Via Secura 69 - Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid

More documents

Recommendations

Info

10 voertuigen Voertuigen met een zwarte doos verbeteren niet noodzakelijk de veiligheid van zwakke weggebruikers Invloed op het rijgedrag In de jaren ’90 opperden verkeersexperts de mogelijkheid dat datarecorders een positieve bijdrage zouden kunnen leveren om het gedrag van bestuurders te beïnvloeden. Alleen al de wetenschap dat een apparaatje alle rijgedragingen nauwkeurig registreert, zou automobilisten kunnen intomen en het aantal ongevallen doen dalen, zo werd gehoopt. Binnen het Europese onderzoeksproject DRIVE onderzocht men in welke mate de installatie van datarecorders het aantal en de aard van de ongevallen beïnvloedt 1 . Daarbij werden gegevens verzameld over 840 commerciële voertuigen met verschillende karakteristieken. Het gebruik van een datarecorder bleek het aantal ongevallen met gemiddeld 20% te reduceren 2 . De Duitse Bundesanstalt für Straßenwesen (Bast) verrichte een grootschalig onderzoek naar de invloed van datarecorders op het rijgedrag van jonge, mannelijke bestuurders van privéwagens. In tegenstelling tot hetgeen men verwachtte, werd bij de jongeren die een datarecorder in de auto hadden geen betekenisvolle vermindering van het aantal ongevallen, de materiële schade of het aantal verkeersovertredingen vastgesteld 3 . Via Secura nr. 69 Ook andere onderzoeksresultaten geven geen uitsluitsel over de vraag of de aanwezigheid van een datarecorder op zich voldoende is om het gedrag van een bestuurder op een duurzame manier te wijzigen. Vermoedelijk is de permanente opvolging en bijsturing van de bestuurder aan de hand van de gegevens die via het systeem werden verkregen, van veel groter belang dan aanvankelijk werd aangenomen. De Nederlandse Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) pleit in alle geval voor verder onderzoek om na te gaan of een ongevalsdatarecorder voor jonge beginnende automobilisten al dan niet zin heeft 4 . Omkadering De kern van de vraag lijkt niet te zijn in welke mate datarecorders het gedrag kunnen bijsturen, maar wel welke organisatorische omkadering nodig is om tot positieve resultaten te leiden. Dat dergelijke omkadering veel gemakkelijker tot stand komt 1 Fincham, W.F; Kast. A.; Lambourn, R.F. (1995). The Use of a High Resolution Accident Data Recorder in the Field, Paper No. 950351, SAE 2 Wouters, P.I.J. & Bos, J.M.J. (1997). The impact of driver monitoring with vehicle data recorders on accident occurrence, R-97-8, SWOV, Leidschendam 3 Heinzmann, H.-J. & Schade, F.-D. (2003). Moderne Verkehrstechnologie - Fahrdatenspeicher und Junge Fahrer. Berichte der Bundesanstalt für Straßenwesen, Reihe Mensch und Sicherheit, Heft M 148, Bergisch Gladbach 4 Vlakveld, W.P. (2005). Jonge beginnende automobilisten, hun ongevalsrisico en maatregelen om dit terug te dringen. Een literatuurstudie. R-2005-3. SWOV, Leidschendam
innen de context van een bedrijf of grote organisatie dan bij de individuele privé-autobestuurder, spreekt voor zich. In 2004 verrichte de SWOV een kosten-batenonderzoek van verschillende maatregelen om het vrachtvervoer veiliger te maken. Daaruit bleek dat zowel een schadepreventieprogramma in de transportondernemingen als het gebruik van datarecorders een gunstig rendement opleveren. De essentie is dat de chauffeur weet dat zijn gedragingen kunnen worden gevolgd, en dat hij op zijn rijgedrag aangesproken kan worden. Datarecorders hebben dan ook alleen maar effect in bedrijven met een hiërarchische werkrelatie, aldus de onderzoekers 5 . De Franse Conseil National de Sécurité Routière (CNRS) kwam in 2002 tot gelijklopende conclusies. Volgens de experts is een veralgemeende invoering van accident data recorders (het E-Call systeem) voor alle voertuigen wenselijk. Specifiek voor bedrijfsvoertuigen worden journey data recorders sterk aangeraden, niet alleen omwille van de verkeersveiligheid maar ook voor een beter bedrijfsbeheer 6 . Wat het gebruik in privévoertuigen betreft, onderzocht de SWOV de toepassings- en invoeringsmogelijkheden van datarecorders reeds in 1999. Naast een probleemanalyse werd in het onderzoek ook breed ingegaan op de mening van een aantal rechtstreeks betrokken organisaties, zoals de overheid, de autosector, de verzekeraars en belangenorganisaties zoals de automobilistenvereniging ANWB. