Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Download nu - Vlaanderen Vakantieland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Voerstreek<br />
Ontdekkingsgids 2013 • GRATIS<br />
Zoveel redenen<br />
voor een vakantie in Limburg
EEN VERRASSENDE<br />
EN VOORDELIGE<br />
VAKANTIE<br />
IN LIMBURG<br />
Speciaal voor onze gast<br />
De Limburg Vakantiepas geeft je recht op kortingen bij heel wat Limburgse<br />
toppers. In totaal € 250 aan voordelen. Je bespaart 35 tot 50 %<br />
en doet je voordeel met wellness, shopping, museumbezoeken, indooren<br />
outdooractiviteiten, … De Limburg Vakantiepas is exclusief voor wie<br />
in Limburg logeert. Hij wordt per persoon uitgereikt, staat op naam en is<br />
geldig tot het einde van je verblijf. Je vindt de Limburg Vakantiepas bij de<br />
deelnemende logieshouders.<br />
Hou je pas op zak en toon hem voordat je een bezienswaardigheid of<br />
attractie binnenstapt.<br />
Meer info en een overzicht van de actuele voordelen:<br />
www.limburgvakantiepas.be.<br />
LIMBURG<br />
LIMBURG<br />
LIMBURG<br />
VAKANTIE<br />
VAKANTIE<br />
VAKANTIE<br />
pas pas
Moelingen<br />
1<br />
7<br />
‘s-Gravenvoeren<br />
4<br />
5<br />
Voeren<br />
9<br />
2<br />
6<br />
8<br />
Sint-Pieters-<br />
Voeren<br />
Sint-<br />
Martens-<br />
Voeren<br />
3<br />
Teuven<br />
Remersdaal
1 Natuurgebied van de Berwijn .......................................................................... p. 17<br />
2 Natuurgebied Alserbos ..................................................................................... p. 17<br />
3 Natuurgebied van Veurs ................................................................................... p. 18<br />
4 Natuurreservaat Altenbroek ............................................................................. p. 18<br />
5 Stiltegebied tussen ’s-Gravenvoeren, Noorbeek en Mheer ............................ p. 18<br />
6 Bronnenwandeling ........................................................................................... p. 18<br />
7 Euregio-Informatie-Shop ................................................................................. p. 23<br />
8 Vakwerkhuisjes Veurs........................................................................................ p. 24<br />
9 Commanderie ................................................................................................... p. 26<br />
Tongeren<br />
Toeristisch Onthaal Limburg – Bezoekerscentrum Voerstreek ........... p. 15 + 36
Welkom in Limburg, de groenste provincie van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>, met gezellige steden en dorpjes, en<br />
misschien wel de meest gastvrije bevolking van<br />
België. Limburg ontdek je het best in alle rust: met<br />
de fiets, te voet, te paard – en dat het hele jaar door.<br />
Elk seizoen heeft hier zijn eigen charme.<br />
Deze ontdekkingsgids loodst je door de Voerstreek,<br />
een van de best bewaarde geheimen van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Deze regio is één groot mo<strong>nu</strong>mentenpark<br />
boordevol kastelen, vierkantshoeves, kerkjes,<br />
kapelletjes, graven, veldkruisen en vakwerkhuisjes.<br />
Allemaal verspreid in een landschap van loofbossen,<br />
weilanden, akkers, meidoornhagen en holle wegen.<br />
De Voerstreek is dan ook een paradijs voor wandelaars<br />
en fietsers, ook al moet je soms stevig klimmen.<br />
Je vindt hier zelfs het hoogste punt van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. De mooie panorama’s doen je die<br />
inspanning om er te geraken gelukkig snel vergeten.<br />
Je kunt ook altijd uitblazen op een terrasje in<br />
een van de zes pittoreske dorpskernen of krachten<br />
opdoen met een verrassend streekgerecht. De<br />
Voerstreek toont je zoveel schatten, dat je er het<br />
best een verblijf aan koppelt.<br />
Wil je de hele provincie verkennen? Vraag dan zeker<br />
naar de gratis ontdekkingsgidsen van het Maasland,<br />
Haspengouw, de Limburgse Kempen en Hasselt.<br />
Want Limburg verrast, altijd en overal.<br />
Veel plezier op je ontdekkingstocht.<br />
Igor Philtjens, Limburgs gedeputeerde van Toerisme<br />
2<br />
3
Inhoud<br />
Welkom in Limburg ............................................... 6<br />
Blik op Limburg .................................................................................. 7<br />
Blik op de Voerstreek .......................................................................... 8<br />
Fietsparadijs Limburg ........................................... 12<br />
Landschap beleven ............................................... 16<br />
Wandelnetwerk ............................................................................... 17<br />
Natuurgebieden ............................................................................... 17<br />
Bronnenwandeling ...........................................................................18<br />
Natuurwandelingen ........................................................................ 20<br />
Natuurspelen .....................................................................................21<br />
Educatieve zoekwandelingen ..........................................................21<br />
Schatkamer van de Euregio - Voerense dorpjes ...... 22<br />
Hart van de Euregio...........................................................................23<br />
De zes kerkdorpen .............................................................................24<br />
Erfgoed ..............................................................................................26<br />
Streekgerechten en streekproducten ...............................................28<br />
Folklore ..............................................................................................31<br />
Evenementen....................................................... 32<br />
Praktisch ............................................................. 36<br />
Toeristisch infokantoor ......................................................................37<br />
De Voerstreek, hoe geraak je er? ......................................................37<br />
Trefwoorden ......................................................................................38<br />
Deze gids is een praktische reisgezel. Onder het hoofdstuk<br />
praktisch, vanaf pagina 36, vind je het toeristisch infokantoor<br />
van de Voerstreek. Hier kun je altijd terecht voor bijkomende<br />
informatie of indien je een fiets- of wandelkaart wenst te kopen.<br />
Via de trefwoordenlijst op pagina 38 vind je snel de juiste<br />
pagina met alle praktische informatie van de attracties en<br />
bezienswaardigheden. De topattracties worden doorheen de<br />
brochure en op de kaart achter de flap met een bruin <strong>nu</strong>mmer<br />
1 aangeduid. De activiteiten voor kinderen vind je makkelijk<br />
terug met volgend icoon .<br />
4 5
Welkom in Limburg<br />
‘De Limburgers heten u welkom’: het zijn geen holle woorden.<br />
Limburgers zijn gastvrije mensen. Waar je ook binnenstapt, ze<br />
verwelkomen je met de glimlach. In de logies leggen de gastheer<br />
en gastvrouw je in de watten met welkomstgeschenkjes, toeristische<br />
tips, … Tegelijk is Limburg ook dichtbij. Brussel-Hasselt<br />
rij je in een uurtje, van Antwerpen naar Hasselt heb je maar 50<br />
mi<strong>nu</strong>ten nodig. De rijtijden naar Hasselt va<strong>nu</strong>it Maastricht en<br />
Eindhoven bedragen 35 en 70 mi<strong>nu</strong>ten.<br />
F<br />
Brussel<br />
Antwerpen<br />
60’<br />
B<br />
50’<br />
NL<br />
Hasselt<br />
Eindhoven<br />
Luik<br />
70’<br />
35’<br />
Maastricht<br />
L<br />
Aken<br />
D<br />
Blik op Limburg<br />
Limburg in vogelvlucht<br />
• Limburg is de meest oostelijke provincie van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>.<br />
• In het noorden grenst Limburg aan de Nederlandse<br />
provincie NoordBrabant.<br />
• In het oosten aan de Nederlandse provincie<br />
Limburg.<br />
• In het zuiden aan Luik.<br />
• In het westen aan VlaamsBrabant en<br />
Antwerpen.<br />
• De hoofdstad is Hasselt.<br />
• Op een oppervlakte van 2422 km² wonen zo’n<br />
827.000 inwoners.<br />
• De Maas, Demer, Jeker en Dommel zijn de<br />
belangrijkste waterlopen.<br />
• In Remersdaal in de Voerstreek ligt het hoogste<br />
