You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7 x 7 dieren<br />
<strong>Leonie</strong> kooiker<br />
Met de grote vogel mee
7 x 7 dieren<br />
<strong>Leonie</strong> <strong>Kooiker</strong><br />
© Tekst: <strong>Leonie</strong> <strong>Kooiker</strong><br />
© Illustraties: <strong>Leonie</strong> <strong>Kooiker</strong><br />
© Copyright van deze uitgave: Uitgeverij <strong>Leonie</strong> <strong>Kooiker</strong><br />
Vormgeving: Zareh Geertjes, www.zien-media.nl<br />
www.leoniekooiker.nl<br />
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,<br />
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar<br />
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,<br />
door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voorwoord<br />
Ergens komen deze gedachten en gedichten vandaan, maar<br />
waar ze zijn ontstaan, hoe ze in iemands hoofd terecht zijn<br />
gekomen? Niemand weet het.<br />
Waarom dieren? Waarom wel een karper en een luis, maar niet<br />
een aap of een leeuw? Moet je niet vragen.<br />
Dieren kunnen niet lezen of schrijven. Soms zijn ze weliswaar<br />
zelf aan het woord, maar dat is natuurlijk nep, want ze kunnen<br />
ook niet praten. Voor dieren is dit boekje niet bestemd.<br />
Voor wie die beschrijvingen dan wel bedoeld zijn? Dat mag<br />
iedereen zelf uitmaken. Het ene stukje is precies geschikt voor<br />
kinderen van zes, een ander meer voor hun oma. En soms is<br />
er misschien een echte dichter die er belangstelling voor heeft.<br />
Je kunt nooit weten.<br />
Alles met elkaar is het wel een rommeltje geworden. Om het toch<br />
min of meer overzichtelijk te maken, dienen de hoofdstukken.<br />
5
Inleiding<br />
Met de grote vogel mee.<br />
De hoofdpersoon in dit boekje is de grote vogel Fantassofie.<br />
Ze vliegt boven de wereld en bekijkt alle levende dingen die<br />
bewegen van een afstand, maar haarzelf zie je nooit. Daar<br />
is ze te luchtig voor. Ze is uitgevonden om voor al deze<br />
beschrijvingen een verklaring te vinden die de auteur zelf niet<br />
heeft.<br />
Fantassofie maakt geen onderscheid tussen mensen en<br />
andere dieren, hoewel het haar is opgevallen dat er wel heel<br />
erg veel zijn van één soort.<br />
Zij is verantwoordelijk voor alles wat nu volgt.<br />
7
Hoofdstuk 1 Kudde<br />
Dieren worden gewoonlijk ingedeeld aan de hand van hun<br />
uiterlijk: geleedpotigen, wolharigen, vliesvleugeligen en<br />
lappendragenden (dat zijn wij).<br />
Het kan ook anders. Bij voorbeeld volgens hun eigenschappen<br />
of hun gedrag, want daarin vertonen ze vaak verrassend veel<br />
overeenkomst met ons.<br />
Denk aan voetbalfans, bijenkorfbezoekers en gereformeerden.<br />
Angstvallig houden ze zich aan het ritueel van hun groep: doe<br />
vooral precies zo als de ander. Dat heet kuddegedrag en we<br />
treffen het ook aan bij veel dieren. Een koe wil nog wel eens<br />
proberen of het gras achter het hek niet beter smaakt. Die<br />
flexibiliteit heeft een voetbalfan meestal niet.<br />
Het kuddegedrag komt in veel opzichten overeen met de<br />
gewoonten van onder meer zebra’s, runderen en mieren.<br />
9
10<br />
Zebra<br />
Een zebra heeft zevenenzeventig strepen,<br />
Dat hoort.<br />
Er zijn er met zesenzeventig, achtenzeventig,<br />
Akkoord.<br />
Maar die daar heeft er zevenentachtig,<br />
Dat stoort.<br />
Dus alle zebra’s roepen eendrachtig:<br />
Jij hoort er niet bij!<br />
Jij hoort er niet bij!<br />
Jij hoort er niet bij!<br />
Hij sjokt mistroostig achteraan.<br />
Dat is niet best voor zijn bestaan.<br />
Want daar komt al een luipaard aan.<br />
Jij bent er een voor mij!<br />
Jij bent er een voor mij!<br />
Jij bent er een voor mij!<br />
Wat heeft die zebra nog te hopen?<br />
De luipaard kan veel harder lopen.<br />
Maar duur zal hij zijn huid<br />
(met zevenentachtig strepen) verkopen.<br />
Hij verkoopt hem een schop pal op zijn kop.
Ja, dan geeft de luipaard de jacht maar op.<br />
En alle zebra’s roepen eendrachtig:<br />
Allemachtig!<br />
Wat is hij slim, wat is hij krachtig.<br />
Geen betere zebra dan hij!<br />
Geen betere zebra dan hij!<br />
Geen betere zebra dan hij!<br />
En die zevenentachtig strepen?<br />
Prachtig.<br />
11
12<br />
Zebra 2<br />
Het gaat hier over witte zebra’s met zwarte strepen, maar er<br />
zijn ook zwarte zebra’s met witte strepen en dat is een ander<br />
verhaal.<br />
Zij vinden iemand met zevenentachtig witte strepen juist<br />
allemachtig prachtig. Maar dan…<br />
Die ene uitzonderlijke zebra doet iets verkeerd. Of hij zegt iets<br />
verkeerd. Of hij bedoelt het zo goed, maar het wordt verkeerd<br />
begrepen of uitgelegd.<br />
Dan deugt er opeens niets meer van het arme dier en alle<br />
andere zebra’s in de kudde vinden die tien extra witte strepen<br />
afschuwelijk lelijk.<br />
Als de luipaard hem niet pakt, doet de leeuw het wel, of een<br />
groepje hyena’s. Hij hoort er niet meer bij.