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat een verplichte invoering van datarecorders niet te verdedigen valt, deels omdat harde bewijzen van de effectiviteit van dergelijke recorders ontbreken, anderzijds omdat er zich aanzienlijke problemen stellen inzake privacygevoeligheid, rechtsbescherming en rechtsgelijkheid, maatschappelijke weerstanden en dergelijke. Wel zien ze de mogelijkheid om in te spelen op de ontwikkelingen in het zakelijke verkeer en het toenemende gebruik van informatica in de auto om de markt te sturen. Daarbij zou het vrijwillig gebruik van datarecorders kunnen worden bevorderd door tussenkomst van de overheid en de verzekeraars 7 . Discussiepunten Datarecorders blijven evenwel nog steeds omstreden, zeker voor toepassingen in privévoertuigen. Onder andere de autoconstructeursfederatie Febiac twijfelt aan de doeltreffendheid de “black 5 Langeveld, P.M.M. & Schoon, C.C. (2004). Kosten-batenanalyse van maatregelen voor vrachtauto’s en bedrijven. Maatregelen ter reductie van het aantal verkeersslachtoffers en schadegevallen. R-2004-11. 6 Conseil National de la Sécurité Routière (2002). L’utilisation des boîtes noires pour la sécurité routière. Observatoire national interministériel de sécurité routière, La Défense 7 Roszbach, R., Heidstra, J. & Wouters, P.I.J. (1999). Datarecorders in voertuigen. Een verkenning van toepassingsmogelijkheden in het privépersonenvervoer. R-99-26. SWOV, Leidschendam voertuigen box” om de verkeersveiligheid te verbeteren. Ten eerste registreert het apparaat voornamelijk de snelheid, en slechts in zeer beperkte mate andere factoren van het rijgedrag die aan de basis van een ongeval kunnen liggen, aldus Febiac. Gevaarlijke manoeuvres zoals overschrijding van een doorlopende witte lijn, onverantwoord inhalen, door een rood licht rijden,... blijven immers verborgen. Het toestel zou ook geen aanrijdingen met voetgangers of fietsers registreren, omdat de vertragingen ten gevolge van de impact te klein zijn. Voor de veiligheid van de ‘zachte’ weggebruikers biedt de datarecorder dus geen extra waarborg. Volgens Febiac registreert het toestel als een koele getuige, maar doet het niets om het ongeval te vermijden (actieve veiligheid) noch om de gevolgen ervan te verzachten (passieve veiligheid). Een ander discussiepunt is de beveiliging van de gegevens zelf, en de mogelijke schending van de privacy van bestuurders. Gsm’s en credit cards vertellen natuurlijk ook al een heleboel over het doen en laten van hun eigenaars, maar in principe gaat het nog steeds om vrijwillig gebruik. Bij een datarecorder ligt dat toch even anders, omdat het doen en laten van mensen in principe van minuut tot minuut kan worden gevolgd. En hoe “vrijwillig” is het gebruik van zo’n apparaat nog als je zonder datarecorder pakweg een veel hogere verzekeringspremie moet betalen, of niet op de autosnelweg mag rijden? Het bedrijf of de organisatie die de gegevens inzamelt is natuurlijk strikt onderworpen aan de privacywetgeving, maar wie kent de risico’s als de database wordt gehackt, of de gegevens worden doorverkocht? Conclusie Het gebruik van datarecorders breidt vanuit de bedrijfswereld langzaam uit naar toepassingen voor privévoertuigen. 11 Via Secura nr. 69
Page 1: Afzender : BIVV, Haachtstesteenweg
Page 4 and 5: 4 kort Zingen achter het stuur: het
Page 6 and 7: 6 kort de cursisten te vergroten, m
Page 8 and 9: Bron: Siemens VDO 8 voertuigen De
Page 12 and 13: 12 voertuigen Europese Commissie sc
Page 14 and 15: 14 verkeersgedrag België heeft zic
Page 16 and 17: 16 verkeersgedrag De jongste maande
Page 18 and 19: 18 weggebruikers In de lente heeft
Page 20 and 21: 20 Rijgeschiktheid Koorts, hoest, k
Page 22 and 23: 22 Rijgeschiktheid Volgens bepaalde
Page 24 and 25: 24 Vlaanderen In september startte
Page 26: 26 interview Jean-Pierre Verwichte,

Via Secura 69 - Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?