Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

Beleidsplan
2011-2015

Dit beleidsplan 2011-2015 werd goedgekeurd op de Algemene
Vergadering van 19 mei 2010 te Gent.
René De Pauw
voorzitter
Koen Ideler
secretaris - penningmeester

Inhoudstafel
Woord vooraf ........................................................................................................ 9
1. Totstandkoming van het beleidsplan ...................................................................10
2. Missie en visie ..................................................................................................13
2.1. Mission statement van de 13 volkshogescholen in Vlaanderen ..........................13
2.2. Missie van Vormingplus Gent-Eeklo ...............................................................13
2.3. Visie van Vormingplus Gent-Eeklo .................................................................13
2.3.1.Visie op de mens ....................................................................................13
2.3.2.Visie op de samenleving ..........................................................................14
2.3.3.Visie op samenwerking ............................................................................14
2.3.4.Visie op onze interne werking ...................................................................14
2.3.5.Visie op leren en op onze educatieve functie ..............................................14
2.3.6.Visie op onze gemeenschapsvormende functie............................................14
2.3.7.Visie op onze culturele functie ..................................................................15
3. Beschrijving van de huidige werking ....................................................................17
3.1 Organiseren van vormingsactiviteiten .............................................................17
3.2. Ondersteunen van organisaties en beleidsactoren op het terrein van de nietformele
vorming ................................................................................................19
3.3. Informeren over de mogelijkheden tot niet-formele vorming in de regio ............19
3.4. Detecteren van vormingsbehoeften ...............................................................20
3.5. Werven en ondersteunen van freelancers .......................................................21
3.6. Bekendmaken van het niet-formele vormingsaanbod in de regio Gent-Eeklo ......22
4. Externe analyse ................................................................................................23
4.1. Omschrijving van ons werkingsgebied ...........................................................23
4.1.1. Het stedelijk en landelijk karakter van ons werkingsgebied .........................23
4.1.2. Intergemeentelijke samenwerking in ons werkingsgebied ...........................23
4.1.3. Bevolkingssamenstelling van onze regio ...................................................23
4.1.4. Sociaal-economische schets van onze regio ..............................................24
4.1.5. Actoren voor niet-formele educatie in onze regio .......................................24
4.2. Maatschappelijke trends ..............................................................................31
4.2.1. Groeiende diversiteit ..............................................................................32
4.2.2. Arbeid en vrije tijd .................................................................................33
4.2.3. Educatie ...............................................................................................34
4.2.4. Maatschappelijke participatie...................................................................34
4.2.5. Individualisering versus gemeenschapsvorming .........................................35
4.2.6. Duurzaamheid .......................................................................................36

4.3. Evoluties in de sociaal-culturele sector en belendende sectoren ........................37
4.3.1. Evolutie in sociaal-cultureel werk .............................................................37
4.3.2. Belendende sector: lokaal cultuurbeleid ....................................................39
4.3.3. Belendende sector: welzijn .....................................................................40
4.3.4. Belendende sector: volwassenenonderwijs ................................................41
4.3.5. Belendende sector: integratiesector .........................................................41
4.3.6. Flankerend beleid: participatiedecreet ......................................................42
4.4. Stakeholdersbevraging ................................................................................42
4.4.1. Inleiding ...............................................................................................42
4.4.2. De opmaak van de stakeholderskaart .......................................................42
4.4.3. Stakeholdersbevraging : organisaties, overheden en instellingen .................44
4.4.4. Stakeholdersbevraging: deelnemers.........................................................48
4.5. Uitdagingen ................................................................................................51
4.5.1. Doelgroepen .........................................................................................51
4.5.2. Thema's en werkvormen .........................................................................52
4.5.3. Samenwerking met partners in vorming ...................................................52
5. Interne analyse ................................................................................................55
5.1. Middelen of input ........................................................................................55
5.2. Activiteiten of througput ..............................................................................56
5.3. Prestaties of output .....................................................................................57
5.4. Effecten of outcome ....................................................................................57
6. Diensten-doelgroepenmatrix ..............................................................................59
7. Strategische doelstellingen.................................................................................61
7.1. Doelstellingenfiche 1 ...................................................................................62
7.2. Doelstellingenfiche 2 ...................................................................................64
7.3. Doelstellingenfiche 3 ...................................................................................67
7.4. Doelstellingenfiche 4 ...................................................................................69
7.5. Doelstellingenfiche 5 ...................................................................................71
7.6. Doelstellingenfiche 6 ...................................................................................72
8. Mensen en middelen .........................................................................................73
8.1. Mensen ......................................................................................................73
8.2. Middelen ....................................................................................................73
8.2.1. Uitgangspunten .....................................................................................73
8.2.2. Uitgaven ...............................................................................................74
8.2.3. Inkomsten ............................................................................................74
8.2.4. Winst/verlies .........................................................................................74
8.2.5. Conclusie ..............................................................................................74
9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen .......................................................77

9.1. Het publieksbereik ......................................................................................77
9.2. De mate waarin de Volkshogeschool kansengroepen bereikt, of via het werken met
multiplicatoren van betekenis is voor kansengroepen. ............................................77
9.3. De spreiding van het aanbod over de regio ....................................................78
9.4. De wijze van bekendmaking van het aanbod ..................................................78
9.5. De diversiteit van het aanbod .......................................................................79
9.6. De maatschappelijke verantwoording van het aanbod ......................................79
9.7. De beschikbare infrastructuur .......................................................................80
9.8. De professionele uitbouw .............................................................................80
9.9. De netwerkvorming .....................................................................................80
9.10. De samenwerking met de gespecialiseerde vormingsinstellingen .....................81
9.11. De eigen bijdrage aan het overleg met de volkshogescholen uit de andere regio‟s
.......................................................................................................................82
9.12. De wijze waarop de volkshogeschool de culturele functie invult .......................83
9.13. De wijze waarop de volkshogeschool de gemeenschapsvormende functie invult 84
9.14. Het aantal uren programma‟s .....................................................................84
9.15. Diversiteit met specifieke aandacht voor interculturaliteit ...............................85
9.16. De manier waarop in de werking rekening wordt gehouden met principes van
integrale kwaliteitszorg ......................................................................................85
Bijlagen ...............................................................................................................87
Deelnemers stakeholdersbevraging .........................................................................88
Stakeholderskaart ................................................................................................89
Gemeenschappelijke missie- en visietekst Vormingplus .............................................90
Deelnemersenquête seizoensprogrammatie .............................................................92
Vergelijking gegevens deelnemersenquête met het aandeel van de leeftijdscategorieën in
de regio Gent-Eeklo ..............................................................................................93

Woord vooraf
Woord vooraf
E
en goeie vijf jaar geleden zetten we onze eerste stappen als regionale
volkshogeschool. Links, rechts of gewoon rechtdoor, … maar met een duidelijk
spoor. We zijn op verschillende plekken in de regio actief, met een gevarieerd en
laagdrempelig aanbod. We leggen verbindingen in de regio en inspireren met nieuwe
initiatieven. We zoeken mensen op die zelf niet makkelijk de stap zetten naar vorming.
We grepen bij de opmaak van dit beleidsplan voluit de kans om stil te staan bij onze
eerder gemaakte beleidskeuzes. Geen overbodige luxe voor een jonge organisatie met
nieuwe opdrachten.
We maakten een staat van de maatschappelijke ontwikkelingen die op ons afkomen en
van de eigenheid van onze regio. We gingen op zoek naar linken met belendende
sectoren. We luisterden met aandacht naar organisaties, sleutelfiguren en deelnemers in
onze regio. En we onderzochten hoe we onze huidige werking hierop kunnen afstemmen.
Voor u ligt het resultaat, een nieuw beleidsplan voor de komende vijf jaar. Onze grondige
analyse en reflectie inspireerden tot duidelijke keuzes, beter afgestemd op onze
omgeving en onze stakeholders. We hopen dat het inspirerend werkt en kan bijdragen
tot de groei van een lerende regio.
We trekken ons spoor verder en zetten stappen naar een samenleving waar mensen
elkaar ontmoeten en van elkaar leren.
Peter Béatse
Coördinator inhoudelijke werking
9

10 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
1. Totstandkoming van het beleidsplan
Voor de uitwerking van dit beleidsplan werd een beleidsplanningsteam opgericht. Dat
had de opdracht om het proces aan te sturen, de verschillende fasen in het
beleidsplanningsproces voor te bereiden en te verwerken en het beleidsplan te redigeren.
Het beleidsplanningsteam was samengesteld uit: Armand De Meyer (bestuurder), Melissa
De Clippeleer (stafmedewerkster kennisbeheer), Elisabeth Seeuws (stafmedewerkster
regionale werking en aanbodontwikkeling), Sandrine DeWilde (stafmedewerkster
regionale werking), Frank Dierickx (coördinator algemene zaken), Peter Béatse
(coördinator inhoudelijke werking). Eva Rousselle (stafmedewerkster
aanbodontwikkeling) verving Sandrine DeWilde tijdens haar zwangerschapsverlof.
We gingen van start op 14 april 2009 en vergaderden in totaal elf keer.
Het beleidsplanningsproces was een participatief proces waarbij we interne
(personeelsteam, de raad van bestuur, de algemene vergadering) en externe
stakeholders (zie 4.4. stakeholdersbevraging en bijlage „deelnemers
stakeholdersbevraging‟) betrokken. De fasering en timing werd besproken en
goedgekeurd op de teamvergadering en de raad van bestuur van 28 april 2009. Voor de
interne analyse, het opmaken van een diensten-doelgroepenmatrix en het uitwerken van
de doelstellingen werden we begeleid door een extern consultant Nancy Cantens.
Hieronder schetsen we beknopt het proces en geven we aan wanneer stakeholders
werden betrokken. De verschillende stappen werden voorbereid en verwerkt door het
beleidsplanningsteam.
Een externe analyse maken (april-november 2009)
1. Analyse van maatschappelijke trends en ontwikkelingen: denkoefening met het team
op 4 mei 2010. Verdere opmaak door het beleidsplanningsteam.
2. Foto van onze regio: opmaak door het beleidsplanningsteam.
3. Foto van de volwasseneneducatie in onze regio: opmaak door het
beleidsplanningsteam.
4. Evoluties in de eigen sector en de belendende sectoren: opmaak door het
beleidsplanningsteam.
5. Stakeholdersanalyse
Bespreken stakeholderskaart op de teamvergadering van 23 juni 2009 en de
raad van bestuur van 30 juni 2009.
Bevragen van partners uit het brede vormingsveld in vier focusgroepen op 19,
27, 28 en 29 oktober 2009 (zie hoofdstuk 5).
Bevragen deelnemers via twee praatcafés op 21 en 22 oktober 2009 (zie
hoofdstuk 5).
Terugkoppelen stakeholdersbevragingen op de raad van bestuur van 27
oktober 2009.
Een interne analyse maken (november-december 2009)
1. Analyse met het team onder externe begeleiding van Nancy Cantens op 16 november
2009.
2. Bespreken en goedkeuren van het rapport van de interne analyse op de
teamvergadering van 15 december 2009.

1. Totstandkoming van het beleidsplan
Formuleren van uitdagingen op basis van de externe analyse (december 2009)
1. Denkoefening met het team op 8 december 2009 en goedkeuring van de uitdagingen
op de teamvergadering van 15 december 2009.
2. Bespreken van de uitdagingen op de algemene vergadering van 16 december 2009.
Opmaken van een nieuwe diensten-doelgroepenmatrix (januari-februari 2010)
1. Denkoefening met het team onder externe begeleiding van Nancy Cantens op 19
januari 2010.
2. Bespreken van verdere keuzes voor de diensten-doelgroepen-matrix op de
teamvergadering van 9 februari 2010.
Formuleren van de strategische doelstellingen (februari-april 2010)
1. Bespreken van het voorstel van uitgewerkte externe strategische doelstellingen op
een denkdag met de algemene vergadering en het team op 27 februari 2010 onder
begeleiding van Nancy Cantens.
2. Keuze van de interne strategische doelstellingen op de teamvergadering van 2 maart
2010.
3. Bespreken van de uitgewerkte externe en interne doelstellingen op de
teamvergadering van 16 maart en goedkeuring op 27 april 2010.
4. Goedkeuren van de uitgewerkte externe en interne doelstellingen op de raad van
bestuur van 27 april 2010.
Formuleren van onze missie en visie (februari-april 2010)
1. Verzamelen van aanvullingen bij de gezamenlijke missie en visie van de 13
Vormingpluscentra op een denkdag met de algemene vergadering en het team op 27
februari 2010 onder begeleiding van Nancy Cantens.
2. Goedkeuren van de uitgewerkte missie en visie op de teamvergadering en de raad
van bestuur van 27 april 2010.
Krijtlijnen voor mensen en middelen: bespreking op de raad van bestuur van 27 april
2010.
Het beleidsplan werd finaal besproken en goedgekeurd op de algemene vergadering van
19 mei 2010.
11

12 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

2. Missie en visie
2. Missie en visie
Onze missie is gebaseerd op de gemeenschappelijke missie en visie van de 13
Vormingpluscentra 1 . We leggen eigen accenten vanuit onze werking en vanuit onze
visieteksten op mens en maatschappij, de educatieve functie, de
gemeenschapsvormende functie en de culturele functie. 2
2.1. Mission statement van de 13 volkshogescholen in Vlaanderen
Dertien Vormingpluscentra, verspreid over Vlaanderen en Brussel, organiseren een
waaier aan activiteiten die volwassenen persoonlijke, sociale en culturele competenties
bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren.
De Vormingpluscentra streven ernaar de kans om blijvend bij te leren binnen het bereik
van iedere inwoner te brengen, met bijzondere aandacht voor groepen die moeilijker hun
weg naar vorming vinden. De centra gebruiken een breed gamma aan werkvormen en
brengen het plezier van het leren bij. Ze doen dat in samenspraak en samenwerking met
tal van sociale en culturele sleutelfiguren, organisaties en sectoren die ze willen
stimuleren en inspireren.
Als dynamische organisaties willen de Vormingpluscentra garant staan voor expertise,
vernieuwing, diversiteit en betrokkenheid.
2.2. Missie van Vormingplus Gent-Eeklo
Als volkshogeschool zijn wij de motor voor niet-formele vorming in ons werkingsgebied.
Wij dragen ertoe bij dat inwoners en groepen kunnen deelnemen aan een kwalitatief,
toegankelijk en breed vormingsaanbod gespreid in onze regio.
We bieden aan volwassenen uit ons werkingsgebied de mogelijkheid om zich in hun vrije
tijd verder te ontwikkelen. We bevorderen persoonlijke, sociale en culturele competenties
van mensen. Dit doen we door zoveel mogelijk in te spelen op educatieve behoeften en
maatschappelijke evoluties die relevant zijn voor de inwoners van onze regio. Via
interactie en ontmoeting zetten we mensen aan om van elkaar te leren.
Met onze werking willen wij de participatie van mensen in een democratische en
duurzame maatschappij verhogen, hun kritische reflectievermogen stimuleren en de
sociale cohesie in onze samenleving bevorderen.
2.3. Visie van Vormingplus Gent-Eeklo
2.3.1.Visie op de mens
Wij willen iedere mens kansen geven om zich te ontwikkelen als een zelfstandige,
zingevende, creatieve, genietende en sociaal voelende volwassene die kritisch denkt,
voor zijn mening uitkomt en actief participeert aan de samenleving. Aan de basis van dit
streven ligt ons mensbeeld, waarbij we de mens in zijn verschillende facetten erkennen
en waarderen. Zich kunnen inleven in anderen, solidair zijn met anderen, open staan
1 Zie bijlage Gemeenschappelijke missie- en visietekst Vormingplus.
2 Zie Wat doet Vormingplus? (http://www2.vormingplusgenteeklo.be/Wat%20doet%20Vormingplus?)
13

14 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
voor verschillen en ermee leren omgaan, conflicten op een respectvolle manier hanteren
en verantwoordelijkheden opnemen vinden we belangrijke eigenschappen of
competenties van de mens. De mens heeft een groeiende en dynamische identiteit.
Verwonderd kunnen zijn, durven twijfelen, vanzelfsprekendheden kunnen doorbreken en
bereid zijn tot leren willen we met onze werking aanmoedigen.
2.3.2.Visie op de samenleving
Wij willen bijdragen tot een democratische, toegankelijke, solidaire en duurzame
samenleving van en voor iedereen. We streven naar een samenleving waarin diversiteit,
gelijkwaardigheid en respect voorop staan en die het welzijn van het individu en de groep
stimuleert. We willen werk maken aan een samenleving waar ruimte is voor het denken
over en beleven van zin en zingeving en de dialoog hierover. In onze werking
demonstreren we een dynamische en open context waar groei en ontwikkeling mogelijk
is.
2.3.3.Visie op samenwerking
We zijn de motor voor niet-formele vorming in ons werkingsgebied.
We hebben aandacht voor samenwerking en uitwisseling met andere organisaties,
sleutelfiguren en deskundigen in vorming. Daarbij bevorderen we expertise omtrent
vorming, bereiken we nieuwe doelgroepen en maatschappelijk kwetsbare groepen, en
experimenteren we met vernieuwende manieren van sociaal-cultureel vormingswerk.
2.3.4.Visie op onze interne werking
We zijn een dynamische organisatie die in onze werking en organisatiecultuur garant
staat voor expertise, vernieuwing, diversiteit, sociale betrokkenheid en openheid. We
voeren een actief kwaliteitszorgbeleid.
We zien onszelf als een continu lerende organisatie. Een zorgzaam beleid voor de
gemotiveerde en bekwame personeelsleden, freelancers en vrijwilligers is de garantie
voor een sterke interne organisatie.
2.3.5.Visie op leren en op onze educatieve functie
Mensen hebben altijd al geleerd, hun hele leven lang. Leren is een wezenlijk deel van
mens zijn. Al lerend ontwikkelt een mens zich als een persoon die enerzijds deel
uitmaakt van een gemeenschap en anderzijds een eigen levensproject realiseert.
Educatie is een recht voor iedereen. Als volkshogeschool hebben we de maatschappelijke
opdracht om dit recht voor zoveel mogelijk mensen in onze regio te helpen realiseren en
actief drempels te verlagen voor individuen en groepen die hiertoe minder kansen
hebben. We stimuleren emancipatieprocessen door educatieve activiteiten te organiseren
en hiervoor een goede leeromgeving te creëren. We bieden een ontspannen sfeer en
werkvorm waarin mensen kunnen ervaren dat bijleren aangenaam en zinvol is.We
hanteren daarbij de sociaal-culturele methodiek. Het leren gebeurt in groep via interactie
en ontmoeting. Het alledaagse leven van mensen is het vertrekpunt voor het nietformele
leren. De leeractiviteiten sluiten zoveel mogelijk aan bij de behoeften,
mogelijkheden en ervaring van de deelnemers. Leren binnen het sociaal-cultureel werk is
gericht op de mens in al zijn levensdomeinen.
2.3.6.Visie op onze gemeenschapsvormende functie
Onze werking weerspiegelt sociale en maatschappelijke betrokkenheid. Door participatie,
engagement en verantwoordelijkheid aan te moedigen, door in onze activiteiten zelf
kritisch om te gaan met maatschappelijke evoluties en door gemeenschapsvormend te
werken, willen we invloed hebben op maatschappelijke veranderingen.

2. Missie en visie
We werken aan gemeenschapsvorming door mensen bij elkaar te brengen in groepen en
hen te stimuleren tot interactie en ontmoeting.
We werken aan empowerment en emancipatie van mensen door hen te vormen tot
competente en kritische burgers die verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor zichzelf
en voor elkaar. Rond maatschappelijke thema‟s willen we bewustzijn,
verantwoordelijkheid en engagement stimuleren. We verhogen participatiekansen aan de
samenleving in het bijzonder voor die groepen die hiertoe minder kansen of
mogelijkheden hebben.
Verbondenheid, wederzijds begrip en respect tussen verschillende groepen in de
samenleving vinden we belangrijk. Daarom brengen we hen samen en laten we hen
kennismaken met elkaars leefwereld en cultuur. Solidariteit en verbondenheid stimuleren
we ook door het sociale weefsel in lokale gemeenschappen in ons werkingsgebied te
versterken. Lokale verankering van de activiteiten en samenwerking met organisaties
garanderen dit.
2.3.7.Visie op onze culturele functie
We verhogen brede cultuurparticipatie van mensen en groepen uit ons werkingsgebied.
Dit doen we door de culturele competentie van mensen en groepen te bevorderen. We
zetten daarbij in op cultuureducatie en geletterdheidsondersteuning. We willen de
deelnemers betrekken bij, toeleiden naar en begeleiden in het lezen en verstaan van
cultuuruitingen. We willen personen en groepen ook stimuleren om zelf bij te dragen tot
cultuur en cultuurbeleving en hen ertoe aanzetten hierover te reflecteren. We willen
mensen en groepen leren omgaan met culturele diversiteit en hen deze laten zien als een
verrijking.
15

16 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

3. Beschrijving van de huidige werking
3. Beschrijving van de huidige werking
Vanuit de decretale opdrachten wil Vormingplus Gent-Eeklo de motor zijn voor de nietformele
vorming in de regio Gent-Eeklo. Deze rol willen we waarmaken door het
1. organiseren van vormingsactiviteiten;
2. ondersteunen van organisaties en beleidsactoren op het terrein van de niet-formele
vorming;
3. informeren over de mogelijkheden tot niet-formele vorming in de regio;
4. detecteren van vormingsbehoeften;
5. werven en ondersteunen van freelancers;
6. bekendmaken van het niet-formele vormingsaanbod in de regio Gent-Eeklo.
3.1 Organiseren van vormingsactiviteiten
Wat?
Vormingplus zorgt voor de organisatie van een vormingsaanbod gespreid in de regio voor
een breed en divers publiek.
Voor wie?
Alle volwassenen in de regio Gent-Eeklo.
Hoe?
Sleutelbegrippen zijn: regionale spreiding – samenwerking - behoeftegericht –
aanvullend – doelgroepgericht – divers – vernieuwend.
1. Spreiding en samenwerking
We bouwen een vormingsaanbod uit via verschillende sporen:
1.1. Een seizoensprogrammatie in Gent
In Gent organiseren we ieder seizoen een divers aanbod aan vormingsactiviteiten
dat open staat voor iedereen. Het merendeel van de activiteiten vindt plaats in
onze lokalen. Voor bepaalde activiteiten werken we samen met Gentse
organisaties.
1.2. Een seizoensprogrammatie in een beperkt aantal gemeenten in de regio
Momenteel werken we ieder seizoen samen met de gemeenten Oosterzele,
Merelbeke, Deinze, Knesselare, Evergem, Eeklo en Wachtebeke voor de
organisatie van een open vormingsaanbod. Op deze manier willen we garanderen
dat ook op een aantal plaatsen buiten Gent een structureel en divers aanbod
plaatsvindt.
1.3. Specifieke samenwerking over een thema, doelgroep of formule
Naast de seizoensprogrammatie zoeken we ook met andere partners en op
andere plaatsen samenwerking voor specifieke activiteiten. We willen onze
werking ook op deze manier verankeren in de regio en met vormingsactiviteiten
aansluiten bij de werking van organisaties in de regio. Door de krachten te
bundelen willen we vernieuwende activiteiten organiseren en een nieuw publiek
aanspreken. De meeste van deze activiteiten vragen een intens overleg en
samenwerking met alle betrokken actoren.
17

18 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
2. Thema‟s
We organiseren vorming binnen de volgende themagebieden: actualiteit en
samenleving – filosofie en zingeving – kunst en cultuurbeschouwing – creativiteit en
expressie – literatuur – handig en praktisch – persoonlijke ontwikkeling –
communicatie en relatie – opvoeding – gezondheid en voeding – natuur en milieu.
Binnen ons aanbod hebben we een kernaanbod gedefinieerd rond thema‟s die in de
huidige samenleving en in het leven van volwassenen belangrijk zijn en die hen
ondersteunen op de verschillende levensdomeinen waarop ze actief zijn.
3. Methoden
We hanteren diverse methoden: cursussen – workshops – infosessies – lezingen –
wandelingen – leesgroepen. Tweederden van onze activiteiten bestaat uit drie of meer
dagdelen. Met vernieuwende initiatieven proberen we een breder publiek te
bereiken, in te spelen op maatschappelijke uitdagingen en te experimenteren met
nieuwe leervormen. Hiertoe hanteren we vaak een „vernieuwende‟ methode of
werkvorm en zoeken we samenwerking met partners. Met deze activiteiten werken we
ook aan het bevorderen van gemeenschapsvorming en het stimuleren van culturele
participatie.
4. We richten ons ook op specifieke doelgroepen
4.1. Vrijwilligers
Ons vormingsaanbod voor vrijwilligers krijgt op die moment vorm via drie wegen:
een open vormingsaanbod i.s.m. het Steunpunt Vrijwilligerswerk Oost-
Vlaanderen;
kennismaking met het vrijwilligerswerk in onze regio tijdens de week van de
vrijwilliger;
vorming op maat van de vraag van organisaties in onze regio.
4.2. Maatschappelijk kwetsbare groepen
We verlagen actief drempels voor maatschappelijk kwetsbare groepen om deel te
nemen aan vormingsactiviteiten door:
de organisatie van een open vormingsaanbod onder de naam 'Spring mee' 3 . Dit
aanbod wordt mee vormgegeven door een stuurgroep van organisaties voor
kansengroepen. Tientallen organisaties uit de culturele én de welzijnsector
maken mee bekend en leiden een publiek toe;
samen met organisaties die zich richten naar maatschappelijk kwetsbare
groepen, vormingsactiviteiten op maat van de behoeften van de doelgroep te
organiseren;
een gericht kortingsbeleid voor onze activiteiten in open aanbod;
aandacht voor de toegankelijkheid van de vormingslokalen en de mogelijkheid
tot aangepaste ondersteuning voor het volgen van een cursus of activiteit.
4.3. Etnisch-culturele minderheden
We willen werken aan een interculturele samenleving en actief drempels verlagen
voor etnisch culturele minderheden om deel te nemen aan vormingsactiviteiten
door:
het organiseren van activiteiten gericht op interculturele ontmoeting;
3 Een vormingsaanbod waarbij de methode, de begeleidingshouding, het woordgebruik,
het tempo en enkele randvoorwaarden zodanig worden aangepast dat het op maat is van
volwassenen die trager leren.

3. Beschrijving van de huidige werking
samen te werken met allochtone zelforganisaties om meer etnisch-culturele
minderheden te bereiken, via specifieke activiteiten, maar ook in ons open
aanbod;
aandacht te hebben voor het thema 'interculturaliteit' in ons open aanbod.
3.2. Ondersteunen van organisaties en beleidsactoren op het
terrein van de niet-formele vorming
Wat?
Vormingplus stimuleert de organisatie van niet-formele vorming door partners te
ondersteunen bij het uitwerken van een niet-formeel vormingsaanbod of –beleid.
Voor wie?
Gemeentelijke en bovenlokale beleidsactoren in de regio Gent-Eeklo.
Organisaties die niet-formele vormingsactiviteiten willen organiseren.
Hoe?
1. Begeleiden bij het ontwikkelen van een vormingsbeleid en het organiseren
van vormingsactiviteiten
We begeleiden gemeenten of regio‟s die in aansluiting op het lokale
cultuurbeleidsplan een vormingsbeleid willen uitbouwen. Met alle betrokken actoren
bespreken we hoe we een afgestemd vormingsaanbod kunnen ontwikkelen. We
nemen hierbij een adviserende rol op en reiken o.m. informatie aan over educatieve
behoeften en de educatieve aanbieders in de regio.
2. Deelnemen aan of organiseren van overlegplatforms
Door deel te nemen aan overlegplatforms of er zelf te organiseren willen we bijdragen
tot een gecoördineerd en afgestemd aanbod in de regio.
3. Opvolgen van vormingsvragen
Organisaties die een vormingsvraag hebben, kunnen ons contacteren. Samen met de
organisatie expliciteren we de context en de vormingsvraag en zoeken we naar een
geschikte aanbieder.
3.3. Informeren over de mogelijkheden tot niet-formele vorming
in de regio
Wat?
Vormingplus informeert organisaties en volwassenen over de mogelijkheden tot nietformele
vorming in de regio Gent-Eeklo. Vormingplus verzamelt hiertoe informatie over
de aanbieders en het aanbod aan niet-formele vorming en ontsluit dit via verschillende
kanalen.
Voor wie?
Organisaties en beleidsactoren in de regio Gent-Eeklo.
Alle volwassenen in de regio Gent-Eeklo.
19

20 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Hoe?
1. De educatieve zoekrobot is een databank waarop iedere aanbieder van vorming
zijn aanbod kenbaar kan maken. Wie op zoek is naar een geschikte vormingsactiviteit
kan deze databank via onze website raadplegen en kan dit aanbod zelfstandig
(zonder tussenkomst van Vormingplus) organiseren met de aanbieder.
2. De educatieve kaart biedt een overzicht van alle aanbieders van niet-formele
vorming in onze regio. Van elke aanbieder worden gegevens over de werking in kaart
gebracht, o.a. over de thema‟s, de doelgroep, de werkvormen, … De educatieve kaart
is een hulpinstrument om aanvullend te programmeren, af te stemmen en door te
verwijzen.
3. Via de nieuwsbrief voor partners „Goedgebrieft‟ bieden we organisaties in de
regio informatie over de werking van Vormingplus en over interessante initiatieven
van andere organisaties.
4. Via de brochure „organiseer samen met Vormingplus‟ bieden we partners een
overzicht van de vormingsactiviteiten die Vormingplus beschikbaar heeft.
5. Via onze voorstellingsfolder voor partners informeren we partners over de
samenwerkingsmogelijkheden en diensten van Vormingplus.
6. Via pancartes in bibs in de regio en een infocomputer en folderkast in onze
lokalen ondersteunen we geïnteresseerde volwassenen bij het zoeken naar een
geschikte vormingsactiviteit.
7. Door samenwerking met de Stap (Studieadviespunt Gent) informeren we
volwassenen over de verschillende vormingsmogelijkheden binnen het niet-formele
vormingscircuit.
8. Via een promotiestand worden volwassenen in de regio geïnformeerd over de
mogelijkheden aan niet-formele vorming. Dit gebeurt o.a. op cultuur- en leermarkten
in onze regio en door de promotiestand ook onbemand op publieke plekken te
plaatsen.
9. Op onze website is een luik voor partners uitgewerkt om hen zo goed mogelijk te
informeren over de werking van Vormingplus en over de mogelijkheden om in de
regio vorming te organiseren en samenwerkingsverbanden aan te gaan.
3.4. Detecteren van vormingsbehoeften
Wat?
Vormingplus verwerft inzicht in de vormingsbehoeften van volwassenen (in onze regio)
en duidt deze aan organisaties en beleidsactoren in de regio. De gedetecteerde behoeften
worden ook gebruikt om onze eigen vormingsactiviteiten in te vullen.
Voor wie?
Organisaties en beleidsactoren in de regio Gent-Eeklo.