Koeien<br />
Als de wind aan de dag van de nacht vertelt<br />
En de nevel nog dwaalt op het veld,<br />
Staan de koeien stil als stenen op het land.<br />
Alle koppen kijken naar dezelfde kant.<br />
Als de wereld in een bad gaat van oranje schijn,<br />
Als de mensen in de stad nog lang niet wakker zijn,<br />
Komt de rammelende trekker met de man<br />
En de melkmachine hobbelt achteran.<br />
Als de zon op zijn reis door geen wolk wordt gestoord,<br />
Als je rondom drukke stemmen van de vogels hoort,<br />
Dan grazen ze, wijd in de wei verspreid,<br />
IJverig verslijten ze de tijd.<br />
Als een wolkenpak zwaar op de bomen leunt<br />
En de grijs gestreepte regen braaf zijn les opdreunt,<br />
Glijden dunne straaltjes water langs hun nek.<br />
Malen, malen, malen gaan de kaken in hun bek.<br />
De horizon verandert in een knipselsilhouet,<br />
De zon gaat als een dikke abrikoos naar bed.<br />
De melkzak met de lange spenen hangt weer zwaar tussen de<br />
benen.<br />
De koeien staan te wachten bij het hek.<br />
15
Buffels<br />
Een kudde buffels met hun dikke koppen, daverend over de<br />
vlakte met donderend geweld.<br />
En dan zo’n jonkie, klein buffeltje dat pas komt kijken. Hij jakkert<br />
mee, want hij moet wel, spant zich in en het lukt. Hij kan het.<br />
Hij is een deel van dat overweldigende machtsvertoon, hij laat<br />
de aarde beven.<br />
Een jong buffeltje zijn en draven, samen met de woeste stieren,<br />
dat is levensgeluk, het mooiste wat er in de wereld bestaat.<br />
17
18<br />
Wilde paarden<br />
Zo groot als de hele hemel<br />
Van de ene kant tot de andere kant<br />
Die de wijde steppe omspant,<br />
Is de wereld van wilde paarden.<br />
Zo groot is hun golvende land.<br />
En zo hard als het gras waar de wind over jaagt,<br />
Is hun leven dat nooit om beschutting vraagt,<br />
Dat hitte en bittere kou verdraagt.<br />
Zo stil als de maan in de avond<br />
De top van een pijnboom raakt,<br />
Staat het paard dat de kudde bewaakt.<br />
Hij wendt zijn hoofd als een veulen<br />
Onrustig geluidjes maakt.<br />
Soms staat een van de paarden alleen<br />
En tuurt over de vlakte heen.<br />
Maar hoort hij een stem uit de kudde vandaan<br />
Dan draaft hij weer achter de anderen aan.<br />
Hun vrijheid houdt ze bijeen.
Muggen<br />
Muggen dansen in de avond.<br />
Honderd? Duizend? Nee, miljoen.<br />
Op en neer en op en neer en op en neer<br />
Zonder ooit wat anders te doen.<br />
Muggen vinden dat niet vervelend.<br />
Ze krijgen geen honger, ze worden niet moe.<br />
Op en neer en op en neer en op en neer<br />
En nergens naar toe.<br />
Ik ben door zeventien muggen gebeten.<br />
Negenhonderdnegenennegentigduizendnegenhonderddrieëntachtig<br />
muggen hebben niets gegeten.<br />
Op en neer en op en neer en op en neer<br />
Gaat het hele miljoen.<br />
Een mug wordt per minuut gedragen<br />
Door zestigduizend vleugelslagen.<br />
Hoe kunnen ze dat zonder eten toch doen?<br />
21
22<br />
Mieren<br />
Het is nooit één mier, er zijn altijd mieren. Ze kruipen door<br />
kieren, onder de keukendeur, in je sok.<br />
Een rustelozer menigte is haast niet voor te stellen. Ze slapen<br />
nooit, ze jakkeren maar door, staan geen ogenblik stil.<br />
Behalve de koningin, diep in de mierenhoop ligt ze te bevallen.<br />
Zij schenkt een heel leger mieren het leven. Dat beweert<br />
althans de wetenschap.<br />
Maar een koningin die constant achter mekaar eieren legt, daar<br />
geloof je toch zeker niks van.<br />
Die mieren komen uit zaadjes. De koningin is gewoon een oma<br />
die op de kinderen past. Zij stuurt de meute erop uit om steeds<br />
maar weer nieuwe zaadjes te halen. En die mieren doen<br />
gehoorzaam wat ze zegt.
Hoofdstuk 2 Spelen<br />
Spelen, al wordt het met nog zoveel toewijding gedaan, hoort<br />
niet bij de ernst van het leven. Werken is noodzakelijk, maar in<br />
eerste instantie niet leuk. Spelen doe je als je niets beters hebt<br />
te doen.<br />
Toch is spelen niets anders dan een prettige manier van<br />
trainen. Alle vormen van spel, sport en puzzelen dragen bij aan<br />
je ontwikkeling. Met puzzelen train je je hersenen, met haasje<br />
over je spieren en evenwichtsgevoel en met tennissen alles<br />
tegelijk. Door toneelspel worden emoties getraind.<br />
Het is dus verstandig spelen serieus te nemen.<br />
25
26<br />
Veldmuis<br />
Ik speelde dat ik een veldmuisje was<br />
En verbeeldde mezelf heel klein onder het gras.<br />
Daar rook ik de vochtige grond<br />
En keek rond of ik eten vond.<br />
De planten waren als bomen zo hoog.<br />
Ik hield ieder blad dat bewoog in het oog.<br />
Zag ik een schaduw,<br />
Hoorde ik wat?<br />
Sloop daar een olifant van een kat?<br />
Viel er een valk als een steen uit de lucht?<br />
Ik kroop in een kuiltje bij het kleinste gerucht.<br />
En toen riep de harde stem van een mens:<br />
Kom naar huis!<br />
Maar ik ging lekker niet.<br />
Ik was immers een muis.
28<br />
Veldmuis 2<br />
Om zo’n rijmpje te maken, kun je niet even achter de computer<br />
gaan zitten en beginnen. Het is nodig eerst zelf een beetje muis<br />
te worden. Daarvoor moet je op je buik in het gras gaan liggen<br />
om te weten, hoe dat ruikt en voelt.<br />
En dan komt de kat, onze lieve poes Kapoenkie. Je moet je<br />
voorstellen dat die zo groot is als een olifant.<br />
Jawel, maar niet met een vriendelijke slurf. Haar mooie roze<br />
bekje met het dunne lebbertongetje is zo groot dat je er<br />
helemaal in kunt en dan word je knerp, knap, krunsj, kapot<br />
gebeten en opgevreten.<br />
Gedichten schrijven is niet niks.
