Bijlage 6.pdf - ie-net

Bijlage 6 

Industriegebouwen 


historisch overzicht 

Lt. ing. Tom Van Damme 

Brandweer Antwerpen 

KB van 7 juli 1994 – artikel 2 

1 ste uitgave 

Art. 2 – de technische specificaties zijn van toepassing 

op alle nieuwe gebouwen, zoals gedefinieerd in de 

bijlagen bij dit besluit, ongeacht hun bestemming. 

Uitzonderingen: 

• ééngezinswoningen; 

• gebouwen met een beperkte oppervlakte 

(max. 2 bouwlagen en < 10 personen); 

• atypische gebouwen; 

1 

2



atypisch gebouw: 

“Gebouwen die ingevolge hun activiteit een atypische 

constructie vertonen of kunnen vertonen, voornamelijk 

met de grootte van de compartimenten”. 

Bv.: industriële gebouwen, fabrieken en werkplaatsen, 

elektrische centrales, watertorens, cultuurgebouwen, loodsen, 

sporthallen, tentoonstellingshallen, … 




na 1 ste uitgave 

Uitvoering van wetgeving atypische gebouwen 

oprichten werkgroep atypische gebouwen; 

conclusie: 

• onmogelijk alle atypische gebouwen op eenzelfde wijze 

te reglementeren; 

• opsplitsing in industriegebouwen en overige gebouwen; 

• overige gebouwen vallen onder bijlagen 2,3 of 4; 

3 

4




na wijziging 1996 

Wijziging KB – invoering begrip Industriegebouwen 

Hoge Raad – oprichten werkgroep industriegebouwen 

• opstellen van een ontwerp van bijlage 6; 

• industriegebouwen (uitgave 1998); 

• opstellen andere wijzigingen van KB 7 juli 1994 

(o.a. liften, trappen , stookplaatsen); 



wijziging beperkt tot: 

• liften; 

• draaitrappen; 

• stookplaatsen; 


wijziging april 2003 

5 

6




voorbereiding industriegebouwen 

Wijziging KB – invoering begrip industriegebouwen 

(ontwerp 1998) 

• notificatie aan de Europese Gemeenschap (de Europese 

Richtlijn 98/34/EG betreffende een informatieprocedure op het 

gebied van normen en technische voorschriften); 

• opmerkingen; 




voorbereiding industriegebouwen 

ontwerp 1998 

Opmerkingen: 

• klassering van de bouwproducten is gesteund op 

beproevingsmethoden, bepaald op Belgische normen en is niet 

verwezen naar toekomstige Europese klassering; 

• ontbreken van wederzijdse erkenning van de proefmethoden; 

• veiligheidsniveau niet nader omschreven; 

7 

8




industriegebouwen 1998 

• vraag van Verbond van Belgische Ondernemingen begin 2004 

aan de voorzitter van de Hoge Raad voor Beveiliging tegen brand 

en ontploffing om de eerder gunstig geadviseerde wijziging te 

herbekijken en te bespreken in een werkgroep; 

• redenen: 

• mogelijk negatieve economische invloed; 

• klasseringmethoden – R E I ; 

• wederzijdse erkenning van de klasseringmethoden; 




industriegebouwen (huidige versie) 

• oprichten werkgroep industriegebouwen: 

leden enkel aan te duiden door leden van de Hoge Raad; 

• basistekst = ontwerp opgemaakt door Agoria; 

• goedkeuring Hoge Raad in januari 2007; 

gunstig advies met opmerkingen: 

• VBO (tijdsgebrek omdat niet alle leden geconsulteerd waren – 

Hoge Raad maart 2007 gunstig advies); 

• Fédération Royale des corps de sapeurs-pompiers Belge – 

(te grote compartimenten – binnenaanval onmogelijk) 

9 

10




industriegebouwen (huidige versie): uitgangspunten 

ontstaan en 

ontwikkeling 

van brand 

branduitbreiding 

ontwerp van het 

gebouw 


verdere ontwikkelingen 

ontdekking en 

brandbestrijding 

Brandveiligheid 

gebruikers 



rookverspreiding 

alarmering en 

evacuatie 

Interventieploeg 

en brandweer 

• notificatie aan de Europese Gemeenschap (de Europese 

Richtlijn 98/34/EG betreffende een informatieprocedure op het 

gebied van normen en technische voorschriften); 

• advies Inspectie van financiën (gunstig advies); 

• goedkeuring door de Ministerraad; 

• advies Raad van State; 

• ondertekening door het Hof; 

• publicatie Belgisch Staatsblad; 

11 

12





opstellen van toepassingsvoorschriften voor enkele 

vereisten: 

• maatgevende brandbelasting, aansluitend de indeling van 

industriële activiteiten in de verschillende klassen; 

• voorschriften omtrent de bouw van compartiments- resp. 

buitenwanden, zodanig dat deze bij een brand niet, resp. naar de 

vuurhaard toe bezwijken; 





opleiding fabrikanten, architecten, ingenieurs, … : 

• verschillende beroepsorganisaties; 

• verenigingen die hun beroepsbelangen verdedigen; 

opleiding brandweer: 

• Federale Overheidsdienst van Binnenlandse Zaken; 

13 

14


Overzicht 


Bijlage 6 - Koninklijk besluit van 7 juli 1994 

KB van 1 maart 2009 

1. Inleiding 

2. Wettelijk kader 

3. Doelstellingen 

4. Toepassingsgebied 

5. Indeling 

6. Structurele elementen 

7. Grootte van de compartimenten 

8. Opdelen van een industriegebouw 

9. Actieve brandbeveiliging 

10. Afstand tussen de gebouwen 

11. Evacuatie 

12. Veiligheid van de hulpdiensten 

15 

16


Overzicht 

1. Inleiding 




5. Indeling 


Wettelijk kader 

Koninklijk besluit van 7 juli 1994 

• Voorschriften voor industriegebouwen zijn 

opgenomen in bijlage 6 bij het koninklijk besluit 

van 7 juli 1994 (KB van 1 maart 2009 - BS 15.07.2009) 

- geldt slechts voor nieuwe gebouwen, zoals dit het geval 

is voor alle voorschriften in het koninklijk besluit van 7 juli 

1994 

- zelfde definities (nl. bijlage 1) als andere bijlagen bij het 

koninklijk besluit van 7 juli 1994, maar enkele nieuwe 

definities nodig 

- zelfde afwijkingsprocedure, zoals voor elk uitvoeringsbesluit 

van de wet van 30 juli 1979, maar meer flexibiliteit 

ingebouwd in de voorschriften 

17 

18

Wettelijk kader 


• Nieuwe definities voor: 

- Structurele elementen - type I/II 

- Compartimentwand 

- Tussenvloer 

- Open vloer 

- Opslagplaats 

- Bluswatervoorziening 

- Brandbelasting 


Overzicht 

1. Inleiding 




5. Indeling 


19 

20

Doelstellingen 

Algemeen (1.1) 

• Deze bijlage bepaalt de eisen waaraan het 

ontwerp, de bouw en de inrichting van 

industriegebouwen moeten voldoen om: 

- het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting van 

brand te voorkomen; 

- de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen; 

- preventief het ingrijpen van de brandweer te 

vergemakkelijken. 

• Doelstellingen sluiten aan bij de fundamentele 

voorschriften van de BouwProductenRichtlijn 


Overzicht 

1. Inleiding 




5. Indeling 


21 

22


Toepassingsgebied 

• Art. 1. De technische specificaties die 

opgenomen zijn in de bijlagen van dit besluit 

zijn van toepassing op: 

De op te richten gebouwen 

De uitbreidingen aan bestaande gebouwen, 

maar beperkt tot het gedeelte van de 

uitbreiding 

• De basisnormen zijn niet van toepassing op 

bestaande gebouwen. 


