Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

dan zou men ook het belang moeten zien om deze vragen tot beleidsafwegingen
te maken. Men heeft het vaak over efficiëntie en effectiviteit van
beleid. Dat zijn belangrijke waarden maar in de afweging daarvan is tot
nu toe weinig oog geweest voor het criterium van de impact van beleid op
de burgermaatschappij en omgekeerd. We pleiten niet voor de invoering
van nog maar eens een ‘effectmeting’ maar deze afweging zou in de beleidsafwegingen
en in de evaluatie van efficiëntie en effectiviteit van ontwikkeld
of gepland beleid centraler moeten staan dan nu het geval is: in
welke mate stimuleert het overheidsbeleid de burgermaatschappij, in
welke mate brengt het deze schade toe, hoe werkt het overheidsbeleid
door in de dynamiek, in de mogelijkheid tot innovatie en spontaan initiatief
? Dat is een tot nu toe verwaarloosd criterium als het over effectiviteit
van beleid gaat.
Ruimte voor burgermaatschappij ?
Filip De Rynck | Karolien Dezeure
De uitbouw van de verzorgingsstaat en de toegenomen professionalisering
versterkten de bestuurlijke impact van de overheid in allerlei stelsels
van regelgeving en eigen plannen vanuit een bestuurlijke rationaliteit.
Vanuit het algemene belang dat we als samenleving hebben bij een actieve
burgermaatschappij, leidt dat tot volgende kritische vragen die het
debat in elke stad kunnen sturen:
Neemt de (stads)overheid niet te zeer, te veel en te snel taken op of
taken over die door de burgermaatschappij werden vervuld, of die
evengoed, zoniet beter door de burgermaatschappij kunnen worden
opgenomen ? Welke taken kunnen beter worden overgelaten
aan de burgermaatschappij ? Dit raakt het debat over kerntaken en
subsidiariteit. Dat betekent evenwel ook dat op bepaalde domeinen
sprake kan zijn van een sterkere overheidsrol die nu eventueel ook
te weinig wordt opgenomen.
Krijgt zelforganisatie nog wel voldoende kansen in onze sterk gereguleerde
en bureaucratisch georganiseerde maatschappij ? Staat de
autonome sfeer van de burgermaatschappij onder druk ? Vinden
mensen het nog de moeite, zijn ze nog gestimuleerd om zelf initiatief
te nemen of is het afhankelijkheidsgevoel van de overheid zo
dominant dat mensen het niet meer de moeite vinden of niet meer
zinvol vinden om nog eigen initiatief te nemen ? Is onze samenleving
dusdanig te organiseren dat mensen meer tijd, ruimte en goesting
krijgen om burgerinitiatief te nemen ? Dat overstijgt natuurlijk
het stadsniveau maar het raakt ook het stadsniveau. Het raakt de
manier waarop onder andere door regelgeving mensen niet meer de
goesting hebben of de kans zien om eigen initiatief te nemen.
51