Hoe?
3. Beschrijving van de huidige werking
1. Analyseren van onderzoeken naar vormingsbehoeften bij volwassenen.
2. Zelf opzetten van behoeftenonderzoek.
3. Bevragen van organisaties en intermediairen die met het doelpubliek werken.
4. Bevragen van volwassenen met instrumenten voor behoeftenonderzoek
De 'Blackbox' is een bestaande bevragingensmethodiek die we o.m. inzetten om
vormingsbehoeften en drempels tot leren te detecteren bij maatschappelijk
kwetsbare groepen.
3.5. Werven en ondersteunen van freelancers
Wat?
Vormingplus trekt freelancers aan om vormingsactiviteiten te begeleiden. Deze
freelancers worden op verschillende manieren ondersteund.
Voor wie?
Freelance aanbieders van niet-formele vorming
Hoe?
1. Recrutering en intake van freelancers
Om de kwaliteit te garanderen werd een procedure uitgewerkt voor de recrutering en
intake van freelancers. Nieuwe freelancers krijgen een informatiemap.
2. Opvolging en begeleiding van freelancers
Iedere stafmedewerker evalueert de activiteit met de freelancer, o.a. op basis van de
evaluatieformulieren van de cursisten. I.f.v. de begeleiding en evaluatie woont iedere
stafmedewerker de eerste activiteit van een nieuwe freelancer bij.
Ook de freelancers evalueren via een formulier de activiteit en de samenwerking met
Vormingplus. Werkpunten hieruit voor Vormingplus bespreken we met het team van
stafmedewerkers.
3. Ontmoeting en opleiding voor freelancers
Eénmaal per jaar bieden we een ontmoetings- en opleidingsmoment voor alle
freelancers. Voor Spring mee wordt ook een opleiding en intervisie opgezet voor de
begeleiders van deze cursussen. We organiseren opleiding en intervisie voor
begeleiders van bepaalde activiteiten (o.a. leesgroepbegeleiders en begeleiders van
het filocafé).
4. Ondersteunend materiaal
Voor een vlotte administratieve samenwerking werken we met gestandaardiseerde
aannemingscontracten en onkostennota‟s. Iedere freelance medewerker krijgt ook
uitgebreide informatie over de verschillende statuten waaronder hij aan de slag kan.
21

22 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
3.6. Bekendmaken van het niet-formele vormingsaanbod in de
regio Gent-Eeklo
Wat?
Vormingplus maakt het globale regionale vormingsaanbod bij de inwoners van de regio
Gent-Eeklo bekend.
Voor wie?
Alle volwassenen in de regio Gent-Eeklo
Aanbieders van niet-formele vorming in de regio Gent-Eeklo
Hoe?
1. Tijdschrift „Goedgevonden‟
In het tijdschrift Goedgevonden maken we naast onze eigen vormingsactiviteiten ook
een selectie van het vormingsaanbod van andere aanbieders bekend. Redactionele
artikels stimuleren de deelname aan een concreet aanbod.
2. Website www.vormingplusgent-eeklo.be
We informeren geïnteresseerde volwassenen op onze website over het
vormingsaanbod van Vormingplus en andere aanbieders. Via linken naar Prettig
Geleerd, de Cultuurdatabank en IVO informeren we over het hele vormingsaanbod in
de regio Gent-Eeklo. Organisaties in de regio worden aangemoedigd om hun aanbod
op deze databanken in te voeren. Op onze eigen vormingsactiviteiten kan men online
inschrijven.
3. Mailings
Ieder seizoen versturen we extra e-mailings ter ondersteuning van de lopende
vormingsactiviteiten.
4. Folders, flyers e.d.
Voor bepaalde projecten en cursussen maken we folders of flyers. Tweemaal per jaar
verspreiden we een folder met het Spring mee-aanbod.
5. Regionale kanalen
Gemeenten of organisaties waarmee we een samenwerking hebben maken mee
bekend en leiden actief een publiek toe.
We integreren de communicatie over onze vormingsactiviteiten in bestaande
communicatiekanalen van de regio Gent-Eeklo.

4. Externe analyse
4.1. Omschrijving van ons werkingsgebied
4.1.1. Het stedelijk en landelijk karakter van ons werkingsgebied
4. Externe analyse
Ons werkingsgebied Gent-Eeklo omvat 27 gemeenten met in totaal ruim 597.000
inwoners. Deze regio kent een dualiteit: enerzijds is er het verstedelijkt karakter van
Gent en de grootstedelijke rand rondom de provinciehoofdstad; anderzijds is er een
landelijk buitengebied met kleinstedelijke provinciesteden en plattelandsgemeenten. We
dienen rekening te houden met
deze dualiteit in ons
werkingsgebied, die zich onder
meer uit in verschillen in
faciliteiten voor levenslang
leren, cultuur en ontspanning
voor de bevolking. De landelijke
delen van onze regio zijn
bovendien vaak moeilijk
bereikbaar met het openbaar
vervoer.
4.1.2. Intergemeentelijke
samenwerking in ons
werkingsgebied
Het aantal intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden
voor diverse beleidsdomeinen is
in ons werkingsgebied, zoals in
heel Vlaanderen, groeiende. In
het Meetjesland in het bijzonder
is er de facto een opvallend regionaal bestuursniveau ontstaan.
Er zijn in onze regio een aantal bovenlokale samenwerkingsverbanden die een
aanknopingspunt bieden voor onze werking, waaronder de intergemeentelijke
projectvereniging COMEET (Cultuuroverleg Meetjesland), de intergemeentelijke
projectvereniging Land van Rode (tot nu toe beperkt tot een cultureelerfgoedconvenant),
Regionaal Welzijnsoverleg Meetjesland en Regionaal Welzijnsoverleg
Gent, regionale samenwerkingsverbanden van openbare bibliotheken.
4.1.3. Bevolkingssamenstelling van onze regio 4
Gent en de Gentse rand is dichtbevolkt (742 inwoners per km²). De stad Gent maakt
bijna 40% uit van het totale inwonersaantal van onze regio (ruim 597.000). Dit staat in
contrast met de relatief lage bevolkingsdichtheid in de rest van onze regio.
In 2008 telde onze regio 259.614 huishoudens. Zoals in de rest van Vlaanderen stijgt het
aantal alleenstaande mannen (40.950 in 2008) en vrouwen (45.727 in 2008), op
enkele plattelandsgemeenten na. Gent kent veruit het hoogste aandeel alleenstaande
vrouwen ten opzichte van de totale vrouwelijke bevolking (21%), gevolgd door Eeklo
(15,35%) en Zelzate (14,50%). Er zijn ongeveer zes keer meer alleenstaande moeders
4 Cijfers op basis van de kwantitatieve omgevingsanalyse van het provinciebestuur Oost-
Vlaanderen, december 2009.
23

24 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
met kinderen (7.910, waarvan 4.223 in Gent) dan alleenstaande vaders met kinderen
(1.342, waarvan 650 in Gent).
Het arrondissement Eeklo (49,6) kent de hoogste vergrijzingsgraad (ten opzichte van
de actieve leeftijd) en Gent (39,4) de laagste in de provincie Oost-Vlaanderen. In de
meeste gemeenten blijft het aandeel jongeren in de buurt van 20%. De „jongste
gemeenten‟ in onze regio zijn Lochristi, Aalter, Oosterzele, Nevele, Nazareth en Zulte
(meer dan 23%). Het aandeel ouderen (60 jaar en ouder) bedraagt 25,42% in het
arrondissement Eeklo en 23,04% in het arrondissement Gent. De “oudste gemeenten” in
onze regio zijn Sint-Martens-Latem, Zelzate, Eeklo, Lovendegem en Zomergem (meer
dan 26%).
Ruim de helft van alle Oost-Vlaamse vreemdelingen (mensen met een andere
nationaliteit dan de Belgische die in onze regio wonen) en nieuwkomers (vreemdelingen
die zich recentelijk en voor langere duur in onze regio vestigen) woont in het
arrondissement Gent (25.964 in 2008). In het arrondissement Eeklo wonen dan weer
slechts 2.255 vreemdelingen. Ten opzichte van de totale bevolking geeft dit volgend
beeld: Gent scoort het hoogst met 77,55 vreemdelingen per 1.000 inwoners. Hiervan is
er een grote groep mensen die behoort tot etnisch-culturele minderheden (14,44%
Turks; 5,23% Bulgaars; 3,30% Slovaaks; 2,82% Marokkaans). In het arrondissement
Gent wonen er 43,16 vreemdelingen per 1.000 inwoners en in het arrondissement Eeklo
slechts 24,79. Het arrondissement Eeklo is vooral voor Nederlanders een belangrijke
aantrekkingspool.
4.1.4. Sociaal-economische schets van onze regio 5
Armoede komt vooral voor in stedelijke gebieden, maar ook op het platteland kent men
een toenemende armoedeproblematiek. In onze regio hebben vooral landelijke
gemeenten in het Meetjesland (i.c. Knesselare, Sint-Laureins, Maldegem, Waarschoot,
Zomergem), maar ook de stad Gent, Eeklo en Zelzate een gemiddeld inkomen per
inwoner dat lager ligt dan het gemiddelde inkomen in het Vlaamse gewest. Het
arrondissement Eeklo heeft in de provincie Oost-Vlaanderen het laagste gemiddelde
inkomen. In de gemeenten rond Gent hebben de inwoners meestal een gemiddeld
inkomen dat hoger ligt dan het Vlaamse gemiddelde: Merelbeke, Melle, Destelbergen,
Lochristi, De Pinte en Sint-Martens-Latem als uitschieter.
Gent telt het grootste aantal geboorten in kansarme gezinnen (12,97%), gevolgd door
Eeklo (11%) . In Aalter, De Pinte, Knesselare, Destelbergen en Assenede worden maar 1
op honderd kinderen geboren in een kansarm gezin. Gent en Eeklo kennen een
werkloosheidsgraad die beduidend hoger ligt dan gemiddeld in Vlaanderen (Gent:
11,81%, Eeklo: 8,45%, Vlaanderen: 7,06%).
4.1.5. Actoren voor niet-formele educatie in onze regio
Diverse organisaties uit verschillende sectoren plannen educatieve activiteiten van nietformele
aard: sociaal-culturele organisaties, cultuur- en gemeenschapscentra,
bibliotheken, mutualiteiten, lokale dienstencentra, buurthuizen, centra voor
volwassenenonderwijs, hogescholen en universiteiten, particuliere aanbieders, ... We
behandelen hieronder deze actoren vanuit de verschillende sectoren.
4.1.5.1. Culturele sector
Cultuurbeleidscoördinator
In Gent, de grootstedelijke rand rondom Gent en in de kleinere provinciesteden is
meestal een cultuurbeleidscoördinator in dienst. Deze gemeenten beschikken over een
5 Cijfers op basis van de kwantitatieve omgevingsanalyse van het provinciebestuur Oost-
Vlaanderen, december 2009.

4. Externe analyse
integraal lokaal cultuurbeleidsplan. Veelal is er ook een cultuurdienst met verschillende
medewerkers. Toch zien we dat bijvoorbeeld in Eeklo de cultuurdienst louter door een
cultuurbeleidscoördinator wordt bemand.
In de landelijke gemeenten van onze regio is men voor het algemeen cultuurbeleid aan
een inhaalbeweging bezig: steeds meer gemeenten stappen in het Decreet Lokaal
Cultuurbeleid. Toch zijn er in onze regio slechts 14 van de 27 gemeenten die over een
integraal lokaal cultuurbeleidsplan 2008-2013 beschikken en een gesubsidieerde
cultuurbeleidscoördinator in dienst hebben. Het gaat om de volgende gemeenten/steden:
Aalter, Eeklo, Deinze, De Pinte, Gavere, Gent, Knesselare, Maldegem, Melle, Merelbeke,
Nazareth, Oosterzele, Sint-Laureins en Zulte. Dit aantal ligt aanzienlijk onder het
Vlaamse gemiddelde (69,5 % van de Vlaamse gemeenten stapten in het Decreet Lokaal
Cultuurbeleid in). 6
De cultuurbeleidscoördinator is een brugfiguur voor het cultuurbeleid in een gemeente of
stad. Deze ambtenaar neemt ook vaak, vanuit zijn helikoptervisie, de coördinerende rol
op voor het vormingsbeleid.
Openbare bibliotheken
In elke gemeente van onze regio is er een bibliotheek met een reguliere werking, die
meestal aangevuld wordt met uitbreidingsactiviteiten en projecten. Vorming behoort
soms tot deze publieksgerichte activiteiten.
In Gent is er de Hoofdbibliotheek Gent Zuid met daarnaast een uitgebreide werking van
14 filialen in de wijken en deelgemeenten. Als meest bezochte Gentse culturele instelling,
heeft de Stedelijke Openbare Bibliotheek Gent ambitieuze plannen. De nieuwe
bibliotheek in het complex van de Waalse Krook wordt een bibliotheek van de toekomst.
Belevenis, ontmoeting, bemiddeling, studie en zelfbediening staan centraal in dit
concept.
In kleinere gemeenten is de bibliotheek vaak de enige publieke culturele voorziening die
voor iedereen vrij toegankelijk is. Bibliotheken hebben bij uitstek een lokale opdracht.
Met hun filialen en uitleenposten hebben ze een fijnmazig netwerk in gemeenten en
deelgemeenten. Naast de Hoofdbibliotheek Gent en haar filialen, zijn er in de rest van
onze regio maar liefst 50 bibliotheken en filialen.
Ondanks hun lokale opdracht werken bibliotheken samen onder impuls van het
Streekgericht Bibliotheekbeleid van de Provincie Oost-Vlaanderen. In ons werkingsgebied
zijn er de Werkgroep Bibliotheken Meetjesland (14 bibliotheken uit het Meetjesland onder
de koepel van de intergemeentelijke projectvereniging COMEET, waarvan alle
bibliotheken in ons werkingsgebied 7 ), de interlokale vereniging ZOVLA (8 bibliotheken in
de regio Zuid-Oost-Vlaanderen, waarvan 5 bibliotheken in ons werkingsgebied 8 ), De Vijf
(de regio rond Gent, waarvan alle bibliotheken in werkingsgebied 9 ) en het
Samenwerkingsverband Filiaalwerking Bibliotheek Gent (waarvan alle filialen in ons
6 www.cjsm.vlaanderen.be/lokaalcultuurbeleid.be; www.locusnet.be; www.cijferboek.be.
7 Bibliotheken Wachtebeke, Zelzate, Assenede, Kaprijke, Sint-Laureins, Maldegem, Eeklo,
Knesselare, Aalter, Nevele, Zomergem, Waarschoot, Lovendegem en Evergem.
8 Bibliotheken Sint-Martens-Latem, De Pinte, Nazareth, Gavere en Zulte (bibliotheken
Kruishoutem, Zingem en Zwalm liggen in het werkingsgebied van Vormingplus Vlaamse
Ardennen-Dender)
9 Bibliotheken Deinze, Merelbeke, Melle, Destelbergen en Lochristi
25

26 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
werkingsgebied) 10 . Verder zijn er twee bibliotheken die tot een ander
samenwerkingsverband behoren: bibliotheek Oosterzele maakt deel uit van Route 42 en
bibliotheek Moerbeke behoort tot de samenwerking Biblio Waas.
Een aantal bibliotheken plannen op eigen initiatief een beperkt aantal
vormingsactiviteiten. Ze spelen vaak in op de literaire actualiteit of op jaarthema‟s
(bv. Darwinjaar) of organiseren vormingsmomenten tijdens de Bibliotheekweek of de
Week van de Smaak. In het vormingsaanbod van de bibliotheken treft men frequent
lezingen, voordrachten of vertelmomenten door auteurs of bekende Vlamingen aan.
Daarnaast kan men ook in de bibliotheken terecht voor leesgroepen- en clubs,
voorleesmomenten en internet- of computerintroducties. Langlopende
vormingsactiviteiten zijn eerder uitzonderlijk.
De bibliotheken van Oosterzele, Knesselare en Deinze werken structureel samen met
Vormingplus Gent-Eeklo voor de voorziening van een vormingsaanbod. Met het
bovenlokale samenwerkingsverband ZOVLA en met de bibliotheek van Gent werd er
totnogtoe occasioneel samengewerkt.
Cultuur- en gemeenschapscentra
Onze regio telt twee erkende cultuurcentra (CC De Herbakker in Eeklo op B-niveau en
Cultuurcentrum Evergem op C-niveau) met een regionale uitstraling. Daarnaast is er het
Cultuurcentrum Gent (“Circa”) dat een buitenbeentje is: het is het enige Cultuurcentrum
in Vlaanderen dat niet over een eigen gebouw beschikt. Circa werkt vooral rond
amateurkunsten en in de deelgemeenten en wijken van Gent.
Als we er de spreidingskaart van de Cultuurcentra in Vlaanderen op naslaan, valt een
beperkte aanwezigheid van erkende Cultuurcentra in onze regio op. 11
Naast de cultuurcentra zijn er in ons werkingsgebied drie gemeenschapscentra met een
regelmatige programmering (waaronder vorming): GC ‟t Groenendal in Merelbeke, GC
Wachtebeke, GC Den Hoogen Pad in Maldegem. Verschillende gemeenten, die in het
Decreet Lokaal Cultuurbeleid zijn gestapt, hebben een Gemeenschapscentrum dat
meerdere gemeentelijke receptieve ruimten omvat (bv. Aalter, Nazareth, Deinze, De
Pinte).
De Cultuurcentra van Eeklo en Evergem voorzien een aanbod van niet-formele
vormingsactiviteiten en werken hiervoor o.a. samen met Vormingplus Gent-Eeklo en
gespecialiseerde vormingsinstellingen. Dit geldt ook voor de Gemeenschapscentra van
Merelbeke en Wachtebeke. Daarnaast werken zij ook samen met lokale verenigingen
zoals het Davidsfonds.
Sociaal-culturele verenigingen
De meeste erkende sociaal-culturele verenigingen ontplooien een werking in onze regio.
Deze verenigingen zijn vaak heel vertakt, tot in de dorpen van ons werkingsgebied.
Een aanzienlijk deel van de niet-formele vormingsactiviteiten in onze regio wordt
georganiseerd door de regionale en lokale afdelingen van verenigingen.
Het zijn vaak educatieve activiteiten van één dagdeel. Werkvormen zoals uitstappen,
wandelingen, bezoeken, lezingen, voordrachten, infosessies en diavoorstellingen genieten
de voorkeur. Vorming die gericht is op het aanleren en oefenen van vaardigheden
10 Bibliotheken Bloemekenswijk, Brugse Poort, Drongen-Baarle, Drongen-Centrum,
Gentbrugge, Ledeberg, Mariakerke, Oostakker, Sint-Amandsberg, Sint-Denijs-Westrem,
Watersportbaan, Westveld, Wondelgem, Zwijnaarde.
11 Cultuurcentra in cijfers. Een uitgave van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor
Jeugd en Volwassenen.

4. Externe analyse
(creatieve cursussen, 'knoppencursussen', taalcursussen) en bewegingsactiviteiten
(yoga, dans, powerwalking, start-to-run, ...) zijn vaak opgevat als reeksen van meerdere
dagdelen.
Een aantal verenigingen organiseren vooral vormingsactiviteiten die gericht zijn op de
eigen doelgroep of op het specifieke thema van de vereniging:
VCOB (oudervereniging): kind-ouderrelatie, school en omgeving
UNIZO:zelfstandig ondernemen
KVG en VFG: leven met een handicap
VELT : ecologische tuinieren, ecologische voeding
Vermeylenfonds : kunst en cultuur
Gezinsbond : opvoeding
Davidsfonds : cultuur, geschiedenis, kunst, taal en lezen
De lokale en regionale afdelingen van KAV, KVLV, S-PLUS, Markant, VVVG en KWB
organiseren een breed en omvangrijk aanbod van vormingsactiviteiten. De koepels
voorzien jaarlijks een catalogus met vormingsaanbod waarop de lokale verenigingen
kunnen intekenen. Vaak werken zij met een jaarthema.
Deze verenigingen hebben een aantal themagebieden gemeenschappelijk: gezondheid,
lichaamswerk (conditie, ontspanning, dans), creativiteit, koken en duurzaamheid.
Daarnaast hebben zij vaak nog eigen specialisaties. De KVLV speelt sterk in op de
uitdagingen en de leefomgeving van plattelandsvrouwen. De KAV ontwikkelt een
vormingsaanbod over opvoedingsthema's. De KWB organiseert 'praktische' cursussen en
workshops: bellen met de gsm, digitale fotografie, klussen in huis, tuintips,... OKRA
werkt veelal over zingeving en ouder worden.
Vormingplus werkte al samen met sociaal-culturele verenigingen voor de uitwerking van
een vormingsaanbod (bv. met de KAV Knesselare).
Bewegingen
Een aantal bewegingen zijn gevestigd in onze regio: Eva vzw, Liga voor de
Mensenrechten, Sociumi, Vrede en Zicht op Cultuur. Met een aantal bewegingen werkt(e)
Vormingplus Gent-Eeklo reeds samen: De Maakbare Mens, EVA, Kerkwerk Multicultureel
Samenleven, TOEMEKA, ...
Bewegingen hebben een uitgesproken educatieve opdracht. Hun open aanbod dat
gericht is op een breed publiek is weliswaar beperkt. Zij zetten andere strategieën in om
hun educatieve opdracht in te vullen:
Voorzien van opleiding en educatie voor hun vrijwilligers of hun doelgroep
Organiseren van informatie-, sensibilisatie- en voorlichtingsmomenten
Uitwerken van educatieve pakketten, methodieken en didactisch materiaal
Ontwikkelen van vorming op maat
Inspelen op vragen van verenigingen, volkshogescholen, ...
Sommige bewegingen hebben hun vormingsopdracht sterk uitgewerkt. Voorbeelden
hiervan zijn De Maakbare Mens en het Ethisch Vegetarisch Alternatief (Eva vzw).
Landelijke vormingsinstellingen
1. Landelijke vormingsinstellingen met een thematische specialisatie
De meeste landelijke vormingsinstellingen met een thematische specialisatie
ontwikkelen een aanbod dat open staat voor een breed publiek. Een aantal onder hen
zijn sterk gericht op beroepskrachten en vrijwillige medewerkers: Impuls, Timotheus, Het
Rode Kruis, Stichting Lodewijk de Raet, CCV, Motief, VCOK en Zorg-Saam.
Nagenoeg alle landelijke vormingsinstellingen zijn actief in onze regio en dan vooral in
Gent. Daarbij valt op dat het aantal activiteiten merkbaar hoger is voor
27

28 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
vormingsinstellingen die gevestigd zijn in Gent : Wisper, Stichting Lodewijk de Raet en
Amarant.
Een minderheid van deze vormingsinstellingen werkt samen met Vormingplus Gent-Eeklo
in functie van de spreiding in onze regio van het aanbod. PRH, Stichting Lodewijk de
Raet en VCOK doen dit wel. UVT-Davidsfonds, In Verde, Natuurpunt Educatie en UPV-
Uitstraling Permanente Vorming spreiden hun aanbod via een netwerk van
verenigingsafdelingen. De spreiding van het aanbod van VCOK gebeurt in
samenwerking met de Bond Moyson, de Gezinsbond en Vormingplus Gent-Eeklo.
2. Landelijke vormingsinstellingen met een specialisatie in een bepaalde doelgroep
De vormingsinstellingen met een specialisatie in een bepaalde doelgroep richten zich
naar mensen met een verstandelijke beperking of een mentale stoornis. Zij ontwikkelen
een vormingsaanbod voor de doelgroep en over de doelgroep. De meeste organisaties
richten zich tot de doelgroep zelf, de verwanten en de begeleiders (professionelen én
vrijwilligers). Het vormingsaanbod voor verwanten en begeleiders is vaak informatief van
aard of gericht op het aanleren van vaardigheden om met de doelgroep om te gaan. Voor
de personen met een verstandelijke beperking zelf, voorzien een aantal organisaties
cursussen over kunst en cultuur, relaties en seksualiteit, persoonlijkheidsvorming,
zelfstandig leven, geld en budget, samenleving, creativiteit en expressie, natuur ,
assertiviteit en weerbaarheid, ...
Deze vormingsinstellingen werken vaak vanuit hun vestiging, hebben een regionale
uitstraling en geven blijk van een sterke eigenheid wat betreft doelgroep, werkwijze,
thema's, volumes, ... De volgende organisaties ontplooien een werking in Gent of de
nabije omgeving: Autisme Centraal, Fevlado, Handicum, Sig, Vijftact, VMG en WIEV.
Handicum, SIG en VMG zijn actief in de stuurgroep van het Spring mee-aanbod, dat
wordt georganiseerd door Vormingplus Gent-Eeklo.
(Cultureel) erfgoed
Er zijn momenteel twee erfgoedconvenanten die hun volledige werking in ons
werkingsgebied ontplooien (Erfgoedcel Gent of Gent Cultuurstad en Erfgoedcel
Meetjesland van COMEET). Ook is er een erfgoedconvenant dat een deel van onze regio
beslaat (Viersprong Land van Rode). Naast de werking van de erfgoedconvenanten zijn
er heemkundige kringen in zo goed als elke gemeente, lokale, regionale en landelijk
erkende musea, de provinciale Monumentenwacht en archeologische dienst, de
intergemeentelijke archeologische dienst KLAD, enzovoort.
In de publiekswerking van de erfgoedinstellingen en -organisaties zijn er vaak nietformele
vormingsactiviteiten. Wij werkten als samen hiervoor met Gent Cultuurstad,
Erfgoedcel Meetjesland en verschillende musea (zoals Huis van Alijn, SMAK,
Designmuseum, …)
Kunsten
Het leeuwendeel van het kunstenaanbod in onze regio vinden we terug in Gent. Er is een
rijk en gevarieerd kunstenaanbod dat bestaat uit beeldende kunst, festival, film,
letteren, muziek, podiumkunsten en sociaal-artistiek werk. Dit aanbod wordt verzorgd
door diverse kleinschalige en vaak grote spelers: kunst- en cultuurhuizen en -
instellingen, vzw‟s, commerciële aanbieders, musea, de Stad Gent, de provincie Oost-
Vlaanderen, … In ons werkingsgebied buiten Gent is het kunstenaanbod veelal
kleinschaliger en beperkter. Eerder maken vrijwilligers en amateurkunstenaars het
culturele leven van de regio uit. Naast de amateurkunsten stippen we het aanbod aan
van de cultuurcentra en gemeenschapscentra.