Toepassingsgebied 

• Op te richten gebouwen = gebouwen die na de 

inwerkingtreding van de basisnormen zijn 

opgericht of die nog opgericht moeten worden 

UITZONDERING: op te richten 

gebouwen waarvoor de 

bouwaanvraag ingediend werd vóór 

inwerkingtreding van de basisnormen 

= BESTAANDE GEBOUWEN 

23 

24


Uitbreidingen en verbouwingen van bestaande gebouw 

• Uitbreidingen vallen onder toepassing van het KB, 

maar enkel het deel uitbreiding 

- evacuatie via bestaand gedeelte moet voldoen aan de 

‘geest’ van bijlage 6 

- Rf van de structurele elementen als de stabiliteit van de 

uitbreiding daarvan afhankelijk is 

• Verbouwingen vallen niet onder toepassing van 

het KB 

- wel hanteren als leidraad (veiligheid mag niet 

achteruitgaan en nieuwe elementen dienen zoveel 

mogelijk te voldoen aan bijlage 6) 

Toepassing 

Wat is een industriegebouw? (zie verslag aan de Koning) 

• Een gebouw of gedeelte van een gebouw, dat 

omwille van zijn constructie of inrichting bestemd 

is voor doeleinden van bedrijfsmatige bewerking 

(productiehal PVC-profielen, verbrandingsoven voor 

afvalverwerking,..) of opslag van materialen of 

goederen (havenopslagplaatsen, koelruimte voor 

diepvriesproducten, stelplaats van bussen,...), het 

bedrijfsmatige telen of opslaan van gewassen 

(tuinbouwserres, bulkopslag van graan) of het 

bedrijfsmatig houden van dieren (paardenstoeterij of 

kippenkwekerij). 

# voorwaarden 

25 

26

Toepassing 

Definitie gebouw 

• Toegankelijk voor personen 

- Indien enkel toegankelijk voor onderhoud, controle of 

werken, dan is het geen gebouw (bvb. silo, onderstation, 

high-rise, automatische parkeergarage, ...) 

• Overdekt 

- Geen gebouw indien niet overdekt (bvb. petrochemische 

installaties, bulkopslag in open lucht,...) 

• Geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten 

- moeilijk te beoordelen: ½ geveloppervlakte open; 

- afstand van een punt tot de rand kleiner dan 30 m; 

Randgevallen 

Uitzonderingen 

Toepassing 

Randgevallen 

• Groothandels 

- nadruk op verkoop of op opslag (kunnen klanten vrij 

rondlopen?) 

• Laboratoria / kantoor chef 

- nadruk op rechtstreekse koppeling aan de bedrijfsmatige 

activiteit (valt de activiteit stil als het labo wegvalt?) 

• Toonzalen 

- nadruk op verkoop en ontvangen van klanten 

27 

28

Toepassing 

Randgevallen 

• Tijdelijke gebouwen 

- Een constructie die bestemd is om maximaal 8 weken per jaar te 

blijven staan, is een tijdelijke constructie; 

- Het tijdelijke karakter wordt door bepaald door de mate waarin de 

termijn vast staat. Deze termijn moet: 

a) zo min mogelijk afhankelijk zijn van externe factoren (bvb. 

financiering, bouwvergunning); 

b) gelinkt zijn aan een duidelijk herkenbare activiteit (bv. 

verbouwing van het bestaand kantoor); 

c) en zonder periodiciteit op dezelfde plaats zijn; 

Toepassing 

Randgevallen 

• Tijdelijke gebouwen 

- containerkantoor terwijl het bestaande verbouwd wordt; 

- werfkeet gedurende de bouw van …; 

- circustent, kermis, tent voor een evenement, … 

• Niet - tijdelijke gebouwen 

- klascontainer voor de overopvang van leerlingen; 

- contractordorp op een grote industriële site; 

- periodieke overkapping van een sportterrein tijdens de 

wintermaanden; 

29 

30

Toepassing 


• Kleine industriegebouwen 

- maximaal één bouwlaag (een kelder mag ook nog) 

- en totale oppervlakte kleiner dan 100 m2 • Open constructies 

Toepassing 


• Lokalen niet bestemd voor industriële activiteiten 

- bvb. burelen, refter, leslokaal, showroom,... 

- vallen onder toepassing van bijlage 2 (3 of 4) en zijn 

daarom uitgesloten van bijlage 6 compartimentering 

noodzakelijk ! 

- uitzondering voor dergelijke lokalen indien de oppervlakte 

ervan per compartiment ≤ 100 m 2 

- of als rechtstreeks noodzakelijk voor de industriële activiteit 

31 

32


Overzicht 

1. Inleiding 




5. Indeling 


Indeling 

Brandbelasting 

• Basispreventienormen onafhankelijk van de 

bestemming Brandbelasting 

Voordelen Nadelen 

- gekend begrip - niet gekend bij ontwerp 

- proefondervindelijk te 

bepalen en te berekenen 

- slechts één van de factoren van 

de vuurdriehoek 

- uitgebreide lijsten - variabel 

- vaak gebruikt in modellen - geen rekening met onverbrande 

brandstof 

- ook gehanteerd in 

- geen rekening met tijdsfactor 

regelgeving D en NL 

33 

34

Indeling 

Indeling van industriegebouwen in klassen (2.) 

• Industriegebouwen worden in klassen ingedeeld op 

basis van brandbelasting. 

Klasse 

A q fi,d ≤ 350 MJ/m 2 

B 350 MJ/m 2 < q fi,d ≤ 900 MJ/m 2 

C 900 MJ/m 2 < q fi,d 

• Laat variatie van de brandbelasting toe binnen 

bepaalde grenzen. 

Indeling 

Indeling van compartimenten in klassen 

• Als een industriegebouw opgedeeld is in 

verschillende compartimenten, dan kan de klasse 

bepaald wordt per compartiment: 

- specifieke voorschriften gelden dan enkel voor 

desbetreffende compartiment. 

- gemeenschappelijk delen voldoen aan strengste 

voorschriften. 

35 

36

Indeling 

Indeling door de bouwheer in klassen 

• De bouwheer bepaalt de klasse en eventueel de 

maatgevende brandbelasting. 

- ook als deze nog niet weet welke activiteit er zal in 

plaatsvinden. 

• Bij ontstentenis wordt verondersteld dat gebouw tot 

klasse C behoort en niet uitsluitend voor opslag 

wordt gebruikt. 

- strengste voorschrift. 

Indeling 

Karakteristieke brandbelasting (Bijlage 1 - Definitie 6.1) 

37 

38

Indeling 

Maatgevende brandbelasting (Bijlage 1 - Definitie 6.2) 

Indeling 

Karakteristieke brandbelasting 

39 

40

Indeling – Maatgevende brandbelasting 

Oppervlakte A 

• Totale oppervlakte < 1000 m² 

- A = totale oppervlakte van het compartiment, ongeachte de 

(on)gelijkmatige verdeling; 

• Totale oppervlakte > 1000 m² 

- deeloppervlakte van 1000 m²; 

- rechthoek Breedte/Lengte > 0,7 → ca. 26,5 m x 38 m; 

- waar de brandbelasting het hoogst is; 

- brandbare materialen dienen gelijkmatig verdeeld; 


Oppervlakte A 

• Brandbare materialen ongelijkmatig verdeeld 

- lokaal 50 % hoger dan gemiddelde 

- A = 1000 m2 (rechthoek Breedte/Lengte > 0,7) 

Gemiddelde: 500 MJ/m² Gemiddelde: 500 MJ/m² 

41 

42


Oppervlakte A 

• Tussenvloeren ↔ Open vloeren 

- tussenvloer = horizontaal gesloten vloer; 

- open vloer = minstens 25% gelijkmatig verdeelde openingen; 

Indeling 


43 

44


Optelsom Σ 

• Brandbelasting = optelsom van alle brandbare 

materialen (goederen, installaties, gebouw) 

• Inhoud van het gebouw conform DIN 18230-1 

• Uitzonderingen: 

- bvb. materialen die opgeslagen of behandeld zijn zodat 

verbranding uitgesloten is (bvb. ondergedompeld in water) 

- brandwerend afgeschermde of afgescheiden materialen 

- Kabels die in kabelgoten uit onbrandbare materialen 

geplaatst worden 

-… 


Optelsom Σ 

• Omhulsel van het gebouw 

• Gebouw zelf moet niet meegeteld worden indien 

verwaarloosbaar. 

- bvb. brandbelasting < 100 MJ/m2 • De brandbare bouwmaterialen moeten enkel in 

aanmerking genomen worden indien ze van bij het 

begin bijdragen tot de ontwikkeling van de brand. 

- isolatie in een spouw; het waterdichtingsmembraan; 

- wanneer het gebouw gesprinklerd is; 

- klasse Cfl-s2 voor vloeren klasse B-s3,d0 voor plafond- en 

wandbekleding. 

