Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

tot de aanbieders. Waar de invoering van marktprincipes in de plaats komt
van groepsinitiatieven van burgers kan dit het gevoel van solidariteit ondermijnen,
kan het collectieve initiatieven van burgers marginaliseren en
kan het natuurlijk vooral economisch zwakkere burgers nog meer in de
problemen brengen. Het marktprincipe op zich staat daarmee niet ter discussie
wel de verhouding en invloed van de invoering van marktprincipes
op systemen die nu sterk steunen op burgerinitiatief en op groepsvorming
tussen burgers. In elk geval heeft privatisering en vermarkting grote invloed
op de relaties en de wisselwerking tussen publieke en private sfeer.
In kringen van de burgermaatschappij zelf maakt men zich evenzeer zorgen
over de toegenomen klantachtige of vermarkte relaties in de eigen
omgang tussen organisaties met hun leden/klanten, waardoor de andere
meer groepsgebonden en politieke functies van de burgermaatschappij
onder druk dreigen te komen. De vermarkting vertakt zich dus ook in de
organisaties van de burgermaatschappij zelf.
De autonomie in de verhouding tot de sferen van staat, markt en de private
ruimte is essentieel maar dat kenmerk is zelf ook voortdurend in beweging
en per soort organisatie te nuanceren, naar plaats en naar tijd.
Bovendien kunnen organisaties breed actief zijn zodat de balans van autonomie
per onderdeel van hun werking kan verschillen. Maar in elk geval
is autonomie voor het vervullen van de hierboven beschreven functies
cruciaal: het is maar door deze autonomie dat de burgermaatschappij haar
eigen rol kan spelen in het krachtenveld tusen overheid, markt en de private
sfeer.
C. Burgermaatschappij in hybride vormen
Filip De Rynck | Karolien Dezeure
Historisch zijn belangrijke delen van de burgermaatschappij nauw verbonden
met de constructie van de moderne democratie en van de verzorgingsstaat.
De samenwerking tussen overheid en private initiatieven liet
toe uit te gaan van het principe dat de overheid niet tussenkomt in de
private sfeer tegelijk met het nemen van overheidsmaatregelen voor meer
kansengelijkheid. Zo kwam een subtiel en delicaat evenwicht tot stand in
netwerkachtige stelsels tussen overheid en private initiatieven op het vlak
van onderwijs, gezondheidszorg, welzijnszorg,… Op belangrijke domeinen
van onze samenleving is het daarom minder een discussie over autonomie
of afhankelijkheid, dan wel een discussie over hoe de samenwerking
tussen overheid en private initiatieven evolueert, eventueel onder
druk staat van vermarkting. We spreken daarom beter over verschuivende
verhoudingen en verschuivende grenzen tussen overheid, burgerorganisaties
en markt waardoor ook de grenzen tussen de sferen niet altijd scherp
te trekken zijn. Op de brug tussen de sferen ontstaan gemengde types van
45