. De Graaf opmerkte,
dat deze kwestie aan het
hoofdbestuur moet worden voorgelegd.
Coll. v. Oorschot maakte er op attent,
dat vergoeding van reiskosten
voor de afdelingsvergaderingen een
zaak is van de afdeling. Men zou
kunnen putten uit het subsidie van
ƒ 2.50 per lid, dat jaarlijks wordt
uitgekeerd.
Nadat de vergadering was gesloten,
werden de bestuursfuncties verdeeld
aldus: J. Wilbrink (Utrecht)
voorzitter, A. Gieskens (Bussum)
vice-voorzitter, C. Sikkink (Hilversum)
seer., A. de Graaf (Utrecht)
tweede secr. en O Huygens (Utrecht)
penningmeester.
VERGADERING B.Z.K.-PEKS
Wanneer de secretaris van de Brabants-Zeeuwse
afdeling van de KNJK
leest, dat zijn collega van de Amsterdamse
Pers tevreden is, als hij
van de circa tweehonderd, bijna allen
in de hoofdstad residerende leden er
25 ter vergadering ziet verschijnen,
dan mag hij bij een comparitie van
bijna hetzelfde aantal op een totaal
van zeventig van de B.Z.K.-Pers niet
klagen.
Dit karige kwarthonderd was in
„Modern" in Tilburg samengerot onder
praesidium van collega J. Bruna,
die na zijn herdenken van twee oudjournalisten
— Jan Bakker en Max
van Poll — wier werkzaamheid voor
een groot deel in Brabant had gelegen,
de enquête naar het kindertal,
welke voor het voorstel-Verkade
voor de contributieregeling nodig
was, een slepende geschiedenis noemde.
Na een overzicht van de bestuursrepresentatie
in dit jaar, de totstandkoming
van de CAO en wat daarmede
verband houdt, verzekerde sprdat
de Belgische collegae zulk een
overeenkomst als een onbereikbaarheid
in hun land beschouwen en ze
ons dan ook benijden.
Het jaarverslag, dat een vorig e
vergadering niet uitgebracht kon
worden en toen in afschrift gecirculeerd
heeft, werd na enige discussie
mede over de wijze, waarop de secretaris
zijn inzichten in het bemiddelend
werk van de KNJK voor enkele
collegae had weergegeven, door
de vergadering bij stemming aanvaard.
Zij stelde verder alsnog het
afdelingsreglement conform het ontwerp
van de federatie vast. Het bestuur
werd bij acclamatie aangevuld
met de collegae Nic. de Rooy (Het
Huisgezin, Den Bosch) en H. H. van
Rijthoven (Nieuwsblad van het Zuiden,
Tilburg), die ook als plaatsvervangers
naar de Kringraad zullen
optreden, voor welk college de vergadering
eveneens bij acclamatie
coll. J. Wasser (Oost-Brabant, Eindhoven)
als metgezel van coll. Verkade
benoemde.
(Vervolg hiernaast)

Men wake voor eigen recht!
BOLDERS in dit nummer wordt ge-
*-* publiceer! het reglement, dat de
Raad van Uitvoering voor de C.A.O.
voor dagbladjournalisten heeft vastgesteld
voor de behandeling van „geschillen"
en „aangelegenheden", welke
uit hoofde van de toe-passing van
deze overeenkomst rijzen; dit reglement
treedt op 1, Februari a.s. in
werking. Wie de moeite neemt dit
reglement door te lezen, zal ervaren,
dat de Raad er naar heeft gestreefd,
de uitvoering van de hem opgedragen
taak te stellen onder de gelding van
gezonde rechtsbeginselen. Met name
het beginsel van hoor en wederhoor
is in deze regeling neergelegd. Zij,
die een geschil of een aangelegenheid
betreffende de C.A.O. bij de Raad
aanhangig willen rnaken, moeten
zich voortaan onderwerpen aan de
voorschriften van dit reglement. Zij,
die deze voorschriften veronachtzamen,
hebben het aan zich zelf te wijten,
indien dit tot vertraging van hun
zaken leidt. Mocht dit geldelijk nadeel
ten gevolge hebben, dan is zulks
hun eigen schuld. De Raad streeft
naar spoedige afdoening van de bij
hem aanhangig gemaakte zaken; hij
komt daartoe elke veertien dagen bijeen.
IDe leden van de Raad verrichten
de uit hun functie voortvloeiende
arbeid belangeloos en stellen hun
meestal kostbare tijd hiervoor beschikbaar.
Teneinde nodeloos werk
voor de Raad en zijn secretariaat te
voorkomen, moet elke collega, die
zich tot dit college wendt, dit doen
overeenkomstig het vorenbedoelde
reglement; laat hij vooral zijn schriftelijke
stukken indienen in het voorgeschreven
aantal exemplaren!
Collega Wolters drong er op aan,
dat de jaarvergadering van de
Kring liefst deze zomer in Oss
zal worden gehouden in verband met
het eeuwfeest van deze stad, die vroeger
wel eens de onvriendelijke belangstelling
van de pers heeft getrokken,
hetgeen het gemeentebestuur
in geval van een congres evenwel
sans rancune met een ontvangst
ten stadhuize zal reciproceren. De
Voorzitter vreesde, dat de gewoonte
v an in het voorjaar te congresseren
de uitvoering van dit aantrekkelijke
Pian in de weg staat, maar wilde
gaarne overwegen of niet de afde-
'ingsvergadering op de aangeboden
"Jd en plaats zal kunnen belegd worden.
Tot besluit hield de nieuw benoemde
hoogleeraar in de geschiedenis van
de i9

WIST U DAT H.N.Pen
M • • •
z= het een eeuw geleden is dat Reuter
door freiherr von Reuter werd
gesticht ?
= in de vergadering van aandeelhouders
van de N.V. Deli Courant te
Amsterdam de jaarstukken over de
boekjaren 1946 en '47 zijn goedgekeurd
en het voorstel van de directie
is aanvaard, om over 1946 geen dividend
uit te keren, doch de behaalde
winst af te schrijven op het oorlogsverlies
en over 1947 een dividend van
10 % uit te keren, zodra de hiervoor
benodigde transfer zal zijn verkregen?
= vijf redacteuren van het onder
Russisch toezicht verschijnende Berlijnse
blad „Taegliche Rundschau"
met hun gezinnen naar West-Duitsland
uitgeweken zijn?
= Collega Wagener ons de volgende
brief schreef:
Wist V dat
Collega Wagenaar, die volgens uw
inlichtingen 25 jaren kunstredacteur
van het Rotterdamsch Nieuwsblad
was, sinds 47 jaar Wagener heet en
dat wijlen Henri Dekking ruim de
helft van die 25 jaren het kunstredacteurschap
voor collega Wagener
waarnam, totdat hij de pensioengerechtigde
leeftijd bereikte?
Zo ja, wat is het dan jammer, dat
U bewust zondigdet tegen de beginselen,
die collega Rooy in „Facts are
Sacred" ook te uwer opvoeding heeft
ontvouwd. >
Zo neen, neemt U het dan maar gerust
aan! Ik put het uit doorgaans
welingelichte bron.
= wij nooit Wisten dat collega Wagener
zo geestig was?
= wij evenmin wisten dat wij bewust
gezondigd hadden?
= wij ons (onder ons gezegd) op
onze leeftijd niet meer laten opvoeden
(zelfs door onze goede kringvoorzitter
niet) ?
= wij collega Wagener onze diepgevoelde
verontschuldigingen aanbieden
voor een onbewuste zonde (ontleend
aan een domweg, opgeplakt
knipsel) ?
= wij collega Wagener nóg 47 jaar
Wagener toewensen ?
= H. Keizer onlangs een kwart-eeuw
werkzaam was in de biljart-journalistiek?
= Johan Winkler het Parool verlaten
heeft en bij Vrij Nederland is gekomen
?
= Hans Gompertz geen Parijs' correspondent
van het Parool meer is?
== Het Parool een aanklacht tegen
Lunshof en de uitgever van diens
brochure „Dieven in de Nacht" heeft
ingediend ?
=r De rechter-comrnissaris in Den
Haag opdracht gegeven heeft tot
strafrechtelijke vervolging tegen de
algemeen hoofdredacteur van de
vakpers van de uitgeversmaatschappij
„De Gelderlander", de heer W. H.
6
Kruiderink, en de redacteur van de
„Kruidenier", de heer P. Corstiaensen,
omdat deze weigeren de bron te
noemen van een reeks artikelen over
de z.g. margarine-conventie?
= Genoemde journalisten enige tijd
gegijzeld geweest zijn, waarna een
verhoor werd afgenomen?
= de heer Hans Hermans naar Curacao
is gegaan om te onderzoeken
hoe het daar staat met de voorlichting
?
== er A.N.P.-kantoren in Curagao en
Suriname zullen komen?
= Aneta zich derhalve zal terugtrekken
uit deze delen des Rijks ?
= Indonesische Journalisten te Soerabaja
een culturele vereniging hebben
opgericht die zich ook zal bewegen
op sociaal gebied?
=: Met ingang van 1 Januari jhr J.
W. J. Witsen Elias, lid van de redactieraad
van de Leeuwarder Courant,
benoemd is tot directeur van de N.V.
Erven Koumans—Smeding in de
plaats van mr J. Sprenger. En dat,
al zal de heer Witsen Elias nog wel
journalistieke bijdragen aan de
Leeuwarder Courant blijven leveren,
aan zijn eigenlijke journalistieke
loopbaan hiermede een eind gekomen
is?
= in de'Persraad benoemd zijn tot
leden in de vacature-pater H. Gall,
de heer J. G. J. Nieuwenhuis, perschef
der gemeente Rotterdam en in de
vacature ds G. van Veldhuizen, jkvr.
mr C. W. I. Wttewaal van Stoetwegen,
lid der Tweede Kamer?
= de schrijver van ons 1 Journalistiek
Journaal' zich in 't vorige nummer
afschuwelijk vergistte? Omdat
= hij Mr. E., C. A. Kuyper (N.R.C.'s
voortreffelijke correspondent te Brussel)
doodverfde als de schrijver van
de Ouracaose en Surinaamse brieven
in die Courant, maar dat hij N.R.C.'s
bekwame reiscorrespondent drs. Korteweg
bedoelde ?
= niet alleen Hans Hermans doch
ook mr. W. van der Kallen naar de
West gaat om de voorlichting te
„onderzoeken". De eerste voor de
regering, de tweede voor het A.N.P. ?
= Th. de Vlieger uit Utrecht, chefredacteur
van de Biltse- en Bilthovense
Courant is geworden?
= collega ter Woort (cd. Telegraaf,
Parool, Lichtspoor) belast is met de
redactionele leiding van De Hervormde
Kerk?
= dr. E. van Raalte geestdriftig
over Amerika is geworden op zijn
Amerikaanse reis, doch niet over de
Amerikaanse pers?
= het Curatorium van het Instituut
voor perswetenscihap aan de Gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam als
volgt is samengesteld: A. J. Boskamp
(voorzitter), prof. dr. H. J. Pos (vicevoorzitter),
mr. P. J. Mijksenaar
(secr.), 'R. W. Peereboom (penningmeester),
prof. dr. N. W, Posthumus,
Nederlandse Nieuwsblad Pers,
het orgaan van de Vereniging
van in Nederland verschijnende
nieuwsbladen, heeft in een jaaroverzicht
ook enkele opmerkingen gemaakt
over de positie van de nieuwsblad-journalisten.