45 

46

Indeling 


Hoeveelheid die 80 % van de tijd niet 

overschreden wordt 

Indeling 


47 

48


Netto verbrandingswarmte H u 

• Netto verbrandingswarmte Hu = maximale 

hoeveelheid energie die in geval van verbranding wordt 

vrijgesteld (excl. latente energie in waterdamp) 

- bepaald calorimetrische bom (NBN EN ISO 1716) 

-100 % O2 , dus niet altijd 

even realistisch 



• In de literatuur zijn vele lijsten beschikbaar met 

verbrandingswarmte van materialen 

- http://webbook.nist.gov/chemistry/ 

49 

50



karton 

hout 

spaanplaat, d 19 

steenkool 

cacao 

graan 

Europallet 

matras 

vernis 

tapijt 

20 MJ/kg 

17,5 MJ/kg 

295,2 MJ/m² 

29 MJ/kg 

19,8 MJ/kg 

16,8 MJ/kg 

418,7 MJ/stuk 

188,4 MJ/kg 

39,4 MJ/kg 

46,2 MJ/m² 

Indeling 


aardgas 

buthaan 

propaan 

waterstof 

verf, algemeen 

benzine 

diesel 

azijnzuur 

machineolie 

dierlijk vet 

32 MJ/m³ 

120,7 MJ/m³ 

91,2 MJ/m³ 

107,6 Mj/m³ 

42 MJ/kg 

33 000 MJ/m³ 

36 000 MJ/m³ 

14,5 MJ/kg 

42,3 MJ/kg 

39,9 MJ/kg 

51 

52


Beschermingsfactor ψ 

• Materialen die opgeslagen zijn in onbrandbare 

kisten, metalen reservoirs,... zullen niet volledig 

verbranden correctiefactor ψ (DIN 18230-1) 

- brandwerende lokalen, kasten,... ψ = 0; 

- brandbare of makkelijke breekbare verpakking ψ = 1; 

- kleine metalen vaten ( < 450 l) op omgevingsdruk ψ = 1; 

- vloeistoffen met vlampunt > 100°C ψ = 1 (0,7) voor grootste 

reservoir en ψ = 0 voor andere reservoirs; 

- andere gevallen (bvb. opslag in drukvaten, vaten > 450 l) 

ψ = 0,8 voor grootste brandlast en ψ = 0,55 voor de rest; 

Indeling 

Maatgevende brandbelasting 

53 

54


Verbrandingsfactor m 

• Correctiefactor m houdt rekening met de gehele of 

gedeeltelijke verbranding van materialen 

- afhankelijk van de vorm van de materialen, verdeling ervan, 

stapelingsdichtheid en de vochtigheid; 

- hoe groter m, hoe groter de impact op het gebouw; 

- resultaten van calorimetrische bom beter laten aansluiten bij 

de werkelijkheid [~ 0,8]; 

• Lijsten met m-factoren in DIN 18230-3 

• m varieert in functie van de hoogte van de stapeling 

- m kan groter zijn dan 1 ?! … tot 2 … 

- m ↑vanaf 4,5 m stapelhoogte … 


Lijsten met richtwaarden 

• Voor tal van activiteiten zijn al steekproeven 

gebeurd in bedrijven om de brandbelasting te 

bepalen. 

• Deze richtwaarden zijn in lijsten opgenomen zodat 

een ontwerper/bouwheer zonder de juiste inhoud 

van het gebouw te kennen, toch weet wat te 

verwachten. 

- lijsten FOD Binnenlandse Zaken: www.besafe.be 

- indien niet in de lijst, kan de waarde altijd berekend worden; 

55 

56

A 

B 

C 


Lijsten met richtwaarden 

Office, business 

Bakery 

Bakery sales 

Car paint shop 

Car repair shop 

Cat body repairing 

Carpet store 

Electro industry 

Glass factory 

Laundry 

1280 MJ/m² 

320 MJ/m² 

480 MJ/m² 

800 MJ/m² 

480 MJ/m² 

240 MJ/m² 

1280 MJ/m² 

960 MJ/m² 

160 MJ/m² 

320 MJ/m² 

Labo, chemical 

Labo, electronic 

Mechanical workshop 

Wood drying plant 

Tyre storage 

Printing ink storage 

Power station 

Paper storage 

Paper fabrication 

Shoe store 

Indeling van de industriegebouwen 

• Productie van onbrandbare of weinig brandbare producten 

(beton, glas, aluminium, gloeilampen, fietsen, …); 

• Tuinbouw en veeteelt; 

Productie van makkelijk brandbare vaste producten en 

brandbare vloeistoffen 

Productie 

• Voedingsnijverheid (conserven, brouwerij, slachthuis, …); 

Productie en bewerking van brandbare vaste producten 

(textiel, meubelen, drukkerij, schoenen, geneesmiddelen, …); 

(vetten, bitumen, verven, kunststofschuimen, …); 

Opslag 

800 MJ/m² 

320 MJ/m² 

320 MJ/m² 

1280 MJ/m² 

2880 MJ/m² 

4800 MJ/m² 

960 MJ/m² 

16000 MJ/m² 

320 MJ/m² 

800 MJ/m² 

Opslag van onbrandbare producten (metaal, baksteen, 

…) met een beperkte hoeveelheid verpakkingsmateriaal; 

• Laagstapeling van weinig brandbare goederen; 

• Opslag van weinig brandbare goederen van grote 

omvang (wasmachines, koelkasten, vensters, …); 

• Opslag van brandbare goederen en producten (textiel, 

papier, autobanden, hout, …); 

• Opslag van brandbare producten verpakt in brandbare 

materialen (kartonnen dozen, krimpfolies, …); 

57 

58 

richtlijn


Overzicht 


7. Grootte van compartimenten 



10.Afstand tussen gebouwen 

11.Evacuatie 

12.Veiligheid van de hulpploegen 

Structurele elementen 

Stabiliteit bij brand (verslag aan de Koning) 

• De structurele elementen van een industriegebouw 

moeten zo ontworpen en uitgevoerd worden dat de 

volgende doelstellingen worden verwezenlijkt: 

- de gebruikers en hulpverleners mogen niet bedolven raken 

bij een instorting van het gebouw; 

- de bouwdelen en installaties die van belang zijn voor de 

brandveiligheid (bv. compartimentswanden, bluswaterleidingen, 

… ) mogen niet beschadigd raken bij de instorting 

van een deel van het gebouw; 

- bij het instorten van het gebouw of delen daarvan mag de 

veiligheid van de hulpverleners en gebruikers die zich 

rondom het gebouw bevinden niet in het gedrang komen; 

59 

60


Definitie (Bijlage 1 - Definitie Art. 15) 

• De bouwelementen die de stabiliteit van het geheel 

of van een gedeelte van het gebouw verzekeren 

(zoals kolommen, dragende wanden, hoofdbalken, 

afgewerkte vloeren en andere essentiële delen die 

het geraamte of skelet van het gebouw vormen) en 

die bij bezwijken aanleiding geven tot een 

voortschrijdende instorting. 


Definitie van voortschrijdende instorting (Bijlage 1 - Def. Art.1.15) 

• Voortschrijdende instorting treedt op indien het 

bezwijken van een constructieonderdeel aanleiding 

geeft tot bezwijken van onderdelen van het gebouw 

die zich niet bevinden in de onmiddellijke omgeving 

van het beschouwde onderdeel en indien de 

draagkracht van het overblijvende bouwwerk 

onvoldoende is om de optredende belasting te 

dragen 

- onmiddellijke omgeving = kleinste waarde van 150 m2 of 

15 % van de vloeroppervlakte (WG ad-hoc) 

61 

62


Definitie 

• Voorbeeld 

dragend, maar geen 

structureel element 



Definitie Type I / Type II (Bijlage 1 - Definitie Art.1.15) 

• De bouwelementen die de stabiliteit van het geheel 

of van een gedeelte van het gebouw verzekeren 

(zoals kolommen, dragende wanden, hoofdbalken, 

afgewerkte vloeren en andere essentiële delen die 

het geraamte of skelet van het gebouw vormen) en 

die bij bezwijken aanleiding geven tot 

voortschrijdende instorting 

- Type I - voortschrijdende instorting die zich kan uitstrekken 

over de compartimentsgrenzen heen of die aanleiding geeft 

tot beschadiging van de compartimentswanden 

- Type II - elementen die bij bezwijken aanleiding geven tot 

een voortschrijdende instorting beperkt tot het compartiment 

63 

64


Definitie 

• Onderscheid tussen type I en II 

- geen eigenschap van het structureel element zelf, maar 

hangt samen met belastingen, robuustheid, verbindingen,... 