30<br />
Kangoeroe<br />
Een kangoeroe, die kan goed springen, zeg!<br />
Hij springt heel Australië onder zich weg.<br />
In een lichtbruine jas,<br />
Zijn kind in een tas<br />
Hoppe di hoppe di hop in het gras.<br />
In een keer over de oceaan,<br />
Hup, naar het land van de Talibaan.<br />
Door Kazachstan<br />
En Kirgistan<br />
Hoppe di hop op Europa aan.<br />
Totdat die kangoeroe dan kwam<br />
In onze straat in Amsterdam.<br />
En het mooiste was:<br />
Ik mocht mee in zijn tas<br />
Van je hoppe di hop.<br />
En dat zag dan de klas!
Dolfijn<br />
Dolphin, dolphin, speelt met de zeeën,<br />
Deelt in de dans van de oceaan,<br />
Reist met de getijden mee<br />
En springt omhoog uit de golven vandaan.<br />
Dolphin, dolphin spuit ijle fonteinen<br />
Up in the air van krístelwit licht.<br />
Viert er feest met familiedolfijnen,<br />
Heeft in het water geen enkel gewicht.<br />
Dolfijnen zien ons, hoe we werken en druk zijn,<br />
Dingen bezitten, onhandig en zwaar.<br />
Ze denken misschien: zou dat mensengeluk zijn?<br />
Dan lachen ze maar, droge dieren doen raar.<br />
33
Zwijn<br />
Moeder zwijn heeft zeven kleintjes.<br />
Vrolijk dartelen de zwijntjes<br />
Om het grote zwijn.<br />
In de modder en de regen.<br />
Zwijntjes kunnen daar wel tegen<br />
Ze vinden modder fijn.<br />
Zwijntjes mogen met hun snoeten<br />
Lekker in de aarde wroeten,<br />
Dingen stoppen in hun mond.<br />
Hun neusjes worden nooit gesnoten,<br />
Ze gaan naar bed met vuile poten<br />
En dat is juist gezond.<br />
Als zwijntjes met hun eten knoeien,<br />
Als ze weer zo wild gaan stoeien,<br />
Nooit zeggen hun moeders: nee.<br />
Zalig is het zwijnenleven,<br />
Niks te zeuren, nergens om geven.<br />
Holladiee.<br />
35
Koekoek<br />
Koekoek, koekoek, koekoek, koekoek.<br />
De koekoek kent geen lied.<br />
Hij roept alleen maar: koekoek<br />
En verder komt hij niet,<br />
De koekoek heeft geen kinderen, geen vrouw en geen gezin.<br />
Hij doet het met een scharreltje en soms met een vriendin.<br />
En misschien weet je het nog niet, maar dat verveelt<br />
Als je niet de grote en kleine zorgen samen deelt.<br />
De koekoek heeft geen eigen nest,<br />
hij schuinsmarcheert maar raak<br />
Op zoek naar steeds weer nieuwe avontuurtjes en vermaak.<br />
En ja, het is nou eenmaal zo dat het verveelt<br />
Als je maar zo’n beetje met het leven speelt.<br />
De koekoek verveelt zich een ongeluk.<br />
Vandaar dat stomvervelende: koekoek, koekoek, koekoek,<br />
koekoek.<br />
37
Schildpad<br />
De schildpad scharrelt tussen het blad:<br />
Vier voetjes en een rare zware pan,<br />
Die hij altijd moet dragen.<br />
Zonder klagen doet hij dat,<br />
Want waarom, wie, waar, welk en wat<br />
Is iets wat schildpadden nooit vragen.<br />
Zijn ouwe grauwe kreukelkopje<br />
Heeft niet veel verstand.<br />
Het lijkt wat op een duim die vastzit aan een hand.<br />
Die kent zijn plaats, zit nooit verkeerd,<br />
Vergeet niet wat hij heeft geleerd.<br />
Als die duim ook twee oogjes had<br />
Net als de schildpad.<br />
Dat was me wat!<br />
39
Hoofdstuk 3 Presentatie<br />
‘Kijk eens wat ik kan,’ zegt het kleine kind.<br />
Grote mensen zeggen dat niet zo, maar ze zijn niet anders,<br />
want als je ergens goed in bent, wil je dat graag vertonen aan<br />
wie er maar belangstelling voort heeft.<br />
Of, wat primitiever dan het kleine kind: ‘Kijk eens wat ik heb:<br />
mijn auto, mijn huis, mijn dikke gouden ring.’<br />
Ikke, ikke, ikke, net als de hommels, de kikker en de haan.<br />
41
42<br />
Hommels<br />
Kom, ga mee naar het feest van de hommels.<br />
Ze stemmen hun bassen en stellen hun trommels.<br />
Ze hebben zich strak in positie gezet,<br />
Voor hun optreden in het groothommelballet.<br />
Hoor, de muziek begint aan te zwellen.<br />
De choreograaf staat de maten te tellen.<br />
De eerste solist komt op, buigt en danst.<br />
Het zachte fluweel van zijn vachtje glanst.<br />
Kijk, nu vliegt daar de hele formatie.<br />
Ze vormen figuren met plechtige gratie.<br />
Wie eens het ballet van de hommels ziet,<br />
Vergeet het zijn hele leven niet.
44<br />
Kikker<br />
Ik kikker ik<br />
Hou van gauwigheid gauwigheid.<br />
Zou ik niet gauw zijn,<br />
Ik ging uit de tijd.<br />
Ploem, op het plompeblad,<br />
Plomp, tussen het fluitekruid,<br />
Pliem, er weer uit.<br />
Ik kikker ik eet alleen wat leeft,<br />
Wat vliezevleugels,<br />
Spartelstaartjes, springepootjes heeft.<br />
Mijn lange tong is de vlieg te vlug,<br />
Mug te vlug.<br />
Lekkere vliegemug,<br />
Maak me vol maak me dik.<br />
Lekker dik, lekker vol.<br />
Plons, in de plas,<br />
Ploems, in de lissepol.<br />
Kijk, hoe de reiger te peinzen staat<br />
Met zijn wijde wappers op de wieken gaat<br />
Naar de lis.<br />
Met zijn lange priksnavel pikt.<br />
Mis!