Het blad memoreert
dat 't in de bedoeling van de
N.N.P. ligt die positie met de Federatie
te regelen, maar dat men het
voorlopig nog te druk heeft gehad
met andere dingen. „Intussen is de
ter bestudering van dit onderwerp
door de N.N.P. benoemde commissie
met haar werkzaamheden aangevangen
en zal zij zo spoedig mogelijk
contact met de journalisten-,
federatie opnemen. Dat dit contact
ook van nieuwbladstandpunt bezien
geen overbodige weelde is blijkt b.v.
wel uit de verwijzing naar de journalistenorganisatie
welke de N.N.Pvan
overheidswege ontving toen zij
de kwestie van door de overheid
gewaarmerkte legitimatiebewijzen
voor nieuwsbladuitgevers-redacteuren
en nieuwsbladjournalisten bij
het ministerie van Justitie en de
Regeringsvoorlichtingsdienst aan de
orde stelde. Ook het feit dat een lid
van het dagelijks bestuur der journalistenfederatie
tijdens een een
dezer dagen gehouden vergadering
de daarbij aanwezige vertegenwoordigers
der N.N.P. voor kampioenen
van de gratis-advertentiebladen aanzagen,
toont wel aan, dat nadere
kennismaking geen overbodige weelde
is."
In aansluiting op het bovenstaande
kunnen wij nog mededelen, dat
zeer binnenkort een bespreking tussen
de door de N.N.P. ingestelde
studiecommisise en een delegatie der
Federatie zal worden gehouden.
mr. A. E. van Rantwijk en mr. A. de
Roos. Directeur is prof. dr. K. Baschwitz,
adjunct-directrice mej. dr. Jde
Boer, en dat in het Curatorium
zijn vertegenwoordigd: de gemeente
Amsterdam, de gemeente-universiteit,
dagbladuitgevers en journalisten?
= het hoofdbestuur der Christelijk-
Historische Unie in zijn dezer dagen
gehouden vergadering langdurig stu
gestaan heeft bij de positie van het
dagblad De Nederlander, en dat off
het voortbestaan van het blad mogelijk
te maken, werd besloten tot instelling
van een persfonds ? Dat voorts
werd overgegaan tot instelling van
een commissie van advies, die « e
hoofdredacteur van De Nederlander,
de beer H. A. Lunshof, van raad z aI '
dienen en in deze commissie zijn benoemd
de heren Tilanus, Van Bruggen,
Van Niftrik, Scihmal en D e
Zwaan ? ,
En is het niet verrukkelijk, dat
dit nu allemaal weet?

BOEKEN ^ JOURNALISTEN
VOOR
Ik was achter het ijzeren
Gordijn, door Harold French.
Uitgave Nederlands Beekhuis,
Tilburg; 224 blz. Geb.
ƒ 5.90.
Deze studie over Oost-Duitsland in
de greep van het sovjetisnie is van
omze collega L. J. 'M. van den Berk
uit Eindhoven, wiens pseudoniem
reeds stond boven een vroegere uitgave
„Bloed over Europa". In concrete
vorm heeft de schrijver een interessant
beeld opgehangen van de
ellende, die de politieke onderwereld
van Berlijn te zien geeft en waarover
de kranten steeds weer hun lezers op
de hoogte houden. Henri de Greeve
noemt in zijn voorwoord lectuur als
dit boek „eigenlijk triest en weerzinwekkend,
maar noodzakelijk om te
ontwaken tot een almachtig verzet op
de eerste plaats door inkeer tot een
diep gefundeerd christelijk leven". Zo
is het inderdaad. En dan te weten,
dat de slavernij, de honger en terreur,
waarover dit boek gaat, zich voltrekt
op een afstand, die niet veel verder
af ligt dan Bergen-op-Zoom van Groningen.
Deze uitgave bevat ook veel
bruikbaar documentatie-materiaal
voor de journalist.
De Grauwe Wacht, door J.
W. Hofwijk. Uitgave Nijgh
& Van Ditmar, Rotterdam;
403 blz. Geb. ƒ 9.50.
De schrijver van de geprezen Msb.reportages
over „onze jongens" in
Indonesië is niet alleen journalist,
maar ook romanschrijver. Geboren in
het Zeeuwsen-Vlaamse dorp Ossenisse,
heeft hij de aard van zijn volk
nooit verloochend. Ginds kent men
hem beter bij zijn ware naam, die
van A. Kindt; hier kennen wij slechts
het pseudoniem J. W. Hofwijk, de
journalist, die als war-correspondent
in Duitsland was geweest, daarna bij
Radio „Herrijzend Nederland" de
capitulatie van Wageningen en de bevrijding
van het Westen versloeg en
vervolgens meewerkte in het soldatenblad
„Pen Gun". Nu ligt zijn
tweede roman op onze schrijftafel,
veelbelovend werk van een slechts 23
jaren tellend collega. Met suggestieve
Pen heeft hij het schippers-milieu op
de Zeeuwse wateren beschreven; hij
heeft sfeer geschapen, zoals bijvoorbeeld
an de passages over de moord
op de Tholenaar. Nochtans is zijn
talent niet voldoende gegroeid; diepe
karaktertekening, scherpe analyse
ontbreken nogal eens. En wat ons het
minst voldoet, is de vaak pessimistische
toon, die een lichtend einde van
deze roman stellig tegenhield.
Het witte huis in *t Groen,
door ds. A. Li. Boer en anderen.
Uitgave A. G. Schoonderbeek,
Laren; 52 blz.
In deze rubriek hebben wij verschillende
nieuwe uitgaven besproken,
die verband hielden met de nationale
gebeurtenissen in 1948. Dit kostbaar
uitgegeven boek is weliswaar niet
een uitgesproken gelegenheidsuitgave,
maar het schenkt toch bevrediging
aan veler verlangen, om de omgeving
van onze Koninklijke familie te
kennen en een blijvende' herinnering
te bezitten aan een tocht naar die
omgeving. Zowel de samensteller, als
de historicus J. K. van Loon en de
burgemeester van Baarn hebben het
duidelijk gemaakt, dat Soestdijk voor
ons volk een begrip werd. De inhoud
is uitstekend en de fotoreeks van
Jaap Doeser prachtig. Ook uit het
oogpunt van historie, folklore en toerisme
is deze uitgave haar verschijning
alleszins waard.
Keesings historisch archief;
uitgave Ruysdaelstraat 71,
Amsterdam; ƒ 30 en ƒ 15 per
jaargang.
Geen dagblad-redactie, of zij zal in
het bezit zijn van dit onmisbaar naslawerk.
De gegevens die het bevat
zijn concreet en overzichtelijk en
snel; men kan spreken van een dagelijks
gebruiksvoorwerp aan de krant.
Wij zouden deze informatiebron bovendien
in handen wensen van iedere
individuele journalist, omdat ze een
basis vormt voor zijn dagelijks vakwerk.
Ook journalisten, die opleiding
genieten, zullen van deze documentatie
veel gemak ondervinden. Keesing
heeft verder in, de handel gebracht
een vernuftig ingericht plakboek, dat
niet slechts knipsels kan bevatten,
maar gehele kranten-pagina's, zodanig,
dat toch niet veel ruimte wordt
in beslag genomen. Collegae, met zin
tot verzamelen, kunnen van één
exemplaar jarenlang genoegen beleven.
Diverse uitgaven
De Ned. Spoorwegen gaven ook
voor 1949 een op het bedrijf afgestemde
maandkialender uit. — Rijk
geïllustreerd is het herinneringstooek
van de feesten, die de Avro heeft gehouden
bij gelegenheid van het zilveren
jubileum. — Een herdenkingsnummer,
royaal van omvang en kostbaar
van inhoud, verscheen bij gelegenheid
van het eeuwfeest der Gelderlander-pers.
Terecht heeft men
gebroken met de gewoonte, allerlei
gelegenheidsstukken af te drukken.
Deze uitgave heeft inderdaad iets te
zeggen.
JONG JOURNALIST
met ruime ervaring op het gebied
van de economische journalistiek,
wenst van betrekking te veranderen.
Op de hoogte van opmaak.
Brieven onder No. 76/48, „De Katholieke
Journalist", Koningsstr.
22b, Hilversum.
Citaat van de maand
Mr. M. J. C. M. Kolkman was
een zeer bekend katholiek politicus,
groot vriend van Dr. Schoepman,
en «at in het ministerie-
Heemskerk, van 1908—1913, als
minister van Financiën.
Hij heeft hét zelf, een 30 jaar
geleden ongeveer, in een lezing
verteld: hoe hij, als propagandist
van ons blad (De Gelderlander)
speciaal de pastorieën afging om
de pastoors voor de katholieke
kranlt te interesseren en hoe hij
toen nogal eens op merkwaardige
tegenstand stuitte.
Zo kwam hij eens bij een dorpspastoor,
die van de krant niets
wilde weten.
Onze mensen hier, aldus zijn
Eerw., weten genoeg. En wat ze
nog niet weten dat zal Heeroom
hun zelf wel vertéllen.... Daar
hebben we geen kramt voor nodig
.... (Gelderlander-pers)
C. Dosker voorzitter
Kath. Ned. Dagbladpers
In de te Utrecht gehouden vergadering
van de Katholieke Nederlandse
Dagbladpers is tot voorzitter
gekozen de heer C. M. 'Dosker, directtour
van de Maas- en Roerbode, zulks
om te voorzien in de vacature, ontstaan
doordat de heer G. Bodewes,
directeur van „De Gelderlander", niet
meer voor een benoeming in aanmerking
wenste te komen.
Het bestuur is thans als volgt
samengesteld:
C. M. Dosker, voorzitter; Joh.
Kuypers, directeur van, De Maasbode,
vice-voorzitter; C. Drabbe, directeur
van Het Binnenhof; Dr. H. v. d.
Grinten, directeur van de Helmondse
Courant en F. J. M. Oremus, directeur
van het Utrechts Katholiek
Dagblad, leden.
Radio-toesteilen voor journalisten
Het Philips Persbureau deelt mede,
dat het aantal typen radio-toestellen,
welke ingevolge de getroffen regeling
voor journalisten beschikbaar zijn, is
uitgebreid. Thans kunnen toestellen
worden aangevraagd in de prijsklassen
van ƒ 135.—, ƒ 195.—, ƒ 260.—,
ƒ 395.— en ƒ 580.—.
Het toestel van ƒ 105.— wordt
voor een journalist liever niet aanbevolen,
aangezien dit niet van een
ultrakorte golf is voorzien.
Dit ter aanvulling van de uitvoerige
mededeling over dit onderwerp
in het Januari-nummer van het
orgaan.
7

ebruik makende van de hem
G door de C.A.O. toegekende bevoegdheid
heeft de Raad van Uitvoering
thans een reglement vastgesteld,
waarin voorschriften worden gegeven
voor de procedure bij behandeling
van geschillen of aangelegenheden,
welke zich bij de uitvoering
van de C.A.O. kunnen voordoen. Dit
reglement voorziet in een lacune,
daar de Raad bij de behandeling
van het vrij grote aantal tot dusver
reeds aan hem voorgelegde gevallen,
ten aanzien van de procedure
heeft moeten „improviseren",
waarbij uiteraard de billijkheid en
redelijkheid steeds werden nagestreefd.