Indeling 

65 

66


Stabiliteit bij brand van structurele elementen van type I (3.1) 

• Type I 

Klasse 

A R 60 

B / C R 120 

• Zelfde eisen als voor compartimentswanden 

- omdat het bezwijken van deze elementen ook invloed heeft 

op het bezwijken van de compartimentswanden 


Stabiliteit bij brand van structurele elementen van type II (3.1) 

• Type II 

Klasse 

A/B/C R t e,d 

t e,d is de equivalente tijdsduur 

• Equivalente tijdsduur is een methode om de invloed 

van reële brandomstandigheden te vertalen naar de 

invloed onder blootstelling volgens ISO 834 

67 

68


Equivalente tijdsduur 

• Equivalente tijdsduur = maximum temperatuur die 

optreedt in een element bij een reële brand omgerekend 

naar de tijd waarbij deze temperatuur in dat element 

optreedt bij een ISO-brand 


Equivalente tijdsduur – NBN EN 1991-1-2 (2003) 

• NBN EN 1991-1-2 (2003) 

• 

- is hetzelfde als EN 1991-1-2 (2002) 

- is verschillend van NBN EN 1991-1-2 ANB (2008) 

waarbij 

69 

70



• t e,d = f (k b, q fi,d, w f) 

• afhankelijk van: 

- warmteverliezen langs de wanden; 

- brandbelasting; 

- ventilatie van het lokaal; 

- geometrie van het lokaal; 



• k b afhankelijk van: 

Staal 

- warmteverliezen langs 

de wanden 

Beton, baksteen, 

glas 

Hout, cellenbeton, 

PUR, EPS 

71 

72



• w f afhankelijk van: 

hoogte van het 

compartiment 

- ventilatie van het lokaal 

- geometrie van het 

lokaal 



• k c afhankelijk van: 

- materiaal van het 


• kc = 1 

verhouding van de oppervlakte 

van de verticale openingen A v tov 

de totale vloeroppervlakte A f 

verhouding van de oppervlakte 

van de horizontale 

openingen A h tov de totale 

vloeroppervlakte A f 

- het materiaal van het structureel element (beton, staal, hout, 

gemengd staal-beton) wordt niet in rekening gebracht 

- equivalente tijdsduur wordt gebruikt als maat voor de 

strengheid van de brand (niet voor de weerstand van het 

element) en is dus onafhankelijk van de materialen die als 

structureel element worden gebruikt 

73 

74



• te,d = f (kb, qfi,d, wf) afhankelijk van: 

- kans op een brand, pfi - aanvaarde kans op falen 

• De kans op brand is 

afhankelijk van de activiteit en de oppervlakte 

- hoe groter de oppervlakte, hoe meer kans op brand 

• δq1 = factor die rekening houdt met de oppervlakte 

• δq2 = factor die rekening houdt met de activiteit 

- in de WG is eigenlijk altijd (δ q1 · δ q2 ) gebruikt door in de 

bepaling van δ q1 ook rekening te houden met de activiteit en 

δ q2 = 1 te stellen 




- kans op een brand, pfi - aanvaarde kans op falen 

• De aanvaarde kans op falen door brand is 

voor de structurele elementen beperkt tot 10-3 - in koude toestand is dit 1,3 x 10-6 , er wordt dus van 

structurele elementen van type II aanvaard dat ze vaker 

instorten (cfr. DIN 18230-1) 

75 

76




- kans op een brand pfi en aanvaarde kans op falen pt kans op een brand (aantal/m²/jaar) = 5 x 10-6 (productie) 

2 x 10-6 (opslag) 

aanvaarde kans op falen door brand = 10-3 Structurele elementen 

Opslag (Bijlage 1 - Definitie Art. 1.14.1) 

( ⎡ ( ) ⎤) 

δq1 = 0,75 1- 0,27ln -ln Φ 0,9β 

⎣ fi, t ⎦ 

1 pt 

β fi, t Φ p fi 

− 

waarbij = 

• Een opslagplaats is een overdekt geheel, dat 

hoofdzakelijk gebruikt wordt voor de opslag, 

overslag en/of distributie van goederen, ongeacht 

de duur ervan, bestaande uit één of meerdere 

gebouwen met de eventueel daaraan verbonden 

luifels en/of bijhorende constructies. 

( ) 

77 

78




- efficiëntie van actieve 

brandbeveiliging 

• waarden δni uit NBN EN 1991-1-2 


Algemene stabiliteit bij brand (3.4.1) 

• Bij de bepaling van de stabiliteit bij brand van de 

structurele elementen houdt men rekening met de 

algemene stabiliteit van het gebouw en de invloed 

van de structurele elementen op elkaar. Daarbij 

houdt men rekening met de uitzettingen en 

vervormingen van de structurele elementen ten 

gevolge van de blootstelling aan de brand. 

- bij de controle van de stabiliteit ook rekening houden met 

2de orde-effecten zoals de verplaatsing van de kolommen 

door de uitzetting van liggers of vloerplaten. 

79 

80


Tussenvloeren (3.1) 

• De brandweerstand van tussenvloeren en hun 

draagstructuur is ten minste gelijk aan R 30. 


Overzicht 



R30 






81 

82

Grootte van de compartimenten 

Maximale oppervlakte in functie van de beheersbaarheid van 

de brand (3.2) 

• De oppervlakte van een industriegebouw of van een 

compartiment daarvan wordt beperkt i.f.v. brandlast 

Maximale brandlast 

≤ 5 700 GJ zonder sprinklers 

≤ 34 200 GJ met sprinklers 

• De maximaal toelaatbare oppervlakte wordt bepaald 

door deling van bovenvermelde energiewaarden 

door de maatgevende brandbelasting. 

A max = 

5 700 GJ 

q fi,d 

of 

A max = 

34 200 GJ 

q fi,d 


Maximale oppervlakte in functie van tussenvloeren 

• De maximale oppervlakte van een compartiment 

A max wordt verminderd met volgende factoren: 

Aantal tussenvloeren Correctiefactor 

1 0,75 

2 0,5 

3 0,25 

meer dan 3 

0,2 

83 

84


Maximale oppervlakte in functie van boven elkaar gelegen 

compartimenten 

• De maximale oppervlakte van een compartiment 

A max wordt verminderd met volgende factoren: 

meerdere compartimenten 

boven Ei (LG, MG) 

meerdere compartimenten 

boven Ei (HG) 

compartimenten onder Ei Correctiefactor 

0,25 


Maximale oppervlakte in functie van bouwlagen en tussenvloeren 

• Voorbeeld 

1 

0,75 × 0,25 = 0,188 

0,50 × 0,25 = 0,125 

1,00 × 0,10 = 0,100 

0,1 

0,1 

1 

2 

85 

Het aantal tussenvloeren is het 

maximale aantal tussenvloeren 

dat door een willekeurige 

verticale lijn wordt doorlopen. 

86


Type- oplossingen (3.3) 

• Oppervlakte van compartimenten wordt beperkt 

door: 

- maximale brandbelasting (5 700 GJ of 34 200 GJ); 

- R van de structurele elementen van type II omdat te,d ook 

afhankelijk is van de oppervlakte; 

• Type- oplossingen uitgewerkt omdat 

- de maatgevende brandbelasting is niet altijd gekend (bv. 

als de activiteit op het ogenblik van de bouwplannen nog 

niet gekend is); 

- de berekening van de equivalente tijdsduur te,d is niet 

gemakkelijk en bovendien laten oplossingen op maat 

weinig flexibiliteit toe; 


‘Gemiddeld’ industriegebouw 

bovenlicht 1,2 m 

lichtdoorlatende 

oppervlakken (3,5 %) 

RWA (1,5 %) 

12 m hoogte 

poort 5 x 5 m en een deur 

elke 20 m poort 5 x 5 m en een deur 

elke 18 m 

87 

breedte = 1/3 x lengte 

88


Type- oplossingen 



Geen R vereist ≈ R 15 

maar enkel controleberekening 

nodig bij knikgevoelige 

elementen of bijzondere gevallen 

(bvb. grote vaste lasten) 

Verbeterde bereikbaarheid 

89 

90



• Type- oplossingen worden ‘verondersteld’ te 

voldoen aan de voorschriften van punt 3.1 en 3.2 

- dus ook als de brandbelasting hoger is dan 1250 MJ/m²; 

- of gebouw enigszins afwijkt van het ‘gemiddeld’ 

industriegebouw; 

• Geldt in principe slechts voor gebouwen met één 

bouwlaag 

- technisch ook uitbreidbaar naar gevallen met tussenvloeren en 

bouwlagen (max. 1/3de van de vloeroppervlakte) mits toepassen 

van de correctiefactoren; 

- omgekeerd ook 60 % verhoging voor verbeterde bereikbaarheid 

technisch uitbreidbaar naar punt 3.2; 


Compartimentswand (3.4) 

• De compartimentwanden, zowel horizontale als 

verticale, hebben een brandweerstand die ten 

minste gelijk is aan de brandweerstand vermeld in 

de tabel: 

Klasse 

A EI 60 

B / C EI 120 

- rekening houden met de algemene stabiliteit en 2 de ordeeffecten 

ingevolge uitzettingen 

91 

92


Compartimentswand (3.4.2) 

• Openingen in compartimentwanden die noodzakelijk 

zijn voor de doorgang van gebruikers en voertuigen 

zijn afgesloten met zelfsluitende of bij brand 

zelfsluitende deuren met een brandweerstand EI 1 60. 

