Grimas juni2005 - Toneel Heverlee

Editoriaal 3
De gedachten zijn vrij... 4
Zondag 24 april 6
Het Ghetto achterna... 8
Seizoen ‘05 - 06’ 10
Ghetto haiku’s 11
Kostuumverkoop 13
Actievenweetjes 14
PRIJZEN
toegangskaart: 7 EUR
jaarabonnement: 15 EUR
steunend lid: 45 EUR
mecenaat: 75 EUR
10 Zittenkaart 60 EUR
Nuttige adressen en
zaal Heliand, theater aan de rand van Heverleebos
Waversebaan 220, Heverlee
TH-secretariaat: Myriam Neves
Platte-Lostraat 202
3010 Kessel-Lo
016 25 98 37
e-mail:toneel.heverlee@pandora.be
onze website: http://users.pandora.be/th
van bij het begin van het speeljaar kan je voor alle
geplande voorstellingen toegangskaarten bestellen

Op de valreep van het nationale zomerreces komen we je nog even verstrooien met onze
laatste Grimas.
Met daarin nabeschouwingen over onze laatste productie, die niet zonder moeilijkheden uitgegroeid
is tot een ware topproductie. Ook al stinkt eigen lof, ik durf te zeggen dat we mogen
terugblikken op een uitstekend seizoen. Dit vertaalde zich onder andere in 3 nominaties: 2 voor
de Euripidesprijs (met Tailleur Pour Dames en Ghetto), en 1 voor het Fiere Margrietjuweel (Roel
Lauwens in Ghetto). En al vielen we dan uiteindelijk toch nog buiten de prijzen, ook een
piekend aantal toeschouwers en positieve randgeluiden laten ons vermoeden dat TH’s zevende
lustrum er een was om met hoofdletters te schrijven.
Natuurlijk hebben we intussen niet stilgezeten en staan we te springen om (na een welverdiende
rustperiode wel te verstaan) aan het nieuwe seizoen te beginnen. Ook hierover vind je
meer in deze Grimas.
Trouwens, wat dit tijdschrift betreft staat er voor volgend seizoen een kleine wijziging op het
programma. Tot nu verstuurden we ons eerste Grimasnummer - met daarin het volledige jaaraanbod
en de info omtrent het hernieuwen van lidmaatschap en bestellen van abonnementenzo
ergens in september. Daarna volgde er op het einde van de maand oktober weer een Grimas,
om de Winterproductie voor te stellen. Die twee Grimassen gaan we vanaf 2005-2006 tot één
nummer reduceren, met als gevolg dat de postbode pas rond de Iden (15) van oktober met
nieuws van Toneel Heverlee aan je brievenbus zal staan. En je per seizoen dus 4 keer in plaats
van 5 reikhalzend moet uitzien naar je TH-krantje.
Natuurlijk kan je veel sneller en on-line op de hoogte gehouden worden van het reilen en zeilen
bij TH. Door in te tekenen voor onze nieuwsbrief. Dat kan via de TH-website, die binnenkort
een nieuw, handig adres krijgt.
En zo hopen we jullie allemaal terug te zien in zaal Heliand, want we gaan volgend toneelseizoen
proberen het minstens even goed te doen.
Bedankt voor het theaterplezier dat we van jullie kregen, een prettige zomervakantie en tot bij
het vallen van de bladeren.
Dag beste lezer,

De gedachten
zijn vrij …
Toneel spelen is meer dan een tijdverdrijf. Het is een hobby, een passie, een microbe die je -
eens ze je te pakken heeft - niet meer loslaat.
Dat toneel spelen ook erg verrijkend is en je als acteur aanzet om je te verdiepen in een rol, een
situatie, een tijdsgeest, maakt deze hobby extra boeiend.
Als je dan mag meespelen in een beklijvend, realistisch stuk als Ghetto, ervaar je dit op en top.
Je kruipt immers in de huid van een van die miljoenen joden die…
En als je dat doet, wil je als acteur zoveel mogelijk te weten komen over hoe het dan wel was
of geweest moet zijn.
Zo hebben we - als voorbereiding op ‘ons Ghetto’, eind november, op een koude grijze zondag
met een 25-tal Ghetto-lingen een bezoek gebracht aan de Kazerne Dossin de Saint Georges in
Mechelen. Deze kazerne was, in de meest letterlijke betekenis van het woord, de wachtkamer
naar de dood. Het was het verzamelkamp van waaruit de Nazi’s de deportatie organiseerden
van de joden in België. Tussen
1942 en 1944 brachten 28 treinkonvooien
25.257 gevangenen
van Mechelen naar Auschwitz in
Polen. Twee derde van hen werden
bij hun aankomst meteen vergast.
Bij de bevrijding van de
kampen waren er nog slechts
1.207 in leven.
Dat de mallemolen van het leven
verder draait, bewijst het feit dat
het grootste deel van deze kazerne
intussen omgevormd is tot
luxe-appartementen. Maar sinds
1995 vind je er ook het kleine maar zeer goed gedocumenteerde Museum van Deportatie en
Verzet. Daar werden we ondergedompeld in de geschiedenis van de ‘Endlösung’ in België en in
Europa.
Daarnaast werden we de voorbije maanden in de media frequent geconfronteerd met beelden
van de tweede wereldoorlog. Er was de schitterende 6-delige BBC-reportage over Auschwitz die
op Canvas uitgezonden werd. Hadden we dan toch net die avond repetitie dan stond de video