Hoewel een dergelijk reglement
niet bepaald boeiende lectuur
is, menen wij de kennisneming daarvan
aan onze leden toch zeer te
moeten aanbevelen, opdat zij weten
wat in voorkomende gevallen hun
rechten en verplichtingen te dezen
zijn. En in ieder geval verzoeken wij
hen dit reglement zorgvuldig te bewaren;
het kan misschien eens te
pas komen.
Daar wij hierboven spraken van
het vrij grote aantal tot dusver reeds
behandelde gevallen willen wij nog
even de aandacht er op vestigen, dat
de meeste uitspraken van de Raad
niet worden gepubliceerd. Publicatie
geschiedt in den regel alleen in die
gevallen, waarin er omtrent de
interpretatie van een bepaling van
de C.A.O. twijfel kan ontstaan.
DE RAAD VAN UITVOERING,
Gezien de aan de Raad in art. 40,
lid 2, van na te melden C.A.O. verleende
bevoegdheid, om met inachtneming
van de bepalingen van de
Collectieve Arbeidsovereenkomst voor
Dagbladjournalisten bij reglement
nadere regelen vast te stellen met
betrekking tot de behandeling van
aangelegenheden en geschillen, welke
zich naar aanleiding' van de uitvoering
van voormelde C.A.O. voordoen;
In acht nemende, de desbetreffende
Wetsartikelen, alsmede de bepalingen
van vorenbedoelde C.A.O., met
name van de artt. 35 t.m. 40 van
deze C.A.O.;
heeft vastgesteld, gelijk de Raad bij
deze vaststelt, het navolgend
REGLEMENT
Artikel 1.
Definities.
In dit reglement wordt verstaan
onder:
C.A.O.:
de Collectieve Arbeidsovereenkomst
voor Dagbladjournalisten;
journalist
journalistieke arbeid,
dagbladonderneming,
directie,
hetgeen daaronder wordt verstaan
in art. 3, lid 1, van de C.A.O.;
de Raad:
de Raad van Uitvoering, als bedoeld
in art. 35 e.v. van de C.A.O.;
8
Reglement Raad v
Redactiecommissie:
de in art. 34 van de C.A.O. bedoelde
Commissie;
het Secretariaat:
het Secretariaat van de Raad;
rechtstreeks betrokkene:
de directie of de journalist, rechtstreeks
betrokken bij een aan de
de Raad voorgelegde aangelegenheid
uit hoofde van de uitlegging
en/of toepassing der C.A.O.
Artikel 2.
Geschillen.
1. Een geschil wordt geacht zich
voor te doen:
a. wat betreft een geschil, als bedoeld
in art. 36, lid 1, van de
C.A.O., op het ogenblik, waarop
een der betrokken partijen, waaronder
mede te begrijpen een tot
de C.A.O. toegetreden organisatie,
hetzelve acht aanwezig te zijn;
b. wat betreft een geschil, als bedoeld
in art. 38, lid 1, van de
C.A.O., op het ogenblik, waarop
twee betrokken partijen, hetzelve
achten tussen haar aanwezig te
zijn;
2. Indien tussen hen, die als rechtstreeks
betrokkene dan wel als
partij bij een bij de Raad aanhangig
gemaakt onderwerp betrokken
zijn, verschil van inzicht
bestaat, of sprake is van een
aangelegenheid — als bedoeld in
art. 16 — dan wel van een geschil,
zal het onderwerp geacht
worden bij wijze van geschil aanhangig
te zijn gemaakt.
Artikel 3.
Aanhangig maken.
1. Een geschil wordt aanhangig gegemaakt
door de indiening van
een schriftelijke, duidelijk gemotiveerde
uiteenzetting van het geschil,
waaraan verbonden wordt een aanduiding
van de beslissing, welke men
wenst uit te lokken. De uiteenzetting
dient vergezeld te gaan van een opgave
van namen en woonplaatsen
van de partijen.
2. De indiening geschiedt:
a. ingeval van een geschil, als bedoeld
in art. 2, lid 1, sub a, door
de meest gerede partij, waaronder
mede te begrijpen een tot de
C.A.O. toegetreden organisatie;
b. ingeval van een geschil, als bedoeld
in art. 2, lid 1, sub b, door
de betrokken partijen.
3. De indiening dient te geschieden
uiterlijk vier weken nadat het geschil
zich heeft voorgedaan; de Raad
voor Dag
is bevoegd, om — indien te zijnen
genoege wordt aangetoond, dat het
inachtnemen van deze termijn voor
de betrokkene(n) ernstige bezwaren
oplevert of heeft opgeleverd — in
voorkomende gevallen een langere
termijn vast te stellen; de Raad kan
deze bevoegdheid delegeren aan de
Voorzitter en/of het Secretariaat.
4. De indiening dient te geschieden
in tienvoud bij aangetekend schrijven,
gericht aan het Secretariaat.
Artikel 4.
Horen Wederpartij.
1. Het Secretariaat zendt onverwijld
een afschrift van een overeenkomstig
art. 3 ingediend geschrift
aan de andere partij (en)
bij het geschil, tenzij het een geschil
betreft als bedoeld in art. 2,
lid 1, sub b.
2.' Indien de Voorzitter zulks nodig
oordeelt, zendt het Secretariaat
mede een afschrift aan de redactiecommissie
van de betrokken
onderneming (en).
3. De personen en/of instanties, aan
welke op grond van het in dit
artikel bepaalde een afschrift van
een ingediend geschrift is toegezonden,
zijn bevoegd binnen twee
weken na ontvangst daarvan hun
zienswijze aan de Raad kenbaar te
maken, door indiening in tienvoud
van een desbetreffende memorie van
antwoord bij het Secretariaat; het
Secretariaat kan —> indien het daartoe
termen aanwezig acht — in overleg
met de Voorzitter vorenbedoelde
termijn met maximaal vier weken
verlengen.
4. De verzending van de in dit artikel
bedoelde stukken dient aangetekend
te geschieden.
Artikel 5.
Toezending aan de Raad.
Het Secretariaat draagt zorg, dat
een afschrift van een ingediend geschrift,
alsmede van een eventueel
daarop ontvangen memorie van antwoord
binnen een week na ontvangst
wordt toegezonden aan ieder van de
(plaatsvervangende) leden van d e
Raad, die deel uitmaken van het college,
aan hetwelk de behandeling
en/of de beslissing der onderwerpelijke
kwestie zijn opgedragen.
Artikel 6.
Bijeenkomst Raad.
De Raad komt zo spoedig
mogelijk bijeen, teneinde de onder-
Uitvoerin
ournalisten
werpelijke kwestie in behandeling te
nemen; (plaatsvervangende) leden
van de Raad, welke bij deze kwestie
direct of zijdelings zijn betrokken,
zullen aan deze behandeling niet
kunnen deelnemen, noch in enigerlei
vorm tot de beslissing kunnen
bijdragen.
Beslissing Raad.
Artikel 7.
1. De Raad neemt als uitgangspunt
van behandeling en als grondslag
van zijn beraadslagingen, de uiteenzetting
als neergelegd in het in art.
3, lid 1, bedoeld geschrift (en), en in
fle in art. 4, lid 3, bedoelde memorie(s).
2. De leden van de Raad oordelen
als goede mannen naar billijkheid;
iedere beslissing wordt genomen
bij meerderheid vanstemmen,
zonder dat uit de beslissing van het
gevoelen der leden afzonderlijk
blijkt; de Raad zal zich niet van het
geven ener beslissing kunnen onthouden.
3. De Raad slaat op de beslissingen,
welke hetzij ten aanzien van de
onderwerpelijke kwestie, hetzij ten
aanzien van de interpretatie van
daarbij in het geding' zijnde artikelen
van de C.A.O. reeds eerder zijn
genomen, acht in zodanige mate, als
de Raad in iedere afzonderlijke
kwestie zal vermenen te behoren.
Artikel 8.
Bijstand en vertegenwoordiging.
Elke partij kam — behalve in het
geval voorzien in art. 11, lid 2, sub
c — bij een van behoorlijke volmacht
voorziene gemachtigde verschijnen,
of — in alle gevallen —
zich door een juridisch raadsman
doen bijstaan.
Artikel 9.
Minnelijke oplossing geschil.
De Raad zal de behandeling van elk
aan de Raad voorgelegd geschil
— indien de Raad daartoe termen
aanwezig acht — een aanvang kunnen
doen nemen met een persoonlijke
comparitie van partijen, teneinde
te beproeven partijen langs minnelijke
weg op grondslag van de
C.A.O. tot elkander te brengen.
Indien bijzondere omstandigheden
de Raad daartoe aanleiding geven,
kan een zodanige comparitie ook
floor de Raad worden bevolen
tijdens de voortgezette behandeling,
y CA.O.
als bedoeld in art. 11. Nadat door de
Raad uitspraak is gedaan kan een
comparitie — als hierboven bedoeld
— echter niet meer plaats
vinden.
Artikel 10.
Verloop na comparitie.
1. Indien een persoonlijke comparitie,
als bedoeld in art. 9, leidt
tot overeenstemming tussen partijen,
zal de Raad deze overeenstemming
doen vastleggen in een van de comparitie
door het Secretariaat op te
maken proces-verbaal.
2. Dit proces-verbaal zal de uitdrukkelijke
— ten overstaan
van de Raad af te leggen — verklaring
van partijen behelzen, dat zij
zich door het ter comparitie getroffen
vergelijk evenzeer .gebonden
achten en zullen achten en daaraan
dezelfde kracht zullen toekennen,
als ware een en ander neergelegd in
een door de Raad bij wijze van
bindend advies tussen haar gedane
uitspraak.
3. Het origineel van het procesverbaal
zal door de Voorzitter
en de beide secretarissen, alsmede
door partijen worden ondertekend
en ten kantore van het Secretariaat
worden gedeponeerd; aan partijen
zal door het Secretariaat een gewaarmerkt
afschrift worden verzonden.
4. Indien de Raad daartoe termen
aanwezig acht, kan de Raad in
het tussen partijen getroffen vergelijk
mede een regeling betreffende
de verdeling en het verhaal der
kosten betrekken.
Artikel 11.
Voortgezette behandeling.
IJ Indien aanvankelijk geen persoonlijke
comparitie plaats
vindt, dan wel indien ter gelegenheid
van een persoonlijke comparitie
geen overeenstemming wordt bereikt,
zal de Raad overgaan tot
voortgezette behandeling van het
geschil.
2. De Raad kan bij deze voortgezette
behandeling:
a. schriftelijke re- en dupliek uitlokken;
b^ een mondelinge behandeling gelokken.
e. partijen oproepen, in persoon
voor de Raad te verschijnen, tot
het geven van nadere inlichtingen;
d. zowel ambtshalve als op verzoek
van partijen getuigen en/of deskundigen
horen;
e. van directies en journalisten de
inlichtingen vragen, welke de
Raad nuttig of nodig acht.
3. Indien één der partijen, c.q. een
betrokken redactie-commissie
zulks verlangt, zal de Raad partijen,
c.q. de redactie-commissie, die van
een daartoe strekkend verlangen
heeft doen blijken, in de gelegenheid
stellen, haar standpunten mondeling
nader toe te lichten.
4. In het algemeen zullen kosten,
verbonden aan het oproepen en
horen van getuigen en/of deskundigen
voor rekening van de betrokken
partijen komen, behoudens
eventueel verhaal op de in het
ongelijk gestelde wederpartij; de
Raad kan echter bepalen, dat deze
kosten — behoudens verhaal als
voormeld — voor zijn rekening
komen.