• Doorvoeringen doorheen wanden van leidingen voor 

fluïda of voor elektriciteit en de uitzetvoegen mogen 

de vereiste weerstand tegen brand van de 

bouwelementen niet nadelig beïnvloeden. 


Compartimentswand (3.4.3) 

• De aansluiting van de compartimentwand met het 

dak of gevel is zo ontworpen en uitgevoerd dat in 

geval van brand het risico van verspreiding van 

brand en rook naar het aanpalend compartiment 

beperkt wordt. 

93 

94

Passieve brandbeveiliging 

Compartimentswand – Aansluiting met dak en gevel (3.4.3) 

• Alternatief door horizontale brandwerende 

schermen te voorzien in het dak loodrecht op de 

compartimentswand (of verticale in de gevel) 

- langs weerszijden over een horizontale afstand van 2 m 

(of 1 m voor de gevels); 

- en opgebouwd uit onbrandbare materialen om 

branduitbreiding via de isolatie te vermijden; 


Compartimentswand – Aansluiting met dak en gevel (3.4.3) 

95 

96


Compartimentswand – Aansluiting met dak en gevel 

• Alternatief door horizontale brandwerende 

schermen te voorzien in het dak loodrecht op de 

compartimentswand (of verticale in de gevel) 

- Opgelet op stabiliteit van het 

brandwerende scherm; 

- Aanduiden van de wanden op 

de buitengevel; 

- Cannelures boven- en onderaan 

dichtmaken en isolatie vastzetten; 


Compartimentswand - Types 

• Vrijstaande 

• Bevestigd (al dan niet met smeltankers) 

• Ontdubbelde 

97 

98


Vrijstaande compartimentswand 

• Aandachtspunten 

- beperkte in hoogte omwille van ‘thermal bowing’ 

• indien niet beperkt bovenaan Δ cx vier keer groter; 

• stabiliteit is afhankelijk van slankheid van de wand: 

- hoogte van wanden in metselwerk zonder verstevigingen 

beperkt tot ongeveer 25x d 

- geen verbinding met draagstructuur van het dak en wanden 

• afstand tussen structurele elementen 

en wand nodig (tot 15 cm); 

• enkel flexibele afdichtingen om dak 

dicht te maken; 

- uitzettingsvoegen voorzien in wanden 

(bvb. om de 20 m) 

• Dure oplossing voor grote hoogtes ! 


Vrijstaande compartimentswand 

99 

100


Bevestigde compartimentswand 


- opletten dat de wand niet meegesleurd wordt bij het 

bezwijken van de structuur 

• ofwel doorverbinden met de koude structuur (US); 

• ofwel loskoppelen van de wand in geval van brand bvb. door gebruik 

van smeltankers (NL); 

- kan zowel met ontdubbelde als enkelvoudige structuur 

• nakijken van dwarse en langse stabiliteit; 

- opgelet met kantelnokken 

• kantelnokken zijn een oplossing voor de wand; 

• maar mogelijk slechte invloed op bezwijkgedrag van gevels; 



• Principe van smeltankers 

- in geval van een ontdubbelde structuur door wand los te 

maken van de structuur in geval van brand 

101 

102



• Principe van smeltankers 

- in geval van een enkelvoudige structuur, worden ook de 

kolommen losgemaakt van de structuur in geval van brand 

• nakijken op verschillende 

temperaturen 



• Doorverbinden van de structuur 

- MLF Wall (Factory Mutual) of NFPA 221 

• verbinding moet sterk genoeg zijn om blootgestelde structuur aan de 

brandwand ter plaatse te houden bij bezwijken van de rest van de 

structuur 

103 

104



• Doorverbinden van de structuur 

-FS+ 

• bescherming van de staalstructuur in de wand 

• en gedeeltelijk op de liggers om plastische scharnier te laten vormen 

op zekere afstand van de wand 


Ontdubbelde compartimentswand 


- zoals voor bevestigde wand, maar door de ontdubbeling 

van de wanden mag nu ook de wand meegetrokken 

worden; 

- dwarse en langs stabiliteit (bvb. windverbanden) ook 

ontdubbelen; 

105 

106


Compartimentswand – Aansluiting met dak en gevel 

• Daken van verschillende hoogte 


Compartimentswand - Bezwijkgedrag 

107 

108


Compartimentswand (3.5) 

• De buiten- en compartimentswanden zijn zo 

ontworpen en uitgevoerd dat in geval van brand 

het risico dat de wanden van het geteisterde 

compartiment naar buiten toe bezwijken beperkt 

is. 

Gevel valt naar buiten Gevel valt naar binnen 



• Ligger bevestigen aan de kolommen 

- ligger moet als ketting de kolommen naar binnen trekken 

• Scharnierverbinding aan basis kolommen vermijden 

• Rf van kolom > Rf van ligger 

- om te vermijden dat de kolommen in de uitzettingsfase al 

bezwijken 

• Rekenregels voor verplaatsing en krachten in ligger 

109 

110


Overzicht 








Opdelen van een industriegebouw 

Verschillende industriële activiteiten (4.1) 

• Indien onder eenzelfde dak, maar geen fysische 

scheiding tussen de verschillende entiteiten omdat 

er samenwerking is tussen deze entiteiten, worden 

zij niet beschouwd als verschillende industriële 

activiteiten. 

• Als een gebouw wordt opgedeeld in verschillende 

delen, gescheiden door wanden, vaak met afzonderlijke 

in- en uitgangen, waarbij de gebruikers van de 

verschillende delen tot verschillende entiteiten 

behoren en geen band met elkaar hebben, dan is er 

wel sprake van verschillende industriële activiteiten 

111 

112


Principe 

• Verschillende industriële activiteiten in 

afzonderlijke compartimenten 

• Uitzondering: 

Compartimentswand 

EI 120 (door het dak) 

> 2000 m² 

klasse A 

klasse A 

klasse B 

klasse C 


Verschillende industriële activiteiten 

≤ 2000 m² 

Brandwerende wand 

EI 60 (tot tegen het dak) 

• Artikel 7 van de Codex over het Welzijn op het Werk 

- Samenwerking en coördinatie noodzakelijk; 

- Uitwisselen van informatie; 

• Compartimentswanden moeten over de volledige 

hoogte van een bedrijf in een verticaal vlak door 

lopen. Ze mogen niet verspringen. Ze mogen wel 

op een bepaalde bouwlaag eindigen. (4.2) 

- Om te vermijden dat er een doolhof ontstaat. 

113 

114


Overzicht 








Actieve brandbeveiliging 

Algemeen (5.1) 

• Het ontwerp, de uitvoering, het gebruik en het 

nazicht van de actieve brandbeveiligingsinstallaties 

voldoen aan de regels van goed vakmanschap en 

aan de geldende normen terzake. 

- De actieve brandbeveiligingsinstallaties zijn daarbij zo 

uitgevoerd dat de verschillende componenten onderling 

compatibel zijn. Zij werken in synergie zodat de werking of 

het defect van een component, de werking van de andere 

installaties en componenten niet in het gedrang brengt. 

• De actieve brandbeveiligingsinstallaties worden op 

regelmatige tijdstippen nagekeken en onderhouden 

door een terzake bevoegd organisme of persoon. 

115 

116


Regels van goedvakmanschap 

• De ‘regels van goed vakmanschap’ zijn de kennis 

en zorgzaamheid naar de gebruiken van het vak en 

de stand van de wetenschap. 

- In de praktijk het geheel van de bepalingen beschreven in 

normen opgesteld of geregistreerd door het Belgisch 

Bureau voor normalisatie (NBN) (of ook in toepasselijke 

Europese of buitenlandse normen), in voorschriften van 

verzekeraars, in specifieke cursussen, in vakbladen, etc.. 

