De koster als manusje van alles - Protestantse Gemeente Zevenaar ...

More documents

Recommendations

Info

2 lumenten als zijn voorganger. Fragment uit notulen van kerkenraadsvergadering op 25 juni 1765. Met ingang van 1 maart 1872 werd Derk Heijting († 1909) de nieuwe koster. Aan hem was opgedragen: ‘1. Het bewaken en schoonhouden van het Kerkgebouw en van hetgeen tot dat gebouw behoort. 2. Het verlenen van de nodige diensten tot en bij de openbare godsdienstoefeningen en kerkelijke plechtigheden. 3. Het verlenen van de nodige diensten bij de kerkeraadsvergaderingen en kerkelijke benoeming en beroeping. 4. Het verlenen van de nodige diensten ten behoeve van Kerk- en diaconiebeheer. 5. Het bewaren van het lijklaken; de aanzegging; het overluiden; en de lijkbezorging.’ Van de koster werd verder verwacht dat hij zich naar de aanwijzingen van de voorzitter van de kerkenraad (de predikant) zou gedragen. De taakomschrijving zou alleen kunnen worden gewijzigd en uitgebreid als daar tweederde van de kerkenraad er mee instemde. Het traktement van de koster was hetzelfde als dat van vijftig jaar eerder. Alleen de tijdelijke toelage (landstoelage) was met f 1,- verhoogd. Heijting was 37 jaar koster. Soms ontstond er onenigheid over de omvang van de taak. Zo bijvoorbeeld bij koster Abraham Willemsen die op 26 juni 1947 door de kerkenraad was aangesteld. Willemsen moest niet alleen zorgdragen voor het kerkgebouw en de scholen, maar ook voor de begraafplaats. Kleine reparaties moest hij zelf verrichten, waarbij hij alleen vergoeding kreeg voor materialen. Zijn zoon moest hij inwerken in het kosterschap, zodat die hem bij onvoorziene omstandigheden zou kunnen vervangen. Toen Willemsen vijf jaar later er tegenover de pas gevormde kerkvoogdij over klaagde dat hij te veel werk moest verrichten voor te weinig geld, wezen de kerkvoogden hem op de afspraken die hij met de kerkenraad gemaakt had. Tegelijk maakten ze nieuwe afspraken: Willemsen zou per kalenderjaar tweemaal acht dagen vakantie krijgen, waarin een zondag per vakantie zou vallen. De kerkvoogden verzochten hem zijn zoon in te werken, zodat die hem eventueel zou kunnen vervangen, op christelijke feest- en hoogtijdagen zelf het kosterschap waar te nemen en ‘zich voortaan met alle verzoeken, klachten of bezwaren tot een van de leden van de Kerkvoogdij te wenden.’ Aan het laatste hield Willemsen zich niet. Op 9 juni 1954 moest Willemsen zich tegenover de kerkvoogden verantwoorden ‘over zijn houding en gedrag op de Gemeenteavond van 21 mei waar hij zich over het loon, sociale verzorging en werkzaamheden op laatdunkende wijze zich geuit heeft. De Voorzitter wees hem op zijn treurige houding in deze en na veel over en weer praten erkende de Koster zijn verkeerde houding en bood zijn verontschuldiging aan.’
3 Op 2 februari 1955 kwam Willemsen weer ter sprake. De kerkvoogden vonden zijn werk ‘treurenswaardig slecht’ en deelden hem mee dat hij nog drie maanden de tijd kreeg om zijn werk naar behoren te verrichten. Zou zijn werk na deze gestelde termijn niet aan ‘de normale eisen’ voldoen, dan zou hij op ontslag moeten rekenen. Willemsen voldeed kennelijk aan de eisen, want hij werd niet ontslagen. Op 10 december 1958 besloot de kerkvoogdij ‘na het probleem tegenwoordige Koster uitvoerig besproken te hebben’‘de Koster op te dragen wekelijks een werkboekje in te leveren; indien blijkt dat dit overeenstemt met het door hem verrichte werk en dit werk goed afgeleverd is, zal hem per drie maanden f 65,- extra uitbetaald worden.’ Dit werkte niet naar tevredenheid. Willemsen vroeg per 15 oktober 1959 ontslag als conciërge van de Ds. Wartenaschool en de kleuterschool. De kerkvoogdij antwoordde dat een gedeeltelijk ontslag niet aanvaardbaar was en verzocht hem een algeheel ontslag te vragen. Het Provinciaal College van Toezicht berichtte dat het loon van een nieuw te benoemen koster afhankelijk zou zijn van de werkzaamheden: conciërge verenigingsgebouw f 1.600,-; conciërge school f 1.000,-; conciërge kleuterschool f 500,-; onderhoud begraafplaats f 800,- per jaar. Het bedrag voor vrij wonen zou moeten zijn: als koster f 600,-; als conciërge school f 335,-; als conciërge kleuterschool