klaar om toch niets te moeten missen. Er waren in de journaals de extra berichten rond alle
herdenkingsplechtigheden die in Europa plaatsvonden. Films rond het thema tweede wereldoorlog.
Zo heb ik The pianist van Roman Polanski, die specifiek het leven in het getto van Warschau
als thema heeft, op 1 week tijd wel 4 keer geprogrammeerd zien staan.
En dan was er nog dat ene, ontzettend aangrijpende interview in het middagjournaal van de
VRT eind januari. Het was de dag dat de herdenkingsplechtigheid in Auschwitz werd gehouden.
Om dit item te becommentariëren had men Regine Beer uitgenodigd, een intussen erg bekende
overlevende van het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. In dit interview zingt zij het liedje
De gedachten zijn vrij..., dat ze tijdens haar gevangenschap “in haar hoofd zong” om zichzelf
moed in te spreken. Zo’n interviews gaan dan, door de sterke betrokkenheid met het thema,
door merg en been.
Koude rillingen, een krop in de keel die je moet wegslikken, zijn dan niemand vreemd. Gevoelens
die vele van de Ghetto-acteurs ook hebben gevoeld tijdens ‘het spelen’ van ons Ghetto. En
als wij u, als toeschouwer, diezelfde rillingen hebben kunnen bezorgen, dan hebben ook wij er
op onze wijze voor gezorgd dat dit stuk geschiedenis NOOIT vergeten wordt.
DOKTER WEINER, EEN GEDREVEN APOTHEKER UIT GHETTO
P.S. Je kan een virtueel bezoek brengen aan de Dossin kazerne
door te surfen naar http://www.cicb.be.
Een aangrijpende getuigenis van Dhr. Nathan Ramet (stichter en
huidig voorzitter van het museum) vind je op het adres http://
www.uvv.be/uvv5/pub/cinfo/breendonk/pdf/02DOSSIN.PDF
Het interview met Regine Beer en nog extra info rond de Dossin
kazerne vind je in het archief op de VRTnieuwsnet site (http://
www.vrtnieuws.net/nieuwsnet_master/default/nieuws/dossiers/
Dos_NORM45_050127auschwitzherdenk/index.html?video_2)

Zondag
24 april 2005
De laatste dag van de Gentse Floraliën. Mijn neef wordt 27 jaar. Er schijnt een mooi lentezonnetje.
Kortom, het lijkt een doodgewone gezellige zondag te worden.
Niet voor TH natuurlijk. De Ghetto-ploeg heeft net een spetterende zaterdagavondvoorstelling
achter de rug en maakt zich op om het beste van zichzelf te geven op de matinee.
Zoals altijd bij een matinee is de kuisploeg al van ’s morgens laat bezig. De bar opruimen,
voorraden aanvullen, kuisen, de zaal en het podium opfrissen, de techniek in orde brengen,…
kortom: de rommel van ’s avonds opruimen en alles in stelling brengen voor een nieuwe voorstelling.
En zoals de traditie het toelaat worden deze werkzaamheden afgesloten met een lekker frietje,
dat gezellig opgepeuzeld wordt terwijl de eerste acteurs (m/v) zich aandienen om geschminkt
te worden.
Plots staat Francis (nvdr: Ringelé, regisseur) in hun midden. “Ik heb slecht nieuws”. Blijkt dat
een van de belangrijkste rollen niet kan vertolkt worden omdat de acteur plots zo ziek is geworden
dat hij nauwelijks op zijn benen kan staan. Na een rondje ongeloof en hoe-wat-wanneervragen
moeten er beslissingen
genomen worden.
De voorstelling wordt afgelast.
Samen met heel de ploeg
wordt beslist om als alternatief
de volgende vrijdag een extra
opvoering te spelen. Familieleden
en kennissen worden opgebeld
om hen het nieuws te
melden. Maar iedereen verwittigen
is onmogelijk, zodat
we tegen half drie met een
slechte mare en een klein
hartje een massa volk moet
opgevangen

