Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

pen afhaken ten opzichte van de traditionele formele vormen gebaseerd
op verbale representatie en participatie (zoals adviesraden) 32 ‘Deelname
(aan de burgermaatschappij) krijgt steeds meer het karakter van een open
project, een dynamisch proces waarin men zelf aan de slag gaat en dat
vorm krijgt vanuit uiteenlopende identiteiten en voortdurende rolwisselingen
die het moderne leven met zich mee brengt’. 33
De informatisering, de derde factor, legt een toenemende druk op de kwaliteit
van communicatie en van externe publiciteit van burgerorganisaties.
Het leidt gedeeltelijk tot een virtualisering van de sociale relaties die veel
meer op gelijkwaardigheid steunen, op horizontale bottom-up initiatieven.
Het internet verschaft burgers veel sneller veel meer toegang tot veel
meer informatie. Het wijzigt grondig de hele interactie met het politieke
systeem en met de politici en het maakt mobilisatie veel gemakkelijker.
Auteurs als Norris en vele anderen hebben gewezen op de sociale selectie:
het internet is voor de al goed geïnformeerden en voor de hogergeschoolden
een extra instrument. Op deze rol van de informatisering in de
vorming van nieuwe netwerken tussen mensen en het effect op de politiek,
gaan we in dit rapport niet verder in.
De burgermaatschappij verandert dus, zowel vanuit het individuele gedrag
van mensen als vanuit veranderingen in de soorten en types van en
relaties tussen organisaties: meer netwerkachtig, meer losvast, andere types
van organisatie. De ingesleten routines die zich rond de beleidsinstrumenten
hebben ontwikkeld blijven meestal lang doorwerken. Zo bestendigen
ze ook bepaalde verhoudingen in de burgermaatschappij, houden
ze innovatie tegen, leiden ze er eerder toe dat bepaalde posities langer
bestendigd worden dan ze nog legitiem zijn in de stedelijke samenleving.
Het spreekt vanzelf dat we ditzelfde patroon ook kunnen aantreffen bij
andere actoren in de stedelijke context.
30
31
32
33
62
Een term van Schudson, M. (1998). A history of American civil life. Cambridge:
Harvard University Press. Voor info omtrent België zie: Dejaeghere, Y. &
Hooghe, M. (2006). “ Op zoek naar de monitorial citizen. Een empirisch onderzoek
van postmodern burgerschap in België″. In: Res Publica, vol. 48, No.4.
Micheletti, M. (2003). Political Virtue and Shopping. Individuals, Consumerism,
and Collective Action. New York: Palgrave.
DE BURGERMAATSCHAPPIJ IN DE STAD
Hooghe, M. (2006). “ Gemeenschapsvorming en sociale cohesie: een sociologische
analyse ″, in Wisselwerk-cahier ’06, Socius, Brussel, p 29 en Hooghe, M.
en D. Stolle, (2006) “ Een verschuiving van de politieke participatie. Politieke
participatie en ongelijkheid 1974-2002 ″, in Hooghe, M. (red), Op zoek naar
politiek. Democratie en de verplaatsing van de politiek, Acco Leuven, pp 23-41.
Dekker, P. & De Hart, J. (2007). Ibid.