Ha ha ha, lekker mis,<br />
Omdat ie niet gauw genoeg is.<br />
Pak maar een muis,<br />
Pik maar een luie pad.<br />
Ik zit toch allang weer op mijn plompeblad.<br />
Ik ben een goeie,<br />
Ik ben goed in gauwigheid.<br />
Ik kikker ik kikker ik.<br />
45
Duif<br />
Duif in de duiventil, koerelekoere,<br />
Duif op het plein waar ze pleinduiven voeren.<br />
Duif op het balkon,<br />
Duif in het gazon,<br />
Tussen de reizigers op het perron.<br />
Duifje doet pikkedrol,<br />
Stappestap, knikkebol.<br />
Eet, eet, eet zich vol.<br />
Duif met een volgepropte krop,<br />
Grote krop, kleine kop,<br />
Kan nog meer op.<br />
Duif met een boterham in zijn bekje<br />
Duif met een kraag om zijn conische nekje.<br />
Duif met een brilletje, duif met een slabje,<br />
Duif met een soortement monnikenkapje,<br />
Duif met een kuif.<br />
Postduif, bosduif, tortelduif,<br />
Duif met een palmtakje, vredesduif,<br />
Duifje met uw blanke veren<br />
Grijze veren iriseren.<br />
Eindeloos blijven de duiven roepen:<br />
Kmoe póepe, opoeoe, kmoe póepe, opoeoe, kmoe póepe,<br />
opoeoe. Oeh.<br />
47
48<br />
Paard<br />
Het paard is een zeer edel dier.<br />
Zijn kont is rond, zijn hoofd is fier.<br />
Zijn gang is gracieus en waardig,<br />
Hindernissen neemt hij vaardig<br />
En voor kinderen is hij aardig.<br />
Hij draagt je met plezier.<br />
Paarden zijn hun edelheid<br />
Soms wel eens een beetje kwijt.<br />
Ze poepen en piesen en laten winden<br />
Waar ze zich ook maar bevinden.<br />
Och, laat je daar niet door verblinden.<br />
Het is toch maar een slordigheid.
50<br />
Gans<br />
Gans jaagt iedereen van het erf.<br />
Iedereen, drie, vijf of tien keer zo groot als zijzelf, ze trekt er<br />
zich niets van aan, want zij is in haar recht.<br />
Veren glad, schoon gepoetst ziet ze eruit en zo hoort het.<br />
Stijl en elegantie, daar heeft gans geen boodschap aan.<br />
Dikke ronde buik, nou en?<br />
Zelfkritiek? Kent ze niet. Gans heeft gelijk en, jammer genoeg,<br />
heel vaak is dat ook zo.<br />
Gans is een tante, een gezellige bazige kwebbeltante.<br />
Zelfs als ze vliegt, kan ze haar mond niet houden.
Haan<br />
Onze haan is doodgegaan.<br />
Ik heb hem nooit uit kunnen staan.<br />
Hij liep daar maar te pronken met zijn staart rechtop.<br />
Er bengelde een enge lel aan zijn bekakte kop.<br />
Hij stapte zo van: zie je wel dat ik het ben?<br />
In zijn benepen wereldje: de kippenren.<br />
Gisteren was hij suf en traag.<br />
Ik zag hem eerst niet eens vandaag.<br />
Hij lag in een hoekje, stil, stoffig, zo klein.<br />
Nu kan hij geen pronker meer zijn.<br />
Geen kip trekt er zich iets van aan.<br />
Niks waard zo’n haan.<br />
Toen hij nog leefde, mocht ik hem niet.<br />
Nu is hij dood en nu heb ik verdriet.<br />
53
54<br />
Kraai<br />
Kraai is een vogel van staal. Niet helemaal natuurlijk. Van<br />
binnen zit een rood hartje, twee kleine nieren en de gebruikelijke<br />
darmentroep, net als bij jou en bij mij.<br />
Je ziet het vooral aan zijn ogen. De ogen van een kraai hebben<br />
de staalharde blik van een filmcrimineel. En verder: elke veer<br />
heeft een metalen coating, zijn stevige poten zijn bedekt met<br />
ijzeren schilfertjes en zijn snavel is een tang.<br />
Het is al duidelijk bij de jongen in het nest. Die praten zachtjes<br />
samen met een geluid van snaren, maar niks geen kattendarm<br />
of kunststof. Nee, snaren van zuiver staaldraad, strak<br />
gespannen en heel dun.
Hoofdstuk 4 Instinct<br />
Het instinct is een handige uitvinding van God, of van de natuur,<br />
als je dat liever hebt.<br />
Het laat je iets doen zonder dat je er eerst over hoeft na te<br />
denken.<br />
Net als rood haar of een kromme neus krijg je het al bij je<br />
geboorte mee van je voorouders. De meeste dieren hebben er<br />
veel profijt van. Kale tweebenige dieren doen graag alsof het<br />
voor hen niet erg nuttig is.<br />
57
58<br />
Inktvis<br />
Bij vreemde dingen die gebeuren,<br />
Hoort dat een inktvis kan verkleuren.<br />
Hij maakt zichzelf geel, groen of wit.<br />
Het hangt af van waar hij zwemt of zit.<br />
Dat doet die inktvis<br />
Omdat het zijn instinct is.<br />
Om een aanvaller te foppen<br />
Hoeft hij zich niet te verstoppen,<br />
Hij spuit een dikke zwarte wolk<br />
In de richting van vijandig volk.<br />
Dat doet die inktvis<br />
Omdat het zijn instinct is.<br />
Een inktvis zwemt niet zoals wij:<br />
Armen gestrekt, armen opzij.<br />
Hij schiet als een raket vooruit<br />
Doordat hij water zuigt en spuit.<br />
Dat doet die inktvis<br />
Omdat het zijn instinct is.