En plots gebeurt het wonder. Iedereen is teleurgesteld, maar reageert verrassend begrijpend.
De dames die speciaal uit De Panne komen verdienen een gesprek met de regisseur,
en zelfs zij schuiven in de rij om plaatsen te reserveren voor de voorstelling van
vrijdag. Voor een echte mevrouw uit Vilnius, die vrijdag moet werken, vinden we nog
een kaartje voor de uitverkochte voorstelling van zaterdag. Enkele toeschouwers geloven
ons eerst niet, want “bij Toneel Heverlee kan je je aan alles verwachten”.
Ineens worden er tafels en stoelen buitengezet; iedereen maakt er een gezellige zondagnamiddag
van. Het lentezonnetje zorgt voor TH-terrasjesweer en - wonder boven wonder
- alle aangekochte taarten worden aan de man/vrouw gebracht.
Bedankt allemaal, voor het begrip en de positieve ingesteldheid bij zo’n uitzonderlijk
gebeuren.
Het werd een matinee om met warme gevoelens aan terug te denken.

Het Ghetto
achter
Ghetto...
Heb je je al eens afgevraagd wat er zich achter de schermen van een productie als Ghetto
afspeelt? Wat zijn dat toch voor ruimtes waar men een halve feestzaal, een hoop manden en
kisten en zelfs een heuse piano uit tevoorschijn tovert? En dan hebben we het nog niet over de
tientallen acteurs, muzikanten en al het andere volk dat er nog nodig is om zo’n event in goede
banen te leiden.
Wel... nu ik er zelf aan terugdenk lijkt het me schier onmogelijk, maar tijdens de voorstelling
hielden alle mensen en voorwerpen zich op nét achter en onder het decor (voor de kenners: de
Ghetto- loopbrug), en net voor het achterste zware gordijn. Een lange, smalle, donkere ruimte,
sfeervol verlicht door vrolijk oplichtende blauwe lampjes. Uiteraard neerwaarts gericht, want
zelfs een doorgewinterde acteur zou maar moeilijk de verleiding kunnen weerstaan om schaduwfiguurtjes
te projecteren op het Grote Gordijn! Ook sfeervol verlicht - een beetje griezelig zelfs
- , zijn de gezichten van alle acteurs die daar hebben postgevat. Een divers gezelschap. Zo zijn
er een aantal temperamentvolle vrouwen die zich opmerkelijk gedisciplineerd gedragen, maar
als de spanning te hoog oploopt wel een ondeugend knipoogje durven uitdelen.
Statige heren ook, die de neiging hebben om zich te verstoppen in de meest verrassende hoekjes
en zijsteegjes. Nog wat verder naar de kronkelende trapjes toe die uitkomen op de loopbrug
en het lager gelegen “Koeliske” (ook wel gekend als de gezellige schmink-, verkleed-, verzamel-,
rook-en-AA-ruimte van TH), vinden we de muziekinstrumenten met hun respectievelijke
baasjes. Om de een of andere reden lijken de muzikanten minder last te hebben van alle heisa
en drukdoenerij - of is dat maar schijn?
Tussen al die mensen ook jongere gezichten, die het net iets moeilijker hebben zich stil te
houden in die warme gangetjes. Verder worden de gaatjes opgevuld met opgeklapte stoelen,
tafeltjes, manden vol kleding en nog een tafel of 2 waarop uitnodigende glaasjes, flessen “Ghettochampagne”
en schotels met kaas en “Hongaarse salami” staan uitgestald.
Maar enkel een zeldzame hongerige ziel die daar op let... alle aandacht gaat immers (mits het
nodige ge-”sssh!”) naar de productie. De spanning! De stress! Voelt u het ook al, beste lezer?
Maar... is het dan altijd zo stil, druk en opeengepakt? Ach nee, er is best wel gelegenheid voor
sport, ontspanning en spel. Zo mag er al eens gelachen worden met doodskreten en andere
verstikkende uitroepen, of wordt er af en toe in knietjes geknepen - uiteraard voor het welzijn
van de productie. Soms moet er ook extra plaats gemaakt worden voor helse manden-sleepmarathons
en omkleedsessies. U dacht toch niet dat al die kleding uit de hemel kwam vallen,
of dat die nazi-uniform-riempjes met klittenband op hun plaats zaten?Occasionele verstrooiing