4. Externe analyse
Ook bij de kunstenorganisaties en -instellingen zien we dat niet-formele educatie vaak
een plaats krijgt in hun publiekswerking. Wij werkten al samen met onder meer het
Forum voor Amateurkunsten, musea, …
4.1.5.2. Welzijnssector
Lokale Dienstencentra
In onze regio zijn er 17 Lokale Dienstencentra, waarvan 10 in Gent en deelgemeenten
en 2 in Deinze. De overige zijn gevestigd in Assenede, Destelbergen, Eeklo en Merelbeke.
In 2009 bouwde Vormingplus Gent-Eeklo een structurele samenwerking uit met
verschillende stedelijke partners in Deinze, waaronder het Lokaal Dienstencentrum
Elfdorpen. Daarnaast is er al ad hoc samenwerking geweest met andere lokale
dienstencentra.
De dienstencentra tonen veelal een gelijkaardig profiel voor wat betreft hun
vormingsactiviteiten. Bijna elk dienstencentrum organiseert crealessen en -
activiteiten, computercursussen, bewegingsactiviteiten (dans, yoga, turnen, tai-chi, ...)
en taallessen. Ook klassieke muziek, geschiedenis, wereldmuziek en persoonlijke
ontwikkeling zijn vaak terugkerende thema's. In veel gevallen gaat het over reeksen van
meerdere dagdelen. In een aantal dienstencentra komen gespreksgroepen samen:
discussiegroep, levensgespreksgroep, filosofische gespreksgroep, filosofiepraatgroep
Socrates, rondetafelgesprekken over financiële en economische actualiteit, praatcafé
dementie, aandacht voor elkaar, ... De meeste dienstencentra organiseren voordrachten
of infosessies waarbij men advies verleent en voorlichting verzorgt over gezondheid en
ouder worden. Andere voordrachten zijn gericht op het verbreden van de algemene
kennis of spelen in op de brede interesse van mensen. Ten slotte organiseren de LDC's
wandelingen, uitstappen en bezoeken aan bedrijven, tentoonstellingen, steden, ...
De vormingsactiviteiten worden bijna uitsluitend overdag geprogrammeerd. De
cursusprijzen zijn meestal laag (€ 1,5 à € 5 per dagdeel). Een deel van de LDC's werkt
met vrijwillige begeleiders. De LDC's bereiken in de praktijk voornamelijk senioren. De
opdracht van de LDC's gaat nochtans breder dan deze doelgroep. Bij de LDC's hoeft men
geen lid te zijn om deel te nemen aan de activiteiten.
Mutualiteiten
Van de mutualiteiten is de CM is ongetwijfeld de grootste aanbieder van
vormingsactiviteiten . Gemiddeld biedt de CM – verspreid over de regio - om de 2 dagen
1 of meerdere activiteiten aan. De CM is in nagenoeg elke gemeente van onze regio
actief en werkt regelmatig samen met lokale, katholieke verenigingen (KAV, KWB, KVLV
en Ziekenzorg) en andere regionale organisaties (Plattelandscentrum Sint-Laureins, Still
Movin', Thuiszorgcentra) Ook met Vormingplus Gent-Eeklo was er al meermaals een
samenwerking (in Knesselare, in Deinze).
De vormingen van de CM hebben een duidelijk profiel. Het gaat in de meeste gevallen
om activiteiten van 1 dagdeel. Voor o.a. yoga en mindfulness worden er ook reeksen
georganiseerd. Soms organiseert de CM een wandeling, een theatervoorstelling of een
symposium. Dezelfde thema‟s worden veelal in verschillende gemeenten aangeboden.
Nagenoeg alle vormingsactiviteiten zijn gerelateerd aan één van de volgende thema's:
stress en ontspanning; gezondheid, ziekte en lichaam; kinderen en opvoeding;
persoonlijke ontwikkeling. Op de website van de Bond Moyson vind je een kalender met
een overzicht van de activiteiten van het ziekenfonds en zijn nevenorganisaties.
Opvallend is het aanbod van Reddie Teddie dat een brede waaier van activiteiten
organiseert die gericht zijn op ouders van jonge kinderen.
29

30 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
4.1.5.3. Onderwijs in onze regio
De meeste onderwijsinstellingen situeren zich in Gent, een echte onderwijs- en
studentenstad. Het grote en veelzijdige onderwijsaanbod voor volwassenen en het
aanbod aan secundair onderwijs in Gent worden gebundeld via De Stap
(StudieAdviesPunt Gent). 12 Vanaf 2009 werkt Vormingplus Gent-Eeklo samen met De
Stap om in dit overzicht een verwijzing naar niet-formele volwasseneneducatie en
vrijwilligerswerk op te nemen.
Volwasseneneducatie
Verschillende actoren zijn actief op het terrein van formele volwasseneneducatie,
namelijk het hoger onderwijs, het deeltijds kunstonderwijs voor volwassenen, het
volwassenenonderwijs en de beroepsopleidingen.
1. Het hoger onderwijs
Instellingen voor hoger onderwijs bevinden zich uitsluitend in Gent (en met uitzondering
in Melle-Merelbeke). Gent biedt hoger onderwijs aan de Universiteit Gent en aan vier
hogescholen: de Hogeschool Gent, de Arteveldehogeschool, de Katholieke Hogeschool
Sint-Lieven en de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst Sint-Lucas.
2. Het Deeltijds Kunstonderwijs voor volwassenen
Deeltijds Kunstonderwijs wordt gespreid in onze regio aangeboden. Al zien we hier ook
een concentratie in de rand rond Gent, in de kleine provinciesteden Deinze en Eeklo en in
de gemeente Maldegem. In het Noorden en het Zuiden van onze regio is het Deeltijds
Kunstonderwijs minder aanwezig.
3. Het volwassenenonderwijs
Er zijn in onze regio 11 centra voor volwassenenonderwijs (CVO‟s) en een centrum voor
basiseducatie (CBE). Zij maken deel uit van het consortium „wonderwijs‟. De 11 CVO‟s
(De Bargie, Isbo, Panta Rhei De Avondschool, Kisp, Leerdorp, VIVA Oost-Vlaanderen,
VSPW, Het Perspectief PCVO, PCVO Meetjesland, IVO Maldegem en Spermalie) hebben
meer dan 50 lesplaatsen. Het centrum voor basiseducatie in onze regio is het CBE Gent
Meetjesland Leieland (Leerpunt). Het werkingsgebied van het consortium is hetzelfde als
dit van Vormingplus Gent-Eeklo.
Het onderwijsaanbod van de CVO's heeft een gering aantal inhoudelijke raakpunten met
Vormingplus. Een voorbeeld daarvan is de cursus digitale fotografie die ook door de
CVO's ingericht wordt. Het gaat daarbij hoofdzakelijk over modules van 20 dagdelen
waarvoor men een deelnameprijs betaald van € 4 à 5 per dagdeel. Daarnaast
organiseren de CVO's kortere modules voor een aantal specifieke doelgroepen: senioren,
personen met een beperking. Het gaat hierbij hoofdzakelijk over pc-vaardigheden.
4. Beroepsopleidingen
Syntra en de VDAB zijn de voornaamste centra voor beroepsopleidingen die erkend zijn
door de Vlaamse overheid. Syntra, het Vlaams Centrum voor ondernemersopleidingen
heeft één campus in onze regio, namelijk in Gent. De VDAB-Competentiecentra staan
sinds 2006 in voor de dienstverlening 'training en opleiding'. Zij richten zich voornamelijk
op knelpuntberoepen en op werkzoekenden. Zij hanteren hiervoor diverse lesmethodes:
groepsleren, open leren, webleren, afstandsleren.
In onze regio zijn er competentiecentra in Gent, Eeklo en Maldegem.
12 www.destapgent.be

4. Externe analyse
In de VDAB databank 'Vind een opleiding' vind je eveneens de opleidingen van de CVO's
en andere opleidingscentra terug.
De beroepsopleidingen van de VDAB vertonen weinig overeenstemming met de inhouden
en doelstellingen van het niet-formele vormingsaanbod.
De Syntra-ondernemersopleidingen vertonen de meeste inhoudelijke en methodische
raakpunten. Zij bieden bijvoorbeeld de opleidingen 'stoelmassage', 'mindfulness',
'omgaan met spanning en stress', 'imago, kleur en stijl' en 'conflictbemiddeling' aan. Het
gaat hierbij telkens over opleidingen van 4 à 8 dagdelen. De deelnameprijs is drie- tot
viermaal hoger dan de prijzen bij de volkshogescholen en bovendien zijn deze
opleidingen gericht op toepassing binnen een beroepscontext.
Brede School
In onze regio zijn er, vooral in Gent, een aantal Brede School-projecten. Een Brede
School is gericht op het creëren van maximale ontwikkelingskansen voor alle kinderen en
jongeren, door het werken aan een brede leer- en leefomgeving in een breed
samenwerkingsverband tussen diverse sectoren betrokken bij de ontwikkeling van
kinderen en jongeren.
4.1.5.4. Gent: Buurtwerk Gent en Gebiedsgerichte Werking
Voor de Stad Gent willen we twee stadsdiensten aanstippen: Buurtwerk Gent en
Gebiedsgerichte Werking Gent. Deze diensten zijn voor onze werking interessant omdat
zij focussen op de wijken en deelgemeenten van Stad Gent en omdat zij door de aard
van hun opdracht dicht „op het vel‟ van de Gentse inwoners zitten.
Gebiedsgerichte werking is een specifieke vorm van participatie op wijkniveau en
beoogt een versterking van de communicatie en actieve participatie van de bevolking in
de wijken enerzijds en een betere afstemming tussen de diensten onderling en met
externe actoren anderzijds.
Buurtwerk Gent werkt actief aan uitdagingen in wijken en wil de sociale cohesie in de
volkswijken van Gent versterken. De buurtcentra werken nauw samen met de OCMW‟s.
Buurtwerk is actief in 12 wijken in de 19 de eeuwse gordel.
De buurtcentra organiseren eerder sporadisch educatieve activiteiten. De buurtkrant
'Uit-in-je-buurt' bevat een kalender waarin lokale, buurt- of wijkgebonden verenigingen
en organisaties hun activiteiten kunnen bekendmaken. Op die manier kunnen we
educatieve activiteiten opsporen die in de buurten georganiseerd worden. Opvallend
hierin is de aanwezigheid van de LDC's. SARAH, het Steunpunt Bewonersinitiatieven
van Buurtwerk Gent organiseert elk jaar 2 vormingsactiviteiten voor haar doelgroep. Het
steunpunt wil hiervoor in de toekomst samenwerken met Vormingplus.
4.2. Maatschappelijke trends
Vormingplus Gent-Eeklo staat middenin een dynamische samenleving. We zijn een van
de vele actoren die streven naar een democratische, solidaire en duurzame samenleving
van en voor iedereen. Maar ook de samenleving oefent haar invloed uit en is bepalend
voor onze werking en de strategische keuzes die we maken. In dit beleidsplan willen we
de belangrijkste maatschappelijk ontwikkelingen kort schetsen.
31

32 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
4.2.1. Groeiende diversiteit
4.2.1.1. Vergrijzing 13
De vergrijzing van onze samenleving zet zich de komende jaren door. Waar we vandaag
met 18 procent 65-plussers zijn in België, verwachten we in 2050 dat het aantal senioren
is gestegen tot meer dan een kwart van de totale bevolking (28 procent). Met name de
leeftijdsgroep 80 en meer is sterk stijgende. Een belangrijk gevolg van de vergrijzing is
dat ouderen vandaag langer sociale relaties aangaan, en heraangaan.
Sociale conflicten zullen in de toekomst steeds meer de belangen van verschillende
generaties als inzet hebben. Intergenerationele solidariteit staat dan ook hoog op de
agenda van vele nationale en internationale instanties.
4.2.1.2. Kansarmoede 14
Hoewel Vlaanderen Europees tot de top vijf behoort van landen met de minste armoede,
geven recente cijfers aan dat 1 op 7 Belgen leeft in een bestaansonzekere situatie. Dit
kan tijdelijk zijn of evolueren naar permanente armoede 15 . Door de wereldwijde
economische en financiële crisis sinds 2008 is een groep nieuwe armen ontstaan en zijn
de bestaande armen nog meer kwetsbaar worden. Volgens de Koning Boudewijnstichting
is 6 procent echt arm. Naar schatting 2 procent van de bevolking behoort tot de
generatie-armen: ze worden in armoede geboren, leven en sterven in armoede. Van de
65-plussers in ons land leeft 23 procent onder de armoedegrens. Bovendien is armoede
niet genderneutraal. Er is sprake van feminisering van de armoede. 1 op de 5 vrouwen
heeft het moeilijk op financieel vlak. Vooral alleenstaande, gescheiden vrouwen hebben
het zwaar. 16
Armoede is vaak een verborgen probleem. Het taboe en de schaamte rond armoede zijn
erg groot. Mensen die in armoede leven verkeren vaak in een sociaal isolement. Ze
krijgen moeilijker toegang tot kansen en mogelijkheden die anderen wél krijgen. Ze
leven minder lang, ze zijn vaker ziek, ze kampen met schulden, hun kinderen kunnen
niet mee op school. Er bestaat in Vlaanderen een gezondheidskloof: er is een relatie
tussen overgewicht, opleidingsgraad en leeftijd 17 . Laag opgeleide personen doen veelal
minder aan lichaamsbeweging en hebben een ongezonder eetpatroon.
4.2.1.3. Omgaan met diversiteit: onbekend is onbemind 18
Onze steeds meer multicultureel wordende samenleving leidt tot meer wantrouwen.
Kenmerkend is de toenemende angst die mensen schijnen te hebben in het omgaan met
mensen van verschillende afkomst. In plaats van mensen te zien als potentiële
bondgenoten worden ze eerst en vooral aanzien als een bedreiging of als concurrenten.
Hoewel perceptie zelden de realiteit volgt van objectieve gegevens, is het desondanks
13 Vrij naar: Socius, omgevingsanalyse, p.32:
www.socius.be/socius/files/File/publicaties/omgevingsanalyse.pdf
14 Rys Brigitte. (2004) Hoe vrouwelijk is armoede in België en Vlaanderen?
http://www.rosadoc.be/pdf/factsheets/nr33.pdf
15 De armoedegrens is vastgelegd op 60% van het zogenaamde „equivalent mediaan
beschikbaar inkomen‟. Concreet betekent dit een bedrag van 878 euro voor een
alleenstaande. Voor een tweede volwassene in het gezin wordt dit bedrag verhoogd met
een factor 0.5 en voor kinderen onder de 14 jaar met een factor 0.3. In het geval van
een gezin met twee kinderen onder de 14 jaar bijvoorbeeld, komt dit op 1843,80 euro
per maand.
16 http://www.koningboudewijnstichting.be/pressitem.aspx?id=260670&LangType=2067
17 http://www.gezondheidsconferentie.be/defaultSubsite.aspx?id=13396
18 Vrij naar: Van der Pijl, Y.(e.a) (2009) Antropologische Vergezichten: Mondialisering,
migratie en multiculturaliteit.

4. Externe analyse
een realiteit op zich. Als reactie op de toenemende angst en onverdraagzaamheid en
onder invloed van sociaal-economische en politieke omstandigheden is er sprake van een
islamitisch reveil. Het hernieuwde islamitische bewustzijn uit zich in een grotere
toewijding aan het religieuze.
4.2.1.4. Gescheiden sociale netwerken 19
De problemen rond sociale cohesie in een interculturele context wijzen op een gebrek
aan herkenbaarheid en het sterk gescheiden blijven van sociale netwerken. Sociaal
kapitaal in Vlaanderen is eerder verbindend dan overbruggend. Een verbindend netwerk
biedt houvast, warmte, vertrouwen en veiligheid. Het is de basis voor het geloof in eigen
kunnen, onmisbaar om aan emancipatie te werken. Een keerzijde is dat een verbindend
netwerk kan leiden tot een te sterke groepsvorming, met ongewenste gevolgen als
intolerantie, discriminatie en sociale druk. De meerwaarde van overbruggende contacten
is dat ze netwerken open breken en zorgen voor samenhang in de maatschappij.
Bovendien bieden ze de mogelijkheid om nieuwe en onbekende hulpbronnen aan te
boren. Overbruggende contacten zijn van cruciaal belang om „vooruit te komen‟.
4.2.2. Arbeid en vrije tijd
4.2.2.1. Flexibilisering op de arbeidsmarkt
Informatisering en globalisering hebben ertoe geleid dat de capaciteit om zich flexibel en
polyvalent in te zetten enerzijds, en adequaat kennis en informatie te verwerken
anderzijds, van wezenlijk belang is. De uitstoot van arbeidskrachten situeert zich
voornamelijk bij diegenen die hierin falen. Het leidt tot een toename van
inkomensongelijkheid tussen de hooggeschoolden en de ongeschoolde periferie.
Een extra zwakke groep zijn mensen met een andere etnisch-culturele achtergrond. In
België bestaat er op de arbeidsmarkt een discrepantie tussen autochtonen en personen
van allochtone afkomst (etnostratificatie 20 ). Oorzaken van de hoge werkloosheid en de
zwakkere arbeidspositie van allochtonen zijn de slechte kennis van het Nederlands, de
weinige contacten met autochtone netwerken, de lage scholing, een beroepskeuze die
niet in de arbeidsmarkt ligt, snelle tevredenheid met een uitkering. Daarbovenop komt
dat allochtonen met vooroordelen en discriminatie te maken krijgen.
4.2.2.2. De verhouding arbeid – vrije tijd 21
De hoeveelheid vrije tijd wordt vandaag niet langer bepaald door de arbeidsduur, maar
door de gehele verzorgingspositie. Zowel de arbeidstijd als de zorgtijd moeten beperkt
worden gehouden om ook (echte) vrije tijd over te houden. In de mate dat sociale
voorzieningen worden afgebouwd en geprivatiseerd, en de zorgtijd bijgevolg
omvattender wordt, is dat alleen nog moeilijker te realiseren. Het zijn voornamelijk
vrouwen die opgezadeld worden met het gros van de zorgarbeid.
4.2.2.3. Vrijetijdsbesteding
Onder Vlamingen bestaat een grote tevredenheid over de intensiteit van hun sociale
contacten. De helft van de Vlamingen is actief in een vereniging. Een vijfde verricht
19
Vrij naar: Peters, Debosscher (2006) Praktijkgids. Sociale Cohesie. Vlaams
Minderheden Centrum: Brussel
20
Vrij naar: Socius, omgevingsanalyse:
www.socius.be/socius/files/File/publicaties/omgevingsanalyse.pdf
21
Vrij naar: Corijn, Eric (2000) Over de verhouding tussen arbeid en vrije tijd in de
twintigste eeuw. http://www.kbs-frb.be/uploadedFiles/KBS-
FRB/Files/NL/PUB_1104_Vrijetijd_werkt_ook.pdf
33

34 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
onbetaald vrijwilligerswerk. Onbetaald vrijwilligerswerk wordt ook het meest opgenomen
door werkenden en te weinig door niet-werkenden (werklozen, jongeren en nietwerkende
ouderen). Allochtonen 22 doen minder aan (georganiseerde) sportbeoefening.
Allochtonen bezoeken ook zelden Vlaamse culturele centra, toneelhuizen, musea en
bibliotheken. Die ongelijke participatie heeft te maken met het gezinsklimaat, de
nabijheid van een culturele instelling, financiële drempels, opleiding, status en taal. Het
allochtone verenigingsleven is de laatste jaren wél sterk gegroeid. Er is een rijk sociaalcultureel
leven dat zich vaak rond de moskee afspeelt. Dans en muziek zijn populair.
4.2.3. Educatie
4.2.3.1. Levenslang en levensbreed Leren 23
Het belang om levenslang en levensbreed – i.e. op alle terreinen – bij te leren staat al
jaren op de politieke agenda zowel nationaal als internationaal. Binnen de Vlaamse
overheid werkt men vanuit de departementen Onderwijs, Vorming en Werk enerzijds en
Cultuur, Jeugd en Sport anderzijds samen aan de uitbouw van een versterkt,
geïntegreerd onderwijs- en vormingsbeleid. Het onderwijsniveau is van wezenlijk belang
voor een optimaal functioneren in onze samenleving.
De participatie aan het levenslang leren is echter ongelijk verdeeld. Kansengroepen,
waaronder ook allochtonen, blijken ook hier kwetsbaar. De attitude tegenover leren is
vaak weinig positief, of ronduit negatief. Ook op de arbeidsmarkt is de structurele
context waarin mensen zich bevinden zeer bepalend voor hun kansen om levenslang en
levensbreed te (blijven) leren. De kansen voor een gelijke toegang tot vorming en
educatie zijn zeer ongelijk verdeeld.
3.2. De kennis- en informatiemaatschappij
De herstructurering van het economische proces gaat hand in hand met het ontstaan van
nieuwe communicatie-technologieën en aldus met een kennis- of informatiemaatschappij.
De explosie van informatie vloeit voor een groot deel voort uit de opkomst van het
internet. Veel mensen voelen zich verloren in een zee van informatie. Anderzijds blijven
tal van mensen verstoken van toegang tót de informatie. De digitale kloof wordt
inmiddels algemeen erkend. Meer bepaald gaat het om het verschil tussen diegenen die
profiteren van de nieuwe technologieën en zij die dit niet kunnen. Daarbij is niet zozeer
het bezit van ICT en nieuwe media bepalend voor de kloof, maar de vaardigheden en de
stimuli binnen de leefomgeving. Naast kennis ligt de nadruk dus net zozeer op
competentie: een cluster van kennis, vaardigheden en attitudes.
4.2.4. Maatschappelijke participatie 24
4.2.4.1. De kloof tussen burger en politiek
Vlamingen scoren, Europees vergeleken, zowel wat interesse, geïnformeerdheid als
deelname aan de politieke discussie laag 25 . Een groot deel van de burgers is het
22 Vrij naar: Tiggelovend, I. (2005) Etnocommunicatie. Communiceren met een
multicultureel publiek. Hoofdstuk 3. Cel Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap,
pp.18-27.
23 Hieronder wordt zowel formeel leren (op de schoolbanken) als leren binnen nietformele
(bv. via cursussen in het sociaal-cultureel werk) als informele context (bv. thuis
of op de werkvloer) verstaan.
24 Vrij naar: Fraussen, Bert. Dossier: Participatie als remedie: Op weg naar burgerschap
via het middenveld http://www.politics.be/duiding/561/
25 VRIND editie 2007, Persmededeling van de Vlaamse Regering, vrijdag 6 juli 2007.
http://www.vlaanderen.be/servlet/Satellite?c=NB_Nieuwsbericht&cid=1183694427552&l

4. Externe analyse
vertrouwen in de politieke klasse verloren. Veel burgers zijn wantrouwig geworden ten
opzichte van de politieke klasse, zijn vervreemd van politieke participatie en zijn niet
meer in staat tot identificatie met een politieke partij. Niet het vertrouwen in het
democratisch credo is aangetast, maar de democratische instellingen liggen onder vuur.
Aan de basis van deze verstoorde relatie ligt enerzijds de toenemende individualisering:
mensen engageren zich minder lang, meer afstandelijk en vrijblijvend. Anderzijds spelen
ook de snelle opeenvolgende politieke wissels en het onvermogen van de democratische
instellingen om de samenleving op lange termijn te besturen een belangrijke rol. De
communautaire en institutionele crisis sinds 2007 voedt het scepticisme en de apolitiek
onder burgers.
4.2.4.2. Actief burgerschap als medicijn
Actief burgerschap 26 behelst het (leren) deelnemen aan en verantwoordelijkheid dragen
voor de publieke zaak. Actief burgerschap ontstaat in de wisselwerking tussen burgers en
de institutionele omgeving. Het vereist van burgers dat ze competenties ontwikkelen om
die verantwoordelijkheid te kunnen nemen en dragen, en het vereist van instituties dat
zij burgers daartoe uitnodigen, ondersteunen en toerusten.
Samen met de steden zoekt het Vlaamse stedenbeleid 27 naar een actief burgerschap,
door dynamiek in de stad te brengen, door bewoners, gebruikers en het
maatschappelijke middenveld in beweging te krijgen. Burgers en gebruikers moeten
meer en beter betrokken worden bij de besluitvorming, zowel bij de ontwikkeling van
stadsvisies, programma‟s en projecten, als bij kleine en grote keuzes en bij het
wijkbeheer. Ook de rol van het sociaal-cultureel verenigingsleven 28 is daarbij van groot
belang. Participatie aan het verenigingsleven speelt niet alleen een cruciale rol in het
behoud van de sociale stabiliteit en de sociale samenhang, maar het verenigingsleven
voedt vooral ook individuen op tot actieve, verantwoordelijke en democratische burgers.
Leden van verenigingen hebben een minder individualistisch waardepatroon, hechten
meer belang aan democratische waarden als solidariteit en gelijkheid, zijn minder
etnocentrisch ingesteld, voelen zich minder politiek machteloos en getuigen van een
grotere betrokkenheid bij hun woon- en leefomgeving.
4.2.5. Individualisering versus gemeenschapsvorming
4.2.5.1. Vrijheid en angst: twee zijden van dezelfde medaille
De toenemende individualisering van de maatschappij leidt tot het loskomen van
bevoogdende structuren met meer mogelijkheid tot emancipatie. Deze vrijheid wordt
door velen aanzien als een grote zege. Anderzijds bieden de referentiepunten geen
voldoende houvast meer voor onze identiteitsvorming. Mensen hebben behoefte aan
identitaire reddingsboeien. 29 Vrijheid is een potentiële bron voor angst. Vrijheid brengt
meer verantwoordelijkheid met zich mee: iedereen moet doorlopend zijn eigen keuzes
maken. De collectieve verantwoordelijkheid verliest aan gewicht; de individuele
verantwoordelijkheid wordt groter. Solidariteit wordt minder vanzelfsprekend;
ang=NL&lyt=1106745974281&pagename=nieuwsberichten%2FNB_Nieuwsbericht%2FNie
uwsbericht&site=nieuwsberichten
26 Tonkens, E. Over actief burgerschap; http://www.actiefburgerschap.nl/index.php
27 Vlaamse Overheid (2009) Een kijk op het Vlaams Stedenbeleid.
http://www.thuisindestad.be/fb111jxee1043lhtb1ynob143.aspx
28 Verschelden, G en Vanthuyne, T. (2007) Vrijwilligerswerk en participatie aan het
verenigingsleven binnenstebuiten. In: Sociale interventie, 2007, jrg. 16, nr 4.
29 Vrij naar: Bauman, Z. (2008). Does Ethics have a Chance in a World of Consumers?
Cambridge: Harvard University Press.
35

36 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
probleemsituaties worden makkelijker toegeschreven aan een individueel falen. Wanneer
individuen niet over de instrumenten en vaardigheden beschikken om antwoorden te
formuleren op hun uitdagingen dreigt vrijheid een vloek te worden.
4.2.5.2. De onderhandelingssamenleving
In onze samenleving blijkt de competentie om te onderhandelen 30 als werknemer, als
consument steeds meer bepalend voor het persoonlijke succes en welbevinden. Ook op
familiaal vlak zet de trend zich door. Beslissingen worden steeds meer in samenspraak
genomen: met de kinderen, de familie, de buren. Democratie van het praten
(deliberative democracy) blijft dominant als model. Niettemin verschuilt het een
mechanisme van uitsluiting en sociale selectie.
Een Vlaams ideaaltypisch gezin wordt geconfronteerd met potentieel conflicterende
levensplannen, met keuzemogelijkheid en keuzedwang. Mede daardoor ontstaan
verschillende levensvormen. Het gezin verdwijnt niet maar muteert 31 . Zo is het aantal
éénoudergezinnen en nieuw samengestelde gezinnen fors gestegen. Deze evolutie brengt
met zich mee dat ook machtsverhoudingen veranderen. Deze evolutie is minder sterk
merkbaar binnen de traditionele Turkse en Marokkaanse allochtone gemeenschap. Toch
worden ook daar langzaam maar zeker de traditionele opvoedingspatronen, alsook de
relaties tussen mannen en vrouwen, in vraag gesteld.
4.2.5.3. Het sociale van cultuur
Vroeger werd gemeenschapsvorming als vanzelfsprekend ervaren. Vandaag komt ze
slechts tot stand aan de hand van ad hoc initiatieven. Vanuit verschillende
beleidsdomeinen tracht men gemeenschapsvorming opnieuw leven in te blazen. Zo stelt
het decreet lokaal cultuurbeleid voorop om mensen bijeen te brengen door middel van
cultuur. Mensen moeten immers niet enkel gestimuleerd worden om deel te nemen aan
„de‟ cultuur; cultuur moet ook hefbomen bieden om op een positieve manier mee de
gemeenschap of het samen-leven te vormen 32 . Ook het sociaal-cultureel volwassenwerk
heeft expliciet een functie om te werken aan gemeenschapsvorming.
Gemeenschapsvorming kan beïnvloed worden door de kwaliteit van de publieke ruimte.
In de publieke ruimte (letterlijk en figuurlijk) moeten mensen kunnen ontmoeten zonder
te moeten. Aan ongedwongenheid wordt door de hedendaagse participant veel belang
gehecht.
4.2.6. Duurzaamheid
4.2.6.1. Consumentisme 33
De impact van de globalisering op ons dagelijks leven is met name een kwestie van
toenemend consumentisme waarbij consumeren een doel op zichzelf geworden is. De
consumptiecultuur is gestoeld op het permanent aanwakkeren van nieuwe behoeftes en
verlangens. Het is daarbij losgekoppeld van zijn instrumentaliteit. Het is tekenend voor
de evolutie naar een symbolische samenleving. Vroeger bepaalden leeftijd, geslacht,
economische status en opleiding onze keuzes; nu worden onze keuzes meer en meer
bepaald door nieuwe symbolische factoren als de brede culturele omgeving, de
30 Onderhandelen is balanceren tussen de eigen belangen en die van de ander. De kunst
van het onderhandelen is het presenteren van een standpunt en reageren op wat de
ander ten berde brengt en wel op een zodanige manier dat het de flexibiliteit bevordert.
31 Vrij naar: Socius, omgevingsanalyse:
www.socius.be/socius/files/File/publicaties/omgevingsanalyse.pdf
32 Lokaal Cultuurbeleid: Trendnota Gemeenschapsvorming.
33 Vrij naar: Bauman, Z. (2008). Does Ethics have a Chance in a World of Consumers?
Cambridge: Harvard University Press.