Soms wil hij zomaar ergens blijven,<br />
Lekker lui zich laten drijven.<br />
Hij knabbelt een garnaal of vier<br />
En spuugt de restjes tussen het wier.<br />
Dat doet die inktvis omdat hij dan geniet.<br />
Van zijn instinct hoeft hij dat niet.<br />
59
Vogeljong<br />
In een hoge boom in een vogelnest<br />
Daar woon je lekker, daar woon je best.<br />
Het is door je vader en moeder gebouwd.<br />
Ze hebben zich samen een rotje gesjouwd:<br />
Takken en draden en pluizen gebracht<br />
En veertjes uit hun buik geplukt, heel zacht.<br />
Je zit er zo veilig hoog boven de grond.<br />
Je wiegt in de wind en kijkt ver in het rond.<br />
En je schreeuwt met een grote bek:<br />
Ma, ik heb trek!<br />
In pitjes en piertjes en knapperige diertjes.<br />
Hap slik slok hik, schrokken maar.<br />
En dan zijn je vleugeltjes klaar.<br />
Je wilt weg weg weg,<br />
Los in de lucht en alleen<br />
En nooit meer een nest om je heen.<br />
61
62<br />
Mens<br />
Het paard is producent van dampend warme ballen<br />
De koe laat kletsend groene kledders vallen.<br />
Hurkend in een hoekje schijt de hond.<br />
En poes begraaft haar poepje in de grond.<br />
Zo bevruchten ze de aarde met zijn allen.<br />
Onze aarde kan niet zonder stront.<br />
Alleen de mens heeft dit patroon verlaten<br />
En poept plichtmatig op privaten.<br />
Onze ontlasting zit toch vol fosfaten<br />
En die zijn, naar men zegt, niet zo gezond.
Rottweiler<br />
Toen Wouter een poesje wou,<br />
Kreeg hij een gnauw.<br />
Want, zeiden zijn ouders,<br />
Een gnauw is zo trouw.<br />
Hij was er benauwd voor.<br />
Toch wende het gauw.<br />
De gnauw gaf hem kopjes<br />
En zei zelfs miauw.<br />
Maar vreemden kregen een grom en een grauw.<br />
Dat doet hij voor jou,<br />
Zeiden die ouders,<br />
Zo trouw is hij nou.<br />
Helaas heeft de gnauw<br />
Met een knars en een knauw<br />
De man opgekauwd die de krant brengen wou,<br />
De verwarmingsmeneer en de schoonmaakmevrouw.<br />
En toen durfde niemand meer in het gebouw.<br />
Hij heeft ook Wouters ouders naar binnen gestouwd<br />
Nadat hij er eerst mee had rondgesjouwd,<br />
Wouter heeft nou alleen nog zijn gnauw.<br />
Hij blijft van hem houden:<br />
Hij is toch zo trouw.<br />
65
66<br />
Konijn<br />
Knagen is, naar mijn gevoel,<br />
Zei een konijn, ons levensdoel.<br />
Ik knaag mijn maag vol kool en dan<br />
Komen er kleine konijnen van.<br />
Ze is naïef, maar toch wel lief,<br />
Zei toen haar maat.<br />
En hij volbracht<br />
De paringsdaad<br />
Voor het nageslacht.
68<br />
Slang<br />
Slang schuifelt vooruit op zijn buik, plat op de grond, onbewust<br />
van de loodware last aan symboliek die hij meetorst.<br />
Onderwereld, de dood en het eeuwige leven, het zegt hem<br />
niets. In het logo van de dokter herkent hij zijn beeltenis niet.<br />
Adam en Eva? Nooit van gehoord.<br />
Slang schuifelt vooruit op zijn buik, ombekommerd. Hij doet<br />
gewoon waar hij goed in is: doodmaken.
Marter<br />
Marter in zijn dure bontjasje, met zijn slangachtig lijf sluipend<br />
tussen varens, bramen en hooggroeiend gras. Zijn gebit is een<br />
perfect instrumentje om bloed af te tappen, het warme bloed<br />
uit een trillende hals. Hij doet hetzelfde als de slang: doden,<br />
maar anders.<br />
Voor de slang is doden routine, een job, voor marter is het een<br />
kunst en een passie. Marter is moordenaar met hart en ziel.<br />
69
Hoofdstuk 5 Techniek<br />
Het is wel grappig te zien hoe trots mensen kunnen zijn op<br />
dingen waarin een dier veel beter is. Geen enkel touwtje is<br />
ooit gefabriceerd dat even sterk en elastisch is als de draden<br />
van een spin. De snelheid van een vlieg, de kapriolen van een<br />
libelle en het gehoor, of wat het precies is, van de vleermuis,<br />
daar kan een mens niet aan tippen.<br />
71
72<br />
Spin<br />
Weet je wat er eng is aan een spin?<br />
Zijn vingers zitten aan zijn dikke buik met niks ertussenin.<br />
Die wriemelende vingers kunnen weven, breien, haken.<br />
Hij is gevuld met spul om sterke netten van te maken.<br />
Net zoals de meeste beesten heeft hij achterin een gaatje,<br />
Alleen bij spinnen komt uit dat gaatje een draadje.<br />
Hij breit, wat ik al zei, een net waar hij dan in gaat hangen.<br />
Het is de bedoeling er muggen en vliegen en motten en mieren<br />
en lieveheersbeestjes in te vangen.<br />
Hij windt en hij bindt met de draad die hij spint<br />
Dat arme lieveheersbeestje voordat hij het verslindt.<br />
Dus nu weet je zo’n beetje waarom ik spin een enge griezel<br />
vind.