punt van <strong>Vlaanderen</strong>: 287,50 m boven de<br />
zeespiegel.<br />
Historische tweeling<br />
173 jaar geleden vormden Belgisch en<br />
NederlandsLimburg het verenigde Limburg met<br />
Maastricht als hoofdstad. In 1839 werden beide<br />
Limburgen gescheiden. Sindsdien vormt de Maas<br />
de natuurlijke landsgrens. De Limburgse identiteit<br />
blijft echter grensoverschrijdend. Ze kenmerkt<br />
zich door de streektaal, het Limburgs. Maar ook<br />
door de vele harmonieorkesten en fanfares, de<br />
voorliefde voor carnaval en culinaire specialiteiten<br />
zoals Limburgse vlaai en Limburgse kaas.<br />
Streek met streken<br />
Limburg is de groenste provincie van <strong>Vlaanderen</strong><br />
en hét Fietsparadijs. Het noorden en oosten zijn<br />
vlak, het zuiden is glooiend.<br />
• In het noorden ligt de Limburgse Kempen<br />
met zijn purperen heide, gouden zandvlaktes,<br />
vijvers, bossen en Nationaal Park<br />
Hoge Kempen, het enige Nationaal Park van<br />
België.<br />
• In het oosten bevindt zich het Maasland.<br />
Hier vormt de Maas de grens tussen<br />
Belgisch en NederlandsLimburg. De<br />
regen rivier stroomt door groene vlaktes en<br />
creëert rivierarmen en uiterwaarden met<br />
planten, kruiden en watervogels. Langs<br />
de Maas ligt een snoer van charmante<br />
Maasdorpjes.<br />
• In het zuiden krijgt Limburg een glooiend<br />
karakter. Haspengouw kenmerkt zich door<br />
zijn heuvels met kastelen, vierkantshoeves,<br />
kerkdorpjes, holle wegen, hagen en fruitboomgaarden.<br />
In het voorjaar is de regio<br />
één bloesemzee, in het najaar hangen er<br />
miljoenen appels en peren aan de bomen.<br />
• De Voerstreek is één groot natuurreservaat<br />
en mo<strong>nu</strong>mentenpark met zes Voerdorpjes<br />
die zich over de heuvels draperen.<br />
• Hasselt, de hoofdstad van Limburg, ligt<br />
centraal in de provincie. Deze ‘Hoofdstad<br />
van de Smaak’ is het perfecte decor voor<br />
een shoppingtrip met vriendinnen of een<br />
romantische citytrip.<br />
Haspengouw<br />
Limburgse Kempen<br />
Maasland<br />
Voerstreek<br />
Hasselt<br />
6 7
Blik op de Voerstreek<br />
De Voerstreek in vogelvlucht<br />
• De Voerstreek is een Limburgs deelgebied<br />
ten oosten van de Maas en ten zuiden van<br />
Maastricht.<br />
• Op een oppervlakte van 50 km² wonen<br />
4 300 inwoners.<br />
• De landelijke streek ligt als een eiland in<br />
het Waalse landsgedeelte, vlak tegen de<br />
Nederlandse grens.<br />
• De streek kenmerkt zich door een zacht<br />
glooiend landschap met akkers op de vlakke<br />
heuvels, loofbossen op de hellingen en<br />
weilanden in de dalen.<br />
• Het riviertje de Voer leent haar naam aan de<br />
streek – het slingert door de regio en mondt<br />
uit in de Maas.<br />
Zes kerkdorpjes<br />
Met 4 300 inwoners is de Voerstreek een dunbevolkte<br />
regio. Ze telt zes kerkdorpjes:<br />
‘sGravenvoeren, SintMartensVoeren en<br />
SintPietersVoeren liggen in het dal van de Voer.<br />
Samen met de dorpen Moelingen, Teuven en<br />
Remersdaal vormen ze de fusiegemeente Voeren.<br />
Overgangsgebied<br />
De Voerstreek vormt een overgangsgebied<br />
tussen de vlakke Maasvallei, het plateau van<br />
het Land van Herve in het zuidoosten en het<br />
NederlandsLimburgse Heuvelland in het noorden.<br />
Vanaf de Maas in Moelingen (49 meter boven de<br />
zeespiegel) klimt het landschap 16 km lang tot<br />
aan het Stroevenbos en de Reesberg. Deze heuvels<br />
liggen allebei op 287,5 meter boven de zeespiegel<br />
– de hoogste punten van <strong>Vlaanderen</strong>. Vandaar de<br />
bijnaam het zolderkamertje van <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Fauna en flora<br />
Zeldzame diersoorten zoals dassen, everzwijnen,<br />
vossen, reeën, hermelijnen, bunzings, wezels en<br />
muizenfamilies voelen zich thuis in de Voerstreek.<br />
Dat geldt ook voor zeldzame amfibieën en<br />
reptielen zoals salamanders, vroedmeesterpadden<br />
en hagedissen. De buizerd, grote gele kwikstaart,<br />
sperwer, torenvalk, Vlaamse gaai, koekoek, ijsvogel,<br />
steen en bosuil scheren door het luchtruim.<br />
En in de rivier de Voer zwemt forel.<br />
Op de heuveltoppen groeien rijke loofbossen<br />
met zeldzame plantensoorten zoals de bosrank,<br />
gevlekte aronskelk, bosanemoon, veenbes, gele<br />
dovenetel, kleine maagdenpalm, bergnachtorchis,<br />
grote keverorchis, het muskuskruid, maretak en het<br />
bleek bosvogeltje. De weilanden en beekdalen zijn<br />
dan weer afgezoomd met een bonte diversiteit van<br />
hagen en heesters. In de weiden zie je hoogstamfruitbomen<br />
en laagstamaanplantingen.<br />
8 9
Kleinschalig en stil<br />
De Voerense economie beperkt zich tot kleinschalige<br />
familiale ondernemingen. Het is dan ook een<br />
stille en rustgevende regio. Ideaal om te genieten<br />
van het landschap vol architecturaal, historisch<br />
en volkscultureel erfgoed – restanten van de<br />
eeuwenoude lokale bewoning.<br />
Het hart van de Euregio<br />
In een straal van 30 km rond de Voerstreek vind<br />
je verschillende cultuurhistorische steden zoals<br />
Maastricht, Aken, Luik en Tongeren.<br />
Geschiedenis van de Voerstreek<br />
Vondsten met bewerkte silexstenen bewijzen<br />
dat de huidige Voerstreek al bewoond was in de<br />
prehistorie. De ondergrond, het landschap, de<br />
aanwezigheid van water en de nabijheid van de<br />
Maas en Rijnrivier maakten deze omgeving heel<br />
aantrekkelijk voor de Romeinse, Frankische en<br />
Karolingische vorsten.<br />
Overheersers bij de vleet<br />
Limburg behoorde grotendeels tot het graafschap<br />
Loon of het prinsbisdom Luik. Behalve de<br />
Voerstreek. Die bleef lange tijd onafhankelijk: na<br />
Karel de Grote bestuurden de graven van Dalhem,<br />
de hertogen van Limburg en de ridders van de<br />
Duitse Orde het gebied. De regio was vaak de inzet<br />
bij geschillen tussen Oost en WestFrankenland.<br />
Hertog Jan I van Brabant voegde het met zijn Slag<br />
van Woeringen (5 juni 1288) definitief bij het<br />
westen. Na de Brabanders volgden de Bourgondiërs,<br />
Habsburgers, Spanjaarden, Oostenrijkers<br />
en Fransen. Alleen SintPietersVoeren bleef een<br />
onafhankelijke ministaat, tot in 1794.<br />
Limburgs dialect onder druk<br />
Tijdens het Franse bewind hoorde de Voerstreek bij<br />
het departement Ourthe, de latere provincie Luik.<br />
Zo kwam de Nederlandstalige bevolking – die<br />
zich uitstrekte tot aan Eupen – na de Belgische<br />
onafhankelijkheid in de Franstalige provincie Luik<br />
terecht. Daartoe had de streek historisch nooit<br />
behoord. De druk van het Duits in het oosten en<br />
van het Frans in het zuiden verdrong het Limburgse<br />
dialect. Na 1945 hoorde je alleen in de Voerdorpen<br />
nog Limburgs spreken. De taalgrensregeling van<br />
1930 en de taalwetten van 1932 deelden de<br />
Voerstreek uiteindelijk bij de provincie Limburg in <br />
officieel op 1 september 1963. Met communautaire<br />
spanningen tussen Franstaligen en Vlaamsgezinden<br />
tot gevolg. In 1977 fuseerden de zes Voerdorpen tot<br />
de gemeente Voeren, een gemeente met faciliteiten<br />
voor Franstaligen. Sinds het jaar 2000 is er een<br />
Vlaamse meerderheid in de gemeenteraad.<br />
Streekproducten<br />
In de lokale eetcafés en restaurants proef je van<br />
heerlijke streekproducten. Zoals de forel uit de<br />
lokale kwekerijen. Bestel ook zeker eens een Voerense<br />
trip, het best te vergelijken met bloedworst.<br />
Het Voerdrupke is dan<br />
weer een hartverwarmende<br />
combinatie van<br />
Limburgse jenever en de<br />
stekelige sleedoorn uit<br />
de bosranden, graften en<br />
wegbermen. In het Bezoekerscentrum koop je een<br />
voorraad streekproducten voor thuis.<br />
Scan de QRcode en ontdek de filmpjes van<br />
de streekproducten. Nog meer info vind je op<br />
pagina 28.<br />
Logeren in de gastvrije Voerstreek<br />
Waar je ook logeert, in de Voerstreek is de<br />
ontvangst hartelijk. Je hebt hier een ruime keuze<br />
aan logies: familiehotels, B&B’s, vakantiewoningen<br />
en zelfs hoeve en plattelandsverblijven waarbij<br />
je met je hele gezin in een (actieve) boerderij<br />
overnacht. Voor jeugdgroepen zijn er bivakweides<br />
en hemen, een jeugdherberg, campings en<br />
groepspensions. Kom je om te fietsen? Boek dan<br />
