Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

36 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
probleemsituaties worden makkelijker toegeschreven aan een individueel falen. Wanneer
individuen niet over de instrumenten en vaardigheden beschikken om antwoorden te
formuleren op hun uitdagingen dreigt vrijheid een vloek te worden.
4.2.5.2. De onderhandelingssamenleving
In onze samenleving blijkt de competentie om te onderhandelen 30 als werknemer, als
consument steeds meer bepalend voor het persoonlijke succes en welbevinden. Ook op
familiaal vlak zet de trend zich door. Beslissingen worden steeds meer in samenspraak
genomen: met de kinderen, de familie, de buren. Democratie van het praten
(deliberative democracy) blijft dominant als model. Niettemin verschuilt het een
mechanisme van uitsluiting en sociale selectie.
Een Vlaams ideaaltypisch gezin wordt geconfronteerd met potentieel conflicterende
levensplannen, met keuzemogelijkheid en keuzedwang. Mede daardoor ontstaan
verschillende levensvormen. Het gezin verdwijnt niet maar muteert 31 . Zo is het aantal
éénoudergezinnen en nieuw samengestelde gezinnen fors gestegen. Deze evolutie brengt
met zich mee dat ook machtsverhoudingen veranderen. Deze evolutie is minder sterk
merkbaar binnen de traditionele Turkse en Marokkaanse allochtone gemeenschap. Toch
worden ook daar langzaam maar zeker de traditionele opvoedingspatronen, alsook de
relaties tussen mannen en vrouwen, in vraag gesteld.
4.2.5.3. Het sociale van cultuur
Vroeger werd gemeenschapsvorming als vanzelfsprekend ervaren. Vandaag komt ze
slechts tot stand aan de hand van ad hoc initiatieven. Vanuit verschillende
beleidsdomeinen tracht men gemeenschapsvorming opnieuw leven in te blazen. Zo stelt
het decreet lokaal cultuurbeleid voorop om mensen bijeen te brengen door middel van
cultuur. Mensen moeten immers niet enkel gestimuleerd worden om deel te nemen aan
„de‟ cultuur; cultuur moet ook hefbomen bieden om op een positieve manier mee de
gemeenschap of het samen-leven te vormen 32 . Ook het sociaal-cultureel volwassenwerk
heeft expliciet een functie om te werken aan gemeenschapsvorming.
Gemeenschapsvorming kan beïnvloed worden door de kwaliteit van de publieke ruimte.
In de publieke ruimte (letterlijk en figuurlijk) moeten mensen kunnen ontmoeten zonder
te moeten. Aan ongedwongenheid wordt door de hedendaagse participant veel belang
gehecht.
4.2.6. Duurzaamheid
4.2.6.1. Consumentisme 33
De impact van de globalisering op ons dagelijks leven is met name een kwestie van
toenemend consumentisme waarbij consumeren een doel op zichzelf geworden is. De
consumptiecultuur is gestoeld op het permanent aanwakkeren van nieuwe behoeftes en
verlangens. Het is daarbij losgekoppeld van zijn instrumentaliteit. Het is tekenend voor
de evolutie naar een symbolische samenleving. Vroeger bepaalden leeftijd, geslacht,
economische status en opleiding onze keuzes; nu worden onze keuzes meer en meer
bepaald door nieuwe symbolische factoren als de brede culturele omgeving, de
30 Onderhandelen is balanceren tussen de eigen belangen en die van de ander. De kunst
van het onderhandelen is het presenteren van een standpunt en reageren op wat de
ander ten berde brengt en wel op een zodanige manier dat het de flexibiliteit bevordert.
31 Vrij naar: Socius, omgevingsanalyse:
www.socius.be/socius/files/File/publicaties/omgevingsanalyse.pdf
32 Lokaal Cultuurbeleid: Trendnota Gemeenschapsvorming.
33 Vrij naar: Bauman, Z. (2008). Does Ethics have a Chance in a World of Consumers?
Cambridge: Harvard University Press.