Vlieg<br />
Het vliegst van alle vliegers is de vlieg. Daar gaat ie; van het<br />
raam naar de lamp naar de stoel naar het raam naar je hoofd<br />
naar de suikerpot in minder dan een seconde.<br />
Hij veegt zijn neus af, wrijft in zijn kleverige handjes en krabbelt<br />
met een achterpoot zijn achterste net zoals alle andere<br />
viezerikken dat ook altijd doen.<br />
Goor beestje zo’n vlieg, maar razend knap, dat wel.<br />
75
76<br />
Krab<br />
Krab is dood.<br />
Vastberaden marcheerde hij langs de vloedlijn, de formidabele<br />
scharen klaar voor de aanval. En toen, één trap en het was met<br />
hem gebeurd.<br />
Zijn geavanceerde techniek: twee verstelbare oogjes, zijn<br />
bizarre harnasje, het heeft allemaal niets geholpen. Het meest<br />
intieme, zijn eigen geheime binnenste puilt open en bloot naar<br />
buiten, vieze pap.<br />
Adieu, mijn kleine gardeofficier.<br />
Je leventje.<br />
Voorbij.
Eekhoorn<br />
Je denkt: hij is een artiest met zijn zwierige staart, zijn feilloze<br />
atletiek en zijn prachtige kleur.<br />
Jawel, maar hij is meer. De eekhoorn is een wetenschapper. Hij<br />
beheerst de topografie van zijn omgeving in drie dimensies en<br />
vakkundig berekent hij de logistiek van zijn reserves.<br />
Een voorraad beukennoten: zeven sprongen naar het Noorden<br />
en twaalf omhoog in een oksel van de eik.<br />
Zuidelijk van het konijnenhol, rechtsom: een partijtje losse<br />
sparappelpitten en berkenzaad.<br />
Achter de brem in een holletje: eenentwintig bosbessen en drie<br />
hoeden eekhoorntjesbrood.<br />
Zes sprongen West van het nest ligt de rest.<br />
Eekhoorn met zijn slimme oogjes heeft een wiskundig brein.<br />
79
80<br />
Libelle<br />
Daar gaat boven het water<br />
Een stukje regenboog,<br />
Een pijpig dun lijfje<br />
Het kopje vol oog.<br />
Een dingetje,<br />
Licht leventje<br />
Dat dwarrelt in de zonneschijn<br />
Die breekt in bonte kleuren<br />
Waar zijn vleugels zijn.<br />
Hij maakt achten en spiralen.<br />
Hij wentelt wendt en wiegt.<br />
Hij kopjekukelt in de lucht<br />
En paart terwijl hij vliegt.<br />
Een beestje als een zeepbel<br />
Dat je ’s zomers vindt,<br />
Geboren in het water<br />
Levend van de wind.
Diezelfde libelle<br />
Ik met mijn langelijzenlijf blijf in de lucht.<br />
Ik vrij met het wijfje tijdens de vlucht.<br />
Ik eet niet, ik drink niet, ik slaap niet, ik zweef<br />
Heel de lieve lange zomerdag, ik leef.<br />
81
82<br />
Vleermuis<br />
Vissen in de diepzee, pinguins in het ijs en niet te vergeten<br />
wonderlijke insecten die de meest rare dingen doen, je kunt ze<br />
moeilijk begrijpen, maar je weet het: ze zijn nu eenmaal anders<br />
dan wij.<br />
Dan is er de vleermuis. Die is eigenlijk een beetje familie van<br />
ons. In een zacht fluwelen zakje zitten precies dezelfde botjes<br />
en beentjes, alleen veel kleiner en lichter.<br />
Zijn vleugels zijn van vel gemaakt en je zou willen dat je zelf<br />
zo’n vel kon laten groeien tussen je armen en je zij en dat je dan<br />
zomaar Woeps! de lucht in kon zeilen, terwijl je toch je handen<br />
nog had, want dat is het bezwaar van vogels: ze hebben geen<br />
handen.<br />
Als je eens een vleermuis kon zijn, heerlijk.<br />
Wij zouden natuurlijk niet ’s nachts gaan vliegen. We zouden<br />
niet gaan slapen in een duistere stinkende grot en al helemaal<br />
niet op onze kop. Een winterslaap? Misschien. Maar hangend<br />
aan je nagels, maandenlang, nee, dat is niet voor te stellen.<br />
Vleermuizen doen al net zo vreemd als al die anderen.
84<br />
Vlo<br />
Wie is er zo vro<br />
Lijk als de vlo?<br />
Die zich voedt<br />
Met het no<br />
Dige bloed<br />
Van een gast<br />
Heer die past<br />
Bij zijn reuk.<br />
Van een jeuk<br />
Ende plek<br />
Wordt die gastheer gek<br />
In zijn lek<br />
Kere bed.<br />
Het is uit met de pret,<br />
Die vlo gaat eraan.<br />
O jee!<br />
Maakt een wilde jacht<br />
In een nacht<br />
Elijk uur<br />
Nu een eind aan de duur<br />
Van zijn avontuur<br />
Lijk bestaan.
Nee.<br />
Met een sier<br />
Lijke zwier<br />
Springt het dier<br />
Naar waar?<br />
Maakt niet uit want de vlo<br />
Die vro<br />
Lijke vlo<br />
Is een o<br />
Genblik later weer daar.<br />
85
Hoofdstuk 6 Status<br />
Als je geen geld hebt en niet erg veel verstand dan kun je het<br />
altijd nog doen met status.<br />
Giraffe en ooievaar zijn er meesters in maar krokodil, die niet.<br />
Zijn soort is al zo oud, dat status in zijn tijd geen zin had. Een<br />
grote bek met tanden was alles wat je nodig had. Krokodil heeft<br />
er genoeg, vandaar dat hij er nu nog is.<br />
87
88<br />
Giraffe<br />
Ze bewegen zich dansend voort, het hoofd in de wolken.<br />
Kop kun je het niet meer noemen: iets wat zo hoog verheven<br />
meedeint boven de rest van het dier. Trots dragen ze hun<br />
kokette horentjes met fluweel bekleed.<br />
Ze hebben ook nog een prachtig klinkende naam: giraffe.<br />
Ongetwijfeld zijn ze van adel: de graven en gravinnen van de<br />
savanne. Onder elkaar spreken ze Frans, les giraffes. Mooi.