een overnachting in een fietsvriendelijk logies<br />
nabij het fietsroutenetwerk.<br />
10 11
Limburg is voor het zevende jaar op rij verkozen tot populairste<br />
fi etsprovincie van België. Via het fi etsroutenetwerk fi ets je van<br />
knooppunt tot knooppunt over goed onderhouden, verharde,<br />
duidelijk bewegwijzerde en meestal autovrije fi etspaden. 2000 km<br />
fi etsroutes doorheen een verscheidenheid aan groene landschappen.<br />
De fi etsvriendelijke cafés en logies, picknickplaatsen, rustbanken,<br />
oplaadpalen voor elektrische fi etsen en een vlotte pechverhelping<br />
bieden een ongekend fi etscomfort. Het heuvelachtige landschap van<br />
de Voerstreek stelt fi etsers op de proef. Maar de beloning is groot.<br />
Je trapt door een waar natuur- en mo<strong>nu</strong>mentenpark waar de stilte<br />
overheerst en mooie panorama’s de show stelen.<br />
Fietsparadijs Limburg<br />
Fietsroutenetwerk Limburg:<br />
de bakermat van het knooppuntenfi<br />
etsen<br />
Het knooppuntenfi etsen werd uitgevonden in<br />
Limburg, door voormalig mijningenieur Hugo<br />
Bollen. De uitvinding won in 2009 de Vlaamse<br />
Prijs voor Sportverdienste en wordt intussen<br />
wereldwijd gekopieerd. Elk knooppunt heeft een<br />
eigen <strong>nu</strong>mmer. Blauwe rechthoekige fi etsbordjes<br />
geven duidelijk de weg naar jouw knooppunt aan.<br />
Je volgt gewoon het juiste <strong>nu</strong>mmer. Alle routes<br />
zijn in twee richtingen bewegwijzerd. Aan elk<br />
knooppunt vind je een overzichtsbord. Verloren<br />
rijden kan niet.<br />
Fietskaart Limburg<br />
De fi etskaart op schaal 1:65 000 geeft een<br />
totaaloverzicht van het Limburgse fi etsroutenetwerk.<br />
Met behulp van de fi etskaart stippel<br />
je eenvoudig je parcours uit en maak je je fi etstocht<br />
net zo lang als je zelf wil. Ze vermeldt alle<br />
routes, knooppunten met onderlinge afstanden,<br />
straatnamen, stations, parkings, fi etsonthaal<br />
en servicepunten, centrumverbindingen,<br />
bezienswaardigheden, wandelstartplaatsen,<br />
picknickplaatsen, hellingen, veerponten en<br />
onverharde wegen. Het fi etsinfoboekje bij de<br />
fi etskaart biedt een overzicht van alle fi etsvrien<br />
delijke cafés en logies en andere faciliteiten van<br />
het fi etsroutenetwerk.<br />
Info: de fi etskaart mét fi etsinfoboekje kost € 9,50<br />
en is te koop bij alle toeristische infokantoren en via<br />
www.toerismelimburg.be, + 32 11 30 55 00<br />
Fietsbox Limburg met<br />
7 themakaarten<br />
Ontdek de mooiste fi etsroutes<br />
van het Fietsparadijs<br />
Limburg. De Fietsbox<br />
Limburg bevat zeven<br />
themakaarten, samen goed<br />
voor 28 knooppuntenroutes.<br />
Bij elke route krijg je unieke<br />
bezoektips, lekkere haltes,<br />
fotogenieke locaties, de<br />
knooppunter en knooppuntenkaartjes.<br />
Info: de fi etsbox is voor € 12,50 te koop bij<br />
Standaard Boekhandel, de toeristische infokantoren<br />
en www.toerismelimburg.be,<br />
+ 32 11 30 55 00 en bevat o.a. de themafi etskaart<br />
‘Fietsen in de Voerstreek, hart van de Euregio’.<br />
• 2 000 000 – bijna zoveel etstoeristen bezochten Limburg in 2012<br />
• 20 000 – het aantal verkochte Limburgse etskaarten in 2012<br />
• 20 000 – het aantal blauwe etsbordjes in Limburg<br />
• 2 000 – km etsroutes doorheen een verscheidenheid aan groene landschappen<br />
• 300 – het aantal etsknooppunten in Limburg<br />
• 163 – het aantal etsvriendelijke cafés in Limburg<br />
• 156 – het aantal etsvriendelijke logies in Limburg<br />
• 50 – het aantal o ciële laadpalen voor elektrische etsen in Limburg<br />
• 7 – zoveel keer op rij verkozen tot dé Belgische etsprovincie<br />
12 13
Fietsvriendelijke cafés en logies<br />
Fietscafés liggen op maximaal<br />
1 km van het fi etsroutenetwerk<br />
en zijn er op maat van de fi etsers!<br />
Fietscafé Fietslogies Fietslogies<br />
www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be<br />
Je herkent ze aan het paarse<br />
labelschildje. Deze fi etsvriendelijke horecazaken<br />
bieden drankjes, een kleine snackkaart én speciale<br />
faciliteiten voor fi etsers. Je vindt er een goede<br />
i<br />
i<br />
fi etsenstalling, Fietscafé propere Fietscafé toiletten, Fietscafé een EHBOkit en<br />
www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be<br />
een fi etsreparatieset. De fi etscafés met oplaadmogelijkheden<br />
voor elektrische fi etsen hebben<br />
een apart icoontje op de fi etskaart. Ze staan ook<br />
aangeduid in het fi etsinfoboekje.<br />
FIETS VRI E N D E L I J K<br />
Fietscafé L OGIE S Fietslogies Fietslogiesliggen<br />
Fietslogies op maximaal<br />
www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be<br />
5 km van het fi etsroutenetwerk.<br />
Hier geniet je van een overdekte en<br />
afgesloten fi etsenstalling, een EHBOkoff er, een<br />
i<br />
i<br />
fi etsreparatieset, fi etsinfo en de mogelijkheid om<br />
Fietscafé Fietscafé Fietscafé<br />
www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be www.toerismelimburg.be<br />
je kleren te drogen. ’s Morgens krijg je een stevig<br />
fi etsersontbijt.<br />
Info: een overzicht van alle fi etsvriendelijke<br />
cafés en logies vind je in het fi etsinfoboekje bij de<br />
fi etskaart of op www.toerismelimburg.be.<br />
Tip<br />
Online fi etsrouteplanner<br />
Stippel jouw fi etsroutes uit met de online<br />
routeplanner van Toerisme Limburg. Surf naar<br />
www.toerismelimburg.be, duid op de kaart aan<br />
hoe je wil rijden en de planner berekent automatisch<br />
je route. Of klik een van de themaroutes<br />
aan. Print daarna je route uit of download ze<br />
rechtstreeks op je gps of smartphone. Zo kom<br />
Fietscafé<br />
www.toerismelimburg.be<br />
Fietscafé<br />
www.toerismelimburg.be<br />
Fietslogies<br />
www.toerismelimburg.be<br />
i<br />
Fietscafé<br />
www.toerismelimburg.be<br />
Fietslogies<br />
www.toerismelimburg.be<br />
i<br />
Fietscafé<br />
www.toerismelimburg.be<br />
je goed voorbereid aan de start. Je kunt je route<br />
ook delen via de website. Handig om samen met<br />
fi etsgenoten de leukste fi etsplekjes van Limburg<br />
te ontdekken.<br />
Online routeplanner:<br />
www.toerismelimburg.be<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Fietsen in de Voerstreek<br />
De Voerstreek is natuurpark én mo<strong>nu</strong>mentenpark<br />
in één. In het heuvelachtige landschap geniet je<br />
van de stilte en mooie panorama’s.<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Het toeristische infokantoor van de Voerstreek<br />
is een ideale startplaats voor een bezoek aan de<br />
regio. Hier lopen twee permanente tentoonstellingen.<br />
De natuurtentoonstelling leert je interactief<br />
over de lokale geologie, fauna en fl ora, cultuur,<br />
tradities en streekproducten. De schuiframen,<br />
driedimensionale kijkers, tunnels, deurtjes en puzzels<br />
bezorgen je een nieuwe kijk op de Voerstreek.<br />
In de andere tentoonstelling verwelkomen vier<br />
Voerenaars je in hun dialect. Leer de eigenaardige<br />
streek kennen via een panoramisch zicht en een<br />
fi lm. Ontdek de geologische karaktertrekken en de<br />
rijke geschiedenis van de omgeving.<br />
Pley 13, 3798 Voeren (’sGravenvoeren),<br />
+ 32 43 81 07 36, www.voerstreek.be<br />
Open: maandag t.e.m. vrijdag van 9 17 u., zaterdag,<br />
zondag en feestdagen van 10 17 u. Gesloten:<br />
kerstdag en 1 ja<strong>nu</strong>ari<br />
Prijs: gratis<br />
Themafi etskaart<br />
‘Fietsen in de Voerstreek, hart van de<br />
Euregio’<br />
De Voerstreek is natuurpark en mo<strong>nu</strong>mentenpark<br />
in één. In het heuvelachtige landschap geniet je<br />
van de stilte en mooie panorama’s. De themafi<br />
etskaart bevat twee fi etslussen van 25 en 37 km.<br />
Beide routes loodsen je naar alle mooie plekjes<br />
van deze sfeervolle regio en brengen je naar<br />
NederlandsLimburg en terug.<br />
Info: de themakaart kost € 2 en is te koop via<br />
www.toerismelimburg.be, +32 11 30 55 00<br />
€ 2<br />
fietsparadijs Limburg<br />
FIETSEN IN DE VOERSTREEK,<br />
HART VAN DE EUREGIO<br />
2 KNOOPPUNTENROUTES 2012 - 2013<br />
Nog meer fi etsen<br />
Mountainbikenetwerk<br />
Ontdek het glooiende landschap over de grenzen<br />
heen. De grensoverschrijvende mountainbikekaart<br />
gidst je over zeven routes in de Voerstreek,<br />
