Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

Inleiding
Filip De Rynck | Karolien Dezeure
Minister Keulen installeerde de werkgroep participatie vanuit het aanvoelen
dat in de steden een zoektocht gaande is naar participatiepraktijken
die aansluiting trachten te vinden bij veranderingen in de (stedelijke) samenleving.
Deze werkgroep kreeg de opdracht om de veranderingen te
benoemen en een visie te ontwerpen die inspirerend kan zijn voor de
praktijk van lokale bestuurders en voor burgers in Vlaamse steden. We
willen met ons werk impulsen geven voor een stedelijk participatiebeleid.
Daarmee richten we ons op de eerste plaats naar de stadsbestuurders: de
politici en de ambtenaren. We hopen dat we hen helpen om bestaande
praktijken in hun organisatie te verbeteren. Maar de visie op stedelijk participatiebeleid
raakt iedereen die in de stad woont en van de stad gebruik
maakt. Daar ligt een belangrijke aanzet tot vernieuwing van het denken
over participatie. Daarom is dit boek ook bedoeld voor iedereen die op
een of andere manier wat met de stad te maken heeft, elk van ons dus.
Omdat burgers, de politiek, de samenleving en de stadsbesturen permanent
veranderen is het nodig om telkens weer participatie te herbekijken,
te herijken, inclusief de patronen van organiseren van participatie en de
werkmethodes. Ook dat wilde de werkgroep proberen te doen: bestaande
praktijken evalueren en veranderende praktijken detecteren. Zo’n benadering
doet recht aan de vele lagen van praktijken die we in onze steden
aantreffen. In elke stad wordt immers al op uiteenlopende wijze gezocht
om de participatiepraktijk te vernieuwen. In alle steden wordt aangevoeld
dat, naast goed werkende bestaande praktijken, ook andere praktijken nodig
zijn en er zijn overal voorbeelden van interessante vormen van aanpak.
Wij wilden ons in die complexe, meervoudige en meerlagige lokale
praktijk plaatsen en van daaruit voorbeelden en inzichten verzamelen die
ons kunnen inspireren. We proberen te benoemen wat naar ons aanvoelen
ook leeft bij lokale bestuurders en bij lokale burgergroepen. We proberen
te vatten waarom in vele steden naar andere praktijken wordt gezocht
en waarom bepaalde praktijken minder goed werken. We proberen
te benoemen wat we interessant vinden in die manieren van aanpakken.
We spreken van een vernieuwend stedelijk participatiebeleid omdat we
vele elementen in een kader plaatsen en daardoor aan losse initiatieven of
op zich staande voorbeelden een betekenis geven. We maken een hopelijk
consistent geheel van al die brokstukjes waar mensen in de praktijk
vaak mee geconfronteerd worden. We willen explicieter maken wat impliciet
vaak al leeft. We hopen dat we doorheen en onder die praktijken
een sterke en stimulerende visie kunnen steken, een kader voor beleid
inzake participatie dat zowel aansluit bij een breed gedeeld probleem-
1