4. Externe analyse
levensstijl, smaak- en mediavoorkeuren enzovoort. Maar ook deze stijlen, smaken en
identiteiten zijn vaak slechts een tijdelijk leven beschoren.
4.2.6.2. Onze ecologische voetafdruk 34
Het ecologische probleem is het resultaat van de dodelijke combinatie van het
toenemend aantal mensen op deze planeet met de overmatige consumptieniveaus van
een relatief kleine minderheid. De 20 procent rijksten in deze wereld souperen al bijna de
volledige biocapaciteit van onze planeet op, onafhankelijk van de stijgende (totale)
consumptie van de andere aardbewoners. Ondanks de overvloed aan media-aandacht en
de formulering van beleidsprioriteiten is het niet zo goed gesteld met zowel het gedrag
als de mentaliteit van de bevolking.
4.3. Evoluties in de sociaal-culturele sector en belendende
sectoren
4.3.1. Evolutie in sociaal-cultureel werk
4.3.1.1. Het sociaal-cultureel werk als sector
Vormingplus Gent-Eeklo is een regionale volkshogeschool erkend via het Decreet van 4
april 2003 op het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Dit decreet heeft de sociaalculturele
sector geherstructureerd en gezorgd voor een nieuw beleidsinstrumentarium
De honderden organisaties die de sector in Vlaanderen rijk is, bieden een brede waaier
van activiteiten met een educatieve, culturele, gemeenschapsvormende en
maatschappelijk activerende functie. De integratie van deze vier functies is een specifiek
kenmerk van het sociaal-cultureel volwassenenwerk. De sociaal-culturele organisaties die
in Vlaanderen gesubsidieerd worden, zijn opgedeeld in drie werksoorten: verenigingen,
bewegingen en vormingsinstellingen. De vormingsinstellingen worden onderverdeeld in
regionale volkshogescholen en landelijke vormingsinstellingen. Het begrip 'sociaalcultureel
werk' is ook een manier van werken. Het slaat op de methodiek die elke
erkende sociaal-culturele volwassenorganisatie hanteert.
De sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk heeft een erkend steunpunt, SoCius
en een belangenvertegenwoordiger, FOV
4.3.1.2. Beleid ten aanzien van sociaal-cultureel werk
Het huidige cultuurbeleid in Vlaanderen 35 omhelst enkele belangrijke ontwikkelingen en
beleidsopties inzake sociaal-cultureel werk. Deze stippen we hier aan.
Participatie en diversiteit waren de laatste jaren speerpunten in het Vlaamse beleid.
Dit beleid wordt verder gezet. Het beleid ten aanzien van het sociaal-cultureel werk is in
essentie een participatiebeleid. Sociaal-culturele organisaties spelen inderdaad een
belangrijke rol in het versterken van het sociale weefsel, het vorm geven aan een
democratisch burgerschap, het bevorderen van levenslang leren, het constructief
omgaan met diversiteit.
Een van de strategische doelstellingen in de beleidsnota cultuur is het stimuleren van
competentieverwerving en -waardering. Er wordt verwezen naar het
toekomstproject van de Vlaamse Regering dat ontplooiingskansen van mensen wil
34 Vrij naar: Socius, omgevingsanalyse:
www.socius.be/socius/files/File/publicaties/omgevingsanalyse.pdf
35 Beleidsnota cultuur van minister Joke Schauvlieghe
37

38 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
bevorderen, hun leven lang en op verschillende domeinen. Deze doelstelling is
rechtstreeks van toepassing op onze werking.
Een andere strategische doelstelling met een link naar onze werking is het bevorderen
van e-cultuur en digitalisering. De toenemende impact van de digitalisering dreigt
een nieuwe deelnamekloof te creëren, voor personen én voor organisaties. De digitale
kloof heeft zowel te maken met financiële als materiële drempels en beperkingen, als
met een tekort aan digitale geletterdheid, zoals ICT-kennis en ICT-vaardigheden. Naast
de bibliotheeksector levert ook het sociaal-culturele veld een belangrijke bijdrage inzake
digitale geletterdheid. Via levenslang en levensbreed leren moet elke burger de kans
krijgen om gebruik te leren maken van de informatietechnologie. Sociaal-culturele
organisaties spelen een belangrijke rol in het dichten van de digitale kloof. Bijzondere
aandacht moet naar de kwetsbare doelgroepen gaan.
De Vlaamse Regering wil een duurzaam cultuurbeleid voeren. De educatieve functie
van het sociaal-cultureel werk speelt ook een rol in de creatie van een breed
maatschappelijk draagvlak voor duurzame ontwikkeling. Minister Schauvlieghe wil het
duurzaamheidsconcept nog meer laten doordringen in de sociaal-culturele sector, die met
zijn educatieve en sensibiliserende kracht kan werken aan attitude- en
praktijkverandering.
Binnen Vlaanderen in Actie (ViA) is het concept van 'de lerende Vlaming: elk talent
telt' belangrijk voor onze werking. Het betekent investeren in de ontwikkeling van de
talenten en vaardigheden van elk kind, elke jongere en elke volwassene, en zeker niet
alleen vanuit economische motieven, maar ook – of vooral – omdat het de persoon in
kwestie emancipeert en de sociale banden tussen mensen versterkt.
4.3.1.3. De verschillende werksoorten
Verenigingen
Verenigingen, en in het bijzonder sociaal-culturele verenigingen, bieden door hun sterke
regionale en lokale inbedding en hun sterke aanwezigheid in onze regio, tal van
mogelijkheden voor onze werking. Vormingplus Gent-Eeklo onderzoekt wat mogelijke
beleidsopties zijn ten aanzien van (sociaal-culturele) verenigingen.
Sociaal-culturele verenigingen zijn netwerken van plaatselijke afdelingen of groepen. Ze
programmeren en organiseren activiteiten voor leden en andere geïnteresseerden.
Afhankelijk van de vereniging zijn deze activiteiten algemeen van opzet of toegespitst op
een bepaalde doelgroep (allochtonen, senioren, mensen met een handicap, ...) of een
bepaald thema (sociaal toerisme, leefmilieu, cultuurbeleving, ...).
Verenigingen danken hun werking voor een groot deel aan vrijwilligers. Enkele
uitdagingen waarvoor het verenigingsleven nu staat zijn het veranderende profiel van de
vrijwilligers en de participatie aan het verenigingsleven. Vooral traditionele
'zuilenverenigingen' en het verenigingsleven in grote steden hebben het moeilijker. Het
rekruteren en motiveren van vrijwilligers wordt als moeilijker ervaren dan vroeger. De
concurrentie met het andere aanbod op de vrijetijdsmarkt is groot, vooral jongeren
betrekken blijkt moeilijk. Vorming kan verenigingen helpen om in te spelen op deze
ontwikkelingen.
Bewegingen
Bewegingen zijn gespecialiseerd in één of meer thema's. Ze organiseren activiteiten op
het vlak van sensibilisatie, educatie en sociale actie met het oog op maatschappelijke
verandering. Er zijn zo'n 30 bewegingen actief in Vlaanderen. Er bestaat samenwerking
tussen de Vormingpluscentra en bewegingen, zo ook met Vormingplus Gent-Eeklo.

4. Externe analyse
Vormingsinstellingen
a) Vormingpluscentra
Er zijn in Vlaanderen 13 regionale volkshogescholen. Tussen de Vormingpluscentra is er
een groeiende trend van samenwerking. Zo werd er een gemeenschappelijke mission
statement neergeschreven. Er is ook samenwerking rond verschillende thema's: bv. het
werken met doelgroepen, bepaalde vormingspakketten, freelancersbeleid, communicatie,
projecten. In Oost-Vlaanderen werken de drie Vormingpluscentra samen met het
provinciebestuur Oost-Vlaanderen rond o.m. vorming voor vrijwilligers en brede
cultuurparticipatie.
b) Landelijke vormingsinstellingen
Vlaanderen telt 24 erkende vormingsinstellingen. Ze bieden over heel Vlaanderen een
educatief aanbod voor volwassenen en onderscheiden zich door hun specialisatie in een
bepaalde doelgroep of een bepaald thema. De Vormingpluscentra werken samen met
landelijke vormingsinstellingen voor de uitwerking van een vormingsaanbod, zo ook
Vormingplus Gent-Eeklo. Een coherent beleid ten aanzien van gespecialiseerde
vormingsinstellingen is echter niet vanzelfsprekend. Deze instellingen hebben een
landelijke opdracht, terwijl het werkterrein van de dertien Vormingpluscentra verschillend
is.
4.3.2. Belendende sector: lokaal cultuurbeleid
Met „lokaal cultuurbeleid‟ als sector bedoelen we: de regelgeving over en werking van
actoren en instrumenten die een cultuuraanbod in een gemeente of stad uitbouwen.
Niet-formele educatie is een onderdeel van het brede cultuuraanbod en -beleid.
Er zijn bijgevolg raakpunten tussen het lokaal cultuurbeleid en de werking van
Vormingplus Gent-Eeklo. Deze halen we hier kort aan.
Volgens het Decreet Lokaal Cultuurbeleid (2001) zijn de cultuurbeleidscoördinator,
de cultuur- en gemeenschapscentra en de bibliotheken de drie hoofdactoren van
het lokaal cultuurbeleid. Naast bepalingen ten aanzien van die drie pijlers van het lokaal
cultuurbeleid, voorziet het decreet een bijkomende subsidie voor bijzondere en
vernieuwende initiatieven en intergemeentelijke samenwerking voor afstemming van
het cultuuraanbod en de communicatie (waarvan één in onze regio, nl. Cultuuroverleg
Meetjesland, kortweg COMEET).
Dank zij de bepalingen van het Decreet Lokaal cultuurbeleid is het cultuurbeleid in een
gemeente gestoeld op een strategische aanpak en wordt cultuur op een integrale manier
benaderd. Een werking inzake levenslang, levensdiep, levensbreed leren en niet-formele
vorming maakt hierdoor veelal deel uit van het beleid inzake cultuur. Een integraal
cultuurbeleidsplan is hiervoor de referentietekst in een gemeente; de
cultuurbeleidscoördinator de sleutelfiguur.
Elke gemeente heeft een openbare bibliotheek. Vanuit haar decretale opdrachten en
de uitdagingen voor de bibliotheek van de toekomst, vervult de openbare bibliotheek, als
vaste en soms enige pijler in de cultuurwerking van een gemeente, een rol inzake
levenslang leren.
Cultuur- en gemeenschapscentra zijn infrastructurele gemeentelijke voorzieningen
die ofwel zelf activiteiten, waaronder vorming, aanbieden of een receptieve functie
hebben ten aanzien van derden voor de organisatie van activiteiten, waaronder vorming.
39

40 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
De cultuurraad (het gemeentelijk adviserend orgaan inzake cultuurbeleid) is een
klankbord vanuit verenigingen, organisaties en andere betrokkenen uit de gemeente om
het gemeentelijk cultuurbeleid mee vorm te geven. Dit instrument voor
burgerparticipatie kan gedragenheid van het lokaal cultuurbeleid helpen garanderen.
Naast de ontwikkelingen die betrekking hebben op de kernactoren van het lokaal
cultuurbeleid (bibliotheken, cultuur- en gemeenschapscentra en
cultuurbeleidscoördinatoren) zijn er verschillende andere culturele sectoren die hun
vertaling kennen in het lokaal cultuurbeleid, zoals cultureel erfgoed en kunsten. Educatie
maakt vaak deel uit van de publiekswerking van cultureel erfgoed en kunsten.
Ook de Vlaamse beleidsopties inzake levenslang leren, cultuurparticipatie en
gemeenschapsvorming, vinden we terug in de lokale cultuurwerking. Vorming kan tot
deze beleidsuitdagingen op lokaal niveau bijdragen.
4.3.3. Belendende sector: welzijn
Welzijn is een belendende sector voor de werking van de Volkshogeschool. Er zijn
immers initiatieven en infrastructuur op lokaal en bovenlokaal niveau die een
rechtstreekse link bieden met vorming. Bovendien concentreert de werking van
welzijnsactoren zich op doelgroepen die vaak minder kansen krijgen om
maatschappelijk te participeren. Ook deze groepen willen wij met onze vorming kunnen
bereiken.
De bepalingen van drie decreten, nl. het decreet Sociaal Beleid, het Woonzorgdecreet en
het decreet Opvoedingsondersteuning bieden aanknopingspunten met onze werking.
Het decreet Lokaal-Sociaal Beleid (2004) regelt het lokaal sociaal beleid dat elke
gemeente voert. Dit beleid hecht belang aan de participatie van groepen met minder
behartigde belangen en focust op de toegang tot hun sociale grondrechten.
In iedere gemeente is er een Sociaal Huis, dat minimaal een informatie-, loket- en
doorverwijsfunctie over sociale dienstverlening heeft.
Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen, Samenlevingsopbouw Gent en het
provinciebestuur Oost-Vlaanderen initieerden het project Grondrechtenboom voor
Oost-Vlaanderen, waarbij doelgroepen (800 mensen) werden bevraagd over 10 sociale
grondrechten: wonen, arbeid, culturele en maatschappelijke ontplooiing, gezond
leefmilieu, gezondheid, sociale bijstand, juridische bijstand, onderwijs en sociale
zekerheid. Deze resultaten leverden een belangrijke inspiratiebron voor het sociaal beleid
van elke gemeente in onze regio. In het Meetjesland werd dit uitgediept in het project
Grondrechtenboom Meetjesland. Dit zit ingebed in een breed netwerk van
maatschappelijk kwetsbare groepen, OCMW's (in het Meetjesland vormen ze
Welzijnsband Meetjesland) en Samenlevingsopbouw Meetjesland.
In Eeklo, Maldegem en Gent werd een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie voor mensen
in armoede opgericht. In Eeklo werd hiermee een kansenpas ingevoerd. Begunstigden
kunnen zo deelnemen aan o.a. vorming aan een verminderd tarief. In Gent wordt
eveneens werk gemaakt van een kansenpas.
In de geest van het decreet betreffende een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de
beleidsparticipatie van ouderen (2004) worden in onze regio op gemeentelijk en
bovengemeentelijk niveau initiatieven genomen om een lokaal ouderenbeleid te
ontwikkelen (o.a. door de regionale welzijnsoverleggen).
Met het Woonzorgdecreet (2009) krijgen lokale dienstencentra een expliciete
opdracht inzake algemene informatie, vormende en recreatieve activiteiten die in overleg
met lokale verenigingen en organisaties worden uitgevoerd. Het aanbieden van

4. Externe analyse
informatie, recreatieve en educatieve activiteiten gebeurt met het oog op het versterken
van het sociale netwerk van de gebruiker. Op die manier komt ook Vormingplus in het
vizier als partner voor de vormende activiteiten van de lokale dienstencentra. De
dienstencentra hebben een lokale opdracht en zijn laagdrempelig. Zo spelen ze een rol
tegen de mogelijke vereenzaming van hoofdzakelijk ouderen.
Ook het decreet over de organisatie van opvoedingsondersteuning (2007) biedt linken
met onze werking. Dit decreet definieert opvoedingsondersteuning als de laagdrempelige,
gelaagde ondersteuning van opvoedingsverantwoordelijken bij de opvoeding van
kinderen. Het geeft een aanzet tot de organisatie van bredere en formelere lokale
samenwerking tussen iedereen die betrokken is bij de opvoeding van kinderen en
jongeren.
In onze regio worden overlegplatforms opvoedingsondersteuning opgericht. In het
Meetjesland en in de regio Deinze gebeurt dit in samenwerking met verschillende
gemeenten. In Gent is er een opvoedingswinkel. Het overleg opvoedingsondersteuning
vervult een opdracht inzake de afstemming van het vormingsaanbod over opvoeding. De
stad Gent gaf aan de opvoedingswinkel Gent onder meer de opdracht om dit aanbod ook
bekend te maken bij een breed publiek. Vormingplus Gent-Eeklo is betrokken bij het
overleg opvoedingsondersteuning en bij de opvoedingswinkel voor de afstemming en de
bekendmaking van het vormingsaanbod over opvoeding.
4.3.4. Belendende sector: volwassenenonderwijs
Sinds juni 2007 is er een nieuw decreet betreffende het volwassenenonderwijs. Dit
decreet zorgde voor een herstructurering van de sector en introduceerde het modulair
werken als gemeenschappelijke aanpak. Het volwassenenonderwijs kent nu een regionale
indeling. Er zijn in Vlaanderen 13 werkingsgebieden. In elk werkingsgebied werd een
consortium Volwassenenonderwijs opgericht. Dat is een gesubsidieerd
samenwerkingsverband tussen de Centra voor Volwassenenonderwijs en de Centra voor
Basiseducatie. De regio van Vormingplus Gent-Eeklo stemt overeen met het
werkingsgebied van Wonderwijs, het Consortium Volwassenenonderwijs 11 vzw.
De Consortia Volwassenenonderwijs hebben een aantal doelstellingen die raakpunten
hebben met de opdrachten van de regionale volkshogescholen: de optimalisering en de
afstemming van het aanbod, de afstemming met andere publieke verstrekkers en
dienst doen als intermediair aanspreekpunt. Interessant is vooral de manier waarop deze
doelstellingen geconcretiseerd worden in de samenwerkingsovereenkomst van 14 januari
2009 van de Vlaamse Regering met Wonderwijs. Daarin staat vermeld dat het
consortium optreedt als aanspreekpunt tussen de CVO's en sociaal-culturele actoren en
dat het samenwerking tussen beiden initieert, stimuleert, ondersteunt en coördineert.
Wonderwijs heeft ook de opdracht om het onderwijsaanbod van de CVO's in haar regio af
te stemmen op elkaar én op de behoeften van de deelnemers. Zij verbinden zich ertoe
om een goed inzicht te krijgen in de opleidingsnoden binnen hun regio.
Een derde punt dat Wonderwijs specifiek opneemt, is de uitbouw van een onderwijsbeleid
voor gedetineerden.
4.3.5. Belendende sector: integratiesector
Sinds 2009 vervangt het Integratiedecreet het Minderhedendecreet. Het Vlaamse
minderhedenbeleid wordt een integratiebeleid en richt zich tot de hele samenleving.
Samenleven in diversiteit lukt maar als iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt. Een
“actief en gedeeld burgerschap van éénieder” staat centraal. Emancipatie,
toegankelijkheid en samenleven in diversiteit zijn de drie sporen in dit beleid.
41

42 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Via het integratiedecreet erkent en subsidieert de Vlaamse overheid integratiecentra,
integratiediensten, een Vlaams expertisecentrum en een participatieorganisatie. De regie
van het lokale integratiebeleid is in handen van de lokale besturen.
Er zijn voor onze werking verschillende mogelijke partners die werken aan de
emancipatie en de participatie van etnisch culturele minderheden en het bevorderen van
het intercultureel samenleven en de diversiteit. Dit doen ze vooral door mobilisatie,
procesbegeleiding en vorming. Hierbij denken we aan de dienst insluiting en diversiteit
van het provinciebestuur Oost-Vlaanderen, het provinciaal integratiecentrum OdiCe, de
Huizen van het Nederlands, de stedelijke integratiedienst, het Intercultureel Netwerk
Gent (ING), AGORA, V.O.E.M., SAMA vzw, KOMPAS, Opvangcentra van het Rode Kruis,
...
De ontwikkelingen binnen de integratiesector zijn interessant voor onze werking. Ze
bieden raakpunten met inhouden voor vorming (zoals actief burgerschap, empowerment,
diversiteit). De actoren binnen deze sector richten zich tot doelgroepen, die ook wij willen
bereiken met vorming, in een inclusieve werking.
4.3.6. Flankerend beleid: participatiedecreet
Het participatiedecreet beoogt de ondersteuning, verrijking en versterking van de
participatie in het cultuur-, jeugd- en sportbeleid. De initiatieven zijn gericht op de
participatie van een breed publiek en van bepaalde kansengroepen.
Voor gesubsidieerde sociaal-cultureel volwassenenorganisaties zijn er subsidies mogelijk
voor projecten rond leesbevordering en voor projecten ter bevordering van de
participatie van kansengroepen.
Gemeenten of een samenwerkingsverband van gemeenten kunnen door het oprichten
van een lokaal netwerk bijkomende middelen krijgen om de vrijetijdsparticipatie van
mensen in armoede te bevorderen. Mensen in armoede kunnen via deze
afsprakennota middelen krijgen om deel te nemen aan o.a. vorming.
4.4. Stakeholdersbevraging
4.4.1. Inleiding
Samenwerking is een sleutelbegrip voor een regionale volkshogeschool en een
noodzakelijke voorwaarde om haar opdrachten te realiseren. Het is daarom belangrijk om
onze beleidskeuzes af te stemmen op de noden van en mogelijkheden bij externe
stakeholders. We maakten hiertoe een grondige stakeholdersanalyse.
Om te beginnen maakten we een stakeholderskaart op. Vervolgens verzamelden we
bijkomende informatie over een deel van deze stakeholders. Enerzijds door de studie van
diverse bronnen zoals literatuur, internet, beleidsplannen, regelgeving e.d. De resultaten
daarvan werden verwerkt in de voorgaande hoofdstukken. Anderzijds bevroegen we een
aantal relevante stakeholders.
4.4.2. De opmaak van de stakeholderskaart 36
4.4.2.1. Doelstellingen en werkwijze
Met ons team inventariseerden we de externe stakeholders en stelden hen visueel voor
op een kaart. Vervolgens somden we op welke stakeholders op dit moment relevant zijn
voor de werking en het beleid van Vormingplus en waarom. We benoemden ook de
hinderpalen die we op dit moment ervaren om tot een goede verstandhouding of
36 Zie bijlage Stakeholderskaart.

4. Externe analyse
samenwerking te komen. Vanuit deze analyse verzamelden we verdere informatie over
stakeholders en maakten we een selectie voor de stakeholdersbevragingen.
4.4.2.2. Resultaten
Wie zijn onze belangrijkste stakeholders?
Voor de realisatie van onze opdrachten en doelstellingen identificeerden we volgende
belanghebbenden: de andere volkshogescholen, de landelijke vormingsinstellingen, de
gemeenschaps- en cultuurcentra, de bibliotheken, de provinciale
samenwerkingsverbanden van bibliotheken, de cultuurambtenaren, COMEET, de
verenigingen, de freelance cursusbegeleiders, de deelnemers, het Centrum voor
Basiseducatie (Leerpunt), de Provincie Oost-Vlaanderen, het Steunpunt Vrijwilligerswerk
Oost-Vlaanderen, Intercultureel Netwerk Gent, KOM-PAS, het hoger onderwijs, Socius,
FOV en Sociare, de formele volwasseneneducatie, de media, Brede School,
kansengroepen, overheden, de verhuurder en de huurders.
Waarom zijn deze stakeholders belangrijk?
De deelnemers zijn evidente belanghebbenden. Zij zijn de bestaansreden van
Vormingplus.
Daarnaast zijn een aantal stakeholders belangrijk omdat zij direct betrokken zijn bij de
uitwerking of spreiding van het open vormingsaanbod. We denken daarbij aan de
landelijke vormingsinstellingen en de freelance begeleiders. Maar ook een aantal
bibliotheken, gemeenschaps- en cultuurcentra zijn in dit opzicht belangrijk omdat zij
onder meer op basis van een structurele samenwerking het vormingsaanbod helpen
spreiden in de regio.
Een aantal organisaties werken actief samen met Vormingplus aan initiatieven met
specifieke doelgroepen of doelstellingen zoals Spring mee, Dzjambo, het
vormingsaanbod voor vrijwilligers, KOM-PAS, de Oost-Vlaamse Vormingpluscentra, het
Centrum voor Basiseducatie, VMG en Job & Co zijn voorbeelden van dergelijke
stakeholders.
Omwille van de deskundigheid met betrekking tot bepaalde doelgroepen, thema's
of methodieken zijn sommige organisaties relevant voor Vormingplus, zoals de
landelijke vormingsinstellingen, KOM-PAS, ING, het Provinciaal Steunpunt
Vrijwilligerswerk en verenigingen.
Ten slotte rekenen we op een aantal stakeholders voor ondersteuning door bijvoorbeeld
subsidies of (wederzijdse) publiciteit : lokale en provinciale overheden, COMEET, de
media, ...
Hinderpalen voor een goede verstandhouding of samenwerking
Vormingplus is aangewezen op samenwerking en netwerking met andere organisaties om
haar opdrachten te kunnen verwezenlijken. Anderzijds ondervinden we dat een aantal
organisaties zich niet aangesproken voelen om met Vormingplus samen te werken. De
redenen hiervoor zijn divers.
Een aantal organisaties en verenigingen hebben een sterk uitgebouwde werking en
denken weinig baat te hebben bij het afstemmen of samenwerken met anderen. Dit kan
gelden voor bv. de centra voor volwassenonderwijs en de centra voor
beroepsopleidingen, maar ook voor een aantal sociaal-culturele verenigingen of landelijke
vormingsinstellingen.
43

44 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Daarnaast wordt Vormingplus soms als een concurrent ervaren. Een aantal lokale
verenigingen zien Vormingplus als concurrent wanneer zij in hun gemeente een
vormingsaanbod organiseert. Een landelijke vormingsinstelling of vereniging kan
Vormingplus als een bedreiging ervaren als wij ook inzetten op hun thema's of
doelgroepen.
Met een aantal organisaties komt samenwerking of netwerking moeilijk tot stand omwille
van inhoudelijke of praktische bezwaren: zij functioneren volgens andere structuren,
zij hebben een andere organisatiecultuur, zij hanteren een ander mens- en
maatschappijbeeld of zij hebben eenvoudigweg een prijspolitiek die te verschillend is.
Het succes bij samenwerking is vaak afhankelijk van de affiniteit en goede
verstandhouding die we kunnen opbouwen met personen. Voor gemeentelijke
organisaties en instellingen speelt ook de politieke goodwill en gedragenheid sterk
mee.
Ten slotte ervaren we dat andere organisaties Vormingplus niet kennen of niet aan ons
denken als een geschikte partner. Dit kan betekenen dat we niet of heel laat betrokken
worden bij campagnes of projecten.
4.4.3. Stakeholdersbevraging : organisaties, overheden en instellingen
4.4.3.1. Doelstellingen en werkwijze
Vormingplus bracht medewerkers en vertegenwoordigers van organisaties, instellingen
en overheden rond de tafel om na te gaan wat zij denken en verwachten van
Vormingplus. Wat denken zij over de huidige én toekomstige dienstverlening en
samenwerkingsmogelijkheden en wat zijn hun verwachtingen zijn over de thema's en
doelgroepen waarop Vormingplus moet inzetten?
We organiseerden focusgroepgesprekken met telkens 10 à 12 genodigden en met de
begeleiders van Vormingplus. De bevraging verliep in twee fasen. In een eerste ronde
vroegen we aan de deelnemers om adviezen en suggesties te formuleren met betrekking
tot de toekomst van Vormingplus Gent-Eeklo, enerzijds wat betreft de maatschappelijke
uitdagingen waarop Vormingplus moet inspelen en anderzijds wat betreft de
klantgerichtheid van Vormingplus. In een tweede ronde vroegen we te reflecteren over
de huidige dienstverlening en samenwerking aan de hand van reële, typerende en
herkenbare casussen.
Er vonden vier focusgroepgesprekken 37 plaats :
op 19 oktober met actoren uit het veld van de niet-formele educatie
op 27 oktober met actoren uit het sociale en culturele veld van de stad Gent
op 28 oktober met actoren uit het sociale en culturele veld van de regio rondom Gent
op 29 oktober met actoren uit (koepels van) verenigingen
De deelnemers ontvingen een uitvoerig verslag van het focusgroepgesprek.
4.4.3.2. Maatschappelijke uitdagingen voor Vormingplus Gent-Eeklo
Belangrijke doelgroepen voor Vormingplus Gent-Eeklo
De deelnemers aan de focusgroepgesprekken zijn het erover eens dat het
vormingsaanbod van Vormingplus Gent-Eeklo bedoeld is voor het brede publiek én
37 Zie bijlage Deelnemers stakeholdersbevraging.