krijgen we ook nog door wolkjes rook en spontaan ontploffende champagnekurken, door af en
toe tegen een buis te stampen of door de rekwisieten om te stoten. Zo houden we de acteurs op
de scene ook nog eens alert en stimuleren we de fantasie van ons geliefde publiek!
Verder amuseren we ons met het naspelen van diverse scenes, waarbij er plaats is voor enige
creativiteit en alternatieve eindes. U raadt wel dat de zogenaamde Joodse onbeschaamdheid
jegens de Duitse bezetter nog een pak hoger ligt achter de schermen! We tellen ook graag af
naar onze geliefkoosde citaten (de constipatie-scene! de 10 kilo rijst-scene! de schijtfabriekscene!).
We hadden het immers zelf niet beter kunnen uitdrukken...
De statige heren van weleer durven ook al eens uit de bocht gaan als ze het rijk (ze zijn al met
weinig tevreden) voor hun alleen hebben tijdens Vos vet zeyn, een woman’s only event. Niet
getreurd, ook de mannen kunnen dansen en springen, en de uitgelaten en ondeugende uitdrukkingen
op hun gezicht worden door de terugkerende vrouwen steevast als blikken van waardering
geïnterpreteerd.Maar na de triomfantelijke terugkeer is er nog maar weinig tijd alvorens
iedereen de coulissen moet verlaten voor de “grote sterfscene”.
En terwijl we zo druk staan te sterven, staat niemand er bij stil: het was de laatste keer dat we
dit gezellige gangetje bevolkten... Een mini-Ghetto waar deze nieuwkomer nog lang met plezier
aan terugdenkt. Trouwens, bedankt daarvoor, iedereen.
ANDREW WILS

Seizoen
‘05-’06
A Christmas Carol van Charles Dickens
vr 25 - za 26 november 2005
vr 2- za 3 - zo 4 december 2005
Dickens’ klassieker brengt het verhaal van Scrooge, die op kerstavond geconfronteerd wordt
met zijn verleden, zijn heden en zijn toekomst. Alleen door zelf te veranderen kan hij het
noodlot afwenden.
Toneel Heverlee neemt je mee naar het Victoriaanse Engeland.
Een voorstelling voor en door jong en oud, opgesmukt met (wat dacht je) gepaste kerstliederen.
Novecento van Alessandro Baricco
za 28 januari 2006
vr 3 - za 4 - zo 5 februari 2006
Trompettist Tim Tooney vertelt in monoloogvorm het verhaal van Danny Boodman TD Lemon
Novecento. Kort na de eeuwwisseling in 1900 vindt de matroos Danny Boodman een pasgeboren
baby in een kartonnen doos op de piano van de balzaal eerste klasse van de oceaanstomer
Virginian. De matroos geeft het jongetje de naam Novecento, omwille van het jaar, en hij zorgt
voor zijn opvoeding. Als het jongetje acht is verongelukt de matroos. De kapitein van het schip
besluit om de jongen aan de autoriteiten over te dragen, maar het kind is onvindbaar. Zodra het
schip terug uitgevaren is duikt Novecento op. Hij blijft aan boord, blijkt op een schitterende
wijze piano te kunnen spelen en groeit uit tot de beste pianist ter wereld.
Maar waarom durft hij zijn leven lang het schip niet te verlaten ?
Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti van Bertolt Brecht
za 22 – vr 28 – za 29 zo 30 april 2006
Puntila is een despotische landeigenaar, die gezellig en sociaal wordt als hij gedronken heeft.
Dan wordt hij bijvoorbeeld de beste vriend van zijn chauffeur Matti, aan wie hij zijn dochter
uithuwelijkt - die attaché als verloofde is toch maar een saaie vent. Een episch verhaal vol
ongewone situaties en schilderachtige figuren.