- Nakijken of er passende Belgische normen zijn, waarna bij 

ontstentenis daarvan nagekeken wordt welke algemeen 

aanvaarde regels er bestaan (bv. gerespecteerde Europese 

of internationale normen (CEN, ISO, …), voorschriften van 

verzekeraars (CEA, VdS, FM,…)). 


Branddetectie (5.2) 

• Industriegebouwen zijn uitgerust met een passende 

automatische branddetectie installatie van het type 

algemene bewaking. 

- Uitzondering: Industriegebouwen van de klasse A met een 

oppervlakte ≤ 2000 m² volstaat een branddetectie installatie 

met handbediende brandmelders. 

• Automatische branddetectie installatie is ontworpen 

en uitgevoerd volgens de regels van goed 

vakmanschap. 

- Keuze van de detectoren is aangepast aan de aanwezige 

risico's en in functie van een snelle ontdekking van de brand. 

- De branddetectie installatie geeft automatisch een aanduiding 

van de brandmelding en de plaats ervan. 

117 

118


Rook- en warmteafvoer (5.3) 

• Om de ontwikkeling en de verspreiding van brand en 

rook in het getroffen compartiment te beperken, dient 

het industriegebouw uitgerust met een rook- en 

warmteafvoerinstallatie (RWA-installatie). 

• Uitzonderingen: 

1) klasse A en opp. ≤ 10 000 m² ; 

2) klasse B en opp. ≤ 500 m²; 

3) compartimenten voorzien van een automatische gas- of 

watermistblusinstallatie of een ESFR-sprinklerinstallatie. 


Rook- en warmteafvoer (5.3.1) 

• De RWA-installatie voldoet aan de voorwaarden 

vastgelegd in de norm NBN S 21-208-1 

- behoudens punten 18 en 19 van deze norm (controle ontwerp en 

periodiek nazicht door geaccrediteerde instelling). 

• Voor compartimenten waarvan de vloeroppervlakte 

kleiner is dan of gelijk is aan 2000 m² mag evenwel de 

aerodynamische oppervlakte van de RWA-verluchters 

en de luchttoevoer berekend worden à rato van 

tenminste 2% van de dakoppervlakte: 

- hoogte van de gestapelde goederen en de hoogte van de 

bovenkant van de luchttoevoeropeningen maximaal 70 % van 

de hoogte tot de RWA-verluchters bedraagt; 

- mag ook berekend worden volgens NBN S 21-208-1; 

119 

120


Rook- en warmteafvoer (5.3.2) 

• De RWA-installatie wordt bediend door de 

automatische branddetectie-installatie, 

- met uitzondering van die gevallen waarin het compartiment 

uitgerust is met een automatische blusinstallatie van het type 

sprinkler of ruimtebeveiliging. 

• Ze moet eveneens handmatig kunnen worden 

bediend. 

• Indien een compartiment uitgerust is met een 

sprinklerinstallatie, wordt de RWA-installatie, in 

afwijking van NBN S 21-208-1, automatisch bediend 

door de alarmklep van de sprinklerinstallatie. 


Automatische blussing (5.4) 

• Automatische blusinstallaties zijn niet verplicht, maar 

als een industriegebouw of een compartiment 

uitgerust is met een algemene automatische 

blusinstallatie voldoet deze aan de regels van goed 

vakmanschap. 

121 

122


Doormelding (5.5) 

• Elk begin van brand wordt aan de territoriaal 

bevoegde brandweer gemeld. 

• Daartoe staan de signalen van de branddetectiecentrale 

en van automatische blusinstallaties 

doorlopend onder toezicht van een of meerdere 

bekwame personen en dit lokaal, op afstand of een 

combinatie van beide. 

- Bij de aankomst op de interventieplaats moet de brandweer in 

contact kunnen treden met een verantwoordelijke van het 

industriegebouw. 


Centrale controle en bedieningspost (5.6) 

• Het toezicht op de werking en de bediening van de 

verschillende actieve brandbeveiligingsinstallaties 

van het gebouw gebeuren vanuit een centrale 

controle- en bedieningspost kunnen. 

- De wanden die dit lokaal scheiden van de rest van het 

gebouw hebben minstens EI 60; 

- De ligging van het lokaal wordt bepaald in overleg met de 

territoriaal bevoegde brandweer, zodat de maximale 

loopafstand van buiten tot het lokaal 15 m bedraagt. Het 

lokaal is van buiten toegankelijk ofwel rechtstreeks ofwel via 

een gang met wanden die minstens EI 60 hebben en deuren 

die minstens EI1 30 hebben; 

- Het lokaal is uitgerust met veiligheidsverlichting; 

123 

124


Overzicht 








Afstand tussen gebouwen 

Doelstelling 

• Brandoverslag naar belendende gebouwen dient 

te worden voorkomen om de veiligheid van 

personen die zich in deze belendende gebouwen 

bevinden te verzekeren, en om de hulpdiensten in 

staat te stellen de brand meester te worden. 

• Daartoe moet: 

- de straling van de brand te worden beperkt tussen 

gebouwen die los van elkaar staan; 

- de branddoorslag te worden tegengegaan tussen 

gebouwen met een gemeenschappelijke wand; 

- de verspreiding van de brand van en naar het dak te 

worden beperkt. 

125 

126


Straling beperken 

• Om te vermijden dat een brand tussen twee 

tegenoverstaande gebouwen kan overslaan, mag 

de straling van een brand op de tegenoverstaande 

gebouwen niet meer dan 15 kW/m² bedragen. 

- 15 kW/m² is een richtwaarde die ook in Nederland 

(NEN 6068) gehanteerd wordt; 

- ‘piloted ignition’ mogelijk van hout, geen spontane brand; 



I = φ α I EC ≤ 

AV 

α = 

waarbij: 

AE 

AV oppervlakte van de straler (bvb. openingen) 

AE oppervlakte van de omgeschreven rechthoek 

Vormfactor die het deel van de energie weergeeft die een 

straler uitzendt naar een bepaald punt: 

Bvb. 2 ⎡ X ⎛ Y ⎞ Y ⎛ X ⎞⎤ 

φ 

= ⎢ arctan 

⎜ 

⎟ + arctan 

⎜ 

⎟ 

⎟⎥ 

π 2 2 

2 2 

2 2 

2 2 

⎢⎣ 

X + Z 

⎝ 

X + Z ⎠ 

Y + Z 

2 

15 kW m 

127 

Straling geproduceerd door de brand: 

- 45 kW/m² indien beheerst door brandstof; 

- 170 kW/m² indien beheerst door luchttoevoer; 

⎝ 

Y + Z ⎠⎥⎦ 

128

Indien beide gevels op hetzelfde perceel, 

Rf van de gevel met grootste Rf, 

anders Rf van te ontwerpen gevel 



2 ⎡ 

φ = ⎢ 

π ⎢⎣ 

12m 

60m 

Omgeschreven rechthoek 

(indien wand EI 60 heeft) 

X ⎛ Y ⎞ Y ⎛ X ⎞⎤ 

arctan 

⎜ 

⎟ + arctan 

⎜ 

⎟ 

⎟⎥ 

2 2 

2 2 

2 2 

2 2 

X + Z ⎝ X + Z ⎠ Y + Z ⎝ Y + Z ⎠⎥⎦ 


Type- oplossingen (6.1) 

• Industriegebouw wordt verondersteld hieraan te 

voldoen als de afstand tov tegenoverstaande 

gebouwen groter is dan of gelijk aan de afstand 

zoals bepaald in tabel. 

Rf van de gevel % openingen zonder Rf Afstand (in m) 

EI (i↔o) 60 

Geen Rf 

of < EI (i↔o) 60 

0 % 0 

0% ≤ % openingen < 10 % 4 

10% ≤ % openingen < 15 % 8 

15% ≤ % openingen < 20 % 12 

% openingen ≥ 20 % 16 

E 60 volstaat indien: 

beide gevels E 60 op hetzelfde perceel staan 

en tussenafstand > hoogte van hoogste gevel 

16 

129 

130


Spiegelsymmetrie (6.2) 

• Bij de bepaling van de tussenafstand ten opzichte 

van gebouwen op naburige percelen dient de 

afstand tot aan de perceelsgrens groter of gelijk te 

zijn aan de helft van de minimale tussenafstand. 


