klik hier voor de bijlage bij dit bericht ... - de Aardespiegel

zevenenvijftig was, leerde ik een beetje over de werkelijke structuur van de natuur van dieren, planten en bomen,
vogels, vissen en insecten. Daarom zal ik, als ik tachtig ben, nog meer vooruitgang geboekt hebben. Op negentig-
jarige leeftijd zal ik het mysterie van de dingen doordringen; met honderd jaar zal ik zeker een verbazingwekkend
niveau bereikt hebben, en als ik honderdentien ben zal alles wat ik doe, zelfs als het slechts een punt of lijn is,
vervuld zijn van leven.” Was getekend Hokusai, alias Gwakiorojin, 'de oude man gek op tekenen'.
Wat is dat toch, die connectie tussen Japan en het westen? Zowel in de oorlog als in de kunst was er
een Japans-Duits bondgenootschap. De Jugendstil was zonder de Japanse prentkunst waarschijnlijk niet mogelijk
geweest. Ook uit andere culturen is veel 'geleend', om los te komen van het academische realisme. Goethe lever-
de wel een kleurenleer, die hier en daar wel werd toegepast maar zelden een carrière lang (zoals bij Turner),
waarschijnlijk omdat hij nog te rudimentair was. Bij het keren van de tijd, eind 19e eeuw, grepen de kunstenaars
naar allerlei niet-westerse kunstvormen, om te komen tot een lichaamsvrije ofwel 'gegenstandslose' kunst. Antro-
posofie kwam daaraan slechts zijdeling te pas, vaker niet dan wel, en dan alleen de filosofie als inspiratiebron.
Misschien is er gewoon tijd nodig, om een idee middels kunst handen en voeten te geven. Het denken verloopt nu
eenmaal veel sneller dan het gevoel.
Liane Collot-d'Herbois heeft na 1945 een methode ontwikkeld voor het schilderen van een lichaams-
vrije, levende kleur, ofwel een ruimtelijk bewustzijn binnen het tweedimensionale. Hokusai zou er zeer van geno-
ten hebben. Voor het gemak heb ik het maar even niet over het kunstbegrip – veel mensen vinden Collot's werk
cliché en 'geen kunst'. Maar ze vergeten daarbij dat Collot dat genre, dat men ervaart als een antroposofisch
cliché, zelf ontwikkeld heeft. Laat ik er maar meteen een lezersvraag van maken: bestaat antroposofische kunst,
en zo ja: hoe zou je haar definiëren? Of is kunst in de antroposofie meer een instrument, voor therapie, het uit-
dragen van een ideologie, of om onderzoek mee te doen. Reacties zullen worden gebundeld tot een nieuw artikel.
Helderziende waarneming (deel 1)
inleiding
Evelien Nijeboer
door Stephan Geuljans
De Aardespiegel wil de actualiteit en de wetenschap belichten vanuit de antroposofie en maakt daarbij vaak ge-
bruik van de helderziende waarnemingen van Rudolf Steiner. Maar gaat het dan nog wel om wetenschap? Is het
mogelijk om verder te gaan dan het weergeven van het nieuws en achtergronden dan bijvoorbeeld de weten-
schapsbijlage van de NRC of Trouw? Stephan Geuljans zal proberen het verloop van een helderziende waarneming
te beschrijven en laten zien hoe deze kan aansluiten bij de gewone natuurwetenschap.
Exacte helderziendheid
www.aardespiegel.nu - donderdag 12 januari 2012 - tweede jaargang Nr. 11
De klassieke filosofie richt zich van oudsher op de kosmos en de aarde om deze ideëel te doorgronden. Het den-
ken en het stellen van de juiste vragen zoals we dat bij Socrates vinden staat daarbij centraal. Deze grondhou-
ding waarbij je vanuit het denken tot inzicht wil komen, geldt ook voor de 'exacte helderziendheid' van Rudolf
Steiner. Zijn methode sluit in dit opzicht aan bij Socrates en niet bij het droomachtige schouwen zoals we dit vin-
12 terug naar boven