4. Externe analyse
maatschappelijk kwetsbare groepen. Daarnaast benadrukken zij dat Vormingplus moet
inzetten op meerwaardezoekers, jongvolwassenen en vrijwilligers.
Een strategie die men daarvoor aanreikt, is de inzet op een inclusieve werking, waarbij
Vormingplus zoekt naar 'kruispunten' of thema's waarmee je verschillende doelgroepen
aanspreekt.
Daarnaast blijft een categoriaal aanbod mogelijk en geeft men een aantal tips om in te
zetten op maatschappelijk kwetsbare groepen. Zo'n vormingsaanbod speelt het best in
op hun leefwereld en hun dagelijks functioneren, waarbij zij handvatten krijgen om hun
leven in handen te nemen. Je kan hen aan de hand van praktische thema's wegwijs
maken in de samenleving: een huis huren, een belastingsbrief invullen, zorg dragen voor
je gezondheid, kinderopvang, ... Voor een aantal maatschappelijk kwetsbare groepen
blijft ook de nood aan vorming over het gebruik van technologische mogelijkheden
belangrijk.
Vormingplus heeft ook een opdracht ten aanzien van meerwaardezoekers en kan inzetten
op een sociaal geëngageerd publiek. De aanpak van Vormingplus biedt mensen de
mogelijkheid om verdieping te zoeken.
Een veelheid aan thema's
Tijdens het gesprek is er eensgezindheid over het feit dat het vormingsaanbod van
Vormingplus thematisch breed moet zijn. Daarbinnen kunnen klemtonen gelegd worden
die een gezicht geven aan Vormingplus. Vormingplus mag geen grijze muis zijn.
De stakeholders benadrukken hoe belangrijk het is om te werken aan thema's die leven
bij de doelgroepen, de regio, de stad, het dorp en de wijk.
Hoewel er een veelheid aan thema's opgesomd worden, constateren we een
terugkerende klemtoon op participatie, burgerschap en het debat rond actuele,
maatschappelijke onderwerpen (vergrijzing, intergenerationele solidariteit, armoede,
diversiteit, duurzaamheid, ...). Vormingplus kan dit doen door deze thema's breder in de
samenleving bespreekbaar te maken, door samen te werken met verenigingen en
organisaties die over deze thema's werken en door te werken aan de competenties van
mensen om met maatschappelijke uitdagingen om te gaan.
De andere thema's die expliciet vernoemd worden, zijn : digitale geletterdheid,
zingeving, persoonlijkheidsvorming, zelfzorg, levensbeschouwing, zingeving, (culturele)
diversiteit, kunsteducatie en cultuur.
Ten slotte is men van mening dat er voor Vormingplus een belangrijke taak is weggelegd
op het vlak van ontmoeting. Mensen hebben de behoefte om elkaar te ontmoeten.
Vormingplus kan kansen creëren voor mensen om elkaar te ontmoeten en daarvan te
leren en om net zoals bibliotheken te evolueren naar ontmoetingsplekken.
Werkvormen
Vanuit het gesprek over thema's en doelgroepen worden een aantal interessante
werkvormen aangereikt. Zo kan Vormingplus vertrekken vanuit biografieën en eigen
verhalen van mensen om in te spelen op 'levende' thema's. De stakeholders suggereren
dat je kan werken aan een bepaald thema door het in te zetten als methodiek: digitaal
leren en digitale vorming, intercultureel of intergenerationeel werken.
45

46 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Je kan drempels verlagen door kennismakingssessies te organiseren. Je kan verdieping
bieden door middel van groeitrajecten en vervolgtrajecten te koppelen aan korte
cursussen.
4.4.3.3. Verwachtingen over de dienstverlening en de samenwerking
Zoals verwacht vertaalt de verscheidenheid van de stakeholders zich in de verwachtingen
ten aanzien van de dienstverlening en de mogelijkheden tot samenwerking. Toch kunnen
we een aantal kernideeën onderscheiden. De stakeholders zijn van mening dat
Vormingplus voluit moet kiezen voor samenwerking; dat Vormingplus methodes dient te
zoeken om het aanbod af te stemmen en aanvullend te werken; dat Vormingplus
anderen kan ondersteunen in de organisatie van een vormingsaanbod; dat Vormingplus
expertise kan bundelen en delen en dat Vormingplus het aanbod van anderen blijft
bekendmaken.
Voluit kiezen voor samenwerking
Samenwerking kan op verschillende manieren interessant zijn voor Vormingplus én voor
de stakeholders. Door samen te werken kan Vormingplus gemakkelijker van onderuit
werken, specifieke doelgroepen bereiken en de werkvormen beter afstemmen op de
eigenheid van de doelgroepen. Dankzij samenwerking kan Vormingplus vorming in de
'nabijheid' van diverse doelgroepen brengen.
Verenigingen of andere organisaties kunnen hun vormingsaanbod of hun publiek door
samenwerking met Vormingplus verbreden. In samenwerking kunnen soms ook
moeilijkere en duurdere onderwerpen aan bod komen. Er kan uitwisseling ontstaan
tussen het publiek van de verschillende organisaties. En ten slotte heeft samenwerking
vaak voordelen voor de rekrutering van deelnemers.
Gedragenheid voor de coördinatie- en afstemmingsopdracht van Vormingplus
Het netwerk van Vormingplus m.b.t. niet-formele educatie is volgens de stakeholders
belangrijk om een gecoördineerd aanbod tot stand te brengen. De verschillende
focusgroepen deden een aantal concrete suggesties.
De verenigingen laten hun leden tijdens de vormingsactiviteiten kennismaken met
bepaalde onderwerpen. De verenigingen kunnen doorverwijzen naar Vormingplus voor
een verdere uitdieping.
De landelijke vormingsinstellingen en Wonderwijs vinden dat Vormingplus
laagdrempelige initiaties kan voorzien om vervolgens door te verwijzen naar andere
aanbieders voor verdieping. Omgekeerd kunnen deze aanbieders deelnemers
doorverwijzen naar Vormingplus om een soort van opstap mee te maken. Er kunnen
afspraken gemaakt worden over vormingstrajecten tussen de verschillende aanbieders.
Voor de regionale organisaties en de sleutelfiguren buiten Gent is het belangrijk
om zicht te krijgen op de organisaties waarmee samengewerkt kan worden. Het
uitbouwen van een lokaal educatief netwerk in een gemeente is daarvoor een
interessante piste.
Regionale en Gentse organisaties vinden het belangrijk dat Vormingplus deelneemt
aan overlegplatforms en zich engageert in diverse netwerken. Op die manier krijgt
vorming een plaats op de agenda en kan er initiatief genomen worden om het bestaande
aanbod in kaart te brengen en lacunes op te sporen. Het kan de kiem zijn voor de
ontwikkeling van nieuwe vormingsmethodieken en het bereiken van een nieuw publiek.
Vormingplus kan ook overleg over bepaalde thema's organiseren.

4. Externe analyse
Expertise bundelen en delen
Een aantal verwachtingen hebben te maken met de deskundigheid van Vormingplus in
het organiseren van vorming. Men vraagt dat Vormingplus verschillende strategieën
ontwikkelt om haar expertise te bundelen en te delen.
Vormingplus kan andere organisaties ondersteunen om vormingsaanbod te organiseren.
Niet alleen door het vormingsaanbod zelf te plannen, maar door bijvoorbeeld knowhow
door te geven. Dit is mogelijk door het aanreiken van kant-en-klare educatieve
pakketten, door expertise door te geven voor het werken met kansengroepen, door
organisaties te begeleiden in de uitwerking van een vormingsidee tot een concreet
aanbod, ...
Naar analogie met De Stap en IVO kan Vormingplus een informatierol opnemen met
betrekking tot de niet-formele educatie en op die manier volwassenen de weg wijzen
naar een geschikt vormingsaanbod. Vormingplus kan medewerkers van bibliotheken,
gemeenten en cultuurcentra opleiden zodat deze organisaties dienst kunnen doen als
informatiepunt voor vorming.
Vormingplus kan organisaties helpen om goede begeleiders te vinden, bijvoorbeeld door
de ontwikkeling van een 'talentenbank'. Of Vormingplus zou een systeem voor
uitwisseling van docenten tussen vormingsinstellingen, verenigingen, ... kunnen
ontwikkelen. Het is ook zinvol dat Vormingplus informatie over de verschillende
mogelijke statuten voor lesgevers deelt.
Ten slotte kan Vormingplus informatie verspreiden over vormingsbehoeften.
Een vormingsaanbod voor vrijwilligers
De verdere ontwikkeling van een vormingsaanbod voor vrijwilligers vinden de
stakeholders een belangrijke opdracht voor Vormingplus. Vormingplus kan zich met een
vormingsaanbod richten naar de adviesraden of kan vrijwilligers vormen in het werken
met bepaalde doelgroepen.
De grote sociaal-culturele verenigingen benadrukken dat ze zelf een vormingstaak
hebben ten aanzien van de eigen vrijwilligers, maar zien toch ook een rol voor
Vormingplus. Verenigingen kunnen aangeven rond welke thema's Vormingplus
aanvullend of verdiepend kan werken. Of Vormingplus kan kant-en-klare
vormingspakketten ontwikkelen die de verenigingen kunnen gebruiken.
Bekendmaking
De verschillende vormingsaanbieders appreciëren de bekendmaking door Vormingplus
van hun aanbod. Zij hebben weliswaar niet het gevoel dat de bekendmakingskanalen van
Vormingplus voor hen een grote rekruteringskracht hebben.
In het licht van het bereiken van specifieke doelgroepen en het werken rond actuele
thema's suggereert men doelgroepgericht kanalen te gebruiken voor promotie en nieuwe
communicatiemethodes te ontwikkelen naast het tijdschrift en de website. Om in de
nabijheid van mensen te werken is het belangrijk in die nabijheid promotie te voeren,
bijvoorbeeld door het vergroten van de lokale zichtbaarheid via affiches, folders en
informatieborden.
47

48 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Naambekendheid en imago
Vooral een aantal Gentse organisaties geven aan niet te weten waarvoor zij Vormingplus
kunnen aanspreken. In die zin is het belangrijk dat Vormingplus beter communiceert
naar andere organisaties over de verschillende rollen die zij kan vervullen.
4.4.3.4. Feedback op huidige dienstverlening en samenwerkingsmogelijkheden
Seizoensprogrammering als werkwijze voor de organisatie van een open
vormingsaanbod
Er is waardering voor de manier waarop Vormingplus een open vormingsaanbod
organiseert. De vestiging van Vormingplus in Gent is goed bereikbaar en herkenbaar. Dat
is een voordeel. Indien Vormingplus het aanbod in Gent zou spreiden naar de buurten en
de deelgemeenten zou dit kansen geven om het aanbod in samenwerking met reeds
aanwezige groepen uit te werken (bijv. De Cultuurplatforms)
De stakeholders uit de regio rond Gent benadrukken dat het omwille van de geringe
mogelijkheden inzake mobiliteit belangrijk is om het vormingsaanbod te spreiden in de
regio. Dat gebeurt best in samenspraak en in afstemming met het aanbod van lokale
organisaties. Dat is beter dan het aanbod van Vormingplus te komen 'verkopen'.
Aandachtspunten voor projectmatig samenwerken
Indien Vormingplus met verenigingen wil samenwerken is het belangrijk dat de vraag tot
samenwerking geruime tijd vooraf gesteld wordt. Verenigingen werken namelijk met
vrijwilligers en hebben tijd nodig om interne gedragenheid te creëren, medewerkers te
rekruteren en eventueel projectsubsidies te zoeken.
Een ander aandachtspunt voor Vormingplus bij het projectmatig samenwerken is de zorg
voor een goede communicatie gedurende het project en aandacht voor nazorg en
duurzaamheid.
Educatieve zoekrobot
De organisaties uit de regio rondom Gent en de verenigingen vinden de educatieve
zoekrobot een zinvol instrument, maar kennen het onvoldoende. De regionale koepels
van de verenigingen kunnen aangesproken worden om te helpen met de promotie ervan.
Het voordeel van de educatieve zoekrobot is dat de verenigingen de organisatie van het
aanbod zelf in handen houden en zelf afspraken maken met de lesgever.
Anderzijds vindt men niet steeds wat men zoekt en zijn de honoraria die de lesgevers
vragen te hoog. De log-in om te kijken naar het aanbod is een te grote drempel.
Het is belangrijk om na verloop van tijd te evalueren of dit instrument doeltreffend is.
4.4.4. Stakeholdersbevraging: deelnemers
4.4.4.1. Doelstellingen en werkwijze
Op basis van een steekproef bracht Vormingplus een deel van haar deelnemers rond de
tafel om na te gaan wat zij denken en verwachten van Vormingplus. We informeerden
naar hun ervaringen, vroegen wat zij denken over het huidige aanbod, en wat hun
verwachtingen zijn voor onze toekomstige werking met betrekking tot de thema's,
werkvormen en doelgroepen waarop Vormingplus moet inzetten. Gespreid over twee
dagen werden 45 deelnemers bevraagd via de methodiek van het „praatcafé‟ . We geven
kort hun bevindingen weer.

4.4.4.2. Inhouden, werkvormen en begeleiding
4. Externe analyse
Inhouden
De deelnemers omschrijven het vormingsaanbod van Vormingplus als ruim, divers en
laagdrempelig. Er worden een aantal opmerkingen geformuleerd met betrekking tot
onevenwichten, lacunes en kwantiteit.
De onderwerpen film, wetenschap, creativiteit, muziek, dans, nieuwe technologieën en
Nederlands oefenen ontbreken in het huidige aanbod. Sommige geven aan meer
vormingsaanbod te willen over filosofie, actualiteit en samenleving, kunstgeschiedenis,
koken, praktische onderwerpen, meditatie, intuïtieve ontwikkeling, gezondheid en
leesgroepen. Het aandeel van het themagebied persoon en relatie is te groot. Bij
sommige onderwerpen is een cross-over van themagebieden interessant, bijvoorbeeld bij
een cursus over India kan men het hebben over politiek, religie, koken, e.d.
Het zou volgens de deelnemers ook interessant zijn om te kunnen deelnemen aan een
vervolg of een verdieping van de cursus die zij volgden. Eventueel kan Vormingplus
daarover doorverwijzen naar andere organisaties.
Begeleiding
De deelnemers spreken van kwalitatieve begeleiding en pleiten ervoor om de
samenwerking met andere organisaties bij de uitwerking van het vormingsaanbod te
behouden. Daarnaast suggereren zij om vrijwilligers in te schakelen bij de praktische
organisatie van een cursus of een uitstap. Die kunnen ook optreden als ambassadeur
voor Vormingplus.
Werkvormen
Er werden enkele suggesties genoteerd over mogelijke werkvormen. Zo werd er
geopperd dat er meer activiteiten van één dagdeel mogen gepland worden, dat er meer
activiteiten overdag moeten plaatsvinden en dat een opendeurdag met proevertjes zinvol
is. Het is voor de deelnemers van cursussen weinig bekend dat Vormingplus diverse
werkvormen hanteert en andere opdrachten dan het organiseren van cursussen heeft.
Het zou zinvol zijn om linken te leggen tussen projecten zoals Dzjambo en het
cursusaanbod.
Evaluatie
De deelnemers appreciëren dat Vormingplus feedback vraagt en evaluaties doet. Zij
krijgen op deze manier inspraak. Over de huidige manier van evalueren bij de afloop van
een cursus formuleert men de kritiek dat de evaluatieformulieren niet steeds eerlijk
worden ingevuld. Men geeft ze af aan de begeleider en die wil men niet kwetsen. Soms
wordt er ook onvoldoende tijd uitgetrokken voor het invullen van het formulier.
4.4.4.3. Samenstelling van het publiek
Ontmoeting en uitwisseling zijn belangrijk voor de deelnemers. Vormingplus kan
mogelijkheden voorzien om dit te stimuleren: de uitbreiding van de ontmoetingsgroepen,
de uitwisseling van contactgegevens op het einde van een cursus, de organisatie van
terugkomdagen, de mogelijkheid om lang te pauzeren en de voorziening van
mogelijkheden om na te praten.
De deelnemers geven aan dat zij meer diversiteit willen in de cursusgroep. Men wil vooral
het aandeel van jongeren, mannen en allochtonen zien stijgen.
Ten slotte wordt er ook aangegeven dat Vormingplus de groepssamenstelling dient te
bewaken. Bij sommige cursussen van het themagebied 'persoon en relatie' zitten mensen
die eerder therapie nodig hebben. Soms zitten er teveel mensen in een groep die elkaar
al kennen.
49

50 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
4.4.4.4. Praktische organisatie
De deelnemers zijn over het algemeen tevreden over het systeem van inschrijven, de
opvolging van de wachtlijsten, de betaling met opleidingscheques en de terugstorting bij
annulering van de cursus.
Vormingplus hanteert volgens de deelnemers democratische prijzen. Voor kansengroepen
moet men de financiële drempel verder verkleinen. Het is niet voor alle deelnemers
duidelijk waar ze terecht kunnen met kortingsbewijzen of opleidingscheques. Een aantal
deelnemers geven aan dat ze graag een bevestiging krijgen bij contante betaling
(betalingsbewijs), van hun inschrijving en van het plaatsvinden van de cursus.
Cursussen met een wachtlijst zouden sneller opnieuw moeten georganiseerd worden.
Over de huisvesting van Vormingplus in Gent is men positief. Het is een open huis en het
is goed bereikbaar. Men waardeert de open sfeer bij Vormingplus. Je voelt je er thuis en
er is een warm onthaal. Er zijn ook een aantal minpunten: er is geluidsoverlast tijdens de
pauzes en door het trappenlopen; de verwarming is soms moeilijk regelbaar; één ruimte
zou knus moeten ingericht worden; er is weinig parkeergelegenheid in de buurt; een
sticker van Vormingplus op de brievenbus zou duidelijk maken waar die zich bevindt.
Bij het zoeken naar andere locaties moet aandacht zijn voor de bereikbaarheid, een
goede en comfortabele omkadering en degelijk materiaal. Sommige lokalen zijn niet
hygiënisch, rokerig, te warm, te klein of met aftandse meubelen.
4.4.4.5. Imago
Volgende begrippen worden door de deelnemers gehanteerd om Vormingplus te
beschrijven: pluralistisch, professioneel, degelijk, niet elitair en groepsgericht. Er is een
sfeer van openheid, ruimdenkendheid en inspraak.
De deelnemers formuleren ook een aantal kritische bedenkingen. Vormingplus moet
waken over de neutraliteit en de democratische houding van begeleiders. Van een heel
andere aard is de opmerking dat Vormingplus weinig naambekendheid heeft.
4.4.4.6. Communicatie
Goedgevonden is een aantrekkelijk tijdschrift en de deelnemers pleiten ervoor dit zeker
te behouden. De artikels en interviews stelt men op prijs. Men vraagt om de
werkmethode beter te omschrijven in de aankondigingsteksten en om duidelijk te
communiceren dat iedereen welkom is. Het is fijn dat Vormingplus ook aanbod van
anderen bekend maakt in het tijdschrift.
De website heeft een overzichtelijke structuur en je kan makkelijk online inschrijven.
Een onmiddellijk overzicht van de verschillende themagebieden op de homepage zou
handig zijn.
De deelnemers stellen voor om het tijdschrift goed te verspreiden naar bibliotheken,
wachtzalen en OCMW's. Om andere doelgroepen te bereiken moet Vormingplus op zoek
naar nieuwe locaties voor de verspreiding van het tijdschrift en gebruik maken van
aangepast folders.
Ten slotte raadt men aan om Vormingplus bij de start van een cursus altijd even voor te
stellen en duidelijk te maken dat Vormingplus meer is dan cursussen alleen. De baseline
‟Vrij, wijs en geestig‟ mag meer gebruikt worden.

4.5. Uitdagingen
4. Externe analyse
Uit de externe analyse en de externe stakeholdersbevraging formuleerde het team de
onderstaande uitdagingen. Bij sommige ervan worden ook concrete mogelijkheden of
belemmeringen aangegeven. Deze uitdagingen werden ook voorgelegd op de Algemene
Vergadering van 13 december 2009.
4.5.1. Doelgroepen
1. Omwille van het toenemende aantal individuen in een maatschappelijk kwetsbare
positie en omwille van de betrokkenheid van vele organisaties in de regio bij deze
doelgroep, is het een uitdaging voor Vormingplus om deze personen met vorming te
bereiken. Mogelijke sporen zijn:
hen ondersteunen rond thema's die hen helpen om te functioneren in de
maatschappij (praktische thema's, gebruik van technologische mogelijkheden, ...)
werken in hun leefomgeving via samenwerkingsverbanden met partners
intermediairen inhoudelijk en methodisch ondersteunen
ons verbinden met de lokale netwerken armoedeparticipatie
2. Omwille van de toenemende diversiteit in de samenleving en de aanwezigheid van
partners op dit terrein is het een uitdaging om meer etnisch-culturele minderheden te
bereiken. Inclusief werken moet mogelijk zijn door op zoek te gaan naar
kruispuntthema's.
3. Het participatiedecreet creëert mogelijkheden om projecten op te zetten in en rond de
gevangenis. Er bestaan goede praktijken bij andere Vormingpluscentra.
4. Onze werkvormen spreken meerwaardezoekers aan. Vormingplus kan hen
ondersteunen in hun engagement en hun wil om de samenleving mee vorm te geven.
5. Jongeren bereiken is een uitdaging omdat zij de toekomstige samenleving zullen
vormgeven. Gent telt bovendien 65.000 studenten. Een belemmering kan zijn dat zij
minder behoefte hebben aan bijleren én dat ze het druk hebben met vele andere
vrijetijdsactiviteiten.
6. Vrijwilligers betrekken bij onze organisatie is mogelijk aangezien deelnemers zelf
aangeven vrijwilligerswerk te willen verrichten voor Vormingplus. Bovendien is er een
groeiende groep van jong-gepensioneerden die tijd hebben en zich maatschappelijk
willen engageren. Een belemmering is dat deze ouderen al bereikt worden door heel wat
andere organisaties.
7. Vrijwilligerswerk wordt opnieuw maatschappelijk sterk gewaardeerd. Het is een
uitdaging voor Vormingplus om vrijwilligers sterker te maken in hun taken en
engagement.
8. De 60-plussers zijn een groeiende groep in de samenleving. We merken vanaf deze
leeftijd een sterke terugval in ons publieksbereik. Het is een uitdaging om ook deze
groep te blijven boeien.
9. Onze deelnemers zijn slechts voor 24% mannen. Hoewel mannen hun vrije tijd vaak
anders invullen is het een uitdaging om hen meer te bereiken.
51

52 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
4.5.2. Thema's en werkvormen
1. Het is een uitdaging voor Vormingplus om de leemte, ontstaan door het wegvallen van
traditionele verbanden, in te vullen met gemeenschapsvormende initiatieven. Dit kan bv.
door ontmoetingsplekken te creëren in de publieke ruimte, over gescheiden sociale
netwerken heen.
2. I.f.v. het bereiken van een breed publiek is het een uitdaging voor Vormingplus om
het maatschappelijk debat bij zoveel mogelijk mensen te brengen. Dit kan door samen te
werken met bewegingen en verenigingen rond hun thema's.
3. Het is een uitdaging om de competenties van mensen op te krikken om om te gaan
met grote maatschappelijke thema's zoals diversiteit, actief pluralisme en duurzaamheid.
4. Vormingplus kan een rol spelen in het verhogen van de competenties van individuen
om te participeren aan de onderhandelingssamenleving.
5. Vanuit het groeiende belang en de waardering van maatschappelijke inzet en vanuit
de nood aan het versterken van de democratie is het een uitdaging voor Vormingplus om
in te zetten op het versterken van participatie en burgerschap.
6. Vlamingen hebben het goed. Vormingplus kan met vorming toewerken naar
zelfrealisatie en talentontwikkeling en de creativiteit stimuleren.
7. Het stimuleren van de digitale geletterdheid en het dichten van digitale kloof is een
belangrijke maatschappelijke uitdaging. Vormingplus kan de leemtes invullen in het
aanbod. De digitale geletterdheid kan ook gestimuleerd worden door ICT-toepassingen in
te zetten als methodiek in andere activiteiten en themagebieden.
8. Het combineren van "arbeid-gezin-vrije tijd" is een thema waar Vormingplus met
vorming meer kan op inspelen. Een gewijzigde tijdsverdeling tussen arbeidstijd en vrije
tijd biedt ook kansen om meer aanbod overdag te plannen.
9. De individualisering in de samenleving biedt de uitdaging om te werken aan
emancipatie van het individu, o.a. via thema's als zingeving en zelfontplooiing.
4.5.3. Samenwerking met partners in vorming
1. Het is een uitdaging om vorming een volwaardige plaats te geven binnen een integraal
lokaal cultuurbeleid. Mogelijke sporen zijn
samenwerken met bibliotheken rond hun kernthema‟s;
spreiden van het aanbod via cultuur- en gemeenschapscentra;
vorming als onderdeel van de publiekswerking van cultureel erfgoed en
(amateur)kunsten;
samenwerken aan cultuurparticipatie en gemeenschapsvorming;
het aanbod van verschillende partners afstemmen en lacunes opvullen.
Beperkingen zijn de aanwezigheid van slechts drie cultuurcentra in onze regio, de
beperkte aanwezigheid van goed uitgeruste en bereikbare vormingslokalen in de regio,
en de afhankelijkheid van de motivatie bij lokale beleidsverantwoordelijken.
2. Er ligt een kans tot samenwerken met lokale dienstencentra omwille van hun
vormingsopdracht en hun gespreide aanwezigheid in de regio.

4. Externe analyse
3. De context van de stad en de landelijke regio is fundamenteel verschillend en vraagt
een grote flexibiliteit en diversiteit aan strategieën van Vormingplus.
4. Het is een uitdaging om ons te verbinden met het rijke verenigingsleven in onze regio.
Dit kan o.a. via een vormingsaanbod voor vrijwilligers.
5. Er dienen zich heel wat gemotiveerde en professionele freelancers aan. Het is een
uitdaging om dit potentieel in te zetten in de regio. Een belemmering zijn de hogere
honoraria die gevraagd worden.
6. Verschillende stakeholders zijn vragende partij om onze begeleidersdatabank verder te
ontwikkelen zodat organisaties gestimuleerd worden om zelf vorming te organiseren.
7. Het is een uitdaging om gebruik te maken van de kennis en de bereidheid bij
stakeholders om kennis te delen over behoeftenonderzoeken, maatschappelijke
uitdagingen, werkvormen etc. en elkaars deskundigheid in te zetten.
8. Stakeholders stellen Vormingplus voor de uitdaging om hen sterker te maken in het
organiseren van vorming en het recruteren en begeleiden van freelancers.
53

54 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

5. Interne analyse
5. Interne analyse
Met een interne analyse onderzoeken we de interne omgeving van onze organisatie. De
interne omgeving omvat die elementen die we als organisatie kunnen beïnvloeden. Deze
analyse staat ook niet op zich maar gebeurt gericht in het kader van onze
beleidsplanning. We willen vooral zicht krijgen op de „sterkten‟ en „zwakten‟ van onze
organisatie in het licht van onze gewenste toekomst. Eenvoudig gesteld, zoeken we naar
het antwoord op de vraag: kunnen wij wel wat wij willen?
Om te beoordelen of iets een „sterkte‟ of een „zwakte‟ is, gebruiken we impliciet
verschillende referentiekaders. O.a. onze missie en visie, onze huidige werking, de
decretale opdrachten, … maar ook het eigen referentiekader van iedere medewerker en
zijn persoonlijke visie op de toekomst van Vormingplus Gent-Eeklo.
De interne analyse werd gemaakt door het team onder begeleiding van een extern
consultant. Bij de bespreking zijn we vertrokken van het MAPE-model. Dit model is een
klassiek schema om de productie- of dienstverleningsprocessen van een organisatie in
kaart te brengen. In de bespreking werd vooral gefocust op de „middelen‟ en de
„activiteiten‟.
5.1. Middelen of input
Efficiëntie
Effectiviteit
Bij de middelen (of input) van een organisatie gaat het om de elementen die een
organisatie voorhanden heeft, tastbaar of niet tastbaar, materieel en immaterieel, om te
beginnen werken.
Structuur
(+) Onze schaalgrootte laat toe snel in te spelen op (maatschappelijke) ontwikkelingen.
(+) Medewerkers krijgen veel vrijheid in de uitvoering en invulling van hun takenpakket.
(-) Kennis en competenties in onze organisatie zijn sterk verankerd in onze mensen en
zijn te weinig gedeeld tussen de medewerkers. Dit geldt in het bijzonder in ons
administratief team.
(-) Er is het aanvoelen dat we te veel doen, te veel activiteiten plannen, waardoor het
moeilijk is om alles op te volgen.
(-) Afstemming en samenhang tussen taken en opdrachten van medewerkers verloopt
niet optimaal.
55

56 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Cultuur
(+) Er is een informele en open cultuur, waarin een fijne omgang met elkaar centraal
staat.
(+) We merken een sterke match tussen de persoonlijke doelstellingen van de
medewerkers en de doelstellingen van de organisatie.
(-) We zijn niet altijd zo stipt naar elkaar toe.
(-) We focussen nog te veel op ons eigen „werkeilandje‟.
Menselijk kapitaal en het beleid daaromtrent
(+) Er is een competent team met diversiteit aan deskundigheden.
(+) Er is ruimte voor creativiteit, persoonlijk initiatief en experiment.
(+) We zijn bezig met de ontwikkeling van een competentiegericht personeelsbeleid.
(-) We laten kansen liggen om meer met vrijwilligers te werken.
(-) Bij de administratie is er het aanvoelen dat er in het medewerkersbeleid meer
aandacht uitgaat naar het educatief team.
(-) Sommige medewerkers ervaren een gebrek aan coaching.
(-) Diversiteit op vlak van inhoud en invulling van taken maakt het moeilijk om te
beoordelen of de geleverde prestaties tussen de medewerkers min of meer in evenwicht
zijn.
Financiën en infrastructuur
(+) We beschikken over ruime en structurele middelen.
(+) Er is goed educatief en didactisch materiaal ter beschikking.
(+) We beschikken over een goede infrastructuur, een aangename werk- en
ontmoetingsplaats.
(-) Met onze middelen dient een veelheid en diversiteit aan opdrachten te worden
gerealiseerd.
(-) We hebben geen eigen lokalen buiten Gent om activiteiten te plannen.
Beleid
(+) We zijn sterk in visieontwikkeling.
(-) Er is een nood aan een duidelijker, strategisch kader om onze werking richting te
geven en aan af te toetsen.
(-) Meer focus en meer prioriteiten moeten ons in staat stellen om resultaatsgerichter te
werken en het financieel beleid en personeelsbeleid te expliciteren.
5.2. Activiteiten of througput
Klassiek wordt in een organisatie het onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire
processen. Primaire processen zijn rechtstreeks gericht op de (externe) klant die de
diensten of goederen van de organisatie afneemt. Het zijn de processen waarmee de
producten of diensten van een organisatie gerealiseerd worden. In de ogen van klanten
voegen primaire processen directe waarde toe. Secundaire processen daarentegen
creëren op zichzelf geen waarde, ze ondersteunen, in positieve of negatieve zin, de
primaire activiteiten.
Primaire processen
(+) We zijn sterk in onze core business: van idee tot vormingsactiviteit.
(+) We zijn sterk in netwerking wat leidt tot een groeiend aantal
samenwerkingsverbanden en een betere spreiding van het aanbod in de regio.