Belgisch en NederlandsLimburg en de provincie<br />
Luik. Voor beginners of gezinnen zijn er gemakkelijke<br />
trajecten. Getrainde trappers verleggen hun<br />
grenzen op de steilste stukken.<br />
Prijs kaart: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum<br />
Voerstreek<br />
14 15
De Voerstreek is een wandelparadijs met een zeldzame<br />
fauna en flora. Ruim een vierde van de regio<br />
is natuurreservaat. Tussen de glooiende heuvels<br />
liggen de zes Voerdorpjes. In en rond het lokale<br />
stiltegebied geniet je optimaal van de natuur.<br />
Trek je wandelschoenen aan en volg de mooiste<br />
paden door holle wegen, weiden en bossen.<br />
Landschap beleven<br />
Wandelnetwerk<br />
Het 128 km lange wandelnetwerk van de<br />
Voerstreek bestaat uit onverharde, verkeersluwe<br />
wandelwegen. Met het gebruiksvriendelijke<br />
knooppuntensysteem stippel je vlot je favoriete<br />
wandeling uit. De paden zijn in beide richtingen<br />
bewegwijzerd. Verdwalen is haast onmogelijk.<br />
Ideaal om op een ontspannen manier kennis te<br />
maken met de glooiende landschappen,<br />
omhaagde weiden, pittoreske dorpen met<br />
(vierkants)hoeves, beboste dalen en weidse<br />
vergezichten.<br />
Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek of via Toerisme Limburg,<br />
+ 32 11 30 55 00, www.toerismelimburg.be<br />
Natuurgebieden<br />
De Voerstreek telt vijf natuurgebieden. Het wandelnetwerk<br />
voert je naar de allermooiste plekken.<br />
Hier geniet je volop van zeldzame planten en<br />
dieren zoals dassen en witte bosanemoontjes. Voor<br />
de kinderen zijn er uitgewerkte natuurspellen. Let<br />
wel op dat je op de aangeduide paden blijft!<br />
Info: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13, 3798<br />
Voeren (’sGravenvoeren), + 32 4 381 07 36,<br />
www.voerstreek.be<br />
Natuurgebied van de Berwijn 1<br />
In Moelingen droom je helemaal weg in 11<br />
hectare unieke natuur, pal naast het geklasseerde<br />
Langveld (Longchamps). Hier voelt de das zich<br />
thuis: er is voedsel om zijn kroost en zichzelf te<br />
voeden. Naast de bewoonde dassenburchten<br />
nesten hier ook verschillende (water)vogels. In het<br />
twee hectare grote bos vol inheemse boomsoorten<br />
bijvoorbeeld. Maar ook in de prachtige oude<br />
hoogstamboomgaarden en in de knotwilgen die<br />
de Berwijn omzomen.<br />
Natuurgebied Alserbos 2<br />
Dit glooiende natuurgebied van 65 hectare overspant<br />
een hoogteverschil van 160 tot 240 meter<br />
boven de zeespiegel. Op de steile westelijke helling<br />
gedijt het eikenberkenbos met hogerop een<br />
variatie van eik, linde, es, boskers en beuk. Dit is dé<br />
plek in de Voerstreek voor heide, brem, pilzegge<br />
en bochtige smele – samen met de zeldzame das.<br />
Een deel van het natuurgebied is omgetoverd tot<br />
speelbos voor kinderen.<br />
16 17
Natuurgebied van Veurs 3<br />
Hier proef je van de mooiste natuur die de Voerstreek<br />
te bieden heeft: aloude hoogstamboomgaarden,<br />
bosranden, taluds en graften. De das<br />
vindt hier voedsel en rust. Een ideaal voedselverzamelgebied<br />
waarnaar hij graag terugkeert. Het<br />
natuurgebied is ook een geliefkoosde plek voor de<br />
havik, rode wouw, steen en bosuil. Dankzij een<br />
intensief begrazingsbeheer bloeien hier opnieuw<br />
orchideeën en andere kalkfl ora.<br />
Grensoverschrijdend natuurreservaat<br />
Altenbroek 4<br />
Over de grens tussen ‘sGravenvoeren en Noorbeek<br />
(NL) strekt zich een gevarieerd landschap met<br />
oude Maasterrassen, graslanden en hoogstamboomgaarden<br />
uit. Maar ook brongebieden,<br />
holle wegen en loofbossen. Let op de zeldzame<br />
diersoorten zoals de wijngaardslak, vuursalaman<br />
der, hazelmuis en vlinders. De das en het everzwijn<br />
delen het gebied met loslopende runderen. Op<br />
de kalkgraslanden vind je de gevlekte aronskelk,<br />
gulden sleutelbloem en bosanemoon.<br />
Stiltegebied tussen<br />
’s-Gravenvoeren, Noorbeek (NL)<br />
en Mheer (NL) 5<br />
Samen met de zeven Nederlandse domeinen<br />
in het Mergelland vormt het stiltegebied in<br />
‘sGravenvoeren één groot muisstil geheel. Tussen<br />
’sGravenvoeren, Mheer (NL) en Noorbeek (NL)<br />
krijgt hedendaagse ‘geluidsvervuiling’ geen kans.<br />
Hier luister je ongestoord naar de vogels, het geruis<br />
van de bladeren en het geritsel in de gracht: allemaal<br />
geluiden die alleen de stilte kan voortbrengen.<br />
Tip<br />
Wandelbox<br />
Limburg<br />
Deze box bevat een<br />
top selectie uit het<br />
totale wandelaanbod van<br />
Limburg. De Regionale<br />
Landschappen en Toerisme<br />
Limburg hebben acht<br />
themakaarten uitgekozen, goed voor 33 afwisseafwisselende wandellussen en niet te missen bezoektips.<br />
Prijs: € 14,50; te koop via www.toerismelimburg.be,<br />
in de lokale toeristische infokantoren en Standaard<br />
Boekhandel<br />
Bronnenwandeling 6<br />
In 2013 werd de<br />
bronnenwandeling<br />
verkozen tot de Mooiste Wandelroute van<br />
<strong>Vlaanderen</strong> <strong>Vakantieland</strong>. De bronnenwandeling<br />
ligt in een prachtig stukje afgelegen <strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Deze route voert je langs de typische vakwerkhuisjes<br />
en een prachtig graftenlandschap. Ontdek ook<br />
de dassenburchten. Bij Jetteke kan je terecht voor<br />
een ‘echt Voerdrüpke’. Ga op pad met een<br />
audio guide en ontdek de geheimen van de<br />
‘Voerbron’.<br />
Info: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13,<br />
3798 Voeren (’sGravenvoeren),<br />
+32 4 381 07 36, www.voerstreek.be<br />
Prijs: de audiogids kun je gratis uitlenen bij Toerisme<br />
Voerstreek, of download de fragmenten gratis op<br />
je eigen mp3speler via www.toerismelimburg.be<br />
Vakwerkhuizen, Veurs<br />
Tip<br />
Wandelbox en<br />
Landschapsdoeboek Greenspots<br />
De Voerstreek en Haspengouw tellen tien Greenspots –<br />
topwandelgebieden die je tot in het hart van de natuur<br />
brengen. De wandelkaarten van deze Greenspots zitten<br />
<strong>nu</strong> ook gebundeld in een handige verzamelbox. De<br />
doos bevat duidelijke topografi sche kaarten, praktische<br />
informatie, mooie foto’s én veel boeiende weetjes over de<br />
wandelgebieden in kwestie.<br />
Voor iedere wandelliefhebber is er <strong>nu</strong> ook het Landschapsdoeboek. Dit prachtig geïllustreerde boek<br />
beschrijft de tien Greenspots. Het bevat meer dan 50 landschapsdoetips, 12 wandeltips en tal van weetjes<br />
over Haspengouw en de Voerstreek. Je maakt onder andere kennis met de wandelgebieden van de<br />
Voerstreek en de SintPietersberg.<br />
Prijs: wandelbox Greenspots: € 15; Landschapsdoeboek: € 20; wandelbox + Landschapsdoeboek: € 29,95;<br />
te koop via www.rlh.be, in de toeristische infokantoren en in Standaard Boekhandel<br />
18 19
Natuurwandelingen<br />
Op zoek naar kleine<br />
landschapselementen<br />
De Voerstreek is één groot landschappelijk<br />
openluchtmuseum. Acht wandeltrajecten van 5<br />
tot 6 km voeren je door dit natuurlijke decor. Met<br />
de geïllustreerde wandelgids ontdek je alle unieke<br />
troeven. ‘Op zoek naar kleine Landschapselementen’<br />
vertelt je meer over de graften, hagen, holle<br />
wegen en stiegelkes (draaipoortjes). Een beetje<br />
conditie is wel nodig: je moet een hoogsteverschil<br />
van meer dan honderd meter overwinnen.<br />
Prijs kaart en brochure: € 5; te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Geologische leerpaden<br />
De ondergrond zorgt in de Voerstreek voor de<br />
unieke combinatie van landschapstypes. Tijdens<br />
deze leerrijke wandelingen ontdek je de opbouw<br />
van de geologische grondlagen en verneem je hoe<br />
de ondergrondse verschillen het bovengrondse<br />
uitzicht bepalen. Je kiest uit vijf trajecten van 2,1<br />
tot 5 km. Boeiende routes die je alles leren over de<br />
onzichtbare basis onder de zichtbare natuurpracht.<br />
Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum<br />
Voerstreek<br />
Dassenwandelingen<br />
De Voerstreek pronkt met de belangrijkste dassenpopulatie<br />
van <strong>Vlaanderen</strong>! Deze brochure loodst je<br />
door de wonderlijke wereld van deze intrigerende<br />
zwartwitte knaagdieren. Wat eet een das? Hoe<br />
plant hij zich voort? Hoe ziet een dassenburcht<br />
