Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

in deze benadering begrepen als een relationeel burgerschap 2 , burgers
komen doorheen hun diverse relaties met andere mensen tot een besef
van burgerschap (zich erkend weten als burger). 3 Het is deze opvatting
over de gemeenschap en deze visie op burgerschap die van participatie
een uitgangspunt voor het bestuur maakt, niet als een instrument voor
maar als een essentieel kenmerk van de opbouw van al die soorten beleid
in onze samenleving die de relaties tussen mensen vorm willen geven.
Voor ons is dit de invulling van participatie die het best tegemoetkomt aan
de huidige kenmerken van onze open, diverse en autonome samenleving.
Het begrip representatie steunt niet meer op een statische invulling door
politieke partijen maar representatie is een kenmerk en een gevolg van
dynamische interacties tussen mensen.
We vinden dat de stedelijke context een geschikt forum is om participatie
vorm te geven en mensen zo kansen te geven om met andere mensen aan
politiek te doen. Het is vanuit deze basiskeuze dat we willen nagaan op
welke manier bestuurlijke organisaties, bestuurlijke routines en procedures
in steden en van stadsbesturen zodanig kunnen worden ingericht dat
ze participatie ondersteunen, mogelijk maken en inspelen op wat doorheen
de interactie tussen mensen groeit. We lichten dat hieronder toe.
Relationeel burgerschap…
Mensen zijn door en door sociale wezens. We gebruiken het woord ‘sociaal’
niet als een praktische deugd maar als een wezenskenmerk van
mensen. We ontwikkelen allemaal een identiteit in interactie met onze
omgeving. Taal speelt daarbij een essentiële rol en is zelf een sociaal product.
Deze identiteit is dus geen vaststaand, omlijnd gegeven, maar is het
resultaat van een actief proces waarin en waardoor mensen een beeld
construeren van zichzelf in relatie tot hun omgeving en waarbij ze hun
eigen verhaal voortdurend herschrijven. Mensen ontwikkelen op die manier
doorheen vele interacties ook een meervoudige identiteit: ouder, lid
van een schoolbestuur, geëngageerd in een sociaal-culturele vereniging,
stedeling, hoog- of laaggeschoold... Een gemeenschap is in deze benade-
2
3
18
ONZE VISIE OP PARTICIPATIE IN STEDEN
Concept ontwikkeld door Pols, J. (2004). Good Care. Enacting a complex ideal
in long-term psychiatry. Utrecht: Trimbos instituut). Door te kiezen voor deze
visie op burgerschap, kiezen we voor de rijkdom maar tegelijkertijd ook voor de
complexiteit en meerzinnigheid van leren voor en door participatie.
De Bie, M.(2005). Wat is de rol van het sociaal-cultureel volwassenwerk op het
vlak van gemeenschapsvorming? Discussietekst visiedag 5 oktober 2005, Steunpunt
voor Sociaal-Cultureel Volwassenwerk VZW.