5. Interne analyse
(+) Onze website en ons tijdschrift zijn sterke communicatiekanalen.
(-) De „cross-overs‟ tussen onze activiteiten kunnen nog beter.
(-) Er is nood aan een groter diversiteit in de communicatiekanalen en het op punt
stellen van de externe communicatie voor onze projectwerking.
Secundaire processen
(+) Het onthaal en de inschrijving van cursisten gebeurt vlot en effectief.
(+) De start van de analytische boekhouding laat toe om alle aspecten van de werking
beter te begroten en op te volgen.
(-) Er is nood aan meer integratie tussen financieel-administratieve processen en de
educatieve werking, voornamelijk voor onze projectwerking.
(-) De besluitvorming en de interne communicatie kan soms transparanter en duidelijker.
(-) Er is het aanvoelen dat sommige pijnpunten blijven „hangen‟.
5.3. Prestaties of output
Hierbij gaat het om de vraag wat we als organisatie afleveren of ‘produceren’? Hoe
beoordelen we de producten en dienstverlening die door onze ‘klanten’ worden
afgenomen?
(+) Onze vormingsactiviteiten zijn divers en kwaliteitsvol. We hebben oog voor
vernieuwing en spelen in op maatschappelijke ontwikkelingen.
(+) We hebben rolbeschrijvingen opgemaakt om de rol van onze organisatie in de
verschillende themagebieden te verduidelijken.
(+) De kennis van onze organisatie bij de verschillende intermediaire partners neemt
toe.
(-) We zijn sterk afhankelijk van de samenwerking met, de goodwill en kwaliteit van onze
externe partners.
(-) We kunnen naar partners onze rol nog verduidelijken.
(-) We programmeren nog te veel gelijkaardige activiteiten en stralen te weinig eigenheid
uit.
(-) Het evaluatiesysteem voor onze vormingsactiviteiten geeft te weinig informatie om bij
te sturen.
(-) Het aanbod buiten Gent neemt toe, maar kan nog verder gestimuleerd worden.
5.4. Effecten of outcome
Hierbij gaat het om de vraag in welke mate we als organisatie onze vooropgestelde
doelstellingen realiseren? Welke effecten realiseren we met onze dienstverlening?
Kunnen we de meerwaarde vaststellen die we met onze output realiseren?
(+) De cursisten zijn over het algemeen erg tevreden.
(+) We bieden duidelijk een meerwaarde voor de individuele deelnemer.
(-) We bereiken nog te weinig „doelgroepen‟.
(-) Het is moeilijk te meten welke maatschappelijke meerwaarde onze activiteiten
bieden.
57

58 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw

6. Diensten-doelgroepenmatrix
6. Diensten-doelgroepenmatrix
Een DDM die de huidige situatie weergeeft, vormde het vertrekpunt van een strategische
discussie met het team. We analyseerden de huidige situatie door ze te benaderen vanuit
een aantal verschillende „brillen‟. We bekeken de huidige werking vanuit de missie en
Een dienstendoelgroepenmatrix
(DDM)
geeft een overzicht van de
„output‟ die de organisatie
„aflevert‟ en de
klanten/doelgroepen door wie
deze worden afgenomen. Hij
is dus het antwoord op de
vraag: „wat doen wij voor
wie?'.
visie, de decretale opdrachten, de uitdagingen uit de
externe analyse en de bevraging van externe
stakeholders, de sterkten en zwakten uit de interne
analyse, het verslag van de visitatiecommissie en de
algemene bevindingen uit onze rolbeschrijvingen per
themagebied.
Van hieruit stelden we een nieuwe, toekomstige,
wenselijke diensten-doelgroepenmatrix op. We
definieerden welke (nieuwe) diensten/output we
willen ontwikkelen voor welke (nieuwe) doelgroepen
(cf. volgende pagina). Deze toekomstige, gewenste
DDM is het kader van waaruit we heel concreet doelen en doelstellingen hebben
geformuleerd.
Uit de bespreking halen we nog twee belangrijke zaken die niet zichtbaar zijn in de DDM
maar die we wel willen meenemen bij het kiezen en formuleren van doelen voor onze
toekomstige werking.
Context
Nabijheid is belangrijk voor veel mensen. De context (gemeente, tijdstip, locatie, ...)
waar vorming plaatsvindt is in verschillende opzichten belangrijk. We kunnen nabijheid
creëren door de leefomgeving van mensen op te zoeken, door contact te zoeken met
plekken waar mensen reeds samenkomen (biotopen) en door vorming te organiseren op
plaatsen waar ook andere diensten worden aangeboden. Ook door gespreid in de regio
met een eigen aanbod aanwezig te zijn of anderen te stimuleren en te ondersteunen om
een vormingsaanbod te organiseren creëren we nabijheid
Methoden
Ontmoeting is waardevol en een belangrijke drijfveer om deel te nemen. We kunnen
ontmoetingsplekken creëren waar mensen van elkaar kunnen leren en
gemeenschapsvorming kan plaats vinden. Projectwerk laat toe om nieuwe
samenwerkingen aan te gaan, in de nabijheid van mensen te werken en te
experimenteren met nieuwe werkvormen.
59

Klanten/
doelgroepen
Diensten/
output
Coördinatie en afstemming van het
Bekendmaking van het aanbod Ondersteuning
Eigen educatief aanbod
aanbod
Inhoud
Methoden
Informatie
Vorming voor
intermediairen
Oprichten en
opvolgen van
netwerken
Afstemmen met
vormingsinstellingen
Begeleiden in het
uitwerken van een
vormingsbeleid
Gedrukt materiaal
Digitaal materiaal
PR
Diversiteit
Duurzame ontwikkeling
Onderhandelingssamenleving
Maatschappelijke participatie
Digitale- en informatiegeletterdheid
Regulier aanbod
Cursus
Workshop/training/filocafé
/leesgroep
Informatiesessie/voordracht
Bezoek/wandeling
Ontmoeting /
gemeenschapsvorming
Project
Informatie over aanbieders van nietfomele
vorming
Informatie over educatieve
behoeften
Informatie over het organiseren van
vorming
Goedgevonden
folder VVV
spring mee folder
project-promotie
flyers
Website
e-flashes
infocomputer/folderkast
beursstand
pancartes
Vormingsinstellingen
Verenigingen
Bilbliotheken
Cultuur-
en
gemeenschapscentra
Organisaties
Partner in vorming < --- > Klant
Regionale
samenwerkingsverbanden
x
x
Organisaties
voor kansengroepen
Lokale
Dienstencentra
Lokale,
regionale en
provinciale
overheden en
hun diensten
Freelancers
Algemeen
Vrouwen
Mannen
Effect: Spreiding van het aanbod
Jongeren
ouders /
opvoeders
Deelnemers
typologie
meerwaardezoek
ers
x
x
ouderen
6. Diensten-doelgroepenmatrix
maatsch.
kwetsbare
groepen
etnischculturele
minderheden
Vrijwilligers
Na te streven
effecten /outcome
De zelfstandige,
zingevende,
creatieve,
genietende, kritische
en sociaal voelende
mens.
De democratische,
toegankelijke,
solidaire en
duurzame
samenleving.
Multiplicatoreffect
Een
gecoördineerd en
afgestemd
aanbod
Een geïnformeerd
publiek
60

7. Strategische doelstellingen
7. Strategische doelstellingen
In een eerste fase van de beleidsplanning verzamelden en analyseerden we informatie,
bevroegen we interne en externe stakeholders over onze organisatie en over de
omgeving waarin we fungeren,… begonnen we te dromen over onze toekomst. Op basis
van deze informatie formuleerden we uitdagingen voor de toekomst en formuleerden we
ook interne sterktes en zwaktes. Vanuit deze en andere brillen maakten we een dienstendoelgroepen-matrix
op voor onze toekomstige werking. Wat willen we doen voor wie?
Op basis van deze analyses formuleerden we de volgende externe strategische
doelen:
1. We willen met onze educatieve activiteiten een meer divers publiek
bereiken.
2. We willen expliciet inzetten op enkele specifieke maatschappelijke
ontwikkelingen.
3. We willen kennis bevorderen en praktijk stimuleren in de regio.
4. We willen toewerken naar een meer gecoördineerd en afgestemd aanbod in
de regio.
Vanuit de interne analyse en in het licht van deze externe strategische doelen
formuleerden we ook twee interne strategische doelen:
5. We willen een deskundige organisatie zijn.
6. We willen een performante interne werking uitbouwen.
Maar doelen zijn nog geen doelstellingen. Doelstellingen zijn concreter, specifieker,
omvatten een timing en zijn resultaatsgericht. We maken hiertoe voor ieder doel een
doelstellingenfiche op. De focus in onze doelstellingen ligt op de situatie waar we naar
streven, niet op de inspanningen die we daartoe moeten verrichten. De interne
doelstellingen ondersteunen de realisatie van onze externe strategische doelstellingen.
Bij deze doelstellingen is het belangrijk om het volgende te weten:
1. De keuze voor deze doelstellingen zijn expliciete keuzes. Heel wat doelstellingen
die ook belangrijk zijn, maar eerder deel uitmaken van onze reguliere werking, laten
we impliciet. Deze expliciete keuzes zullen onze reguliere werking kleuren en richting
geven. Dit betekent dat we minder de klemtoon zullen leggen op andere punten. De
strategische doelstellingen zullen de inzet van mensen en middelen bepalen en de
ondersteunende processen beïnvloeden.
2. De strategische doelstellingen zijn gericht op een hoger doel: de realisatie van
onze missie en visie. Strategieën en acties die we zullen uitwerken om de
doelstellingen te realiseren zullen ook deze toets moeten doorstaan.
3. Regionale spreiding zit door al onze externe doelstellingen heen verweven. Voor
iedere doelstelling wordt een zinvolle regionale spreiding nagestreefd. De
verschillende doelstellingen samen moeten leiden tot een sterk en goed gespreid
aanbod in de regio.
4. Samenwerking met andere organisaties of sleutelfiguren is eveneens een rode
draad doorheen de vier externe strategische doelstellingen: om deze doelstellingen te
61

62 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
realiseren willen we zo veel mogelijk de krachten bundelen met andere organisaties
en sleutelfiguren in de regio.
5. Bij iedere strategische doelstelling worden, vanuit onze externe en interne analyse,
strategieën geformuleerd. De definitieve strategieën en acties zullen nog verder
worden vastgelegd en uitgewerkt. In de voortgangsrapporten zullen jaarlijks concrete
doelen en acties geformuleerd worden.
7.1. Doelstellingenfiche 1
We willen met onze educatieve activiteiten een “meer divers” publiek bereiken.
SD 1
Tegen eind 2015 bereiken we met onze educatieve activiteiten een meer divers
publiek: „Het aandeel jongeren, ouderen, mannen, etnisch-culturele
minderheden en maatschappelijk kwetsbare groepen dat participeert aan onze
vormingsactiviteiten is hoger dan in ons referentiejaar 2010.‟
Omschrijving kernwoorden 38
Jongeren: tussen 18 en 30 jaar
Ouderen: ouder dan 60 jaar
Etnisch-culturele minderheden: Belgen door naturalisatie tot de 2de generatie of mensen
met een andere nationaliteit dan de Belgische.
Maatschappelijk kwetsbare groepen: personen met een handicap, armen en
laaggeschoolden
Participeren: participeren kan op verschillende niveaus:
Als deelnemer aan onze activiteiten.
Als vrijwilliger in onze organisatie (bv. als vrijwilliger in een project of bij de
praktische organisatie van cursussen, of voor promo-acties).
Onze educatieve activiteiten: alle vormingsactiviteiten waar we betrokken zijn bij de
inhoudelijke invulling en waar we bij de promotie als partner vermeld worden.
Motivatie: Waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
Onze stakeholders en onze deelnemers geven aan dat ze het een meerwaarde zouden
vinden mocht het publiek diverser zijn samengesteld.
Vormingplus heeft de opdracht vorming binnen het bereik van iedere inwoner van de
regio te brengen. We willen een publieksbereik dat meer overeenstemt met de
samenstelling van de bevolking in de regio Gent-Eeklo. We merken dat we de beoogde
doelgroepen weinig bereiken, ook in verhouding tot het aandeel dat ze uitmaken in de
bevolking in onze regio.
Onze huidige deelnemers aan vorming zijn voor 76% vrouwen. Mannen zijn sterk
ondervertegenwoordigd.
53% van onze deelnemers zijn tussen 40 en 60 jaar, terwijl ze slechts 36% van de
bevolking uitmaken boven de 20 jaar. We zetten specifiek in op jongeren omdat zij onze
toekomstige maatschappij vorm zullen geven. Daarenboven is Gent een studentenstad
die meer dan 65.000 studenten telt. We kiezen voor ouderen omdat zij enerzijds een
38 De omschrijving van de doelgroepen zijn gebaseerd op de wijze waarop we het bereik
van de doelgroep kunnen meten. Dit hangt samen met de gegevens die we kunnen
opvragen bij bv. de inschrijving van deelnemers aan een activiteit. De definitie die wij
hanteren is dus geen wetenschappelijke of algemeen aanvaarde definitie.

7. Strategische doelstellingen
steeds groter wordende groep zijn in onze samenleving en omdat we anderzijds een hoge
terugval in ons huidig deelnemerspubliek merken vanaf de leeftijd van 60 jaar. Ouderen
willen en kunnen zich bovendien maatschappelijk inzetten. Vormingplus kan dit
engagement ondersteunen en hiertoe kansen bieden.
We wensen meer etnisch-culturele minderheden te bereiken omdat onze samenleving
steeds diverser en intercultureler wordt. Samenleven in een diverse samenleving is een
belangrijk maatschappelijk thema dat we ook in het vormingswerk in de praktijk willen
brengen. In Gent is 15% van de inwoners van allochtone afkomst. Nauwelijks 4% van
onze deelnemers is van allochtone afkomst.
De groep van maatschappelijk kwetsbare personen is een steeds groter wordende groep
in de samenleving, ook in onze regio. Het aantal leefloners, personen met een handicap
met een tegemoetkoming, het aantal kansarmen en het aantal laaggeschoolde
werkzoekenden stijgt. We vinden het belangrijk dat ook deze mensen kansen krijgen om
in hun vrije tijd vorming te volgen.
Waar staan we nu?
We maken een onderscheid tussen de participanten (deelnemers en vrijwilligers) aan de
seizoensprogrammatie, de participanten aan projecten en de participanten aan het
Spring mee-aanbod. In bijlage geven we de resultaten op basis van de
deelnemersenquête voor de seizoensprogrammatie tussen september 2009 en maart
2010. 39
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We zijn tevreden wanneer we zien dat het aandeel van de beoogde doelgroepen in ons
publieksbereik gestegen is ten opzichte van de resultaten van de nulmeting in 2010. We
bepalen een realistische stijging op basis van de resultaten van de nulmeting en rekening
houdend met het aandeel dat deze groepen uitmaken in de bevolking. Een stijging van
het aandeel van deze doelgroepen kan ook een absolute stijging van ons bereik
betekenen, maar is dat niet noodzakelijk.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
Indicatoren
Het aantal participanten aan onze vormingsactiviteiten van iedere doelgroep en hun
aandeel in ons totale publieksbereik.
1. jongeren
2. ouderen
3. mannen
4. etnisch-culturele minderheden
5. maatschappelijk kwetsbare groepen
Normen
Eind 2010 wordt een volledige nulmeting gemaakt.
Voor iedere indicator een norm gesteld tegen eind 2015 en eventueel ook jaarlijks of
tussentijds.
39 Zie bijlage deelnemersenquête seizoensprogrammatie.
63

64 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Strategie
Uit onze externe en interne analyse selecteerden we reeds enkele strategieën om deze
doelstelling te realiseren. De definitieve strategieën en acties zullen nog verder worden
vastgelegd en uitgewerkt. In de voortgangsrapporten zullen we jaarlijks concrete doelen
en acties formuleren.
We organiseren activiteiten waarbij de inhouden en werkvormen afgestemd zijn op de
behoeften en interesses van de beoogde doelgroepen.
We stemmen de randvoorwaarden en de promotie af op de noden van de beoogde
doelgroepen.
We organiseren activiteiten in de leefomgeving van de beoogde doelgroepen door
meer samen te werken met organisaties die zich op deze doelgroepen richten (bvb
sociaal-culturele verenigingen, verenigingen waar armen het woord nemen, koepels
van allochtone zelforganisaties, welzijnsinstellingen, ...)
We zetten vernieuwende activiteiten op om deze doelgroepen te bereiken.
We bouwen een vrijwilligerswerking uit om mensen die zich maatschappelijk willen
inzetten ook te betrekken bij onze activiteiten.
Acties met betrekking tot onze interne organisatie
Op basis van een denkoefening met het team geven we al een indicatie van enkele acties
aan m.b.t. onze interne werking, zonder dat dit al het concrete actieplan is.
We ontwikkelen onze competenties verder in het organiseren van activiteiten voor
deze doelgroepen (personeelsbeleid).
We organiseren een efficiënte en effectieve samenwerking binnen het team om deze
doelstelling te realiseren (kwaliteitsbeleid).
We ontwikkelen doelgroepgerichte bekendmakingskanalen (externe communicatie).
We passen ons registratiesysteem voor deelnemers aan in functie van deze
doelstelling (administratief beleid).
We houden gedurende de volgende beleidsperiode de vinger aan de pols van ons
deelnemersbereik en passen de streefdoelen daaraan eventueel aan
(kwaliteitsbeleid).
We voorzien middelen om de werking naar deze doelgroepen te kunnen uitbouwen
(financieel beleid).
7.2. Doelstellingenfiche 2
We willen expliciet inzetten op enkele specifieke maatschappelijke
ontwikkelingen.
SD 2
Met ons educatief aanbod zetten we specifiek in op volgende maatschappelijke
ontwikkelingen: diversiteit, duurzame ontwikkeling, de
onderhandelingssamenleving, maatschappelijke participatie en digitale en
informatiegeletterdheid om zo de competenties van onze deelnemers om om te
gaan met deze maatschappelijke ontwikkelingen verder te ontwikkelen.
Omschrijving kernwoorden
Educatief aanbod: Alle vormingsactiviteiten waar we betrokken zijn bij de inhoudelijke
invulling en waar we bij de promotie als partner vermeld worden.

7. Strategische doelstellingen
Diversiteit: De verschillen in waarden, attitudes, cultuur, overtuigingen, etnische
achtergrond, seksuele geaardheid, kennis, vaardigheden en levenservaring tussen de
individuen in de samenleving.
Duurzame ontwikkeling: Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de
behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun
eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.
De onderhandelingssamenleving: Een samenleving waarin de competentie om in de
verschillende levensdomeinen te onderhandelen en in dialoog te gaan bepalend is voor
het persoonlijke succes en welbevinden. Deze competenties zijn ook van belang in het
streven naar een verdraagzame samenleving.
Maatschappelijke participatie: De actieve deelname van (groepen) burgers aan de
samenleving.
Digitale en informatiegeletterdheid: Digitale geletterdheid gaat over de vaardigheid in het
gebruik van ICT. Informatiegeletterheid gaat over het kunnen zoeken en vinden van
informatie, de informatie verwerken, en ze kunnen toepassen.
Motivatie: Waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
Op basis van de analyse van maatschappelijke tendensen, van prioriteiten in het
overheidsbeleid en op aangeven van belangrijke stakeholders kiezen we ervoor om de
komende jaren extra in te zetten op deze maatschappelijke ontwikkelingen. We willen de
competenties van onze deelnemers en de samenleving hieromtrent verder ontwikkelen.
We zien het ook als onze taak om het kritisch debat over deze maatschappelijke
ontwikkelingen te stimuleren en mee vorm te geven.
Waar staan we nu?
Onderhandelingssamenleving: Momenteel organiseren we al een ruim aanbod aan
activiteiten die mensen sterker maken in het communiceren, dialogeren en
onderhandelen.
Maatschappelijk participatie: we hebben een aanbod 'vorming voor vrijwilligers'. Ook
activiteiten zoals 'Dzjambo', 'Dag van de dialoog', 'Ouders als onderzoekers' werken aan
maatschappelijke participatie van de deelnemers.
Diversiteit: We hebben een redelijk uitgebreid aanbod, zowel cursussen als projecten, vnl
binnen de themagebieden 'actualiteit en samenleving' en 'filosofie en zingeving'.
Duurzame ontwikkeling: we hebben een zeer beperkt aanbod van cursussen. In 2008
ondersteunden we de campagne “de Kyoto-code”.
Digitale en informatiegeletterdheid: we hebben een beperkt aanbod van cursussen. Er
zijn een wiki voor leesgroepbegeleiders en enkele fora en blogs voor deelnemers.
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We willen Vormingplus als een gewaardeerde actor op de kaart zetten rond elk van deze
maatschappelijke thema's. We willen een aanbod rond deze thema‟s stimuleren en via
samenwerking nieuwe praktijken lanceren en een meerwaarde bieden op het bestaande
aanbod.
We zijn tevreden als deelnemers aangeven dat dit aanbod hen geholpen heeft om om te
gaan met deze maatschappelijke ontwikkelingen.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
65

66 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Indicatoren
1. Aantal doorgegane educatieve activiteiten waarin deze maatschappelijke
ontwikkelingen expliciet aan bod komen (als inhoud of werkvorm).
2. Aantal deelnames aan deze activiteiten.
3. Kwalitatieve informatie van de deelnemers over hoe de vorming hen heeft geholpen
om om te gaan met deze maatschappelijke ontwikkeling.
Normen
Eind 2010 wordt voor iedere indicator een nulmeting gemaakt voor het jaar 2010.
Jaarlijks wordt voor iedere indicator een norm bepaald.
Strategie
Uit onze externe en interne analyse selecteerden we al enkele strategieën om deze
doelstelling te realiseren. De definitieve strategieën en acties zullen nog verder worden
vastgelegd en uitgewerkt. In de voortgangsrapporten zullen we jaarlijks concrete doelen
en acties formuleren.
We gaan op zoek naar hoe deze maatschappelijk thema‟s zich „in het leven van elke
dag‟ vertalen en werken dit uit in ons educatief aanbod.
Digitaal leren, intercultureel leren en intergenerationeel leren zetten we in als
methodiek bij onze activiteiten.
We organiseren activiteiten die de kritische meningsvorming stimuleren en het
maatschappelijk debat bij een ruim publiek brengen.
We organiseren rond deze maatschappelijke thema's ontmoetingsplekken zodat
mensen van elkaar kunnen leren en gemeenschapsvorming kan plaats vinden
We intensifiëren de samenwerking met verenigingen en organisaties die
deskundigheid hebben m.b.t. deze specifieke thema's. Bij de initiatie van projecten of
activiteiten, onderzoeken we systematisch of samenwerking mogelijk is rond deze
thema's.
We voeren de externe communicatie gerichter via netwerken en
samenwerkingsverbanden.
Acties met betrekking tot onze interne werking
Op basis van een denkoefening met het team geven we al een indicatie van enkele acties
aan m.b.t. onze interne werking, zonder dat dit al het concrete actieplan is.
We voorzien ruimte voor de medewerkers om zich inhoudelijk en methodisch verder
bij te scholen rond deze thema‟s. Specifieke aandacht gaat naar het ontwikkelen van
expertise over digitale werkvormen (personeelsbeleid).
We ontwikkelen werkwijzen en voorzien ruimte om competenties over deze
maatschappelijke ontwikkelingen te delen tussen de medewerkers (kwaliteitsbeleid).
We definiëren welk soort activiteiten onder deze maatschappelijke ontwikkelingen
vallen (organisatiebeleid).
We leggen het volume vast voor het reguliere aanbod en het experimenteel aanbod
(organisatiebeleid).
We reserveren middelen voor projecten en vormingsactiviteiten rond deze
maatschappelijke thema‟s (financieel beleid).
We werken verder aan de ontwikkeling van instrumenten en procedures die ons
toelaten projecten efficiënter en effectiever te registreren en te ondersteunen
(administratief beleid).
We investeren in de ontwikkeling én de borging van nieuwe concepten, praktijken en
werkvormen (kwaliteitsbeleid).

7.3. Doelstellingenfiche 3
We willen kennis bevorderen en praktijk stimuleren in de regio.
7. Strategische doelstellingen
SD 3
We verhogen tegen eind 2015 de expertise inzake niet-formele educatie in de
regio door in samenwerking met partners kennis op te bouwen en te delen en
door intermediairen via een vormingsaanbod te ondersteunen.
Omschrijving kernwoorden
Expertise verhogen: Het instrumentarium dat we inzetten bestaat uit:
1. Informatie over:
aanbieders van niet-formele educatie in de regio;
educatieve behoeften;
de (praktische) organisatie van vorming.
2. Vorming voor intermediairen, o.m. rond inhouden, rond methodieken, rond informatie
over niet-formele educatie in onze regio en rond de organisatie van
vormingsactiviteiten.
Motivatie: Waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
Verschillende organisaties hebben een opdracht op het vlak van niet-formele educatie.
Onze stakeholders geven aan dat de niet-formele educatie in onze regio verder kan
worden gestimuleerd wanneer wij via samenwerking kennis en expertise opbouwen en
doorgeven. Via informatie en vorming kunnen we de expertise van aanbieders van niet
formele educatie in de regio verhogen en een „motor‟ zijn voor niet-formele educatie in
de regio.
Waar staan we nu?
We hebben de voorbije jaren inspanningen geleverd om informatie te verzamelen en
kennis op te bouwen. Voor de aanbieders van niet-formele vorming werd de educatieve
zoekrobot ontwikkeld. Deze wordt nog te weinig gebruikt door organisaties die op zoek
zijn naar een geschikt vormingsaanbod.
Informatie over educatieve behoeften werd verspreid via o.m. de publicatie 'Vrijwilligers
in vorm(ing)'. Informatie over andere educatieve behoeften werd ontsloten via een
ondersteuningsnota voor gemeentelijk vormingsbeleid.
We organiseerden enkele workshops voor intermediairen over 'de (praktische)
organisatie van vorming', maar deze kennis werd nog niet op andere manieren ontsloten.
Wat betreft vorming voor intermediairen kunnen we terugvallen op enkele goede
praktijkvoorbeelden zoals vorming over de verkiezingen, gezonde voeding, de organisatie
van vormingsacitiviteiten, het voeren van een dialoog, het werken met maatschappelijk
kwetsbare groepen, muzikaal erfgoed, ... Deze vormingen zijn ad hoc tot stand gekomen
of vonden plaats in het kader van een bepaalde activiteit. Vorming voor intermediairen
maakt nog geen deel uit van onze reguliere werking.
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We willen verder kennis opbouwen. We willen de verzamelde informatie op een
toegankelijke wijze ontsluiten voor partners in vorming en we willen het gebruik ervan
verhogen. We willen meer intermediairen vormen om zelf aan de slag te gaan met
bepaalde inhouden, methodieken of informatie. We zijn tevreden als we op deze manier
67

68 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
de niet-formele vorming in de regio hebben kunnen stimuleren en wanneer
intermediairen aangeven dat ons ondersteuningsaanbod hiertoe daadwerkelijk heeft
bijgedragen.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
Indicatoren
1. Gebruik van de informatie:
aantal bezoekers op de infopagina‟s van de website;
aantal contacten waar deze informatie is ingebracht;
aantal specifieke vragen die we krijgen over deze informatie.
2. Het aantal vormingen dat georganiseerd wordt voor intermediairen.
3. Het publieksbereik door intermediairen die bij ons een vorming gevolgd hebben
(kwalitatieve omschrijving).
4. Evaluatie met de stakeholders: we brengen stakeholders bijeen om hen te bevragen
over de mate waarin ons ondersteuningsaanbod werkelijk geholpen heeft en waar we
eventueel moeten bijsturen.
Normen
Eind 2010 wordt voor iedere indicator een nulmeting gemaakt voor het jaar 2010.
Jaarlijks wordt voor iedere indicator een norm bepaald.
Strategie
Uit onze externe en interne analyse selecteerden we al enkele strategieën om deze
doelstelling te realiseren. De definitieve strategieën en acties zullen nog verder worden
vastgelegd en uitgewerkt. In de voortgangsrapporten zullen we jaarlijks concrete doelen
en acties formuleren.
We bieden informatie aan over aanbieders van niet-formele educatie, over educatieve
behoeften en over het (praktisch) organiseren van vorming. Deze informatie stellen
we ter beschikking via een apart luik voor partners op de website. Ze wordt ook
actief aangewend in onze samenwerkingen met partners in vorming.
We bieden vorming aan voor freelancers en partners in voming over o.a.
methodieken, inhouden, informatie over niet-formele educatie in onze regio en over
de organisatie van vormingsactiviteiten.
Bij de uitwerking van SD1 en SD2 bekijken we bij ieder initiatief of we ook
intermediairen kunnen betrekken en vormen om hiermee aan de slag te gaan.
We werken samen met partners om de informatie en het vormingsaanbod vorm te
geven.
Acties met betrekking tot onze interne werking
Op basis van een denkoefening met het team geven we reeds een indicatie van enkele
acties aan m.b.t. onze interne werking, zonder dat dit reeds het concrete actieplan is.
We voorzien ruimte om onze competenties op dit vlak verder te ontwikkelen
(personeelsbeleid).
We creëren instrumenten om de aanwezige kennis en know-how structureel te
verankeren in onze werking (kwaliteitsbeleid).
We voorzien tijd en middelen voor de ontwikkeling, opvolging en evaluatie van het
ondersteuningsaanbod (financieel beleid).
We ontwikkelen een registratiesysteem voor ons ondersteuningsaanbod
(administratief beleid).