eruit? Vijf wandelingen van 3 tot 8 km bieden je<br />
een kijkje in hun leefwereld.<br />
Prijs brochure: € 4; te koop in het Bezoekerscentrum<br />
Voerstreek<br />
Graftenlandschap van de Martelberg<br />
Graften zijn niveauverschillen in het landschap die<br />
ontstaan door menselijke ingrepen. Bijvoorbeeld<br />
houthakkers die tijdens de bosrooi op de dalhellingen<br />
stenen en boomstronken aan de benedenrand<br />
verzamelen. Daaruit groeien dan struiken.<br />
Door erosie spoelen vervolgens bodemdeeltjes van<br />
de hellingen die tegen het nieuwe struikgewas tot<br />
stilstand komen en zo een graft vormen. Een graft<br />
is een ideale biotoop voor fauna en flora. De das<br />
graaft er bijvoorbeeld zijn burcht in uit.<br />
Prijs kaart en brochure: gratis verkrijgbaar in<br />
het Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Natuurspelen<br />
Deze vijf natuurspelen laten je op een speelse wijze<br />
kennismaken met de Voerense natuur. De kaarten<br />
bevatten een gedetailleerde wandelroute met<br />
wetenswaardigheden, illustraties van en uitleg over<br />
kleine landschapselementen, fauna, flora, … Op<br />
de andere zijde staat telkens een ganzenspel met<br />
quiz. Ideaal voor gezinnen met kinderen.<br />
• Natuurspel en -wandeling<br />
Moelingen<br />
• Natuurspel Noordalwandeling<br />
• Natuurspel Alserboswandeling<br />
• Natuurspel Bovenhoutwandeling<br />
• Natuurspel Veursboswandeling<br />
Prijs kaart: € 4, Noordalwandeling: € 2,50. Te<br />
koop in het BezoekerscentrumVoerstreek.<br />
Tip<br />
Boerengolf<br />
Een superleuk natuurspel. Mep met een bezem<br />
je bal in de holes. De 18 holes liggen verspreid<br />
over 30 hectare bossen en hellingen. Daarbij is<br />
het gras niet overal even kort gemaaid. Een leuke<br />
landschapsvariant op het oeroude golfspel.<br />
The Green Valley, Varn 13, 3793 Voeren (Teuven),<br />
+ 32 4 381 12 58, www.greenvalley.be<br />
Open: het hele jaar, reserveren verplicht<br />
Prijs: op aanvraag<br />
Educatieve<br />
zoekwandelingen<br />
Drie boeiende wandelingen die je speurtalenten<br />
op de proef stellen. Aan de hand van foto’s en<br />
vraagjes ontdek je weetjes over de Voerstreek.<br />
’s-Gravenvoeren<br />
Zoekwandeling van 4,5 km.<br />
Sint-Martens-Voeren / Sint-Pieters-<br />
Voeren<br />
Zoekwandeling van 6,5 km.<br />
Teuven<br />
Zoekwandeling van 5,5 km.<br />
Prijs: € 1,50 per zoektocht; te koop in het Bezoekerscentrum<br />
Voerstreek.<br />
20 21
De Voerense schat aan architecturaal, landschappelijk,<br />
historisch en volkscultureel erfgoed is een<br />
gevolg van de eeuwenoude bewoning van deze<br />
streek. De Voerstreek is één groot mo<strong>nu</strong>mentenpark<br />
met meer dan 120 geklasseerde kastelen,<br />
kerken, vakwerkhuisjes, kapelletjes, dorpspompen<br />
en grafkruisjes! En dat op een steenworp van<br />
cultuurhistorische steden zoals Maastricht, Aken,<br />
Luik en Tongeren. In de winter geniet je hier van<br />
het carnaval, in de zomer van de processies.<br />
Schatkamer van de Euregio -<br />
Voerense dorpjes<br />
Hart van de Euregio<br />
De Euregio – of het Drielandenpark – is het groene<br />
nietstedelijke gebied tussen het Duitse Aken,<br />
de Nederlandse steden Maastricht en Heerlen en<br />
de Belgische steden Hasselt en Luik. De Voerstreek<br />
ligt daar middenin: een ideale uitvalsbasis om de<br />
omgeving én de steden te bezoeken. Tongeren<br />
bijvoorbeeld, waar – net zoals in Maastricht – het<br />
Romeinse verleden een prominente rol speelt.<br />
Geologisch vormt de Voerstreek het boeiende<br />
kruispunt tussen de Maasstreek, de Mergelstreek,<br />
het Heuvelland en het Land van Herve. En ook<br />
taalkundig komen hier verschillende invloeden<br />
samen. De Voerstreek biedt je dan ook een uniek<br />
venster op de Euregio.<br />
Euregionale fiets- en autokaart<br />
Wil je de wijde regio rond de Voerstreek per fiets<br />
of met de auto ontdekken? Op deze kaart vind<br />
je de knooppunten van het fietsroutenetwerk in<br />
Belgisch en NederlandsLimburg én de provincie<br />
Luik. Aangevuld met vijf cultuurhistorische<br />
autotrajecten van 70 tot 90 km – tussen Tongeren,<br />
Maastricht, Heerlen, Aken, Eupen en Luik. De<br />
kaart geeft extra informatie over de Euregio en de<br />
mo<strong>nu</strong>menten die je onderweg tegenkomt.<br />
Prijs kaart en brochure: € 8; te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Euregio-Informatie-Shop 7<br />
In deze winkel vind je fietsherstelkits, outdoormateriaal<br />
en alle mogelijke wandelattributen. Maar<br />
ook topografische en toeristische kaarten van de<br />
Voerstreek en omgeving, informatie over de burchten<br />
en forten in de streek, de geschiedenis van de<br />
Landen van Overmaas, Ferrariskaarten uit de 18de<br />
eeuw én verschillende streekproducten. Ideaal om<br />
je verkenningstocht goed voorbereid aan te vangen.<br />
Pley 17, 3798 Voeren (‘sGravenvoeren),<br />
+ 32 4 381 07 40, www.euregioshop.be<br />
22 23
De zes kerkdorpen<br />
De zes kerkdorpjes liggen in het dal van de Voer,<br />
een zijrivier van de Maas. Samen vormen ze de<br />
fusie gemeente Voeren met 4300 inwoners. Het<br />
lintdorp ‘sGravenvoeren is het administratieve<br />
hart. In SintMartensVoeren vind je een imposant<br />
spoorwegviaduct van 251 meter lang. De huizen<br />
van Moelingen dateren van na 1918 omdat de<br />
Duitsers het dorp in WO I volledig platbrandden.<br />
SintPietersVoeren is het kleinste dorp en stond tot<br />
aan de Franse Revolutie onder bewind van de Duitse<br />
Orde. Teuven in het rustige dal van de Gulp is dan<br />
weer hét wandeldorp bij uitstek. En in het kleine<br />
Remersdaal staat alles in het teken van de landbouw.<br />
Moelingen<br />
In het westen van de Voerstreek vloeit het riviertje<br />
de Berwijn in de Maas. De aangewezen plek<br />
voor een idyllisch dorpje. Moelingen heeft een<br />
beschermde romaanse kerktoren uit de 12de eeuw<br />
die verschillende stijlen combineert. Het dorpskruis<br />
stamt uit 1768 en er zijn nog 18deeeuwse<br />
grenspalen, met de wapens van Oostenrijk en de<br />
Nederlanden. Ooit stond hier het kasteel van Elven.<br />
Resten van De Schans uit 1674 en een Oostenrijks<br />
tolkantoor zijn wél nog te zien.<br />
Prijs boekje Moelingen: € 2, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
‘s-Gravenvoeren<br />
Dit lintdorp slingert zich langs de Voer: de huizen<br />
hebben hun eigen loopbrug over het riviertje.<br />
De kerk, pastorie en verschillende boerderijen<br />
dateren uit de Oostenrijkse periode. Let ook op de<br />
18deeeuwse grafkruisen tegen de buitenmuur<br />
van de kerk. Tot rust komen doe je op het mooie<br />
plein Kinkenberg of aan de Steenboskapel in het<br />
gehucht Schophem gebouwd met opgegraven<br />
materialen. Er zijn ook twee kasteeltjes: Altenbroek<br />
en Ottegraven.<br />
Prijs boekje ‘s-Gravenvoeren: € 2, te koop in<br />
het Bezoekerscentrum Voerstreek<br />
Sint-Martens-Voeren 8<br />
Een 23 meter hoge spoorwegbrug domineert hier<br />
het dorpsbeeld. De brug maakt deel uit van de<br />
lijn TongerenAken, die de Duitsers tijdens WO I<br />
aanlegden. Ze sluit aan op de langste spoorwegtunnel<br />
van <strong>Vlaanderen</strong> (2070 meter) tussen het<br />
gehucht Veurs en Remersdaal. In Veurs zelf vind<br />
je nog verschillende oude maar goed bewaarde<br />
vakwerkhuizen uit silex. Onder de 13deeeuwse<br />
kerktoren ligt het graf van pastoor Veltmans. Hij<br />
speelde een belangrijke rol in het behoud van het<br />
Nederlandstalige karakter van de Voerstreek. Op<br />
het kerkhof staat ook een 16deeeuws graf en<br />
de laatste rustplaats van de bemanning van een<br />
RAFvliegtuig dat in 1941 neerstortte.<br />
Prijs boekje Sint-Martens-Voeren: € 2, te<br />
koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Tip<br />
Bij Jetteke<br />
Voor een van de meest authentieke winkeltjes uit<br />
de streek moet je naar Veurs. Bij Jetteke vind je<br />
uiteenlopende kruideniersproducten. Een kruidenierszaak<br />
waarop de tijd geen vat lijkt te hebben.<br />
Veurs 29, 3790 Voeren (SintMartensVoeren),<br />
+ 32 4 381 01 69<br />
Sint-Martens-Voeren<br />
Sint-Pieters-Voeren<br />
Het kleinste Voerdorp is vooral bekend om zijn<br />
Commanderie, gebouwd in het begin van de<br />
17de eeuw in Maaslandse renaissancestijl. Tot<br />
aan de Franse Revolutie behoorde dit kasteel<br />