Artikel 12.
Einde voortgezette behandeling.
Indien de Raad zich voldoende voorgelicht
acht, zal de Raad de voortgezette
behandeling — behoudens
het bepaalde in het derde lid van
at. 11 — een einde doen nemen en
de dag bepalen, waarop de Raad
uitspraak zal doen; deze termijn zal
maximaal vier weken bedragen en
ten hoogste met een duur van vier
weken verlengd kunnen worden.
Artikel 13.
Beslissing geschil.
1. De beslissingen van de Raad
inzake een aanhangig gemaakt
geschil zijn met redenen omkleed.
2. Van de beslissingen, als bedoeld
in het vorig lid, wordt aan partijen
binnen twee weken nadat zij
zijn uitgesproken, door het Secretariaat
een gewaarmerkt afschrift bij
aangetekend schrijven toegezonden.
Het origineel blijft berusten ten
kantore van het Secretariaat; het
zal worden ondertekend door de
HIJ HUURDE ZIJN KLEEDING BU:
Gebr.Lokhoff
GERARD DOUSTRAAT 88
AMSTERDAM ZUID
TROUW-, ROUW- EN
AVONDKLEEOING
9

Voorzitter of, in geval van diens
ontstentenis, door een (plaatsvervangend)
lid, dat aan de behandeling
heeft deelgenomen, en door de
beide secretarissen, tenzij één van
hen verhinderd is, in welk geval zal
worden volstaan met de handtekening
van de ander.
3. De Raad zal — behoudens het
bepaalde in het vijfde lid van
art. 18 — zijn beslissingen in dier
voege openbaar maken, als hij in het
belang van de goede betrekkingen
in het dagbladbedrijf wenselijk zal
oordelen.
Artikel Uf.
Kosten-veroordeling.
Behalve een uitspraak ten aanzien
van het punt — c.q. de punten van
geschil, zullen de beslissingen van
de Raad mede kunnen inhouden de
veroordeling van de in het ongelijk
gestelde partij (en) in een zodanig
deel van de. van de zijde van de
wederpartij (en) en/of de Raad op
de behandeling gevallen kosten, als
de Raad redelijk zal oordelen. In
voorkomende gevallen kan de Raad
uit dezen hoofde van partijen van
tevoren storting van een waarborgsom
verlangen.
Artikel 15.
Verdere bevoegdheden.
Uitspraken van de Raad inzake
een geschil, als bedoeld in art. 1, lid
1, sub a, zullen beslissingen kunnen
behelzen, welke door de Raad worden
gegeven op grond van de bevoegdheden,
omschreven in art. 35,
lid 2, sub b, c, d, e en g van de
C.A.O.
Artikel 16.
Aangelegenheden uit hoofde
van de C.A.O.
1. Een aangelegenheid uit hoofde van
de uitlegging en/of toepassing der
C.A.O. — waaronder is te verstaan
ieder onderwerp, de uitlegging en/of
toepassing der C.A.O. betreffende,
voorzover niet aan te merken als een
geschil, als bedoeld in art. 2 —
wordt geacht zich voor te doen op
het ogenblik, waarop één der rechtstreeks,
betrokkenen dan wel een
betrokken redactiecommissie dezelve
ter kennis van de Raad brengt.
2. Op de behandeling door de Raad
van een aangelegenheid, als in het
eerste lid bedoeld, zijn van analoge
toepassing de bepalingen van artikel
2, lid 2, artikel 3, leden 1, 2, sub a,
en 4, artikel 4, 5, 6, 7, 8, 11, leden 2
en 3, artikel 12, 13 en 15, met dien
verstande, dat waar in deze bepalingen
wordt gesproken van partij,
daaronder moet worden verstaan:
rechtstreeks betrokkene.
Artikel 17.
Beslissing aangelegenheid.
1. Indien van de Raad een beslissing
wordt gevraagd inzake een aangelegenheid,
als bedoeld in het vorige
, artikel, geeft de Raad deze beslissing
10
in de vorm van een met redenen omkleed
advies, dat — onverminderd
het bepaalde in art. 15 — echter niet
bindend is voor de rechtstreeks betrokkenen,
dan voorzover deze daarmede
uitdrukkelijk accoord gaan.
De beslissing zal met name het
advies kunnen behelzen, dat het onderhavig
onderwerp bij wijze van geschil
bij de Raad aanhangig worde
gemaakt.
2. Indien de rechtstreeks betrokkenen
daartoe de wens te kennen
geven, zal de Raad het Secretariaat
opdracht geven van het bereikte accoord
een schriftelijke acte op te
maken, welke acte de uitdrukkelijke
verklaring van de rechtstreeks betrokkenen
zal behelzen, dat zij zich
door het advies van de Raad evenzeer
gebonden achten en zullen achten
en daaraan dezelfde kracht zullen
toekennen, als ware een en ander
neergelegd in een door de Raad bij
wijze van bindend advies tussen hen
gedane uitspraak.
3. Het origineel van deze acte zal
door de rechtstreeks betrokkenen
worden ondertekend en ten kantore
van het Secretariaat worden gedeponeerd;
aan de rechtstreeks betrokkenen
zal door het Secretariaat een
gewaarmerkt afschrift worden verzonden.
Artikel 18.
Ontslag-kwesties.
1. Indien de Raad door de bevoegde
overheidsinstanties wordt aangezocht,
advies uit te brengen met betrekking
tot bij deze instanties aanhangig
gemaakte ontslagkwesties,
zal de Raad daartoe zijn medewerking
verlenen.
2. De behandeling van deze zaken is
opgedragen aan de Ontslagkamer
van de Raad, bestaande uit twee leden
— van wie één wordt aangewezen
door de bij de C.A.O. aangesloten
werkgeversorganisatie en de andere
door de bij de C.A.O. aangesloten
werknemersorganisaties uit de leden
en plaatsvervangende leden van de
Raad. Voor ieder wordt op soortgelijke
wijze een plaatsvervangend lid
benoemd.
Het Secretariaat van de Ontslagkamer
wordt waargenomen door één
van de beide secretarissen van de
Raad.
3. Het in het eerste lid bedoelde advies
wordt op zo kort mogelijke
termijn uitgebracht, doch niet dan
nadat de betrokkenen door de Ontslagkamer
zijn gehoord of op andere
wijze in de gelegenheid zijn gesteld
van hun zienswijze te doen blijken.
De Ontslagkamer is voort bevoegd,
het advies te doen voorafgaan door
zodanig onderzoek, als de Kamer in
ieder afzonderlijk geval zal vermenen
te moeten instellen. Het bepaalde in
de artikelen 9, 10 en 11 is op dit
onderzoek van analoge toepassing.
4. Indien de ingewikkeldheid van een
zaak zulks vergt, alsmede indien
tussen de beide leden van de Ontslagkamer
geen overeenstemming kan
worden bereikt ten aanzien van de
inhoud van een uit te brengen advies,
zal de Kamer zich van het doen van
een uitspraak onthouden en de onderwerpelijke
aangelegenheid ter beslissing
aan de Raad voorleggen.
Het bepaalde in het voorgaande lid
is op de behandeling door de Raad
mede van toepassing.
5. In het algemeen zal geen bekendheid
worden gegeven aan uit
hoofde van dit artikel uitgebrachte
adviezen, tenzij bijzondere redenen
daartoe aanleiding geven.
Artikel 19.
Geheimhouding.
De leden, plaatsvervangende leden
en secretarissen van de Raad zijn
tot geheimhouding verplicht terzake
van al datgene, wat hun als zodanig
in verband met aan het oordeel
van de Raad onderworpen aangelegenheden
en geschillen ter kennis
komt, tenzij — en dan nog slechts
voorzover — tot publicatie is besloten
overeenkomstig het bepaalde
in het derde lid van art. 13 of het
vijfde lid van art. 18.
Artikel 20.
Wijzigingen.
De Raad kan op grond van de in
art. 40, lid 2 der C.A.O., aan de
Raad verleende bevoegdheden in dit
reglement die wijzigingen en/of aanvullingen
aanbrengen, die de Raad
nuttig of noodzakelijk voorkomen.
Inwerkingtreding.
Artikel SI.
Dit Reglement treedt in werking
op 1 Februari 1949 en zal ter kennis
van de leden der bij de C.A.O. aangesloten
organisaties worden gebracht
door middel van publicatie
in de desbetreffende verenigingsorganen.
Aldus vastgesteld en goedgekeurd
in de vergadering
van de Raad van Uitvoering
d.d. 17 December 1948.
R.K. JONGEMAN,
25 jaar, leerling-journalist, derde
leerjaar bijna voltooid hebbende,
zoekt plaatsing bij R.K. Dagblad,
waar promotiekansen aanwezig
zijn.
Brieven onder No. 79/48 „De Katholieke
Journalist", Koningsstraat
22 b, Hilversum.
BEERLING-JOUBNALIST
Wie heeft plaats voor een leerling-journalist
? Candidaat heeft
6 jaar Gymnasium en aanleg voor
Klass. en Lit. wetenschap. Uitstekende
referenties.
Brieven onder No. 81/48 „De Katholieke
Journalist", Koningsstraat
22 b, Hilversum.

HET PUBLIEK KIEST DE KRANT,
omdat men er door wordt ingelicht
N het herdenkingsnumimer van De
Ï Gelderlanderpers verscheen een
Gallup-enquête over de Nederlandse
kranten, bekeken van de 1 journalistieke
kanten. Wij ontlenen er het belangrijkste
aan. Intussen bevatten de
„Mededelingen" van de Ned. Dagbladpers
een dergelijke enquête
(J.v.V.) voor wat betreft de dagbladadvertenties.
ORT geleden stelde het Neder-
K derlands Instituut voor de Publieke
Opinie twee interessante vragen
aan een heel groot aantal mannen
en vrouwen, die tezamen het Nederlands
publiek in al zijn geledingen
weerspiegelen.
De eerste luidde: „Kunt U uit
kranten, tijdschriften, radio, film e.d.
voldoende inlichtingen krijgen over
wat er in de wereld gebeurt, of niet?
68 % antwoordt: Voldoende inlichtingen
over het wereldgebeuren. 24 %
Niet voldoende'. 8 % Geen mening.
Vrouwen spreken meer hun tevredenheid
uit (72 %) dan mannen
(65 %) maar de verschillen, ook naar
leeftijd en welstand onderscheiden,
blijven gering.
De volgende Gallup-vraag verschaft
een belangwekkend inzicht in
de bronnen waaruit het publiek zijn
inlichtingen put.
„Welke nieuws- en inlichtingenbronnen
verschaffen U de meeste
inlichtingen over wat er in de wereld
gebeurt?" vroegen de N.I.P.O.-interviewers
namelijk en het publiek antwoordt:
70 % de krant, 38 % de radio,
13 % tijdschriften, 3 % film, 2 %
andere bronnen. (Verschillende noemen
meer dan één nieuwsbron).
Een onderverdeling naar welstand
brengt interessante verschillen aan
het licht:
De krant
Radio
Tijdschriften
Film
Andere
W R
S? 5
%
78
27
4
6
4
c
CU CU
23
S3
%
69
40
11
1
1
1 c
%
66
46
17
2
2
Ü5
c
tu
CU §
MM
ra C
%
62
43
38
3
1
Tijdschriften zijn dus voor de beter
gesitueerden een veel belangrijker
inlichtingenbron dan voor de grote
massa, doch bij alle groepen blijven
dagblad en radio nummer één en
twee. *
Als U hoofdredacteur was?