7.4. Doelstellingenfiche 4
7. Strategische doelstellingen
We willen toewerken naar een meer gecoördineerd en afgestemd aanbod in de
regio.
SD 4
In samenwerking met partners in vorming ondernemen we acties die leiden tot
een meer gecoördineerd en afgestemd vormingsaanbod in onze regio tegen eind
2015.
Omschrijving kernwoorden
Acties in samenwerking: het instrumentarium dat we inzetten bestaat uit
1. oprichten of opvolgen van netwerken met partners in vorming;
2. afstemmen met andere vormingsinstellingen;
3. begeleiden van gemeenten of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden voor de
uitwerking van een vormingsbeleid.
Een gecoördineerd en afgestemd aanbod: een breed educatief aanbod, gespreid in de
regio, dat de educatieve behoeften dekt en waarvan iedere inwoner in de regio op de
hoogte is en gebruik van kan maken.
Motivatie: Waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
Uit onze externe analyse blijkt dat verschillende actoren actief zijn op het terrein van de
niet-formele educatie en met elkaar raakpunten hebben in hun werking en in hun
aanbod. Onze stakeholders geven aan dat Vormingplus wegen dient te zoeken om het
educatief aanbod dat er is verder op elkaar af te stemmen en aanvullend samen te
werken. Ook de deelnemers geven aan dat het interessant is om te weten waar ze
eventueel een vervolgaanbod kunnen volgen. De voorbije jaren hebben we enkele
interessante ervaringen achter de rug waarop we kunnen verder bouwen.
Waar staan we nu?
De voorbije jaren bouwden we ervaring op op het vlak van het oprichten of opvolgen van
netwerken (bv. Lokaal overleg opvoedingsondersteuning Gent, COMEET, overleg met
aanbieders digitale vorming). We ondernamen tot nu toe nog geen initiatieven om ten
gronde met andere aanbieders af te stemmen, vormingstrajecten uit te werken en te
communiceren naar het publiek. In de gemeenten De Pinte, Knesselare, Deinze en
Maldegem hadden we contacten met het oog op de ontwikkeling van een concreet en
afgestemd vormingsbeleid in de gemeente. Hierbij maakten we gebruik van onze
ondersteuningsnota vormingsbeleid.
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We willen voor elke dienst samenwerking aangaan of de bestaande samenwerking
verdiepen.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
Indicatoren
1. Aantal opgerichte en opgevolgde netwerken met partners.
2. Aantal afstemmingen met vormingsinstellingen.
69

70 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
3. Aantal begeleidingen van gemeenten en intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden.
4. Evaluatie met de stakeholders: we brengen stakeholders bijeen om hen te bevragen
over de mate waarin onze acties werkelijk geholpen hebben en waar we eventueel
moeten bijsturen.
Normen
Eind 2010 wordt voor iedere indicator een nulmeting gemaakt voor het jaar 2010.
Jaarlijks wordt voor iedere indicator een norm bepaald.
Strategie
Uit onze externe en interne analyse selecteerden we al enkele strategieën om deze
doelstelling te realiseren. De definitieve strategieën en acties zullen nog verder worden
vastgelegd en uitgewerkt. In de voortgangsrapporten zullen we jaarlijks concrete doelen
en acties formuleren.
We richten netwerken op of nemen deel aan bestaande netwerken. Via deze
netwerken brengen we het bestaande aanbod in kaart en bekijken we samen wat
aanvullend kan uitgewerkt worden. We kiezen in de eerste plaats voor netwerken
rond de doelgroepen en de maatschappelijke thema's die we centraal stellen in deze
beleidsperiode.
We overleggen met andere vormingsaanbieders om afgestemde vormingstrajecten
samen te stellen en te communiceren naar de inwoners in de regio.
We begeleiden gemeenten of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden om een
educatief netwerk op te richten met verenigingen en organisaties in hun
werkingsgebied.
We maken afspraken met gemeenten over toeleiding tussen gemeenten.
We betrekken lokale verenigingen en/of de koepels ervan bij onze initiatieven die
leiden tot een beter afgestemd aanbod.
We communiceren over het gecoördineerde en afgestemde aanbod naar het publiek.
Acties voor onze interne werking
Op basis van een denkoefening met het team geven we reeds een indicatie van enkele
acties voor onze interne werking, zonder dat dit al het concrete actieplan is.
We bouwen kennis en expertise op in het oprichten en opvolgen van netwerken
(personeelsbeleid).
We delen de expertise tussen de medewerkers (kwaliteitsbeleid).
We ontwikkelen een werkwijze om de bekendmaking van het aanbod van derden
meer te laten aansluiten op de acties voor een gecoördineerd en afgestemd aanbod
(externe communicatie).
We voorzien middelen om deze acties te kunnen uitvoeren (financieel beleid).
We ontwikkelen een registratiesysteem voor deze activiteiten (administratief beleid).

7.5. Doelstellingenfiche 5
We willen een deskundige organisatie zijn.
7. Strategische doelstellingen
SD 5
We verhogen doorheen de beleidsperiode onze competenties om onze externe
strategische doelstellingen kwaliteitsvol te realiseren.
Motivatie: waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
Met de vier externe strategische doelstellingen richten we ons op nieuwe doelgroepen,
thema's en diensten of willen we de bestaande werking verdiepen. Dit vereist een
verdere uitbouw van onze deskundigheden op die terreinen, zowel op individueel niveau
als op organisatieniveau.
Waar staan we nu?
In 2009 namen we een start met de uitwerking van een competentiebeleid. De verdere
concretisering kan best gebeuren op basis van de nieuw geformuleerde taken en functies
ter realisatie van het beleidsplan. Medewerkers volgden tot nu toe opleidingen en
studiedagen in functie van hun opdrachten of van het verhogen van hun persoonlijk
functioneren.
In 2009 organiseerden we bijscholing voor freelancers omtrent 'interactief werken met
groepen' en i.f.v. de begeleiding van het Spring mee-aanbod. In 2010 starten we met
een intervisie omtrent projectmatig werken.
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We zijn tevreden als we acties ondernomen hebben die de nodige competenties
opbouwen en onze medewerkers aangeven dat ze zich hierdoor competenter voelen.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
Indicatoren
1. De gevolgde opleidingen van de eigen medewerkers.
2. De interne momenten en instrumenten voor kennisdeling.
3. Feedback over de competentieontwikkeling tijdens de functioneringsgesprekken.
4. De vormingsmomenten voor freelancers.
Normen
Jaarlijks bepalen we voor elke indicator de gewenste output.
Strategie
1. We werken een competentieontwikkelingsplan uit voor iedere medewerker.
2. We ontwikkelen instrumenten voor interne kennisdeling.
3. We werken een vormingsaanbod uit voor freelancers.
71

72 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
7.6. Doelstellingenfiche 6
We willen een performante interne werking uitbouwen.
SD 6
We verbeteren tegen eind 2015 de interne organisatie om onze externe
strategische doelstellingen efficiënt te kunnen realiseren.
Motivatie: waarom kiezen we expliciet voor deze doelstelling?
De nieuwe of uit te breiden werking rond bepaalde doelgroepen, thema's of diensten
vereist een herschikking van taken en verantwoordelijkheden. Om de gewenste
resultaten met de gehele organisatie te behalen is ook een goede samenwerking en
afstemming tussen medewerkers noodzakelijk. Uit onze interne analyse blijkt de nood
aan meer samenwerking rond de gestelde prioriteiten en aan een betere integratie van
de administratieve en financiële processen en van de externe communicatie met de
inhoudelijke werking.
Waar staan we nu?
Onze huidige taakverdeling, overlegstructuren en werkafspraken zijn gebaseerd op de
werking die eind 2006 werd gedefinieerd. Op bepaalde punten is verbetering mogelijk.
Het is ook duidelijk dat onze huidige manier van werken niet voldoende gericht is op de
realisatie van onze nieuwe strategische doelstellingen.
Waar willen we staan? Wanneer zijn we tevreden?
We willen een taakverdeling en samenwerking die de nodige dynamiek op gang kan
brengen om de doelstellingen te realiseren. We willen beschikken over werkafspraken die
de samenwerking effectief en efficiënt maken.
Hoe gaan we de realisatie van deze doelstelling opvolgen?
De onderstaande indicatoren kunnen nog aangevuld worden bij de verdere uitwerking
van strategieën en acties.
Indicatoren
1. Duidelijke toewijzing van taken en verantwoordelijkheden aan de medewerkers.
2. Vastgelegde overlegstructuren met een duidelijk mandaat en opdracht.
3. Uitgewerkte werkafspraken en –procedures.
4. Feedback over de interne werking tijdens de functioneringsgesprekken.
Normen
Jaarlijks bepalen we voor elke indicator de gewenste output.
Strategie
1. We werken een nieuwe taakverdeling uit die de uitvoering van de strategische
doelstellingen mogelijk maakt.
2. We werken overlegstructuren uit die de realisatie van de strategische doelstellingen
bevorderen.
3. We maken werkafspraken om de financiële en administratieve processen en de
externe communicatie beter af te stemmen op de inhoudelijke werking.

8. Mensen en middelen
8.1. Mensen
8. Mensen en middelen
Onze doelstellingen voor de volgende beleidsperiode zullen wij realiseren met een
maximale personeelssterkte van 12,78 voltijds equivalent in vast dienstverband. Met dit
aantal bereiken wij een personeelskost van 85 procent van onze subsidie van de Vlaamse
gemeenschap en 70 procent van onze totale onkosten (zie verder). Omdat wij voldoende
werkingsmiddelen willen behouden aanzien wij deze personeelskost als een maximum.
Bij het einde van de beleidsperiode 2006 – 2010 zag de functieverdeling er uit als volgt:
Functie VTE
Coördinatie inhoudelijke
werking
1
Coördinatie algemene zaken 1
Administratie en
boekhouding
2,5
Communicatie en ICT 0,75
Onderhoud en logistiek 0,68
Aanbodontwikkeling 4,3
Regionale werking 1,5
Kennisbeheer 0,7
Freelancerwerking 0,35
De ondersteunende functies administratie, communicatie en ICT zijn onderbemand. Wij
hadden gehoopt dat tegen het begin van de nieuwe beleidsperiode te kunnen opvangen
via de DAC-normalisering, maar die operatie is door de Vlaamse regering uitgesteld tot
2012 ten vroegste. In afwachting zullen reorganisatie van het werk en de invoering van
meer efficiënte procedures tijdelijk soelaas moeten brengen.
De staffuncties aanbodontwikkeling, regiowerk, kennisbeheer en freelancerwerking zullen
wijzigen, in functie van de realisatie van onze externe strategische doelen.
8.2. Middelen
8.2.1. Uitgangspunten
De voorliggende meerjarenbegroting 2011 – 2015 is geen voorspelling van de
evolutie van onze financiële toestand. Daarvoor is er een te grote onzekerheid over
de evolutie van de inflatie (of deflatie) en over het toekomstig beleid van onze
voornaamste subsidieverstrekker. Voor Vormingplus Gent-Eeklo bedragen de
subsidies van de Vlaamse overheid op dit moment ruim 80 procent van de inkomsten.
Een wijziging in het subsidiëringsbeleid kan dus verregaande gevolgen hebben.
Daardoor is onze meerjarenbegroting een tool waarmee we op elk moment kunnen
bekijken wat er gebeurt met de verschillende items, wanneer één of meerdere items
in een bepaalde richting veranderen.
Onze voornaamste uitgaven, 70%, zijn de personeelskosten. Het is onze ambitie om
onze doelstellingen voor de volgende periode te realiseren, en daarvoor hebben we
73

74 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
de huidige bezettingsgraad van bijna 13 VTE nodig.Tezelfdertijd kunnen we het
aandeel van de personeelskosten niet nog verder laten stijgen.
Kosten voor huisvesting, secretariaat en organisatie, bij de start van de
beleidsperiode goed voor 12% van de uitgaven, zijn vaste kosten die gedurende de
hele beleidsperiode onvermijdelijk zijn, ongeacht de inhoudelijke keuzes.
De posten 613, 614 en 615, in het geel aangeduid en in 2010 goed voor 17,5% van
de uitgaven, zijn rechtstreeks verbonden met de kosten die Vormingplus Gent-Eeklo
maakt voor de organisatie van vormingsactiviteiten in al zijn vormen, voor de
bekendmaking daarvan en voor ondersteunende initiatieven. Kortom: deze uitgaven
zijn rechtstreeks gekoppeld aan de aard en het volume van de activiteiten en
bijgevolg variabele kosten.
De post 7401 Inkomsten vorming, goed voor 9% van onze inkomsten, zijn
rechtstreeks verbonden met de aard en het volume van ons vormingsaanbod en met
de prijssetting (deelnemersbijdrage) en bijgevolg variabele inkomsten.
8.2.2. Uitgaven
Ten opzichte van 2010 voorzien we voor de volgende 5 jaar een lineaire gemiddelde
prijsstijging van 1,5% voor de consumptiegoederen.
Voor de personeelskosten komt er bovenop de hypothetische stijging van 1,5% van
de index een bijkomende stijging van 1,8% gemiddeld per jaar door de anciënniteit.
8.2.3. Inkomsten
We gaan er van uit dat de subsidiëring door Volksontwikkeling (7371) vanaf 2011
terug de normale indexering volgt, zonder besparingsaftrek. In onze simulatie starten
we zondoende met een bedrag van € 1.015.000 en een gemiddelde lineaire stijging
van 1,5% per jaar.
Onze eigen inkomsten uit vormingsactiviteiten (7401) willen we ten opzichte van
2010 jaarlijks met 2% laten stijgen, niet door een verhoging van het volume, maar
door een selectieve aanpassing van de deelnameprijs en door beheersing van de
kosten.
We ambiëren eveneens een verhoging van 2% jaarlijks in het verkrijgen van
subsidies of sponsoring door andere diensten of overheden.
8.2.4. Winst/verlies
In voorliggend model stijgt de grootste bron van uitgaven – de personeelskosten – met
3,3% terwijl de grootste bron van inkomsten – de subsidie Volksontwikkeling - maar met
1,5% stijgt. Dat betekent dat wij vanaf 2012 zullen moeten bijsturen.
8.2.5. Conclusie
De realisatie van onze strategische doelstellingen zal extra investeringen vragen. Deze
situeren zich vooral op het vlak van financiële middelen voor het vormingsaanbod naar
bepaalde doelgroepen en rond bepaalde maatschappelijke thema's, aangepaste promotie
voor dit aanbod, bijscholing van de medewerkers en ondersteunende ICT-instrumenten.
Extra kosten zullen moeten opgevangen worden door een verschuiving binnen de
voorziene budgetten, of zullen gecompenseerd moeten worden door extra inkomsten, bv.
bijkomende subisidies van derden, of bijkomende inkomsten uit educatieve activiteiten.

8. Mensen en middelen
De opmaak van de jaarlijkse begroting, aan de hand van de reële financiële
ontwikkelingen, wordt meer dan ooit een belangrijk moment om de financiële gezondheid
van Vormingplus Gent-Eeklo te borgen.
75

MEERJARENBEGROTING 2011 - 2015
1 = 1000 euro
8. Mensen en middelen
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Uitgaven Subtotal
61 DIENSTEN EN DIVERSE GOEDEREN 350 355 361 366 371 377
610 huisvestingskosten 90 91 93 94 96 97 +1,5%
611 secretariaatskosten 30 30 31 31 32 32 +1,5%
612 andere organisatiekosten 20 20 21 21 21 22 +1,5%
613 diverse werkingskosten 20 20 21 21 21 22 +1,5%
614 educatieve activiteiten, vormingcursussen 95 96 98 99 101 102 +1,5%
615 tijdschrift - publicaties 95 96 98 99 101 102 +1,5%
616 dienstverlening 0 0 0 0 0 0 +1,5%
62 PERSONEELSKOSTEN 835 863 891 920 951 982 +3,3%
63 AFSCHRIJVINGEN, WAARDEVERMINDERINGEN EN 15 15 15 16 16 16 +2%
TOTAAL 1.200 1.233 1.267 1.302 1.338 1.375
Inkomsten Subtotal
73 SUBSIDIES 1.010 1.051 1.067 1.083 1.099 1.116
7371 afdeling volksontwikkeling en lokaal cultuurbeleid 975 1.015 1.030 1.046 1.061 1.077 +1,5%
7372 andere 35 36 36 37 38 39 +2%
OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN 190 190 187 184 182 181
7401 inkomsten vorming 110 112 114 117 119 121 +2%
744-76 diverse,financiële en uitzonderlijke bedrijfsopbrengsten 20 20 21 21 22 22 +2%
743 Recuperatie van personeelskosten 60 57 51 46 42 37 -5%
TOTAAL 1.200 1.240 1.253 1.267 1.282 1.297
Winst/verlies 0 7 -14 -35 -57 -79
Bijkomende inkomsten subsidies anderen 0 2 2 2 2 +5%
Bijkomende inkomsten educatieve activiteiten 0 5 5 5 5 +5%
Toevoeging/Onttrekking uit de reservers 0 7 28 50 72
TOTAAL na bijsturing 0 1.233 1.267 1.302 1.338 1.375
76

9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
9.1. Het publieksbereik
In SD1 stellen we ons tot doel om een meer divers publiek te bereiken. We willen het
aandeel jongeren, ouderen, mannen, etnisch-culturele minderheden en maatschappelijk
kwetsbare groepen binnen ons publieksbereik verhogen t.o.v. ons referentiejaar 2010.
De motivatie van onze keuze voor deze doelgroepen en de indicatoren ter opvolging,
staan uitgebreider omschreven onder SD 1.
We kiezen ervoor om verschillende doelgroepen te bereiken in plaats van een zo groot
mogelijk publiek te bereiken. We willen dus meer doelgroepgericht werken en een meer
heterogeen samengesteld publiek bereiken. Wat het volume betreft willen we jaarlijks
minimaal 3000 deelnames realiseren. We baseren ons hiervoor op het aantal deelnames
in 2008. Met de huidige personeelsbezetting is dit een realistisch volume. Het laat ruimte
om in te zetten op de nieuwe strategische doelen. We kiezen ervoor om niet alle
personeelsinzet toe te spitsen op het behalen van een zo groot mogelijk eigen publiek.
De strategische doelstellingen 3 en 4 leiden niet noodzakelijk tot deelnames aan eigen
vormingsactiviteiten, maar hebben de bedoeling dat bij de betrokken partners een
multiplicatoreffect wordt gerealiseerd. Een deel van onze arbeidstijd gaat dus naar het
verhogen van het aantal deelnames bij partners.
9.2. De mate waarin de Volkshogeschool kansengroepen bereikt,
of via het werken met multiplicatoren van betekenis is voor
kansengroepen.
We willen in ons publieksbereik een groter aandeel etnisch-culturele minderheden en
maatschappelijk kwetsbare groepen (SD 1).
We wensen meer etnisch-culturele minderheden te bereiken omdat onze samenleving
steeds diverser en intercultureler wordt. Samenleven in een diverse samenleving is een
belangrijk maatschappelijk thema dat we ook in het vormingswerk in de praktijk willen
brengen.
De groep van maatschappelijk kwetsbare personen is een steeds groter wordende groep
in de samenleving, ook in onze regio. Het aantal leefloners, het aantal personen met een
beperking met een tegemoetkoming, het aantal kansarmen en het aantal laaggeschoolde
werkzoekenden stijgt. We vinden het belangrijk dat ook deze mensen kansen krijgen om
in hun vrije tijd vorming te volgen. De motivatie van onze keuze voor deze doelgroepen
en de indicatoren ter opvolging staan uitgebreider omschreven onder SD 1.
We willen deze kansengroepen zowel via eerstelijnswerk als via intermediairen
bereiken.
Om kansengroepen rechtstreeks via onze vorming te bereiken, leveren we inspanningen
om drempels weg te werken en randvoorwaarden te faciliteren. We kiezen er voor om
onze activiteiten zo inclusief mogelijk uit te bouwen door te werken aan integrale
toegankelijkheid. Dit betekent dat onze interne werking, ons aanbod en communicatie
effectief bereikbaar, betreedbaar, betaalbaar en bruikbaar is voor iedereen. De acties die
77

78 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
we hiertoe voorzien staan omschreven in ons diversiteitsplan, onder het luik integrale
toegankelijkheid.
Omdat voor veel kansengroepen de drempel te groot blijft om aan het reguliere aanbod
deel te nemen, werken we ook een doelgroepgericht aanbod uit voor
laaggeschoolden, armen, personen met een beperking en mensen uit een etnischculturele
minderheid.
Kansengroepen worden soms makkelijker bereikt in hun leefomgeving. Daarom kiezen
we ervoor om te werken naar intermediairen die opereren ten dienste van de beoogde
kansengroepen. Voor de activiteiten waar dit mogelijk is ondersteunen we intermediairen
zodat zij een multiplicatorrol kunnen spelen naar de betrokken kansengroepen. Deze
acties zijn vervat in strategische doelstelling 3 van dit beleidsplan.
9.3. De spreiding van het aanbod over de regio
We bevorderen een spreiding van het aanbod in onze regio door een eerstelijnsrol op te
nemen en door te werken met intermediairen.
Samen met partners werken we vormingsactiviteiten uit gespreid in onze regio.
Hierbij hanteren we drie strategieën:
1. We werken in enkele gemeenten, evenwichtig gespreid over de regio, samen met
partners een seizoensprogammatie uit.
2. We gaan met partners in onze regio specifieke samenwerkingen aan die aansluiten op
hun werking.
3. We geven opvolging aan specifieke vragen naar vormingsactiviteiten.
We werken ook aan een gespreid aanbod in de regio door de expertise over nietformele
vorming in de regio uit te wisselen en te verhogen. Door partners in de regio te
ondersteunen willen we een multiplicatoreffect creëren. We hanteren hierbij enerzijds
de strategie om in samenwerking met partners kennis op te bouwen en te delen en
anderzijds om intermediairen via een vormingsaanbod te ondersteunen (SD 3).
De acties die we ondernemen om tot een meer gecoördineerd en afgestemd aanbod
te komen worden ook gespreid over de regio. Het beoogde effect is dat er op meer
plaatsen in de regio een gecoördineerd en afgestemd aanbod komt (SD 4).
9.4. De wijze van bekendmaking van het aanbod
Om het aanbod in de regio bekend te maken hanteren we de volgende strategieën:
1. ons driemaandelijks tijdschrift Goedgevonden;
2. onze interactieve en gebruiksvriendelijke website;
3. bijkomende promotie voor ons eigen aanbod: digitale nieuwsbrief voor cursisten
(8/jaar), promotie via regionale kanalen, projectpromotie, persberichten, algemene
bekendmakingsacties.
Om strategische doelstelling 1 rond een diverser publieksbereik waar te maken zullen we
met onze bijkomende promotie sterker inzetten op doelgroepgerichte promotie.
Zowel via het tijdschrift als via de website wordt ook het aanbod van andere
aanbieders in de regio bekend gemaakt. We beperken ons hierbij tot het aanbod van
structurele aanbieders met een bovenlokale uitstraling.

9.5. De diversiteit van het aanbod
9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
Diversiteit van het aanbod betekent dat in het aanbod diverse inhoudelijke thema‟s aan
bod komen, dat er verschillende methoden gebruikt worden en dat het aanbod
verschillende doelgroepen aanspreekt. We passen dit aanbod aan de eigenheid van onze
regio en de vormingspartners aan. Dit doen we door in te spelen op vragen en thema‟s
die er leven en door aansluiting te zoeken met de werking van partners.
Wat de inhoudelijke thema‟s betreft willen we inspelen op de brede interesses en
noden die er zijn bij volwassenen, voor zover we die relevant vinden in het licht van onze
visie en missie. Tegelijk willen we ons in de komende beleidsperiode duidelijk profileren
op enkele maatschappelijke ontwikkelingen: diversiteit, duurzame ontwikkeling, de
onderhandelingssamenleving, maatschappelijke participatie en digitale en
informatiegeletterdheid. De mogelijke strategieën hiervoor staan beschreven onder SD 2.
Binnen de seizoensprogrammatie zorgen we voor een diversiteit aan methoden:
cursussen, workshops, informatiesessies, bezoeken, … Naast de seizoensprogrammatie
werken we educatieve activiteiten uit in projecten in samenwerking met partners. Met
deze projecten willen we vernieuwend werken inzake methodiek en/of publieksbereik, of
willen we inspelen op maatschappelijke uitdagen, of willen we een lokale inbedding van
het educatief aanbod nastreven.
Voor de komende beleidsperiode kiezen we er ook voor om een diverser publiek te
bereiken en het aandeel van enkele doelgroepen in ons totale publieksbereik te vergroten
(SD 1 en beoordelingselementen 1 en 2). Aangezien we hiertoe ook activiteiten zullen
ontwikkelen die aansluiten op hun specifieke behoeften en interesses zal dit mede
zorgen voor een diversiteit van inhoudelijke thema‟s en methoden.
9.6. De maatschappelijke verantwoording van het aanbod
In de voorbije beleidsperiode formuleerden we onze visie op mens en maatschappij,
onze visie op leren en de educatieve functie, onze visie op de
gemeenschapsvormende functie, onze visie op de culturele functie en onze visie
op diversiteit. We maakten ook werk van een rolbeschrijving per themagebied: op
basis van een analyse van maatschappelijke ontwikkelingen, de ontwikkelingen binnen
de verschillende themagebieden en op basis van het bestaande aanbod hierover werd
onze rol voor die themagebieden aangescherpt. Onze activiteiten vertrekken vanuit onze
missie, visieteksten en rolbeschrijvingen.
De komende beleidsperiode zetten we ook expliciet in op enkele maatschappelijke
ontwikkelingen. Op basis van een analyse van maatschappelijke trends en op basis van
de stakeholdersbevraging kozen we de volgende vijf maatschappelijke ontwikkelingen:
diversiteit, duurzame ontwikkeling, de onderhandelingssamenleving, maatschappelijke
participatie en digitale en informatiegeletterdheid.
We willen met ons aanbod ook inspelen op behoeften en interesses van volwassenen in
onze regio, voor zover we die relevant vinden in het licht van onze visie en missie. Voor
de komende beleidsperiode zetten we in op het extra bereiken van vijf doelgroepen. We
zullen hiertoe activiteiten ontwikkelen die aansluiten op hun specifieke behoeften en
interesses.
79