toe aan de Duitse Ridderorde. In het park van de<br />
Commanderie ligt een viskwekerij. Hier tref je o.a.<br />
forel aan. Deze vis is een typisch streekgerecht. Het<br />
dorpskerkje werd rond 1660 gebouwd in opdracht<br />
van Commandeur Willem Quaedt van Beeck.<br />
Zijn grafsteen bevindt zich bij de toegangspoort<br />
van het kerkhof. Even buiten het dorp – richting<br />
SintMartensVoeren – ligt de beschermde<br />
SintAnnakapel uit 1730, eigendom van Erfgoed<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Aan het kasteeltje Magis op de grens<br />
met Aubel, heb je een prachtig panorama over de<br />
Voerstreek. Aan de overzijde van de weg kijk je uit<br />
over het dal van de Berwijn.<br />
Prijs boekje Sint-Pieters-Voeren: € 2, te<br />
koop in het Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Teuven<br />
Midden tussen de uitgestrekte bossen steekt de<br />
neogotische SintPieterskerk uit 1870 opvallend<br />
hoog boven het dorp uit. Kasteel De Hoof was<br />
vroeger de woonst van de lokale heren, <strong>nu</strong> is<br />
het een hotelrestaurant. In de voormalige abdij<br />
van Sinnich leefden ooit de ka<strong>nu</strong>nnikessen van<br />
SintAugusti<strong>nu</strong>s. De romaanse toren dateert uit<br />
de 13de eeuw, de voorgevel uit 1750. Hij werd<br />
ontworpen door de Akense architect Couven. Op<br />
straat vang je er een glimp van op.<br />
Prijs boekje Teuven: € 2, te koop in het bezoekerscentrum<br />
Voerstreek<br />
24 25
Remersdaal<br />
Remersdaal<br />
Het oosten van de Voerstreek is de aanloop naar<br />
het Land van Herve. Hier liggen boerderijen verspreid<br />
in de weilanden. Enkele kilometers buiten<br />
de dorpskom pronkt het kasteel van Obsinnich<br />
uit de 17de eeuw, <strong>nu</strong> een vakantieverblijf voor<br />
jeugdgroepen. Op de gemeentegrens met Sippenaken<br />
herdenkt een mo<strong>nu</strong>ment de slachtoffers<br />
van de elektrische draad die in WO I België en<br />
Nederland scheidde. In Sippenaken zelf vind je het<br />
indrukwekkende kasteel Beusdael.<br />
Prijs boekje Remersdaal: € 2, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Erfgoed<br />
Mo<strong>nu</strong>mentenpaden<br />
De Voerstreek is één groot mo<strong>nu</strong>mentenpark<br />
in openlucht. Ontdek de meest waardevolle<br />
historische overblijfselen tijdens een uitgestippelde<br />
wandeling. De brochure gidst je langs twee<br />
trajecten en geeft extra uitleg over de bezienswaardigheden.<br />
Zo krijg je een kijk op het verhaal<br />
achter de restanten die je onderweg tegenkomt.<br />
De wandelingen brengen je in ‘sGravenvoeren,<br />
SintMartensVoeren en SintPietersVoeren.<br />
Prijs brochure: € 2, te koop in het Bezoekerscentrum<br />
Voerstreek.<br />
Van de Commanderie naar<br />
Val-Dieu 9<br />
De provincie Luik omringt de Voerstreek volledig.<br />
Deze grensoverschrijdende themawandeling<br />
verbindt twee historische sites uit de 13de eeuw.<br />
Je vertrekt aan het kasteel van de Duitse Orde, de<br />
Commanderie in SintPietersVoeren en wandelt<br />
naar de cisterciënzerabdij van ValDieu (Godsdal)<br />
in het Luikse Aubel. Een tocht van 16 km. De kaart<br />
geeft je een gedetailleerde routebeschrijving én<br />
veel historische informatie over de sites.<br />
Prijs brochure: € 3, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Mo<strong>nu</strong>mentenkaart<br />
Het Voerense mo<strong>nu</strong>mentenpark telt meer dan 120<br />
geklasseerde kastelen, kerken, vakwerkhuisjes,<br />
grafkruisen, kapelletjes en dorpspompen. Twee<br />
uitgestippelde autoroutes van 35 km voeren je<br />
langs de mooiste mo<strong>nu</strong>menten van deze streek.<br />
De route is niet bewegwijzerd maar de kaart toont<br />
je de juiste weg. Bij elk mo<strong>nu</strong>ment op de kaart<br />
krijg je een foto en de nodige achtergrondinformatie.<br />
Prijs brochure: € 4,50, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Van ’s-Gravenvoeren naar Dalhem<br />
Een wandeling tussen de belangrijkste plaatsen<br />
van het graafschap Dalhem. Je start aan de ruïnes<br />
van de grafelijke burcht en volgt het pad naar<br />
‘sGravenvoeren. Tot aan de Franse Bezetting<br />
in 1795 lag hier de hoofdrechtbank van het<br />
graafschap, Op gene Pley. De kaart houdt je<br />
precies op koers en belicht het rijke verleden van<br />
het voormalige graafschap, van de ruïnes en de<br />
historische rechtbank.<br />
Prijs brochure: € 3, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Commanderie Sint-Pieters-Voeren<br />
Gids ‘Voeren Anders’<br />
Met deze gids bekijk je de Voerstreek va<strong>nu</strong>it een<br />
originele invalshoek: van folklore tot geschiedenis.<br />
Guido Sweron brengt anekdotes en vertelt de<br />
geschiedenis achter alle gebouwen en de mo<strong>nu</strong>menten<br />
die je in de velden aantreft. Wandel met<br />
de gids in de hand en ontdek 101 weetjes over de<br />
streek. Met al die achtergrondinfo begrijp je nog<br />
beter waarom de Voerstreek zo waardevol is.<br />
Prijs brochure: € 6, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
Gids ‘Gedichtenbundel Carolus<br />
Waelbers’<br />
Carolus Waelbers was van 1898 tot 1932<br />
onderwijzer in ’sGravenvoeren. Deze selfmade<br />
onderzoekerhistoricusdichterverteller<br />
noteerde alles wat hij in het dorp hoorde en zag,<br />
en verwerkte deze volksverhalen, legenden, sagen,<br />
vertelselkes en folkloristische gebeurtenissen tot<br />
leesbare teksten. Meestal in dichtvorm en mét een<br />
historische verklaring.<br />
Prijs boekje: € 5, te koop in het<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek.<br />
26 27
Streekgerechten en<br />
streekproducten<br />
In de lokale eetcafés en restaurants proef je van<br />
heerlijke streekproducten. Het Bezoekerscentrum<br />
heeft ook een ruim aanbod. Leuk om de sfeer van<br />
de Voerstreek mee naar<br />
huis te nemen. Scan deze<br />
QRcode met je smartphone<br />
en ontdek een aantal<br />
Limburgse streekproducten<br />
waaronder ‘het Voerdrupke’.<br />
Forel<br />
Wil je zelf vissen op forel in de waterlopen van de<br />
Voerstreek? Zorg er dan voor dat je een vergunning<br />
hebt. Anders is het streng verboden. Natuurlijk<br />
kun je wél altijd volop genieten van een heerlijke<br />
forelschotel in de verschillende restaurants.<br />
Wijngaardslakken<br />
De wijngaardslak (escargot de Bourgogne) voelt<br />
zich thuis in de beschutte wegbermen van de<br />
Voerstreek. De wilde diertjes zijn beschermd,<br />
daarom serveren de lokale restaurants alleen<br />
gekweekte exemplaren.<br />
Slakkenkwekerij Heribertus, Graef 1, 3798<br />
Voeren (’sGravenvoeren), +32 4 381 24 91,<br />
www.escargotsbelge.be<br />
Open: 1 mei tot half oktober of op aanvraag<br />
Prijs: rondleiding volwassene: € 4; 412 jaar:<br />
€ 2,50; < 4 jaar: gratis<br />
Escargot proeven: € 2<br />
Kopje koffie of thee: € 1<br />
Voerdrupke<br />
Deze lichte jenever van 22° wordt gestookt met<br />
sleedoornpruimpjes. In de Voerense horecazaken<br />
schenken ze je met plezier een glaasje van deze<br />
streekspecialiteit. Vergeet hem niet te proeven<br />
want ‘e Voerdrupke mit sjlieëkreke’ is alleen in de<br />
Voerstreek verkrijgbaar.<br />
Platz<br />
Deze traditionele koek is een variant op de broden<br />
die in middeleeuws Wallonië bekend stonden als<br />
cougnoulx of couglou: lekker zoet met amandelen,<br />
suiker en honing. Proef ze in een van de Voerense<br />
eetgelegenheden.<br />
Trip<br />
Zwarte of witte Voerense trip is een variant op<br />
bloedworst. Een aantal slagers in de Voerstreek<br />
houdt ze op voorraad: loop er eens langs. Heerlijk<br />
met wat mosterd, zoete appelmoes, een verse<br />
boterham en een streekbiertje.<br />
Herfse kaas<br />
Deze kaas heeft een sterke geur. Er zijn drie<br />
soorten: zachte kaas, pikante kaas (gezouten) en<br />
rommedoe (romig).<br />
Stroop<br />
Echte Voerense perenstroop is gestookt – zonder<br />
toevoeging – in grote koperen ketels van 800 liter.<br />
Die hangen boven een houtvuur in de vloer van<br />
een schuur. Dit natuurproduct bevat ongeveer<br />
70 % peren en 30 % zoete appels. In de stroopstokerij<br />
bekijk je het hele proces.<br />
Commanderieshof 2, 3792 Voeren (SintPieters<br />
Voeren), + 32 4 381 06 42<br />
Open: september en oktober; reserveren verplicht.<br />
