Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

tisering. 28 Omwille van de verscheiden structuur en cultuur zijn deze
trends niet zomaar op de Vlaamse situatie over te zetten. Onze indruk is
dat de betekenis van de autonome burgermaatschappij in Vlaanderen nog
veel meer in de cultuur van het verenigingsleven is geworteld terwijl in
Nederland dan eerder wordt gedacht aan professionele organisaties in de
non-profitsfeer die heel sterk op dienstverlening en klantenbinding zijn
gericht. De drie genoemde trends staan echter wellicht ook weer niet helemaal
los van discussies die zich ook in de Vlaamse burgermaatschappij
voordoen. We geven ze hier alleen ter discussie, als nuttige elementen die
kunnen doen nadenken over het ondersteuningsbeleid, gegeven deze veranderingen.
Individualisering betekent dat mensen ‘steeds meer zichzelf als uitgangspunt
van denken en handelen nemen en hun eigen leven als integratiebron
van sociale betrekkingen beschouwen’. Dat betekent dat zij zich
niet meer afhankelijk maken van organisaties en ook geen lineaire hiërarchie
meer aanvaarden. Binnen die keuze voor individualisering blijft het
zoeken naar gemeenschappelijkheid, groepsbewustzijn, gemeenschapsvorming
wel bestaan maar het motief en het keuzetraject start meer vanuit
het individu. Dat versterkt professionalisering van de organisaties in termen
van adequate belangenbehartiging, efficiënte werkwijzen, professionele
dienstverlening en communicatie.
Met informalisering bedoelen Dekker en De Hart een veranderend gedrag
in de aard van het engagement. Zij spreken over de ‘politieke knutselaar’
die niet meer deductief redeneert, vanuit grootse ontwerpen en een planmatige,
gecalculeerde en gestandaardiseerde inzet van hulpbronnen,
maar die inductief handelt, vanuit hetgeen hij aantreft in zijn omgeving en
directe reactie daarop, gekleurd door zijn persoonlijke beleving en met
het gebruik van wat hij op zijn levensweg aan inzichten heeft verzameld’.
Dekker en De Hart sluiten zich hier aan bij auteurs die spreken over de
‘every day maker’ 29 , de ‘monitorial citizen’ 30 , de ‘political consumer’ 31 en
geven daarmee aan dat dit een internationaal fenomeen is. In ander onderzoek
heeft Hooghe gewezen op het eerder ‘doe’ gerichte karakter van
maatschappelijke inzet bij jongeren en bij vrouwen waardoor deze groe-
28
29
Filip De Rynck | Karolien Dezeure
Dekker, P. & De Hart, J. (2007). Toekomstverkenning vrijwillige inzet 2015. Den
Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
Bang, H. & Sorensen, E. (1997). The every day maker: a new challenge to democratic
governance. ECPR paper presented at the 26 th joint sessions of workshops,
University of Warrick, 23-28 March 1998. Zie ook: Bang, H. & Sorensen, E.
(2001). ‘The Everyday Maker: Building Social rather than Political Capital’. In: P.
Dekker & E. Uslaner (reds). Social Capital and Participation in Everyday Life,
London: Routledge.
61