Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

Filip De Rynck | Karolien Dezeure
om initiatieven te nemen inzake participatie uitdrukkelijk aan de gemeenteraad
toegewezen, die hiervoor dus niet moet wachten op initiatief van
het college. De artikelen vermelden doelgroepen, hebben het over beleidsvoorbereiding
en beleidsevaluatie, spreken over regelmatig en systematisch.
Dat zijn zeer brede formuleringen die zo goed als alles mogelijk
maken. Impliciet betekent dit artikel ook dat de gemeenteraad op elk moment
initiatieven kan evalueren en kan bijsturen. Het artikel 199 is affirmatief:
de gemeenteraad neemt initiatief, er staat niet ‘kan initiatief nemen’.
Er zijn evenwel geen sancties voor gemeenteraden die helemaal
geen initiatief zouden nemen.
Over het algemeen is de balans op dit vlak duidelijk: weinig gemeenteraden
zijn met deze artikelen actief bezig. Hier en daar nemen gemeenteraden
wel initiatief tot evaluatie van adviesraden maar dat zijn eerder uitzonderingen.
Vanzelfsprekend speelt de dominantie van de colleges hier
een rol. De verwachting was dat een aparte voorzitter van de gemeenteraad
ook tot een meer onafhankelijke positie zou leiden van de gemeenteraad.
De balans op dit moment lijkt gemengd. Hier en daar, waar voorzitters
dit ernstig opnemen, merken we dat dit leidt tot een meer autonome
opstelling van de gemeenteraad, maar het is wellicht nog wat vroeg voor
conclusies. We vinden wel dat we op dit vlak in Vlaanderen niet ver staan
en dat er nog heel wat zal moeten gebeuren om tot een actieve rolinvulling
te komen.
Het participatiebeleid zoals we dat uitwerkten zou een deel moeten zijn
van de strategische planning die door het gemeentedecreet aan de gemeenteraad
wordt toegewezen. Het participatiebeleid zou een deel van
de afwegingen op het vlak van strategische planning moeten zijn. Dat zou
het object kunnen zijn van een gemeenteraadscommissie die daarbij de
ruimte krijgt om veel te werken met externe inbreng, burgerinitiatieven te
horen, debatten te organiseren, evaluaties op te zetten van participatieprocessen,...
Er is niets in het gemeentedecreet dat steden op dit vlak tegenhoudt
en dit sluit aan bij de geest van het gemeentedecreet.
Het gemeentedecreet houdt de keuze in voor een versterking van de gemeenteraden
die ook zou moeten uitmonden in een reorganisatie van de
manier van werken tot en met het concrete management van alles wat bij
de gemeenteraad komt kijken. Daar is op dit moment in de steden nog
niet veel van te merken. Er gaat veel aandacht naar het interne management
maar het management van de gemeenteraad wordt stiefmoederlijk
behandeld. De organisatie en werking van de gemeenteraden is over het
algemeen in veel steden problematisch en de pogingen tot hervorming
zijn al bij al beperkt, bescheiden en halfslachtig. Samen met de stadsbesturen
zou de Vlaamse overheid hier meer werk kunnen van maken in de
161