80 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
9.7. De beschikbare infrastructuur
Onze zetel is gelegen in Gent op een goed bereikbare locatie vlakbij het Sint-
Pietersstation. Voor onze vormingsactiviteiten in Gent maken we voor het grootste deel
gebruik van onze eigen lokalen. Voor activiteiten in samenwerking wordt vaak gebruik
gemaakt van de lokalen van de partner omdat we dan dichter in de leefomgeving van de
doelgroep kunnen werken. We onderzoeken hoe we in Gent meer in de wijken en
deelgemeenten aanwezig kunnen zijn.
De activiteiten buiten Gent gaan door in lokalen van de partner. In de gemeenten
waar we een seizoensprogrammatie uitwerken gaan de activiteiten meestal door op een
vaste locatie. Een goede locatie is een belangrijke randvoorwaarde voor een geslaagde
vorming. Met de partners maken we daarom telkens goede afspraken over de eisen aan
de locatie. In een samenwerkingsverband verwachten we dat de partner een geschikte
locatie ter beschikking stelt.
We verhuren onze eigen accommodatie aan groepen, organisaties of verenigingen voor
vergaderingen of initiatieven met een vormend karakter. Zie
http://www2.vormingplusgent-eeklo.be/praktisch/huurvanlokalen/lokalen .
9.8. De professionele uitbouw
De realisatie van ons beleidsplan dient te gebeuren met het huidige
personeelsbestand van 12,78 VTE. Er is geen financiële ruimte om extra aanwervingen
te doen. Vanaf januari 2012 zou er wel een uitbreiding van minimaal 0,5 VTE mogelijk
zijn via de DAC-regularisatie. Voor de realisatie van onze vier externe doelstellingen zijn
nieuwe taken, overlegstructuren en werkafspraken nodig. In SD 6 wordt
omschreven hoe we hiervan werk zullen maken.
De realisatie van onze vier externe strategische doelstellingen vereist ook dat we onze
competenties op die terreinen verder ontwikkelen. In SD 5 is omschreven hoe we hiervan
werk zullen maken, zowel voor vaste medewerkers als freelancers.
We zullen ook vrijwilligers inschakelen voor de uitbouw van onze werking en hen in hun
competenties ondersteunen.
9.9. De netwerkvorming
Om een goede spreiding van het aanbod te realiseren, bouwen we een stevig netwerk
uit. Om de sleutelfiguren en organisatie in onze regio te kennen en om Vormingplus voor
te stellen onderhouden we contacten met de beleidsverantwoordelijken voor cultuur in de
verschillende steden en gemeenten in onze regio. We doen dit ook met
intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Maar ook met andere sleutelfiguren uit
belendende sectoren die een rol kunnen spelen op het vlak van niet-formele vorming
leggen we contacten. In de gemeenten waar we een seizoensprogrammatie organiseren,
werken we voornamelijk samen met cultuurcentra, gemeenschapscentra, bibliotheken of
de gemeentelijke cultuurdienst.
Voor de uitwerking van vormingsactiviteiten hebben we in de eerste plaats een
netwerk van freelancers en vormingsinstellingen (de landelijk gespecialiseerde én

9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
regionale). We werken ook samen met verenigingen, bewegingen, erfgoedorganisaties,
kunstenorganisaties, musea, welzijnsorganisaties, en vele lokale initiatieven. Zo willen
we aanvullend en versterkend op de werking van partners een vormingsaanbod
uitwerken. Voor de Vrijwillgersacademie Oost-Vlaanderen werken we ook sterk samen
met de provincie Oost-Vlaanderen. In de toekomst zullen we gerichte samenwerking
zoeken met organisaties die zich ook profileren op de vijf maatschappelijke
ontwikkelingen waar we expliciet op inzetten (SD 2).
Om maatschappelijk kwetsbare groepen te bereiken (SD 1) werken we i.f.v. het Spring
mee-aanbod samen met vormingsinstellingen voor personen met een handicap,
verenigingen waar armen het woord nemen, sociale leerwerkplaatsen en het Centrum
voor Basiseducatie. De toeleiding gebeurt door nog vele andere welzijnsactoren.
Voor het bereiken van etnisch-culturele minderheden (SD 1) werken we samen met
verschillende mirgrantenverenigingen en actoren uit de integratiesector.
Voor het bevorderen van de expertise inzake niet-formele vorming (SD 3) en het
toewerken naar een gecoördineerd en afgestemd aanbod (SD 4), verbinden we ons
met verschillende partners in vorming, in het bijzonder met freelancers,
vormingsinstellingen en gemeentelijke functionarissen. We nemen ook deel aan
verschillende overlegstructuren in de regio.
Voor de bekendmaking van het vormingsaanbod werken we samen met alle
bibliotheken en cultuurcentra in de regio om ons tijdschrift te verspreiden. In een
concrete samenwerking verzorgt de partner ook steeds een deel van de promotie via zijn
eigen kanalen. We verbinden ons ook met regionale organisatie die een
bekendmakingsopdracht hebben. Organisaties die een structurele, bovenlokale aanbieder
zijn van vorming kunnen hun aanbod in ons tijdschrift bij het brede publiek bekend
maken.
9.10. De samenwerking met de gespecialiseerde
vormingsinstellingen
Voor de realisatie van onze vier externe strategische doelstellingen zal waar mogelijk en
zinvol met gespecialiseerde vormingsinstellingen worden samengewerkt.
Om een meer divers publiek te kunnen bereiken zullen we samenwerken met
gespecialiseerde vormingsinstellingen. Momenteel wordt voor het bereiken van
maatschappelijk kwetsbare groepen reeds samengewerkt met VMG en Handicum. Met de
Stichting Lodewijk de Raet is er reeds een samenwerking geweest voor een aanbod
gericht naar jongeren.
Het ontwikkelen van een aanbod rond de vijf maatschappelijke ontwikkelingen (SD
2) kan eveneens in samenwerking met gespecialiseerde vormingsinstellingen gebeuren.
Maar ook voor andere thema‟s is samenwerking mogelijk. Tot nu toe hadden we al een
samenwerking met Natuurpunt Educatie, VCOK, PRH, UPV-VUB, CCV, Motief Centrum
voor Natuur en Milieueducatie, Wisper, Stichting Lodewijk de Raet, Timotheus, Fevlado-
Diversus.
Voor het uitwerken van een ondersteuningsaanbod naar intermediairen (SD 3) is
ook samenwerking met gespecialiseerde vormingsinstellingen mogelijk. In het verleden
verzorgden de Stichting Lodewijk de Raet en PRH reeds een vorming voor onze
81

82 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
freelancers. Met Toemeka en De Wakkere Burger werd samengewerkt voor een vorming
over de verkiezingen.
Samenwerking met de gespecialiseerde vormingsinstellingen is nodig om te kunnen
toewerken naar een meer gecoördineerd en afgestemd aanbod (SD 4). In het
bijzonder zullen we samenwerken rond bepaalde thema‟s of doelgroepen.
Activiteiten van gespecialiseerde vormingsinstellingen in onze regio maken we mee
bekend via onze website en ons tijdschrift Goedgevonden.
9.11. De eigen bijdrage aan het overleg met de volkshogescholen
uit de andere regio‟s
We nemen deel aan de volgende permanente overlegstructuren
1. Coördinatorenoverleg met ondersteuning van SoCius
2. Werkgroep volkshogescholen van de FOV
3. Werkgroep communicatie
4. Werkgroep gegevensregistratie
5. Collegagroep ICT
6. Collegagroep Interculturaliteit
7. Collegagroep actualiteit en samenleving
Daarnaast werken we met volkshogescholen uit andere regio‟s ook samen rond concrete
activiteiten. Uitwisseling van expertise staat hierbij centraal. Enkele voorbeelden van
huidige samenwerkingen:
1. Filosofieleesgroep i.s.m. Vormingplus Midden en Zuid West-Vlaanderen.
2. Filocafé i.s.m. Arch‟educ, Vormingplus Limburg, Vormingplus Waas en Dender,
Vormingplus Midden en Zuid West-Vlaanderen en Vormingplus Oost-Brabant.
3. Dag van de Dialoog: we organiseerden een infosessie over de opzet en de methodiek
van dit initiatief voor medewerkers van Vormingplus Oost-Brabant, Vormingplus
Midden en Zuid West-Vlaanderen en Vormingplus Waas en Dender. Aan Vormingplus
Kempen werd informatie doorgestuurd.
Naar aanleiding van de subsidiëring van de provincie Oost-Vlaanderen, directie kunst en
cultuur, werd het Platform van de Oost-Vlaamse volkshogescholen opgericht i.s.m.
Vormingplus Waas en Dender en Vormingplus Vlaamse Ardennen en Dender. Voor de
periode 2010-2012 werken we samen aan een project over brede cultuurparticipatie met
als thema „water‟. Nadien zullen we een nieuwe samenwerking met de andere twee Oost-
Vlaamse volkshogescholen vormgeven.
Vanaf september 2010 gaat de Vrijwilligersacademie Oost-Vlaanderen van start.
Hiervoor werken we samen met Vormingplus Waas en Dender, Vormingplus Vlaamse
Ardennen en Dender en het Steunpunt Vrijwilligerswerk Oost-Vlaanderen.

9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
9.12. De wijze waarop de volkshogeschool de culturele functie
invult
Uit onze visie:
"We verhogen brede cultuurparticipatie van mensen en groepen uit ons
werkingsgebied. Dit doen we door de culturele competentie van mensen en
groepen te bevorderen. We zetten daarbij in op cultuureducatie en
geletterdheidsondersteuning. We willen de deelnemers betrekken bij, toeleiden
naar en begeleiden in het lezen en verstaan van cultuuruitingen. We willen
personen en groepen ook stimuleren om zelf bij te dragen tot cultuur en
cultuurbeleving en hen ertoe aanzetten hierover te reflecteren.
We willen mensen en groepen leren omgaan met culturele diversiteit en hen deze
laten zien als een verrijking."
We brengen dit in de praktijk op o.m. de volgende manieren:
1. We organiseren cultuureducatieve vormingsactiviteiten binnen onze
seizoensprogrammatie. Dit gebeurt in het bijzonder via de activiteiten binnen de
themagebieden „kunst- en cultuurbeschouwing‟, „creativiteit en expressie‟ en
„literatuur‟. Het gaat onder meer over activiteiten zoals creatief schrijven,
leesgroepen, filocafé, actief kunst kijken met museumbezoek, … Ook bij projecten
komen cultuureducatieve vormingen aan bod, zoals bijvoorbeeld in het project “Met
oud en jong van liedje naar song” en in het project over brede cultuurparticipatie in
samenwerking met de twee andere volkshogescholen uit onze provincie.
2. We bevorderen cultuurparticipatie door activiteiten te organiseren in samenwerking
met partners, in de directe leefomgeving van het publiek. Op die manier zoeken we
een nieuw publiek op of verdiepen we de werking van bestaande culturele werkingen.
3. We maken in de activiteiten gebruik van actieve methodieken om de cultuurbeleving
van de deelnemers te stimuleren.
4. We organiseren vormingen die de digitale en informatiegeletterdheid bevorderen.
Digitale en informatiegeletterdheid is één van de vijf maatschappelijke ontwikkelingen
waar we de komende beleidsperiode expliciet willen op inzetten (SD 2). Deze vormen
van geletterdheid bevorderen kan ook via nieuwe digitale technieken als methodiek in
te te zetten.
5. We organiseren activiteiten rond interculturele ontmoeting en dialoog. Tegelijk
werken we hiermee aan het bevorderen van de competenties om deel te nemen aan
de onderhandelingssamenleving en om om te gaan met de toenemende diversiteit in
de samenleving.
83

84 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
9.13. De wijze waarop de volkshogeschool de
gemeenschapsvormende functie invult
Uit onze visie:
"Onze werking weerspiegelt sociale en maatschappelijke betrokkenheid. Door
participatie, engagement en verantwoordelijkheid aan te moedigen, door in onze
activiteiten zelf kritisch om te gaan met maatschappelijke evoluties en door
gemeenschapsvormend te werken, willen we invloed hebben op maatschappelijke
veranderingen.
We werken aan gemeenschapsvorming door mensen bij elkaar te brengen in groepen
en hen te stimuleren tot interactie en ontmoeting.
We werken aan empowerment en emancipatie van mensen door hen te vormen tot
competente en kritische burgers die verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor
zichzelf en voor elkaar. Rond maatschappelijke thema‟s willen we bewustzijn,
verantwoordelijkheid en engagement stimuleren. We verhogen participatiekansen
aan de samenleving in het bijzonder voor die groepen die hiertoe minder kansen of
mogelijkheden hebben.
Verbondenheid, wederzijds begrip en respect tussen verschillende groepen in de
samenleving vinden we belangrijk. Daarom brengen we hen samen en laten we hen
kennismaken met elkaars leefwereld en cultuur. Solidariteit en verbondenheid
stimuleren we ook door het sociale weefsel in lokale gemeenschappen in ons
werkingsgebied te versterken. Lokale verankering van de activiteiten en
samenwerking met organisaties garanderen dit."
We brengen dit in de praktijk op o.m. de volgende manieren.
1. Diversiteit, de onderhandelingssamenleving en maatschappelijk participatie zijn drie
maatschappelijke thema's waar we expliciet op inzetten in de komende
beleidsperiode (SD 2).
2. Via vormingsactiviteiten voor vrijwilligers maken we volwassenen sterker om
zich maatschappelijk in te zetten.
3. Binnen het themagebied „Actualiteit en samenleving‟ brengen we maatschappelijke
thema‟s ter sprake en stimuleren we een kritische meningsvorming.
4. We organiseren activiteiten die gericht zijn op het versterken van de
verbondenheid tussen verschillende groepen (intercultureel, intergenerationeel,
…).
9.14. Het aantal uren programma‟s
We kiezen ervoor om nieuwe doelgroepen te bereiken en in te zetten op vijf
belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen i.p.v. een zo groot mogelijk aantal
vormingsuren te realiseren. Wat het volume betreft willen we jaarlijks minimaal 2000
uren realiseren. We baseren ons hiervoor op het aantal uren in 2008. Met de huidige
personeelsbezetting is dit een realistisch volume. Het laat ruimte om in te zetten op de
nieuwe strategische doelen.
We kiezen ervoor om niet alle personeelsinzet toe te spitsen op het behalen van een zo
groot mogelijk aantal uren. De strategische doelstellingen 3 en 4 leiden niet noodzakelijk
tot eigen vormingsuren, maar hebben de bedoeling dat bij de betrokken partners een

9. Verhouding tot de 16 beoordelingselementen
multiplicatoreffect wordt gerealiseerd. Een deel van onze arbeidstijd gaat dus naar het
verhogen van het aantal vormingsactiviteiten bij partners.
9.15. Diversiteit met specifieke aandacht voor interculturaliteit
In oktober 2007 keurde de Raad van Bestuur ons diversiteitsplan 40 goed. Dit
diversiteitsplan omvat een visie op diversiteit en een actieplan. Het actieplan wordt
opgedeeld in drie luiken:
1. doelen en acties i.v.m. integrale toegankelijkheid
2. doelen en acties i.v.m. onze externe werking
3. doelen en acties i.v.m. onze interne werking.
De uitgangspunten voor een integraal toegankelijke werking zullen we blijven ter
harte nemen.
In onze externe werking vertaalt dit diversiteitsbeleid zich tot nu toe vooral in acties
die gericht zijn naar maatschappelijk kwetsbare groepen (via het Spring mee-aanbod) en
naar etnisch-culturele minderheden. In het nieuwe beleidsplan kiezen we om nog
explicieter in te zetten op diversiteit:
In SD 1 stellen we ons voor de nieuwe beleidsperiode expliciet tot doel om een meer
divers publiek te bereiken. Naast etnisch-culturele minderheden en maatschappelijk
kwetsbare groepen gaat het ook om jongeren, mannen en ouderen.
„Diversiteit‟ is één van de maatschappelijke ontwikkelingen waarop we expliciet
willen inzetten (SD 2).
Onder begeleiding van Intercultureel Netwerk Gent (ING) werkten we in 2010 een
strategisch meerjarenplan interculturaliseren uit, als onderdeel van ons
diversiteitsbeleid. De uitvoering van dit actieplan is voorzien vanaf 2011.
We gingen in het kader van de opmaak van het strategisch meerjarenplan
interculturaliseren een Grundtvig leerpartnerschap Immigrants as active citizens
by choice aan voor de periode 1 augustus 2009 tot 1 augustus 2011. Dit
partnerschap wordt verder opgevolgd en de inzichten worden geïntegreerd in het
meerjarenplan.
De doelen en acties m.b.t. de diversiteit in onze interne werking blijven we opvolgen.
De specifieke doelen en acties m.b.t. interculturaliteit zullen ook deel uitmaken van het
strategisch meerjarenplan interculturaliseren. We voeren een actief beleid om in ons
personeelsteam en Raad van Bestuur mensen van allochtone origine te betrekken.
9.16. De manier waarop in de werking rekening wordt gehouden
met principes van integrale kwaliteitszorg
In de voorbije beleidsperiode werd in het kader van integrale kwaliteitszorg werk
gemaakt van
1. een organisatiecultuurmeting en in aansluiting hierop een verbeterproject rond
interne communicatie.
40 Zie Wat doet Vormingplus? (http://www2.vormingplusgenteeklo.be/Wat%20doet%20Vormingplus?)
85

86 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
2. de uitwerking van enkele reglementen over de werking van de organisatie:een
bestuurlijk reglement, een huishoudelijk reglement, een personeelsreglement en een
reglement gebouwen en accommodatie.
3. de uitwerking en invoering van een personeelsbeleid door het opstellen van een
organogram, functiebeschrijvingen, een aanpak voor de functioneringsgesprekken en
procedures voor aanwerving en evaluatie.
4. de uitwerking van een competentiebeleid.
5. een permanente opvolging en evaluatie van onze werking.
In het kader van de opmaak van het beleidsplan 2011-2015 maakten we een evaluatie
van onze werking via een stakeholdersbevraging en een interne analyse. De
werkwijze en de resultaten hiervan zijn terug te vinden onder hoofdstukken x en y van
dit beleidsplan.
Op basis van deze evaluaties en rekening houdend met de externe strategische
doelstellingen kiezen we er voor om in de nieuwe beleidsperiode onze interne werking in
de eerste plaats verder te ontwikkelen op twee terreinen:
1. het invoeren van een competentiebeleid en het verhogen van onze competenties in
de eerste plaats i.f.v. het realiseren van onze externe strategische doelstellingen (SD
5);
2. het aanpassen van onze interne organisatie i.f.v. de nieuw geformuleerde
strategische doelstellingen door een aanpassing van de toewijzing van taken en
verantwoordelijkheden, het aanpassen van de overlegorganen en het aanpassen de
werkafspraken en –procedures (SD 6).
We zorgen ook voor een permanente opvolging en evaluatie van onze werking. Dit
doen we op de volgende manieren:
1. De strategieën en acties worden verder vastgelegd en uitgewerkt. Jaarlijks worden
concrete doelen en acties geformuleerd.
2. De doelen en acties worden minimum halfjaarlijks opgevolgd met het
medewerkersteam en de raad van bestuur. De evaluatie op het einde van het jaar
vormt de basis voor het formuleren van de doelen en acties voor het komende jaar.
3. De begroting wordt minimum halfjaarlijks opgevolgd.
4. We maken op regelmatige basis een grondige evaluatie van de verschillende
onderdelen van onze werking.

Bijlagen
Bijlagen
87

88 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Deelnemers stakeholdersbevraging
Focusgroep 1: actoren uit het veld van de niet-formele educatie
1. Johan Temmerman (OKRA Academie Midden-Vlaanderen)
2. Tom van Hoey (VMG vzw)
3. Hilde Breda (Freelancer)
4. Steve Maes (Wisper Gent)
5. Guido Jacobs (Creatief Begeleidingscentrum Krekenland)
6. Nancy De Blieck (HoGent, Sociaal cultureel werk)
7. Danielle Eeraerts (Freelancer)
8. Lesly Arens (Consortium 11 – Wonderwijs)
9. Veerle van Caenegem (LDC Ten Hove)
10. Linda Accou (Vormingplus Midden en Zuid West-Vlaanderen)
Focusgroep 2: actoren uit het sociale en culturele veld van de stad Gent
1. Marc Van Acker (Integratiedienst stad Gent)
2. Elke Hooyberghs (ING)
3. Leen Lips (Buurtwerk stad Gent, Steunpunt Bewonersinitiatieven)
4. Veerle Noppe (Opvoedingswinkel)
5. Sofie De Bruycker (Job & Co)
6. Bart Doucet (Cultuurbeleidscoördinator Gent)
7. Bram Ghyoot (Circa, Cultuurcentrum Gent)
8. Luc Baeckeland (De Centrale)
9. Evelyne Deceur (Rocsa)
10. Frederik Verstraete (STAM)
Focusgroep 3: actoren uit het sociale en culturele veld van de regio rondom
Gent
1. Els Buelens (Cultuurcentrum Evergem)
2. Luc Feusels (Plattelandscentrum Sint-Laureins)
3. Rebecca van Rechem (Cultuurbeleidscoördinator COMEET)
4. Carine De Rijcke (Lokaal Dienstencentrum Elfdorpen Deinze)
5. Ann Van Eeckhout (Provincie Oost-Vlaanderen, sector SCW)
6. Piet Blomme (Provinciaal medewerker Davidsfonds)
7. René De Pauw (Cultuurfunctionaris Wachtebeke)
8. Patrick Van Damme (Provincie Oost-Vlaanderen, bibliotheekconsulent)
9. Eddy Matthys-De Zutter (Landelijke Gilden)
10. Bart Van Hulle (Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Maatschappelijke Participatie)
Focusgroep 4: actoren uit (koepels van) verenigingen
1. Annemie De Gussem (KVLV Oost-Vlaanderen)
2. Sien Lagae (Welzijnszorg Oost-Vlaanderen)
3. Véronique Michel (KVG Oost-Vlaanderen)
4. Marie Beelaerts (VIVA Oost-Vlaanderen)
5. Nathalie Devis (Willemsfonds Oost-Vlaanderen)
6. Nadia Srasra (VOEM)
7. Ridvan Can (FZOVL)
8. Tine Dekempe (HVV)
9. Riet Janssens (VELT)
10. Marianne Van Hoe (Neos Oost-Vlaanderen)
11. Bieke Deleye (11.11.11 Oost-Vlaanderen)

Stakeholderskaart
Stakeholderskaart
89

Gemeenschappelijke missie- en visietekst Vormingplus
Gemeenschappelijke missie- en visietekst Vormingplus
Missietekst
Vormingplus staat voor 13 autonome sociaal-culturele vormingscentra verspreid over
Vlaanderen en Brussel.
Wat wil Vormingplus?
De Vormingpluscentra willen volwassenen de mogelijkheid bieden om zich in hun vrije
tijd verder te ontwikkelen en hun persoonlijke en sociale competenties te vergroten. De
centra stimuleren de participatie van mensen en groepen aan het maatschappelijke en
culturele leven en versterken hun weerbaarheid en engagement in de samenleving.
Tegelijk willen ze dicht bij de mensen ruimten creëren die tot interactie en ontmoeting
uitnodigen om zo mensen ertoe aan te zetten van en met elkaar te leren op een
ongedwongen en aangename manier.
Wat doet Vormingplus?
De Vormingpluscentra garanderen, elk binnen hun eigen regio, een breed en boeiend
aanbod aan vormingsinitiatieven. Dat aanbod is voor iedereen gemakkelijk toegankelijk,
betaalbaar en zinvol. Het speelt in op maatschappelijke ontwikkelingen en omvat die
thema‟s die relevant zijn voor de inwoners van de regio.
De centra doen dat op eigen initiatief of samen met sleutelfiguren en organisaties die op
vele terreinen actief zijn. Zo overleggen ze met middenveldorganisaties, publieke
dienstverleners, lokale besturen en overheden, … en stimuleren hen ook tot onderlinge
samenwerking.
De Vormingpluscentra zorgen ook voor de verspreiding en bekendmaking van educatieve
initiatieven van andere aanbieders. Door samenwerking en samenspraak met andere
organisaties streven de centra naar een sterk en goed gespreid vormingsaanbod in de
regio.
Voor wie? Hoe?
Alle Vormingplus-initiatieven komen tegemoet aan educatieve vragen en behoeften die
leven bij de inwoners van Vlaanderen en Brussel, van de grootste stad tot de kleinste
gemeente. Speciale aandacht hebben de Vormingpluscentra voor maatschappelijk
kwetsbare groepen en mensen met specifieke educatieve noden. Ze willen doelgroepen
aanspreken die door andere educatieve instanties niet worden bereikt maar ook de
werking met bereikte groepen uitbreiden en intenser maken.
Zowel de aanpak als de inhoud van de Vormingplusinitiatieven sluiten aan bij de
leefwereld, ervaringen en capaciteiten van de deelnemers. De centra beschouwen dit als
een cruciale voorwaarde om integrerend en inclusief te werken.
In hun aanbod experimenteren de centra met nieuwe en vernieuwende manieren van
sociaal-cultureel vormingswerk.
90

Visietekst
Mens
Gemeenschappelijke missie- en visietekst Vormingplus
De Vormingpluscentra willen iedere mens gelijke kansen geven om zich maximaal te
ontwikkelen als een zelfstandige, zingevende, creatieve en sociaal voelende volwassene
die kritisch denkt en voor zijn mening uitkomt. De educatieve interesses en behoeften
van de volwassen inwoners van de streek zijn daarbij het uitgangspunt.
Samenleving
De Vormingpluscentra willen werk maken van een democratische en solidaire
maatschappij die gaat voor diversiteit en duurzaamheid. Ze streven naar een
samenleving waar mensen met verschillende visies en levensbeschouwingen elkaar
respecteren, bevragen en beïnvloeden. Het Vormingplusaanbod weerspiegelt dus een
sociale betrokkenheid. Door participatie, engagement en verantwoordelijkheid aan te
moedigen, willen de Vormingpluscentra ook zelf een invloed hebben op maatschappelijke
veranderingen.
Kwaliteit
Vormingplus staat voor deskundigheid en terreinkennis. De centra profileren zich als
betrouwbare en professionele organisaties. Ze zien zichzelf ook als continu lerende
organisaties en voeren een actief kwaliteitszorgbeleid. De sociaal-culturele methodiek is
een belangrijke kwaliteitsstandaard. Ze staat voor een aanpak die maximaal rekening
houdt met het doelpubliek.
Een zorgzaam beleid voor de gemotiveerde en bekwame personeelsleden, freelancers en
vrijwilligers is de garantie voor een sterke interne organisatie.
Netwerking
Vormingpluscentra zijn netwerkvaardig. Ze staan altijd open voor dialoog en bundelen
graag hun krachten met andere organisaties. Door uitwisseling weten ze de eigen kennis
en expertise verder op te bouwen. De centra hebben de ambitie nog verder te groeien in
hun rol van sterke en gewaardeerde partner in de regio.
91

92 Beleidsplan 2011-2015 | Vormingplus Gent-Eeklo vzw
Deelnemersenquête seizoensprogrammatie
September 2009 – maart 2010
Geslacht Man 132 21,9
N= 602 Vrouw 470 78,1 N CURS 60
inschrijvingen 0 80
Leeftijdscategorie 18-25 52 8,6
26-30 50 8,3
31-35 55 9,1
36-40 54 9,0 35,0
41-45 85 14,1
46-50 83 13,8 63,0
51-55 77 12,8
56-60 73 12,1 52,8
61-65 36 6,0
66-70 27 4,5
71-75 8 1,3
602 100,0 76 en ouder 2 0,3 12,1 37,0
Nationaliteit Belg van geboorte 579 96,2
Belg door naturalisatie 11 1,8
602 100,0 Andere nationaliteit 12 2,0
Hoogste opleidingsniveau Lager onderwijs 6 1,0
Lager middelbaar onderwijs 32 5,3
Hoger middelbaar onderwijs 111 18,4
602 100,0 Hoger onderwijs 453 75,2
Gezinssituatie Thuiswonend, bij ouders of andere familie 39 6,5
Gehuwd of samenwonend, geen kinderen 88 14,6
Gehuwd of samenwonend, kinderen - inwonend 162 26,9
Gehuwd of samenwonend, kinderen-niet inwonend 85 14,1
Alleenwonend, geen kinderen 147 24,4
Alleenwonend, kinderen- inwonend 45 7,5
602 100,0 Alleenwonend, kinderen- niet inwonend 36 6,0
Arbeidssituatie Ik ben student 33 5,5
Ik ben huisman/huisvrouw 42 7,0
Ik werk 371 61,6
Ik ben werkzoekende 43 7,1
ben blijvend werkongeschikt 20 3,3
602 100,0 Ik ben gepensioneerd 93 15,4
Verenigingsleven lid van een soc-culturele of artistieke ver, 253 42,0
Lid van een recreatieve of sportvereniging 159 26,4
lid van een liefdadigheidsinstelling 42 7,0
lid van een milieu-,buurt- of andere ver 131 21,8
Vrijwilligerswerk vrijwilliger ineen soc-culturele of artistieke ver 123 20,4
een recreatieve of sportvereniging 33 5,5
liefdadigheidsinstelling of een NGO 50 8,3
een milieu-, buurt- of andere vereniging 83 13,8
als mantelzorger 35 5,8

Vergelijking gegevens deelnemersenquête met het aandeel van de leeftijdscategorieën
in de regio Gent-Eeklo
Vergelijking gegevens deelnemersenquête met het
aandeel van de leeftijdscategorieën in de regio Gent-
Eeklo
leeftijdscategorie % inwoners regio
Gent-Eeklo in de
leetijdscategorieën
vanaf 20 jaar
(cijfers 1/1/2008)
%
Vormingplus
(regulier
open
aanbod)
20-24 7,45 8,6 18-25
25-29 9,27 8,3 26-30
30-34 8,75 9,1 31-35
35-39 9,32 9 36-40
40-44 9,88 14,1 41-45
45-49 9,53 13,8 46-50
50-54 8,64 12,8 51-55
55-59 7,9 12,1 56-60
60-64 7,18 6 61-65
65-69 5,79 4,5 66-70
70-74 5,82 1,3 71-75
leeftijdscategorie
75 en ouder 11,33 0,3 76 en ouder
93