De koster als manusje van alles - Protestantse Gemeente Zevenaar ...

3
Op 2 februari 1955 kwam Willemsen weer ter sprake. De kerkvoogden vonden zijn werk ‘treurenswaardig
slecht’ en deelden hem mee dat hij nog drie maanden de tijd kreeg om zijn werk naar behoren
te verrichten. Zou zijn werk na deze gestelde termijn niet aan ‘de normale eisen’ voldoen,
dan zou hij op ontslag moeten rekenen. Willemsen voldeed kennelijk aan de eisen, want hij werd
niet ontslagen. Op 10 december 1958 besloot de kerkvoogdij ‘na het probleem tegenwoordige Koster
uitvoerig besproken te hebben’‘de Koster op te dragen wekelijks een werkboekje in te leveren;
indien blijkt dat dit overeenstemt met het door hem verrichte werk en dit werk goed afgeleverd is,
zal hem per drie maanden f 65,- extra uitbetaald worden.’ Dit werkte niet naar tevredenheid. Willemsen
vroeg per 15 oktober 1959 ontslag als conciërge van de Ds. Wartenaschool en de kleuterschool.
De kerkvoogdij antwoordde dat een gedeeltelijk ontslag niet aanvaardbaar was en verzocht
hem een algeheel ontslag te vragen. Het Provinciaal College van Toezicht berichtte dat het loon van
een nieuw te benoemen koster afhankelijk zou zijn van de werkzaamheden: conciërge verenigingsgebouw
f 1.600,-; conciërge school f 1.000,-; conciërge kleuterschool f 500,-; onderhoud begraafplaats
f 800,- per jaar. Het bedrag voor vrij wonen zou moeten zijn: als koster f 600,-; als conciërge
school f 335,-; als conciërge kleuterschool f 170,- en als onderhouder van de begraafplaats f 265,-
per jaar. De kerkvoogdij was bereid Willemsen te betalen overeenkomstig wat het Provinciaal College
had aangegeven. Willemsen bleef. Een jaar later vroeg hij opslag. Hij kreeg het niet en nam
ontslag. De kerkvoogdij vroeg hem voorlopig de begrafenissen te verzorgen. Willemsen stemde toe
en kwam overeen dat hij voor het verzorgen en leiden van begrafenissen f 25,- per keer zou ontvangen.
De plaats van Willemsen werd ingenomen de heer G.J.W. Ebbers. Met hem werd overeengekomen
dat hij ten hoogste f 75,- bruto per week zou ontvangen, vrij zou kunnen wonen en voor het
verzorgen van begrafenissen een vergoeding zou krijgen. Ebbers liep al snel op tegen het vele werk
en had naar eigen zeggen een werkweek van circa 65 uur. In oktober 1961 verzocht hij daarom de
kerkvoogdij om een regeling te treffen om te komen tot een betere werkverdeling. De kerkvoogdij
vroeg hem een nauwkeurige tijdverantwoording te geven. In januari 1962 had Ebbers zijn overzicht
gereed. Hij besprak het met de kerkvoogdij, kon niet tot overeenstemming komen en nam ontslag.
Willemsen was nu bereid om tijdelijk voor f 384,- per maand de taak van Ebbers over te nemen. De
kerkvoogdij wilde niet verder gaan dan f 361,40 per maand ofwel f 83,40 per week. Willemsen ging
akkoord.
Op de vacante plaats solliciteerde Pieter Bokhost uit Wehl. De kerkvoogdij stelde hem voor dat
hij voor het schoonhouden van kerk, consistorie, perk rond de kerk, lagere school, speelplaats, Ons
Huis en de begraafplaats f 103,- bruto per week zou ontvangen en f 2,30 reiskosten. In verband met
uitbreiding van de lagere school en de kleuterschool verzocht de kerkvoogdij hem in september
1969 in Zevenaar te komen wonen en beloofde een woning voor hem te kopen. Bokhorst ging er niet
op in. De heer J. Lubbers nam zijn taak over. Met hem kwam de kerkvoogdij overeen dat hij per
jaar f 3.000,- zou ontvangen voor het schoonhouden van de lagere school en de kleuterschool, f
500,- voor het onderhoud van de begraafplaats, f 500,- voor de verzorging van Ons Huis en f 2.450
voor het kosteren in de kerk. De huur van zijn woning zou f 17,50 per week bedragen. Na enige jaren
boterde het niet helemaal tussen Lubbers en de kerkvoogdij. Mede naar aanleiding van de brief
van de kerkvoogdij, waarin gewezen werd op het onvoldoende onderhoud van het kerkhof door de
heer Lubbers, heeft Lubbers per 1 mei 1971 de verzorging van de begraafplaats opgezegd. De familie
Lubbers wenste per 1 september de werkzaamheden als conciërge en beheerder van Ons Huis te
beëindigen.
De taakomschrijving van de in november 1969 aangestelde kosteres van De Hoeksteen, Aleida Grada
(Alies) Rutgers( ◦ 1947), was in veel opzichten anders. Ze luidde:
‘De koster zorgt, dat in het kerkgebouw en de lokaliteiten – voor welke hij aangesteld is – alles in behoorlijke
orde is voor de kerkdiensten, gemeentevergaderingen, catechisaties en verdere samenkomsten
en voor de arbeid van kerkelijke functionarissen. Met name zorgt hij voor a. het tijdig openen
van de deuren (bij samenkomsten van de gemeente minstens een half uur vóór de aanvang); b. het
voldoend verwarmd zijn van kerkgebouw en lokalen; c. het ontsteken van de verlichting; d. het ventileren
van het kerkgebouw en het in behoorlijke toestand gereed zijn van alles wat nodig is en wenselijk
dient te worden geacht tot de bediening van Woord en Sacramenten en van alles wat op de vergaderingen
behoort aanwezig te zijn. (…) De koster dient de bezoekers van de kerkdiensten behulpzaam
te zijn door het aanwijzen van zitplaatsen. (...) De koster zal gedurende de gehele kerkdienst in het
gebouw aanwezig moeten zijn, terwijl hij zich ter beschikking moet houden tijdens de catechisaties
en de te houden vergaderingen of bijeenkomsten. (…) De koster is belast met de wekelijkse en jaarlijkse
schoonmaak van het kerkgebouw, lokaliteiten en bijbehorende terreinen. Hij dient te zorgen
voor het onderhoud en het reinigen van het in het gebouw geplaatste sanitair. Bij de wasgelegenhe-