GENESIS 1 - Schepping of Evolutie

gelijk. Er komen echt mensvormige uitdrukkingen voor in
het boek Genesis en de verdere Bijbel.
We moeten echter wel oppassen met het spreken over
antropomorfe uitdrukkingen. De gedachte kan namelijk
gemakkelijk postvatten, dat als er bijvoorbeeld sprake is van
Gods spreken, dat we dan denken dat dit een spreken in
oneigenlijke zin is. Maar dit is niet het geval. Ons spreken is
juist afgeleid van het spreken van God. Niet God is het beeld
van de mens, maar de mens is geschapen naar het beeld
van God. Als er dus gezegd wordt dat God spreekt, dan
moeten wij bedenken dat dit een werkelijk effectief spreken
is. Als God spreekt dan gebeurt er iets. Als Hij spreekt, staat
het er (Ps.33:9). Als Hij gebiedt, is het er! Zó spreken,
kunnen mensen niet. Maar er is in het spreken van mensen
wel iets dat hieraan doet denken. Niet voor niets wordt er in
de hedendaagse taalfilosofie gesproken van ‘taaldaden’, om
te benadrukken dat het spreken van de mens niet alleen
maar het voortbrengen is van akoestische signalen, maar
ook invloed uitoefent. Er zit sturing in. Op volmaakte wijze is
dit het geval bij God. Als Hij iets voorzegt, gebeurt het ook.
Daarom lezen we in de profeten ook regelmatig dat de mond
des Heren het gesproken heeft. M.a.w. de zaak staat vast,
het zal geschieden. De reeds meerdere keren door ons
aangehaalde schrijver Young concludeert in dit verband:
“Vandaar dat wij erbij moeten blijven, welke term we ook
gebruiken om een uitdrukking als ‘en God zeide’ te
karakteriseren, dat deze uitdrukking een krachtdadige
Goddelijke werkzaamheid weergeeft, welke zeer terecht met
‘spreken’ kan worden aangeduid”. 125
Het probleem is dus niet zozeer dát er sprake is van
antropomorfe uitdrukkingen in de Bijbel. Het probleem is de
mate waarin dit het geval is. Welke uitdrukkingen moeten
nu wel en welke niet als antropomorf beschouwd worden?
Als er staat dat God de mens formeerde uit het stof der
aarde, betekent dit dan dat God als een soort ‘pottenbakker’
een soort lemen pop heeft gemaakt die Hij daarna de
levensadem heeft ingeblazen? En moeten wij ons hierbij dan
de voorstelling maken, dat God een soort mond-op-mond
beademing heeft toegepast? En als er gesproken wordt, dat
125 Edward J. Young, Genesis Een, Groningen, 1971, p.91
69