Brandbare goederen (6.3) 

• Opslag van brandbare goederen is enkel 

toegelaten indien deze goederen op een afstand 

van tegenoverstaande gebouwen liggen die 

minstens aan dezelfde voorschriften voldoet als 

voor de gevels: 

- brand kan overslaan naar 

brandbare goederen die in 

de buurt zijn opgeslagen en 

dan naar het andere gebouw; 

- vnl. voor systematische en 

langdurige opslag van brandbare goederen (bv. houten 

laadborden) tussen de beide gebouwen. Vrachtwagens of 

verrijdbare afvalcontainers zijn hier niet geviseerd. 

131 

132


Sprinklers (6.4) 

• De minimale tussenafstand wordt voor de gevels 

van gebouwen uitgerust met een sprinklerinstallatie 

gehalveerd. 

- Regels van de goed praktijk voor sprinklers kunnen 

grotere afstanden vereisen bvb. 10 m of 1,5 keer de 

hoogte van de gestapelde goederen (NBN EN 12845) 

• Indien gebouwen bovendien op hetzelfde perceel 

gelegen zijn en beide gebouwen uitgerust zijn met 

een automatische blusinstallatie, is er geen 

minimale tussenafstand vereist. 


Gemeenschappelijke wanden (6.5) 

• De gemeenschappelijke wanden van belendende 

gebouwen moeten voldoen aan de voorschriften 

van compartimentwanden: 

- EI 60 voor klasse A 

hoogste klasse is bepalend 

- EI 120 voor klasse B of C 

133 

134


Brandgedrag van daken (6.6) 

• De dakbedekking van het industriegebouw 

behoort tot klasse BROOF (t1). 

- Systeemproef isolatiemateriaal van het dak en 

ondergrond maken deel uit van de proefopstelling. 


Overzicht 








135 

136

Evacuatie 

Aantal uitgangen (7.1.1) 

• De gebruikers beschikken over ten minste twee 

uitgangen die toegang geven tot een veilige 

plaats. 

- Het eerste gedeelte van de af te leggen weg naar deze 

uitgangen mag gemeenschappelijk zijn; 

- De kans dat gebruikers door een brand ingesloten raken 

dient beperkt te zijn. Daarom geldt als algemeen principe 

dat de gebruikers steeds over een tweede ontruimingsmogelijkheid 

beschikken die kan worden gebruikt als de 

eerste door de brand onbruikbaar geworden is. 

• De uitgangen zijn gelegen in tegenovergestelde 

zones. 


Aantal uitgangen – Tegenovergestelde zones 

• Uitgangen liggen in tegenovergestelde zones als 

de hoek tussen twee verbindingslijnen groter is 

dan 45°en dit voor elk willekeurig punt in het 

compartiment 

- Na te kijken bij het begin 

van de af te leggen weg 

waar twee uitgangen 

vereist zijn 

137 

138


Aantal uitgangen - Uitzondering (7.1.2) 

• Eén uitgang is slechts noodzakelijk: 

- voor de lokalen, compartimenten of bouwlagen waar 

tijdens de normale bedrijfsactiviteiten sporadisch een 

beperkt aantal personen aanwezig zijn voor onderhoud en 

controle van de installaties; 

- wanneer voor lokalen, compartimenten of bouwlagen met 

minder dan 50 gebruikers, de af te leggen weg om een 

veilige plaats te bereiken kleiner is dan deze die 

gemeenschappelijk mag zijn; 


Aantal personen (verslag aan de Koning) 

• Aantal personen wordt bepaald in functie van het 

werkelijke aantal. 

• Indien niet gekend bij ontwerp geldt: 

- 1 persoon per 10 m² in kleine compartimenten (A < 1600 m²) 

- 1 persoon per 30 m² in grote compartimenten (A > 4800 m²) 

- en 160 personen voor compartimenten daar tussenin 

Aantal m² per persoon 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

0 1600 3200 4800 6400 8000 9600 

Oppervlakte (m²) 

139 

140


Af te leggen weg (7.2) 

• Af te leggen weg tot veilige plaats wordt beperkt 

zoals aangegeven in de tabel: 

Gemeenschappelijk 

deel (in m) 

Totaal (in m) 

Niet gesprinklerd 30 60 

20 40 

Gesprinklerd 45 90 


Af te leggen weg (7.2) 

• Afstand: 

30 60 

2/3 te hanteren in geval van 

afstanden in vogelvlucht 

- horizontale afstand = horizontale afstand 

- verticale afstand: 

- trappen: = 2,5x hoogte 

- ladders: = 5x hoogte 

141 

142


Uitgangen (7.2) 

• De wegen naar die uitgangen worden vrij gehouden. 

- Ze zijn zodanig ingeplant dat de aanwezige personen 

ongehinderd een veilige plaats kunnen bereiken. 

• Elke uitgang of ontruimingsweg kan in geval van 

brand onmiddellijk gebruikt worden om het gebouw 

te verlaten of een veilige plaats te bereiken. 

- Indien deze deuren vergrendeld zijn, dient de vergrendeling 

te gebeuren door middel van elektromechanische of 

elektromagnetische sloten en voldoet aan de principes van 

de positieve veiligheid, moeten alle vergrendelde deuren van 

het gebouw automatisch ontgrendeld worden in geval van 

branddetectie, alarm of stroomonderbreking en kan elke deur 

ter plaatse worden ontgrendeld. 


Af te leggen weg 

• De maximale afmetingen van een compartiment 

zullen deels worden bepaald door de afstanden tot 

de uitgangen (gevolg) 

143 

144


Signalisatie (7.4) 

• De uitgangen, ontruimingswegen en brandbeveiligingsmiddelen 

worden aangeduid met goed 

waarneembare en herkenbare signalisatie die 

voldoet aan de bepalingen betreffende de 

veiligheids- en gezondheidssignalering op het 

werk. 

• Ze worden uitgerust 

met een veiligheidsverlichting. 


Alarm & melding (7.5) 

H ≥ d/S 

• Alle gebruikers worden tijdig op de hoogte 

gebracht dat er brand is en dat er mogelijkerwijs 

tot ontruiming van het gebouw overgegaan moet 

worden. 

- De industriegebouwen met een oppervlakte groter dan of 

gelijk aan 500 m² dienen daartoe uitgerust te zijn met een 

gepaste alarminstallatie. 

• In geval van brand, kunnen de gebruikers de 

brandweer tijdig verwittigen en kan de brandweer 

in contact treden met een verantwoordelijke van 

het industriegebouw. 

145 

146


Overzicht 








Veiligheid van de hulpploegen 

Bereikbaarheid (8.1.1) 

• Eén of meerdere veilige en doelmatige opstelplaatsen 

ingericht die te allen tijde gemakkelijk 

bereikbaar zijn voor de brandweervoertuigen 

• Aantal en de ligging van de opstelplaatsen zijn, in 

akkoord met de bevoegde brandweer, bepaald zodat: 

- de afstand van de brandweertoegang van het gebouw tot een 

opstelplaats beperkt is; 

- ten minste ½ van de buitenwanden van gebouwen met 

S ≥ 2500 m² is bereikbaar; 

- alle buitenwanden van gebouwen met S ≥ 5000 m² zijn 

bereikbaar en de toegangswegen zijn niet doodlopend; 

- het opgestelde voertuig kan geen schade oplopen door de 

brand. 

147 

148


Bereikbaarheid (8.1.1) 

• % bereikbaarheid buitenmuren: 

•Sgebouw < 2500m²: 

geen enkele eis 

• 2500m² < Sgebouw < 5000m²: 

50 % 

• 5000m² < Sgebouw : 

100% 

niet doodlopend 

A gebouw = grondopp. 


Bereikbaarheid 

• Voor kleinere gebouwen opstelplaats in de buurt 

(max. 40 m) van de brandweertoegang tot de centrale 

controle- en bedieningspost van het industriegebouw. 

• Voor grotere gebouwen geldt dat een gedeelte van de 

gevels bereikbaar moet zijn. Dit veronderstelt bijkomende 

opstelplaatsen vanaf waar de brandweer deze gevels kan 

bereiken (max. 40 m). 

• Opstelplaatsen op maximaal 15 m van een hydrant van de 

primaire bluswatervoorziening. 

(cfr Verslag aan de Koning) 

149 

150


Bereikbaarheid 

• Afmetingen opstelplaatsen minstens volgende 

afmetingen: 

• 20 m x 5 m als de voertuigen achter elkaar geplaatst 

worden (8 m indien doodlopend) 

• 10 m x 10 m als de voertuigen naast elkaar geplaatst 

worden. 

• Opstelplaatsen tot gevel op max. 40 m. 