ANNEER U de directeur of de
Whoofdredacteur was van uw
krant, wanneer U het dus voor het
zeggen had wat er in uw krant moet
komen, zou U dan veranderingen in
uw krant aanbrengen, of niet? vroegen
de enquêteurs van het Nederlands
Instituut voor de Publieke Opinie aan
abonné's op alle mogelijke Nederlandse
dagbladen. En hoewel uit een
andere enquête is gebleken dat 7 van
de 10 krantenlezers tevreden zijn over
de voorlichting in ons land, zou toch
meer dan een derde zijn dagblad willen
veranderen.
De antwoorden op deze vraag luiden
rul.: 35 % wil veranderingen in
de krant aanbrengen, 34 % vindt
haar zo goed, 31 % geen mening.
De mannelijke lezers zijn veel critischer
dan de vrouwen. Van de -mannen
wil 41 % de krant veranderd
zien, van de vrouwen 28 %. Ook
scheelt het nogal welke krant men
leest. Er is een dagblad waarvan
56 % der ondervraagde lezers veranderingen
zou willen aanbrengen, een
ander dagblad heeft slechts 21 %
van zulke lezers met critiek.
De geregelde krantenlezers
N de opiniepeiling van October 1948
S stelde het Nederlands Instituut
voor de Publike Opinie de volgende
vraag.
„Leest U geregeld uw- krant voor
het grootste deel, maar ten dele of
slechts kleine stukken er uit?"
Mijnheer de
„WEEKLACHT UIT DE WEST".
Het spijt mij, dat ik al weer verplicht
ben een kanttekening te maken,
nu door de door U opgestelde en van
een onderschrift voorziene „Weeklacht
uit de West".
Ik weet niet, waarover ik mij meer
verwonderen moet, over de „weeklacht"
van de „Amigoe di Curagao"
of over het redactionele onderschrift.
Het mag toch zo langzamerhand wel
algemeen bekend zijn, dat Suriname
en de Antillen, wat de nieuwsvoorziening
betreft, buiten het arbeidsterrein
van het A.N.P. vallen. Contractueel
zijn deze gebieden aan Aneta
toebedeeld. De hoeveelheid nieuws die
A.N.P. naar de West seint, is afhankelijk
van hetgeen Aneta bestelt. Ik
neem aan, dat Aneta daarbij te
werk gaat volgens de aanwijzingen
of verlangens van de in de West gevestigde
dagbladen, of misschien in
overeenstemming met de betalingen
van de Curacaose pers.
Ik meen geen geheim te verklappen,
indien ik -mededeel, dat A.N.P.
reeds bij Aneta heeft aangedrongen
op wijziging van de contractuele
De resultaten zijn: Leest grootste
deel 45 %, leest ten dele 28 %, leest
klein stuk 24 %, leest geen krant
3 %.
Vijf en veertig procent van de
ondervraagden lezen het grootste deel
van hun krant. Dat is echter niet
voor alle groepen hetzelfde. Hier is
b.v. een verdeling van de antwoorden
naar welstand:
Laagste inkomens, grootste deel
35 %, ten dele 29 %, klein stuk
30 %, geen krant 6 %.
Lage inkomens: grootste deel 47 %,
ten dele 28 %, klein stuk 22 %, geen
krant 3 %.'
Middenklasse: grootste deel 51 %,
ten dele 28 %, klein stuk 20 %, geen
krant 1 %.
Weigestelden: grootste deel 64 %,
ten dele 24 %, klein stuk 10 %,
geen krant 2 %.
Naar mate de welstand toeneemt
wordt de krant beter gelezen. Bij de
laagste inkomens leest 35 % grootste
deel. Bij de weigestelden 64 %!
Ook naar ontwikkeling komen dergelijke
grote verschillen voor.
Een tweede vraag door het N.I.P.O.
gesteld luidde: „Hoe lang leest U zo
's avonds in uw krant?"
En de resultaten zijn: minder dan
5 minuten 5 %, 5—10 minuten 12 %,
10—15 minuten 23 %, 30 min.—1
uur 43 %, langer dan 1 uur 13 %,
weet het niet 4 %.
Redacteur.*..
verhoudingen en dat een aanzienlijke
uitbreiding van de dienst van Nederland
naar de West tegemoet kan
worden gezien, indien daartoe de medewerking
kan worden verkregen
van de in de West gevestigde bladen.
Het gering aantal woorden, dat
A.NP. in opdracht van Aneta naar
' Curagao seint, laat niet toe, dat de
Troonrede in volle omvang daarin
wordt opgenomen.
Met de meeste hoogachting,
gaarne Uw dw.,
D. J. LAMBOOY
Algemeen Hoofdredacteur.
<
Voor studie-doeleinden zou ik
gaarne een exemplaar van het bij
de boekhandel uitverkochte
STUDIES EN LEZINGEN
(L. Simons, Wereldbibliotheek)
bezitten. Welke collega kan mij
hieraan helpen?
J. Thomas, Adrichemstraat 24,
Beverwijk.
11

DE PERS IN „TIEN JAREN".
Dr Maarten Schneider schrijft ons:
Mag ik even reageren op het onvermeld
laten van de journalistieke
vakopleiding te Nijmegen in mijn
artikel over de pers in „Tien Jaren" ?
(blz. 8 van het jongste nummer van
„De Katholieke Journalist").
Deze critiek is begrijpelijk, omdat
het boek volgens de titel handelt over
de jaren 1938 tot '48. Dit boek is
evenwel ongeveer een half jaar eerder
onder de titel Supplement op de
5de druk van de Winkler Prins ter
beschikking gesteld van de intekenaren
op bedoelde druk. In de heruitgave
onder de nieuwe titel zijn
slechts enkele artikelen tot 1948 bijgewerkt,
daaronder was niet mijn
artikel.
„Ik moest de kopij voor mijn artikel
afsluiten in het vroege vqorjaar
van 1947. Het was dus onmogelijk,
om Nijmegen te vermelden. Evenmin
kon ik vermelden, dat de Gem. Universiteit
van Amsterdam een buitengewoon
hoogleraar pers, openbare
mening en propaganda gekregen had.
Wel heb ik de omzetting van het privaat
docentschap in een lectoraat
aldaar vermeld, omdat deze inderdaad
had plaats gehad.
-Dit wetend, zult U het met mij
eens kunnen zijn, dat van een „verwaarlozing"
van Nijmegen door rnij
geen sprake kan zijn.
Het leek mij goed, U te wijzen op
een, achteraf bezien, chronologisch
onmogelijke eis, die U steldet.
(Tout savoir est tout pardonner.
— Red. K. J.).
WAT IS MOREEL-ONGEZONDE
JOURNALISTIEK ?
Mijn grote naamgenoot schrijft in
het laatste nummer van „De Katholieke
Journalist", dat hij het A.N.P.verslag
inzake het geval-Enkhuizen
journalistiek uitmuntend acht en
moraliter alleszins oirbaar.
In hetzelfde nummer worden resp.
op pag. 13 en pag. 11 Mr. Rooy en de
„Twentse Courant" geciteerd, die
spreken over sensatie-journalistiek
en bedreiging van de geestelijke
volksgezondheid naar aanleiding van
de publicaties over dezelfde zaak.
De -meningen hieromtrent blijken
dus nogal uiteen te lopen. Ik vind het
niet erg, dat zulks uit de inhoud van
een en dezelfde aflevering van ons
blad blijkt, maar zou de redacties van
„De Journalist" en „De Katholieke
Journalist" de vraag willen voorleggen,
of zij er niet voor voelen de
kwestie „ongezonde journalistiek"
eens volledig te behandelen, waarbij
de zaak-Enkhuizen, en in concreto
het gewraakte en bewonderde A.N.P.verslag,
als uitgangspunt zou kunnen
dienen.
De lezer zou bijvoorbeeld graag
van Mr. Elias horen, op welke gronden
hij het A.N.P.-verslag de qualificatie
„zakelijk stuk proza" meegeeft.
Ik heb het bedoelde verslag
hier niet bij de hand, doch meen me
te herinneren, dat er schilderachtige
détails over de maan bij te pas kwamen,
die wel zeer ver-af stonden van
12
de gebruikelijke „droge noteerlust
der enz.", waarmee het overigens,
naar de mening van anderen, nog wel
mee valt.
Van de andere kant zou het mij
interesseren, van Mr. Rooy te vernemen,
waar hij meent, dat de grens
getrokken moet worden. Ik kan mij
namelijk voorstellen, dat niet alle
kranten de N.R.C, in degelijkheid op
dit stuk willen volgen.
Er zitten natuurlijk nog vele
andere aspecten aan deze kwestie,
zoals b.v. wat een persbureau wel en
niet moet of mag doorgeven; waar
ik voornamelijk naar uitzie, is een
enigszins volledige behandeling van
de vraag ..Wat is moreel ongezonde
journalistiek?"
Ik meen, dat dit de lezers'van onze
vakbladen zeker zal interesseren. In
de kring — met kleine k — der
Haagse journalisten is over de publiciteit
bij de moordzaak-Enkhuizen
vrij veel geboomd.
Met belangstelling zie ik uit naar
een beschouwing.
TON ELIAS.
(Wij zijn er zeker van, dat een
confrontatie Elias-Elias niet lang op
zich zal laten wachten. Deze keer is
onze ruimte gerantsoeneerd. Red.).
„THERE 'S MUCH IN A NAME!"
Collega J. F. toonde zich in het
Januari-nummer eens. geestes met de
grote William, al zal die wel nooit
aan een belangrijke begrafenis op
een regenachtige herfstmorgen hebben
gedacht, toen hij zijn beroemd
geworden Verzuchting slaakte —
althans op papier zette. Collega P.
heeft zich namelijk ook afgevraagd
wat er in een naam schuilt, maar
waar Shakespeare het „en detail"
deed, handelt hij „en gros": hij haalt
zijn schouders op over de waslijsten
van namen, die voor de oorlog vaak
een verslag onleesbaar maakten en
nu hardnekkig pogen dat weer te
doen.
Met de strekking van het betoog
van collega F. kan ik het in beginsel
eens zijn, maar het komt -mij
voor, dat hij de kwestie niet al te
gedegen doordacht heeft. Zijn artikeltje
„Namen nemen" geeft een
heel eenvoudige oplossing: noem die
en die en laat de rest waaien.
Ik zou van*, harte wensen, dat die
knoop zo simpel door te hakken viel.
Het zou iedere collega, die nog niet
aan het schrijven van hoofdartikelen
toe is, veel narigheid besparen. Maar
de zaak ligt nu eenmaal niet precies
als collega F. haar stelt. Hij
vergeet iets heel belangrijks, en wel
dit.
Namen noemen doet de journalist
niet om vriendjes te maken of die
f.e houden, om de ijdelheid der genoemden
te strelen. Een bepaalde
naam, in een rij andere gememoreerd,
kan aan een bepaalde gebeurtenis
een zeer bijzonder karakter
geven. Het gaat dan niet om de man,
maar om wie en wat hij vertegenwoordigt.