f 170,- en als onderhouder van de begraafplaats f 265,- per jaar. De kerkvoogdij was bereid Willemsen te betalen overeenkomstig wat het Provinciaal College had aangegeven. Willemsen bleef. Een jaar later vroeg hij opslag. Hij kreeg het niet en nam ontslag. De kerkvoogdij vroeg hem voorlopig de begrafenissen te verzorgen. Willemsen stemde toe en kwam overeen dat hij voor het verzorgen en leiden van begrafenissen f 25,- per keer zou ontvangen. De plaats van Willemsen werd ingenomen de heer G.J.W. Ebbers. Met hem werd overeengekomen dat hij ten hoogste f 75,- bruto per week zou ontvangen, vrij zou kunnen wonen en voor het verzorgen van begrafenissen een vergoeding zou krijgen. Ebbers liep al snel op tegen het vele werk en had naar eigen zeggen een werkweek van circa 65 uur. In oktober 1961 verzocht hij daarom de kerkvoogdij om een regeling te treffen om te komen tot een betere werkverdeling. De kerkvoogdij vroeg hem een nauwkeurige tijdverantwoording te geven. In januari 1962 had Ebbers zijn overzicht gereed. Hij besprak het met de kerkvoogdij, kon niet tot overeenstemming komen en nam ontslag. Willemsen was nu bereid om tijdelijk voor f 384,- per maand de taak van Ebbers over te nemen. De kerkvoogdij wilde niet verder gaan dan f 361,40 per maand ofwel f 83,40 per week. Willemsen ging akkoord. Op de vacante plaats solliciteerde Pieter Bokhost uit Wehl. De kerkvoogdij stelde hem voor dat hij voor het schoonhouden van kerk, consistorie, perk rond de kerk, lagere school, speelplaats, Ons Huis en de begraafplaats f 103,- bruto per week zou ontvangen en f 2,30 reiskosten. In verband met uitbreiding van de lagere school en de kleuterschool verzocht de kerkvoogdij hem in september 1969 in Zevenaar te komen wonen en beloofde een woning voor hem te kopen. Bokhorst ging er niet op in. De heer J. Lubbers nam zijn taak over. Met hem kwam de kerkvoogdij overeen dat hij per jaar f 3.000,- zou ontvangen voor het schoonhouden van de lagere school en de kleuterschool, f 500,- voor het onderhoud van de begraafplaats, f 500,- voor de verzorging van Ons Huis en f 2.450 voor het kosteren in de kerk. De huur van zijn woning zou f 17,50 per week bedragen. Na enige jaren boterde het niet helemaal tussen Lubbers en de kerkvoogdij. Mede naar aanleiding van de brief van de kerkvoogdij, waarin gewezen werd op het onvoldoende onderhoud van het kerkhof door de heer Lubbers, heeft Lubbers per 1 mei 1971 de verzorging van de begraafplaats opgezegd. De familie Lubbers wenste per 1 september de werkzaamheden als conciërge en beheerder van Ons Huis te beëindigen. De taakomschrijving van de in november 1969 aangestelde kosteres van De Hoeksteen, Aleida Grada (Alies) Rutgers( ◦ 1947), was in veel opzichten anders. Ze luidde: ‘De koster zorgt, dat in het kerkgebouw en de lokaliteiten – voor welke hij aangesteld is – alles in behoorlijke orde is voor de kerkdiensten, gemeentevergaderingen, catechisaties en verdere samenkomsten en voor de arbeid van kerkelijke functionarissen. Met name zorgt hij voor a. het tijdig openen van de deuren (bij samenkomsten van de gemeente minstens een half uur vóór de aanvang); b. het voldoend verwarmd zijn van kerkgebouw en lokalen; c. het ontsteken van de verlichting; d. het ventileren van het kerkgebouw en het in behoorlijke toestand gereed zijn van alles wat nodig is en wenselijk dient te worden geacht tot de bediening van Woord en Sacramenten en van alles wat op de vergaderingen behoort aanwezig te zijn. (…) De koster dient de bezoekers van de kerkdiensten behulpzaam te zijn door het aanwijzen van zitplaatsen. (...) De koster zal gedurende de gehele kerkdienst in het gebouw aanwezig moeten zijn, terwijl hij zich ter beschikking moet houden tijdens de catechisaties en de te houden vergaderingen of bijeenkomsten. (…) De koster is belast met de wekelijkse en jaarlijkse schoonmaak van het kerkgebouw, lokaliteiten en bijbehorende terreinen. Hij dient te zorgen voor het onderhoud en het reinigen van het in het gebouw geplaatste sanitair. Bij de wasgelegenhe-
Page 1: 1 De koster als manusje van alles V

De koster als manusje van alles - Protestantse Gemeente Zevenaar ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?