Prijs: gratis toegang, € 3,80 per potje stroop<br />
Streekbier<br />
Rick’s Bier en Rick’s Bier donker zijn Voerense<br />
streekbieren die hun typische smaak ontlenen<br />
aan de ambachtelijk gestookte stroop. Rick’s<br />
Abbesse is dan weer een kersenbier op basis van<br />
de lokale kers Abbesse de Mouland. Je vindt deze<br />
streekbiertjes in de plaatselijke cafés, restaurants<br />
en het bezoekerscentrum.<br />
28 29
Cremant<br />
De glooiende Voerense hellingen lenen zich<br />
uitstekend tot druiventeelt. Deze mousserende<br />
wijn – een gedurfde combinatie van pinot gris en<br />
riesling – won in 2011 meteen goud bij de<br />
Belgische wijnverkiezing. Je kunt Wijngaard<br />
Pietershof bezoeken na reservering.<br />
Wijngaard Pietershof, Plankerweg 1, 3793 Voeren<br />
(Teuven), + 32 4 381 24 38, www.pietershof.be<br />
Prijs rondleiding: € 11,50 p.p., met proeverij<br />
Appelwijn<br />
Kelders I genne Pley maakt een smakelijke<br />
appelwijn van rassen zoals Zari, Wellant, Junami<br />
en Fuji. Het is ook een ‘pomoenologisch’ onderzoekscentrum<br />
dat de gedragingen van lokale<br />
rassen bestudeert. Je kunt het centrum bezoeken<br />
en genieten van een proeverij in de wijnkelder.<br />
Kelders I genne Pley, Pley 18, 3798 Voeren (’sGravenvoeren),<br />
+ 32 4 381 04 18, www.appelwijn.be<br />
Open: vrij toegankelijk<br />
Prijs rondleiding: € 5 p.p.<br />
Abesse<br />
Deze oude kersenvariëteit rijpt in de Voerstreek nog<br />
altijd op hoogboomstammen. Je vindt de boomgaarden<br />
vooral in Moelingen. De kleine, zoete kers kleurt<br />
je lippen sterk paarsblauw. Stiekem proeven is er dus<br />
niet bij. Maar koop zeker een bakje: ze zijn verrukkelijk.<br />
Folklore<br />
Processies<br />
De Bronk of sacramentprocessies starten traditiegetrouw<br />
aan de kerk met voorop de lokale muziekkapel.<br />
De deelnemers beelden bijbeltaferelen<br />
uit en de pastoor geeft de zegen op verschillende<br />
rustaltaren. In SintMartensVoeren stappen de<br />
schutterskoning en zijn gezelschap mee op.<br />
• 26 mei 2013: SintMartensVoeren, om 9 u.<br />
• 1 juni 2013: Teuven, om 19 u.<br />
• 2 juni 2013: ‘sGravenvoeren, om 9 u.<br />
• 4 augustus 2013: Remersdaal, om 10.30 u.<br />
• 15 augustus 2013: Moelingen, om 9.30 u.<br />
Carnaval<br />
Voor carnavalplezier moet je in de Voerstreek<br />
zijn tussen 11 november en Aswoensdag. Met<br />
uitzondering van de adventsperiode tot 6 ja<strong>nu</strong>ari<br />
is het hier wekenlang feest. Er zijn pronkzittingen,<br />
kinderzittingen en carnavalsoptochten.<br />
• 9 februari 2013: Teuven: Optocht C.V. De<br />
Böschüle, start om 14.11 u.<br />
• 11 februari 2013: Moelingen: Optocht C.V. De<br />
Djimmers, start om 14.11 u.<br />
• 12 februari 2013: ’sGravenvoeren: Optocht<br />
C.V. De Waggelerre, start om 14.11 u.<br />
• 17 februari 2013: SintMartensVoeren:<br />
Optocht C.V. De Boemelaire, start om 14.11 u.<br />
Schutterijfeesten<br />
Op Pinkstermaandag trekt in SintMartensVoeren<br />
de schutterskoning door het dorp. Na de stoet<br />
volgt het koningsschieten of de vogelschot. De<br />
schutter die de houten vogel op de paal afschiet, is<br />
een jaar lang de nieuwe koning. Elke derde zondag<br />
van september vindt het schietkampioenschap<br />
van Voeren plaats. De deelnemers strijden met de<br />
dikke buks voor de beker van de Voerstreek.<br />
Info: www.schutterijsmv.be<br />
30 31
Evenementen<br />
Limburgers houden van een fikse portie gezonde<br />
buitenlucht. Geen wonder dat je hier het<br />
hele jaar door kunt deelnemen aan prachtige<br />
wandelingen. Jouw bo<strong>nu</strong>s: historische decors<br />
en onvergetelijke groene landschappen.<br />
Wandelevenementen<br />
Geleide wandelingen<br />
Prijs: > 12 jaar: € 1; < 12 jaar: gratis; gezin: € 3<br />
Inschrijven: voerstreek@skynet.be of<br />
+ 32 4 381 07 36<br />
20 mei 2013<br />
Pinksterwandeling<br />
(Stiltewandeling)<br />
Start: Bij Jetteke, Veurs 29 in SintMartensVoeren<br />
om 10 u.<br />
3 juli 2013<br />
Dassenwandeling<br />
Start: kerk Moelingen, om 14 u.<br />
7 augustus 2013<br />
Dassenwandeling<br />
Start: kerk Remersdaal, om 14 u.<br />
10 juli en 14 augustus 2013<br />
Stiltewandeling<br />
Start: Bij Jetteke, Veurs 29 in SintMartensVoeren,<br />
om 10 u.<br />
17 juli en 21 augustus 2013<br />
Wijngaardwandeling<br />
Start: Domein Pietershof, Plankerweg 1 in Teuven,<br />
om 16 u.<br />
20 juli en 24 augustus 2013<br />
Sage- en volksverhalenwandeling<br />
Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13 in<br />
’sGravenvoeren, om 16 u.<br />
24 juli en 28 augustus 2013<br />
Vakwerkhuizenwandeling<br />
Start: kerk SintPietersVoeren, om 14 u.<br />
31 juli 2013<br />
Historische dorpswandeling<br />
Start: Bezoekerscentrum Voerstreek, Pley 13 in<br />
’sGravenvoeren, om 10 u.<br />
28 september 2013<br />
Herfstwandeling<br />
Start: Bezoekerscentrum Voerstreek in<br />
’sGravenvoeren, om 14 u., na afloop een glaasje<br />
appelsap.<br />
30 oktober 2013<br />
Dassenwandeling<br />
Start: kerk SintPietersVoeren, om 14 u.<br />
26 december 2013<br />
Glühweinwandeling<br />
Start: Bezoekerscentrum Voerstreek in<br />
’sGravenvoeren, om 14 u., na afloop een glaasje<br />
Glühwein.<br />
32 33
Andere wandelingen<br />
1 april 2013<br />
Paaswandeling, Euregio Trophy<br />
voor berg- en boswandelaars<br />
Start: Kursaal, Boomstraat 27 in ’sGravenvoeren<br />
Inschrijven: 7.30 15 u., € 1 (incl. zelfklever)<br />
Afstanden: 5 – 8 – 12 – 20 – 30 km<br />
19 mei 2013<br />
4de Vlaamse Wandeldag voor<br />
berg- en boswandelaars<br />
Start: Kursaal, Boomstraat 27 in ’sGravenvoeren<br />
Inschrijven: 7.30 15 u., € 1 (incl. zelfklever)<br />
Afstanden: 5 – 8 – 12 – 20 – 30 km<br />
25 mei 2013<br />
17de Wandel- en fietsdag (VVB)<br />
Start: voetbalstadion, Berneauweg in<br />
’sGravenvoeren<br />
Inschrijven: 9 15 u.<br />
34 35
Wil je maximaal genieten van je bezoek aan<br />
Limburg? Maak dan gebruik van deze praktische<br />
informatie. Heb je nog meer advies nodig? Aarzel<br />
niet en neem contact op met het toeristische<br />
infokantoor.<br />
Praktisch<br />
Toeristisch<br />
infokantoor<br />
Tongeren Het Toeristisch Onthaal Limburg is<br />
363 dagen per jaar open en is dé plek voor<br />
meer informatie bij je vakantie in Limburg:<br />
tips, logeeradressen, brochures, kaartmateriaal<br />
en inspirerende boeken. Maar<br />
ook interactieve suggesties via filmpjes<br />
en audio. Kijk en beleef wat de regio voor<br />
je in petto heeft. Handig als je geen enkel<br />
hoogtepunt wilt missen.<br />
Toerisme Voerstreek<br />
Toeristisch Onthaal Limburg<br />
Pley 13, 3798 Voeren (’sGravenvoeren),<br />
+ 32 4 381 07 36<br />
Open: maandag tot vrijdag van 9 17 u., zaterdag,<br />
zondag en feestdagen van 10 17 u.<br />
Gesloten: 25 december en 1 ja<strong>nu</strong>ari<br />
De Voerstreek<br />
hoe geraak je er?<br />
• Met de auto va<strong>nu</strong>it Brussel en<br />
Antwerpen<br />
Neem de E40 richting Aachen/Aken tot in<br />
Cheratte. Kies daar de richting MaastrichtVisé<br />
(E25) tot aan de afrit Moelingen (Mouland). Volg<br />
de borden ‘VoerenFourons’.<br />
• Met de auto va<strong>nu</strong>it Nederland<br />
Via Maastricht kies je richting Luik (E25). Ga in<br />
Eijsden de grens over naar Moelingen. Of rij via<br />
Margraten naar Verviers. Ga daar de grens over in<br />
SintMartensVoeren (De Plank).<br />
• Met het openbaar vervoer<br />
Neem de IC of IRtrein naar LuikGuillemins. In<br />
Luik neem je de Ltrein naar Maastricht. Stap uit<br />
in Wezet (Visé). Kies buslijn 39B TongerenVisé<br />
Remersdaal of lijn 39C ViséMontzen: die brengen<br />
je tot in de Voerstreek.<br />
Meer informatie en dienstregelingen:<br />
www.nmbs.be en www.delijn.be<br />
Tip<br />
Jouw mening is een overnachting<br />
waard<br />
Vul onze onlineenquête in. Het duurt maar enkele<br />
mi<strong>nu</strong>utjes. Zo maak je kans op een gratis verblijf in<br />
Limburg ter waarde van € 250!<br />
www.toerismelimburg.be/jouwmeningtelt<br />
36 37
Trefwoorden<br />
Euregionale fiets en autokaart..................................................................................... 23<br />
Fietskaart Limburg ......................................................................................................... 13<br />