Iedere collega zal beseffen,
hoe belangrijk zo'n naam is. Zo al
niet voor de ene, dan toch voor de
andere verslaggever, al naar de
richting van het blad dat elk hunner
vertegenwoordigt.
Collega F. zal mij tegenwerpen:
Goed, neem die naam dan. Ik heb
immers geschreven, dat een volkomen
boycot van officiële personen
onmogelijk is — de belangrijkste
dienen genoemd te worden.
Juist, en daar zit nu de grote
moeilijkheid. Want ik zou verschillende
gevallen kunnen noemen, waarin
een bepaalde naam juist belangrijk
werd in verband met andere
namen, welke, weggelaten zijnde, de
aanwezigheid van mijnheer A. in een
ander daglicht zouden stellen dan het
juiste. En, als de naam van mijnheer
A. pas belangrijk wordt, wanneer
die van de heren B. en C. hem
volgen, dan zitten de verslaggevers
weer met de waslijst.
Voor het overige ga ik graag met
collega F. accoord: het klakkeloos
noemen van namen — met de nadruk
op klakkeloos — dient zo spoedig
mogelijk te verdwijnen. Het zal de
verslagen van recepties zo goed als
van begrafenissen leesbaarder maken.
Utrecht. EIBERT H. BUNTE
Enigssina bekort. — Red.
Technische outillage dagbladbedrijf
Het bestuur van de Nederlandse
Dagbladpers 1945 heeft onlangs een
onderzoek ingesteld naar dé noodzakelijke
behoeften der dagbladondernemingen
in Nederland op het gebied
van zet- en drukcapaciteit. De uitkomst
van dit onderzoek is geweest,
dat men de noodzaak aanwezig acht
om gedurende de eerste jaren voor de
navolgende bedragen aan nieuwe machines
aan te schaffen: zetmachines
en matrijzen ƒ3.020.000, rotatiepersen
ƒ 6.120.000, overig materiaal
ƒ 1.500.000. Hierbij zijn dan nog
buiten beschouwing gelaten de bedragen,
welke de thans nog niet over
eigen drukkerijen beschikkende dagbladen
nodig zullen hebben om zich
van de nodige eigen zet- en drukcapaciteit
te voorzien en welke op
rond ƒ 6.500.000 worden geraamd.
Eerste redacteur-buitenland van
groot dagblad zoekt functie van
BUITENLANDS
CORRESPONDENT.
28 jaar, gehuwd. Snel, accuraat,
betrouwbaar nieuwsman. Vlot, ervaren
stylist. Eventueel combinatie
(ook met Vlaamse bladen).
Brieven onder No. 80/48 aan „De
Katholieike Journalist", Koningsstraat
22 B, Hilversum.
Aan een Katholiek Dagblad in
grote provinciestad kan op korte
termijn geplaats worden een jong,
Katholiek, zeer goed ontwikkeld,
ALL-*ROUND JOURNALIST
voor bureauwerk en reportage.
Uitvoerige sollicitaties worden
ingewacht onder No. 78/48, „De
Katholieke Journalist", Koningsstraat
22 b, Hilversum.

JOURNALISTIEK JOURNAAL
• Een gedeelte van de Europese
pers schijnt zich nog steeds te verlustigen
in het denkbeeld, dat
de (Noord) Amerikaanse pers
minderwaardig, sensationeel en alle
ellendigs wat ge maar meer
bedenken kunt, zou zijn. Deze generalisering
is onbillijk en belachelijk.
Men behoeft alleen maar de New
York Herald Tribune en de New
York Times te lezen om zulk een
waanwijs oordeel glimlachend op zij
te schuiven. Misschien zijn die twee
de beste bladen van de wereld. In
ieder geval behoren zij tot de beste
van de wereld.
• De New York Herald Tribune
heeft nu een E.CA. crediet. van
100.000 dollar gekregen om haar
Europese (Parijse) editie in 40.000
exemplaren in de Britse en Amerikaanse
Zones van Duitsland te verspreiden.
En sedert ruim een maand
kunnen wij in Europa de luchtpostuitgave
van de New York Times (ad
30 cent per nummer van 12 pagina's,
vrijwel zonder advertenties) kopen,
op z'n hoogst één dag na verschijning
in New York. Wij hebben geen idee
hoeveel Herald en Times per dag in
Nederland verkocht worden. Het zullen
er bepaald niet veel zijn. Maar
wie ze lezen, geraken er spoedig aan
verknocht. Het zijn prachtige kranten.
Méér zeg ik hier maar liever niet
van, al brandt het mij op de tong om
iets te zeggen van „voorbeeldige"
kranten.
9 De heer Hans Hermans is nu
op Curagao om de nieuwsvoorziening
Europees Nederland—Amerikaans
Nederland te bezien. Met alle problemen
van dien. Rijkelijk laat! De boei'
is al aardig in de Caraïbische soep
gereden. Aneta heeft zich daar niet
van zijn flinkste zijde doen kennen.
Maar: het is hollen of stilstaan. Nu
zijn er ineens drie instanties die zich
met Curagao gaan bemoeien wat de
berichtgeving en wat daarmee samenhangt
betreft: 1) de regering; 2)
A.N.P.; 3) de Culturele Commissie
Nederland, Indonesië, Suriname, Curagao.
Alle drie instanties willen er
een ibureau met één of meer kereltjes
vestigen. Dat wordt een hele warboel.
En heel veel weggesmeten guldens,
wanneer het inderdaad zó zou
gaan. Het is goed dat de heer Hermans
er poolshoogte gaat nemen.
Want er bestaan over deze materie
de grootste (en duurste) waandenkbeelden.
En van het-zelfde laken een
pak wat Suriname betreft, waar men
precies het zelfde moet gaan doen
als in Curagao. Wanneer men het mij
zou vragen, zou ik voorspellen dat —
wanneer men niet terdege oppast —
Suriname en Curagao een Voorlichtings-operette
van je-welste te zien
zullen krijgen. Veel te duur gemonteerd
en buitengewoon overdreven.
Wanneer men niet oppast
• De .regeringsvoorlichting in
haar geheel genomen zal in 1949 een
bedrag van ruim 7.500.000 gulden opeisen.
Eerlijk gezegd komt het mij
nogal geflatteerd laag voor. Ik denk
dat het werkelijke •bedrag boven dit
„begroting-kundige" uit zal komen.
Er is, dezerzijds, geen enkel bezwaar
(wanneer de heer Lieftinok het goed
vindt) dit bedrag goed te vinden. Ik
zou zelfs zeggen: hoe meer, hoe liever,
mits het geld goed besteed wordt
door de bekwaamst-beschikbaren. Ik
maak deze restrictie, omdat ik nog
altijd het collegiale vertrouwen heb
dat werkelijk bekwame journalisten,
die de vrijheid per se en ex perfesso
liefhebben, er niet over zullen peinzen
journalistiek ambtenaar te worden.
Dat zou, geloof ik, niet denkbaar zijn.
Maar ik wilde zeggen dat wanneer 1 '
de officiële voorlichting in handen
is van de bekwaamste-beschikbaren,
zelfs een bedrag van 7% mil-lioen
voor de gehele overheidsvoorlichting
ook aan het buitenland bescheiden
lijkt.
0, ja?
Anne Hallema in Het Gemeenebest:
De meest toekende persbureaux zijn
thans behalve Reuter te Londen en
Havas te Parijs de in ons land ook
welbekende Belga, de Russische Tass,
de Zweedse T.T., de Deense Ritzau,
en niet te vergeten de Amerikaanse
A.P. (Associated Press) en U.P.
(United Press), door Nederlandse
persmensen in hun vakjargon vaak
aangeduid met „Epie" en „Joejoe".
D. J. L.
Op 1 Februari 1948 kwam, zo
schrijft de Nieuwe Courant, de heer
D. J. Lambooy als algemeen hoofdredacteur
bij het A.N.P. Voordien
had hij reeds méér dan 30 jaar contact
gehad met het persbureau, want
sedert, alweer 1 Fetor., 1917 is hij
journalist. Dertien jaar zat hij op de
perstribune van de Tweede Kamer
en van '34 tot '41 was hij werkzaam
o(p het departement van Buitenlandse
Zaken als sous-chef van de Reg.
Persdienst, de voorloper van de Reg.
Voorlichtingsdienst. Als zodanig was
het contact met het A.N.P. zeer
nauw.
„Het streven van het A.N.P., zowel
op morele als practische gronden,
moet zijn strikt objectief nieuws te
geven", aldus de heer Lambooy, wanneer
hij spreekt over het werk dat
hem lief is.
Het A.N.P., een stichting van alle
Nederlandse dagbladen, werd in 1935
opgericht.
• Maar geloof mij, wanneer ik
zeg dat er ook nog aardig wat geliefhebberd
wordt op dit gebied. Er
zijn wel wat voze plekken, vooral in
het buitenland. Anderzijds zijn er Nederlandse
voorlichtingsposten buitenslands
die uitstekend werk verrichten.
Veel meer goede dan kwade
posten, geloof ik. Na de oorlog is'
er veel ten goede veranderd. Wie herinnert
zich nog onze eerste Regeringsvoorlichtinigsdiiiensit
onder leiding
van wijlen Plemp? Een klein
kantoortje met een paar mensen. (Nü
alleen bij Landbouw, Voedselvoorziening,
Visserij al: meer dan 1200
voorlichters!) Er is wal veel veranderd.
En dat in zo korte tijd.
@ Op de opmerking in dit Journaal
van vorige maand over de uitbuiting
der free-lances heb ik zeven'
brieven gekregen van zeven mensen
die mij gelijk geven. Een aardig
staaltje horen? Een combinatie van
grote plaatselijke dagbladen heeft
een bod gedaan op een dag-feuilleton,
geschreven door een niet-onbekende
Nederlandse scribent. Men wil ƒ 300
betalen. Dat wil zeggen ƒ 30 per'
krant per feuilleton. Ongeveer zestig
plaatsingen. Dat is twee kwartjes
per dagelijks hoofdstuk per krant.
Ik noem geen namen. Samenvattende
zou „kleine kruideniertjes" passend
zijn voor deze magnaten.
Dank zij een uitgebreide telexapparatuur
bezit het verbindingen
over het gehele land. Bladen in Groningen
en bladen in Maastricht, zij
krijgen op hetzelfde moment het
nieuws in huis. „Snel er in en snel
er uit", dat is het devies van ons
nationale persbureau.
Directe telexlijnen met Reuter in
Londen zorgen voor de aanvoer van de
laatste berichten van dit persbureau;
daarnaast heeft men 'telexverbindingen
met Parijs, Brussel, Frankfort. Bovendien
nog vele niet-constante telexverbindingen
met andere hoofdsteden.
En niet te vergeten de communicaties
van elke dag per Morse en per
lange en korte golf in de z.g. Hellapparatuur.
„Zegt u vooral dat de directeur, de
heer H. H. J. v. d. Pol, de stuwende
kracht hier is", zegt collega Lambooy
bij het afscheid bescheiden, die vergat
te spreken over de Haagse Journalisten
Vereniging, waarvan hij, als
voorzitter, de stuwende kracht is.
Nieuw Katholiek tijdschrift
in Hongarije
Onlangs is de eerste aflevering
verschenen van de „Werkblatter für
Laienarbeit in Gottesreich" (Gids
voor lekenarbeid in het Rijk Gods).