Merel<br />
Merel zingt in de perenboom:<br />
Home home home sweet home.<br />
Mijn tè tè tè tè tè tè territoooorium,<br />
Mijn boom.<br />
Jij! Maak je weg!<br />
Uít mijn territorium.<br />
Go home.<br />
En nu:<br />
Voedsel Zoeken.<br />
Mug pakken, rups pakken,<br />
Bungelende wurm opsmakken.<br />
Jam jam jam, sappig slakje,<br />
Ik pak je voor het wijfje,<br />
Lief lijfje.<br />
Jij jij jij, ga kwijt!<br />
Jij met je verentooi,<br />
Verentooi klerezooi,<br />
Mereltooi mooi.<br />
Ik mooi.<br />
Dit dit dit territorium.<br />
Tè tè tè tè tè tè territoooorium.<br />
Ik mij ik mij ik mij mij mij.<br />
Weg jij!<br />
91
92<br />
Krokodil<br />
Er zit een krokodil in bad, een reuze krokodil.<br />
Hij kliedert alle tegels nat en de wc zijn bril.<br />
De spetters vliegen in het rond,<br />
Mijn sloffen zwemmen op de grond.<br />
Ik baal ervan dat hij zijn bil<br />
Met mijn dure viooltjeszeep wast.<br />
Maar ik kan niet zeggen wat ik wil,<br />
Want de krokodil is mijn gast.<br />
Nu pakt hij Mijn tandenborstel.<br />
Ja, dit wordt echt te gek,<br />
Want hij heeft wel honderd<br />
Vieze tanden in zijn bek.<br />
Ik bel direct de dierentuin,<br />
Of ze hem komen halen.<br />
Ze stoppen hem maar in een hok.<br />
Daar kan híj zitten balen.
Paling<br />
In de waterwereld langs sliertige wieren,<br />
Voze groeisels slap gewas,<br />
Daar glijden gladde waterdieren,<br />
Er bibberen stille belletjes gas.<br />
Laag op de grond is het eind van het leven:<br />
Daar ligt wat vergeten is te vergaan,<br />
Weke bezinksels, overgebleven<br />
Resten van wezens die niet meer bestaan.<br />
Van de zon komt alleen nog wat vuilgroene straling.<br />
Daar woont de paling.<br />
Hij wroet met zijn snotterige body door dril.<br />
Hij voedt zich met dingen die niemand meer wil.<br />
Zachtjesaan bijt hij een gat<br />
In het lijf van een verdronken kat.<br />
Hij slobbert zachte klodders op<br />
Uit een verrotte koeienkop.<br />
Kronkelend in zijn modderbed<br />
Wordt ons palinkje lekker vet.<br />
95
96<br />
Beer<br />
Kijk, daar gaat het kleine beertje<br />
Wandelen in het mooie weertje.<br />
En de vogels en de vlinders<br />
En de vissen in de sloot<br />
Vinden kleine beer heel groot.<br />
Eerst komt hij een spitsmuis tegen<br />
Die wel veertien kinderen heeft.<br />
En alle veertien jonge muisjes<br />
Zeggen heel beleefd:<br />
Dag meneer Beer.<br />
Dan een schichtig hagedisje,<br />
Ritseldingetje op het pad,<br />
Verbergt zich haastig tussen het blad<br />
Waar kikkertjes met bolle ogen<br />
Het gladde rugje laten drogen,<br />
En allemaal zeggen ze:<br />
Dag meneer Beer.<br />
Maar de kraai in zijn vaalzwarte pak<br />
Op een tak zegt: hoe maakt u het makker?<br />
Vindt u ook tegenwoordig de jeugd<br />
Veel te laat op de avond nog wakker?<br />
Verlegen beertje weet niet goed<br />
Wat hij daarop zeggen moet.<br />
Hij is nog maar een kleuterbeer<br />
En de kraai is een oude meneer.
Ooievaar<br />
Op een wiel op een paal woont de ooievaar en iedereen kijkt<br />
ernaar.<br />
Ooievaar heeft er geen moeite mee. Zijn luxueuze woning<br />
mag gezien worden. Hijzelf trouwens ook. Ooievaar beweegt<br />
zich zelfbewust onder alle omstandigheden, perfect gekleed in<br />
tweekleurig pak.<br />
Zijn kinderen krijgen een uitstekende opvoeding en ze worden<br />
al jong voorbereid op een internationale carrière.<br />
Als de winter nadert, vertrekt ooievaar met zijn gezin naar een<br />
aangenaam klimaat. In zijn sociale kring is dat de gewoonte. Hij<br />
kan het zich permitteren.<br />
99
100<br />
Muis<br />
In ons huis<br />
Daar woont een muis.<br />
Die heeft een machtig leven.<br />
Van alles heeft ie zeven:<br />
Zeven plakjes worst,<br />
Zeven brokjes korst,<br />
Zeven kruimels brood,<br />
Zeven korrels noot,<br />
Zeven harde zaadjes,<br />
Zeven zachte draadjes<br />
En zeven kleine muisjes in een wollig plukje pluis.<br />
Oei, wat een rijke muis.
101
Hoofdstuk 7 Vragen<br />
Op sommige vragen is het niet moeilijk een antwoord te geven.<br />
Op andere zijn verschillende antwoorden mogelijk. Het leukst<br />
zijn de vragen waar geen antwoord op is, want daar blijf je over<br />
denken.<br />
103
104<br />
Roodborst<br />
Een beestje als een speeltje<br />
Blozend van zijn buik tot aan zijn keeltje.<br />
De beentjes recht en lang<br />
Dun als een ijzerdraadje,<br />
De boezem fier omhoog<br />
Zonder behaatje.<br />
Hij zingt een oerontroerend liedje.<br />
Is het een hij, is het een zij,<br />
Of is het een sierlijk travestietje.