Fietsbox Limburg ........................................................................................................... 13<br />
Graftenlandschap van de Martelberg ........................................................................... 20<br />
Mo<strong>nu</strong>mentenpaden en mo<strong>nu</strong>mentenkaart ................................................................ 26<br />
Mountainbikenetwerk ................................................................................................... 15<br />
Schutterijfeesten ............................................................................................................ 31<br />
Streekgerechten en streekproducten ............................................................................ 28<br />
Themafietskaart Fietsen in de Voerstreek, hart van de Euregio .................................. 15<br />
Wandelbox Greenspots.................................................................................................. 19<br />
Wandelbox Limburg ...................................................................................................... 18<br />
Wandelevenementen .................................................................................................... 33<br />
Wandelnetwerk ............................................................................................................. 17<br />
Moelingen .................................................................................24<br />
Carnaval .......................................................................................................................... 31<br />
Dassenwandeling ................................................................................................ 20 + 33<br />
Geologische leerpaden .................................................................................................. 20<br />
Natuurgebied van de Berwijn ...................................................................................... 17<br />
Natuurspel en natuurwandeling ....................................................................... 21<br />
Processie ......................................................................................................................... 31<br />
Remersdaal................................................................................26<br />
Geleide dassenwandeling ............................................................................................. 33<br />
Processie ......................................................................................................................... 31<br />
’s-Gravenvoeren .........................................................................24<br />
Appelwijn ....................................................................................................................... 30<br />
Bezoekerscentrum Voerstreek ............................................................................ 15 + 37<br />
Bronnenwandeling ........................................................................................................ 18<br />
Carnaval .......................................................................................................................... 31<br />
Educatieve zoekwandeling ............................................................................................ 21<br />
EuregioInformatieShop .............................................................................................. 23<br />
Geleide wandelingen .................................................................................................... 33<br />
Grensoverschrijdend natuurreservaat Altenbroek ....................................................... 18<br />
Natuurspel Noordalwandeling .......................................................................... 21<br />
Op zoek naar kleine landschapselementen ................................................................. 20<br />
Processie ......................................................................................................................... 31<br />
Stiltegebied tussen sGravenvoeren, Noorbeek en Mheer .......................................... 18<br />
Wandelen van ’sGravenvoeren naar Dalhem ............................................................. 26<br />
Wijngaardslakken .......................................................................................................... 28<br />
Sint-Martens-Voeren ..................................................................24<br />
Bij Jetteke ........................................................................................................................ 24<br />
Carnaval .......................................................................................................................... 31<br />
Educatieve zoekwandeling ............................................................................................ 21<br />
Natuurgebied van Veurs................................................................................................. 18<br />
Natuurspel Bovenhoutwandeling .................................................................... 21<br />
Natuurspel Veursboswandeling ......................................................................... 21<br />
Processie ......................................................................................................................... 31<br />
Schutterijfeesten ............................................................................................................ 31<br />
Sint-Pieters-Voeren ....................................................................25<br />
Commanderie ................................................................................................................ 26<br />
Educatieve zoekwandeling ............................................................................................ 21<br />
Natuurgebied Alserbos .................................................................................................. 17<br />
Natuurspel Alserboswandeling ......................................................................... 21<br />
Op zoek naar kleine landschapselementen ................................................................. 20<br />
Stroop.............................................................................................................................. 29<br />
Teuven .......................................................................................25<br />
Boerengolf ........................................................................................................... 21<br />
Carnaval .......................................................................................................................... 31<br />
Cremant .......................................................................................................................... 30<br />
Educatieve zoekwandeling ............................................................................................ 21<br />
Geleide wandelingen .................................................................................................... 33<br />
Processie ......................................................................................................................... 31
Limburg in de euregio<br />
E313<br />
Maas<br />
Voerstreek IN LIMBUrG<br />
Maas
colofon<br />
Deze ontdekkingsgids is een uitgave van Toerisme Limburg vzw,<br />
Universiteitslaan 3, 3500 Hasselt, + 32 11 30 55 00.<br />
Verantwoordelijke uitgever: Willy Orlandini, Permekelaan 5, 3500 Hasselt<br />
Fotografie: Kristien Wintmolders, Sarie van den Bossche, Josi Grosemans, Eddy Daniëls, Archief Toerisme Limburg,<br />
Koen De Langhe, Guido Sweron, Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren en Toerisme Voerstreek.<br />
Cartografie: Gentle<br />
Realisatie: www.impuls-communicatie.be<br />
Redactie: Johan Veldeman, Alfabetweter<br />
Eindredactie en coördinatie: Toerisme Limburg<br />
D/2013/1504/06<br />
Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Limburg vzw is<br />
niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onjuistheden in de opgenomen<br />
gegevens. De ontdekkingsgids kwam tot stand met medesubsidiëring van<br />
Provincie Limburg en de gemeente Voeren.<br />
www.toerismelimburg.be