Deze uitgave is de voortzetting van
twee tijdschriften, die in 1938 werden
geschorst: „In heiliger Sendung" en
„Der Sakristan". De hoofdredactie
van het nieuwe orgaan werd toevertrouwd
aan Kanunnik Dr Karl
Rudolf.
13

DE PERS UIT EEN ANDERE WERELD
mmgz lyeker vertelt van zijn stydierais
TTJET is welbekend, dat ongeveer
* •*• honderd jaar geleden zes concurrerende
New Yorkse bladen een
coöperatief telegraaf-syisteem begonnen,
dat is uitgegroeid tot dat
enorme nieuwsgaar-apparaat de
Associated Press. Dit wereld-agentschap
zetelt op vier verdiepingen
van een vijftien etages hoge wolkenkrabber
van Rockefeller's Radiostad.
De nieuwszaal van de redactie heeft
een oppervlakte van ongeveer 12.000
vierkante meter, binnen welke alle
fases van dit apparaat gebonden
zijn: de sport-redactie, de Europakabel,
het Zuid-Amerlka-net, de
draadloze foto-transmissie en de telefoto
zenders, de hoofdredactie en de
archieven. De zaal wordt door elk
van de vijf electrische centrales van
de wereldstad bediend, zodat, als er
ongelukken gebeuren, altijd wel één
van de vijf de AP zal bedienen. Een
paar honderd telex-machines (teleprinters)
_ doen er dag en nacht
dienst: één alleen voor de radiozenders,
één voor Sport, een draadloze
verbinding met Fleet-street, een telex
met Londen, en honderden lijnen
naar alle grote bladen op het continent.
AP bezit 3300 telexapparaten
in de Verenigde Staten, en heeft zijn
eigen telex herstelplaats. De telefoon
is er absoluut verdrongen door de
telex — ik kan me niet herinneren
er een gezien te hebben. — De kapitein
op die dagelijkse zee van nieuws,
een millioen woorden per dag, de beroemde
Gould, maakte in de verkiezingsnaeht
meer de indruk van een
onderwijzer die liep te ijsberen terwijl
de kinderen schriftelijk werk
doen, dan van een prins-consort van
de Koningin der Aarde. Enkele blokken
verder, in de redactiezalen van
de Herald Tribune, kon de bezoeker
waden door het papier, en brak hij
zijn nek over honderden mensen die
allemaal een kleinigheidje peuterden
in die enorme kranten en met 'n lust
en een leven alsof ze in de Olympische
Spelen uit moesten komen.
Een archief van micro-films
TVENK niet dat de archief-afdeling
*-* van Associated Press een grote
zaal is, het was maar een klein
hoekje met een paar stalen kasten en
een vreemd apparaat dat er uitzag
als een televisie-toestel, maar een
hele verdieping' krantenleggers in
zich bleek te huizen. Het archiefsysteem
is namelijk ontzaglijk vereenvoudigd
door het gebruik van
micro-films. Elke dag wordt de New
York Times van de eerste pagina
links boven in tot de laatste pagina
rechts onder in (en er zijn wel Zondagen
van 140 pagina's) gefilmd.
Elkeen kan die films kopen voor het
belachelijk lage bedrag van 140 dollars
per jaargang (daar moet natuurlijk
geld bij.'), en dat, terwijl een
14
gebonden jaargang van de New York
Times, die men dan wel met een
twee-tons truck mag laten afhalen,
drie honderd dollar kost en dure
ruimte in beslag zou nemen.
Deze films zijn te gebruiken op
een soort projectie-machine, die er
uit ziet als een zeer omvangrijk
café-radiotoestel, en welke 300 dollar
kost. Men zet de film er in,
draait de gewenste datum en bladzijde
en de kwart pagina van de
krant wordt geprojecteerd op een
matglazen scherm van een kwart
vierkante meter. Een handle stelt de
gebruiker in staat de gehele pagina
af te tasten al zoekend naar het bericht
dat hij nodig heeft.
Een eenvoudig kaartsysteem levert
onmiddellijk datum en codenummer.
We zochten bijvoorbeeld
onder Churchill diens redevoering
„Blood, sweat and tears" op, het codenummer
was binnen enkele minuten
door de machine verwerkt. Pen
en inkt op een lessenaar vlak voor
het scherm stellen degenen die de
informatie zoekt in staat, aantekeningen
te maken. De Times heeft in
de leeszaal voor de bediening van
haar abonné's een batterij van twaalf
stuks in gebruik, plus nog twee machines
op het archief. De AP heeft
er maar één en wat stalen klappers
waar het nieuws van de laatste drie
jaar, waarvan nog heel wat weg
kan, wordt opgeborgen. Door deze
films zo goedkoop' te maken heeft
de Times het klaar gekregen, dat alle
grote -bibliotheken ter wereld de
New York Times al jaren op microfilm
hebben, zodat dus de concurrerende
bladen (zoals de Herald) voor
lang tijd zijn uitgeschakeld.
Efficiënte journalistiek
|_ÏET gevoel van een „andere we-
*• •* reld" ontstaat voornamelijk uit
het eigenaardig perspectief dat de
Amerikaanse journafetiek heeft gekregen
door de efficiënte toepassing
van journalistieke inventies. Men
heeft soms het gevoel alsof men als
negentiende-eeuwer in de een-entwintigste
eeuw stapt. Dat is nergens
zo sterk als bij die drieling van Luce:
Time, Life en Foi\

VAN ALLERLEI KANTEN:::EN^RANTEN
GABRIëL SMIT EN DE LINIE
Het weekblad „De Linie" dartelt
vaak als een wild en onbezonnen
veulen in de wei van de
katholieke journalistiek en dit gebrek
aan ervaring is voor dit
weekblad dan ook nog geen bezwaar
om eerbiedwaardige grijsaards
op dit terrein vaak op hoge
toon de les te lezen.
Op het terrein van de katholieke
voorlichting, vooral in film-,
boek- en toneelrecensies, schijnt
het blad iets van het oude en beruchte
integralisme er op na te
houden, dat in ons katholieke
volksleven in de jaren, welke onmiddellijk
aan de eerste wereldoorlog
voorafgingen, zoveel
kwaad gedaan heeft. We denken
hier aan het verketteren van mede-katholieken,
die het met ,,onze
integrale opvattingen" in deze
niet eens zijn.
Deze houding heeft er dan ook
reeds toe geleid, dat de katholieke
dichter Gabriël Smit in De Volkskrant
een artikel publiceerde,
waarin hij voorstelde een speldje
te gaan dragen onder de katholieken,
die daardoor openlijk te
kennen geven, het niet eens te zijn
met ,,De Linie" met haar vaak
extra-vagante opvattingen, niet
de mening weergeeft van ,,De Katholieken"
aldus Gabriël Smit.
Het bovenstaande is ontleend
aan „Ons Noorden". Intussen is
Gabriël Smit in De Volkskrant
op deze zaak teruggekomen met
een verduidelijking. Het volgende
is er aan ontleend:
Het gaat er (dus) niet om, of
Blunders bij de verkiezingen
PR is al meer dan genoeg geschre-
*-* ven over de blunders van de
Amerikaanse pers voor, tijdens en na
de verkiezingen, maar het was allemaal
negatief. Nergens zag ik iets
over de wonderlijke manier waarop
Time a, 1'improviste zijn reputatie
voor nieuws-verslaggeverij heeft weten
te bewaren. Dat grapje heeft
110.000 dollar gekost, maar Time
Was Donderdagsmorgens op tijd,
met de volledige uitslag en met alle
kleine feilen weggewerkt. Dat is, in
"het kort, zo gebeurd: Time heeft 64
uur nodig om te*draaien. Men heeft
die week achtmaal zoveel platen gegoten
en persen ingeschakeld. Daardoor
werd de draaitijd teruggebracht
v an 64 uur tot 8 uur. De 56 uur aldus
gewonnen kreeg de redactie om de
Weuwe tekst te maken voor de betreffende
rubriek en alle foutjes (president-elect
Dewey veranderen in
gouverneur Dewey enz.) weg te
vlooien.
men het met „De Linie" al of niet
eens zou zijn in zake de handhaving
van bepaalde morele normen
in leven en kunst. Het gaat er om
of deze morele normen, overgebracht
op een pasklaar nieetlatje,
zo maar, klakkeloos, naast een
kunstwerk mogen worden gelegd
met voorbijzien van alle waarden,
die er niet héél duidelijk op staan
aangetekend. Alsof iedere ironie
verkrachting van menselijkheid
zou zijn en ieder cynisme een
godslastering. Zó eenvoudig is het
niet. Zeker, de christelijke normen
dienen onverzwakt en melt vurigheid
te worden gehandhaafd,
maar dezelfde liefde, die ons
daartoe dwingt, verplicht ons
evenzeer tot de voorzichtigheid,
de behoedzaamheid en vooral de
diepere aandacht, zonder dewelke
van liefde en vurigheid niet veel
anders overblijft dan fanatisme en
een zekere houwdegen-mentaliteit.
Het is deze laatste mentaliteit,
waarmee „De Linie" de katholieke
zaak in ons land veel schade toebrengt.
Niet met de openlijke
strijd voor de christelijke beginselen,
waarvoor zij ons aller respect
verdient, maar door haar
methode, haar dictatoriale allures,
haar f linke-mannen-gebaar of
— zoals in de bespreking van het
boek van Du Perron — haar domheid.
Want dat wij, die ons christenen
hopen -te mogen noemen,
door anderen en door de wereld
om ons geloof worden bespot of
vervolgd, is een waarheid, die ons
tot eer strekt en die wij met
vreugde willen ervaren, maar dan
Newsweek deed het eenvoudiger.
Dat maakt ee nnormale, neutrale editie
en gooide daar een extra-nummer
over de verkiezingen achteraan.
Netjes, maar net niet geniaal. En later
dan Time. Businessweek verscheen
die week met een kaft-in-kleuren
met Dewey's portret. En de dagbladen?
Daar kan straks een student
in de journalistiek op promoveren.
Twintig jaar geleden is een weekblad,
de Literary Digest, kapot gegaan
aan en na een verkeerde
prognose over de toekomstige president.
Een handig journalist heeft
de laatste hoofdredacteur van dat
blad geïnterviewd. Die zeide dat hij
de dag na de verkiezingen naar het
kerkhof was geweest om do omgekeerde
graven van al zijn vroegere
redacteuren te zien, die zich krom
hadden gelachen over de ochtendbladen
na de verkiezing.
Het was bar... Het heeft de directies
kapitalen gekost. En ze waren
niet verzekerd.
toch alleen cp grond van de werkelijke
principes van dit geloof en
niet op grond van tactloosheid en
onverstand.
VOORLICHTING.
Het Persbureau Reuter heeft de
weg weten te vinden zowel naar
Minister-president Drees als naar
Minster Sassen voor het houden van
een vraaggesprek. Het is van grote
betekenis, dat aldus een uiteenzetting
van het Nederlandse standpunt nu
ook bij de grote bladen van de hele
wereld terecht komt. De wereld moet
weten dat de agressie al maanden
lang van de zijde van de Republiek
kwam en dat diezelfde Republiek ook
thans niet denkt aan het staken van
het vuren. Men heeft niet de indruk,
dat onze Ministers vroeger zo erg
toegankelijk waren voor gezaghebbende
buitenlandse correspondenten.
Minister. Sassen merkte op: „De Nederlanders
zijn er absoluut zeker van,
dat de Verenigde Staten van Amerika,
wanneer de feiten en omstandigheden
beter bekend zijn geworden,
een fair oordeel zullen vellen over de
merites van de zaak en onze houding
op haar juiste waarde zullen schatten".