105
106
Luis<br />
Ik ben luis,<br />
Een eenzaam klein luisje dat woont op je hoofd.<br />
Al mijn kinderen, nichten en neven<br />
Zijn zojuist van het leven beroofd.<br />
Die luizen hadden niets misdreven,<br />
Ze deden je helemaal geen pijn.<br />
Het enige wat ze graag wilden, was leven.<br />
Ze vonden het fijn om bij je te zijn.<br />
De dierenbescherming, een stichting die groot is,<br />
Heeft heel erg veel geld, zo wordt er verteld,<br />
Maar als er ergens een dier in nood is,<br />
Dan worden eerst zijn poten geteld.<br />
En als hij meer dan vier poten heeft,<br />
Vindt niemand het nodig dat hij leeft.<br />
Maak hem maar dood op een wrede manier.<br />
Waarom?<br />
Een luis is ook een dier.<br />
107
108<br />
Karper<br />
Een karper zwom al tachtig jaar<br />
Heen en weer in een prachtig meer.<br />
Krachtige vis,<br />
Ronde gezonde vis<br />
En wijs, wat een heel oude vis vaak is.<br />
Hij wist:<br />
Van honger en haat, van domheid en kwaad<br />
En liefde die diep onder water bestaat.<br />
Hij zag:<br />
Het vuil dat op de bodem lag.<br />
De zon scheen minder elke dag<br />
En vaag is toen de vraag ontstaan:<br />
Waar komt het kwaad in het water vandaan?<br />
Houdt het verband met de bleke lijven<br />
Die in de zomer hier rond komen drijven<br />
En zinloos zwemmen zonder kop?<br />
Boven het meer houdt zijn wereld op.
109
110
Katje<br />
Er ligt sneeuw in de tuin en alles is wit<br />
Op een klein plekje na waar ons katje zit.<br />
Dat is zwart.<br />
Het is voor het eerst dat katje de winter ziet,<br />
Want verleden jaar was ze er zelf nog niet.<br />
En toen ze vanmorgen naar buiten ging,<br />
Had ze oogjes rond van verwondering<br />
Om dat vreemde wit op het pad, op het dak,<br />
Op het deksel van onze vuilnisbak.<br />
Katje heeft angstig twee stapjes gedaan.<br />
Het kwam tegen haar eigen warm lijfje aan.<br />
Ze snuffelt en blaast en ze zit met de vraag:<br />
Hoe moet het nou met mijn plasje vandaag?<br />
Onze tuin lijkt wel dood, zo koud en zo wit,<br />
Behalve het plekje waar katje zit.<br />
Dat is levend en warm en pikzwart.<br />
111
112<br />
Waterbeest<br />
In de wiel woont een waterbeest,<br />
Glad zwart waterbeest.<br />
Is zijn leven lang in de wiel geweest.<br />
Hij kronkelt zijn lange lijf door het riet<br />
En heeft een oog dat vonken schiet.<br />
Als er Westerstormen staan<br />
Die de golven over de dijk heen slaan<br />
En er komt een eenzame bromfietser aan,<br />
Dan steekt hij boven de wiel zijn kop<br />
En eet hem met fiets en brom en al op.<br />
Maar kom je op een mooie dag er voorbij<br />
Dan ligt hij te zonnen op zijn zij<br />
Aan de rand van de griend in de modderbrij.<br />
Zijn ene watergroen oog op een kier, het andere oog zit dicht.<br />
En je snapt niet dat hij soms bromfietsen eet als hij daar zo<br />
rustig ligt.
113
114
Vogels<br />
Vogel Vrij, wat vlieg je alleen.<br />
Hoe ver weg is daarginder?<br />
Vogel Vreemd, wat ben jij er voor een,<br />
Wat denk je daarboven te vinden,<br />
Als je hoog, heel hoog de hemel in gaat,<br />
De grootste ruimte die er bestaat,<br />
Zie je dan alles beneden zo klein<br />
Dat je denkt Alvogelsvader te zijn?<br />
Of maak je jezelf in de ruimte verloren<br />
Omdat je bij niets en niemand wilt horen?<br />
Vogel Veer, vogel Vrind, vogel Vaaropdewind.<br />
Vogels Veel, vliegen jullie zomaar wat rond<br />
Of ga je op reis naar het land van de zon?<br />
115
116<br />
Olifant? Nee, die andere twee<br />
Een olifant van vijfhonderd kilo<br />
Beweegt zich elegant.<br />
Maar meneer Rhino…<br />
Wat banjert die kanjer nonchalant<br />
Door het gras.<br />
En mevrouw Hippo,<br />
Omdat zo’n loodzwaar lijf haar hindert<br />
En water het gewicht vermindert,<br />
Woont in een plas.<br />
Meneer Rhino, mevrouw Hippo<br />
En hun lompe echtgenoten<br />
Met die verpletterende poten,<br />
En dat harde taaie vel,<br />
Voelen ze eigenlijk nog wel?<br />
Kunnen ze lief zijn voor elkaar?<br />
Dat hoop je dan maar,<br />
Want zwaar zijn is toch al zo naar.
117
Inhoud<br />
Voorwoord 5<br />
Inleiding 7<br />
1 Kudde 9<br />
Zebra 10<br />
Zebra 2 12<br />
Koeien 15<br />
Buffels 17<br />
Wilde paarden 18<br />
Muggen 21<br />
Mieren 22<br />
2 Spelen 25<br />
Veldmuis 26<br />
Veldmuis 2 28<br />
Kangoeroe 30<br />
Dolfijn 33<br />
Zwijn 35<br />
Koekoek 37<br />
Schildpad 39<br />
3 Presentatie 41<br />
Hommels 42<br />
Kikker 44<br />
Duif 47<br />
Paard 48<br />
Gans 50<br />
Haan 53<br />
Kraai 54
4 Instinct 57<br />
Inktvis 58<br />
Vogeljong 61<br />
Mens 62<br />
Rottweiler 65<br />
Konijn 66<br />
Slang 68<br />
Marter 69<br />
5 Techniek 71<br />
Spin 72<br />
Vlieg 75<br />
Krab 76<br />
Eekhoorn 79<br />
Libelle 90<br />
Vleermuis 82<br />
Vlo 84<br />
6 Status 87<br />
Giraffe 88<br />
Merel 91<br />
Krokodil 92<br />
Paling 95<br />
Beer 96<br />
Ooievaar 99<br />
Muis 100<br />
7 Vragen 103<br />
Roodborst 104<br />
Luis 107<br />
Karper 108<br />
Katje 111<br />
Waterbeest 112<br />
Vogels 115<br />
Olifant? Nee, die andere twee 116