Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

Het begrip ‘vitale coalities’ geeft goed weer dat de dialogische relatie tussen
overheid en burgermaatschappij kan leiden tot partnerschappen, tot
een vorm van gelijkwaardigheid in samenwerking. Die coalitie kan zowel
gelden voor het opzetten van participatieprocessen als voor het vorm geven
aan maatschappelijke ontwikkelingen door samenwerkingsverbanden.
Vormen van buurt- en wijkbeheer sluiten bijvoorbeeld bij dat laatste
aan, maar het kan evengoed gaan om acties inzake milieuzorg, energiebesparing,
mobiliteit, illegalen, integratie,… het gaat kortom om acties op
alle mogelijk denkbare maatschappelijke domeinen.
We willen het begrip ‘vitale coalities’ zeker niet beperken tot de verhouding
tussen overheid en burgermaatschappij. Vitale coalities kunnen ook
zonder en buiten de overheid ontstaan: tussen organisaties van de burgermaatschappij,
tussen bedrijven en burgerorganisaties, tussen grote nonprofitorganisaties
en burgerinitiatieven, tussen de pers en burgerinitiatieven.
Het is overigens opvallend dat wij zodanig gewoon zijn om overheidsgericht
te denken dat bijvoorbeeld coalities tussen bedrijven en burgerinitiatieven
niet spontaan tot ons denken lijken te horen. Daarmee
plaatsen we bedrijven als het ware automatisch buiten deze discussie en
dat lijkt een sterke verschraling te zijn van potentiële maatschappelijke
netwerken. We moeten het perspectief op stadsallianties en stedelijke
coalities sterk verruimen en daarbij niet te zeer en zeker niet alleen overheidscentrisch
denken.
Voorbeelden van vitale coalities zijn:
DE BURGERMAATSCHAPPIJ IN DE STAD
• de samenwerking tussen de stad Gent en de Vieze Gasten bij de aanpak
van het stadsproject ‘Brugse Poort’, of tussen de stad Kortrijk en
jeugdhuizen bij het stadsproject Buda
• de samenwerkingsprojecten in meerdere steden met de skateorganisaties
bij de inplanting van infrastructuur en de relaties met de wijk
• de acties van grote landelijke verenigingen zoals ACW samen met de
milieu-organisaties voor klimaatwijken (energiezuinige wijken).
Vitale coalities veronderstellen dat het opzetten van participatiearrangementen
in samenspraak met de burgermaatschappij gebeurt vanuit een
meer overlegde positie, in plaats van eenzijdig door overheidsactoren bedachte
procedures. Dat zijn dan publiek-private samenwerkingsverbanden
voor participatie naar analogie van de vele PPS-vormen die met private
ondernemingen worden opgezet. Het opzetten van dergelijke
arrangementen kan ook gebeuren vanuit de dynamiek van de burgermaatschappij:
de overheid koppelt dan haar instrumenten aan bij wat zich
spontaan vanuit de burgermaatschappij aandient en de overheid nodigt
de burgermaatschappij uit om bijvoorbeeld jaarlijks met voorbeelden voor
58