Het ongeluk is, dat vroeger nooit
de geëigende personen, organen en
middelen zijn gevonden, om onze
voorlichting van Amerika en andere
landen goed te verzorgen. Laat men
toch begrijpen, dat hier op beknibbelen
het snijden in eigen vlees betekent.
(Dagblad De Stem).
ALS DE PERS WEGGAAT.
De heer Maas kon, nadat de vergadering
(van de Zaandamse gemeenteraad)
heropend was, zijn rede
voortzetten, doch begon met de mededeling,
dat het eigenlijk geen zin had
te spreken, nu het publiek verwijderd
was, ook al, omdat de aanwezige
persvertegenwoordigers zijn woorden
toch verdraaid zouden weergeven.
Deze insinuatie was voor de aanwezige
journalisten aanleiding direct
uit protest en bloc te verdwijnen. De
aanwezige verslaggever van „De
Waarheid" was, toen de publieke
tribune werd ontruimd, met zijn
partijgenoten naar beneden gegaan
en uit het gemeentehuis verwijderd,
zodat niet alleen de publieke, maar
ook de perstribune geheel verlaten
was.
Terwijl de verslaggevers naar beneden
liepen, kwamen de niet-communistische
raadsleden hun achter
op. Ook dezen hadden er genoeg van.
Voor de Voorzitter zat er niets
anders op, dan de vergadering op
grond van art. 45 van het Reglement
van Orde te verdagen.
«• (De Zaanlander).
15

CHA
Humiliationele verontschuldiging
Discipulus dacht dat hij grappig
was toen hij de vorige keer een aantal
adjectieven op -oneel verzon.
Maar sindsdien heeft hij in de Volkskrant
de operationele afdeling van
Schiphol ontdekt, en nu beseft hij dat
je opzettelijk nooit zo gek kunt doen
als een ander die het ernstig méént.
Hij trekt zich dan ook discretioneel
terug.
In de schaduwen van vandaag
„Het is ook nu nog een vreugde
dit prachtige en sprankelende journalistieke
proza te lezen", schrijft
Het Vrije Volk over een artikel van
wijlen collega Karl Marx in wijlen
de Rheinische Zeitung. En dan
vertaalt en commentarieert Het Vrije
Volk:
Het wezen van de vrije pers is het karaktervolle
wezen der vrijheid. Het karakter
van de gecensureerde pers is het
karakterloze „onwezen" der onvrijheid.
De tegenwoordige eensuurverhoudingen.
De persvrijheid is een levensnoodzaak
voor de democratie.
Het is goed het nog weer eens vast te
stellen.
Barbarisering noemde Huizinga:
„een cultuurproces, waarbij' een
bereikte geestelijke gesteldheid van
hooge waarde" (bv. prachtig en
sprankelend proza) „verdrongen
wordt door elementen van lager
gehalte" (bv. germanismen).
Transitohandel
Broer Jansz heeft ook reeds vaak aan
het bovennet zien morrelen om die verandering
door te voeren. (Volkskr.).
Moeilijke, zo niet onmogelijke doorvoering
van de Benelux overeenkomst.
(Alg. Hbl.).
Wanneer het er om gaat zijn economisch-sociale
wetgeving door te voeren.
De doorvoering van deze maatregelen.
(Groene).
Knock-out
Men kent de Discipulus-se grapjes
tegen Hitlerse overblijfselen als „het
Woltersomse conglomeraat" (Alg.
Hbl.). Maar „het Kro-se lichtbaken"
(Groene), dat zelfs geen Duits meer
is, slaat hem met stomheid.
Geen onregelmatigheden
Dahran, waar de K. L. M.-vliegtuigen
in de afgelopen week regelmatig landden.
(Tijd).
De middelmatige buitenlanders, die
men regelmatig te horen krijgt. (Parool).
Dat kon alleen doordat een vroegere
loopjongen een maand lang regelmatig
boeken uit de voorraad had gestolen.
(Parool).
Volgens zijn pertinente verklaring zou
hij (een internationale spion) in de jaren
1937 en 1938 regelmatig uiterst belangrijk
geheim materiaal hebben verkregen
van verschillende hoge ambtenaren.
(Vrije Volk).
Sommige mensen schijnen daar
iets op tegen te hebben. Waarom, als
die spion toch blijkbaar niets onregelmatigs
heeft gedaan?
Horizontale afdeling
Intellectuelen, die in de sfeer van de
partij liggen. (Parool).
16
De Staten-Generaal kunnen geen vat
op een situatie krijgen zo lang zij niet
weten hoe die situatie ligt. (Parool).
Of liggen de verhoudingen hier toch
weer anders? (Linie).
Men dient te bedenken, dat de zaken
thans veel ongunstiger liggen. (N. R. C).
Met verontschuldigingen aan collega
Dagboekenier voor het opschrift.
Wetenschappelijke gevolgtrekking
Voorts mag men veilig aannemen dat
de ouders van een hogere stand in doorsnee
intelligenter zijn dan die van een
lagere stand. (Linie).
In perspectief zijn ze daarentegen
iets dommer.
Vriendelijk, vriendelijker,
vriendelijkst en . . .
De Russisch-vriendelijke dominé Hromadka.
(Alg. Hbl.).
Vandaar de zegswijze: zo vriendelijk
als een Rus.
Zijn wij bevrijd?
En nu wordt Discipulus kriebelig
en veegt heel de Middeneuropese
oogst van een paar dagen krantenlezen
op één hoop:
De beschikbare fokzeugen zullen 1.7
millioen biggen ter wereld moeten brengen;
dit is een moeilijke opgave. (Volkskrant).
— Alleen de katoenindustrie zou
zonder het plan-Marshall tot 50 'h van
de huidige bedrijvigheid teruggebracht
zijn. (Alg. Hbl.). — De vraag, met welke
personen van de Republiek contact opgenomen
kan of moet worden. (Alg.
Hbl.). Op Banka zal de C. v. G. D. contact
opnemen met Moh. Hatta. (Parool).
Een uitgesproken gunstige factor. (N.
R
c.). — Een uitgesproken violistisch
talent. (Parool). — De juwelier zette
grote ogen op, toen hij aan het monogram
ontdekte,'dat het zijn bestek was.
(Parool). — Zoals bekend is het beeld
eigendom van de familie Maduro.
(Parool).'—" Zoals bekend, geeft de K.
V. P. een maandblad uit. (Nieuwe
Eeuw). — Wanneer Nederland dan maar
de moed opbrengt om de onaangename
stappen te ondernemen. (Parool). — De
reserveschroef van de ,,Willem Ruys"
zal in bedrijf moéten worden gesteld.
(Tijd). — De betreffende afdeling. (Parool).
De betreffende studie. (N. R. C).
— Een van de doeleinden der actie is de
aantrekking en veiligstelling van de van
nature bezadigde republikeinse leiders.
(N. R. C). — Hij zwakte de ambtelijke
gestrengheid af met een weinig jovialiteit.
(Parool). — Een advertentie die
helaas wordt afgezwakt doordat de
layoutman (iets) niet heeft aangevoeld.
(Ariadne). — Schijnbaar moeiteloze elegance.
(Parool). — Een installatie die
beduidend duurder zal zijn. (Groene).—
De bedoeling zit voor, de ondernemers
zo min mogelijk in de weg te staan.
(Groene). — Na het beëindigen van de
oorlog. (Vrije Volk). — De differentiaal
diagnose. (Alg. Hbl.). — De klasse der
grootwerkgevers. (Kath. Staatk. Maandschr.).
— Zonder adempauze. (Volkskr.).
— Bij nauwkeurige kennisname. (Güoene).
— De toeiname van onproductieve overheidsuitgaven.
(Parool). — Met financiële
deelname van W. H. Muller en Co.
(Parool). — De geheime diplomatie, het
censorschap en de propaganda, die de
behandelde vraagstukken versluierd hebben.
(N. R. C). — Een planmatige conjunctuurpolitiek.
(Groene).
Zijn wij bevrijd? NEE!
Dear, dear
De „Rode Dear van Canterbury".
(Zwingli).
Les malades imaginaires
Van de duizend gezonde mensen hebben
er vier tuberculose.
(Gooische Klanken).
A.N.P. beledigt kunstenaar
„Kunstenaars over hun werk" zette
het A.N.P. boven een bericht
(4452/wk/1521/ve/kgi/2140) waarvan
de laatste zin luidde: j w s de groot
sluit op 13 april de rij met een causerie
over „kitsch".
Voetbalvereniging „Sport en
Stichting"
Menige staking werd in Engeland gevoerd
al voetballende met de politie en
onder gezang van psalmen. (Vrije Volk).
Bijvoorbeeld van Psalm 9 vers 15:
De heidnen zijn, door waan misleid,
Gestort in kuilen mij bereid.
Hun voet verwart zich in de netten.
A hyphenated journalist
Communistische eenheden concentreerden
zich Donderdag in Tsjiengtsjang
Hyphen Ying. (Het Vrije Volk).
Kent u de aardige uitdrukking „a
hyphenated American" voor: een
Amerikaan die nog niet geheel geassimileerd
is?
Chronische hyphenitis
Als de universiteit te Groningen
niet de GronAngen-universiteit is,
de aankomst van de Koningin niet
de Koningin-aankomst, een weg door
het Gooi niet een Gooi-weg en de
rubriek van Discipulus niet de Discipulus-rubriek,
waarom schrijft men
dan wel:
Venlo-incident (Tijd); Prestwick-ramp
(Nieuwe Dag); Nijmegen-ramp (Tijd);
Ajax-ramp (Vrije Volk); Afrika-film
(Parool); Philips-employé's (Parool);
Lenin-litteratuur (Vrij Ned.); Van
Beinum-concerten, Bruckner-concert,
Franck-concert, Badings-concert (Linie);
Calvin-Benson-methode (Groene); Mindszenty-proces,
Mindszenty-affaire (Groene);
Mauritius-route (Groene); Groeneredactie.
Groene-kolom (Linie); Amsterdam-prijsvraag
(Groene); Ruys-schroef
(Tijd); Limburgia-verdediging; Limburgia-defensie
(Volkskr.); Kravchenkoproces
(Linie); Moscou-zenders.
(Vrije Volk)?
Aowoord: waarom zou je je hersens
inspannen om uit een handvol
voorzetsels het juiste te zoeken, ais
je alles met één streepje kunt afdoen
?
Nog meer streepjes
Een „kruistocht van Wall Street" naar
het midden- en verre-Oosten. (Alg. Hbl.).
Drs. Den Uyl was na de bevrijding
enige maanden sociaal-redacteur van
onze krant. (Parool).
In dit deel toont de schrijver aan dat
alleen een totaal-Christen een totaalmens
is. (Volkskr.).
Géén streepjes
Centrale Kader Cursus. (Alg. Hbl.)- '
Bedrijfs Kader Training. (Alg. Hbl.).
Wiardi Beekman Stichting. (Parool).
Landbouw hogeschool. (N. R. C).
Benelux overeenkomst. (Alg. Hbl.).
Daarom niet
De Europese soft currency markt _ of
waarom eigenlijk niet: zacht-geld markt.
(Groene)-
Omdat goed Engels altijd nog t> e "
ter is dan slecht Nederlands.
DISCIPULUS