Sax en klarinet
in duel voor Swanee.
Het podium danst mee.
Eenzaam verlaten
staart oude Srulik dromend
terug in zijn tijd.
Met lange wimpers,
ruitjespak en pruik, breng licht
in dit mistig land.
Foto’s aan ’t onthaal.
Wrange getuigenis van
wat nog komen moet.
Boven op de kist,
noem het maar een Ghetto-kind.
Zing maar, Jisrolek!
Jonge Sruliks stem
boven alles uit, galmend;
en dan de stoomfluit.
Daags voor één mei
rode vlaggen en sjaaltjes
in zaal Heliand.
Het Ghetto ontwaakt;
een waterval van kleren
en bange Joden.
Ghetto haiku’s

Met bange ogen,
Chaja als bevend riet in
Kittels licht. “Méér licht!”
De poppen dansen.
’t Jodenkoor swingt mee op maat.
Welverdiend applaus.
Bas, drum, klarinet
accordeon, gitaar:
“Vijf Duvels voor ’t orkest!”
Vooraan op de stoel,
het juiste register klaar.
Spanning voor zijn beurt.
Knallend vliegt de stop.
Bewust of onbewust een
aanslag op ’t orkest?
Piepkleine gaatje
verscholen in het doek.
Zit de zaal al vol?
voor Myriam
Op haar vaste plek,
het hoofd in het licht;
“Zij ziet je, hier roept men niet!”
na de eerste vertoning
De laatste buiging.
Spelers schrijden langzaam weg.
Het koeliske juicht!
na de laatste vertoning
De laatste buiging.
Spelers schrijden langzaam weg.
Het koeliske huilt!

KOSTUUMVERKOOP
De kostuumkelder van Toneel Heverlee barst uit zijn voegen !
Daarom organiseren wij een grote kostuumverkoop !
WANNEER : VRIJDAG 26/8/2005 vanaf 20 uur
WAAR : Zaal Heliand, Waversebaan 220, Heverlee
Bij mooi weer op de parking van Toneel Heverlee
(Dienstingang).
Bij slecht weer in ‘t Koeliske (kleine deur op de parking)
PRIJZEN : 10 EURO per lot van 10 stuks !!!
Wees er snel bij ! Kom eens kijken !

Aktievenweetjes
Weet je dat...
Familienieuws
- sommige toeschouwers Rina nog kennen als “de vettige van Station Servies’.”
- SS-officieren links moeten dragen; dat is historisch gestaafd.
- het niet makkelijk was om 40 mensen samen op eenzelfde repetitie te krijgen.
- de regisseur dat aan den lijve ondervonden heeft: altijd was er wel eentje die niet kon komen.
Arme Francis!
- het een hele karwei was om de acteurs achter de schermen een beetje discipline bij te
brengen en dat je er een paar op de ‘zwarte lijst’ werden gezet. Arme kostuumdames!
- de opwarmingen vooraf zeker resultaat hadden: er zat een enorm geurtje aan de kostuums.
- onze mini-tentoonstelling op heel wat belangstelling mocht rekenen.
- het als een donderslag bij klare hemel was toen we zondag middag te horen kregen dat Bart
(Kittel) ziek was.
- iedereen enorm met Bart meeleefde.
- hij op de extra voorstellingen gelukkig weer op de planken stond.
- het die namiddag alle hens aan dek was om nog zo veel mogelijk mensen te verwittigen en
de gemaakte reserveringen te verschuiven naar een bijkomende voorstelling.
- ons TH-publiek uiterst begripvol was. Waarvoor onze dank!
- we 10 taarten in de aanbieding hadden en dat die allemaal verorberd werden.
- we op 26 augustus 2005 een grote kostuumverkoop organiseren omdat onze kostuumkelder
uit zijn voegen barst…
- Marieke Alloing en Fons Vertommen werden voor ’t eerst oma en opa: kleindochter NINA
werd geboren op 28 februari. Meter Tina glundert mee.
- Op 2 mei was ze er dan eindelijk toch: INE, de splinternieuwe kleindochter van Rob en
Lisbeth Pijnenborg-Vercruysse.
- Marie-Louise Van Den Bergh en Marcel Valgaeren mochten op19 mei hun eerste kleinkind
bewonderen: MIKA, een stevig baasje.
TH wenst de fiere grootouders en de gelukkige mama’s en papa’s van harte proficiat!
- Op 5 mei overleed Ben De Keyser, vader van Ben. en grootvader van Jesse. Wij betuigen de
familie ons oprecht medeleven.