(cfr Verslag aan de Koning) 


Verbeterde bereikbaarheid (8.1.2) 

• De toelaatbare oppervlakte van de compartimenten van 

de industriegebouwen kan voor bepaalde klassen (zie 

tabel 2) verhoogd worden indien deze compartimenten 

vlot bereikbaar zijn voor de brandbestrijding. 

• De volgende voorwaarden worden nageleefd : 

ｰ het terrein waarop het gebouw gelegen is, is bereikbaar langs 

twee onafhankelijke ingangen; deze ingangen zijn op het 

perceel met elkaar verbonden door een toegangsweg voor de 

brandweer; 

ｰ minstens de helft van de wanden van het compartiment zijn 

buitenwanden die bereikbaar zijn voor de brandweer. 

151 

152



• S gebouw < 2500 m²: 

normale bereikbaarheid verbeterde bereikbaarheid 



• 2500 m² < S gebouw < 5000 m²: 

normale bereikbaarheid 

verbeterde bereikbaarheid 

153 

154



• 5000 m² < S gebouw: 

normale bereikbaarheid 



verbeterde bereikbaarheid 

155 

156




Blusmiddelen (8.2.1) 

• In het industriegebouw zijn voldoende aangepaste 

blusmiddelen aanwezig. De aard en de hoeveelheid 

worden in overleg met de territoriaal bevoegde 

brandweer bepaald door de exploitant in functie van 

de aard en de omvang van het brandrisico. 

- Eerste interventieploegen en gebruikers hebben gepaste en 

voldoende (draagbare en mobiele) blusmiddelen die mogelijk 

maken om een begin van brand snel te blussen; 

- Keuze en plaatsing van de draagbare en mobiele blustoestellen 

beantwoorden aan de regels van goed vakmanschap; 

- Brandweer kan verzoeken om voor de brandbestrijding 

specifieke blusmiddelen ter beschikking te houden. 

157 

158


Bluswatervoorziening (8.2.2) 

• In de onmiddellijke nabijheid van het industriegebouw 

beschikt de brandweer over een primaire 

bluswatervoorziening die snel door de brandweer kan 

gebruikt worden. 

• Deze primaire bluswatervoorziening kan, in overleg 

met de brandweer, aangevuld worden met een 

secundaire en eventueel tertiaire 

bluswatervoorziening. 


Bluswatervoorziening (Verslag aan de Koning) 

• De bluswatervoorziening wordt onderverdeeld in drie 

verschillende soorten bronnen: 

- de primaire bluswatervoorziening snel inzetbaar door het 

eerste voertuig en dient voor een eerste aanval (bv. het 

openbaar leidingnet met hydranten) (NVBR 60m³/u); 

- de secundaire bluswatervoorziening mogelijk iets verder van 

het industriegebouw gelegen en die de brandweer voldoende 

tijd moet bieden om de tertiaire bluswatervoorziening 

operationeel te krijgen (bv. een grotere waterleiding op enkele 

honderden meters of een waterreservoir op het industriegebied); 

(Debiet ten minste 90 m³/u - tijdspanne NVBR 4 u) 

- de tertiaire bluswatervoorziening die voorziet in een quasi 

onbeperkte hoeveelheid bluswater maar mogelijk op grotere 

afstand ligt (bv. een kanaal op enkele kilometers). NVBR: 240 m³/u - 

ongelimiteerd - afstand 1 tot 3 km 

159 

160



• Primair: 



• Secundair: 

161 

162



• Tertiar: 

- onder controle brengen volontwikkelde brand; 


Bluswatervoorziening 

163 

164



• primaire bluswatervoorziening 

- Openbaar waterleidingnet met hydranten 

- 60 m³/uur = 1000 liter/minuut ~ 3x LD Ø45 mm 

- debiet voldoende ? 

- ondergrondse hydranten ? 

- willen we dit ? 



• primaire bluswatervoorziening 

- Openbaar waterleidingnet met bovengrondse hydranten 

- afname minimum 2x BH100 

- 2x 1800 liter/minuut = 3600 liter/minuut → 432m³ 

- Ø toevoerleiding voldoende ? minimaal Ø 150 mm ! 

- druk ? 

eigen beheer ! 

- klasse A: Q = 50 x S 

- klasse C: Q = 80 x S 

- S > S max 

S max = 5184 m² 

S max = 2025 m² 

secundaire bluswatervoorziening vereist ! 

165 

166



• secundaire bluswatervoorziening 

• klasse A: 6400 m² S > S max, klasse A 

- Q = 50 x 6400 = 4000 liter / minuut 

- voorraad: 4000 l/min x 120 min = 480 000 liter = 480 m³ 

- debiet openbaar waterleidingnet in mindering ? 

- in eigen beheer: watervoorraad + pomphuis + ringleiding + BH’n 

• klasse C: 6400 m² S > S max, klasse C 

- Q = 80 x 6400 = 6400 liter / minuut 

- voorraad: 6400 l/min x 120 min = 768 000 liter = 768 m³ 

- debiet openbaar waterleidingnet in mindering ? 

- in eigen beheer: watervoorraad + pomphuis + ringleiding + BH’n 



Voorbeeld: 10.000 m² 

Tabel: verslag aan de Koning 

Klasse A Klasse C 

Debiet 5.000 lpm 8.000 lpm 

NFPA 1142 

Noncombustable construction 

108.000 ft² 

Light hazard High hazard 

Debiet 13.300 lpm (3500 gpm) 20.900 lpm (5500 gpm) 

D9 document technique (INESC – FFSA - CNPP– France) 

Voorbeeld stockage tot 3 m. h./ R structuur < 30 (Watervoorraad = debiet x 2 uur) 

Laag risico Hoog risico 

Debiet 10.000 lpm (600 m3/h) 20.000 lpm (1200 m3/h) 

167 

168


Monodisciplinaire interventieplannen (8.3) 

• Indien de brandweer daarom verzoekt, dient de 

exploitant de informatie ter beschikking te stellen 

voor de opmaak van een interventieplan 

- een inplantingsplan van het gebouw met de straten, de toegangen tot het 

terrein (met inbegrip van de manier waarop men zich toegang tot het 

terrein kan verschaffen – conciërge, nachtwaker, sleutelkluis, code,…), 

de nabijgelegen gebouwen, de bruikbare bluswatervoorzieningen,… 

- de grondplannen van de verschillende bouwlagen van het gebouw met 

vermelding van de bouwwijze van draagstructuur, dak en gevels, de 

aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en andere risico’s (bv. putten, HSinstallatie,…), 

de aanwezige actieve brandbeveiligings-installaties (RWA, 

sprinklers, detectie,…), de ligging van de compartimentswanden, de 

ingangen, de centrale controle- en bedieningspost, de hoofd-afsluiters van 

de nutsvoorzieningen en andere leidingen met gevaarlijke stoffen,… 

- de specifieke uitrukprocedures (bv. afspraken over bijstand en 

versterking, groot watertransport, meetploegen,…), te 

contacteren/waarschuwen personen,… 


Besluit 

• Geen strikte regels maar doelstellingen en type- oplossingen; 

• Sommige industriegebouwen voldoen niet aan een “gemiddeld 

industriegebouw” zodat een andere oplossing dient gezocht te 

worden om te voldoen aan de doelstellingen; 

• Vereisten zijn minimumeisen en moeten aangevuld worden 

(Codex, Vlarem, voorschriften verzekeraars, Regels van goed 

vakmanschap, …); 

• Geen identieke adviezen maar wel dezelfde doelstellingen en 

veiligheidsniveau (maatwerk); 

• Gelijkenissen met Nederlandse en Duitse wetgeving en 

toepassing van Europese normen (Eurocodes) 

toegankelijker voor buitenlandse investeerders; 

• Vereisten gelden ook voor de concurrentie; 

169 

170


Extra 

• Door FOD BIN werd een toelichtingbrochure gemaakt voor bijlage 6. 

Hierin kan je bijkomende interpretaties vinden omtrent 

brandbelastingen, tussenvloeren enz.. Achteraan de brochure is ook 

de indelingslijst opgenomen van bedrijven volgens bijlage 6. 

• Heel belangrijk voor ons is dat tabel 2 (type oplossing voor 1 

bouwlaag) ook mag toegepast worden wanneer de gecumuleerde 

oppervlakte van alle tussenvloeren kleiner is dan 1/3 van de 

grondoppervlakte. 

• Het document is raadpleegbaar op www.besafe.be :rubriek 

publicaties. 

• Daarnaast kan je bijkomende brochures bestellen op 02/557.33.18. 

171

Bijlage 6.pdf - ie-net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?